장음표시 사용
81쪽
seu me fi tu leonem se focauit; sed amorem summβfoca
non potuit. incula seluit boritum ; sidsuarum non soluit nexus cupiditatum. messes ιncendit alienas; sed Nnius mutieras accensus Um- ω messem uae murtutis amisit. De Adamo nihil dico. Euam qui dixit, omnia dixit. 6 nimium nos ipsi testes mulieris unius a Quis nesciat primordiale delictum Z quis traducem,& in semine venenum 3 O quam is uis aeternum mulier, etiam in illos qui Paradisi nullum cespitem norunt i quam valide in omnem postcritatem iacularis venena e testes In Eccli s ferorum flammae. ει aperte Sapiens: Amunere initium Mument peccati,sper istam omnes morimur. De Salomone Scri va3.Reg II. Inclamat: Auerterunt mulseres cor eius. De quibus audet Chry
Hom.M. sostomus: Oid e Li mulier, nisi amicitiae inimica, iuris bilis par na,necesserium malum, naturalis tentatio, desiderabιLs calamitas domesticum periculum,diactabiti detrimentum, mala natura, boni . Seon 39, decore depifia Audet Maximus: Mulierect In nauseragium, quι elisi eaementum, Uta captiuitas, quotidianum damnum, ian. taria pugnasum uosum besium, Eua conuiua, heitudo confidens, leaena complecIens, exornata Sylia, animal malitiosum, malum n Annal.3. cessarium. Fortiter Tacitus: Feminarum sexus, si bcentia adsit, saeuus, ambitiosus, potessatrique auidus Vnde monet Sapiens: Eeesi.9. Non des mubera potestatem animae tua, ue angrediatur m Vrtutem Eeel Laue. tuam, is consiundaris. Caussam adflit: Muliersi primatu habeat, contraria I eturoseo. Se itum Corbumile, eresaries tristas plaga mortis, mulier nequam. Et in eandem sententia Ephrem: Qid inter quadrupedia leone rerribilius, aut inter reptilia dracone cruribus' merum nihil admalam mulierem. Confirmat Sapiens: ibidem. Omnis plaga,t titia mortis est; es omnis malitia, nequitia mul Euripid. dc Graecus Poeta: Cum multae m terra marique ferae sint, omnium maxima muser stra ML Beatus, qui se eximere huic potuit, potuitq; qui voluit.
CQx 7 Quod si carerc hoc malo grane sit, cum metuu sit nubere quamvri , mas nimirum malum matrimonio iungi, quam
ignibus amburi ; uxorcin deligat, mitius flammis malum. In
82쪽
In cuius delectu sequatur Chrysestomum: pudicam Mulieres' religiosam puelgam, ut implearis benedictionibus Sapientis: q-Vo cyratiasupergratiam, mulier sancta pudorata. De serma, Vlti- Eeeli. L. ma cura sit. fere enim pulcritudini sellicitud adiuncta,
conres formae metus est. tot m prope anxietatibus maritus inuoluitur,quot elegantias in uxore legit. Et non verum illud Fal xgratia, o mana spuisitudo ; mulier timens Domι- num inis laudabitur o nimis verumtSeὰ neque nimis comem, blandam,& excultam nimium nimum oribus volo , ne alienum calorem prouocet. Nolo rusticam. sed neque nimis aulicam verbis, moribus, blandimen- ω. vis probo. rara verecundiae cum nimia elegantia miltura& non curiosior una ciuilitas aliam prouocat, &dum singuli comitare certant, aliquid refiindunt complacentiae & affectus Nolo in exteriore membroriam compositione mollem Nec tenera& teneram. quis enim ignoret, nimiam morum teneritis dinem libidinis prouocatorium esseὶ, Nolo cloquentem, ne tot iaculetur ignes, quot verba.'tis' elinguem tamen nolo,& barbarum sonantem. Vertam elegantia verborum, clocutionis venustate adiuta, omni viro gladius est. Addit Ecclesiasticus: Colgoquium iistu quas gnu Eccli., exardesiit. Halum eis prunas ardere facis,'flamma de ore eius' r.egreditur. 2 ιtiaeus oleo guttur eius: nouissima autem ιβι- amara ,
pinsi a Tnthium,macula quas lassim biceps.
Nolo cultam nimis & ornatam,memor Hieronymi: Vir Noucusta aut muliersivo ornatu oculos homιnum a e trahens, et sinusium inde sequatur damnum, siupplicium tamen aeternum meretur ; qui mene' metria.
num attulit, ut sit qui Nitorem&mundiciem probo, ner fastidium fordes & neglectior forma pariant, & in Ghenas virum compellant. nimium tamen ornatum damno.
nam cui hunc viro Z Domi placere discat, quae casta cst, ut maritali cubiculo & toro complacentia claudatur. Et quo ornatus aliorum oculis i ut placeast marito pudicaplacebit.
83쪽
' 48 CAR. SCRIBANI INSTITUTIU& non illi soli3 Quid aliorum oculis prostituis fotanam anarito illa debetur, nec alteri. An in pulcritudinis admirationem prouocare vis viros nescis admirationi amorem coniunctum Z 5c castam ego dicam, quae ab alio quam a marito Eccli p. amari desideratὶ Audi Sapientem: Auerte secrem tuam a muliere compta, s ne circumjucias βeciem alienam: θeciem mulieris a- Ibidem. lienae multι admirati, reprobi fas unt. Hinc illa monitae Cum
aliena muliere nefrias omnino, nee accumbas cum ea ι ne sorte de- clinet cor tuum in illam,'sanguine tuo Iabaris inperditionem. &Eς li 4 In medio mulierum noli commorarar de testimentis mim pro
cedit tinea ,-ὰ mul ere iniquitas irra. Vis videri 3 & vis omnium oculis vulnerari, omnes tui si aut quid aliud quaerit mulier ornata3 naufra am nimirum venustatem ornare. Si marito, bene: sin aliis, quid dicam ego uni marito unam castam natam arbitrabar,& uni tatam. Certe quod Cyprianus de virginibus, UDum ornara cultius, dum tibertus Nagara an gines molunt, esse virgines desinunt, Niduae ante quam nuptae; ego de nuptis dicam, Dum aliorum oculis ornari volunt, ca1haeesse desierunt, dubii patris non dubiae matres. Iam, cum non teneram ceruicem tantum, sed, S pectus totum omnium prostituunt oculis, ego castas dicam Z tot oculorum lcnas dicam castas 3 & cui pectus recluditur' non soli marito debuit aut, clam omnium oculis retegitur, non omnium animis una mulier uxor facta ei Z humeros, pcctus, ubera patiani detegi, non prostituta palam castitate, quis credat 3 aut ego illam credam castam, quae quod in muliere validissime viriles prouocat ignes, omnium ingerit oculis 3 Nec ignorare mulier potest ubera, libidinum folles. teget quaecunque casta esst,quin & erubescet non raro ad mariti oculos, reliquos cxhorrescet & excludct, dc vallum pcchori obducet. nimis praerupta praecipitia in vultu & manibus ludunt: non ne- cellum noua a pectore ac criere, quo maiorc impulsu eo ruat viri. Non poenitebit ianctioris seueriorisq; casti inoniae exempla a Ronianis mutuari. audiamus Valerium: C.Sulpicius
84쪽
cius Gallus uxorem dimisit, quod eam capite aperto seru Nersatam Val.lib. 6. cognouerat. lex enim,inquit, tibi meos tantumpraefinit oculos,quibiu P hformam tuam a Trabes. hu decoru instrumenta comproba, bis sospectos,borum te cretiora crede notitiae. Viserior tui conjecti supe
uacuairitatione aceressus, in suspicionemerimine subherea e necesse est. Quam grauiter, vere, christiane, ade6que& religioselut non mireris scribere Tertullianum: Necesse Hypublicationum
perictitetur dum percutitur oculis incertu eur matris. & alibi: Omnes an te aeta3 speraclitantur.indue armaturampudoris, circunia mallum erecundiae, murumsexui tu rue,qui nec tuos emittat oculos, nee admittat alienos. 6c de Arabia mulieribus, quae non caput, sed faciem quoque ita totam tegunt. Mut ino oculo bberato, conten- ita sini dimidiam fui lucem, quam totam sariem prostituere. Quid faciet Christiana muliebris verecundia in hoc Ethnico pudore Z Redeamus ad Romanos. inmissus Vetuae repuriauit ri orem, quod dum in pubim cum quadam tibertima mulgari secreto loquentem viderat. fungendus est hu P.Sempronius Sophus,
qui coniugem repudii nota assecit, nihil abud quam se ignorante ludos ausam flectare. addit: Ergo dum sic obm feminis occurriatur, mens inrum adesistis aberrat. Haec Gentiles. 6 quoties nostrae longos sermones cum alieno sextil quoties ludos non spe stant, sed in domos suas vocant, & pars magnaim uerecundae scenae sunt; & tota capilla tura, oculis , Vultu, pectore flammas iaculantur nocituras . factae viris fulmina
Pigmenta vcrd quis feratὶ quo mentitus decor candoris& Purpurae, aut cuit marito nulla hunc uxormendacio hoc fefellit. alieno 3 quo hi doli 3 si non in laudem & amorem λ dc amari ab alio, quam a marito casta volet λ aut cui alteri rei mentita forma &aetas fallere haec maritum non possunt. aliis ergo ludunt haec mendacia, struuntur doli. cui, nisi amori' nam quid iuuat aetatem & formam mentiri, nisi ut in sene & deformi i uuenis&formosa ametur dc quo alio pigmenta dc fucus i in fraudem haec inuenit amor, de libidini
85쪽
pedissequam purpuram dedit, quae ancillari amori docta
Nolo deinde nimis musicam. fere enim haec venena fundit: nec parcius illa viri bibunt qui audiunt, quam mulier quae functo, & auiditis etiam auditores hauriunt,quam quae propinantii altiusq; in pectus vox dimittitur , quati extolliatur. Hus nimirum musica, plus decipula . ita fraus de doli
modulationibus innectuntur. Iam, voi vocem depresserit,. ubi extulerit, ubi ridentibus labris & oculis, aut in commiserationem flentibus ac dolentibus, melleos modulos exornauerit, cuius viri pectu stabitὶ cuius lusciniarum harum cantus non siectet in stuporemi oc castam credam, quae tot
mentes insevocat, quot aures Quod si eandem saltatricem dederis, quid dicam: audio Sapientem: Cum saltatrice ne ab*Δω bis; nee a---ne sorte perera in efficacia Video . saltantem Herodiadis tiliam, regiasque exinde sponsiones, ductim, S: caput Ioannis psaltricae puellae lucan& timeo. Nolo nimis doctam, ne supra lexum sapiat.discere mulieris, docere visi est. turpe viro ab ignobiliore sexu discere. nam, quae docere mulier didicit, imperare didicit. par enescit Gocta &quia supra cum eruattio est, supraetexum
Nolo multarum linguarum peritam, ne multis linguis cadat quae una steterat; neve multarum linsuarum detini menta discat, quae unius cadere poterat. nulla admittit peregrinos amores , quae non admisic linguas. tot linguarum laqueis unam ceruicem innecti, Periculo proximum est. Quὁd si extra periculum mulier ere, quis extrae illud virum statuet, cum in una muliere linguaruEiarum delicias amabunt plures,sors & in una amores legent,& gentis suae lauierecund6signes ynam, ubi cum linguis peregrinas imbiberit flammas, quid nisi vicissim iaculetur, eo certius, quos mollius, quo in fraudem promptius Nolo totum illi recludi vitae pectus. aliquid maritus habeat
86쪽
habeat quoignoret uxor, cum secretum res postulat. nam silentium qui ab uxore sperauit, sexum exuere voluit.& -- scio,an non grauiter in omnem prudentiam peccet, qui ta tradam cenda illi sexui commisit. ncque enim secreti legibus teneri r ommulier videtun, adeoq; legibus omnibus exoluta censeri debet. Largiendum hoc sexui, ut peccet in illum qui silentia spondet. quae quo secretiora suerint, plus proditrix mulier
erit. Vulgari rem vis y committe. vis properari, & effindi tanquam imbremὶ sancte committe. quo sanctius, eo cita lius profundet. nec famae suae, & communis tori parcet. Quare & aRegnorum & Rerumpubi. negotiis plurimum feminam excludo. secretum illa postulant:quod nemo prudens a muliere sperabit.Non quod omnes uno calamo,tanquam una sipongia a gubernaculis expungam, aut omnibus omnia emuere arbitren, sed quὀd, nuDium more, rarissimae sint, quae pluuiam suam teneant; ut non aberrauerit,qui femineum os & pectus cribro assimilauerit, aut extereoratae naui, & dolio. Inueiates tamen alias aliis commistarum re-oaciores. Beatus, Cui obtigerit haec e millibus una. Sed neque damna uxorem,si credita Prodidit; te damna, qui credidisti. scire debebas sexui illi dicenda committi debere,nec alia; & sere prudentiam illi omnem in lingua esse, elegantiam in ore; illamq; inter mulieres plus mulierem esse, quae minus contineat, Plus essundat. Vt non desint, qui arbitrentur elegantiae aliquod genus in hoc sexu esse,plurimum effundere, minimum cotinere,ut in camelo gibbum, in elephante promuscidem,in bove cornua, inAlpibus strumam, ιn Meroe natu mmorem msente mamiliam, in AEthiope pendentia labra. Committi tamen uxori domestica velim, quidquid nimirum ancillarum ac filiarum est, etiam filios in octauum
ac nonum annum; inde Inius abeant patris,& vuum ducant induere, seminam exuere. Scio pro' regnorum Varietate varie uxores haberi. noli improbo. Omnia commiti non prΟ-
87쪽
animarum salute postposita, non ire, scd fatuo ausu, carcimpetu ruere,ut nocitura, & unius momenti hilarem ii ntam expleant. & ferc dum ardor his in summo est, pereg nari tales a mente sua videas, omni prudentia exutos, nec' ante pericula nosse, quam Obruti illis & insepulti iacuerint; neque damna videre, laisi postquam .acceperint; sera poenia tentia, sera sapientia; neque ante ad se hominemq; suum redis quam vel brutis sintillimas voluptates expleuerint, Vel magno nimis exsoluerint. quo sere tempore & scipses damnant,&faeta nollent,& moeroribusobuoluuntur, & Iem ritatem admirantur,&erubescunt ad praeterita. u. Qilia vero humana incerta,dubal euentus, nec quidquῶmittenda, loco suo firmum ac stibile,ne montes quid ,rupes ac nὶ tris,. .is r minus mens humana, fluctibus perpetuo labentia Uni uu- bus quam rupibus similion, suadent prudentes, ne quis en iμης, φηρη in amici sinum quod cum rubore obiici ab hostes:ttalia. possit. Hinc illud Senecae: Ita ue,ut nihi committas,n quod
commitere etIam inimico vetus illud:Ita amicum habeas,
posse misieri inimicum putes. Hoc qui cogitat, non facile pin- Nitenda amico committet. Et magnum omnino cit, nihil ullo tempore poenitendum alienis auribus & oculis committere. nam & qui amicus est, inimicam cras induc- re mentcna potcit. corii misisti dum staret Mincitia,aliquid 'crubescendiimὶ prodet, ut ex amico inimicum pudore iii
findat. Caucbit crgo vir prudens, nec credet tera post nitudine luenda. faciet si in omni homine censorem S ho stem cogitauerit. Sed Sc prudens hic metus magnae comes prudentiae et L neque enim quisquam famulante hoc metu, incidetin prodendi, aut proditi secreta praecipitia.
Quanquam non diffitear, non credere me sinceram cer
tami interces ille amicitiam,quae in odia cxsurrexit. aetcr-natcnim amicitia, si talis eth, etiam cum amico destituia turstat enim illa in gradu, nec amorem polla, altero lices ponenter in quo verus amor nunquam fuit, si aliquando Excidi
88쪽
excidit ; magis, si in odia versus fuit.Familiaritas quaedam &contabematio fuit; amor non filii. aut sane amoris umbra quaedam fuit,& tenue magni corporis vestigium; nec aliud. aut,ut multum largiar, impersectus quidam amor fuit; verus non fuit. Grave dices, modum illum in amicitia tenere, S intentum in omnem partem animum, operamq; dare,Vt singula verba aures, oculosq; ac monentem paedagogum habeant. cum amicitia expers curarum illarum merito esse debeat, ac pari quisque cum amico qua secum libertate, sc posita amici cura ac timore, versari in omnibus consueue rit. Ita est. sed, cum amicitiam in sola virtute positam esse censeam,ea omnino libertate cum amico erit, qua secum m virtutum exercitationibus. quod qui fecerit, nec erubescet Vnquam, nec poenitendum quidquam amico commit-ret; nam in sceleribus, ac prauis actionibus,etiam dum tus es , erubescet, & con1cien tiani domesticum improbitatis testem verebitur. Securissimos ergo & liberrimos in amicitia volo. fiet hoc, si se a virtute amicitiam metiamur, illiusq; terminis hanc concludamus. Quare venio omnino in eam sententiam,vt veras amicitias semii ternas cum Cicerone dicam: nihil proinde metuendum a vero amico esse, omniaque tuto illi credi posse: cum nihil extra virtutem credatur, aut non ab illa profectum: quod quacunque Via prOditum ruborem Incutere non potest.ut verum sit illud Scipionis, qua Laelio referente, negabat Eam vocem mimiciorem amicit polmsse reperiri, qtiam e , qui dixisset, ita amara oportere, ut aliquando letosurum, quod hoc praeceptum ad tostendam
amicitiam maleret. Perpetuum enim metum haec cogitatio animis ingenerat, & mentem ad omnia dubiam & attonitam, sibiq: aliisq; dissidentem statuit, omni fiducia ac tranquillitate procul pulsa; quo fit, ut non pol remus Ille amicitiae fructus pereat a Seneca recensitus : .antum bonum est ubi sint praeparata pectora, in quae tuto secretum omne descendat, quorum conficientiam miniis quam tuam timeas, quorum sermo μυ- F citu'
89쪽
L CAR. SCRIBANI INSTITvTIorrea ami- cδtudinem leniat ,sententia consi tam expediat, hilaritvi tristitiam dissipet , af eotin ipsi debcteti SI alibi:/aliquem a cum credas. F. ., tautundem credaw quatitum tιfι, vehementer erras, nou sint viri satis nosti συλ verae amicitiae. Tu vero omnia cum amιco delibera, V prius posi amicitiam eredendum Hi,ante amicιιι- tudineandum . diis cogita an tibi in amicitiam abquis recipiendus sit:cum placuerit fieri,toto ilia pectore admitte, tam audacter cum eo loquere,
quam tecum. Hinc Cicero: md dulcius, quam tabere, quo cum omnia audeassic loquι, ηυt tecum Si enim,ut cum futuro hoste loquendum, Ut tecum loqui non poteris: neque enim periculum, ut quis hostis aliquando sit sui, & coninusta animo suo prodat, factus accusator sui. Utramque tamen sentcntiam non dissicile concilies; nam cum, Cicerone teste,inter solos bonos vera amicitia rcperiatur, nil periculici nequid verbo factoq; committant mutuo boni poenitedum si prodatur. intὁ proinde vir bonus committere Omnia amico potest, nihil commiliurus nisi bonum, si bonus de amicus
amico esse velit. Committet ergo omnia amicti S amico,ω- qucturq; Senecam: quia interueniunt quaedam, quae consuetudo fecit arcana, cum inuo omnes curra, omnes cogitaraones tuas miser,
Helem se putaueris, facies: nam mi saliere docuerunt, dum timent fasi , aliis ιus peccan isu picaeto secerunt Dignum Philosoplio documentum. Educia una aliam excitat, ut amor Vnus alium.Hinc bcne dictum ab eodem: Si Nis amiri, ama: prouocat amor amorem Vt veneratio Vna alteram: Cumq; faciale sit amare,erit etiam facile amari. mutuo se haec incendunt,& ignem igni sussiciunt. - Non dico non solere aliquando bonos a probitate degenerare,&Vtrumque etiam amicum virtuti renunciare. nimis hoc funesta orbe toto nos exempla docent quidli sperare, quid timere debeamus, aperiunt. quod ubi accidit, veri amici esse desinunt,cum nulla improbitas alteri nubar. nam cum consiliatrix amicitia virtutis opinis suetit,di caesam citiam maneresa 'innuuisfeceris: imo, eodc Cicerone telle,
90쪽
mutuo potest; cum enim bonorum virorum consilia, mutuoq; in amicitia concrcdita non nisi e virtutibus nata sint, nulla in illorum publicatione damna timenda sunt. neque ideo falsus Cicero est,qui amicitias aeternas esse dixit, cturi perraro admodum semel alic defossa animo virtus, annorum exercitatione roborata,hominem suum destituat. Ac- nitancedit,nec cum morte quidem amicitiam deponi. nam & qui superest,amati memoria colit, eQ validius, quo negata fortius amamus,&defuncti animo innixus virtuti amor adlaa: ret. fit hoc in scientia, quaecum morte non moritur. quo mimis amor virtuti infertust Sequitur enim aeternam virtutem, amor aeternus, pari aeternitate donandus, pari remunerandus.Sed neque amare se desinent post mortem, qui a-naarunt in vita . non 1olet mors animum frustrari virtute, nec probitatu tua mentcna exuere: quare ncc amorem Virtute natum. non quod boni omnes non amaturi sint omius, sed inerit amicorum animis, praeter vulgatu illum omnium bonorum amorem, amor Maus caelestibus non indignus.
Voltusle hoc videtur Cicero,& veterum schola Philosopho rum, cum sempitcrnas volucrunt este amicitias .mam non immerito prope dicam Christianos, cum tam alte vidcam succinctos Zquisi non longo abeunt ab Euangelio, qui de virtutibus tam euangelice lentiunt quam cal os, qui tam calle de amore loquuntur ' non videantur hi nutriti In magni Ioannis disciplinatu,qui de vero amore, de vera amicitia, adeo pie & mellite ad Ioannis calamu scributὶ Iam quam non longe abeant a mimorum in Ecclesia Patrum placitis, ac caelestis amoris delineatione, cum tam nobili, generose& docto penicillo peritissimi artifices virtutum ac amicitiae . aiugusta depingunt, quis non videat λ ut hoc nomine admiarandi, laudandi, imitandi veniat citam Christianis. Et quem 'pudeat, egentilitia lices schola,diicere caedo coronanda, remuncranda caelo imilcmur. nemo praemiandus erubctat. F Σ . C,