장음표시 사용
641쪽
mo o, modo in postremo, seρὸ in medio adesse, ne quissuam ordiseegrederetur. ut cum signisfrequentes incederent, miles cibum'arma portaret. pariter ac sibostes adessent, munito agmine incedere, late explorare,non prius bellam attingere, quam maiorum aestipima
milites laborare coegisset. Sequitur Scipio, qui post Hostilij lancini apud Numantiam turpe foedus, redacto in discipli.
nam milite, ecis it , - emo, Floro teste, misum e mquam sterauerat, figientes Numantino3, quisque mideret. Qui non amplius quatuor Celtiberorum millibus, quadragintam illium Romanorum exercitum, annis quatuordecim sius tinuerant, pudendisq; foederibus affecerant. Addit: Tantum esse exercitum,quanti imperatorem,vere proditum es. Tertio loco
Lucullum de Pompeium statuo, qui sola militari disti plina
stiperiores, caetera inferiores, nobilissimos do Mithridate &Tigrane triumphos egerunt. Quarto Epamrnondam, qui quatuor non amplius peditum millibus, equitibus quadringentis, quatuor S viginti peditum Lacedaemonioru millia, equitum mille quingentos , prostrauit. ncc alia victoria: caussa, quam rara in Epaminonda disciplinae militaris peritia QuintoAlcxandrum, qui quadraginta Maccdonum millibus orbem cum subiugasset, alterum quaesiuit, non tam robore, quam vettai Maccdonica disciplina seuera & acri Sexto Graecos stib Cyro Minore, qui non totis quatuordecim millibus,centum barbarorum millia cecidere. nec alteri,quam veteris disciplinae militaris gloriae victoria tributa: Et certe quamdiu in quocunque populo disciplina haec stetit letit & victoria; cum nullarc validius, quam militari di disciplina exercitus armentur, nulla certius roborentur. Et
semper triumphi populo Romano magis e militari hac disciplina, quam e robore aut numero venere. Atque hinc solemne illud, ut nullum diem militi otiosum permitterent, nullumque adeo Duces sibi ab opere vacuum. testis mihi in Valerio Liuius, in Pompeio Plutarchus , in Metello Sallustius, de Scipione, Mario, Catone, Caesare, Antonino aliIL quos
642쪽
quos in aggeribus construendisisse tradunt. Non omitto hic illud Lampridij in Alexandro Seueros
Inqt Parthicam expeditionem, quam tanta disciplina, Ianta reuerenti0ki egit, it non milite se Senatores transire dicerentur qua eunque iter legiones faciebant, tribuni accincti, centuriones mere- eundi, milites amabiles erant. Addit poenam:& quis de ita in ah-
euius possessionem drflexisset, pro qualitate loci,aut fustibus subqcie
baturan con pectu eius, aut Nirgis, aut condemnabatur. Exemplo confirmat. Cum quamdam ausculam assectam iniuriis a milite audiui sit,exautoratum eum nilitia, eruum ei deiat, quod artifex carpentarius esset, tramasceres. Quis non sperami sub hoc Principe victoriamΘ quis non amaret militem hoc ductore Θ Sed neque transeo hic Aureliani apud Vopiscum mandata militaria: Si ris tribunus esse, imὰ si vis vivere, manus mititum contine. Nemo pullam alienum Gyrat, ouem nemo contingat, tuam nullasa erat,semem nemo deterat , oleum, cal, num nemo exigas. anno
na μά contentissit. de praeda hostis, non de lac misprotiincialium habeat. arma tersa sint.stipendium in balteo, non in popina habeat. equums2um defricet. in hospitiis casse se habeat. si bi fecerit,e pulet. Hinc natum illud, mintem qui adulterium cum hospitis et ore commiserat, Ita puniuerit, ut duarum arborum capita inflecteret, quas ad pedes militis viligaret,easdem subitὸ dimitteret, siffusissi uramque penderet. Nec minus nouitate sua grauis poena Opilij Macrini Imperatoris . refert Capitolinus: Cὰm quidam mintes ancilia bospitis pudorem deprauase suspem essent, res constitisset; duos boves mira magnitudinis mitios jubitὰ verim iussis, atque his singulos milites inseri, capitibus, ut se- eum colloquipossent, exertis. Illud etiam Cassiij de Adriano Impiad militare disciplinam reserendum. Asiam ex ataprouinciam percurrens,negiones' inbesperlustrabat, in primis arces omnes ubique contemplatus, considerabari. quaνῶι alias loco magis oportuno trans sit, alias penitus βιbuertit. Omniaque ista simpliciter, non dico, quotacto generalia'communia in exercitibus se haberent,
643쪽
sed arma, machinas,sesar, Nata'moenis, aba priuatim uniusαν-iusque,ω eorum qui in ordine militabantiativa etiam-0bern
intueria Oxquirere ipse volebat. exercebatq; milites ad omnem ciem pugnae, t exemplo suo Meliores duriores redderentur, δε- . ro c affero victu misiatu .nam siue peHbus iret, siue equitaret, nunquammebiculum aut quadrigas ascendit. caloris es frigoris iux-πὰpatiem: Spequi etiam Alpe es GalNMniura,c AEgypti calores capite intecto rarierit. adeo meroperitos,b laborum patientes labentexercitus, Mequites qui vocantur Bataui, Danubium am. mati transsauerint. Q vi ab his ductori bus, sub hac militandisciplina, ipsorumlmperatorum exemplis confirmata,vListorias non speretZ ut nunquam mihi nouum, tot victori, claros pleroseue primos Romanorum fuisse,cum & disciplinae militaris seueriss uni obseruatores, & pertinacissimi semper laborum,dcinimicissimi luxus& oti j fuerint. Sis agrestes
Curissis meteres Coruncani, Ac nomina reuerenda Fabris', cum imducia besia su penderant, inter aratra tuebant: es, ne Nirtus quie- . te languefieret depositum gremio Iouis Capitobni laureis,triumphales viri rusticabantur. Inde en quod accepimus,datos sereuribusμ-ses, es missas cum currulibus suis per rura palmatas,quod vicolisaeonsitires,pa foresque trabeatos, se Dictatores inter armenta vestiatos. imitari si non pigeat, non deerunt triumphi. Addo illud Pacati de Tlieodosio. Ne tum quid. , cum in altiorem pro uecIus gradum imbere tantum, diuidere cum negotysotium,espa
Iagloria, velut reposito ipolsis honore, operam remisisti , quin omnium castrensium munerum numeros primus aut cum primis obire.
stare prosignis, excubias sorte agere, malium ferre,locum belgo ante. capere 'eculatum egredi, ca Ira metari, in praebum primus ire,praesepinremus excedere; dux esse consilio, miles exemplo. o quis sequaturi exurget nouus terris Theodosius, quisquis Theodosium secutus fuerit,quisquis Traianum. de quo illud: in recum inediam,tecumferrent sitim , eum in ilia meditatione campe, Dra, militaribus turmis Imperatoriumpuluerem sudoremque mamres, Mil. ceteris, nis robore praestona diser eris, cum libero Marte,
644쪽
nune eominus teti brares, nunc mi araseusici res; alacer virtutemιhtum,cY iatus,quoties aut cassiae tu aut et eo,grauior ictus incideret. Sequere Princeps, dc summa omnia Voveo.
Et certe militari semel disciplina remissa, nihil speres, praeter latrocinia, & scorta, & valontiorem in amicos quam in
hostes aninuim exinde ignauia,& totis socordia castris,ora--mo fortis,validae linguat, ignaua manus, in agrestcm turbam ferrum, ferocia & crudelitas in exarmatos, timor in arm ros, quorum nec Vultum, nec vocem sustineant. aspera, &dura, qualia bcllorum omnia, inimica socordiae, amica Golialia. hinc longae noctes deliciae in epulis, luxus in veste, graues vigiliae, lii dor, qualis ignauis, inter epulis & scorta in agris vastandis, villis expugnandis, pecoribus abigendis for-res,caetcra inualidi, fugaeque quam bello aptiores. accedit in Duces sitos insolentia, cum omnis imperii impatientes, seditionibus propiores quam bellis sint. Ab hoc hominum ge-
here quid spcrest infelices nimirum regnorum exitus, prouinciarum excidia,& ante in Duces & Rcges ipsos qu'am in hostes arma. V t em longe decem armatorum millia, veteri Romanaaliquando disciplina instructa,cendum armatorum, millibus militari disciplina cxsolutis,pr seram.Neque enim fatis est numerum & vires adferre dabascum hae ac dissivunt, si disciplinam solueris umbelles contra artus sola militari disciplina exercita,indurescuti Hare vero e Ducis prudentia ac vigilantia nascitur. Atque hinc verum illud semper,validiorem ceruorum exercitum duce leone , quam leoninum ceruo duce elle. tantum Ducis prudentiam, quae in militari maxime disciplina elucet, valere primi orbe toto bellatores iudicarunt. Disciplime proinde militaris seuerum custodem Regem Smmoratae velim terrori hic, elliparua manu, erit hostibus, suis admirationi,& in delicijsicum regnorum felicitas, agrorum, milum urbium, villarum, ab una seria in omnem partem militari
disciplina pendeat. Et stae damni minus, ccntum millium
645쪽
exercitus, sub vigili Duce &disciplinae tenaci, quam trium millium, sub indulgcnte, & disciplinae laxioris dabit. im quo maior exercitus,Metelli alicuius, 2Emiiij, aut Scipionis manibus eductus, hoc plus ad prouinciales emolumenti accedet. &gaudebunt etiam inaisueti militiae , militem talem
admittere,quom non ut hostem, sed ut cium,propugnatorem,in paruo contentum amplectentu lucrum pro damno.
referentes. Vbi enim disciplinae sua stabit integritas, &stipendiorum militarium, sine quibus illam nequidquam speremus; cmolumenta a milite speranda, damna metuenda non sunt. Incumbat ergo omni studio & conatu militari
disciplinae quisquis militiae prost, quisquis regno; & ipo
dere triumphos audeo,& aliena regna. Non tacco hic nobile factum .A L B E R Ti Principis, omnium merito calamis,omnium ore laudandum. oppugna batostendam memoranda omnium prope retro saeculorum Q ppugnatione; in qua una supra centena utrimque millia desiderata narrantur.& vetuerat, nequi&certos limites tras. iret,qui fascem aggeribus valloque co ponedo non detulisset. Fὀrs gregario Belgico militi loci illius custodia obueuerat: meditabaturque transitum ALBRRTus ipse sine fasce. negabat miles cuiquam se in onusto transitum permissurum. Blande inde militem compellat Princeps, transitumque concedi sibi deposcit. perstat in negando miles, sortior etiam in rogando Princeps. stetitque exinde inter Principem & militem contentio, inter blandas illius preces, 5 fortes militis negationes. cum tandem ALBERTVs oneratus fasce transitum impetrat: simul luc ample collaudatum militem, insigni stipendioru auctario donat,quod pro militaris disciplinς legibus,&Ducum suorum imperio fortiter fictis. set, nec pepercisset Principi. Factum magno Principe dignu, .&disciplinae militaris satustum documentum,magno Alexandro & Caesare dignum, quod imitenturaxcrcituum D cctores. Et sanς quid non merito sperent regna militari disci
646쪽
plina instructa3 ut non iniuria Valcrius de hac dictum prininiciat: Venio nune ad praecipuum decus subi istam Romani imperi, ,salutari perseuerantia ad hoc tempus sincerum,incolume seruatum mιbtaras disciplina tenacissimum Uιntasium: in cuius sinu es tutela , serenus tranquita que beatae pacis status aeqmsis. Tranquillus nimirum Rerumpubl. ac regnorum status n. unam litari disciplina, tanquam inconcussa rupe,inaedificatur. Non scri j modo, sed & seueri, ac prope crudeles in hoc genere Carthagincnses. a quibus Duces, besia prauo eo, sibo gerentes,etiamsi proje fortunasubsecuta fuisset, crucis de
bantum quo benegesserant, Deorum immortalium assiutorio ; quod male commiserant, Esorum eulpae imputantes. Nihilo Carthagianensibus scueritate inferiorcs Romani. cxemplo P I upilius in genero suo . Cotta in P. Aurelio sanguine sibi iuncto, Papirius Dictator in Q. Fabio Rullianocquitum . magistro, L. Calpurnius Piso in C. Titio eqilitum praefecto; Q. Fabius Maximus, Superior S Inserior Asritanus, S: L. Paullus in transfugis militibus, L. Quinctius Cincinnatus in L. Mi- 'nutio Consule, Q. Fulvius Flaccus in Fuluio fratre;&,quod magis stupescas, A. Postumius Dictator ZI Manlius Tor- iquatus Constit in filijs; populus etiam Romanus in eis qid apud Cannas Rempubl. de ruerant.
Pacu iuxta ac belli tempore exoncitum alat. J Ec bellorumetantsim tempore, sed nocinalta suorum pace deponet arma, siue in tutelam sibi suisque, sue in milium
terrorem hostibus. quae res ad augendam maiestatem, hostibusque metum incutiendum plurimum semper Valuit. P ι se Nec numerosis tantum peditum equitumque copijs regnum sume ed & validis classibus maria constrata nabeat. Cccc qua
647쪽
qua in re priuatis etiam prouincialium opibus bellicae incurui naues possunt. Ita Catalauni exigua gens, priuatorum fortunis, validis diu classibus, maris imperium tenuerunt idemque aetate nostra, non in una gente vidimus elici semper successit. Vt dici merito possit,Quisquis Regum pacem volet,arma paret. factum a Salomone, & a Regibus omniabus magnis. In pace certe bella meditari,prii dentis Principis est .assia escere etiam bello in alta pace sapientis est. Augustus certos annuos census in militaria stipendia decreuerat,nulli alteri rei impendendos, neoouis exactionibus populo grauis esset De Salomone illud proditum, quadraginta millia equorum currulium, duodecim equestrium perpetuo habuisse, tribuum Praefectis stipendia sebministrantiDus. Sane e regalibus duobus, qui in singula capita annuo pcndebantur,ali exercitus poterat. Qitidiquὁd non militem tantum, sed & regiam domum singulae per orbem tribus , mensibus tribus alerent. Non quod imitari Principem velim , sed ut
vidcat,in non magna gente, exiguis limitibus coarctata, auri, tantum superfuisse, quantum magnis alendis exercitibus, Militaris rebiisque alijs omnibus regie stippeditandis fatis esset. Nec quidquam,etiam in altissima pacedntermittat exercitiorum in- militarium; nec ignauescere uios patiatur,aut otio dissiuere. ρη arma expediant,& amico, tanquam hostili, inrcr se procumsu arma tentent , Induantq; inimicum animum, quem extra certaminis locum ponant. assuescant duris, nuda humo&caelo,frigoraque iuxta ac calorem pati discant. Est in hac re illud Hieronymi: corpus assuetum tun is cae rem nonfert;
put opertum θnteo, galeam recusat; mollim otio manum duriu exasperat capulus. Et illud Tertulliani : in pace labore sin- commodu besium pati ed unt, inamu deambulando, campum decurrendo ossam moliendo, te Iudinem desiccando. nemo exum miles. de cubiculo,ad aciem procedit, sed de papibonibiu, expeditus es' sῖbstructus, ibi omnis duritia, o imbonitas, in infauitas consisti: Ut quavio Eliniaborauerior, tantollui de mictoria Perent. V ena
648쪽
POLITICO-CIDO STIANA. Initiones inhoc genere probem, natationes, saltiIs, cursu' e--quorum & armorum omnis generis agitationeS,mutuas velitationes & quidquid robori aedificando valet. Laudatum etiam in P. Rutilio Cos. Romano iuit, quod doctioribius ι-
. toribus accersitu, lavd, alpis inferendi .m ubtiliorem rati Mem letionibus ingenerauerit; Urtutem arti, rursus crum πάρο-tι immiscuerit, Ut ilia impetu illiusfortior. haec iam Hentia eauroorfieret. Non probem tamen. vii ustis inter se concurrant. Exercitibus1,ne Veterum pertaesi, nouarumque rorum auidi,
aliam Rempubl. cogitent: sed per turmas, locisque dissitis ac re invarijs,ne qua spes coalescendi sit. Nec idem semper praesit.
ded varios experiantur, ne unius assectu nimis alte imbibant. Quantum vero militaris haec exercitatio momenti rebus Militari ἔ. adserat,vel ex eo colligi potest, quὀd Romanos nulla rema- 'gis,quam armorum perpetua exercitatione, castrorumque tamin. a disciplina, orbem suoiecisse terrarum, auctor st Uegetius. φης' pis De qua re fortiter 5 vere Valerius Maximus: Distiptina mipta is acriter retenta, principatum Datae populo Romano peperit, multarum urbium, magnorum regnorum, malidissimarumgentium regimen largita est, sauces Pontici sinuspatefierit, Alpium Ta ripis montis conuulsa clauia tradidit,ortamque eparuula Romam casa, ..totiuae terrarum orbis fecit columen I ocuit exempta suo Scipio.
qui scortis,luxu, delici js totis castras exulare iussis, Romanos .e victis victores reddidit: Numantiamque, quae quatuor αdecem annis terrori Imperio fuerat, solo aequauit. steterat illa inui cta,quamdiu luxus,& discipli r militaris neglectus: ut primum narcgestituta,cecidit tot ibriistimorum Ducum victrix Numantia. Itaque neglectae di*plina militaris indicium, Mancini miserabilis dedicis,seruaω merces, eciosissimus Scipionisariumphus extitit. Ita Vfetius. De Metello vero Sallustius: I si .in in eam menit,exercitus ei traditur iners,imbellis, neque periculi, neque laboris patiens,lingua quam manu promptisr, praedator exseri','i praeda hostium,sine imperio es modestia habitus. ita
imperatori nouo plus ex malis moribus fossicitudinis, quam ex copia
649쪽
militum auxilii, aut bonas N accedebat. Edicto primo adiumema ignauiae sustulise dicitur. praterea transiuersis uineribus quotiιει stra mouere, iuxta aesibones adessent, malis atquesessa munire, via Plio crebras ponere, evi ipsi cum legatu circumire. Item in agmine inprimu modo,modo in postremm saepe in medis adesse, ne quisquam ordine egrederetur . t tu gn requentes incederent , miis cibum arma portaret. Ita prohibendo a delictu, magis quam mindicarim Δ, exercitum brevi confirmauit. Vna militaris disciplina coli psum luxu exercitum pristino robori restituit, hostem vin
ci posse docuit, Africamq; Romano impcrio subegit, Idem
hanemus in Lacedaemonijs,qui cum a prima aetate iuuentutem suam durioribus, ac disciplinae militari assuefecissent, uniuersam Graeciam delicijs auuetam subcgerunt: cum vero imperio potiti disciplinam neglexissent, & Athenienses, ignauia deposita, veteres Lacedaemonios imitati essent, victi victores imperio suo subdiderunt..
C Α Ρ V T XXXVIII . Jsam imperium paret,qui lates tuto imperare volet. A Ferox Themistocles Regibus, quorum imperia late
pro teduntur, ut maris sibi imperium parent, quo Vno, locis caeloq; disiuncta iungi posse arbitratur: nec plures prouincias, sed unam censeri posse, quae maritimi imperij nexu in unum corpus coaluisset. sic fieri,ut quasi iunctis manibus se tueantur, inuicem sibi faetae auxiliares, & solo nexu inui- istae; cum denexas facillimum sit euertere. Longa enim ediuisis auxilia, longaeque morae, quiduis audendi non modo animos, sed Zc exequendi oportunitatem hosti praebent.
iunge, quae maria disiunxerunt, remittent armatas cogitationes hostes, nec ultra iam cogitationes arma. Vna vero
dissitas iungendi terras ratio, marcest . cuius imperium
650쪽
necesse sibi paret, quisquis imperia, aut disiunctarum mu-
voci prouinciarum tuarum securitatem amat. Neque enim torrarum,sine Oceani imperio , diu stare possisnt,la hostem nacta fuerint. Et quae diu regna sne hos e steterum 3 satis est regna esse, ad hostem reperiendum . nequoe Vllo Vnquam saeculo caussae Regibus dc fuerunt, mutuo regna ambiendi. Sentient proinde exarmata maria hostiles excursiones, depra attones,dominatum; sentient, terrae, robore suo, armato dico mari, destitutae. Sed & terrorem longe lateque
suum sparget quisquis dominatur mari , liberumque illi erit,
quamcunque hostilem conterminam mari partem impetere, potentiam frangere, & ante minas arma ostentare, ac inquam volet partem flectere. Magnae preces, ferrum sunt: validiorque ad quiduis impetrandum, omni ratione & clo- qtaentia, armata classiis est. Et sane solius mari imperantis metus, intra iolas cogitationeS aemulorum Regum manus continet, erupturas in ferrum, . si armatarum nauium tia morem sustuleris . .
Charachux,cuius unius consitus Orientis sibi imperium 'ἱarauit Salahadinus, a Christianis captus, rogatusque quius modis Palaestina capi posset & tutari; respondisse dicitur,sola classe, maritimoque imperio 2Egyptum capi posse,
& exinde Palaestinam . nec viam aliam esse. sed neque Aiam, qua aut Saracenis adimi,aut ad Christianos transferri imperium posIet. Prudenter magnus Imperator CAROLVs V. PHILIPPO CARO- filio auctor fuit, si pacata regna vellet ; si aemulos potentiae suae Reges ac Re ubi. extra ferrum, arma, noxiasque moli m. tiones, Prorcge cin ossicio continere; si nouarum rerum iis μή ustudia frangere; si denique cxtra hostilem omnem metum tranquillam vitam ducere; maris sibi imperium pararet, portu sque omnes littoraque valido milite compleret, aminatasque classes, in omnem bene gerendae,bene tuendae rei Dccasvine, invarijs variarum prouinciatu fidis stationibus C ccc 3 tene-