장음표시 사용
511쪽
occultaretur telum, exquirerent. Omistrum, qui fideborem, iambarum sigmaticum putare quam coniugem l Nec eum fefestit opiamo: ab ea est enim i , propter pesticatus DLpicionem, intersectis. Nec evero ettalia vis Irperi, tanta est, quae premente metu possit essed uturna. testis in Phalaru,cuius espraeter ceteros nobiblata cru-litas: qui non ex insi s interiit , ut is quem modo dixi olexanderi non ὰpaucis, it hic noster: sed in quem Muniuersa Agrigentinorum multitudo impetum ficit. duidZ Macedones nonne Demetrium ru- 'uerunt, 'Universiquese ad Pyrrhum contulerunt ρ quid Lacedaemonios iniuste imperantes, nonne repente omnes fiasoris deseruerunt, spebiatore quin otioses praebuerunt Leuctricae calamitat ελ Externa libentius in re tali,quam domesticassecordor. Verumtamen quamdiu imperiumpop. Romani beneficiis tenebatur ton iniuria selga,aut pro sotii aut de imperio gerebantur: exitus erant besiorum aut mites,aut necessarii: Reg-,populorum , nationum portus erat'refugiumst natus. ostri autem magistratu imperatoresque ex mna hac re maximam Lu em caperestudebant,frouincias, socios aequitate fide risiendissent . itaque is a patrocinium orbis terrae meritis, quam imperium poterat nominari Sensim hanc distiplina minueb mus, post mero Sylla mictoriam penitus amisimus. desitum Hrenim
videri inscios quidquam iniquum, cum extitissetιn ciues tanta crudelitas. Quae perpettio circumfluxit metu. unde illud Poetae: Dum excelyus siet Favere nunquam degit, atque Usum me
Cuncta expauesco,meque non credo mihi.
Oniis erum i neque adeo sibi crudelis fidit, quo minus co iugi & prolibus: quorum venena dc ferrum experti non pauci. 6 quid dicam 3 ab ijs metum referre ferrum, mortem; a quibus praesidia, visam,oscula sperare debuerat, non infor tunatum & durumΘEt non fere in omni imperio, audelit tem in alios sparsam, in se retortam scia serunt,quotquot illa se regnumque parare tutari voluerunt Z ut ipsa crudelitas plC
512쪽
plerumque in domini sui sanguine &iugulo luserit. neque enim satiari plebeio sago potuit, exsaturanda fuit purpura, aqua nata fiaerat; crudelis & barbara in parentem. ninc illum
ML cruentos careeri incilias duces, Et Mootentis terga plebeia manis . Stina, franni. o nimisi & saeuijt fere ferro prouocata plebs in dominos. nec modum tenuit commota: neque enim temperare fer- .rum didicit, non superfundere gelidam accenso semel animorum igni,cum fluminum more rapiatur in obuia. fustra ab hac prudentiam speres: fulminibus ferocius infertur.quq peremisso contenta, furorem ponunt. in plebc vltra vitam indignatio est. non cineribus parcit,aut nomini, in innoxiastauit imagines,in inanimata tecta, in mutos lapides. irritata
semel, plebeia quid non audet odia Z quid non possunt3 nihil
tam sanctum a quo manus retrahant, non consanguineus sanguis,non uteri eiusdem,non pater,mater. caelo a)eo ipsi, si liceat, arma inferant. O quando exemplo aliorum edocti mitiora cogitabimusὶ quot magnae iacent victimae, plebeio
calcatae pedet quis, uti dixi, Ocnum, Phy sconem, Phalaridem,Dionysios,Artaxerxes,Mithridates, Claudios, Caligulas,Heliogabalos,Nerones,Domitianos, CommodoS,PnΟ-cas, hominum portenta, ignorare potest Z mores intuere,&exitum, & dum hunc merito perhorrescis', illos deuita. Contra qui benignitatemclementia perium temperauere, his iata o candida omnia visa, etiam homs aequiores ruam aliisciues. Vt bene
tragicus: - sequiis placide potens,
Et incruentum mitis imperium regit,
e imoque parcit;longa permensis diu Felicis aeusatia, vel caelum petit, Vel tita felix 'nemoris Elysi7 loca. Nunquam proinde clemens,crudelium more, Captiva dabit brachia vincutis, Nec pompa Nemet nobile ferculum.
513쪽
illius stola singuli sua aut pallio tegent: lubentesque pro iIllus incolumitate suam negligent,& inter beneficia numerabunt,pro benigno vitam prodegisse,latereque suo latus illius texisse. Neque putat se perire, quisquis pro clemente Principe perit. quid i quod inter victorias & triumphos referat,vitam pro illo posuisse Non deerunt tales,da Principes Diones, Timoleotes, Vespasianos,Titos,Germanicos,Traianos ; da Caesares &Augustos, dabo Pontios, Scaeuas, M mos,pluresque, qui inter munera ponent Vitam pro Princise pesacrasse. beati quorum statuis inscribi potest: BON v MPACTUM. pro patria,pro Principe ceciderunt, ipsis pro quisbus ceciderunt maioreS.
Quod si securam Princeps vitam volet, patrem se fuimpraebeat, ut sortiatur filios, in quorum armatis manibus &sinu dormire inermis possit. Haec demum beata in principe vita est,filiorum more corona suorum cingi,ut filijs imperare,ut a filijs obsequia accipere. Quod si quando seuerius vindicanda desicta sunt,aliorum id ore & manu faciati Nobiici
exemplum in Ah3Εχτο habemus, a cuius ore & manu niLcrudelemit seuerum. benigna plurima sent; adeoque & omnia.Imperauit ut pater, mortuus ut pater, desderatus Vt p ter: filiorum lacrymis insepultus.quam molliter bat Prin-ceps,qui pro marmore suorum incubat lacrymisi non moritur qui hoc monumento tegitur, qui suorum pectoribus a Iernum vivit. vivit Principum optimus ALBERTVs noster.
VENεκλτio in imperio necessaria est, quae opinione ma gis quam viribus coptinetur. non imperat, qui conte- annitur: precaria enim magis, quis vςra regna sunt, quae,
514쪽
contemptum patiuntur. parentes imitetur maturos desertos, quorum veneratio in filijs cum aetate crescit. Fastum vero
xxuat. nemo hunc parens inter filios induit. sint Regi suo subditi,fiiij. nil opus fastu, qui fere odiorum parens est. In riuo hoc malum,quod quae in Principe modesto concordiae
. de amoris vincula sint, ea in fastuoso odiorum incitamen- fastia. aa sint. E tunc miserum,asseistu carere suorum;beatum,arca-
igia pectorum omnium possidere. non posside fastuosus: ,contemptum enim superbia parit, cum fere pusilli illa animi sit,& de virtute sua desperantis. ut verum omnino sit, in
magnos animos non cadere assectatam iactationem;& ag a1erosa mente tam abesse fastum, quam simulatione. virum- In mainor
'ue indignum animo suo putat. Quod si quaeras, quem in
imperio magnum statuam, respondebo cum Viro docto: sactis. Ide incrementusuu maior est,Ρemsublimitin parti bonoruintanat. Sed & admirationem ille prouocat; admiratio laudem & morem. Scio quasdam gentes augustiorem quamdam seueritatem ac maiestatem in Principe suo desiderare; nulla tamen tam barbara est,quae superbo Principe gaudeat: neque tam barbara gens ulla, cui sine fastu imperari non posui. Deus sane orbi uniuerse imperat, & tamen tam procul ab omni superbia,quam procul ab omni peccato est. Imitetur imperia huius Princeps. errare non potest. Vis scire quae Dei imperia sint ; ipsum audiamus: Iugum meum saue es--MMth.ir. onus meum leue. Vis sequi suadentem ' Disiite a me, uia mitis Ibidem. Ium, humitu corde. Vis interminantem I Sedes ducum super- Eecli. 1..horum Linuxit Deus, sidere fecit mira pro e . radices gentium superbarum arefecit Deus, in reliquit memoriam humiliamsensis. Vis punientem & praemiantem Omnis qmst exaltat humilia--x bitur,or qui se humiliat exaltabitur.&, Deus seperbis resisti humi- i ς b 4 tibus autem dat. Patiam. Vis detestantem Abominatio Domini piou.iι. es omnis arrogans ..debilis coram te verbia. Attingam hic superborum paucos, in horrorem, terrorem, fugam. De Domitiano Suetonius: Clim phocuratorum surum nomine di IArcta a I
515쪽
CAR. SCRIBANI INsTITVTrovisIoiam,siccavit: Dominium Dei nosterfieri iubet. Audi mortatem. Oppressia est amicorum libertorumque constratione mulvxoru. idem de Caligula: Templum numini uoproprium, D-cerdotes,'excogitatis vi boΩ- institust: consiste saepe mire leos medius,adorandia se adeunt ibin exhibebat. Secuta mors triginta vulneribus grauis, Chaerea &Sabino auctoribus; uxo-Lin .e.1. ris etiam Caesoniae,& filiae. De Alexandro Magno Valerius: Famdio I ilippi, Iouem Hammonem patrem asiluit:ωdis morum cultus -acedonici. Hemhinstituta Persica assumsitfreto mortali habitu, iuuinum amulat- est. necfuit et pudori bum, em Mem,hominem dissimulare. De Xerxe veta: Graeciae inducturus Altim,adhibitis Asiae Principibus, Ne viderer,inquit, meo tantum mus
consilio, os contraxi. Ceterum mementote parendum magis et bis
esse, quam suadendum arroganter,etiamsi ioctora repetere ei regiam contigisset: tam deformiter iusti, nescias virum insilentius dictum an impudentius. Et de Hannibale: Cannensispvaesuccesseel neca fit quemquam ciuium suorum in castris, nec restonsum m. b, nisiper interpretem,dedit.adeo selicitatis'moderationis do viduum contubernium es. Fuit illud et iam 1. Antonii crudela
talis & arrogantiae plenum. Cum ad eum sestetiy Rufi Senatoris
eaput aliatum esse auersantibus iaceteris,propius admoueri iussi ac diu diligenterque considerauit. πί, esesiantibus quidnam esset dicturus, Hunc ego,inquit,notum non habui, Superba deSenatore, Actor.i,. impotens de occiso confestis. De Herode Scriptura: Vesuus veste regia contionabatur. Fopuluin autem acclamabat: inra Misces, es non homnis. Intuere poenam. Percussit eum Angelus Domini, eo quod non dessisset honorem Deo, es eo umptus a vermibinexpirat xi Mach.' uit. Et de Antiochvorquisibi videbatur etiamfluctibus risim. perare,suprahumanum modum superbiά repletuae, Umontium alti- tuaenes ιnflatera appendere nune humibaw- ad terram in Natorio portabatur, manifestam Dei virtutem insemetipsi contectans: ita ut
de corporei ij vermes turirent, ac viventu in doloribus carnes eius es erat,odore etiam illius es foetore exercitusPauaretur. Fqui
516쪽
propter intolerantiam*roru portare cum nec ipse iam foetorem suu erre posset, orabatsceoHin Dominum, a quo non es et miseraeordiam consecuturin. Audiamus deinde minita mem Domi- rium: Tro eo quod eleuatae Funisilia Sion, ambuciuerunt exIento Isaiae 3. eolgo, omistibuae ocudorum ibant , es plaudebant, es composito gradu incedebant; decalvabit Dominus verticem filiarum Sion, in Dε- minus crinem earum nudabit. is erit prosiuaui odore sator,tor pro azona funiculus, pro crispanti crine calvitium, eae pro fasia pectorali
cilicium. Et alibi: Fro eo quδ0ubtimatus est in altitudine, es eis- Erech. I uatum est cor eius in altitudinesua; succident eum alieni, es crudensesimi nationum, σproiicient eum super montes,'recedent de imbraculo eluu omnes popuI terrae,'retinquent eum. E t audit N abuchodonosor post statuam auream: Elici,nt te ab hominibus, Dan. cum bestiis strisque erit habitatio tua,.senum ut bos comedes,Gr rore caeli in underis,donec scias quod domineturExcelsus seper re gnum homisum, in cincunque voluerit det Suggerit consi- sum Daniel: Rex cons hum meumplaceat tibi,o pereata rua elee mosnis redime, cr iniquitates tuas misericordispauperumforsitan
ignoscet d/bctu Et Baltassar au)it de patre: Oando eleua- Dan .sorum ect cor eiuris lisitusi s obfirmarus est ad verbiam, depositus est de solio regni sui,es gloria euri ablata est. Additur: Tu quoque filius eius non humibacti cor tuum,cumscires haec omnia ; aduersim Dominatorem caelieleuatus es idcirco numerauit Deus regnum
tuum, s compleuit illud: appensus es inflatera, in inuentus es mia 'nus habens: diuisum est regnum tuum, es datum est Medis Persis. eadem nocte interfectus est Baltassar Rex baldaeus. Vis plures
exitus superborum Z plenae sunt omnium gentium Vernaculae Historiae. &, ut reliquos taceam, intuero Sennacherib, Nicanorem,Holofernem, Maximianum,Iulianum. & quo rum almes exitum, time vestista. fuge mores, o etiam magis, quod nulla diu stare sub superbo vertice pax possit. n
517쪽
acenitati Principis subditoria
46 CAR. SCRI IANI isset ἔτ*TI tuleris. vota vero haec a superbia, tanquam riuia flumine, defluunt. Quid manum & studium his admouesΘnon quamdiu fons,tam diu flumina & riuit reseca caput,& exarescent membra. exscinde superbum, & bella deerunt, & pax alta occupabit orbem. O quae haec manus facieti beata. maxime cum verum nimis illud Pacati: In creta se i- sessisse vis fiserbia. vix emquam contigit abundaresortuna,Vindigere an tantia. Addit illud vere Romanum: Cums quidem maiores nostrassemper pertaesum HI, Nigrauiorem perputauerint seruitiue Mntemptum , elusique impatientia sint coacti,poa beliatores Tisos, uma quesae cos,mRomulos conditores regnum e que ad n men oris. Denique ipsum 'rimum execra tione pastrema bre damnauerunt maleMyo,es hominem libidine praecipitem, auaritia μ-cum,immanem crudelut te virore 'vecordem, is serunt Superbum,
putauerunt suscere conuicium. Nobile in purpura moderationis modestiaeque doc mentum, in Timoleonte Siciliae vindice, Probo teste, habemus . neque in olens, neque gloriosum ex ore eius
exiit: qui quidem cum suas laudespraedicari audise nunquam aliud dixit, quam se ea in re ijs maximas Patias agere atque habere, quod, cum Siciliam recreare constituissent, tum se potissimum ducem esse moluisssint. Dignam Rege vocem, dignissimam Christi na purpura. Sequantur Reges, & magna leuis, caeloque sp
parciorque in uisit qua fusior.
C A vs A et ab acrioribus verbis, iram indignationemque
prouocantibus, ne exasperatos in se prouocet, & audeant ab ultima desperatione, quae moderata mente nec 'gitarent quidem . Hinc illa Israelis verba: uisa nobis pars in Davidὶ
518쪽
David inqua hereditra in filis Isi ' post illa Roboami, Pater
metu cecidit os flagesim ego autem caedam Nos scorpioniblu. acerba oratio .sequitur: Recesitque Uraelὰ domo David urique in praesentem diem: neeseeutus erit quisquam domum David raeter tribum Iudasiam. anto Roboamo moderatior magnus Imper tor Titus,cuius illa apud Suetonium sunt: Non oportet quemquam Uermone Frincipu trestem discederet quo minus populum uniuerium. Et sane ad summum imperium Verborum acerbitatem adiungere, grauissimum est. cum enim vita morsique in Principis manu sit, sat amplam iusti metus caussam potestas praeber,ut non sit efferenda verbis .mitiganda & l nienda est Male etiam vim suam potestas, aliorum contu- ---melijs experitur. nescit amare contemptus. odisse didicit. odium vero ferrum acuit, etiam in seruis & mancipijs, quo magis in ingenuo & hbero. Sed abiecti ac imbecillis animi argumentum, contumelia dc ira sunt. Vulgatam feminis, pueris & seruis vitia. Loque magis in Principe vitanda . excelsi animi est, nunquam in verborum acerbitates irasque exsurgere. factis sic vindicabit, non verbis,uir fortis. Addo, nihil in ρ adeo prudentia: aduersum, atque iracundiae fraena laxare. Nesciunt simul stabulare ira & prudentia. temeritatis plurinium 1lla & fatuitatis habet, moderationem haec dc maturi, talem deposcit anim- affectu vacuum.Neque male dictum olim: Vel implacabiles in Principe iracundiae simisumma acerbitas & barbaries est: vel exorabiles, & leuitas summa,& sceptro indigna est. Quod si quando tamen oblitus sui Princeps, in iram & verborum acrimoniam insurre- acerbita εxerit, mitioribus minde molliat; aut, quod magis probem beneficijs leniat. sedandis enim verborum tegpestatibus munera νtissima sunt, quae nunquam deesse possunt Primcipi. qui si natura pronus in iracundiam sit, domesticos sere
sibi pare ad modestiam,mansuetudinem, & morum maturitatem, adeoque& lentitudinem quamdam, natura comparatos , ut horum frigore & gelu noxius deseruescat calor. Neleid
519쪽
Nescit ignis tauire, cum in aquam inciderit. nesciunt dura ferire,cum in puluillum delapsa fuerint . repercutitur a silice silex, inde exiliunt flammae, & utriusque sere partis Vulnera. quod si in aquam immiseris&plumam, sanguinem nullum
ciabunt,vulnera nulla, livorem nullum. Sed & pro nocituro aestu, induet temperiem Princeps, mansuetorum usu de con- Iracundia suetudinc. Iracundiam vero magno conatu euitabit, me-
2, , Alexandri,qui ira satiriaulante,tres maximas 'victoriat, tot dem amicorum iniustis caedibus victorperiussit,csim Ly simachum leoni obiecit, Clitum hasta traiecit, Callisthenem mon ius sit. Et de Sylla Valerius: Animi concitatione nimia,ac immodera Io iocis impetu conuulse pectore, spiritum cruore ac minis mistum euomuit Futeolis Addit: Igitur in dubio est, Sylganeprior, an iracundia Bl sit extincta. Misera mors. & fors non immerito suo innatauit cruore, qui Romam ciuium suorum sanguine
natare iusserat. Σιηignis Cum vero ab omni verborum acerbitate abstinet, benia
. : Snis Utatur. Oratio mollis quid non potest st saxa & chaly-. μ. bem stillicidia lenta soluunt. maior vis orationis. exaspera. tas mentes,&solo sanguine satiandas benignior dictio mollit. testis Abigail in Davide. Quidὶ quod efferatissima quaeque animantia, verborum quadam dulcedine praeuenta, obliviscantur feritatis. Sic leo cum toto suggestu iubarum, delicium fit alicuius Reginae, genas illius, suauium verborum domicilium, emaculans . ita mores bestiam rclinquere oratio docet. quo magis molles flectet hominum mentes doceri assuetas ZExemplis diuites siumus. Notus Menenius Agrippa , cuius delinifica dictione, armata plebs e Sacro monte reuocata, Patribusque, a quibus secesserat,iunet a.
Et periisset sane,& origini suae insepulta iacuisset Roma, Di M.Valerius blandae dictionis vi subuenisset,& populum Patribus, urbem nimirum sibi rcddidisset. NotusM. A ntonius, qui districtos vibratoque in se militum gladios, sola orationis suauitate,vacuos vaginis reddidit. Notulimi Scipio, Ge
520쪽
manicas, O tto,qui dulci quadam & mellea eloquentia,militares seditiones &tumultus compescuerunt. taceo notio simos reliquos. In bonignitate tamen & lenitudine verborum, paucioribtis magis quam multis Princeps utatur, memor illius: ribis ναι. moderatis ermone uos, δελ- re prudens est. Nimia proiano MMDM. fere imprudentiae signum est. &sunt, quibus satis est,effudisse, tanta verborum mutuo se interscientium celeritate, e i.
ut arbitreris prima Verba a rosterioribus inimico ferro pro--Τ7. pelli. indignari credas, quod prima non ex iuerint, quasi de . primatu pugnent,arbitrerisque ex alto praecipitio delabi,inuicem, se morae impatientes protrudere. Non potest mens in tanta profusione satis prouidere, ne quid elabatur inconciturum, temerarium,imprudens, fatuum; non magis quam ex alto protrusum corpus, qua parte primum, qua postremum terram tangat,prospicere potest. Et verc dictum, citatiorem dictionem fulminis vicem praeserre, quod nullo dis crimine caeco impetu in obuia fertur. Muliebris hoc n-ime,ubi incaluerint, ingenij est; quibus dixisse, satis videtur:
prudentiam enim auditoribus precantur, contentarisae duxisse. & ut medici vomitum prouocant noxijs expellendis: ita illae quae animo, tanquam stomacho, molesta erant de- uomunt, Veritae, ne plus ab inlatcnte veneno molestiarum, quam ex effuse generetur. ergo ut venena devomant, quae
indignatio suggestit, ut pro mcdicamcnto habeant deuo- mutile. prudentiam ne in vomitione quaere, ut nec moderationem. Dcsuescat huic calori Princeps, & frigidam aestui infundat.nolo tam lenta ire verba, ut congelari inter labra possint, de quodam frigore densari ii aut instar fastidientis de nauseabundi per ingrata interualla verba deuertere, aut singula tanquam gemmas ex alto mari tardo piscatu depromc-re,aut tanquam aurum e terrarum profundo eruere. media
tutissimus via ibit: & dum veiborum parum dabit,benigni-- istis dabit plurimum.