Caesarii Heisterbacensis ... Dialogus miraculorum

발행: 1851년

분량: 854페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

DE TENTATIONE. 227

graviter ill0s damnis cavit. Quod ratres, riw0te viri iusti et

ritiae deputantes, mutat consilio, sicut ante beneficia illiss0lita impenderunt. NOVICIUS: Vellem nunc aliqua audire eXempla de poena avaritiae in vita futura. MONACHUS: H0 disserendum est usque ad distinetionem duodecimam, in

qua tractandum est de poena et gl0ria mortuorum. Interim tibi dicam quaedam exempla contra avaritiam, ut OgnOSeas quantum b0ni, quantumve gloriae consequantur hi, qui ab aVaritia tentati, superati non fuerint.

CAPITULUM XI.

De Abbate, qui cellerario sito ob dolum deposito, ad ersariis bona, pro quibυ contendebant, ultro dimisit, et

eadem tib eis coactus recepit.

Abbas quidam nigri 0rdinis, sicut mihi retulit quidam Abbas de ordine nostro, Venit ad Abbatem quendam Claraevallis, dicens illi Domine Abbas, date mihi saleem et eg0

dabo v0bis eurvum baculum. Ille quid facere vellet statim intelligens, virum USeepit, al)itum mutavit, et quia h0minem priidentem eundem esse consideravit, non mult post domui cuidam ordinis nostri Abbatem eum praesedit. Eodem tempore domus illius ratres r quibusdam possessi0nibus eum personis quibusdam saecularibus contenderunt. Ventilata est causa coram iudieibus, et data est sententia pro Abbate et fratribus. Postea cellerarius Abbati secrete dicebat Domine, bene hodie placitavimus Selatis tamen causam nostram n0n ex omni parte fuisse iustam. Audit hoc Verbo, Abbas Satis turbatus est, tacuit tamen Sequenti die Capitulum intravit, cellerarium proclamavit, et deposuit, e quod Varitiae suae consulens Suppressisset Veritatem. Et misso pro ad-1 Quid ii sal significet intelligitur ex omil. IV. p. 179, ibi do

praedicatoribus loquens Caesarius, sic ait: qualis esse debeat operarius, ex ipsa sulce figurative demonstratur. Habet enim sinum recurvatum et dentatum. Curva est, ut segetem ad manuin metentis colligni dentibus armata est ut collectam facilius praecidat. Sic omnis praedicator incurvare se debet per humilem habitum atque conversationem ut per exemplum humiliationis auditores verbi sibi lirahat ut ita per aciem mordentem, id est, Vert,neorreptionis, quod in eis vitiosum fuerit, essicacius abscidat.

242쪽

228 DISTINCTIO QUARTA

versariis nuncio, ait illis: Boni 0mines, bona vestra vestra sint, ego a die hodierna non repetam illa. Qui cum gaudio recedentes, ita in Abbatis simplicitate et iustitia aediscati Sunt, ut 0mpuncti eius redirent, et bona pro quibus diu contenderant, grat animo m0nasteri libere c0nserrent. Quae eum non c0nsentiret Abbas recipere, responderunt Domine, quicquid nostri' iuris fuit in his b0nis, remittimus; qu0 ad n08 pertinebat, De in eleem0synam offerimus. Tunc primum Abbas acquiem sua recipere, magis elaustrum suum aedis-eans sua simplici iustitia, quam cesserarius sua astuta aVaritia. Simile pene audies de d0min Petro Abbate Claraevallis indistincti0ne exta capitul undecim0. Viri iusti mulium deteStantur avaritiam, sicut audies in sequenti capitul0.

Apud 0nasterium sancti Crisantii 3 Seh0lasticus quidam demoratus fuit ), vir magnae nidentiae atque scientiae, natione Gallieus, n0mine Uti ieus. Cui eum redditus scholastriae n0n sufficerent, necesse erat ut debitis obligaretur. Quidam ex fratribus Steinveldensis monasterii ordinis Praem0DStratensis, e quod Virum magnae literaturae illum e0nspiceret, stequentius m0nuit, ut ad domum suam gratia conversionis j se transferret. Tandem ille divinitus inspiratus, in haec verba resp0ndit: eeuniam aliquantulam debeo, solvite illam, et ego Veniani ad vos. Quod cum intellexisset Praep08itus praedicti m0nasterii, pecuniam libentissime solvit et Seholasticus statim habitum suscepit. Qui non multo post eiusdem coenobii saetus est Praepositus. 0ndum enim in ordine Praem0nstratensi erant Abbates. Sciens ille eum mei anima Se regenda SuscepiSSe, non pecora, Vel OSSeSSioneS, operam dabat Xstirpandis Vitus, n0n pecuniis congregandis, 1 ADP vestri. - Ηomil. III. p. 34. - 2 Sancti Chrysanthi coenobium fuit Monasterii in istia. - quidam fuit, ut

infra VII, 31: apud monasterium sancti Crisanti Schollasticus quidam suit, nomine Daniel. Ceteri libri omnes serunt quidam vocatus suit. - B eum paulo post ADP frequenter. - BC conversionis gratia.

243쪽

DE TENTATIONE. 229

seiens avaritiam radicem esse omnium viti0rum ). Habebat autem Unum OnVersum, in administrati0ne exteri0rum ita sci0lum et circumspectum, ita sollieitum et persectum, ut 0mnia per manu eiu transirent, et curtibus ecclesiae, quae necessaria erant, tam in aratris quam in pee0ribus ive X- pensis, ipse qua8 80lus universa pr0videret. Omnia ipse erat, omnia ' disp0nens, nihil negligens, agrum agro copulanS, et vineam vineae coniungens. Praepositus ista considerans,

et in scripturis legens, nihil avar esse scelestius ), die quadam e0nversitan eundem ad se v0eans ait: 08ti, barbate ), quare venerim ad ordinem Quia n0n bene exprimere potuit Teut0nteum di0ma, habere non potuit Verba Ornata, et ideo quidquid loquebatur, conversis videbatur esse ' perversum atque distortum. Respondit c0nversus: Non n0Vi, 0-mine. Tvia ille: Ego meam tibi. Ad 0 enim veni, ut pesteata mea in h0 loco defleam. Quare ergo tu venisti γRespondente eo Domine, Simili de causa ait Praepositus: Si venisti peccata tua deflere, sormam debueras p0enitentis tenere, hoc est, Ut frequenter sis in oratorio, ut vigiles, utq)ieiunes, eumque pro peceatis tuis iugiter X0res. Non enim p0enitentis est, ut tu facis, Vicinos suos exheredare ), et densum lutum contra se congregare ). Ad haec conversus resp0ndit: 0mine, bona illa quae eomparo, agris vel vineis ecclesiae n0strae' continuantur. Et Praepositus Bene. Cum illa suerint emta, necesse est, ut emas etiam illa, quae emtis coniunguntur. 0sti quid dicat Isaias Vae, inquit, iri coni Migitis domitin ad domum, et agrum astro copulatis. Numquid habitabitis os soli in medio terrae I Tu vero avaritiae tuae nullum terminum p0nis. Cum mnia, quae in hac provincia sunt, a te fuerint c0mparata, flumen Rheni pertransibis pede deinde pr0cedes usque ad 0ntana; nec sic quiesces. donec pervenias ad mare Put quia ibi gra-1J esse radicem ninium malorum P radicem esse omnium malorum et vitiorum. - omnia in C. - )Εccli. 10 9. Paulo post C eundem conversum. - 4 Miraeus Chronic Cisterciens. p. 26: tuncque definierunt se conversos laicos barbatos, licentia piscopi sui suscepturos,

eosque in vita et morte, excepto monachatu, ut semetipsos sus

cepturos. conversis videbatur, C videbatur conversis. - BC t. - ΑCDP exhereditare. - )Habac 2 6. - vestrae. - 10 Isai. 5, 8.

244쪽

230 DISTἈCTIO QUARTA

dum sistes, eo quod pelagus Sit latum et patiosum, gressus autem tuus strictus. Mane ergo in claustro tu0, frequenta orat0rium tuum ), ut die n0ctuque possis peccata tua deplangere. EXSpecta pauli Sper, et habebis satis terrae subtus te, et supra te, et intra te, quia pulvi es, et in pulverem reverteris ). Haec audientes quidam ex fratribus senioribus, dix runt: 0mine, domine, Si conversus iste fuerit motus, domus nostra' subsistere n0n 0terit. Ad qu0 ille resp0ndit: Melius est ut 0mus pereat, quam anima. Et non aequierit petiti0ni 0rum. NOVICIUS: Iste fuit Verus pastor, sciensoVes sibi commissas, non c0rruptibilibus auri et argenti fuisse redemtas, Sed pretioso sanguine agni immaculati ). MONACHUS: H0 satis in eius verbis et actibus ' elaruit. Nam tempore ill0, quo Reynaldus saetus est Colonia Arehiepiscopus, et essent pisc0pii redditus obligati, curtesque

Solatae, suasum est ei ut e diversis d0mibus rdinis Cister- ciensis Di 0ecesi suae convers08 dele atque pro 'ido Ree0m-m0daret, qui et curtibus praee8sent, et annuos redditus Sua industria res0rmarent. Qui cum consilio tali aequievisset, et tam ex Campo quam ex M0nte, domibus religi08is, conve 808 aliquos collegisset suasum est ei, ut etiam praedictum

CDI VerSUm Ssumeret. Pro quo cum h0nestum misisset

nuncium, et ille e parte pisc0pi salutasset Praepositum, adiecit: 0minus meus modicam petiti0nem petit av0bis, quam ei negare n0n debetis. Cui cum Praepositus respondisset: Non est domini me rogare me, sed praecipere; subiunxit ille Petit obnixe, ut talem conversum ad tales usus ei accommodetis. Ad qu0 verbum Praep0situs satis humiliter, constanter ac mansuete resp0ndit Habe ducentas oves in tali grangia, in aliis vero t0 et 0t, similiter boves et equos dominus meus t0llat ex illis ' quantum v0luerit; conversum vero animae meae commissum ad tales

usus non habebit. Ego autem non de ovibus ' et bobus, Sed de e0mmissis mihi animabus, summo past0ri in die iudieii rati0nem redditurus sum. Et n0n concessit ei. Reliquit et aliud liberalitatis suae indicium, contra avaritiam religi 080rum

245쪽

DE TENTATIONE. 231

praelat m0do supradictus conver8us ab administratione sua, Praepositus ad unam grangiarum suarum venit, in qua pullum equinum puleiu uni satis vidit. De quo iam dictum statrem, cuius eSSet Vel unde Veniret, interr0gavit. Cui eum c0nversus responderet Talis li0mo bonus et fidelis amicus n0Ster moriens eum nobis legavit; ait Praep0situs Utrum ex devotione, vel ex aliquo iure legavit eum Resp0ndit conversus: Ex deeessu illius emersit. Nam X0 eiuS, eo quod esset de familia n0stra, iure curuleidiae illum obtulit. Tunc ille moVens caput, respondit verbum pium ): Quia b0nus li0m et amicus noster fidelis erat, idcirco Xorem eius spoliasti Redde ergo seminae destitutae equum Suum, quia rapina est, aliena vel in rapere Vel retinere. Tuus enim antea non fuit. Quia idem Praepositus Vir prudens erat, pro negotiis monasterii egrediens, secum iuvenes minus libenter ducebat. Noverat enim h0 et 110n Xpedire, pr0pter tentati0nes diabolicas. Die quadam eum unum e ad0lescentibus Secum addi isset ), et simul equitantes, nescio quid vel unde c0nserrent, obviam habuerunt iuvenculam sormosam. Quam cum ex industria equum suum retrahendo Praepositus Saliitasset omel0sissime stetit illa, et inclinat capite resalitaVit eum. Cum paulinum pr0eessissent Volens Praep0situ tentare iuvenem, ait Puella ista videbatur mihi multum s0rm0sa suisse.

Cui eum ille disteret Credite mihi, domine, et hoc ipsum visum est mihi resp0ndit Praepositus: Unum tantum ' de-λrmat eam, scilicet quod mon0cula est. Resp0ndit iuvenis: Vere, domine, utrumque oculum habet ego enim satis diligenter OnSideravi eam. Tunc motus Praepositus ait Et egoc0nsiderat, dorsum tuum. Tantae debueras esse simplieitatis, ut utrum esset mas ' vel semina, seire n0n 08Ses. Reversus vero ad monasterium, dixit senioribus: V0 domini, quand que arguiti me, quod mecum n0n edueam iuni0res. Et e ponens eis cauSamy), praedictum iuvenem durius arguit, atque castigavit. - Tantae enim erat iteraturae, ut tempore qu0dam pro neg0tio ordinis sui Cisteretum pergens, in Capitul generali saceret serm0nem. Haec mihi retulit quidam ex

l)Ccurni ei dae cur mediae. Curmedia est ius domini in bona vasalli destincti. - BP pium verbum. - vel addBC. - eduxisset, D duxisset. - tamen. - ) masculus. - casum.

246쪽

232 DISTINCTIO QUARTA

senioribus domi is illius. NOVICIUS: C0ntingit frequenter, ut

p0tentes viri pecunia Sive possessi0nes titulo minus iusto a suis subditis obtineant, et ex eis d0mos religi0sas aediscent.

Licetne religiosis huiusm0di recipere eleem0synas ' scienter 2 MONACHUS: Quicquid c0nscientiam rem0rdet, c0nscientiam polluit Seias tamen h0 quand0que fieri iusto Dei iudicio, sicut subiecto doceberis exemplo.

CAPITULUM XIII.

De Abbate, qui audiit in oratione: Dedisti hereditatem

timentibus te, dum timeret abbatiam a potente aedicatam u8cipere. Vir quidam p0tens et n0bilis in terra sua d0mum rdinis nostri c0nstruere desiderans, cum locum religioni e0ngruum iuvenisset, habitatores eius partim pretio, partim minis eiecit. Abbas vero qui ad eundem l0 eum missurus erat e0nVentum, timens Deo n0n placere, tali modo paupere a sui P08SeS-Si0nibus alienare, oravit Deum, ut sibi Super h0 Suam dignaretur voluntatem revelare. Et 0n est permissus vir illa

iustus de hac re diu tribulari ). Nam die quadam cum esset in oratione, huiusm0di 0cem audivit Dedisti hereditatem timentibus nomen tua in Domine s. Qui surgens mox intellexit per vocem pr0pheticam coelitus demissam ), votivitatis esse divinae, ut homines indeV0ti de eisdem possessionibus eiicerentur, et viri timorati Deumque laudantes ibidem l0earentur. Si legitur Dominus terram Chananae0rum et reliquarum immundarum gentium dedisse filiis Israel ). 0n tamen ista trahenda sunt in exemplum, quia omnis avaritia omnisque iniustitia a religiosis detestanda est. NOVICIUS: Tanto amplius in talibus scandalum vitandum est, quia ' saeculares n0 libenter claustrales habent vicin08.1)Precipere huiusmodi eleemosynas, liuiusmodi eleemosyns recipere, C has recipere. - turbari.

247쪽

DE ENTΛTIONE. 233 CAPITULUM LXIV.

Quid Episcopus Philippus dixerit, cum d0mum nostram

construeret.

MONACHUS: Cum i c0nventus noster a d0mino Philippo

Archiepiscopo super montem Str0mber vocaretur, quidam homines provinciales heredibus suis timentes ), illum arguerunt. Quibus ipse resp0ndit Verbum bonum, Verbum Sanctum: Utinam, inquit, esset in qualibet villa Dioecesis meae c0nventus iust0rum, qui et Deum iugiter laudarent, et tam pro me quam pro ' mihi commissis rarent. Puto quia tunc meli0rmulto ε esset status Ecclesiae meae, quam modo it nulli nocerent, cum multis pr0dessent ). Aliena non rapiunt, uni sua mibus impartiantur.

CAPITULUM LXV.

De largitate pauperibus famis tempore a domo Vallis sancti Petri exhibita. Eo tempore quo fames illa validissima, quae ann D0minicae inearnationis millesimo centesimo n0nagesimo septim suit, incubuit' et ita im0s exstinxit, domus n0stra, licet tunc tem-p0ri pauper fuerit ae novella, multis subvenit. Sicut dixerunt hi qui numerum in0pum ante portam consideraverunt, aliquando una die mille quingentis eleemosynae datae sunt Τ). Dominus Geuardus tune Abbas singulis diebus ante messem, in quibus carnibus uti licebat ), 0vem unum in tribus caldariis cum oleribus circumquaque c0llectis c0qui iussit, et cum pane

per singul0s pauperes divisit. Simile tactum est de ovibusl AB dum. - Ηomil. II. p. 15: cum conventu nOSter DCR-tus a domino Philippo Coloniensi Archiepiscopo ascendisset in monten Stromberg, tantus motus excitatus est in provincia, non solum a militibus et rusticis, sed etiam ab ips Comite, ut necessitate compulsi fratres eidem pronaitterent, quod nulla bona ipsius advocatiae attinentia contra eius voluntatem compararent. - )pro ona C. - BC multo melior. - BC nocent prosint. - lacunam, quae hic in omnibus libris est explevi addito verbo incubuit. - uomit . . p. 68: quaedam Sunt domus ordinis Cisterciensis adeo divites, ut una earum singulis diebus quinque millia hominum pascere sufficiat, ita tamen, si monachis et conversis coloni cum mercenariis, hospites cum pauperibus connumerentur. licuit.

248쪽

234 DISTINCTIO QUARTA

aliisque pulmentariis. Sicque per gratiam Dei' omnes paupere super fenientes U8que ad messem sustentati sunt. Et sicut audivi ab re iam dicti Gevardi* Abbatis, cum timeretne sorte annona pauperum ante tempus deficeret, et pistorem pro ' eo qu0d panes nimis magn08 faceret, argueret reSpondit ille Credite mihi, domine, in pasta valde parvi mit, et in larnace crescunt. Parvi immittuntur, et magni extrahuntur. Retulit mihi idem ist0r, state scilicet Conradus rusus, qui adhuc Vivit, quia n0n solitam panes in flarnaee, imo etiam sarina creverit in accis et in Vasis, ita ut pistore omnes mirarentur, nec non et pauperes, qui inde nutriebantur. Dicebant enim: 0mine Deus, unde venit omnis annona ista )2Ε0dem anno dives Dominus caritatem Servorum suorum etiam in hae vita per centuplima remunerarit. Nam magister Andreas Spirensis per peeunias, quas in curia Frederies Imperatoris, nec n0n et in Graecia c0ngregaVerat, magnum

all0dium in Blitirsd0rpq emit, nobisque in eleem0synam dedit. Unde talis v0luntas, nisi a Deo P

CAPITULUM LXVI

Iton de humanitate, quam domus in Hemmenrode eodem tempore in a vere fecit, et quod tuto plus a Deo recepit. Eodem temp0re domus in Hemmenr0de, mater n0Stra, non minorem caritatem, imo tanto maiorem, quant diti0rsuit, pauperibus Xhibuit. Tanta enim fame paupere premebat, ut mulieres praegnantes ante portam in nem0re pariendi tempora implerent Christus vero non immemor illius' promissi: Date et dabitur Mobis' , quia largi erant in dand0, largamissis misit eleem0synam. Gerardiis enim Praep0situs sancti Sime0nis in Treveri moriens circa sexcentas' libras argenti illis legavit, ex quibus centum ad portam in Sus pauperum Sequestravit. Portarius vero centum libras Sua recipienS,n0n X et Vineas vel agr08, sed totidem maldra siliginis apud

1 BCDei gratiana. - Gevardi on BC. 3 pro in B. 4J ista innis annona, C omnis ista annona. - )Pliuersdors villa prope Bonnam ad Rhenum sita. - illius ad BC. I Luc. 6, 38. ix ducentas. At literae dc signi

ficant sexcent RS.

249쪽

DE TENTATIONE. 235

Confluentiam e0mparavit, quibus satis sufficienter usque ad in

CAPITULUI LXVII.

Item de austro Messaliae, cui Deus ea pensa pauperibus exhibitas duplo restituit. Retulit mihi frater Godesealeus de Volinunt8teine' , Onactu n08ter, p08t eadem cara temp0ra cellerarium quendam ordinis 110stri de Vesti alia occurrisse Sibi. Quem cum interrogaSSet, qu sestinaret, respondit ille Ad concambium Ante messem ob necessitatem pauperum pecora n08tra occidimus, calice et libr08m0stros impignoravimus. Mod D0minus misit nobis h0minem, qui tantum nobis auri dedit, ut eius quantitas in duplo erogatis respondeat. Unde vado illud ambire pro argento, ut X e possim pign0ra nostra' redimere, et greges reparare. Tria haec exempla dicta sint c0ntra illos, qui

vir0s claustrales iudieant de avaritia. NOVICIUS: Nunc primum intelligo quid sit, Date, et dabitur vobis. MONA CHUS: 0n intelliges perseet nisi in futura ita, quand proterrena substantia, quam pro Christo dimisisti, sive pauperibus in illius n0mine dedisti, recipies regnum, U0 paratum Stesectis a e0nstitutione ) mmidi. In illa die filius h0minis tibi cum ceteris electi tuum enumerabit datum, et tu eius restipies h promissum. Quid enim dicet Esurii, et dedistis mihi manducare, et cetera quae ibi sequuntur' . Viri tamen persecti eum D0min iudicabunt. NOVICIUS: Si tanta bona Sequuntur eleemosynam, Vae illis, qui in hoc brevi temp0re Seetantur avaritiam. MONACHUS: Du illa verba D0mini, scilicet Date et dabitur obis, revocant mem0riae meae rem gestam, hi qui h08pitalitatem exercent pr exemplo satis

1 ad ni D. - 2 cons. Gelen de Macria Colon. p. 162. - Ppignora nostra possim. - 4 ADP ante constitutione ni iuxta phes s 4. Sed Vide etiani Mailli. 2b, 34. - )B recipies eius. - Ilailli. 2b, 35.

250쪽

236 DISTriCTIO QUARTA

CAPITULUM XVIII. η)

De claustro ob Abbatis Daritiam maiiperato et ob receptionem duorum fratrum, scilicet Date et Dabitur, rursum ditato. bas quidam, iit piit de ordine nigro, stetit ex relati0ne cuiusdam Abbatis ordinis n0stri didici, hospitalis erat Valde, et ire pauperes multum miseric0rs. Et quia in peribus misericordiae Rrvens fuit, tales dispensatores domui suae ordinare studuit, qui non eius servorem impedirent, sed mam incenderent ). Quanto plures h0spites suscepit, quant plus caritatis pauperibus exhibuit, tanto illi et d0mui eius Dominus

amplius benedixit. Post euius mortem, succe880 eius stimulatus avaritia, pietatis ossicialibus amotis, et eis qu08 tenaci0res noverat institutis, ait Praedecessor meus nimis erat dapsilis et indiscretus, officiales eius' nimis prodigi. Sic ordinare debemus Xpensas monasterii atque temperare, ut si larte seges n0Stra grandinata fuerit, et tempora ara mer8erint, habeamus unde pauperibus subveniamus. Huiusm0di verbis avaritiam suam pallians, hospitalitatem pr0rsus exelusit, et consueta beneficia pauperibus subtraxit Caritate subtracta,

pr0scere n0n 0tuit monasterii substantia, im in rei ad tantam devenit' paupertatem, ut vix haberent fratres qu0d manducarent. Die quadam vir quidam venerandae canitiei venit ad portarium, quaesivit h0spitium. Quem ille quidem clancul et cum tim0re collegit, atque h0spitalitatis officia pro posse et temp0re illi exhibens, adiecit: Non te scandaligare debet, bone vir, qu0 tam negligenter te procur0, quia negessitas in causa est. Aliquando vidi talem ' statum huius m0nasterii, ut si venisset Episc0pus, cum magma caritate et ab dantia suisset susceptus. Respondit ille: Du fratres expulsi sunt de monasteri isto nisi illi duo fuerint reversi,

nunquam bonus erit status eius. Unus e0rum v0eatur Date,

alter vero abitur' Sieque ab oculis eius recessit. Puto

φθ omil. III. p. 41 - 1 ΑΒ intenderent. - et ossiciales eius P eius ossiciales. - pervenit, ceterilibri devenerunt. - quod fratres. - B talem vidi. - alter abitur, P et Dabitur vobis alter, et Dabitur vobis vocatur alter, D et Dabitur vobis

SEARCH

MENU NAVIGATION