장음표시 사용
51쪽
BELLI GA LUCIquitus traductos propior loci fertilitatem ibi consedisso Gallosqu0, qui ea loca incolerent, expuliSSe solosque eSSe, qui patrum nostrorum memoria omni Gallia vexata Teutonos Cimbrosquo intra suos fines ingredi prohibuerint; qua ex re fieri, ut earum rerum momoria magnam sibi auctoritatem magnosque spiritus in re militari sumerentio de numero eorum omnia se habero explorata Romi dicebant, propterea quod propinquitatibus adfinitatibusquo coniuncti, quantam quisque multitudinem in communi Bolgarum concilio ad id bellum pollicitus sit, cognoverinti plurimum inter eos Bellovacos si virtute et auctoritate et hominum numero valero hos posso conficer armata milia centum, pollicitos ex eo numero electa milia LX totiusquo belli imperium sibi postulare Suessiones suos esse finiti mos fines latissimos feracissimosque agros possidere apud eos fuisse regem nostra etiam memoria Diviciacum, totius Gallias potentissimum, qui cum magna partis harum regionum, tum etiam Britannia imperium obtinuerit; nunc esse regem Galbam: ad hunc propter iustitiam prudentiamque summam totius belli omnium voluntato deferri;
oppida habere numero XII, polliceri milia armata L; totidem Nervios, qui maximo feri inter ipsos habeantur longissimequo absint XV milia Atrobatos, Ambianos X milia, Morinos XXV milia, Menapios VII milia, C
letos X milia, Voliocasses et Viromanduos totidem, o Atuatucos XVHII milia Condrus0s, Eburones, CaerOsos, aemanos, qui uno nomine Germani appellantur, arbitrari ad XL milia. Caesar Remos cohortatus liberaliterque oration prosecutus Omnem Senatum ad se convenire principumqueliboros obsides a s adduci iussit. quae omnia ab his diligentur ad diem facta sunt ipso Diviciacum Haeduum magn0pere cohortatus docet, quanto per rei publicae communisque salutis intorsit manus
52쪽
distineri, ne cum tanta multitudine uno tompor consi-gondum sita id fieri posse, si suas copias Haedui in fines a Bellovacorum introduxerint et eorum agros populari coeperint. his datis mandatis sum a s dimittiti postquam ιomnes Belgarum copias in unum locum coactas ad se vo-ntro vidit nequo iam longo abesse ab iis, quos miserat,sxploratoribus et ab Remis cognovit, flumen Axonam, quod est in extremis Remorum finibus exercitum traducem maturavit atquo ibi castra posuit qua ros et latus sunum castrorum ripis fluminis muniebat et post eum quas orant, tuta ab hostibus reddebat et, commeatus ab R0mis roti quisquo civitatibus ut sine periculo ad eum portari possent, efficiebat in eo numine pons erata ibi praesi εdium ponit et in altera paris fluminis Q. Titurium Sabinum legatum cum sex cohortibus relinquit castra in altitudin0m podum XII vallo fossaqus duodeviginti podum muniri iub0LΑb his castris oppidum Romorum nomine Bibrax εab rat milia passuum Vm. ox itiners magno impetu Belgae oppugnare coeperunt Pgre eo die sustentatum os Gallorum eadem atqu0 Belgarum oppugnatio est haec a ubi circumiecta multitudine hominum totis moenibus undiquo in murum lapides iaci coepti sunt murusque dese foribus nudatus est, testudin lacta portas succedunt murumque subruunt quod tum facile obata nam cum stanta multitudo lapides ac tota coicorent, in muro consistondi potestas erat nulli cum finem oppugnandi nox secisset, Iccius Remus, summa nobilitato et gratia inter suos, qui tum oppido praeerat, unus ex iis, qui legati dopac ad Caesarem venerant, nuntios ad sum mittit, nisi subsidium sibi submittatur, sese diutius sustinore non posso. Eo do media nocte Caesar isdem ducibus usus, qui nuntii ab Iccio venerant, Numidas et Cretas sagittarios si funditores Balearos subsidio oppidanis mittit; quorum a
53쪽
BELLI GALLICI adventu et Remis cum spe dolansionis studium propugnandi accessit si hostibus eadem de causa spes potiundis oppidi discessit itaque paulispo apud oppidum morati
agrosque Remorum depopulati omnibus vicis odificiisque, quo adire potuerant, incensis ad castra Caesaris omnibus copiis contenderunt et a milibus passuum minus duobus castra posuerunt; qua castra, ut sumo atque ignibus significabatur, amplius milibus passuum VIII in lati- tudinem pateban Caesar primo et propter multitudinem hostium et propior eximiam opinions virtutis proelio et supersedere statuit cotidie tamen equestribus proeliis, quid hostis virtut posso et quid nostri auderont, periclis tabatur ubi nostros non esse inferiores intellexit, loco pro castris ad actum instruondam natura oportuno atque idoneo, quod is collis, ubi castra posita erant, paululum ex planitie editus tantum advorsus in latitudinem patebat, quantum loci acies instructa occupare poterat, atque ex utraque parto lateris dei0ctus habebat si in fronto leniter fastigatus paulatim ad planitisem rodibat, ab utroque latero eius collis transversam fossam obduxit circiter passuum CCCC si ad xtromas fossas castolla constituit ibique torminis conlocavit, ne, cum aciem instruxisset, h0Ste' quod tantum multitudine pot0rant, ab lateribus pugnan- te suos circumvenire possent hoc facto duabus legionibus, quas proxime conscrips0rat, in castris relictis, ut, si quo opus esset, subsidio duci possent, reliquas VI legiones pro castris in acto constituita hostes ita suas copias ex castris ductas instruxerunt Palus erat non magna inter nostrum atque hostium exercitum hanc si nostri transirent, hostos expectabant nostri autem, si ab illis initium transeundi fieret, ut impeditos adgrederentur, et parati in armis oran intorta proelio questri inter duas acies contondobatur ubi nouui transeundi initium faciunt, secundior equitum prostio nostris Caesar suos in
54쪽
Estra reduxi hostes protinus ex eo loco ad lumon a Axonam contenderunt, quod esse post nostra castra Fmonstratum sta ibi vadis oportis partem suarum eo apiarum traducere conati sunt eo consilio, ut, si possoni, castellum, cui praeerat Q. Titurius legatus, expugnarent pontemquo intorscinderent, si minus potuissent, Urosa Remorum popularentur, qui magno nobis usui ad bollum gerendum erant, commeatuque nostros prohiborenti Caosa certior factus ab Titurio omnem equitatum et lovis Oarmatura Numidas, funditores sagittariosque ponto tra ducit atqus ad eos contendit acriter in eo loco pugna atum es hostes impeditos nostri in numine ad grossi
magnum eorum numerum occiderunt per eorum corpora a
reliquos audacissimo transtro conantes multitudine telorum reppulerunt primosque, qui transierunt, equitatu circumventos interfecerunt hostes, ubi et do expugnando oppido ot docistumius transeundo spem so lasellisse intellexerunt nequo nostros in locum iniquiorem progredi pugnandi causa viderunt atquo ipsos res frumentaria deficero coepit, concilio convocato constituorunt optimum esse domum suam quemque reverti, et quorum in fines primum Romani exercitum introduxissent, ad eos dolandondos unduque convenirent, ut potius in suis quam in alionis finibus decertarent et domesticis copiis ro frumentarias uterentur. ad eam sententiam cum reliquis causis hao quoquo ratio εsos dedurit, quod Diviciacum atque Haeduos finibus Bol-loVacorum adpropinquar cognoverant his persuaderi, ut diutius morarontur neque suis auxilium errent, non poterat. Ea re constituta secunda vigilia magno cum strepitu ac II tumultu castris egressi nullo certo ordine neque imperio, cum sibi quisque primum itineris locum peteret et domum pervenire pr0peraret, fecerunt, ut consimilis fugae profectio videretur hac o statim Caesar per speculatores a cognita insidias veritus, quod, qua de causa discederent,
55쪽
BELLI GALLICI nondum perspexerat, exercitum equitatumque castris o s inui prima luco confirmata re ab exploratoribus Omnemoquitatum, qui novissimum agmen moraretur, praemisit his Q. Pedium et L. Aurunculeium Cottam legatos praesecit; T. Labienum legatum cum legionibus tribus subsequi iussit hi novissimos adorti si multa milia
passuum prosecuti magnam multitudino eorum fugiemtium conciderunt, cum ab extremo agmine, ad quo Ventum erat, consisterent sortiterque impetum nostrorum mili tum sustinerent, priores, quod abesse a periculo viderentur nequo ulla necessitate neque imperio continerentur, e
nudito clamore perturbatis ordinibus omnos in fuga sibi prassidium poneren ita sine ullo periculo tantam eorum multitudinem nostri interfecerunt, quantum fuit diei spatium sub occasum solis sequi destiterunt seque in castra, ut erat imperatum, receperunti 12 Postridis eius diei Caesar, priusquam so hostes ex te rore ac fuga seciperent, in fines Suessionum, qui proximi Remis orant, exercitum duxit et magno iunors conlactola ad oppidum Noviodunum coniundi id ex itiners oppugnare conatus, quod vacuum ab defensoribus esse audiobat, propter latitudinem fossae murique altitudinem paucis dos indentibus expugnare non potui castris munitis vineas agere, quaeque ad oppugnandum usui erant, comparare coepi intorim omnis ex fuga Suessionum multitudo in oppidum proxima nocte conveni celeriter vineis ad oppidum actis, aggere iacto turribusque constitutis magnitudine operum, quae neque viderant ante Galli nequo audierant, et celeritate Romanorum permoti legatos ad Caesarem do deditione mittunt et petentibus Remis, ut 13 conservarentur, impetrant. Caesar obsidibus acceptis primis civitatis atquo ipsius Galbae regis duobus filiis armisque omnibus ex oppido traditis in deditionem Suessionos et accipit exercitumque in Bellovacos duci qui cum so
56쪽
suaque omnia in oppidum ratuspantium contulissent atque ab eo oppido Caesar cum exercitu circiter milia
passuum V abesset, omnes maiores natu ex oppido egressi manus ad Caesarem tendero si voce significaro coeperunt sese in eius fidem ac potestato venire nequo contra populum Romanum armis contendere. item, cum sad oppidum accossisset castraquo ibi poneret, pueri, Ilerosque e muro passis manibus suo more pacem ab
Romanis potierunt Pro his Diviciacus mam post disces risum Belgarum dimissis Haeduorum copiis ad eum mverterat uacit verba Bellovacos omni tempore in fido a atque amicitia civitatis Haedua fuisso impulsos ab suis a principibus, qui dicerent Haeduos a Caesare in sorvitutem redactos omnes indignitates contumeliasque perferre, et ab Hasduis delacisso si populo Romano bellum int lisso. qui ius consilii principes fuissent, quod intellego 4rent, quantam calamitatem civitati intulissent, in Britamniam profugisse petere non solum Bellovacos, sed otiam spro his Hasduos, ut sua clementia ac mansuetudine in eos utatur quod si secerit, Haeduorum auctoritato apud somnos Belgas amplificaturum, quorum auxiliis atqu0 opbbus, si qua bella inciderint, sustentare consuerin Cassa 15 honoris Diviciaci atqus Haeduorum causa sos eos in fidem recepturum et conservaturum dixit, et quod erat civitas magna inter Belgas auctoritato atque hominum multitudine prasstabat, DC obsides poposcita his traditis omnibusquo a armis coppido conlatis ab so loco in fines Ambianorum pervenit; qui so suaquo omnia sino mora dediderunt. Eorum nos Nervii attingobanti quorum de natura amoribusque Caesar cum quaereret, sic reperiebat nullum. osso aditum ad os mercatoribus nihil pati vini siliquarumque rerum ad linuriam pertinentium inferri, quod his rebus relanguescere animos eorum et omitti virtutomoxistimarent esse homines feros magnaequo virtutis in s
57쪽
BELLI ALUCI crepitus atque incusare reliquos Belgas, qui se populo Romano dodidissent patriamque virtutem proiecissent;
confirmare sesse neque legatos missuros neque ullam con-I dicionem pacis accepturos. Cum per eorum fines triduum iter fecisset, inveniebat o captivis Sabim sums a castris a suis non amplius milia passuum X abesso trans id flumen omnes Nervios consedisso adventumque ibi Romanorum eXpectare una cum Atrebatibus et Viromanduis, finis timis suis nam his utrisque persuaserant, ut eandem belli fortunam experirentur expectari etiam ab iis Atuas lucorum copias atque esse in itinere mulieres, quiqu per aetatem ad pugnam inutiles viderentur, in eum locum coniecisse, quo propter paludes exercitui aditus non esseti 1 His rebus cognitis exploratores centurionesque praemittit, qui locum castris idoneum doliganta cum ex dediticiis Belgis reliquisquo Gallis complures Caesarem secuti una iter facerent, quidam ex his, ut postea ex captivis cognitum est, eorum diserum consuetudine itineris nostri Xe citus perspecta noet ad Nervios pervenerunt atque iis demonstrarunt inter singulas legiones impedimentorum
magnum numerum intercedere, neque esse quicquam negotii, cum prima legio in castra venisset reliquaeque le-o0nes magnum sputium abessent, hanc sub sarcinis ad0sriri qua pulsa impedimentisque direptis futurum, ut
reliquae contra consistero non auderen adiuvabat etiam eorum consilium, qui rem deferebant, quod Nervii antiquitus, cum equitatu nihil possent, meque enim ad hoc tempus ei rei student sed quicquid possunt, pedestribus Valent copiis, quo saeilius finitimorum equitatum, si praedandi causa ad eos venissent, impedirent, tenoris arboribus incisis atqus inflexis crobrisque in latitudinem ramis enatis et rubis sentibusque interiscus flacerant, ut instar muri
hae saepes munimentum praeberent, quo non modo non in
uari, sed ne perspici quidem posset his rebus cum iter
58쪽
agminis nostri impediretur, non omittendum sibi consilium Nervii sexistimaverunt. ioci natura erat haec, quem Is locum nostri castris delegerant. collis ab summo aequalitur declivis ad flumen Sabim, quod supra nominaVimus, vergobata ab eo flumine pari acclivitate collis nasceb et tu adversus huic et contrarius, passus circiter CC i simus apertus, ab superior parto silvestris, ut non facile introrsus perspici posset intra eas silvas hostes in o sculto sese continebant in aperto loco secundum flumen paucae stationes equitum videbantur. suminis erat alititudo pedum circiter trium. Caesar equitatu praemissoris subsequebatur omnibus copiis sed ratio ordoquo minis aliteris habebat, ac Bolgas ad Nervios detuleranti nam a quod hostibus adpropinquabat, consuetudin sua Caesar VI logiones expeditas ducebat post eas totius exercitus simpedimenta conlocarat; nil duas legiones, quae proximo conscripta erant, totum agmen claudebant praesidioqu0 impedimoniis eranta equites nostri cum funditoribus sa ιgittariisque simo transgressi cum hostium equitatu proelium commiserunta cum so illi identidem in silvas ad ssuos reciperent ac rursus ex silva in nostros impetum s cerent neque nostri longius, quam quem ad finem po recta loca aperta pertinebant, cedentes insequi auderent, intorim legiones VI, quas prima Venerant, opere dimenso castra munire coeperunta ubi prima impodimonia nostri4 exercitus ab iis, qui in silvis abditi latebant, visa sunt, quod ompus inter eos committendi proelii convenerat, ut intra silvas aciem ordinesquo constituerant atque ipsi sessconfirmaverant, subito omnibus copiis provolaverunt impetumque in nostros equites fecerunta his facile visis a proturbatis incredibili celeritat ad flumen decucurrerunt, ut paene uno tempor et ad silvas et in sumino etiam in manibus nostris hostes viderentur. eadem autem sceleritate adverso collo ad nostra castra atque eos, qui in
59쪽
42 BELLI GALLICI 20 opere occupati erant, contendorun Caesari omnia uno tempore erant agenda: vexillum proponendum, quod erat insigno, cum ad arma concurri oporteret, signum tuba dandum, ab opere revocandi milites, qui paulo longius
aggeris petendi causa processerant, arcessendi, acie in- et struenda, milites cohortandi, signum dandum quarum erum magnam partem temporis brevitas et incursus
hostium impodieba his dissicultatibus duas res erant subsidio, scientia atque usus militum, quod superioribus proeliis exercitati, quid fieri oporteret, non minus commode ipsi sibi praescribere quam ab aliis docerio terant, et quod ab opere singulisque legionibus singulos l0gatos Cassar discedere nisi munitis castris vetusat clii propter propinquitatem et celeritato hostium nihil iam Caesaris imperium expectabant, sed per se, quae videbam 2 tur, administrabanti Caesar necessariis rebus imperatis ad cohortandos milites, quam in partem sors obtulit, dea cucurrit si ad legionem decimam oveni milites non
longiore oratione cohortatus, quam uti suae pristinae vi tutis memoriam retinerent neu perturbarentur animo hos stiumque impetum sortiter sustinerent, quod non longius hostes aberant, quam quo telum adigi posset, proelii com-4 nutiendi signun dedita atque in alteram partem item cohortandi cauis profectus pugnantibus occurrit temporis tanta fuit oxiguitas hostiumque tam paratus ad dimicandum aninius, ut non modo ad insignia accomm danda, sed etian ad galeas induendas scutisque tegimentae detrahonda tempus defueri quam quisque ab opero in partem casu devenit quaeque prima signa consp0xit, ad haec constitit, ne in quaerendis suis pugnandi tempus di-22 mitteret Instructo exercitu, magis ut loci natura deiectus- quo collis si necessitas lamporis, quam ut rei militaris ratio atque ordo postulabat, cum diversae legiones alias alia in parto hostibus resisterent saepibusque densissimis,
60쪽
ut ante demonstravimus, interiectis prospectus impediretur, neque certa subsidia conlocari neque, quid in quaque parte opus esset, provideri neque ab uno omnia imperia administrari poterant. itaque in tanta rerum iniquitato a fortunae quoque eventus varii sequebantur. Legionis ranm. st X militos, ut in sinistra parte acie constiterant,
pilis omissis cursu ac lassitudine exanimatos vulneribu quo consectos Atrebates nam his ea pars obvenerat coleriter ex loco superior in flumon compulerunt et tran iro conantes insecuti gladiis magnam partem eorum inpeditam interfecerunt ipsi transire flumen non dubitavo arunt et in locum iniquum progressi rursus resistentos hostes redintegrato proelio in fugam coniecerunti item alia in parto diversae duas legiones, XI. et Lae, sprofligatis Viromanduis. quibuscum erant congreSsae, o loco superiore in ipsis numinis ripis proeliabantur. at totis sere castris a fronte et a sinistra parte nuda . tis, cum in dextro cornu legio M. et non magno ab ea intervallo VII constitisset, omnes Nervii consortissimo agmine duce Boduognato, qui summam imperii tenebat, ad eum locum contenderunt; quorum pars ab
aperto latere legiones circumvenire, pars Summum castrorum
locum petere coepi Eodem tempore equites nostri levisque Narmaturae pedites, qui cum iis una fuerant, quos primo
hostium impetu pulsos dixeram, cum se in castra reciperent, adversis hostibus occurrebant ac rursus aliam in partem fugam petebant, et calones, qui ab decumana porta a ac summo iugo collis nostros victores flumen transisse conspeXerant, praedandi causa egressi, cum respexissent
et hostes in nostris castris versari vidissent, praecipites sugas os mandabanta simul eorum, qui cum impedi-s montis veniebant, clamor fremitusque oriebatur, aliiquo aliam in partem perterriti ferebantur. quibus omnibus rebus permoti equites Treveri, quorum inter Gallos vir .