Pentelogium peripateticum, F. Trebatii Mareocti de Penna Sancti Joannis, In aliquot Averroistas, de forma nouissima, & hominis specifica candidè, lucideque pertractatum ..

51쪽

amnem minime in esse specifico, & complato positum Ηminem reddit.

Caeterum,non est hac in parte Animae potentiarum derelinquedus ordo.Namq; R tio illa Particularis, siuὸ Cogitatrix virtus i media cerebri particula iter Imaginatiua. t& Memoriam collocatur. Siquide opinat ipse in priori Cerebri parte reperiri Sensu Coem;si sesationes,& quinq; Seseu exteriorum colligit operationes, Secundo loco reperitur Imaginatiua in qua imagines illae ,

quae in comuni sensu collectae suerant, conseruantur , In tertia parte locatur Cogitatiua ; quae earum Imaginum, quas seruabat Imaginatio, iudex existit.in quarto&postreino loco est Memoria,q omnium Iudicioru, quae Cogitativa protulit; custodis fungitur ossicio , Cogitatrix igitur inter Imaginatiana,&Memoratiuam mediat;& tanquam omnium aliarum Regina, quae inter alias proxima est Intellectui; residet.Ratio uero uniuersali adeo ubiq; cogitatiuae assistit, 'truam intelligentiam per suum adminic tum exerceat;dum simulacra, & reru Phatatasimata in Cogit atrici uirtute relucentia; Mentem , & Intellectum ad intelligandum

mouent. Itaq; , iuxta Averrois doctrinam,

hac sola est intellectus unio ; non quia i

52쪽

tellectus sit essentialis pars & sorina dans disse Hominis, intellectus enim secundum esse,& secundum essendi modum ab Hom ne separatur; sed ut prpesens sit, di cogitariu e uirtuti assistat,Homo namq;. e corpore,&Cogitatiua ui componitu r, & i ta esse ser

an i,atq; specifico constituitur. Assistit au-μrn. hoc inquit ipse ut Homo ex partia kulari cogitatione ad Vniuersalem speciest eueniat; occasionem enim ad speculandii praebet, ueluti color ipsi oculo ad uidenda:& scriptura haec Averroico Amico ad scri-ibendum . lson itaq; ex Homine hoc , &intellectu conficitur unum esse , &l spe- sies una; sed operatio equidem un & in-

. Assirmant insuper Averroiltae g. libro de Anim cometiatario 3. duas esse,non solii amodo uix sed substantias; ex quibus intellectus compohatur: Vim agentem sub-hantia Vnam,&uim Capacem, substantiam Alteram; illlam prosecto suapte natura luis dam,claram,& ser patricem; istam , autem inubilosam,obscuram,& formabilenDex liis terna copula substantialiter Anima copulatam esse ; eq*e ac e materia , & forma fi t in natura secundum esse Compositum, Potant p taeterea latellectum Agentem Per. -

53쪽

ω seipsum intelligere sempericum sit actui per se existens;ita ut sese respieiens,ac essentiam suam, seipsum uideat; & per se etiam Mentes intelligere separatas, H oc est, ut

Arist.ait. 3.de Anima textu is , I 6,& 8. In tellectus per sui reflixionem cognostit.Censendinsuper, cum Intellectus capax sit sem per intellectus Agentis Naturae unitus; Ῥintellectusmet perpetuo Agentem uim intelligat,&per ipsam superiores Mentes.Existimant quoq; , hisce substantialibus partibus composituiti intellectum, Humano compori per Phantasmata in actu uniri'; nam nihil intellectus in Homine intelligit, nisi phantasmate praesente ; no enim Equum in teli igere ualeret Homo,si Phantasia Equum representante specie careret.Ex dictis itaq; concluditur Averrois opinio , P . Immo per corpus, & Cogitatricem Animam in Ense ultimo costituit.Intellectiva autem pars , quae deseris uenit, tantum secundum operari,& ut intellectionibus assistat, sibi unitur. Verum quoniam , in superiori sectibiici hominis generationem annuentes,diximus in semine tanquam in materia prima ele mentorum forma primis introduci; Mox i, per Vegetalem uim formam plantae;stathmper sentientem Anii iam, Arna in Anies a-

54쪽

lix; pqstremo per i 3tellectum undequaq;

corpus uiuificante ominem in esse persecto & specifico constitui,&Homo per Men- em in esse poni,aeque ac Mixta per eleinenta;perVegetalem uim,stirpes;&per sensum, Animalia . Hinc maxima inter Praecipuo Peripateticos & Averroistas,de forma Ho

minis specifica oritur iis tq; dubitatio An. . Haec Intellectiva virtus, quae Homini sub sensibili Anima detecto aduenit; sit sornia informas ,& dans esse; uel potius Astastensξ hoc est quaerere.An Homo per intellectum constituatur in esse , uel tantum in o- ut huius Disputationis sensus apprim appareat. Quisnam sit istae adueniens Intellectus ; quid insormare ; Quid ue assister/sonet; est indagan er perserit tandum ta Diuinus illae Plato ut in subtilissin a Thaeologia refert Fic mus Vniuersum hoc

totum, ordine isto praeclarissimo mirabili ter distributum esse censuit. Postremo loco. per ascensum corpus materiale rcperiri statim ad corporis qualitatem: hinc ad Animant: Ab hac ad Angelu ni ultimo ad I ii Optimii cursu si ei i. Corptis ad Ocni specie ecommune; sua natura in infinitum diuisibile mullam prorsus operationem retinendo.

55쪽

ichiilitas ad speciem corpus ipstini Herin Dinat; quae & si indivisibilis per se existaesignien in materiali corpore diuisioneina uisur Anima corpus in esse ultimo speciei reponit,Angelus;qui secundum Platonicos immobilis multitudo dicitur; qui omniaptitest;omnia simal intelligit; omnia simul uult; & quantum est in se omnia quae agit, subitb agit; est specierunt receptaculum' Delia aurem qui super omnes est,est unitas immobilis;Veritas pespicacissima;& bonitas immensa; n; quidem Metis; rerum ona nium eatis insipes cum nil aliud reperiri potest.Corpora ex elementis,& qualitatib. constituta prorsus dis Iubilia existunt;quo 'iam multitudo,& motus unitatem uariat, statum. Angelus,& Anima secundu eorum naturam indissolubiliter uiuunt; nam bonitas,& status multitudinem uincunt, &motum.Deus uero optimus,Maximus, hinxime indissolubilis est, & perpetuo idem permane maxime enim unus , & maxime itabilis. i Relictis modo terminis,& extremis,tum

dis subilium,fum indit lubilium;Mediu quod Anima est sequamur. Anima ista Natura Media,sub Angelica Natura colloca

56쪽

O pori tribuit esse; de singula singulo, ut

Iorma Mormans Mininimo datur: Namq; testantur Platonici omne id,quod motui subiacet, certe principio intrinseco motusca ere debet; Huiusmodi principium est Anin δ praecippe dipsorum auxes dusphiaeris Io quendo quia motus tantse Datum 'rabor est,*tq; uelocior; quanto Plobile est motori coniunctus, ut Motus caeli,qui a violentia est aliis alienior, naturalior est atq;

modi caeli motus, internum principiumZ LX eius enit' perscrutgtione,si facilior erit nostrae dubitationis persuasi . . P incipium igitur naturaliter caelum moriens, erit ne qualitas t uti graui,& ieuhsur sum fit deorsum Flementa; mothentur,& calore & frigore operantur Minime: Quali- Hii ςten/m si motus tribuatur, eodem motu semper moueat; eandem peragat operationem;& ad eundem modo una sit te minum.moueat,est nccesse: Calor quid agit nis caloremλ&frigus nisi frigiditatemὶ leu*u3dit sursum;& graue semper tendit sum: At si contrariae essent QualitatLS, co-trarium in Mobili inducerent motum Iamu Fr' caelum sempe qualiter mouetur; MA

57쪽

Hos,diuersosq; producit essectus; & uaria inducii figurati ohestinata Caelum Qualitatibus non mouetur. Erit ne Natura Qeliino uelis i ui Nec id; Quoniam clini Naiatura' determinata sit,&quietis gratia sol una nurii eat;m Otus modum faceret'; Quod N turae circularis motus repugnat; ut Arist. docet in lib. de Caelo Mouet Deus ne λ Ne quaq;Nam Prima causa uigore infinito excedit omma;ge nulli ebrpori familiaris ei sed aeque omnibus cominu uis: Hinc alicii itis 'corporis proprius non potest esse Motor. Forsan erit Angelus λ Nec & ipsae, nani Motum illae caelestis coniunctissimus est Caelo; semper enim*ciim ipso circlim circa uagatur: Angelus autem neq; familiaris stinus

est Motor; neque mouetur.

Quid est illud per se mobile, quod mouet Caelum N 6 potest esse iii si Anima: Hre

etenim ei quae eum sit per semetipsum mobilis :motionis uestigium otiani se larili tur corporibus: Et hinc asseruere Platonici, Cadestes sphteras Animis coniungit;& CHlelsia corpora Animata esse : Quod & Aristoteli tribuere,&secundo de Anima, secudo de Caelo contex. t r.& Undecimo diui fiorum Caelestia corpora Animata esse, docet. Thaeophrastus Aristotelis discipulus;

58쪽

inun eo Auerro es; Auicennas: lgazel hoe sesim libentissime confirmarunt. Sed dic xcm ggo, non enim in uia Peripatetica mihi Bbatur; Caelum esse formaliter Animatum v, etsi A ristoteles caelum habere Ani; nam asserat;hoc non simpliciter affirmat';

aut per Anima constituatur in esse;licet cum cynditione motus;quatenus. s. assistit orbi . ad mouendum,Caelum Animatum dicatur; qn autem ut Platonis sectatores fatentur . Asserunt insuper no modo Caelos;uerum& plementa uiuere : Nam cum uideat, i insa motu intrinsec0 , sine motu extrinseco compellente,moueri;Animas iudicant illis

inesse. St. n. Hos interrogaueris: Quomodo

Elementa ascendant,& descendantξItidem quomodo ElementatayDicerent ipsi; id peryno lentem Animam fieri;ut quemadmodu Magnes trahit serrum,ita & Anima sphaerae particulas sui elementi ad semetipsam trahit:Ηinc propositionem illam uulgarem,secundo libro de Caelo tex.3 s. scriptam confirmauere; ideo Motus naturalis leuis est

in principio,& in fine intenditur,& est uioleptus;quia id quod mouetur , quando est

suo loco proximum,trahitur ab Anima; ut 4 pis sursum proiectus,uiolentatur ad ce trRm,quia ab Anima terrae trahitur; Iguia

59쪽

sursum fit uiolentus ; quia Anima ignis tu .pit ipsum. Sed quam uera sit huiusmodi opiinio non est modo discutiendum non enim elementa Animata esse a rmo ς Tunc et nim naturaliter secundum locum motitia. Vegetativa essent,pariter,&sensitiva;quod . sensui,&i rationi aduersatur. Hoc qiioq; de ipso Homino asseuerant;quia Homoqntelligit,ratiocinatur, & ab intrinsteo mouetur;

affirmant id ipsum ab illa separata Anima habere esse,quae substantialiter eius corpo- Intellectus itaq; iuxta PIatonis doctrina, est Mens illa separata;per se mobilis; inter Deum, aturam Angeli,Media,pariterq;

inter Qualitatem,& Corpus Secundum autem communiter Phylosophantes; Anima est quid commune ad omnes Animatorum. Forna suriitiscilicet ad Animam Vegetantem,Sentientem,Extimatricem, Cogitatri cem,mantasiabilem,& Intellectivam,suam habet latitudinein;& sub hac communi acceptione secundo de Α:nma contex.6. deffinitAristoteles Animam: Quae est actus corporis physici organici potentia uitam ha

Si uero secundum propriam, & germana imae acceptione phylosophari uelimus:

60쪽

aliud no erit ipse,nisi pars illa potior; tua homo sapit,& iiitelligit,uti Arist. 3. d. Anima primo, docet. Huiusmodi pars intele'sive Mens illa separata, immixta, di impassibilis:ut scribit Arist0.de AnimάTex. DI p.& ao. De quanticidissimus Inteia phes Thaemistius super Tertium librum de Anima cap. s a. pulcherrimum sermone 'habet Comentator etiam Averro es Septiamb niuitiorum libro contentario i I. hanc propositionem scriptam reliquit;Ahima est

forma formarum.

Viide ex his clarissimὸ appare 'maxnma,pud Peripateticos inter Animam , de intellectum lis intercedit; atq; differen hia ; ut primo de Anima aduertit Aristoteles, Antiquos redarguens ; ex eo inte ,aec nullam ipsi possiete aifferentiam.Ani- na, ut Physici referunt non potest esse sint corpore;oritur;δ simul cum corpore in- te it,uti & caeterae Naturales Formae quem adnodum Aristoteles Tertio de Celo contex .testatur φ omnes naturales sebsta tiae , alit corpora sunt,aut cum corporibu geneantur,ac magnitudinibus. Intellectus

uero qua Intellectus est uirtus Abstracta. immaerialis,separabilis quidem a corpore; ut cundo libro de Anima teMaa .scua