장음표시 사용
121쪽
reliquo eleemosynas secit. II0 in si laetum n0n est Quod autem h0 liceat, ex hoc quod sequitur exempl0 docebitur.
De contritione Theobaldi usurari Parisiensis. Temp0ribus Philippi Regis Franc0rum, praedecess0ris huius )qui hodie regnat, erat in civitate Parisiensi usurarius quidam ditissimus, Theobaldus nomine. Hic cum liaberet p0ssessi0nes plurimas, infinitasque pecunia ex usuris e0ngregatas, divinitus e0mpunctus, ad magistrum Mauritium eiusdem civitatis Epi- Scopum venit eiuSque Se OnSili submisit ). Ille vero cum in aedificatione occlesiae β beatae Dei genitricis nimis serveret, c0nsuluit ei, quatenus pecunia Suas ad strueturam in-ch0ati peris contraderet. Qui huiusm0di consilio aliquantulum sibi suspeeto, adiit magistrum Petrum Cant0rem, verba Episcopi ei insinuans. Cui ille respondit: N0n dedit tibi bonum consilium hau Vice; sed Vade et a clamari per civitatem sub V0e praee0niS, quia paratu Si reStituere omnibus, a quibus aliquid supra 80rtem accepisti. Factumque est ita. Deinde rediens ad magistrum ait Omnibus ad me venientibus, teste e0nscientia, omnia restitui ablata, et adhuc supersunt plurima. Tune ille: 0do, inquit, p0teris dare eleemosyliam ' seeure. Retulit mihi dominus Daniel Abbas e0naviae, quod ad consilium eiusdem Cantoris, per platea civitatis nudus in suis sem0ralibus incesserit, Servo eum Virga se impellente, a dieente: Ecce iste est ille, quem pro suis pecuniis Prinstipatus h0norabat, qui hos nobilium bsides tenebat. NOVICIUS: Ex his duobus usurariis plenius agn0Seo virtutem c0ntritionis, quia ut considero , de cuius e0rde fons eius eaturit, nullus labor, nussu horror, nullii pudor, VenaSillius obstruere valebit. MONACHUS: Verum dieis, quia e0ntritio quae timore parvae 90enitentiae Xsiccatur, sontem non habet inde fluat. NOVICIUS: Videtur mihi usura multum esse desectivae naturae, quia raro ad tertiam, Sive quar-
Ο Η0ntil. I. p. 4 l. - verba praedecessoris huius quae absunt ab nanibus libris sensu agitante addidi ex locis IV 36. V 21. VII 39. 2 ADP consilio se coninaisit. - )Hom. anonasterii cons. IX, 60. - 4 ADP eleemosynam dare.
122쪽
tam illam mirare videmus generationem ). MONACHUS: N0n 0lum desectivae, Sed et 0nSumtivae naturae St, quia, ut dicis, in se celerius descit, et nonnunquam sibi admixta sive coniuncta e0nsumit. NOVICIUS: Da exemplum. MONACHUS: Haec quae dicturus sum, a quibusdam Abbatibus ordinis n0stri audivi, sed n0men n0n retinui l0ei, in qu contigerunt ).
De ecimia usurarii, υae pecuniam monasterii iussita sepositam devoravit. Usurarius quidam cuidam ordinis D0stri cellerari quandam pecuniae suae summam c0mmisit reservandam. Quam ille signatam in 1000 ut iuxta pecuniam m0na8terii rep08uit. Postea cum usurarius depositum repeteret, cellerarius aream reSerans, neque illam, ne pie suam invenit. Qui cum vidisset areae seras intactas, et signacula saeculorum SalVR,
ita ut nulla esset de surt ' suspieio, cognovit, qu0 peeunia usurarii devorasset peeuniam monasterii. Ex qu0 0lligitur, quod per eleem0synam usurae, monasterii Substantia n0 augeatur, sed deficiat. NOVICIUS: Magna sunt, quae dictasma de c0ntritione; sed quaer0, si is qui oculos n0 habet,c0ntritionem habere possit, cum Sine culi flere non possit. MONACHUS: C0ntritio n0n est in lacrimis, sed in motu eordis, cuius signa lacrimae sunt culorum, cum et 0r lacrimas suas habeat.
De contritione cuiusdam nobilis ab Henrico Duce Saaeonum
quodam virum quendam nobilem pro SU0 scelere X0eulavit. Deu Ver ex sua miseric0rdia excaecationis p0enam vir0e0nvertens ε in medicinam, tantam c0rdi eius contulit contriti0nem, ut iugiter peccata commissa defleret, et pro desideri0l B generationes. - 2 omnes libri contigit. - Δ c de
123쪽
patriae coelestis semper iuspiraret. 0 recedebat de ecclesia beatae Dei genitricis in Hildinsheta, orationibus et ieiuniis VacanS.Casu 0ntigit, ut stultus quidam verbum Stultum, exaudiente, pr0serret dicens: Qui hic culos n0n habet, nec in suturooeul0s ' habebit, quibus Deum videat. De quo verb0 turbatus nimis, diu qu0tidie gemeret, nec verborum e0nsolati0nem reciperet, a multis culpatus, respondit: Nisi mihi ex seripturarUm auetoritate pr0betur, e0n80lari non potero. Quod
ei laesi pr0bari p0tuit a viris literatis, quorum in eadem civitate e0pia suit. NOVICIUS: Qu0m0d autem probatu 2 MONACHUS: Salvat0 diei electis Capillus de capite vestro non peribit . Super quem loeum dieit Augustinus: Perit caput, ubi n0n perit capillus Ubi 0n perit palpebra, perit
oculus Quasi diceret, non. Omnes mortui integraliter resurgent Mali ), ut in omnibus suis membris puniantur boni, iit in omnibus remunerentur. Hoe secure die et credo, qu0 0mnis h0m , Sive iustu sit, SiVe peccator, Si m Ontritione etiam minima decesserit, Deum visurus sit. Ad quam visi0nem 110 perducere dignetur D0minus noster Jesus Christus, Splend0 gloriae, qui eum Patre et Spiritu sanet vivit et regnat Deus, per insitata Saecula saecul0rum. Amen. 1 oculos in C. - 2 Luc. 21, 18. - mali autem.
124쪽
uiu sit confessio, qualis esse debeat, quae eius sit virtu8, quis fructi 8. SINE desideri e0nsessionis quia ' infructuosa est omnis e0ntritio, videre debenuis quid sit c0nsessio, qualis esse debeat, quae Sit eius Virtus, quis ructus. NOU CIUS: Si sine
prop0sito consessi0nis ins0rmis est contritio, necessarium est Seire ista, n0Viciis maxime, qui m0X 08 eonPersi0nem Suam Omnia peceat , quae c0mmiserunt, tenentur Abbati suo confiteri siqui sum a te ed0etus, et in memetipSO XpertuS.
MONACHUS: Confessi tantum bonum est, ut solo eius desiderio, etiamsi neeessitas etiam ' excludat, peccata dimittantur. Unde Psalmista dieit: Dixi: Coi silebor odhersum me inh/stitias meas Domino et tu remisisti impietatem peccati
mei . Dixi, id est, deliberavi. NOVICIUS: Quid est e0nsessio 3 MONACHUS Seire debes, triplicem esse c0nseSSi0nem, laudis, dei criminis ). De eonfessi0ne laudis Salvator in Evangelio dieit Confiteor tibi, Pater, Domine coeli et terrae . De 0nsessione fidei dicit Apost0lus Corde creditur ad υstitiam, ore autem confessio sit ad salutem . De
consessi0ne ero eriminis ait Apostolus Jacobus: Consitemini alterutrum peccata estra, q/t alcemini I. Initium enim iustitiae c0nsessi peccatorum est. Unde seriptum est in libro Machabaeorum Iudas praecedet os in bellum , id est, consessio. Consessio criminis est, per quam latens animae morbus aperitur, spe Veniae c0nsequendae. Hae multiplex esse debet, volitiataria, festinata ), debita, Vereeunda generalis, speetalis, individualis nuda integra, disereta, necUSatoria, amara, Sollicita, meticulo83, Vera, aestimativa hilaris, pr0pria,
125쪽
pluralis ), frequens. Breviter ista transcureo, nee id pleniana, studio brevitatis, elueido, quia ad exempla sestino. NOVICIUS: Iabetne auetoritatem e0nsessio a veteri testamento γMONACHUS: Consessi saeramentum esse dieitur Veteri Stestamenti, iguris manis estis in illo declarata, Verbis mandata, et ' exemplis confirmata Leprosus ad arbitrium sacerd0tis mundus vel immundus iudieatur . Unde Salvat0 euidam lepr0so a se sanat dixit: Vade ostende te sacerdoti . In quatu0 Verbis huius clausulae, quatuor milii videntur esse
consideranda , quae maXime in consesSione Sunt observanda,
videlicet, ut sit festinata, ut sit nuda, Ut Sit integra, ut sit debita, id est, ut fiat pr0pri Pastori. Ac si dieat Dominus: Vado ut 0nsessi tua sit ita, Vel se8tinata ostende, ut sit nuda te, ut sit integra sacerdoti, ut sit debita' . Quem
gratia esu mutida intus per c0ntritionem, ut oris mundus iudicetur, ostendere se debet sacerdoti per e0nsessionem. Unde sp0nsus v0ce consessoris in Canticis Canti eorum loquitur ade0ntritum peceatorem Ostende mihi faciem tuam, per cordisc0ntriti0nem, sonet Oae tua in auribus meis , per oris c0nsessi0nem. Quid manifestius hae figura Quod verbis mandata sit, testis est Pr0pheta David, qui dieit Confitemini
Domino, quoniam bonus. Item: eceta Domino Di i tuam II, subaudis, per consessionem. Et in Isaia se eundum Septuaginta: Die tu iniquitates tuas, i iustisiceris . Quod autem exemplis sit confrmata, exemplum 8t 0bis ipse David, qui Super peceat Bersabeae , Venienti ' ad se Nathan resp0ndit dieens Peccat i Domino I. NOVICIUS: Miror utrum sit
maior Virtus in contriti0ne, sive in consessi0ne. MONACHUS: N0n nisi per e0ntriti0nem peceatori ulpa dimittitur, et h0e sub quadam conditione, etsi e et ut OnseSSi subsequatur. Quod si necessitas illam Xeluserit, desectum illum summus sacerdos supplebit. Est tamen conse8Si Signum e0ntriti0nis. Cuius virtutem et fructum magis tibi exemplis, quam seripturarum testim0niis Stendere pr0posui. 1 pluralis in C. - eri in C. - Levit. 3 et 14.
4 3Iallh. 8, 4. 5 Η0nail. III p. 92 ., in consessione illa quae supra dicta sunt requiruntur lio est ut Si sestinata , propter quod dicitur te nuda propter quod subditur ostendite; integra, propter quod additur Os, qua Si non parieti corporis sed lotuna debila duni concludit fac Drdotibu s. Cant.
126쪽
112 DISTINCTIO TERTIA CAPITULUM U. )
De clerico, qui stupraverat et inorem militis, quem O8 cm- fessionem diabolus in stabili dixit esse iustisicatum. Miles quidam in villa quadam habitavit, cuius amorem
eiusdem villae sacerd0s per adulterium maeulavit. Dietum est militi, quia sacerdos rem haberet cum X0re Sua Ble, eum Vir prudens esset, nec Verbis facile crederet, missam deh0 menti0nem sacere voluit uxori sive Sacerd0ti, Veritatem verius yv0lens experiri. 0 tamen sine suspiei0ne suit. Contigit ut in quadam villa, n0 multum a militis illa rem0ta, quidam obSe88us esset, in quo daemonium tam nequam erat, ut 0ram astantibus impr0peraret peceata, quae per P0nsessionem Veram non fuissent tecta. Quod cum miles ex mul-t0rum didieisset relati0ne, 0gavit suspeetum ibi Sacerdotem, ut ad 0lloquium qu0ddam secum ire non recusaret. Et acquievit sacerd08. Cum venissent simul in villam, ubi ob-Se88us erat, conscius ipse sibi sacerd0s, Suspeetiun eoepit habere militem, quia non eum ' latebat, quod obsessus a tam nequam daemone in eadem villa habitaret. Timensque vitae suae, si a daem0ne proderetur, nece8Sitatem naturae Simulans, intravit stabissum ad servum militis, pedibusque eius pr0Stratus, ait: 0g te pr0pter Dominum, ut audia e0 sessionem meam. Quem SerVUS XpaveScens levavit, audiens quae ab illo dicebantur. Facta vero consessione, cum ibi sacerd08 iniungi peteret poenitentiam, ero Satis prudenter resp0ndit illi dicens: Quantum alteri sacerdoti r tali erimine iniungeretis, h0 sit satisfacti Vestra. Sicque exiens iam Securi0r, cum milite ad ecclesiam venit. In qua daem0niosum ossendentes, requisitus est a milite in haec verba: 0sti aliquid de me Hoc enim' ex industria laetum est, ut iam dicto sacerd0ti 0lleret suspicionem. Cui cum daemon neget quid resp0nderet, adiecit: Quid tibi videtvi de d0min isto Respondit ille Nihil de e scio. Et cum h0e' dixisset lingua Teutonica, Latine mox subiuiimit In stabulo iustiscatus est. Nullus tunc aderat clericorum. NOVICIUS: Satis put0, qu0d non sp0nte sua illa h0ra latinista laetus sit diab0lus. MONACHUS: 0n est permissus l0qui Teut0niste, ne miles Ver-
127쪽
blini, et ex verbo saetium intelligeret, nec tamen taeere licuit, ut virtutem consessionis saeerd0ti stenderet. NOVICIUS: Magna est virtus consessionis, quae et crimen adulteri a memoria diab0li delevit, et hominem ab inviainenti perieul liberavit. MONACHUS: Audi et ruetum huius e0nsessi0nis. Sacerd0s non immemor c0llati sibi benesidii, saeeulum deseruit, et in quodam e00nobi ordinis nostri m0naelium se laeti.
Adhuc vivere putatur, sicut didici a qu0dam Abbat ordinis Cisteretensis. NOVICIUS: Pr0phetia huius protervi daem0nis, ait Sa ei Xstitit magnae salutis. MONACHUS: Narravit mihi et aliud pene simile huic.
Item de servo alterius Nilitis, qui cum et inore domini sui peccans, et in nemore idem peccatum rustico consitens, a diabolo prodi non potuit. Cuiusdam militis X0 proprium servum admiserat, libidinis igne Succensa. Cum quo eum per tempus aliqu0dieculte pesteaSSet, nec iam latere posset, ad aures mariti pervenit. Ille ver de verbo d0lens, nee tamen Verbis ad plenum eredens, laeuit, Selens, Se investigante, rem tam nefariam diun0n 08S Oeeultari. Quia Vir erat dives eth0nestus, uxoriS-que sania tam inops et inh0nesta, maluit rem inexpertam' per silentium ad tempus tegere ' quam Se et UXOrem genUS-que tam suum quam illius, per suspicione deh0nestare. Interim ubique divulgatum est, in tali villa obsessum quendam eSSe, nescio tamen Si idem fuerit, de ii superius dictum est, qui nemini parceret, sed praesentibus peceat occulta obiiceret et improperaret. Quod eum audi8Set miles, Sperans per illima rei Veritatem discere, Ssimit sectum SerVO, coepit illo' pergere, viae ausam SerVo penitus ignorante. Venientibus eis ad nemus quoddam, eum dominus de elimaret in quandam Semitam, quae ad daem0ni0si tendebat villam, coepit Semat valde pavere, Selen pro cert0, se ultra ViVere non OSSe, Si erimen adulterii pr0deretur a daem0ne. P0situs in tant timore, tum in cogitationibus Suis uetuaret, hominem in eodem nem0re ligna incidentem audivit. Iniussitque 1 D expertum I ADP detegere. - BC, illuc.
128쪽
D01ninus menti eius, quem eadem hora satis diligenter invocaverat, quod e0ntra imminens periculum eonsessio summum re remedium. Et divertens a domino, quasi ad satisfaciendum naturae, Venit ad rusticum, consessus Si peccatum, SUS- cepit poenitentiam. Statim reversus ad militem, de tali opere nihil suspicantem, simul Venerunt ad daemonem. Qui cum servum adulterum, imo de adulteri iam iustificatum, diligentius intuitus suisset, ait miles Dic, si aliquid nosti de illo. Respondit daem0n: Multa de eo n0 4, quae m0d ' ignor0. Sicque per virtutem consessionis liberatus est servus ham0 te, et dominus a suspieione. Vides quantum valeat vera
c0nsessio NOVICIUS: Quae est vera c0nsessio MONACHUS: In qua rnum propositum est satisfaciendi. NOVICIUS: Quid si ipsa satisfacti iniuneta negligitur 3 MOΝΑ- CHUS: Si ipsa negligentia n0n uerit ex infirmitate, Sive onecessitate, sed iniuncta poenitentia, ut Saepe contingit, parvipenditur et contemnitur, peceatum iam dimissum revertitur. Etiamsi peccatum uerit veniale, et poenitentia per oblivi0nem negligatur, n0n die quod p0ena illius peceat per illam oblivi0nem deleatur.
De sacerdote, sui pro illa/sione nocturna psalmurn in confessione iniunctum negligens, in locis enitatibus punitu8 St. Sacerd0s quidam in domo nostra, Sicut ab eius ore audivi, die quadam consessionem fecit de illusione n0cturna. Diiunctus est et psalmus unus pr0 satisfactione. Quem cum per oblivionem negligeret, eadem die, circa l0ca genitalia tantum coepit pruritum et ardorem sentire, ac si carni eius ardentes urticae essent appositae. Qui cum territus tactu exploraret quid esset, et nihil ibidem inveniret, recordatus est psalmi iniuncti et neglecti. Imputansque immissam p0enam eidem transgressioni, psalmum dixit, et dol0 c0nquievit. 0nsitens sugere debet 0blivi0nem. Audi aliud exemplum.1 P nunc. - I, CD servus liberatus est momil.
129쪽
De clerico Praemonstratense, qui sine confessione cuiusdam Denistis peccati commissi ad obsessum ea iem, a daemone
Canoniciis quidam in teinvolt ordinis Praemonstratensis, sicut mihi retulit canonicus quidam M0nasteriensis, valde laudabilis vitae fuit, quem quasi ad fugandum daemonem de obsesso Prior ad ostium m0nasterii secunt eduxit. Quo ViSO, mo diabolus per os tominis clamavit Ego quaedam de eo
S io, propter quae eum non timeo. 0n tamen permissu est eadem publicare, e quod minima essent, ne Vir sanet Verecundiam inferret. Ille bene ' verbum intelligens, rem0rdentec0nscientia intravit culpam consessus rediit, et si daem0n adhuc' aliquid sciret in quisivit. Respondit daem0n: Adhuc aliqua culpae vestigia apparent in te, e quod n0n sit subsecutus stimulus, plagam Virgarum intelligens. Iterum intravit iuvenis, iniunctam accepit disciplinam, reversuSque, Si Seiret aliquid interrogavit. Respondente hab0lo, per iudicium meum nil m0do ' novi de te, satis aedificati sunt fratres. NOVICIUS: N0n 0dicum me pertiirbat quod inimicus in sancto viro p08t Onsessionem saetam, aliquod deprehendere potuit signum peccati. MONACHUS: 0 Deus permisit ad eius bonum. Quanto quis perlaetior, tanto pro sua culpa delenda esse debet 0llieitior. Disciplinam iniunctam, quam mox Recipere potuit, maXime e0ntra diabolium pugnaturus, disserren0n debuit. Nam in supradietis duobus, saeerdote seisicet et servo militis, quorum e0nfessi neque debita fuit, neque aliqua adhuc exterior poenitentia subsecuta diabolus nulla peccati vestigia deprehendere p0titit. NOVICIUS: Plaeet qu0d dicis, quia necessitas in causa fuit. Sed n0sse vellem disterentiam inter eram salsamque consessi0nem. MONACHUS: Quanti ponderis consessio sit Vera, et quam inemea e0nsessi sit ficta per subiecta dign08ees Xempla.l bene rad BC. - 2 adhues habet C post sciret. - Δ BC
130쪽
116 DISTINCTIO TERTIA CAPITULUM VI. η)
De Nirgine, suam laemon in specie viri procatatur: item de Ciro, cui idem daemon peccata et confessa obiecit; et de puella, cum de Dirstinationem prodidit. Temp0re illo, qu Scholasticus Col0niensis Oliverus erucem praedicavit in partibus Brabantiae, sicut milii narravit Bernardus m0naehu 1408ter, tune eius c0llega in praedieati0- ne, sui ibi puella quaedam i religiosa, et v0t virginitatis gl0ri08a orta de Nivella Invidens diaboliis tanta virtuti, in specie viri adm0dum pulchri satisque decenter vestiti apparens Virgini, coepit illam verbis amatoriis sollicitare, len0dia offerre, laudare coniugii feeunditatem, virginitatis imperare sterilitatem. Cui virg0 Deseiens quis esset, respondit: Virum ducere n0n pr0pono, Christi amore φ nuptias amates p08Npon et contenm0. Cumque lascivus ille spiritus nimis esset ei importunus a , in diversis l0eis ad illam veniens, eiens puella mi illas es8 Virgine se pulchriores, n0bili0res atque ditiores, coepit amatorem phantasticum habere suspeetum, ita ut ei diceret Bone d0mine, quis vel unde estis, qu0 tant0 mihi desideri e0pulari asseetatis Cumque ille in tus se proderet, et Virgo tanto pr0pensius instaret, tandem daem0n neces8itate Compulsus, consessus est dicens: Ego sum diab0liis. Ad quod verbum illa expavescens, respondit: Ut quid ergo exigis carnale c0niugium, qu0d naturae tuae dign0Sei-tur esse c0ntrarium At ' ille: Tu tantum milii c0nsenti, nihil aliud a te nisi e0pulae c0nsensum requir0. Ad quod puella resp0ndit: M0d 0uutino tibi si contradie0 lagans illum
Sanctae cruei Signaculo. Veniensque ad sacerdotem, revel vi illi daemonis insidias a quo satis edocta, ne maligno e0118entiret, reversa S in domum Suam. Daem0 Vero p0St conse8Si0nem eam Omnino n0n deserens, de rem0t tamen 'ass0quens , in tantum illam Vexavit, ut quaslibet immunditias in eius Seutellam mitteret cum manducaret. Unde et mulierum custodiae ei di bitae Sunt. In quacunque domo illa fuit, illi daemon resp0nsa dedit Ab omnibus quidem audie-
Ηomil. I. p. 105. - 1 BC quae dana puella paulo post et om idem. - AP amori. - ei esset importunus, ei importunus esset. - exigis a me. - AC ait. B tibi omnino. - tantum.