Caroli ScribanI e Societate Iesu PoliticoChristianus Philippo 4. Hispaniarum regi

발행: 1624년

분량: 741페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

nas sitas in medium, in hoc culi spatium, in hominibus 5: Angelu; carnem, & animam probat distantia & tolerantia, ut det huic palmam,illi honorent Et quid queri potes de calumnia,cum maiora te claria M

neant praemia 3 quid de inniria, quam centupla aeter in

neratione compensat Deus λ aut v renuntias luctar. n viis nuntiare vis praemio 3 nam quae haec iustitia esset, quaecundia,prςmia sperare, laborem repellere Nona primoris , innocentia patiturῖ Volue historias. Vide carceres, flagella, saxa, secures, ignes, cruces . vide deinde victori

repromitti, nunc arborem vitae, & mortis veniam secundis nunc latens manna cum calculo candido , nunc ferreaegae potestatem,st citae matutinae claritatem, nunc albam

stiri,nec deleri de libro vitae, & columnam fieri in Dei t-plo, & Ierusalem caelesti inscribi, & residere denique cum Domino in throno illius. Quibus putas haec promittimonillorum victoriae,quorum pugnaei illorum praemia, quorum si dores,sanguis,vulnera,liuores 3 hine illud:& deLeoram in nomine chrini, beati. Quo nomine exultantes videmus Apostolos, qui scirent mcrcedem plurima repositam esse in caelo. In nos quoque, ut in hereditarios discipulos,Apostolicis minis frutices, eadem cadent praemia, a antecesserit labor: pares enim praemiis, qui laboribus sunt. Quid hic times ascensum hunc arduum S imperuium ante, complanavit vestigiis suis Dominus. scquere ducem miles. Tot puellorum puellarumq; millia calcarunt hanc semitam: tu vir non poterisὶ etiam signarunt s uaguis in. Et quid magnu est nune sanguine litare 3 prior litauit Christus . turpe milliti non sequi ducem. Nec tamen ad sanguinem nunc prouocod mollior detractionum pugna est,quae Vix supremam cutem serit. ac ne ferit quidem, is contempseris. sin alte in munum demiseris, non calumnia, sed vulnusest . Illud etiam cogita, plus storiae tibisccedere & admirationis, etiam apud saeculum, Lin plenum contempseris, quam damni ex citumnia. Neque

252쪽

2O3que ulla rc magis testatam facies innocentiam, quam contemptu & negleehu . Vt dictum vere sit: Spreta exobscisis irasiare,agmta videntur. & alibi Conuicio non riapondere, conui-eium est. Nec conuicium ullum maius est, quam neglectu indignum ostendere cui rcspondeatur. Arce tamcn a te, & a contubernio tuo, detractionibus assuetos: dc quos in hac palaestra exercitatos repereris, fami- 'liaritate exclude. faciant hoc omnes,& deerunt detractores: storia. postquam cnim desierint qui audiant, qui detrahant non erunt. Obstrue ergo aures dctractoribus,& incipient bene loqui qui detrahebant. Nam cum male loqui non permi tantur,nec fraenare linsuam valeant, ne loqui discent: aut, vi quam minimum, obstructo aditu, quiescent. Hoc vero magis etiam arcendi, quod nulli mimis quam audienti parcent. semel enim percalumniarum vitia,tanquam oleo m cerat quaerunt in quem virus evomant, homines ad obloquendum prompti, ad seditioncs in quamcunque partem parat ad functiones praefervidi, in conuiciis seminandis selices, in alendis simultatibus,odiis,aemulationibus constantes,quibus honesta inhonesta, proba improba, pro eodem sunt. Omnium vero maxime, quod detractio plerumq; non unum,sed plures feriat, cita unius dedecus uniuersam familiam devenustet.& quo quis singuine, familia, necessitudi- , ' ne,amicitia vicinior est, eo plus de flamma concipit. quod si in virum Religiosae alicuius familiae incidcrit, totam amburit .inest enim haec vis malis moribus , ut mi illitudinis innocentiam unius devenustet crimerucum e diuerse multorum probitas unius detergere flagitium non valeat . ea nimirum in hunianis vitiorum, non Virtutum,communicatio est.

253쪽

C A P V T XVIII. faciendum in adulationibus P

IHIL credendum in os laudans nisi ut hostem credas λυ - hunc laudatorem. hostilia enim sunt, praesentem la

dare, damnare absentem : coram diria luetaque probare; improbare, ubi absis. tanquam siquis altera manu sudorem detergat altera vulnus imprimat; Atera demulceat,venenet altera. Haec scimus, & patimur interim adulatores,& quidquid in nos adulatio sine pudore congerit, tanquam debis tum pendimus;optimos nos, sapientalimos, eruditissimos,

maximos assirmantibus assciatunur, cum sciamus mentiti nec modica laude contenti, maiorem venamur. non faceremus,si ex nobis irascentibus contenti, conscientia nos nostra tutaremur . nunc cum domestica dcsint, in honorem plerosque nostrum mentientes, auidissime excipi us. non ambiremus aliena, nisi dccsicnt nostia. Certe nihil minu conuenire, quam blandientium imbam, animis ad magna properantibus, ncmo non videt: cum illa magnitudinis quodam odio, generosiores conatus magis retrahat, quamst smam protrudat. Prudenter in hac re ad Pisonem Galba, irrumpe viri λ' adulatio, Manaetia, pessimum eri estiu venenum oua cmque rutilitas. ω ego, es tusimbri Sime inter nos hodie loquimur, taeteri Ditis. Iubentius cum fortuna nostr quam nobiscum.Nam suadere Principi. quod oporteat , multi laboris. assentatio circa Principem quomodocunques ne af peragitur. Vera nimis. Vbi Principatum adeptus fueris, comes coronae adulatio subintrabit . aderunt, passim,quibus omni Principum, honesta atque inhonesta,

pia adula proba ac Improba laudare mos est; aderunt, qui fallacibuxolanditiis, osculis, amplexibus odia velare didicerunt. mi in adeo, qui tu illam diem innoxiae fuerunt bonitatis, simulare ducunt,mcntiri,fallere,adulatoria humilitate captare me

254쪽

te aliud velle, vultu aliud polliceri, cum his motibus viam λbi ad magna sterni viderint. cum enim candore Verborum, faetorumque simplicitate nihil sibi reliquum senserint,conuertentur ad Insmias, ut, quod virtuti negatum, fraudibus consequantur. Iam, sua quemque 'tilitas quo non, etiam magnos, propelliti ingens vis 8, ac nescio, an alia maior: ut oblinionem quandam virtutis inducat,ubi viderint aut hac eundum semita, aut alia excludendos . perpauci enim sunt, quos sola veri ratio tenet. seuerior haec cu; ac licet selido mentem gaudio afficiat, blandimento caret. Quod si non desint Principes, solidarum virtutum, ac seuerioris constantiae amatores, non deerunt qui toto pectore talibus incumbent, mim praemia sinceritati parari viderint,& constantiae mercedem tuam stare. nunc cum videant, quo quisque promptiu in adulationes ingenium tulerit, hoc ad maiora prouehi, Induunt hos mores. neque Principibus iam, sed Principum fortunae inseruiunt; cum hac loquuntur, huic consilia largiuntur. ita fit, ut nemo suadeat quod decet. Principis enim frontem intuentur ac in quam ille rartem, in hanc se prono corporc propellunt. iustum nimirum probumq; illis, quod iustum probumque Princeps iudicauerit. dum enim placere student,ostenderet verentur,in sententiam illius eunt omnes. non facerent, si Principem, non fortunam illius, am rent: aut, si plus virtuti, quam commodis suis studerent: si

maiora a Deo, quam a Principe spcrarent. nunc praesentium amore,aeternorum obliuiscuntur.

Fateor laboris plurimum esse, suadere Principi quod o- Custinia

porteat, quod ratio, quod aequitas, quod sperata aeternitas pollulat, cum Principum perpauci extra se nata admittant consilia. ea tamen moderatio adhiberi,ea in dicendo & consulendo modestia potest, ut & integra sit veneratio, nec docere videamur vclle, nec sentcntiam nostram illius praeferre, sed solius amore Principis duci. Vestiri proinde tot moderantibus scntentia nostra potest,tot etiam viam praesicria cn-

255쪽

tibus, tot in mitigationem sequentibus, ut & offensionem

vitemus, S ex fide confidamuS.

Quia si periculum consulenti ex fide immineat; h1cania ... mis opus est, de inseaelopectore, quod nec dignitatum fru-μrtis inter strationes,nec exilia , ncc indignatio, nec mors ipsa terreat.

Hic ille locus,in quo dicere vir fortis potest Cadere possum,

a vero & recto flecti non possim. non me minae , non tommenta terrent petitura terrent aeterna. Obsequidum Principi; si illi possum, & Deo. at, sitn illum locum reductus fuero, Halamam renuntiandu sit,renuntiabo Principi. Menaeproponuntur saeculi huius,& suturi amplectar huius. Praemia inuitant, mundi,& caeli deligam caeli. Indignatio te ret Principis, & Deiὶ n gligam Principis. Possum nic numerari inter magnos, si aulatiar Principi. melius inadhaerere Deo,utnumerer intercaelorum magnos. Dcstituar hic omnibus, si non paruero Principit consulti 1s hic destitui,quam aeternu . Spoliabor fortunisi non Pher caelo. Censebor inter plebeios factum ab Apostolis, a veteri Synagoga. Exuar dignitatibusi sumnia dignitas est seruire Deo. Excludar aula optatius aula excludi, quam caelo. Excidam Principis grati is non excidam Dei Anglorius hic vivam istultamundi elegit Deus. Moriendum erit ρ non dixi,me mori non possci, dixi,arceto,a vero flecti non posse. Haec vir sortis. qui tam lange ab omni adulatione erit,quam est ab ignauia. & ante virum fortem mors occupabit,quam adulatio. cui cum nihil faciliussi morte,tum nihil difficilius adulatione estquae sere in ignauum pectus, in timidam & ingloriam mentem cadit. nescit generosa mens fallere, mentiri nescit. virumque adulatoris est. nescit alienae virtuti & gloriae incumbete, scit suae. nescit blandientibus & mollibus,ad magnaproperare. muliebria haec molimina sunt. ignorat feminealabia vir sortis: tantum; a fuco huius abest, quantum visa semiana. Sola proinde vir sortis virtute viam sibi ad magna parabit,aut carebit magnis . laetius enim ipsi illis carere, quam alieno

256쪽

aheno a virtute itinere ad illa conscendere, aut aliis quaesvirtutis pennis ad illa euolare. Siquem vero videris adulationibus subseruire, hunc sera

uilis ac seminei ingenij esse scias. qui, si fortuna mutauerit. lti

vices,dominum mutabit & amatorem, & ex amico hostis s. exserget.fallor: non exsurget ex amico. nunquam fmt. sola labra,&frons amicum loquebantur; intus odia aestuabant. avistiti.

im amicum labia mentiebantur; hostilia pectus claudebat, προ

quae cum fortuna effunderet. Fuge,quisquis imperas, inlatentes hostes,amico velamine tinos. fuge labra mendacia. μαι. venena integuntur his blandientibus. fuge hanc oris varietatem. formam mentitur. si detraxeris, meretricem suam

ostesidet, sub ovilla pelle lupum, sub amicae mollique spon

gia perimentem nouaculam, siab osculo Ioabi ferrum .v nenum Baudij,Drusi,Germanici, sub electibilibus cibis.

nulla pestis certior, nulla venena adulatore nocentiora sint.

non adurit aessu suo adulatio herbam, frutices, flores;decinerat radices, & quidquid vitam promittebat. Omnium fere in Regibus scelerum caussa. si enim demas laudatores, probatores,consultores crimina prope omnia a sceptris &purpura excluseris. laudasse enim in Principe crimen,impulisse in illud, & in maiora est. Animos addit quilaudat,& audentiorem laudatio facit, & adtaria aut doteriora uuasi ni nu ducit. avdco dicere: Tolle a Principe scelerum laudatores,nulla, aut perrara erunt scelera. nemo enim sere gratuito improbus aut malus est. alitur, crescitque improbitas laudiabus. seca hunc rivum,arescent improbitatis surculi, nec arbor iam ullae noxios protrudet fiuctus.Docet hoc Cypri nus: dipe Masmilandimenin adulanti palpat, peceanius mitem administrat, nee comprimit delicta ,sed nutrit. Vt audeat Plutarchus funestum Caesaris exitum adulatoribus ascribere: Mutitores Caesaris in ea afurunt necis ipsius,qui cum bonorriminuis oseos conquirebant, tum etiam statuis eius nocte imposeuerum diadema quo multitiasnem impellirent adsistandum eum pro Σ μα-

257쪽

xos CAR. SCRIBANI INSTITUTIO Dictatore de Commodo Herodianus: Iu μνῆputauam adulatores,qui entre atqM obscaenu moluptatibiis februatem metiebantur, Commodum ιuuenem Imperatorem peraederunt. Quam vero noxius adulator omnis sit, docemur a Proin

Pal.13y. pheta Regior Acuerunt linguass2assiculserpentis,ienenum afp dumsurlabia eorum. Ex insidiis fere serpentes insurgunt, Vt incautos perimant, intimantque ex occulto virus, quo improuidum feriant: menenum enim a pidum sub tibiu ςorum, quod effundant in nimium fidentes. ut verum sit illud: Vuialum animantium genus assentatoribus es emisios , nutam quod citius in praecipitia viventem deducit: nihil enim facilius, quam nihil timentes in fi audem 3c praecipitia impellere . adulatio vero fiduciam quamdam animis ingenerat, ctam credere i cipimus, quae aici gaudemus,& esse vellemus; nimis faciles in fidem, cum de laudibus nostris agitur. Hinc monet Cice-

. ro: cauendum,neassentatombiupatefaciamus aure1: tales enim nos

esse putamus, it iure laudemur: ex quo nasiuntur innum abdia Rom.in peccata fuge has linguas. Huiusemodi enim Christo tomino nostro non sieruiunt,se uolentri, per dulces sermones benediactiones sed-μnteo Ma innocentium. ne crede. Hieronymi verba, sunt: credas laudatoribus tuis, imo irrisoribus aures ne libenter accommodes: qm ei m te adulationibus fouerint quodammodo Iaudat impotem mentis essererint ,s ubito respexeris, aut eiconiarum de- ,his preheurispinte colia curuara, aut manu auriculas agitariasint,aut aestuantem canis protendi linguam. & Philonis: Non iides ad-tores, qui noctu Huque permulcent auressis Regibiu, nec tistiam applaudunt dictis eorum singulis,sedmolestis ornant laudibus , quos tamen execrantur taciti, quanti uis fausta ominentur propalam Eleganter omnino & docte adulantium mores tradit Iusti- Adauinu nianus: Adulantibus mos est, semper in prosteritate mulcere, donee temporaliasuppetunt,applaudere: adulator est amicus in obs atrio hostis in animo; compunctus in verbo, tardus in facto; laetus ad pro pera, si itis ad aduersa lanxitu ad opprobria, immoderatus ad

gaudis, facilis ad humana, di ilis ad honesia; mensas diatumst

258쪽

quentans,pauperum domos decimans. Vera nimis .neque Usquam nocentiores hi sunt, quam in magna fortuna, cuius sere dclicta magna. vix enim summa festigia in paruis se tenent. ad magna plurumum sicclera protendunt manum; quasi inglorium sit in parius delinquere magnos. magna nimirum decent magnos, etiam in criminc. nec mirum, cum inhortatoribus ad scelera plena sint magnorum atria: monitoribus Ve-' ro fidis destituantur. ut vere Seneca: OD'LDabo tura ciuiu rei

inopia laborent magna fastigia, quid omnia possidentibus desit, fia

t cet ιn,qui merum dicat,'hominem inter mentientes pentem, ipsaque conseretudine pro rectis blanda audiendi, ad ignorantiam res

perductum indicet a consensu falsorum, ab adulantium mentiendi faci litate, a falsa situ rerum suartim opinione. O quis mihi hunc largiaturi quis concedat Regibus: Bcati, qui Vera dicentem fortitio beatiores,qui rariores in aula Resum Cintiquo infeliciores Principes sunt, qui e multis millibus vix v- num sortiuntur, qui vera profari audcat. Dclictum in Principe est. vera dicerent, si audirc vera Principes vellensi si fal- sa de nunciantibus poena astaret,si nulla impunita astentatio

abiret, si vera diccntes praemia manerent. nunc cum lio Spoena, praemia illos mancant, omnes in adulationem deuoluuntur. ut merito Iulius Capitolin. Hi

quem mera reticentum. miserrimus omnino: cum cnim perte fastigia haec magna ad rerum passim occurrentium cognitionem dcmittcre se non postini, dispere aliorum ore coguntur. quod si assentatores nacti fuerint, non tam vera, quam placitura discent. vcrum cnim nimis est illud Paterculi: Semper magnae fortunae comes aὰulatio. indiuidua comes . quis hanc felici manu, & ferro secetὶ o fortunatum lε prudentem: & intuere propius, videbis vere a Cicerone ductum: Habet assentatio principia iucunda, eadem exitus ama rissimos Uret. iucunda nimirum laudatio est, etiam in crimine . ita & scelerum laudes placent, & delectat improba laudatio ; quodque in aliis damnamus, in nobis commendari

259쪽

gaudemus . tantus amor nostri, tanta aemulatio aliorum est Remedia Tanto malo auertendo remediis opus est. occurrit illuδz - M, L-lsificia eris aures.qwHM ceram parum e r obdere .firmiorastisamento op- est, quam isum insoriis Vl fisem ferunt: ilia vox,quae timebatur, erat blanda, non tamen piatia. at haec, quae timenda est, non ex imoscopulo, stilex omni parte temrarum circumsonat surdum te amantis is prae M. Laudant ne crede .Pergant laudes laudibus ingerere,ac posteriores pri ribus in sepelire; ne audi Sirenu voces. Molesti simeὶ reprime. Nihil incoroncitum laudibus tanqtiam floribus, omittunt, non dimi, non factum Z pro hostibus habe. neque enim haec amantium,odientium sunt plus enim sortiun damnabuna absentem,quam laudarunt pNsentc. Quod si via desit comprimendi, pelle familia. Fecit Aloandes Seuerus, Septimius. etiam Seuerus,fecerunt alij. feliciter semper, bono reipubliacae,regni & suo Vt mepito gratior csse debeat inimicus damnatus,quam assentator laudatus. ab illo vera si erari possunta & mala nostra discimus,quae ignorata emedati non possunt, possunt cognita. a quacunque manu cognitio illa veniat, ab aamica censeri debet venire, quae in praecautionem est,&vitiorum fugam. Benc proinde ChrysostomuM Dimicti ne lumaeante quidem probo, amn-WHHreprebendente amplectori ι e etsi me osculetur,1 uauis est,hic etsi uisere amabissi. at aes probcra asscntatorem laudantem: cum nonnunquam ab inlinico ore vera laus veniat, ab illius nunquam. Et licet inimici osculα insuauia sint, quia ab inimico ore nascantur; ostula tamen sunt,amicissima futuς si tam amico coiae,quam ore&vembo edicerentu&vuhaera vero ab amica manu re ore data,non possunt non esse gratissima: in salutem enim dantur ; non eunt in interitum. in medelam inserunturi non possitnt in mortem. neque enim amicus aliud, quam amicrsialutem sili o. cogitat. Est in hanc sententiam illud coisi ei aee lucti in misericordia, V increpabit me. oleum autem peccatoris non inpingues caput meum. In quem locum vir d8ctus: Oleum e

260쪽

iumentis nostrin mentes meiat oles pinguedo luenter inire siens, rigorem eve tatis mossit. Bene & Verc. Oleum assentatorum

est,Quod deprecatur Propheta,quod extroniam cutem dum mollit, superinfula reliqua repellit. armata enim oleo respuunt alia, & duris etiam ac seriis resistunt. Faciunt hoc adulantium voces. tam spisso laudum oleo mentem obnubilant , ut magni veri solem eripiant oculis, & pro luce tenebras , seo die noctem iniiciant. non sentiunt oleata membra nec animus adulantium oleo perfusus ac ten liratus veri lumen admittit.

P sc Risi potest an sperari possit,nescio. nam quis modus,cum fere modum diuitiae nesseant,& crescat illarum sitis copia,cum aliarum rerum e state & inopita& quae moderatio ab animo diuitiam auido sperari poteu3 Non dictum

vereὶ VA cupido aeuitiarum inuasit, neque dysillisa, neque artes lonae, neque ingenium Ullum satisposiet, quando a nimiu magis aut minio ma ture, polemo tamex suecumbst. Et illud: Vbi Huitiae clare habentur , ibi bona omnia libasunt, fides, probitas, pudor, pudicit . Di istum sortiter nec illud mimis. Cum diuitiis, iuuentutem luxuria atque auaratiacum Aperbia invasere, rapere,=apa sipendere, aliena cupere, pudicitiam, diuina atque humana promiscua habere. Quid Z an omnes diuitiae improbae Θ imo nullae. materiam tamen suggcrant improbitati e & scelera non tam pepererunt, quam audere docuerunt. Latebant in paupertate, alte animo reconesta et accesserunt opes, & cum

opibus audacia; & proditor facta pecunia est 1celerum do- . mini sui.eruit,& polito pudore prospectanda proposuit,quet verecunda paupertς tegebat. Quid Z quod non raro scelera

Opes

Di il

SEARCH

MENU NAVIGATION