장음표시 사용
521쪽
quod in multis facilis lapsus, sera poenitentia sit, quam nec
ars,nec subsequens prudentia emendet, non magis quam temprarium auium volatum, dum ignibus se tanquam luci immiscent,& serὁ ingemiscunt ambustas pennas,&nequidquam improuidam temeritatem accusent. Fuit illud in Augusto memoria dignissimum, quem referunt nunquam senatui,nunquam populo locutum,nisi praemeditato,& a calamo. de quo illud Suetonij c eque-senatu, neque apudpopu- . lum,neque apud milites locutiu est et quam, nisi meditata es composita oratione:quamin non deficeret adsutita extemporati facultate. Et, quod magis mirere,sermones quoque cum singuia, atque etiam cum Limaba, grauiores non nisi in scriptu em e libet, bis basine plus minu is loqueretur ex tempore. Et nescio an ALBERTo
Principi quisquam in hoc genere componendus : qui quo
erborum parcior, eo erat maturior. nihil illi unquam temere elapsum,nihil imprudens, & quod dictum nollet, aut
Cu.s poeni teret. Iam cum in tanta negotiorum mole, tanta
undique accurrentium turba, semper in promptu haberet quod reseonderet; nihil tamen elabebatur corrigendum,ut singula diu meditata crederes, quae ex tempore reddebat. elucebatque in omnibus ingens prudentia, non tam multiatudine quam pondere metienda. Hinc cum plerique Principum ab illius ore penderent,nullius ipse erat indigus. Omnes. illum admirari, ipse neminem. Arbitreris aliquid supra hominem in ipso fuisse. & tamen inter haec tanta,auguuaem testati&prudentiae modestia coniuncta, omnium illi animos conciliabat, omnium amorem prouocabat. O saeua nimiumPauoque Parcae, quae hunc Belgio abstulistis: & pias ii terim cogor dicere,quae cetio donastis nouum Belgio Patro
522쪽
AVcuset A grauitate & maiestate condita mensa Princi- M apem dccet. nolo tenacem & rdidam. supra priuatam volo. quamquam magni Imperatores hanc aniauerint. De Augusto Suetonius: Caenam remis ferculis, o mi abundantis mὸ enupraebebat , it non nimio sumptu, ita fimma comitate: non ambiu ter biberesobtu Uer caenam. cibi mimmierat, aemularissere. Instrumenti eius seupestemiasparsimonia apparet, etiam nunc residuu lectis, atque mensis, quae pleraque mixtriuatae elegantiae sint. ne toro quidem cubu se aiunt, nisi humilὶ es modice instrato. De Alexandro Seuero Lampridius: D expeditionibus apertu papilionibus prandit ac caenain, cum mustarem cibum cunctis videntiabus es gaudentibus sumeret. Ebrietvem vero omnem tam longe a Principis mensa esse velim, quam venena. Et sane noc tiora immodica vina veneno sunt. surgitur ab illis in inuerecundum lusum, Israeli notum. itur in magnorum & carΟ-rum caedes. doceor ab Alexandro, Antonio, Herode. pro- Μεημα duntur secreta magno luenda , cum nihil selennius, quam ipsum sibi hominem inter pocula excidere. nulla inter haec claustra. reseraverunt Vina. Pericula vero quam varia i testis
Nabat. Doli dein &insidiat quantae a mensa,&in ipsal discimus in Simone, Mathathia, Iuda,Amnon,& Babylonio Baltasare. & non mulieris manu iacet Assyrius Quam multi audiunt patriae Regumque proditorest non audirent, si abfuissent pocula. QSoties indefensa iacuerunt moenia,& deis
serti exercitust a mensis non raro haec mala. ut nesciam ab
hostibus, an a poculis vinci perniciosius sit. Dicam , ignoscibilius ab hostibus vinci est. multae hic caussae esse possunt, quae nulla vitari prudentia queant. in vino caussam Lil , Prin-
523쪽
Principi nullam video. Et quid speret ipse in suis, si pra
eat exemplo, cum exempla Principum documenta populorum sintὶ τὸ reis, In maSnis sane Viris temperantia commendata. Cato com nem produnt Historici remigum vino contentum vixisse: AEnnilium Scipionem,& Alexandrum inambulantes, Massanisam nonagenario maiorem stantem, cibum capere solitos: Hannibalem plerumque nonnis sub noctem cibum sumpsis e. De M. Curio Valerius: Samnitium legaris a siseis famno assidentemfoco,atque ligneo calido caenantem steritandum praebuit. magnum virum,& ligneo catillo, dc agresti scamno, quam triumphis maiorem. De 2Elio Tuberone illud eiusdem est: Cum AEtolorumgens omnis Uus massa gentea magni ponderis, exquisita arte Iabricata, per letatos misisset, qui retulerantsesietilia in eius mensa Nais vidisse; monens, ne continentiae quasipaupertatisiuccurrendumputarent,cum Fuis sarcinis abire iussit. merito laudatum Tuberonem, qui imperare argenteis maluit quam uti,& continentiae suae nctilia, opibus praetulit. Et de Romanorum bello paceque primis Veserius : Eritnpadeo continentiae attenti, mi frequentior apudeospultu Mus quam
panis esset. Fuerunt hi, qui ijsdem terminis continentiae suae exempla,quibus armorum pCtentiam clauserunt, tamdiu orbi, quamdiu ori & ventri imperaturi. Hinc illi nobilissimi triumphi conirnentissimorum virorum; Valerii Poplicolae, cuius exequiae publica pecunia ductae Attilij Reguli,septem iugerum Gomini; Quincij Cincinnati,quatuor, nec plurium iugerum possessoris , Cn. Scipionis, cuius filiam nuptui cum
dote de publico senatus dedit; Agrippae Menenij, qui seputiturae honore caruisset,nisi a populo collatis in capita sex tantibus funeratus esset; AEliorum, magnorum omnino virorum,quos sedecim Vno tempore una domuncula cepit, v- nusque in agro Veiente fi incius aluit. Uere magnos, & continentia quam rerum gestarum gloria maiores. de quibus illud Valerij: Fauper quisque in diuite, qu- diues in paupere imperio
524쪽
33 perio versari malebat. dignissimos imperio, qui publicas opes priuatis anteferrent, quique publice imperio splendidi, priuatim continentes esse maluerunt, qui denique cum longo luxu fractis, & opibus undique circumfluentibus imperarent,continentIssimam vitam agerent: ut arbitrari posses e Christi schola venisse. Dignissimus etiam Theodosius imperio, inter cuius laudes Pacatus: Mn qu quamferret moum ad Principusui modum coerceri y aut subtractum sibi doleret de i-
uata luxuria,cum videret Imperatorem, rerum potentem, terrarum
hominumque dominum, parce iuuentem,modico re castrensi cibo i iunia longa solaniem ad haec aulam omnem Spartanisvmnasia δε- morem taboris,patientiae, frugalitatis exemplis abundantem , nemianem unum inueniri,qui auderet ad penum regiam flagitare remotorubitorum pistem,peregrini aeris volucrem,abem tempor afloremmam debeati is a uentes,quales tubisve re publicaeam e lautoso tabant, nisi luxuria mertisset annum, nisi hibernae poculis rosein- natassent, nisi aestiua in gemmis glacie Falerna fregissent. horum gulae angustus erat orbis nomr. namque appositas dapes nonIapore,sed sumptu aestimantes,isiis demum cibis assurescebant, quos extremuae Oriens, aut posita extra Romanum Colchis imperium, aut famosa nausiagiis mWia misksent, quos inuitae quodammodo reluctantique naturae hominum pericula rapuissent.tuae, Imperator ense communibus pari iores,locorum ac temporum si ustibus inseruunt .
De continentia quid dicamὶ Si aliter, quam nuptijsmuliere utatur, imitabuntur alij, & licere putabunt, quod in Principe viderint: atque adeo adulationis quaedams hecies 'ad incontinentiam non paucos compellit, tanquam cse imitatione placeant. est quaedam scelerum lenocinatio. Coniuge ergo sua contentus crit,si adulteria puniciada sunt nam qua fronte in alijs puniet delicti reus qua ivdcx verecundia Principis fui scelera in alijs vindicabit3Cogitet deinde Princeps, non unam suam esse inconti- In cominentiam, n eque in uno capite stare. abit ad plures: de prope
525쪽
Principi nullam video. Et quid speret ipse in suis, si praue
eat exemplo, cum exempla Principum documenta populorum sint μ=nis, In magnis sane viris temperantia commendata. Cato ria com- nem produnt Historici remigum vino contentum vixisse: AEnnilium Scipionem, SI Alexandrum inambulantes, Mas, sanisam nonagenario maiorem stantem, cibum capere litos: Hannibalem plerumque non nisi sub noctem cibum sumpsiisse. De M. Curio Valerius: Samnitium legatu a si se insecamno assidente oco,atque ligneo catilis caenantem θeestandum praebuit. magnum virum,& ligneo catillo, &agresti scamno, quam triumphis maiorem. De in Tito Tuberone illud eiusdem AEtolorum gens omnu et seu masa argentea magni pondem, exquisita arte fabricata, per legatos misisset, qui retulerantse Atilia in eius mense Nasa miὰisse , monens, ne continentiae qua avertatiμακrrendumputarent,cum suis sarcinu abire isse sit. merito laudatum Tuberonem, qui imperare argenteis maluit quam uti,& continentiae suae nctilia, opibus praetulit. E t de Romanorum bello paceque primis Veserius : Erant adeo continentiae attenti, it sequentωr apudeospiaris rusus quam panu esset. Fuerunt hi, qui ijsdem terminis continentiae suae exempla,quibus armorum potentiam clauserunt, tamdiu
orbi, quamdiu ori & ventri imperaturi. Hinc illi nobilissimi triumphi continentissimorum virorum; Valerij Poplicolae, cuius exequiae publica pecunia ductae;Attilij Reguli, septem iugerum domini; Quintii Cincinnati, quatuor, nec pi urium iugerum posse ris; Cn. Scipionis, cuius filiam nuptui cum dote de publico senatus dedit; Agrippae Meneni j, qui sepultiturae honore caruisset,nisi a populo collatis in capita sextantibus funeratus esset; .ssiliorum, magnorum omnino virorum, quos sedecim uno tempore una domuncula cepit, v- nusque in agro Veientes incius aluit. Vere magnos, & continentia quam rerum gestarum gloria maiores. de quibus illud Valerij Pauper quisque in diuite, quam Hves in paupere im-
526쪽
33 perio merseri malebat. dignissimos imperio, qui publicas opes priuatis anteferrent, quique publice imperio splendidi, priuatim continentes esse maluerunt, qui denique cum longo luxu fractis, & opibus undique circumfluentibus imperarent,continendissimam vitam agerent: ut arbitrari postes e Christi schola venisse. Digni stimus etiam Theodosiius imperio, inter cuius laudes Pacatus: a gn qu quam ferret mobneia Principusui modum coerceri y aut subtractum sibi doleret de ι-
uata luxuria,cum Videret Imperatorem, rerum potentem, terrarum
hommumque dominum, parce viventem,modico re castrensicibo i iuni a longa solantemZad haec aulam omnem Spartanuvmnasia duriorem aboris,patientiae, frugalitatis exemplis abuniantemcnemι-nem Nnum inuenir quι auderer ad penum retiamflagitare remotorubitorum piscem,peregrini aeris Nolucrem,atrem temporisfloreminam Hlucati is ac fluentes,quales tulissaepe re publica arumst lautoso tabant, nisiluxuria errasset annum, nisi hibernae poculis rosae innatassent,nisi aestiua in gemmis glacie Falerna fregissent. horum gula
angustus erat orbis noster. namque appositas dapes nonIapore,sed sumtu aestimantes,illis demum cibis acquiescebant, quos extremus Oriens, aut posita extra Romanum Colchis imperium, aut famosa nausiagiis maria misissent, quos inuitae quodammodo reluctantique natura hominum pericula rapuissent.tuae, Imperator ense communibus pari iores,locorum ac temporum fructibus inserutinis. De continentia quid dicamὶ Si aliter, quam nupti j Smu- Omine liere utatur, imitabuntur alij, & licere putabunt, quod in Principe viderint: atque adco adulationis quaedam species ad incontinentiam non paucos compellit, tanquam ac imitatione placeant. est quaedam scelerum lenocinatio. Coniuge ergo sua contentus crit, si adulteria punienda sunt. nam
qua fronte in alijs puniet delicti reusὶ qua ivdcx verecundia Principis sui scelera in alijs vindicabit3
527쪽
ue CAR. scp IBANI INITI Tu Tronis incontinentiae caussa,vna sit incontinentia Principis . nec erubescunt sequi, quod in Principe vident. & decus etiam putant, & gloriae suae partem, si Principem factis referarit. αexolescit eo usque pudicitia, ut miniis generosus habeatri qui nimis castus est. libido pro robore, castitas pro ignaraia habetur.& pudet prope integritatis &pudicitiae, quam tot modis in Principe vidcnt erogari,& cui ex illius exemplo,ac scribi putant posse, 'Sonum Videant Principes,qriam
rationem reddituri sint Deo; cum illi,non alieni tantum rori, scd& aurium ac animorum macula carere merito in suorum exemplum debeant. Felices sub casto Principe populi, cum unicuique domus sua templum. miseri sub impuro Principe, cui per libidines corrupto nihil honestum inest stib quo nec tuta coniux,nec filia, nec domus cuique sua est in 'et Reges Isocrates: maxime regium putato, si nulia mola νωιρὶ seruia sicupiditates magu inpotemrelabea quam cines tui. stra. Et sane , ut faedior naeuus habetur, qui faciem occupauit, quam qui aliam corporis partem; ita grauius foediusq; Principis, qui Reipublicae facius quaedam est,quam aliorum pec
Imitetur Drusum Germanicum Princeps, de quo illud Veservi fonstitit sum Veneris intra contagii caritatem clau- sum tenu D. Imitentur matronam seminae Principes.Antonia quoque femina laudibus miralem familiasuae claritatem super: es, amorem mariti egregia sidepensavit: quae pos eius excessiιm ,forma σ aetate florens,cubiculum socruου pro coniugio habuit: in eodemque
toro alterius adolescentiae meis extinctus est,alterius Niduitatu emperientia consenuit. Nobile continentiae exemplum.imitari
non pudeat, quod audirc delcctat. De Nexandro Seuero Lampridius: Auberes infames, quarum jnfinitum numerum δε- preberini publicari iussit. De Theodosim Aurelius Victor primhibuit lege ministeria lasciua, altria uecomessationdus adbibere
tantum pudori tribuens'continentia, vi consobrina unuptiasN.
ea it,tanPam sororum.Adcidit incontinentibus poenamAurelia.
528쪽
relianus: de quo Vopiscus, Anciliam suam, quae adulterium cum seruosuofecerat, capitepumuit. quis imitetur Christia rum ZMatronarum in primis sibi subditarum callimoniam in Mam 'tactam Princeps seruet, memorVrbinatium Ducis a populo caesi. nescit tritata plebs parcere, nec discrimina lectus no- Principi'uit, Rex ille sit,aut e populo. ubi coniugalis tori indignatio efferbuerit, non generi,non aetati,non sanguini, no Regibus parcit. Exemplo illis Sex.Tarquinius csic potestinam exinde post Lucretiae torum Tarquinij nomen nullum est. iacent diademata, sceptra, purpura. & orbis imperio, in impuro si-ho, aetermina pater exultur . nequidquam secuta arma, dia magnum Etruscum Porsenae nomen. vicit pudicitia : cui in alta gentilitatc,prisca religione, consecrare Vestae focos, &Capitolina puluinaria placuit. Quo magis vincet in Principibus Christianis,qui melioribus aris, sanctioribus ignibus, diuinioribus puluinaribus ic suosque aetermim munerandi, Pudicitiae litati tuit. Praeit exemplo Constantinus: de quo illud Nagarij, 7 uin matronarum cui forma emendatisrfuerat, bonisi piguit eum subabstinentissimo Imperatore species luculenta non incitatrix bcentiae esset e udoris ornatrix. Claudo hoc caput nobili Valerii sententia: Ea ciuitas .id re-
pecumiaque cupido sibi evindicauerit. nam quo sagenem humani certissimae pectes tenetrauerunt, Hi iniuria domi nascitur, infamia Addo ab eodem: sempana luxuria perquam mulis cis
latino irae fuit:. inuictum enim armis Hannibalem idecebriasuis complexa, nucendum Romano missiitribuit. Ilia emgilantissimum δε , L viarem,ita exercitum acerrimum,d ιbus largis, abundanti Nino, unguentorumfragrantia, Veneris Uula cinior adseomnum es delicias Iu ν,besneuocauit. Ac tum demum confracta ac contusa Punica feritas est, stom Seplasia ei es Albana castra esse coeperunt. Φια ergo his vitiis foedus quid etiam damnosiiu,quibus virtus atteratura Nictoria lan. Iusunt,sopita gloria ιn infamiam conuertitur mimique pariter crcorporis αurra expugnantur s adco ut neom,ab ho IVsyne, an ab
529쪽
illis evi pernιra in habendumsit. etiam Volsiniensium τrbem grauibi. es erubescenius cladibus i bearunt. Erat opulenta, erat morabini legibus ornata, Erruriae caput habebatur: sed passisam Iuxuria prolapsa est, in profundum iniuria me turpitu nu dec dit,viseruoru se insolentissimae dominationibubi ceret. Sed di exempla in Regibus senesta, terrere merito debeant. Iacet Rodericus, & in una Iuliani filia, trecentorum amplius annorum Gothicum imperium euertit, Maurisque septingentis prope annis tenendum tradit. tot seculis una libido vix expiari potuit. Iacet Lucillae uxoris manibus Antoninus Verus, vagae mariti libidines venenum suaserunt. Paribus in pari caussa uxorijs insidiis occumbit Ptolemaeus Philopator. Bryam etiam aliena sponsa, non alieno modo haolin regno exuit. Phocam Photinus, cuius uxorem vitiaverat,purpura exuit, dc Heraclij pedibus calcandum subiecit. Funestissimis his exemplis plenae sunt omnium gentium Historiae . quo magis vitanda Regibus, sanguine tere & regnorum excidijsluenda.O fuge quisquis sceptra tenes. alieno plerumquc ferro,
alieni tori libido purpuratur. Ne fide sceptris. pauci te flambuli sicca & sua morte iacent Reges, ii lem dolis lusi, quibus alienae pudicitiae illuserunt. Sed neque Deus diu scelera
haec patitur inulta. hic saeuit, aut aeternum. ὀ l non hic, di aeternum. Ita duplici poena unum crimen expiatur, ferro dc non morituris aeternum flammis.
Praeluxit coniugali castimonia Regibus Principibusque
omnibus A LAERTus noster. nullum ab illius ore vita omni minus castum verbum,. Nunquam laesa fides, aut pectore in im
nulla in oculis aliena. cum dicere solitus esset, tam sancti viri esse suffundi,si virginem vidisset, quam sanctae Virginis, si a viro visa esset. quare cum in omni sertuna color illi Raret; non stabat, si Rrs aut verbum audiret non castum , aut
vidistet non casta;vcritus ne quid vel auribus, vel oculis decania
530쪽
castimoniae integritate delibasset. tantus castitatis amor pectori illius insederat. Prostitutae vero libidinis tam scuerus. vindex,ut etiam cogitata tantu,innoxio licet corpore, puniturus esset, sit proditrix domini sui lingua sitisset. atque hinc nec verbum patiebatur in lentius, ut erubesccret omnis inuerecunda impudicitia ad illius aspectum; & qui soli crubescere nesciunt, erubescerent ad castos illius oculos lenones .aucupabatur aliquis munus, qui audiebat non castus; satis erat ad repulsam,non castum audire, reliqua licet summa adessent. etiamcum e sela subobscura suspicione crimen illatum foret,spe muneris excidebat. tam tenero in omnem casti moniam pectore serebatur. Cibi vero potusque intemperantiam ne nouerat quidem; neque admittebat generosus illius animus tam vilem belluam. cum cnim multibibentiam libidini praeludere sciret, pro Veneno deputabat, oderat ut hostem,vitabat ut rationi iudicij dc prudentiae furem. Iam cum in perpetua quadam vigilique fiatione,ac quasi in virgine saliua, censeret Principem elle debere ongissime illum ab omni immoderato potu iudicabat arccndum: eo magisviti grauisiunos, S nulla poenitentia emcndandos non postremorum Regum lapsus sciret. S turpe in primis dicebat illum qui Reipub. praeerat, cibi potusque multitudine, aut hebescere iudicio, aut labi memoria, aut densa ciborum nube tanqtiam nebula stipari, quo minus longe posita pericula videre aut arcere posscta
A MARi velit, non timeri: certus salutem in ciuium beneuolentia esse, exitium in odio, timore natum. Et vero male terrore veneratio acquiritur. nam 5 longe valentior