장음표시 사용
291쪽
ui honores ambit, iniuria& inuidia. illa vel sela claros d it, haec illos comitatur. ut ambiri etiam inuidia debeat, tanquam gloriar pedissequa: dignust gloria censeri possit,
qui inuidiam patitur. nemo neglectis inuidet: surgentibus, aut in fastigio positis inuidia accresci t. Id adeo more fit omnium gentium; nam in omni Republica,quibus honos nutilus est,magnis inuiden t. & vel hoc solo nomine, quod vetera oderint,noua extollunt;quae,si possint, postea deprimant ita fastidio quodam veterum ducimur, noua placent. Quin
dc nausea quadam rerum suarum,caeco impet nsurgunt in optimos. Solus c5temptus clariorem dabit virum magnum.&, si derogetur honor, ample stetur derogationem,ut amicam, ut optatam. maiorque illi gloriae gloriae neglectu, de priuatae vitae amplexu erit, quam e dignitatis possessione. quam bonis artibus sibi parabit, quisquis in utraque fortuna magni nomen desiderat. Ille securus inambular, qui suis, non alienis innititur. nam qui alienis; fulcimento sebducto, corruit. ut si quis gloriam suam aliena metiatur veste, quam dum lubuerit, eat possessor detra stum. Mentitur ille robur, magnitudinem, eruditionem, ornatum, qui alieno sortis,magnus, doctus,ornatus est. ncque stare haec possunt, aut posteritate pati. suo magnus sit, qui magnus esse voler &ex se nascentibus masnitudine paret. lavulus hociaciet. Dispiciat vero primo, in quo genere magnitudinem speret. in togaettotum sedabit studiis,improba l quadam constantia incumbet in illa. Quod si ingenium labori responderit,pauci anni magnum dabunt, maxime fi mores eruditionem commendauerint. Incredibile dictu, quid labor etiam in mediocri ingenio possit,quo magis in magno ec - tere diu eruditio potest, non masis quam ignis reprimi. α- sergit hic,& alta petit; exserget illa,& ad sublimia amatorem suum ducet. In aula fors, &auta manibus educi vult Z obsequendo,&ferendo magna speret: beneficium deinde pro iniuria reponendo,
292쪽
nendo,blanda pro seueris, mollia pro asperis, gratiam pro
contumelia.hoc qui potuit, aulae imperauit. E militiagna expectatὶ Viguando,& audendo consequetur. Ecclesilae ornamenta cogitaci a pietate & doctrina veniunt. Nam illos hic ego fortunae filios non tango, quos εα ω albis illa manibus ex ulcro ad purpuram vocavit & tiaram; di nescio,an non ante uterum; sane in illo.Non tango nepotes magnorum: quibus ad magnitudinem nepotes fuisse satis est. nemo nepotem sic fecit; fecit naturae & dum in patruo felicior lusit fortuna, nepotem adoptauit, fortunae filium,& patruo iam filiu, non nepotem.Non tango magnorum filios, genitura masnos: quos licci omnia destituant, ingenium,eruditio,rΟDur,pietas,totaque Virtus; magnos tamen videas, aliorum licet, non sua virtute magnos.Non tango, quos emptus honor magnos dedit, sutore licci patre, ingenioque crasta rudique, & aratro magis & ligonibus natos, pecunia tamen magnos, & exinde honoribus magnos. In quibus omnibus,cum nihil reperias animo magnum,magna tamen terris circumferunt nomina. Quid i quia prudentum etiam sertiantur nomen,quia magni patrui, & parentis,aut aut nepotes & fiiij, & quia opibus magni. Non tango illos, quos adulatio, aut improbus magnoru amor, aut artes non bonae,secerunt magnos. raro felicitas haec aeternat, & fere infortunato fine fortunata initia signat. Non tango illos, quos militaris, non virtus,sed rapina festi magnos . fortunatos hosce latrones fere dcstituut opes. Nec illos tango,quos pudenda Principum obsequia dedere magnos . fors cadent, qua surrexerunt via, S ipsi sibi ruinae caussam dabunt. nescit tam mollibus diu pedibus selicitas stare. nam & nimia tacunditas tenerioribus noxia arboribus est, dum ramos onerat & frangit.ita non unam matrem iacunditas strauit,&qdae vitam dederat,vita spoliata iacet. sic in parentem tauit soboles. de uit etiam malis moribus parta dignitas in au- flore nec diu illaesum transiit. De
293쪽
. De illis ago, qtii cum his omnibus destituantur, ad gloriam viam sibi parant,& bonis artibus ad honores nituntur. misceantur licet quaedam humana , si prima Deus occupet, si patriae salus dr suorum, bcne est, non damno; non impellotamon ad illos, n ec auctor sum honorum. scio praecipitia dignitatibus adiacere, dc confragoiam in fastigium d nitalix
viam esse Et sane perraro immodica durant,nili ea moderatrix ratio compescat. Quod muliorum regnorum & urbium
euentus ostendit,quarum in ipso flore luxuriosa imperia ceciderunt: de quidquid virtute partum erat, intemperantia.
Ostendit etiam magnorum exitus, quos in exemplum fortuna, tanquam nauseantis stomachi vomitum , posuisse videtur. Quis Perenniu & Cleandrum Commodi,Rufinum.
dc Eutropium Arcadij, Iunioris Theodosij Flauium, alios
Orbe prope toto innum exos, fortunae & dignitatum pilas nesciat3Olim sane, nec Sp. Melio amplissimi fauor Sinatus, nec Gracchis aut Scipionis memoria, nec Manlio Capitoli, vindicatio, nec Druso sanctissimi penates, nec Seiano Imperatorius sanguis auxiliatus, ncsi Pompeio orbis victoriisqu- stratus, nec Caesari terr/rum triumphi. iacent ciorum gladiis. ita, cum Pompeio suspectae Caesaris opes, Caesari Pon peiana dignitas grauis essct nec hic ferret parem, nec ille superiorem, quasi duos tanta imperi j fortuna non caperet . non ante immodi ea in utroque dignitatum restincta sitis, quam sanguine illam leuarent. Iam quis non peractum cum Pompeio oessum crederet 3 at acrius multo Thessalici incendu cineres recaluere, quasi tanti viri manibus ultionem fortuna quaereret.inuenit in filiis. de pro uno, duo Pompei, nati. addebat animos fraternitas Ducum, dc Magni memoria in duobus. inde acrius, quam in Pharsalicis , pugnatum in Hispania. de anceps diu pMlium, ut videretur nescio q*1 dubitare fortuna, de in quam se partem verteret deliberare di occupare manu mortem Caerar voluisse natur, cum de' victoria
294쪽
victoria desperasset. Vicit tandem Caesaris felicitas ,& haec sola. nam errore suorum solo viisti Pompeij cesserunt, non cesserunt virtute, non animis. post hos neminem vinci Puduit. secuti sunt reliqui, quod . quasi aestu & torreve fortunae; pratantumq; victoriarum Hispania fuit, dc secutus Hispaniam orbis probe terraru. Quis non crederet pacata om nia Caesari fore domi inuenit, adeoq; in ipso Senatu,qui selicitatem demeteret. ergo tribus &viginti vulneribus ad temram datus, sangηine curiam impleuit, qui orbem natare sanguine docuerat.Hic finis honoru, nec poterat improba haec satis alio,quam sitientis sanguine caelingili. Non attinso Marium&Syllam. nota historia eth. ut inuidille in his fortuna
principi gentium populo videatur, ipsum illum in exitium
suum animando. nccprilis quieuerunt, quam Vrbs ipsa sanguine suoru natarctuaec caedium tamen,qui belli finis quaerendi fuerunt qui occiderentur. hinc illa tabula, quae Equestris ac Senatorij ordinis duo mitia delegerat, qua ' mori iuberentur. Et vere, si sine ciuibus stare impcriu potuisset, vixis sit,culina raret Sylla, nemo .hinc illae tandem voces, lassas caedibus & sanguine manus retrahentes, vivere aliquos debere,ut essent quibus imperara. Taceo Catilinam. utrimq; ciues.&pusnatum tantis animis, ut nemo e Catilinariis,qui ludibrio citet,superfucrit. quem enim qui1quc locu pugnado ceperat, eum emissa anima corpore tegcbat. Pulcrae mortes, si pro patria, si pro iustitia,si pro Deo. causa tantaru calamitatum cadcm, nimia honoru in magna felicitate cupiditas. Non tango aetatis nostrae Galliae, Hispaniae, Germaniae, Italiae, gliae funesta exempla.&,o meum Belgium,quanta in magnis fortunae documenta dedistit nolo tangere hanc scabiem si nolo incestare calamum tam l o quid dicam 3 nolo castam chartam tantorum sanguine purpurare. Hoc dico:
Magnis sal x fortuna bonis, In praec stiri dubioque m/nis Excessa locaου.
295쪽
234 CAR. SCRIBANI INSTITVTroris 4ri Miseri,qui laicaltius tolli videntur, ut in exemplum&terro- altius ισι rem decidat altius. Et cane, dum exitum quorumda intueor,
, ,-.., , saginari mihi ut vi stimae ad supplicium videntur, ut hostiae
altissi. ad poetaim coronari. Dccurramus per Veterum Historias,viri,f.ha Variam in omni Tenere fortunae vicissitudi νMia,i. nem extollentem,ludentem, ridentem, saeuientem. Incipi cisiitudo mus a Romanis, & primo a laetioribus,transibimus inde ad tristia.P. Rupilius, qu Sicilia diurnas capturas exigentem bata. publicanum viderat, eundem iura dantem, Consulem, clas seique & exercitus ducentem habuit. P. Ventidius in trium-
. phum sub Cn. Pompeis Magni patre ductus,de ParthisCon
siil triumphauit. itaque qui captiuus carcerem exhorruerat, Capitolium felicitate celebrauit. L. Lentulum, inter orn menta & dedecor. 1,alterna vice fortuna versavit, consulatui ipsius repctundarum damnationem, damnationi censuram
subiiciendo, nequc bonis illvmpcrpctuis frui, neque malis aeternis ingemisccrc patiendo. Cn. CO clium Scipionem Asinam ex Consule a Poenis apud Liparam captiuum, & ex captiuo Consulem Roma vidit. Quid dicam de d saepione,qui post praeturam,tri ut' 'hum, contulatum, pontificatum maximuna,in publicis vi ulis spiritum deposuit' quid de C. Mario humillimo Arpinate,tolics Romς Consule,post Africam,Iugurtham, Theu tonas, Cimbros, & post exilium Consule3 quem si inter felices posueris,laticillimum; si intermiseros, miserriinu reperies. C. Attilium Regulum, e Consule Romano & triumphatore, resectis palpeoris, peracutis undique stimulis incumbentem video. Qireris Catulum C Mari; in consulatu S: triumpho de Cimbris socium, incubiculo recenti calce illito multoque igni calefacto, iussum mori accFimus. L.quoque Cornelium Mcrulam Consul rem, incisis venis contumeliose mortis denuntiationem es. fugisse. Et non M. Manlius unde Gallos depulerat, praecipitatus est non SMassius, post tres consulatus, duos triumphos, securi petiit. ac luterempto domuε supctiecta, ut Penatium
296쪽
- . rratium quoque strage punireturὶ non Ti.& C. Gracchorum nobilissimorum corpora insepulta iacuerunt, ut supremus Isis humanae condicionis honos nepotibus Africani deessetZEt
non Africanus ipse post victum Hannibalem, sebactam in Carthagine Africam,Renap.sibi resti tritam, ignobilis acco- biviciac desertae paludis, inscribi sepulcro voluit,. ' - . mea non Africanus Posterior, Nu-
inantia dc Carthagine eversa, cum scrvulos raptorcs spiritus domi reperisset, punitorem In foro non reperitὶ non in eae idem gente Scipio Nasica legationis titulo Pergamum secus A sit,&,quod vitae superfui sine ullo ingratae patriae desiderio 'pesegut In eadem etilam Cornelia genic P. Lentulus cum a 'diis petiisset, ne ad ingratum populum reuerteretur, in Sici, lia vitam finiit. Quinque ergo Corraclij, quinque ingratistianae patria exempla sunt.Ahalavcrd, cum Sp. Maelium regnu , affectantem occidisset, custoditae libertatis ciuium, exilio ' suo Poenas pependit. non Octauij Consulis caput rostravi- ' derunci non Antonij Considaris Marianae mens, Znon Cras esus pato&filius mutuo as cetu caedes suas funestaruntὶ De .d. Pompeij vero capite non pupillus. ει spado tulere senten- rianu C. Caesar iussit Lepidum Decio Tribtino praebere cc uice, ipse Chercae praestitit.Vcnio ad Imperatores. quis fer- runt in Galba, Otton GVitelli Caligula, Domitiano,Nerone; quisan Tiberio, Claudio, Germanico Venenum; quis in Maximo, Balbino, Michaele Calaphate, Anthemio, Theo- . ' dosio tertio Leontio, Iustiniano, homRValente,Zenone, Heracleone, lauricio, Phoc Nicephoro,arma gnes, secu-: res ignoraciquis,ut Romanum Imperium cgrediar,in man- ἡ ' datissGaudericum,Hensericum, Hild erem, Gilimerem; finUisigothis, Attulphum,Giscricum,Theodocidum,Thu-- rismundum, Alaricum, Gelericum, Amalaricum; quis in Ostrogothis, Theodoricum, Amalaluentliam, Theodelarum,Vitigem; quis in Longobardis Albo inum, Rosi mundum, doaldum, Gundcbcrtum nescit, omnes morte non
297쪽
sua extinetos In Scotorum Regibus quam pauci mortem suam norunti Nec immunis Hermania filii . Gallia, non Hispania, non A sia, non Astica, non Indo aliena plurimum manu, Imperatores,Reges, primiquo cituum ductores iacent. Hic fortunae ludus eu.victim es Reges ; & quidquid magnum orbe prope toto fuit, huic stetit,aut tragoediae pars cruenta,ut gloriae illiu credas, sceptra, diademata,Iurptiuam calcasse;&plus quam in sago & ligonibus saeuille .. Vis plures in noc g& miserandos magnorum exitus3 plenae sunt omnium ilium Historiae, nullam orbe toto excipio. Sane Polycrates Samiorum Tyrannus, Regum aliquando fortunatissimus; . cui vel ic ac potic in aequo positum, in Micalensis montistice cruci affigitur. Et non Dionysius, post exercitus&clara ses, ne quis fortunae crederet, Corinthi Magister ludi factium, - . ex Siciliae Tyranno,Reges monet 3 Syphax Romanorum de 'Carthagincti sitim in Scipione & Hasdrubale, tantum-non arbiter victoriae faehus , parua interiecta mora, Catenis constrictus, ad Scipionis genua supplex procumbit. Et non Dan nibal Romani terror imperii, &, sit victoria uti sciuisset, R manus ex Poeno Imperator , Voluntaria morte hostium si manibus xnnculisque exemitZ Idem mortis genus in Mithriω date video. Et Lacedaeiraoniorum maximus Lycurgus patria pulsus iacet. Solon vero Atheniciasium primus, profugus ire Cypro vitam finiit. Theseus, sine quo nullae Athenae erant: 'paruulo in scopulo sepelitur. Miltiades vel ὀ post trecenta . Persarium millia Marathone deuicta, in vinculis mori cogi ap ..tur. Aristides etiam Graecorum iustissimus patria cedet eius. l .sus. Themistocles vero, a quo Athenae Graeciae principa- tum acceperant,ad Xerxis misericordiam, ad victi viistor ge nua, perfugere coactus est. Phocion autem, post obitum, extra fines Atticae regionis proiici iussus. Et nem Croesus rogum suum vidit, Agis laqueum, Nicias lapides, . Phocion, Ptolemaeus ec Iugurtha vincula, BaiaZetes & Lis D - ' cius .
298쪽
- eius caueam ferream, Alcibiades tela, inediam Pausanias, Manstedus securi mydenique Hector, Hercules, Achilles, Pyrrhus, Darius, Alexander, & magnorum plerique qua morte iacentὶ 'Dum haec legis, ne fide mea iuuentus magnis. ccisa fulmina petunt. & triste exitus, S dubij casus,&paucorum sere annorum felicitas infelici exitu funestata , quem non
nostrat quo per quinquaginta annorum ciuilia bella, trahis carans mihi patriami Dum modum non ponimus magni , audire cogimur, Quis non Belgico Sanguine pinnulis - Ut ussepulcru impiapraeha Tentatur' gurges, aut quaesumma lugubru Ignaina bris' quod mare Non decolorauere caedes8. Eheul cisalmum, in sicelerupudet, Fratrumqum, quid nos dura re Mimiutata, quid intactum nefacti
. Liquimus' Unde manu3 Iuuentus tu Deorum continuit' quibus Pepercit aris o et tinam noua
Incude dissuas retusum in ultimos barbarorum serrumi Pone steteri modum, nec te delectet,ad saeculi huius magna, per cognatum ire sanguinem. non deerit Africa & Asia vilior, quo sitibundani magnitudinem extinguaS.. Redeo in vis. Quid quaeris in augusta dignitatum ma- Nec Mgnitudine' in 'uillitatem' raram Oceanus spondere solci. vi quid ambientium animi, nisi reciprocis aestibus maria λ Quaeris gaudia talia in leonibus & lupis videbis
299쪽
capta praeda. non potest in magno gaudio esse, quem ptua exasperat maiorum ii orum sitis. & nemo licitui uit prouocantibus sitim. Vis felicitatem' similis illis, in scena sceptra &diademata porriguntur. cum insrhurnati incedunt, non,utprimum exierunt, e sedc aditaturam suam redeunt I um euenit pii purati reducta, fors cras, fors hodie, fors hac hora, sabul e agimus, cortina expurpurati, exsericati, ulla di imiiuscunque mariosaBua, nullo discrimine Iceptri tremuli stabimus. ' ' QOd si te tametiad haec iaculi magna virtus vocaverit,
felici mi. A. illa sola, nemetue. imple munus, S: quod virtus tulit Virtute exequere.ac primo nihil in te agnoscas magii K& . magno mimere dignurn. si magna a roscis, desinoessem Rnus, cum certissimam itudo in tui cotemptu consistis hoc qui caret, paruus est. non misis quam nantis; licet in monte steterit. nihil enim ad staturam illius mons adiicies: nihilia magnitudinem veram,anisi dico signirutummontes. Indiaeum te etiam dignitate iudis sacra illa,an troiana' sit. hoc si non sentis, longissime a virtute es. quae cu ma xima est, indignissimam se onant dipnaOremunere arbitratur. Beneuolum deinde benignun ; te omnibus ohibeas. nemo te comitate Vincat. &,cum' nites dignitate 3ices is, omnes beneuolentia vincer nihil tibi hac sitianissione dece- det, accedet plurimum. Officiosumucro paratum tis prae- be omnibus,nec verbis,sed factis etiam magis, ut opulentavcrba locupletioribus factis diuites. quare nihil se de, nec operam tuam addicito, nisi liberali usuaturus sis. si negandum putas omissimis negabis verbis,ritionem l plerumtrei negatae addes , dc consilio interim tu bis. .dd si per- sinam,aut tuam, aut rerentis dedeceat,mmo cand6rerem a te excutias,operamq; in aliis,si mercri pe item arbitratus fueris, polliceoeris. multum ad nominis istimationem famamque candor potest,ut etiam de reptilia qui petit, lear,
300쪽
gaudeat decandore magis ctiam,si consilio iuueris. Munere autem dc gencre digniorcs, magna honoris signiscatione praeuenies: pares etiam . quin & non raro inferiores. N cc quenquam extra domesticos seruos,licet e plebe, aperto diu apud ic capite permitte.mirum,quantum lenis hae enigniatas animos conciliet.Salutantes Vero,etiam ex infimo popu- Io , res luta. nullo comitas & ciuilitas haec constat, &tamen plurimum addit & venerationi-Ab asperioribus vero verbis univcrsim caue . . exasperan qui binis, haec animos, & in damnum non raro ac domino rhi Inmrniciem manus armant. A morosis etiam ac trIstibus aintinc. u udum.
auertut animos. Α sit perbis ac fastuosis multo etiam magis. contemptum haec pariunt,& liberioris locutionis ac detractionis magnam materiam suppetunt, & ferrum exacuunt,& consilia in interitum. Ita iacent plurimi, ignium, Veneni, ferri victimae. stetillent sine fastu. nic extulit, &deprcssit, dccineri hos montes aequauit. nihil certe comitate ad animos vincendos potentius. Etiam sceleribus si comitas adsit,& respersa criminibus si bcnignitas fuerit ; plurimum potest ad ignoscendum,ad leniendum; adscquclam etiam &imitationem. tam potens illa est,ut hac una sceleratisti mi hominu, incestuos, crudeles,alienorum raptores, in temperanteS,ac reliqua improbi,populi tamen animos vicerint, & in suani sententiam traxerint, ac imperio etiam potiri docuerint. quos si quis grauior casius Occupasset, miserationem & l cumas benignitatis memoria prouocaba flagitia tegendo,
retexendo laudes. Omnium Vero maxime a verbis conte
pium aliorum indicantibus abstinebit. hinc enim odia illa nascunxur, quae selo partium interitu ponuntur. Nihil enim
potcntius octio e contemptu nato,usicum ultimi hominu reliqua faciles perferant,unum contemptum non ferant. Vt nec teruulum quidem conlcmpsisse prudentis sit . qui namque contemptum patitur, & contemnere contemptorem incipit, & vitam etiam suam coἡ uacre, ut odium e contemptu