장음표시 사용
61쪽
s m a quid Hest phromnἰa tempora. per omnes homisum,& maturarum aera.
tes, iotat enim accipi laedulum pro spatio centum annorum, triginta ani orum, & pro spatio mille annorum , unde lintus eii Deum. Ieguaie nunc, de in pereeiuum Amen.
Hγmni expositio adsextam horam .E Q V I T v R. hymnus qui ad sextam dic tur, Rector ρα
ιem cuius aut hoc tu i ira Ambr. dc congrue i co laude, hac hori persoluimuα. quia tali hora Ch istus iit: uxsul is pro nobis claus confixus est. hae narx n i e A censionis cu dis ei. alis dii libuit, hae hora A lam se Piridi oeiectus et secun a uiri al quos, c pu o quo 1 hoz habeat ver ta eiu a a a hac. ho. a Dominus ieius siti uit, & ipsius, octio ira n lal 'ite a ad sam Dan s. c. Ite puteum veniens fatiguus ex itinere, unde praeratri ir hac hoca, ut unde ille propterauperbiani eiectas est illuc pernu ni Lia em, dc bonam operationem redeamus, in hoc igitur hymno nedu ra nutatur Deus a dis politione, & temperamento tem Polum, & v cillit dinum, alternationum, d permutationum rerum . sed oratur. Hextinguit, & auserat i nobis pietate luasti minas litium, calore no- . ' xium, Iceonserat lata em, de lanitatem corpolum . fc veram pacε cordium. Ait ergo Id torpotensis lanius esto rector, Ic mundἰ guberna or, potens Deus, ct verax, quo nullus sortior , potentior, dc veracior, cuius comparatione caetera, & si po entiora, c veraciora reputentur a mundi hu us hom nibus debilia iunt, de nihil ψigo rἰs habentia, Ac mendacijs omnibus obuoluta. Hme Dau d&. o. Paulus, ei hautem Deus verax inqaiunt omnis a tem ho no mea psal. iis c d x. Et iecte dixi mendac)s omnibus obuolut esse caetera praetet Rom. 3 e. Dei m. nam cum meri lacium sit multiplex. -idelicet /eris; de quo Mendacia perdes omnes qui locuntur mendacium, mutabilitatis, de quo lici multiplex. tur, omnis no no mendax, Scut sic omnia tempo alta menda Au nHal. D sunt, quia mutabilira subiecta, etiam ipsu n peccatum dici ut me Ioan. s. c. 'dacitam: cum loquἰtur mendacium ex oro prijs loqv tur. 3e ita eo a omnis homo mend-x, quia: qtiis potest dicere. man sum est cor Trouer Io.. meu, pucustii ni a peccatoe si .iixerimus, qu a pec a u ri u n habemus, nos ipsos seducimus.& veri as in nob sno est Qnera, dies. Intellectus mus quod omnis homo sit me dax : ide est ac si dicamus t omnis his propositi est a veio atq; inc5mutabit; eile feficies, vanitati ac mutabilitati iunis illius om biectus,& perosi eq iens peccare potes,& metiri. ac falli. eoq; ellanis bom me Ingenio, ut metiti eoibi: humanitatis vicino imbςέcillitas est. vi
62쪽
veritat in , quam tenet destituerer ossit, unde Dauid lanctus, di D.
Paulus quum dicunt, omnia homo mundo , non significant om-- . c. oes homines mentiri, ted eo esse ingenio, ut mentiri possint, unde de natura agunt, non de mole, & loquuntur de via ole secundum , legem communem, si cur ergo dicitui de homine, quod sit mendax,
quia humanitatis e si ea imbeccillisas, ut veritatem , quam tenet destituere possit: sic Deus dicitur verax: quia cum natura a uina incindaciu pugnat, unde in scriptura, dicitu onc si Deus ut homo. vi c. 23. mentiata ,neq; ut filius i. 'mitiis, Ut mute. ur neq; . n. fallit in FrOmissionibus, sed iust .ficatur in sermonibus tuis: te vincit cum iii di plui ,
catur. Qui temperas rerum Pu es, idest disponis ordinas vices rerAmidcst vicisti iudires. alternationeS, di permutationes rerum, vel ie-
rora relum: spl/ndore m ne instruis, idest ord nas, componis , in- Quid per sormas nane, id est ut Di. ni, plendore totis, vel pei nimie, secundu mane intelli alios intelliguntur ipsa temporalia e lenientata, de mixta, quae tunc xsitvr quum ti mporis in soliuatitur, vel lumine solis illvitramui, sed melius cit diι Hur splevi permane primam diei pariem, intelligamus: quς matura lux est dore muaeri plena, nec ipm cierusculum, di dicit ut a manu, quod antiquis in Itynis.
ε iiii ad ijs m. nibus quorum conuersatio a luna ad te it m est, eo Hqυod , b inferiori bris par ibus lucis exordium emergat. Et ignibus
alit ridiim, id c si ir struis&ordina, Misis, idest ardoribus, & calo, ibus meridi m. Ide st iecun d; m uici parta m, in qua purior dies est,
In toto enim dien hil clatius meridie, quando sole medio lor tilat. ει olbim totum pari claritate iuuirat, Et omnia hec facit ieetot hic noster potens, & verax, ad nostii omnium viilitare,vrelementata: de mixta: a an e lumine loli, persunndantur,& meridie, iscris ardoribus foueantur, inde sapienIez ipsum appellaiunt duce, ac timpcium moderato rena, qui si concurrit una cum hontine, ad . a generat onem f. ominis, sic ad generationem at Orum concutiet,qus in mundo sunt ad ij si uis sine enim ibia cooperatione fiuges non o aio reicuit', dc Prouenius terret) oc hoc unde habile certὰ a domiano, qui si voluerit illi imperare., quasi nunquam fuerit, ita di par hit, cuius nutu etiam curtu suo, mollique declinabit, ut patuit io- sue tempo iis us. unde pon mirum si Dauid dicat, dominus pior G mal. ito. ei Ioiua luri r mant m dexterana tuam per dum sol tio uret re, neq; luna pcr noct: m, huius igitui valida manu volente, elementa psu - risum conti runt, solis, de lunae operatἰo, cali temperies, dc agricola .na cunis terra cooperans . nisi enim is, quHuo mandato ab inutio tectam ad laciundos ii uctus idoneam socii, οῦ d hoc eam quoqse
63쪽
mouere vestet; qui respῖcIt terram, & sacἰt eam tremere, nihil proficetae agricola laborious, etiam sicenties suum ageret ossicium: nihil etiam si cum labore suo.conspiret solis , & lunet operatio, dc cetu.temperies,quod bene sentiens Dauid non mirum si ait, omnia a te expectant, vides illis escam in tempore, dante te illis colligent, aperiente te manum tuam, omnia Implebuntur bonitare,qui instruis mane splendore, crumbin meridiem, ut mane solis lumine elementata peti undantur, & meridie ignibus eiusdem, & caloribus foueatur. Extinguestammas oec. sensus est, extingued rector potens, & verax Deus in nobis, per quod datur intelligi,iam accensas esse, dc uiuas,
ExtitUVel nam extinguo, proprie dicitur de his, quae incensa sunt, Dicit extinpria dicituri potius quam oppriuis, In plus enim se habetextinguere , qR si bis qus opprimere, extingue idest ad nihilum redue, metras titiavi, prinis lucens iμt enim danda est opera, ne qua dii sidia fiant, & oriantur. Hinc . D. ivpἰμist Aug. in regula lites aut nullas habeatis, aut qaim celerrime fini hψbetqμψm iis , ne ira crescat in odium, & trabem lacῖat de seliaca , &anima
πρη- - faciat homicidam, qtis sit ortae fuerin curemus ne inflammentur. quae si accensae fuerint, rogemus deum, ut pietate sua flammas eata Vibii pssce extinguat & motus, & prauos irae, ac impaticliae iurores, ex quibuβprassatius, .lites,&contentiones oriuntur, nam nihil pace praestantius, nihil Onibit con contentione damnosius, atque grauius, bene hoc nouit Abraham, tentione da ideo praeclaram animet suae sapiemiam monstrans, ait ad Loth, ne ut ηὐλ rixa: & iurgium inter me, & te, inter pastores meos, & tuos, ut Iolgr Rius . latui E medio omnis rixandi materia, homines .m ira tres sum
G - vidisti quomodo apostoli legem implet, quae dicit itaque iam qnidan, omnῖno delictum est in vobis, quod lites habeatis inter vos in cor 6. c. uῖcem, cur non potius iniuriam patimini cur non potius damnua Ipitis ρ immo vos iniuriam facitis, M. damno inicitis , idque fraIac. 4.c. tres, de unde lites, de bella, de contentiones in vobis cinquit lac. nonne ex concupiscentiis vestris', dc unde putas lites exortas inter
pastores Loth, de pastores Abrahae, nisi quia patrias che pastores non permiserunt illis eadem copia scui, qua ipsi/dc non au litur iis, nec iurgium nisi post auctas opes, aucta, inuenta, dc multiplicatos greges , affluxerunt diuitiς mult* dc statim discinditur concordia, origo Diu antea erat pax, de charitatis vinculum riunc rixa, dc contentio, ubi opessunt, et enim meum, de tuum, frigidum illud verbum,illic omne litium gad itiet muti nus, de contentionis occasio, ubi autem baec non sunt, ibi secuta versatur pax, de c6tor ilia Hoc facto docuit nos patriarcha summus non solum praesentes, sed dc posteros omnes, dc prςsertim quos ca
64쪽
qui nobis praestantiores non sunt, nam earum contentio, magnam nobis assertignominiam, & non illis imputantur,qine fit int, sed in inos transfertur, quod reprehendendum quomodo enim rationi cosentaneum, quod homines, qui fratres sunt, qui eadem naturam lortiti, qui eiusdem sunt familiar, qui eodem loco habitant, quos mansuetudinis, lenitatis,&omnis philoibph Iae doctores esse oportet, Inter se contendant, & d lad emur Zan non legisnus illos de primitiua ecclesia habuisse, esseq; illis cor unum,& animam unamὶ quo co ς cordia illorum magna nobis monstratur, ut illam imitemur .' non ut spectarores, & laudatores tantum simus, tollite igitur, tollite dmedio omnem litium & rixarum occasionem, na intet opera car- .nis annumerat cotenciones dissentiones, &tIxas D. Paulus,&sub Gal. s. e. dit, quod, qui talia agunti regnum Dei non possidebunt, si in scri- iptura dicitur, quod melius sit habitare in terra deserta, quam cum Trou. 2 imuliere rixosa, & iracunda, quanto magἰs hoc dicendum de hominibus' quς . n. bona possunt oriri ex rixa, lite, & content Ionibus e nonne rixas praecedit odium,&itar audi Salomone odium suscitatria as,&Infra vir iracundus suscitat rixas. & alibi legitur anima ira Pro Io. e. cunda incendit litem, Honor est homni, qui separat se a contentio Pro. I. c. nibus dicitur apud Salomonem, unde D. Paulus,monet, non In c5 Ecu. 24. c.
tentione,& aemulatione, & hymnus noster monet orandum domia Pro. χO. c. Mum, ut extinguere dignetur flammas, & calores litium, &omnes. Prauos irς, contentionis, de rixae sutores,& effundere In nobis vera
charitatem, amorem,& pacem, nam melior est buccella panis sicca eum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio &aduertendum q iod quidam dicunt geniti uuin hunc pluralem litium , huius nominis Ps. ris debere scribi per t. di quod retineat sonii l. licet P natur inter duas vocales ad differentia nominatiui, huius nominis neutri genetis liciam . q. in singulari, quod est filum innodatuni . lteiae: per quod stamen trahitur , at ego putarem quod debeat seriabi per t. & proferri per t. & I. sequetue vocali, nec ob id sequitur, quod a ulla esset disserentia inter licium pro filo, & lotium pro con trouersia, nam licium pro filo scribitur per c. & litium pro iurgio per t. de l. licium pro filo neutri generis est, & singularis numeri nominatinus , litium pro controuersia est foeminini generis, & genitivus numeri pluralis. Aufer ealorem noxium , vel nossium, de Pro. II Muterque textus uaam habet veritatem, nam si dicat calorem nocti κω, intelligitur textus sic, Aufer, tolle, remoue d dominec Iorem noctium , idest concupiscentiae ardores, seruores , calores tacentiva libidinia : stimulos caruis ebullientes, quibus caro
65쪽
Aruet, nocturno tempore magἰs, quibus tune temporis magliva anat. τη3, tur, ut possit dies: inooetibus extollimus manus nostras In san di benediximus dominum, at si dicat austreatorem noxium, hunc ridetur habere tentum , d domine a εν inobiserioremnoaiu , idest
corpori, de animς nocivum, ut est calor carnalis, Ac vitiorum,ad disseremiam caloris boni. proficui. qui est caloreharitatis, &am r s, Confert lutem corpo)um tot st dona. largire sarinatem corporu: Hal. vi sic reddita nc bis infirmis qui semper excia mando dicimus. sana domine animari nostram. quia peccata imus tibiὶ utcumque sanitate, gratiatumi bi in ecclesia tua referamus act ono. Tu enim es medicus, S medicina: qui verbo tuo lanas omnes. & eriplans ab internitionibus das cunctis vitam, vita omnium existens r qui misi tu Ioan. Io. r. filium tuum, ut vitam habeamuς, de abundani us habeamus, de tadem, ut sit mens sana in corpore lano, meramq .epacim corvium l. smul dona nobis hoc beneficium Pac murram cordium, qua Chria I sus ex mortuis resurgens apostolis contulit dicens. Pax vobis. S per veram pacem intelligere dc bemus, in emam quietim in Deo, Mgaudrum inpcriuibatum in actibus, de operibus christian. 3 homine
dignis, vi posti inu, dicere in pace in i ii pium dormIam, & requie- al. 4. sc.m: de pacem, idest tranquillitatem potiionum Insertorum ad sis
Gen. ι6.c pet Dies, ita ut piritus carni praeualeat,& Agar reuertatur ad dominam tuam, Be humilietur sub pedibus suis. nam si caro spiritui praeualebit, & serua hac regnabit: tu alemus quod, Sc Adam: quia auseu. disti vocem uxoris tuae, ni aledicta terram opere tuo Amen. Hγ' meapositio ad boram nonam.
SE V IT V R expositio hymni ad nonam. Deus tenax
vigor. cuius authotiui D. Ambr. ii quo laudamus Deu n. qui tua prouidentia delem inat,& distinguῖt tempora diuinet, tui Is, vel diei: successibus tuis, &otamus, ut det nobis dono.&mune te tuo, felicem, oc clarum tincm, atque rerminii vitae, oculmo hora hora mortis su cipiat nos in aeterna gloria, & vide quam beni, de inulta bona orati.ate procedit sancta parens ecclesia, neque enim orat hoc pri- fina sunt, ma, tertia, vel lixta ho a, sed nona quae maximὸ vesperi propinqua O myIie. est, qua hola asos Oloium catius ad orandum conuenire consueria. uti, ut patet de Petro, de loatine, qua hora Christus 7nterna pene-yc. tiauit, Chiisti lariis apertum est, ex quo tuo nostrae lalutis sic tamεta fluxerunt, qui hos formatur ecclesia, 6 ad patri ni e mundo trantii , atque migrauit, vi sic coc et Lo , quod Los etiam debeamus,
66쪽
hac hora conuenἰre adorandam , hac hira OIcensere in Insernuvi uelis , non per inhab: taliane: n, sed per meditationem paenatu, vi ex libereinur, Kac hora aperire cor, latusq te dilatate in mi lorico d. p tu eram, dc tantem nae hora transite de vii js ad virtutem. rede peccato ad paenitentiam, utitolii a conuersatio nositan plias in io undo, 'ed in coe .s Ait ergo byna. ii aut hoc . Rerum Deus Pisi . .c.
tetrax Deus, quies omnium rerum tenax, idestst, ollis conitans. & firma , vigor, idest valor, vir. iis, firmita , rO-hur, a)que potest. is rerit in Omnium, qui omnia tenes sub potesta M& d: ti Oile tua, Cmnia gunernas. omnia conseruas, nutuq; tuo omnia perii anent, sine i uius mala utenentia, non solum omitia a si is actibus ita penderen ur. ted etiam ad nihilum tenderent, ex quo iacta iunt. N polhq iod tarei sunt, quomodo enim postet uliquid permanere niti tu voluit Iese quies perminens inte, immatus. & stabilis manens, d is cuncta moueti, iii autem idem te e es cait Davidi de ρ ιι. io,. anni tui non deiicient. licetus Mit:qa is dieram, immobilis , im- D'us ora mutabilis. actus seu us . omnia tot mas, nihil in rivans, nam si non formit ea decet en .ia pellectit si na, Ic creata, corpora inforarare . quomodo niυιι tubur decebit Deum, qui est ens absolute perfecta, & increatum c nullo mu. indigens, neque enim e gct torpore visu. non to o, et a L cubi sit, nec xcmDic, ut ab qctando sit, non caulla, ut abunIE sit, nec formavi materia iit, nec .ubiecta in quo subsultat vel resalsi ait, 3 i i it qai sine qu.ditate bonus et , sint quintitate mignas: sine u 1 gea- In te perant tia creator, sine iitu prat: idens, siae li ibi ii, vel ambita omnia con- nens di iturtinens, sine loco, ubique totus, si ietem pote, sempiternus, sine sui D as. νιμι mutatione minabiba iaciens, in sepram Detens dicitur, unde nota ha- motus, crbet necesse locum proprἰum. & sibi naturalem extra te querere, in quomodo . se in inete q uia i ple inflicit fit,i, ιmmotus dicitur, qu a in e , nori cadit motus acciden alis. non aug Dentani , nec di in Hau Io, limpi: cienti x tucae diuini alis, nihil ii ii . vel diminui po est. quia semper est quod est . vn in prophetis ego oeus dicitur dc non muIor, iucb. I. non alterat O , unde D. lac apud quem non est Gaal mutatio, nec e ιο vicissi ualitas obumbratio. ne te unia n locum in at 'io . qu: a vbI Iιc. i. c. que pigiens eir, Nisi nusquam eii, quia nec abeth vili loco, nee vllo capitur loco. in m anao est: no inclaius: extra mandam , non exclusus: suo tam an sum: non elatust inflamanium t non depressus, intra omnia: quoniam onmi replet, cςlum. &terram ego impleo dixit in Hirti totamq: insita aerarius mens agitat molem ait ineri u Mille Mantuanus Ha meru,ὶ extra omnia, quoniam omnia continet,
iuῖia omnia, quia omnibus praesidet, nec aliqv.d ci squatur: intra
67쪽
omnia, qu cuncta sustinet, &sine ipso nihil subsistetet. Immottis Nysso mo- dicitur, quia non cadit in eo motus substantialis, qui est de non estM proprid ad esse: nec corruptio, quia finem non habet, non cadit in eo mo Deus moue tus ex operatione,nam sisti Deo conuenit in operatione quietum est ri se, dicente Boetio, d qui perpetua mundum ratione gubernas, ter rarum, inlique sator, qui tempus ab euo ire iubes: stabilisque manens: das cuncta moueri. Immotus disitur, quia nec naturali, quo naturaliter res ad propriti locum mouentur , nec voluntario, qui in hominibus est, ct angelis, nec violento mouetur motu, quando coguntur res esse extra locum proprium: Non motu naturali mouetur, tum quia omnis motus est ad quietem, sic propter indigentiani t Deus nullius eget, tum quia cum sit ubique, non habet necessὰ de loco ad locu moueti: tum quia non est in eo grauitas, & leuitas.. , , propter quam sursum, S deorsum moueatur, tum quia in seipso se per manet, & non habet necesse extra se . querere locum proprium'.& sbi naturalem, sicut creaturae. Non motu uiolento, quia non potest illi inferri violentia, nam si sottitudo quςritur robustis L. est mitIob. . c. Iob.ὶ nec motu voluntario, quia in opere non laxatur, Immotus diacitur, quia non circulari, nec recto, nec Obliquo motu movetur,n5 circulari, quia talis motus est superiorum corporum, qu e non ad locum, sed in loco mouenturi non recto, quia talis motus est grauium& leuium, non obli quo, quia compositus est, ex recto, a quo habet quod linealiter procedat, & circulari: a quo habet quod reflectatur. Dubium. bd si dicas: quomodo hoc possit verum esse, quod Deus nullo
modo moueatur, cum scriptum sit omnibus mobilibus, mobilior sap-7.ς- eli sapientia, & D. Dion. i cap. de divin. nomi. ait omnes illuminationes moto patre descendunt, & Plato ait in Deum moueti 'Solutio. Respondeo quod tales non de motu proprie locuti sint, sed per moDeus impro ueri Deum voluerunt intelligere, ipsum in actum procedere,& hoe priὰ dicitur assimamus, vel dicimus quod mysticς Deus pollit moueti Motu moveri. circulari, omnia regendo, & gubernando, Motu recto, bonus t Deus omnia munerando, Motu obliquo, malos puniendo, alienum opus hoc bus motitus est a Deo, & contra naturam suam, cui proprium est misereri semininicdmo per, de parcere, Minu naturali, quo solita bonitate omnibus creatutietur , O ris pro captu eatum se communicat, Motu Violento, quo peccato- quomodo. ies iuste damnat, Motu volun rario, quo cuncta in esse conseruat,& ut sic mobilior dici potest cunctis mobilibus, de stabilis, cunctis. stabilibus. Mobilis, quia iacit sanctos mobiles ad bene operandu stabilis, quia dat in bono perseuerantiam, Mobilis in via, stabilis iupatria, Mobissin activis, stabilia in contemplacuis, & Spiritus t.
68쪽
ellam Mobilis in alijs ianctis,&iustis, a quibus ad tempus potest si cedere, stabilis in Christo, a quo nunquam distellit. sed semper requieuit, de mansit, ut dictum est in expositione hymni ad
tertiam. Lucis diurns tempora crc. sensus est,&b Deus, quies determinans, idest distinguens tempora camae lucis , vel diei horas, successibus. i successiiui, processionibus, ac motibus, & irradiationibus solis , sol enim distinguit horas , de partes diei ut a paret in ortu , vel cursu suo P in ortu enim suo facit mane , Quum emittit radios ardentiores , facit meridiem, &quum ve sit ad occasum , facit postremam diei partem, quam ictum v cant , a clauiis setis , quando iam nox venit, ut unusquisque somno tutior sit . Et hi dices si sol cursu suo, &succeis uoms- Dabium Iu , ac ii radiatione distinguit tempora diei, horasque eitis, qu modo id alitibuit Deo hymni authot e Respondeo quia opeia Solutio. naturae inscriptura principaliter auribuuntur Deo , qui melior, deo prindi potentior est natura , sine quo ne gry quidem valet natura, cipaliter G: S a quo natura habet ella , dc operari, qu s enim nesciat solem, p ranatui sdi hominem . generare hominem e tamen scriptura dicit Manus seri issicunia
Vae domine fecerunt me, & plasmauerunt me totum in circui- tur. tu, pelle & carnibus venisti me, ossibus & neruis compegisti me et Largire clarum vespere oc. sensus est , tu b Deus qui Ioa. Io. c. lai giris. & donas soli, ut distinguat successivis motibus, &irradiationibus suis horas diei, immo, & tu es, qui in creatura tua hoc facis, largire etiam nobis gratiosὰ & per gratiam tuani, non nostro merito, clarum vespere, idest concede, & dona nobis robur, & virtutem pelueniendi ad vesperam, finem huIus diei, ut clarum, ac lucidum vespei e sortiamur. q iod fiet lito. to diei tempore concedas nos versari in operibus, quae ad lucem ducunt, & ad nullum permittas declinare peccarum , vel ad finem nostrae vitae, & exitum clarum, ita ut terminemus illam sine sordibus: vitiis r & peccatis , quae non clarum, sed obscuriis naum I. ireddunt vitae nostraeterminum, &vltimum, de adituum in quo diutius, S per sempiterna secula, sqculorum manebimus, qu ain quocunque loco ceciderit lignum ibi erit, siue ad austrum, sine ad aquilonem , quia hoc hominibus mors , quod angelis Eccl. D. e. suit lapsus , & ideo curandum : vi vitae nostra exitus , non sit tobscurus , sed extremum diem claudamus in opetibus lacis , ει gratiς , vel sensus est , da , concede , dona nobis dorvine Deus virtutem , & facultatem , ut clari . & lucidi ab questresbus perueniamus ad vesperam , & finem diei , & ad
69쪽
postremam diei partem, signifieatenῖm vespere horam: qua sol Incipit declinare usque ad occasunt, estq: vesper, stella una ex errantibus eadem cum venere, obtinens situm me alum inter Solis , MMercurii sphaeras, ita dicta, quod sole iam occiduo, prima omnia ex stellis lucere vesperi cons picitur, & in nocte poli solem apparet ,δc in mane ante solem, quae cum sequitur solem vesper dicitur,& ut solis, &lunae muli: prologat diem. quum ver b praecedit dicitur lucifer, vel sos foros, veluti alter sol diem maturans e Alij volunt non sit stella eadem cum venere, sed persuadere conantur,quod vonus, de Mercusius cum sint satellites solisὶ sint ita dispositi, ut v nus praecedat Solem, & Mercurius sequatur, & E contra, de quae se qa inr Solem videtur in sole post solem, & quae prccedit, videtur inmane ante solem, quae cum sint consimcles in splendore, & quantitate, creditur quod eadem stella sit, at non est ita, Sed dices quomodo aut nor hymni nominat vesperectatum, cum vesper sit opacua. ψRespondeo quod in principio, cum vel peri consp citur, occultato iam sole, splendore tuo reddit claram extremam illam diei partem: at cum incipit occultari, redditur opaca extrema illa dies p iis. unda statius,vel per opacus lunares iam ducit equos, Quo vita nulluam decidat oec. iansus est, largite b domine Deus, ut sicut tua virtute, dono, & gratia terminavimus hunc d em sine sordibus,de peccatis, sic largi aris Quo. i. vi vita nostra nusqua. i. nullo in loco, deci dat. l. cadat 1 speialutis, vel nullo loco cadat, vel corruat, vel obruat, se peccatis, sed instet, idest luperstet inamineat perem iis, & perpetua gloria, de beatitudo anims. quae est prῖma stola, quaeq; etiam merces dicitur, qii; operari js debetur, non loquentibus,iuxta illud, voca operar os, α redde illis mercede. Flasmium mortis lacra sensus est. idest quae perennis gloria, zternaq; ielicitas est metitum, & pr mium, idest in meritum, de praemium sacrie mortis Christi, qui mo, riendo pro nobis ςternam nobis promeruit glotiam, unde D. Petrus deglutivit morte caitu ut vite aeterne essiceremur hs edeς, ad quod respiciens D. Paulus, ait: gratia autem deI vita aeterna in Christo Ie ii. Verum qu a etiam vita aeterna meritis datur, hinc merces dici tuc, de de artus d urnus, qui ex pacto debetur bene operantibus in, vinea domini, extrema hec particula potest,& huc sensum habere, sed inflet gloria ρerennis, qua est piae mium mortis secret. & preci se ἰn conspectu domini, ut est mois lanctorum: quς mors sacra, ω praeciosa, Sc felix dicitur, quando morῖtur homo sine peccato mortali. 6e motitur contritus. & conse Ias, quibus superstat gloria illa perennis, cuius ratione illorum mors, etiam d citur honorata, qua
70쪽
honorantur, & nlmis, amici det, ad quam nos perducat Deus, tri- p I. i, 3.
SEquitur expositio hymni Lucis creator optime ediciqui dicitur in D. Gret . aus8eudis vesperis dominicalibus ab octaua epiph. usq; ad prima ibor bulludominica quadragesimae, & ab octaua Petecost usq; ad primam hymni.
dominicam aduentus exclusiue,in quo laudamus Deum, qui sua su I riplex diaria bonitate cuius triplex est effluisio videlicet per generationem, tima effu=spirationem quas Theologi sacri appellant emanationes ad intra, sisti ab elemo, & per creationem quet fit in tempore 2 creauit lucem , protulit lucem dierum, ec mundo dedit originem,& oramus illum
ut audIat praeces nostras, ex oneret mentem nostram criminibus,dcliberet a culpis, quibus se se illigat, inuoluit, implicat, innectit, αtadem ut gratia sua vitemus omne noxiu, & purgemus omne pessimum, in qua hora gratias agimus, Deo, quia vergente mundi volpere,venit ad nos uti spolus de Thalamo egressus honestistimavit V heremiginis matris clausula, tu etiam quia vespere de cruce depositus est, rasacta sat& hae hora apparuit in peregrini habitu duobus discipulis eunti- Lucaei .c. bus in Emaus. Aitergo author hymni huius: Lucis creator optime. sensus est, b optime quod est superlatiuum a bonus, creator Deus , Solus Deus ad quem cum sis in irae virtutisὶ pertinet creare, quod nulli crea creat. turae concessum est, quas & siquandoq; legimus creare, quia Mnatura dicitur creatrix relu, & de Romulo dicitur quod fuerit creator urbis Romae, & magistratus eiἰam creari dicimus ) Dicendum quod sumenda sit creatio, pro productione, iactione, & generatio- creaturvane, non propriὰ procreatione, quia creare propriὰ est ex nihilo ali- tius ρνοdu quid facere, & hoc soli Deo proprium est licet perterruerit hoc om euntnes philosophante U& licet bene pestini Deo creaturet cooperari ciunt , qua
in opere creationis, non rerum tamen per se existentium , sed benὰ creent.
ἔα alio existentius vidicunt profundiores Theologi) unde inter ge- Disserentia nerare, facere, & creare hqc extat differentia, quia res de substantia inter creare exit in esse per generationem,res exit in esse de aliquo per factione, generare,et di res exit in esse de nihilo per creationem, dc baec pertinet ad Deu Iacere. maxime cum operatur per se Immediate, & non mediante natura, unde quia per se immediatὰ facit lucem, dicitur creator lucis, cuius formatio suit prima distinctionis operatio, materiam enim illa quatuor elementorum, rudem, consesam, indigestam, atq; informem, quae a graecis dicitur chaos a prIncipio facta, atque creatam,& ante omnem diem, quam terram inanem, & vacuam, & abysium ap- Materia pripellauit Moyses, per interualla temporum, & sex dierum volumi- nia terra ilia distinxit Deus, atque formauit,& prima huius distinctionis ope nanis, πι- H a ratio