장음표시 사용
141쪽
BELLI GALLICI eorum auxilia tardaret, reducto xercitu parium ultimam pontis, quas ripas Ubiorum contingebat, in longitudinem a pedum CC rescindit, atquo in extremo ponte turrim Mbulatorum II constituit praesidiumqus cohortium XII pontis tusndi causa ponit magnisque eum locum munitionibus firmata si loco praesidioquo C. Volcacium Tullum adulescentem praefici ipse, cum maturescere umenta inciperent, ad bellum Ambiorigis profectus, per Arduennam silvam, quae est totius Gallias maxima atque abripis Rheni finibusquo revororum ad Nervios pertinet milibusqus amplius D in longitudinem patet, L. Minucium Basilum cum omni equitatu prasmittit, si quid coloritatos itineris atque oportunitate temporis proficere possit monet, ut ignes in castris fieri prohibeat, ne qua ius adventus procul significatio fiat; os confestim subsequis dici Basilus, ut imperatum est, lacit celeriter contraque omnium opinionem confecto itiner multos in agris inopinantes deprehendit eorum indicio ad ipsum Ambi rigem contendit, quo in loco cum paucis equitibus Mos dicebatur multum cum in omnibus rebus, tum in romilitari potest fortuna nam ut magno accidit casu, ut in ipsum incautum otiam atqui imparatum incideret, priu quo eius adventus ab hominibus idoretur, quam fama ac nuntius adferretur, sic magna fuit fortunae, omni militari instrumento, quod circum se habebat, erepto, aedis equisque comprehensis ipsum offugero mortem sed hoc lactum est, quod aedificio circumdato silva, ut sunt seris domicilia Gallorum, qui vitandi aestus causa plerumquΘsilvarum ac numinum perunt propinquitates, comites familiaresque eius angusto in loco paulisper equitum nostro rum vim sustinuerun his pugnantibus illum in quum quidam ex suis intulit fugionis silvas toxerunti sic et ad subeundum poriculum et ad vitandum multum fortunam valui Ambiorix copias suas iudicion non conduxerit,
142쪽
quod prostio dimicandum non existimaret, an tempore clusus et repentino equitum adventu prohibitus, cum reliquum exercitum subsequi crederet, dubium est; sed acerto dimissis per agros nuntiis sibi quemque consulero iussita quorum pars in Arduennam silvam, pars in comtinentes paludes profugit; qui proximi Oceano fuerunt, ahi insulis sos occultaverunt, quas aestus essicere consuerunt multi ex suis finibus egressi s suaque omnia ι alienissimis credidorunta Catuvolcus, rex dimidia partis a Eburonum, qui una cum Ambiorigo consilium inierat, astato iam confectus, cum laborem belli aut fuga serra non posset, omnibus precibus detostatus Ambiorigem, quisius consilii auctor fuisset, taxo, cuius magna in Gallia Germaniaquo copia est, se exanimaviti Segni Condrusiquo ex gente si numero Germano garum, qui sunt inter Eburones Proverosque, legatos ad
Caesarem miserunt oratum, ne se in hostium numero
duceret neve omnium Germanorum, qui essent citra Rhenum, unam ess causam iudicaret: nihil so do bello cogitavisse, nulla Ambiorigi auxilia misisse. Caesar ex aploratacis quaestione captivorum, si qui ad os Eburones ex fuga convenissent, ad se ut reducerentur, imperavit; si ita socissent, fines eorum se violaturum negavi Mum acopiis in tres partes distributis impodimenta omnium Fgionum tuatucam contulit id castelli nomen si hoc ι sero est in mediis Eburonum finibus, ubi Titurius atqus Aurunculeius hiemandi causa consederanti huno cum sroliquis rebus locum probabat, tum quod superioris anni munitiones integras manebant, ut militum laborem sub-
lovarota praesidio impedimentis legionem illi reliquit, unam ex his tribus, quas proxime conscriptas ex Italia traduxorata si legioni castrisque Q. Tullium Ciceronem spraefecit ducentosque equites si attribuit
143쪽
BELLI GALLICIM Partito exercitu T. Labionum cum legionibus tribus ad Oceanum versus in eas partes, quae Menapios attina gunt, proficisci iubet C. Trebonium cum pari legionum numero ad eam regionem, quae Atuatucis adiacet, depos putandam mittit; ipso cum reliquis III ad sumo S bim, quod insuit in Mosam, extremasque Arduennao partes ire constituit, quo cum paucis equitibus profectum Ambiorigem audieba discedens post diem urioso Versurum confirmat, quam ad diem ei logioni, qua in praesidio relinquebatur, umentum deberi scieba Labi num Treboniumque hortatur, si rei publicae commodo
facem possint, ad eam essem revertantur, ut rursus Ommunicato consilio exploratisquo hostim rationibus aliuda initium olli capere possint. Erat, ut supra demonstrarimus, manus certa nulla, non oppidum, non praesidium, quod so armis defenderet, sed in omnes partes dispersa et multitudo ubi cui quo aut valles abdita aut locus silvestris aut palus impedita spem praesidii aut salutis alba quam offerebat, consederat haec loca vicinitatibus erant nota, magnamque res diligentiam requirebat, non in summa sexercitus tuenda - nullum enim poterat unive sis a perterritis ac dispersis periculum accidere , ea in singulis militibus conservandis quae tamen e paris res ad salutem xercitus pertinoba nam et praedae cupiditas multos longius fovocabat et silvas incertis occul-ctisque itineribus consertos adire prohibeban si n0gotium confici stirpemque hominum scoloratorum interfici vellet, dimittendas plures manus diducondique erant milites; si continere ad signa manipulos vellot, ut instituta ratio et consuetudo exercitus Romani postulabat, locus ipse erat praesidio barbaris, nequo ex occulto insidiandi et disper-rsos circumveniendi singulis deerat audacia ut in eiusmodi dissicultatibus, quantum diligentia provideri poterat, providebatur, ut potius in nocendo aliquid praetermiti
144쪽
rotur, etsi omnium animi ad ulciscendum ardebant, quam cum aliquo militum detrimento noceretur dimittit ad sfinitimas civitates nuntios Caesar: omnes Vocat spe praedas ad diripiondos Eburones, ut potius in silvis Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut magna multitudin circumfusa pro tali facinore stirps ac nomen civitatis tollatur magnus undique numerus celeriter comis Veniti Hac in omnibus Eburonum partibus gerebantur M. diosque adpetebat V , quem ad dism Caesar ad impedimenta legionemque overti constituera hic, quantum a in bello fortuna possit si quantos adferat casus, cognosci potui dissipatis a porterritis hostibus, ut demonstravi-s. mus, manus erat nulla, quae parvam modo causam tim ris adferret trans Rhenum ad Germanos pervenit fama, 4 diripi Eburonos atque ultro omnes ad praedam Vocari. cogunt squitum duo milia Sugambri, qui sunt proximi Rheno, a quibus receptos ex fuga Tencteros atque Usu petes supra docuimus transeunt Rhenum navibus ram; busqus XXX milibus passuum infra eum locum, ubi pons erat perfectus praesidiumque a Caesare relictum primos Eburonum fines adsunt multos ex fuga dispersos excipiunt, magno pecoris numero, cuius sunt cupidissimi barbari potiuntur. invitati praeda longius procedunti non rhos paludes esto latrociniisque natos, non silvae morantur. quibus in locis sit Caesar, ex captivis quaerunt; prosocium longius reperiunt omnemque exercitum discessisse cognosco atque unus ex captivis quid vos', sinquit, hanc miseram ac tenuem sectamini praedam, quibus lico iam osso fortunatissimos tribus horis Atuatucam venire potestis: huc omnes suas fortunas exercitus Romanorum contulit praesidii tantum est, ut ne murus squidem cingi possit neque quisquam egredi extra munitions audeat hac oblata spe Germani, quam nacti is
145쪽
BELLI GALLICI erant praedam in occulto relinquunt; ipsi Atuatucam comtendunt usi eodem duco, cuius has indicio cognoveranti 86 Cicero, qui omnos superiores dies praeceptis Caesaris summa diligentia militos in castris continuisset a ne e lonem quidem quomquam extra munitionem egredi passus esset, VII dis dissidens s umor disrum Caesarem fidem servaturum, quod longius progressum audiebat, a quo ulla d roditu ius fama adferebatur, simul sorum permotus vocibus, qui illius patientiam paeno obsessionem appellabant, siquidem occastris egredi non liceret, nullum eius modi casum expectans, quo VIIII oppositis legionibus maximoquo equitatu, dispersis ac paene deletis hostibus in milibus passuum tribus flandi posset, V cohortes umentatum in proximas segetes mittit, quasa inter et castra unus omnino collis interera complures erant in castris x legionibus asgri relicti ex quibus qui hoc spatio dierum convaluerant, circiter CCC, sub vexillo una mittuntur magna praeterea multitudo calonum, magnaris iumentorum, quae in castris subfoderat, facta potestatea sequitur. Hoc ipso tempore et casu Gomani equites
interveniunt protinusquo eodem illo, quo Venerant, cursus a documana porta in castra inrumpere conantur, nec
prius sunt visi obloctis ab a parto silvis, quam castris adpropinquarent, usque eo, ut, qui sub vallo landorenta mercatores, recipiendi sui facultatem non haberon inopu nantes nostri re nova perturbantur, a vi primum im- 4 petum cohors in stations sustine circumfunduntur hostes
ex reliquis partibus, si quem aditum reperire possinti aegro portas nostri tuentur, reliquos aditus locus ipso por se munitioque dolandi totis trepidatur castris, atque alius ex alio causam tumultus quaerit; nequo quo signa
ferantur neque quam in partem quisque conveniat, proVi- et denti alius castra iam capta pronuntiat, alius deleto exercitu atque imperatore victores barbaros venisse conten-
146쪽
dit pleriquo novas sibi in loco religiones fingunt cottasquo se Tituri calamitatem, qui in eodem occidorint castello,
ante oculos ponunti tali timor omnibus perterritis con sfirmatur opinio barbaris, ut ex captivo audierant, nullum esse intus praesidium. perrumpor nituntur seque ipsi οadhortantur, o tantam fortunam x manibus dimittant. Erat aeger in praesidio relictus . Sextius Baculus, qui asprimum pilum apud Caesarom duxerat, cuius montionem superioribus prostiis secimus, a diem iam quintum cibo caruerata hi diffsus suas atque omnium saluti inermis as rubornaculo prodit videt imminere hostes atquo in summo rem esse discrimine capit arma a proximis atqus in porta consisti consequuntur uno inturiones eius a cohortis, qua in station erat paulispo una proelium sustinenta relinquit animus Oxtium gravibus acceptis Vulneribus aegre per manus traditus servatur hoc spatio sintsrposito reliqui es confirmant tantum, ut in munitionibus consistor audeant speciemque defensorum rambeant. Interim conlacta frumentations milites nostri cla ramorem exaudiunt praecurrunt equites, quanto res sit in periculo, cognoscunta hic vero nulla munitio est, quas aperterritos recipiat: modo conscripti atque usus militaris imperiti ad tribunum militum centurionesque Ora conVe tunt quid ab his praecipiatur, expectanta nemo est tam a fortis, qui rei novitato perturbetur barbari sim procul 4 conspicati oppugnation desistunt redisse primo legiones credunt, quas longius discessisse ex captivis cognoverant; postea despecta paucitato ex omnibus partibus impotum faciunti Calones in proximum tumulum procurrunt hinc is coleriter deiecti se in signa manipulosque coiciunt eo magis timidos portoresnt milites. alii, cuneo facto ut o aleriter perrumpant, censent quoniam tam propinqua sint castra, etsi pars aliqua circumventa ceciderit, at reliquos
sorvari posse confidunq; alii, ut in iugo consistant atque s
147쪽
4 eundem omnes ferant casum hoc veteres non probant
militos, quos sub vexillo una profectos docuimus. itaquo intoris cohortati duco C. Trebonio, equit Romano, qui iis erat praepositus, per medios hostes perrumpunt incolu-5 mesque ad unum omnes in castra perveniunt hos subsecuti calones equitesque eodem impetu militum virtutos servantur at ii, qui in iugo constiterant, nullo etiamnunc usu rei militaris percepto neque in eo, quod prob Verant, consilio permanere, ut se loco superiore deland rent, neque eam, quam profuisse aliis vim celeritatemquo viderant, imitari potuerunt, sed se in castra recipere rnati iniquum in locum demiserunt centuriones, quorum non nulli ex inferioribus ordinibus reliquarum legionum virtutis causa in superiores erant ordines huius legionis traducti, ne ante partam rei militaris laudem amitterent, sortissimo pugnantes conciderunti militum pars horum virtut submotis hostibus praeter spem incolumis in castra 1 pervenit, pars a barbaris circumventa perii Germani desperata expugnatione castrorum, quod nostros iam constitimo in munitionibus videbant, cum ea praeda, quam in silvis deposuerant, trans Rhenum sese receperunti ae istus fuit otiam post discossum hostium terror, ut ea nocte cum C. Volusenus missus cum equitatu in castra venisset, fidem non saceret adssso cum incolumi Caesarema exercitu sic omnium animos timor occupaverat, ut paenΘalienata mento deletis omnibus copiis equitatum se ex fuga recepisse dicerent neque incolumi exercitu Germanos a castra oppugnaturos fuisse contenderent. quem timorem 2 Caesaris adventus sustuli Reversus illo ventus olli non ignorans unum, quod cohortes ex station et praesidio essent emissae, questus in minimum quidem casui locum relinqui debuisses multum fortunam in repentino hostium adventu potuisse iudicavit, multo etiam amplius, quod paene ab ipso vallo portisque castrorum barbaros
148쪽
mortismi quarum omnium rerum maxime admirandum svidebatur, quod Germani, qui eo consilio monum rem ierant, ut Ambiorigis fines depopularentur, ad castra Romanorum delati optatissimum Ambiorigi beneficium obtuleranti Caesar rursus ad exandos hostes profectus magno 13 equitum coacto numero ex finitimis civitatibus in omnes partes dimitti omnes vici atque omnia aedificia, quas aquisque consp erat, incendebantur praeda ex omnibus locis agebatur; frumenta non solum a tanta multitudine , iumentorum atque hominum consumebantur, sed etiam anni tempore atque imbribus procubuerant, ut, si qui etiam in praesentia se occultassent, tamen his deducto exercitu rerum omnium inopia pereundum videretur acusaeps in eum locum Ventum est tanto in omnes partes dimisso equitatu, ut modo visum ab se Ambiorigom in fuga circumspicerent captivi nec plano etiam abisso ex conspectu contenderent, ut spe consequendi inlata atque sinfinito labor suscepto, qui so summam a Caesare gratiam inituros putarent, paene naturam studio vincerent semperque paulum ad summam felicitatem defuisso vide-rstur, atquo illo latebris aut saltibus se eriperet et noctu soccultatus alias regiones partesque peteret non maioresquitum praesidio quam in quibus solis vitam suam
committere audebati Tali modo vastatis regionibus exercitum Cassar dua Mrum cohortium damno Durocortorum Remorum deducit,
concilioquo in eum locum Gallias indicto do coniurations Sononum et Carnutum quaestionem haber instituit stras a Accone, qui princeps eius consilii fuerat, graviore sentantia pronuntiata more maiorum supplicium sumpsi non a nulli iudicium veriti profugerun quibus cum aqua Nquo igni interdixisset, duas legiones ad fines Treverorum, duas in Lingonibus, sex reliqua in Senonum finibus
149쪽
BELLI GALLICI Agedinci in hibernis conlocavit frumentoque exercitae proviso, ut instituerat, in Italiam ad conventus agendos profectus osti
LIBER SEPTIMUS. Quista Gallia Caesar, ut constituerat, in Italiam ad conventus agendos proficiscitur ibi cognoscit do P. Clodii eaodo de senatusque consulto certior actus, ut omnes iuniores Italia coniurarent, dilectum tota provincia haberea institui fas res in Galliam Transalpinam celeriter e seruntur addunt ipsi et adfingunt rumoribus Galli, quod res poscere id0batur, retineri urbano motu Caesarem n quo in tantis dissonsionibus ad exercitum venire posse. a hac impulsi occasione, qui iam ante se populi Romani imperio subiectos dolerent, liberius atque audacius dea bello consilia intro incipiis indictis inter se principes Galliae conciliis silvestribus ac romotis locis queruntur de
Acconis morte pomo hunc casum ad ipsos recidere do- monstrant miserantur communem Galliae fortunam omnibus pollicitationibus ac prasmiis deposcunt, qui belli initium faciant o sui capitis periculo Galliam in liberi
clam vindicen in primis rationem esse habendam dicunt, priusquam eorum clandestina consilia efferantur, ut a r sar ab exercitu intorcludatur id esse facile, quod neque legiones audeant absente imporator ex hibernis egrisdineque imperator sino praesidio ad legiones pervenire po a sit postremo in acis praestare interfici, quam non et rem belli gloriam libertatemque, quam a maioribus acces perint, recuperare. His rebus agitatis profitentur Carnulasso nullum periculum communis salutis causa recusarμ
150쪽
principesquo ex omnibus bellum facturos pollicentur si, a
quoniam in praesentia obsidibus cavere inter se non o sint, ne res asseratur, at iuro iurando ac fido sanciatur, polunt, conlatis militaribus signis, quo mora Orum gravissima caerimonia continetur, o facto initio olli ab reliquis deserantur tum conlaudatis Carnutibus dato iure siurando ab omnibus, qui aderant, tempore eius res constituto a concilio disceditur. Ubi ea dies venit, Carnutos a Cotuato et Conconnotodumno ducibus, desperatis hominibus, Cenabum signo dato concurrunt civesque Romanos, qui negotiandi causa ibi constiterant, in his C. Fufium Citam, honestum equitem Romanum, qui rei humontarias iussu Caesaris raserat, interficiunt bonaquo eorum diripiunta coloritor ad omnos Gallia civitates fama perfertur anam ubi quas maior atque inlustrior incidit res, clamorops agros regionesque significant; hunc alii deinceps xcipiunt si proximis tradunt, ut tum accidita nam quas a Cenabi orionis solo gosta essent, ante primam confectam vigiliam in finibus Arvernorum audita sunt, quod patium si milium passuum circitor Simili rations 4 ibi Vorcingstorix, Cottilli filius, Ariemus, summae pote tiae adesoscens, cuius pater principatum totius GaIlias obtinuerat et ob eam causam, quod regnum adpetebat, a civitat orat interfectus, convocatis suis clientibus facito incondita cognito ius consilio ad arma concuaeritur pro-ahibetur a Gobannitione, patruo suo, reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gorgovia; non desistit tamen atque si agris abs dilectum, gentium ac perditorum hac
zoacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sen-tontiam perducit hortatur, ut communis libertatis causa. arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate re sab suis appellatur. dimittit quoquo versus legationes;