Ars cogitandi erotematica cum prealudio philisophiae in usum philosophiae tyronum inclytae Academia Basiliensis adornata

181쪽

i ARS COGITANDI

m. 3. mihi exempla

lorum 8 .' Resp. En aliqua: BAR Omnis humilitas est virtuosa, EA Seci omne virtuosiam est laudabile, Ri Ergo aliquod laudabile est humi-- litas. CA omnis pietas est salutifera, LEu Sed nullu alutiferum est negligendum, TEs Ergo nullum negligendum est pie-

Di Quaedam actio est honesta, , 3Α Atqui omne honestum est laud . ' i , hile, Tis Ergo aliquod laudabile est actio. Fgs Nullus avarus est felix, ipΑ Sed omnis felix est homo, Mo Ergo aliquis homo non est marus. Fis Nulla virtus est mutabilis,

si Sed aliquod mutabile est pulchrum,s, Ergo Aiquod pulchrum non est

182쪽

Qu. 1. -rnam sunt species

glymorum non categorico rui notabiliores' . .

- . Resp. Septem: enthymema, syllogismus conditionalis, disjunmVus, copulativus, dilemma, sUrites & projulo sinus. . Gules Enthymemae . Resp. Syllogisinus duarum propossitionum, ubi tertia velut notior in mente reservatur. i Nomen derivatur a verbo' co to, in animo reservo, quia scit. propositio major vel minor ceu notior in mente rese 'atur ; ita quidem ut syllogismus in mente de perfectus, licet non completus in oratione

'in L c modo vocantur partes Enic, thymematis ZResp. Propositio prima antecedens, altera consequens, ac utriusque nexus

183쪽

fiss ARS COGITANDI

q. QEornam sunt Leges hujus

i Ρ opositio flit,intellecta majoi vel minora debet esIe satis perspicua, & pei se cognita.

Iii adversuta peccaret seq. Anima hominis es ritualis, ergo immoriatu. ,

9 . teeedenti recte fluat. In adversum peccaret iste e tigres ι lo- extet, ergo adorandi in 'uv. s. stubmbri tithymemata reta

cuntur ad Allogismis cate, '

G. gr. Omnis virtus es prosequenda, ergo anilitaι es prosequenda , in hoc subintelligitux tertia hrbpositio, st. humilitatem esse virtutem, addita nascitur iste categoricus in prima fi- gura et Omnis virtus es prosequenda, atqui Humia litas es virtus, ergo,Humilitas es prosequenda. 6. Da mihi exempla quorun

se dam Entis ematum, ut eorum xuram tanto melius. agnoscam P

184쪽

' EROTEMATI . .

aen sigime colendus. Deus es summum: bonum, ergo omnes actiones ad spsum dirigendae. Mors ad Deum ducit, ergo non timendar Mundus es malignus, ergo prudenter vitendum. .

CAPUT MILL

sYLLOGISMO CONDIT IONALI

Idajor propositio syllogismi conditionalis '. habet duas partes, . quarum prior quae continet particulam si' antecedens 9 aictria autem conseia quens, & utriusque nexus consequentia 'vocatur.

i) Gammajor propositio tantum

185쪽

P . ARS COGITANDI

EX. gr. si riuuque ad imaginem Dei es ere tum, es immortale , atqui si .vera es S. S. anima. hominis ad in aginem Dei es creata, ergo si vera

3 Cum omnes tres propositio-

. , nes sunt conditionales. Ex. gr. Si adamaw es cor iis, tunc es divi bilis, atqui adamas es extensus, es corpus, ergos adamas es extensus, est diυisibilis.

thetica. . t 1 fJ Haec species est enthymematica, duabus tan- tum propositionibus constah s, ex. gr. stuodcunque moribus chrisianis repugnat, istud e republica. arcendum, ergo, si luxus is moribus misistianis adversus, em e republica exter irandus. - ,

conditionalis, qui tismum majo- , i, l

. I Neos antecedentis & cons quentis in maiore ProP. dein ibet esse perspicuus vi 1blidus.

i. In adversim peccaret seqa Si Diviti hariunt ivoluptates, tunc sunt ambiendae, atqui Divitiata . par.sst Voluptates, essi' sunt ambie ψα. i. minor propositis, inumat iantecedens majoris nccomo . y ri Clusio ejusdem coissequens a firmae debet.

186쪽

, Hujus exemplum estor Si virtus parit seruia ratem, tunc prosequenda, atqui parit felic te ergo prosequenda. - .

,) Si minor negat eonseque , ma- joris, tum conclusio ejusdem

anteςedens negare debet. Ex. gr. Si anima es corporca, tunc es morialis, atqui anima 'no' es mortalis atqu1Ialsula posterius ergo non es corporea Orgo& prius .

Resip. Cujus major propositio est dis

187쪽

ne' ad alterius affirmationem concludit. M. gr. dira es, aut nox , sed non es

188쪽

IEROTEMATICAE IG

2 In' adversum peccaret seq. Thesas, data aut vera es, aut falsa, sed πρκ UM ergo nou es

Resp. Cujus major propositio est co

gatiVUS. . 'Afirmativus est, cuius maior est assirmativa. Εx.gr nis Nilosophus 63doctusGapiens, atqiii multi laternis hon sunt sapientes, ergo multi L. ,erati non fiunt Philosopbi. Negativus. est , cdjus major est negativa. Ex. gr. Nemo potes Deo ser vitre se Mammoisi, Marus Mammoni servit, ergo non Deo semit. V

189쪽

iM ARS COGITANDI

1 Majox, propositio . debet i esse

α Si maior sit assirmativa, minor

debet esse negans

a) Si major sit negativa, minor

. debet esse assirmans. '

m. r. sta es Dilemma Resp. Qui post totius divisionem in

sua membra, id co clud1t ex omnibus,' quod illatum erat ex singulis. Hic ollogismis ex conditionali '& disiuniactivo cothpositus est. En exemplum: Si iavendum, aut Deo,aui urunao visendum, insidivivas, mundum babebis inimicum, Si mundo, Deum babebis adversum, ergo fine adversitatibus omnivo vivi nequiue

a Major propositio debet mem-

bra totius Persecte enume-

190쪽

EROTEMATICAE

. In adversum peccat illud e Si ducenda es mmor, aut pulchra es ducenda, aut deformis, si puia chram duxeris, erit fossicitudini, fi deformem, erit insidio, ergo plane nulla es ducenda.

a Conclusio non plus continere debet,quam ex singulis mem. bris majoris propositionis il-

In adversiim peccat e Si vena secanda, osterit salutare aut oxium, 'Si noxium fit, mortem is limabre, Sisaimarri miseriam hujus vita pro. ovabit, ergo ena plane non es secanda.

--I'. uuid es figogi in Sorties ' Resp. Qui constat plurimis prop'- sitionibus, ita dispositis, ut Unius Praedicatum evadat sequentis stibjedmin, indemque ultimae pr9positionis prae- cidatum de primae propositionis' subj

cto concludatur. ikὶ Arius dicitur a graeco oesii , congrego, tanquam syllogismus, in quo multae propositiones sunt coacervatae. EX. gr. Omnis virtus es divina, Omne δυinum es nυiolabile, Omne inis