장음표시 사용
131쪽
liora propter deum. Impendite illi misericordiam vestram Scilicet ἐλεημ.ose Whv opacto sev tu, cum alioquin de jure teneamini ad hospitalitatem, habebitis praeceptorem licet non valde doctum, tamen ad pronuntiandum sussicientem qui vestros monachos possit in primordiis linguae sanctae aptare sormareque, ut Saltem nostra rudimenta per vos ipsos tandem valeatis accipere, in eisque nullo praeceptore, sed proprio studio exercitari ad laudem et gloriam Dei et regis nostri Nauam . Vale, mi Cubite, meque observandissimo mihi abbati tuo commenda cum omnibus tuis fratribus bonas artes amantibus. Ex Tubingen 3 post Judica anno 1510 LMso. Ellenb0g lib. I, ep. 76. sol. 65b Sq. '
Beatus Rhenanus Solisintilius an Beuchim schichi mit dank die gelidhenen schristen Cusas guruch und
Frater Nicolaus Elielibog Capnioni S. d.
Σ'u bd d biu et humanissime integerrimeque vir. Redditao sunt mihi literae tuae suavissimae per Neophytum η quem dignatio tua ad nos direxit qui et per mensem apud nos fuit diligentissime mihi pronuntiationem hebraici sermonis tradenS. Habeo autem ego tibi immortales gratias, doctissime Vir, qui pro tua bonitate et numquam satis laudando erga bonas literas affectu inter occupationes tuas infinitas mei haud immemor fueris, Sed quem dudum conceperam ad Umpn Padb assectum adjuvare vel studiosissime non ceSSRS. Deus Opi. mRX. me operam perdas faciat precor.
132쪽
Quod scribis, optime vir, te multum assici legendis ho-braicis literis, nihil est quod mireris. Inest sane eis ivῖργεια quaedam ad movendum legentis animum. Et, ut inquit Apostolus, vivus est sermo Dei, et ossicax, et penetrabilior omni gladio ancipiti. Porro non solum ossicax, sed et lectu jucundus. Hinc et illud Davidis: c)ς in γλυκάα τω λαρυγγίτα λογια GDu υπερ τω στο ματι μου. Ezechiel quoque com- medens suavitatem eloquiorum Dei indicans ait δp D ab 'ta. Ego vero nihil tale hactenus in me sensi, adeo mihi cornea fibra est. Deus opi. max. faciat, ut tandem lametur cor meum ad praecepta ejus, ut nihil dulcius ducam quam meditari in lege ejus die ac nocte Resoram tibi studii mei dissicultatem. Solet idom mihi nunc contingere quod et gloriosissimo Hieronymo qui ut de se ipso testatur, quum stridentia illa et anhelantia verba sonare non posset. Saepe desperans destitit et studium intercepit, rursumque contentione discendi operam navavit. Quod etsi hujusmodi fluctibus quatiar, nec unquam ad unguem hebraicum Sermonem Sonare posse considam, quippe qui crassioris sim linguae, magnifariam tamen quantulumcunque etiam profecero. Solatur me illud Flacci: ε
Non possis oculo quantum contendere lyneeus, Non tamen iceirco contemnas lippas inungi, Est quodam prodire tenus, si non datur ultra.
Abba noster dignissimus optat te bene valere. Valescelix, literatorum monarcha. Ex Otten purra 4 Κl. Majas I 510.esso. Ellenbog lib. I, epist. 77 fol. 66b sq.
Amice quam observandissime. Ecclesiae nostrae cuStos patefecit mihi mentem tuam de acceptandis libris meis, tuo
133쪽
nomine dicens, quod secundum extimationem in anterioribus literis meis contentam velis a me libros ex empto recipere, preciumque tradere in pecunia parata per cancellariam nostram ducalem. Iccirco quantumvis etiam de sorte perdam, tamen, quia sic evadam fraudes sociales, gaudeo plurimum, ne mihi landitus pereundum sit. Qua propter cum nihil in negocio δtuo frugi sacere possimus, nisi apud te sim, unde custos dixit te ad me aliquo diversurum, ut una essemus. Quod et ipsum nil sussiceret propter absentiam librorum graecorum, quibus usuri sumus, ego laventibus superis ad te brevi venturus sum, scilicet intra 15 dies, quando nunc seriae judiciornm y instabunt, et dabitur vacatio, ut vix commodius seu potius liberius ad te toto anno valeam accedere. Et nunc accessissem, si non me detineret aliquantula aegritudo. Caput stillat, dolet pectus, cruciat tussis, movetur humor dysentericus. Sed haec
omnia spero propediem receSSura. Tunc Veniam, Veniam, Deo O. M. volente. Haec raptim ad te Scripsi, ne eSSes nescius.
Vale. Ex Stutgardia 4 idus quintiles anno 1510. Joannes Reuchlin Phorcensis I L. doc. et Sueviae triumvir.
Expecta hospitem non edacem. Baster universitatsbibl. handschr. G II 13a nro. 62 autograph.
. 1 neg.J Die ausgabo des Hieronymus. 2 Judie.J Des schWllbischen bundesgerichis oder des Stutigarier holaurichis. 3 Vgi. Jo. Fichardus: Vitae recentiorum Jureconsultorum . . Patavii MDLXV. sol. D 3 . und Sa-Vigny, gesch. des rom. rechis in ma. bes. bd. VI.
134쪽
Maximilian I an Hochstraten, die 4 universitaten, Victor v. Carben und Reuchlin L
135쪽
Data opera mi Amorbacchi, tandem occo tibi Egochielem 'et Graeco et Hebraico castigatum inter tot Scyllas atque Charybdois o naufragio lege Rhodia salvum mitto, daturus caetera, dum per saecularia negocia tam triumviratus nostri quam ducalis imperii licebit. Tantus autem erga te mihi est animus, ut facile omneis Omniaque ante quam te relinquerem. Nihil addi ad nostram amiciciam potest, ita amamns internos, Sic pure, ut si pueri simus. Quamquam et illud Aristophanis in nephelis vere de nobis dici queat ως παιδες Οἰγερovτες. Vidimus igitur s. Hieronymum in genesi Graece et Hebraice, in prophetis 12 minoribus Graece, in Salomonis vo-
luminibus, in Danielis dimidio, in toto Isaia, in Egechiele in
tegro Graece et Hebraice; superest ex commentariis Hieremias solus et dimidiatus Daniel cum caeterorum Hebraico. Nam parvi laboris, ut arbitror, psalterium erit. Qua propter oro, ut ad me scribas, quae sit cogitationis tuas institutio et quonam ordine cuncta velis imprimere. Sic libros tibi singulos commodius suppeditabo. Hirsaugiam accessi nec illic inventus est ullus, nisi quem ad te nunc mitto Egechielem. In Esselingen nihil reperi, in Bubenhusen sui, non in rem, scilicet absentibus librorum praesectis, sed redibo actutum. Tu me tacito certiorem de societate vestra triumvirali, persectane Sit, an non De nuptiis quoque Joannis nostri Sedi
136쪽
liensis quid actum sit, scire velim. Et in calce id te oro, quod erit mihi accuratissimum, ut huic Cyro ducali angelo
tuam apocham sive quietantiam commendes de aureis videlicet ducentis pro Seringentis voluminibus quae post accepta apud sororem y in Phorce tuo nomine deposui. Eos aureos nummulario cuidam in diem addixi. Quare praesto sis et ad manum suturus. Salutem dic, obsecro, jussu meo uXori liberisque tuis et omnibus, qui te meque amant. Feliciter vale. Ex Stutgardia 12 Kalendas Decembres anno 1510. Jo. Reuchlin, Phorcensis I L. doc.
Magistro Joanni Amorbacclito civi et impressori Basiliensi amico suo praecipuo Jo. ReuchlinJ S. D. P.
Ex literis tuis mihi iocundissimis somnia enim tua mihi
amoena 'videntur) accepi te cupere, ut frater Ioannes Cono βgraece admodum doctus et latine apud vos Basileae futurus esset in oneris tui sublevamen. Qua in re mecum Sentis. Quare et laboravi et laborabo, ut illic moretur, quod ipse tibi expouet. De caeteris credo te per Cyrum esse certiorem. Essetque in rem tuam laturum, ut ordinem librorum s. Hieronymi, quo ipsum impressurus es, ad me mitteres, ne laustra
137쪽
quotidie conatus nunquam seriarer. Scis magni osse laboris et multorum dierum castigare ac emendare, quod sparsim latet, Sybillaque interprete quandoque opus esset. Tu lac, quod decet, et ego iaciam, quod oportet. Nosti quid velim. Vale. Ex Stutgardia Kalendis Decembribus 1510. Jo. Reuchlin, Phorcensis it. doc.
Quod ante in graeco emendavimus, id jam cernis et inliebraica lingua completum; mitto enim prophetas minores 12 et Isaiam, qui prius Ezechielem ad te misi L Habes igitur
libros S. Hieronymi per me castigatos tam graece quam hebraice: Super genesim, super 12 prophetas, Super Isaiam, super Egechielem; parum restat de Daniele. Quod si uspiam circa nos antiquum aliquem Hieronymi codicem super Jeremiam hactenus invenire potuissem, etiam illum jam haberes absolutum; sed interea putavi me opere ' precium esse sacturum, si opus epistolare aggrederer, quod ad me tanta cura dedisti. Quamvis nec ejusdem habeam vetus exemplar, coepi vires exercere ingenii et tanto labore tantoque conatu vix primam ejus partem, quae aliarum tamen est omnium castigatu sacillima, sine duce consumavi, ut jam desperandum mihi sit de reliquis posse absque vetustis eXemplaribus ullum consequi honorem. Quapropter, ut tuae morem geram Voluntati, postquam convaluero, - jam enim in Obsequio tuo ter langui et ad hoc tempus tertio illo languore diScrucior, postquam autem convaluero, Statui mecum cum eis ulpes et antra disquirere. Crede mihi, inceptis tuis haud deero, et a boni viri ossicio me non dimovebunt invectivae tuae, quas scio non ex hostili, sed bono corde procedere. Ita com
i Misit s. o. 20 Nov. 1510 nro. CXXIII. 2 Operei das original hat Oprere.
138쪽
mittam, adjuvante Deo, ut desiderare non habeas necesse fidem meam. Sed cum tempore tamen. Habenda enim est ratio triumviratus mei ponenda prae oculis imbecillitas mea, qui rarae texturae homuncio sum. Esto tu ex lapide per Deucalionem, ego ex molli luto per Adamum Ortus; utriusque dispar conditio. Noli vires meas metiri tuis, διανιετρος, α τυ λαετρος. Caput tuum duros labores eosque multos perferre potest, at mea delicata sunt studia. O utinam Bruno saltem noster alumento mihi assideret. Nunc solus immurmuro, nec tamen negligenter profecto. Scio, ad quid me obligentantidora. Caeterum inter visendum vicina monasteria inveni Bebentiusen Hieronymum in epistolam ad Romanos, Origenis Ib libros ad quinque redigentem. Scribit enim ad Heraclium sic: Addis autem ne quid laboribus meis desit, ut omne hoc quindecim voluminum corpus, quod graecus Sermo ad quadraginta fere aut eo amplius milia versuum produxit, abbreviem et ad media, si fieri postest, spacia coartem etc. Aggrediar igitur etc. Hoc ille. Folia habet 84. Reperi et in eodem monasterio de ortu, vita, doctrina, morte ac miraculis s. Hier nymi excerpta ex Hieronymiano Joannis Andreae item bullam de confirmatione ordinis A. Hieronymi, omnia serme soliorum quadraginta, item aureolam ex suavissimis salutiferisque floribus S. Hieronymi, ubi sunt collectar Omnes bonae sententiae ex libris ejus, et sunt solia 29. Nihil eorum etiam praestita quacumque cautione exhibebitur. Si tu vero jusseris, quaeram amanuensem aliquem, qui precio accepto exscribat quodcunque illorum voles. Et sunt tamen ejuscemodi scriptores perquam rari. Quid tibi sedeat animo, velim certiorem me facias. Feliciter vale. Ex Stutgardia 8 idus apriles anno 1511. Jo. Reuchlin Phorcensis LL. doctor.
Aus: Baster universitiitsbibl. havdschr. GII 13R nro. 65 autograph.
139쪽
Joanites Relictiliti Phorcensis Nicolao Ellent,og S. d.
Accedit ad te praesentiarum mearum literarum b ulus hortatu meo Judaems et genere et doctrina quem tibi praeficio liebraicarum literarum doctorum si velis et quantum velis. Quod si opera tua opus suerit, utere. Nec contemnendum putes, quod nondum conversus ad nostram fidem est, tanto enim humanius a nobis tractandus fuerit, ut, nostris moribus et operibus bonis inductus, alliciatur ad se praeparandum deo habitandum. Poterit igitur te tuosque fratres docere quanto tempore voles haud multis expensis et pene nullo cum Onere. Vale ex Esselingon 4 idus Aprilis. Rogo te vero, ut si eo uti nolueris, nihilominus tamen digneris ei aliquantulum peculii nomine viatici humaniter elargiri, ut itineris ad te labor compenSetur.3Isc. Elleiabog lib. II, epist. 1. fol. 89.
Frater Nicolaus Ellonbog Joanni Rettulit in S. d.
Constitui te, virorum humauissime doctissimeque, jamdudum debitorem meum. Si quaeris quando P habeo eg0 semper memoriam tui dum facio missam. Quod si ergo nonnihil a te petioro te dignum et mihi admodum gratum, jure denegare non valebis. Quod autem a te peto tale est. Scribis in secundo libro de verbo mirifico de scala Iacob et septuaginta duobus gradibus ejus et totidem angelis ascendentibus et descendentibus scalam. Velim itaque et quantum possum te rogo et obsecro, ut T 2 Signacula quae ex T2 versibus psalterii colliguntur mihi assignes. Hoc si seceris rem mihi admodum gratam lacies. Nec item inerti et pigro talento hoc te traditurum putato. Dabo enim operam, ut nedum illud non suffodiam, sed ut cum scenore illud reddam. Cupio
I R. besand siet, hier verniuthlich in fors hungen nach handschristen des Hieronymus, S. O. nro. CXXIII. Dasa Reuchi in nocti in deniselben monat nach Reuttingen gum kaiser reiste, ist Reuehlin s. 24 6 Q. gegeigi. 2 De V. m.
140쪽
etiam cortior fieri quisnam illo sit, qui primus 72 liaec signacula adinvenit. Exaravi autem versus psalterii apicibus hebraicis, ut characteres, quos, si istic coram essem, digito monstraturus eras, absenti saltem rubrica consignes. In margine denique circa singulos versus signaculum ipsum cum punctis
sive vocibus describere ne pigriteris. Non addidi ogo literis meis voces, tum quia temporis brevitas longiorem in scribendo me eSSe non patiebatur, tum quia aeque, Sive punctis seu vocibus atque signis jungerentur, hebraicas literas legere calles. Absit enim, ut eam de te habeam Opinionem quam acerrimus illo Psesset horn cujus ego in te virum Omnifariam doctissimum , hebraicaeque linguae expertissimum calumnias 3 dolenti animo legi. Circumseriinter ubique ejus in te scripta et multi multa loquuntur. Nihil autem gravius sero quam te non posse pro dignitate desen Sare, nec detractores tuos quantum cupio repercutere pOSSe. Quare ex re tua esse crediderim, si libellum quem ad nobilem quemdam ' et ingenuum virum scripsisti ad me dederis. Insuper et apologeticum M si quem edidisti, ut habeam, quod obtrectatoribus tuis respondeam. Ita enim me Deus amet, ut tuam laudem, tuum honorem praedicare et amplificare studeo. Nititur enim Pses rhorn nomen tuum et laudem Obsuscare et extinguere, sed Si enim Phoebo lumen et splendor adimi potest, et tibi quoque gloria, quam tum ex aliis plurimis tuis ornatissimis operibus, tum vel maxime ex rudimentis tuis hebraicis consecutus es, interire poterit. Ex tuis inquam, non ex
cujusvis alterius ' ut Psesse rhorn blaterat. Qui enim non sit tuus liber quem tanto studio, tot vigiliis et lucubrationibus consecisti γEst sano tuus liber quem magno temporis stipendio et