장음표시 사용
81쪽
64 BELLI GALucis sunt in venationibus qua res si cibi enor et cotidiana exercitation et libortate vitas, quod a uoris nullo ossicio aut disciplina adsuefacti nihil omnino contra voluntatem fastiunt, si vires alit et immani corporum magnitudinea is minos ossici atquo in eam so consuetudinem addoerunt, ut locis frigidissimis equo vestitus rastor pelles haberent quicquam, quarum propter exiguitatem magna 2 ssi corporis pars aperta, et lavarentur in fluminibus. Me catoribus est aditus magis eo, ut, quae bello ceperint, quibus vendant, habeant, quam quo ullam rem ad se impodi tari dosidorent quin etiam iumentis, quibus maxime Galli delectantur quaeque impenso parant pretio, Germanilimportatis non utuntur, sed quae sunt apud eos nata, parva atque dosormia, haec cotidiana exercitatione, summi ut sint laboris ossiciun equestribus prostiis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur, equosque eodΘm Θm nere vestigio adsuefecerunt, ad quos se celeriter, cum usus est, recipiunt neque eorum moribus turpius quic quam aut inertius habetur quam phippiis uti itaque ad quemvis numerum ephippiatorum equitum quamvis paucis adire audenti vinum omnino ad se importari non patiuntur, quod ea re ad laborem serendum remollescere homines Datquo staminari arbitrantur. Publico maximam putant esse laudem, quam latissimo a suis finibus vacare agros: hac re significari magnum numerum civitatum suam vim et sustinere n0n posse. itaque una ex parte a Suebis cir- cito milia passuum C agri vacare dicuntur. ad alteram partem succedunt Ubii, quorum fuit civitas ampla atqu0 florens, ut est captus Germanorum; si paulo, quamquam sunt eiusdem generis, sunt ceteris humaniores, propterea quod Rhenum attingunt multumque ad eos mercatores
ventitant et ipsi propter propinquitatem Gallicis sunt moribus adsuosacti. hos cum Suebi multis aspo bellis eXperti propter amplitudinem gravitatemque civitatis fini-
82쪽
bus expellere non potuissoni, tamen vectigalos sibi κω runt ac multo humiliores infirmioresquo redegerunti In adsm causa fuerunt Usipetes et oncteri, quos εsupra diximus; qui complures annos Sueborum vim sustinuerunt, ad extremum tamen agris expulsi si multis a locis Germania triennium Vagati ad Rhenum pervenerunt, quas regiones Menapii incolobanta hi ad utramqus ripam fluminis agros, aedificia vicosque habebant; sed a tantas multitudinis adventu portorriti x iis aedificiis,
quae trans flumen habuerant, demigraverant et cis Rh num dispositis praesidiis Germanos transire prohibobanti illi omnia exporti, cum neque Vi contendere propter dinopiam navium neque clam transire propter custodias Menapiorum possent, reverti se in suas sedes regione quo simulaverunt et tridui iam progressi rursus reve εtorunt atque omni hoc itinere una nocte equitatu consecto inscios inopinantesque Menapios oppresserunt, qui εdo Germanorum discessu per exploratores certiores actisino metu trans Rhenum in suos Vicos remigravoranti his interfectis navibusque eorum occupatis, priusquam 7 ea para Menapiorum, quae citra Rhenum erat, certior fieret, sumo transierunt atqui omnibus eorum aedificiis occupatis reliquam partem hiemis se eorum copiis
His do rebus Caesar certior factus et infirmitatem 5 Gallorum veritus, quod sunt in consiliis capisndis mobilos et novis plorumquo rebus student, nihil his committondumoxistimavita est enim hoc Gallica consuetudinis, uti staviatoros etiam invitos consistere cogant et, quid quisquosorum de quaque re audierit aut cognoverit, quaerant tmercatores in oppidis Vulgus circumsistat, quibusquo ex rogionibus veniant quasqu ibi res cognoverint, pronuntius cogata his rebus atqus auditionibus pomoti do a summis saepe rebus consilia ineunt, quorum eos in osti-
83쪽
66 BEL GALLIGIgio paenitere nocesse est, cum incortis rumoribus serviant et pleriquo ad voluntatem forum ficta respondean Qua consuetudine cognita Caesar, ne graviori bello occurreret, maturius, quam consuorat, ad exercitum proficiscitur eo cum Venisset, ea, quae fore suspicatus erat, facta cogno-avit missas legations ab non nullis civitatibus ad os manos invitatosque sos, uti ab Rheno discedoroni omniac qu0J, quae postulassent, ab se lare parata qua spe a ducti Germani latius iam vagabantur et in finos Eburonum et Condrusorum, qui sunt reverorum clientes, pervenω rant principibus Galliae evocatis Caesar ea, quae com vorat, dissimulanda sibi existimavit eorumque animis pedimulsis et confirmatis equitatuque imperato bellum cum et Germanis gerer constitui Re umentaria comparata squilibusquo dolectis itor in ea loca facere coepit, quibus in locis osso Germanos audiobat a quibus cum paucorum dierum iis abesset, legati ab iis venerunt, quorum haeca fuit oratio Germanos neque priores populo Romano bellum insores neque tamen recusare, si lacessantur, quin armis contendant, quod Germanorum consuetudo haecisit a maioribus tradita, quicumque bellum inferant, resistere neque deprecar haec tamen dicere venisse im vitos eiectos domo si suam gratiam Romani velint, possis iis utiles oras amicos vel sibi agros attribuant vel patia 5 tur eos tenere, quos armis possederint sese unis Suebis concedere, quibus ne dii quidem immortales pares esso possint; reliquum quidem in terris esse neminem, quem non superaro possin Ad haec Caesar, quae visum est, respondit sod exitus fuit orationis sibi nullam cum iis amicitiam esse posse, si in Gallia remanerent; neque Verum esse, qui suos fines tueri non potuerint, alienos occupare neque ullos in Gallia vacare agros, qui daris tantae praesertim multitudini sino iniuria possint; sed licere, si velint, in Ubiorum finibus considero, quorum sint legati
84쪽
apud se iras Sueborum iniuriis querantur et a se auxilium stant hoc se Ubiis imperaturum. Legati haec se ad suos relaturos dixerunt et o doliberata post dis te tium ad Caesarem reversuros interea ne propius se castra amoveret, petierunti no id quidem Caesar ab se impetrari posse dixi cognoverat enim magnam partem equitatus a ab iis aliquot diobus anto praedandi rumentandique causa ad Ambivaritos trans Mosam missam hos xpectari equites atque eius rei causa moram interponi arbitrabatur. Mosa profluit ex monte osogo, qui est in finibus is Ungonum, et parte quadam ex Rheno recepta, quae inpellatur Vacalus, insulam ossicit Batavorum neque longius aindo milibus passuum LXXX in Oceanum insui Rhenus sautem oritur ex Lepontiis, qui Alpes incolunt, et longo spatio per fines Nantuatium, Helvetiorum, Sequanorum, Mediomatricum, Tribocorum, Treverorum citatus sertur et, 4 ubi Oceano adpropinquavit, in plures diffuit partos multis ingentibusque insulis effectis, quarum pars magna a feris barbarisque nationibus incolitur, ex quibus sunt, qui spiscibus atque ovis avium Vivere existimantur multi quo capitibus in Ocsanum insciti Caesar cum ab hoste non amplius passuum XII mili ubus abesset, ut erat constitutum, ad eum legati reve tuntur; qui in itinere congressi magnopere, ne longius progrederetur, orabanti cum id non impetrassent, petebant, aut ad eos equites, qui agmen antecessissent, praemitteret eosque pugna prohiberet, sibiquo ut potestatem faceret in Ubios togatos mittendi; quorum si principes ac senatus a sibi iuro iurando fidem fecisset, ea condicione, quae a
Caesare ferretur, se usuros ostendebant: ad has ros o
fidisndas sibi tridui spatium dareta haec omnia Caesar έsodem illo pertinor arbitrabatur, ut tridui mora interposita equites eorum, qui abessent, reverterentur tamen sese non longius milibus passuum IIII aquationis causa pro
85쪽
BELLI GALIdcis cessurum eo die dixit huc postero die quam Dequentissimi convenirent, ut de eorum postulatis cognosceret interim ad praefectos, qui cum omni equitatu antecesSωrant, mittit, qui nuntiarent, ns hostes proolio lacesserent et, si ipsi lacesserentur, sustinerent, quoad ipse cum exedi 12 citu propius accessisse At hostes, ubi primum nostrosequites conspexerunt, quorum erat V milium numerus,
cum ipsi non amplius DCCC equilas haberent, quod ii,
qui frumentandi causa erant trans Mosam, nondum redi rant, nihil timontibus nostris, quod legati eorum paulo ante a Caesar discessorant atqus is dis indutiis orat ablus petitus, impetu facto celeriter nostros perturbaVerunt; et rursus his resistentibus consustudine sua ad pedes desiluerunt subfossisque equis compluribusque nostris desectis rotiquos in fugam coniecerunt atque ita perterritos egerunt, ut non prius fuga desisterent, quam in conspectum agminis nostri senissenta in eo proelio ex quitibus nostris intorsiciuntur illi st LXX, in his vir sortissimus Piso Aquitanus, amplissimo genero natus, cuius avus in civitato sua regnum obtinuerat amicus a senatu nostros appellatus hic cum Darei intorcluso ab hostibus auxilium ferret, illum ex periculo eripuit, ipse quo Vulneratos deiectus, quoad potuit, fortissimo restitit cum circumventus multis vulneribus acceptis cecidisso atquo id frater, qui iam proelio excesserat, procul animadvertisset, incitato quo so hostibus obtulit atque interiectus est. 13 Hoc facto proslio Caesar nequo iam sibi legatos audie dos neque condicionos accipiondas arbitrabatur ab iis, qui per dolum atqui insidias potita paco ultro bellum et intulissent expectar vero, dum hostium copias augerentur equitatusque reVerteretur, summae dementiae esses iudicabat, et cognita Gallorum infirmitate, quantum iam apud eos hostes uno proelio auctoritatis essent consecuti, sentiebat quibus ad consilia capisnda nihil spatii dandum
86쪽
axistimabata his constitutis robus et consilio cum legatis . et quaestore communicato, ne quem diem pugna pr-- termitteret, oportunissima res accidit, quod postridis si diei mans eadem et simulation et perfidia usi Gomani frequentes omnibus principibus maioribusque natu adhibitis ad sum in castra venerunt, simul, ut dicebatur, spurgandi sui causa, quod contra, atque osso dictum et
ipsi petissent, proelium pridie commisissent, simul ut, si quid possent, scindutiis fallendo impetraron quos sibi a
Caesar oblatos gavisus illos retineri iussit ipso omnes copias castris eduxit equitatumquo, quod recenti proelio porterritum esse existimabat, agmen subsequi iussi Acis 1ι triplici instituta et coloriter VIII milium itiners confecto prius ad hostium castra pervenit, quam quid ageretur, Gomani sentire posson qui omnibus rebus subito per a torriti, et celeritato adventus nostri et discessu suorum, nequo consilii habendi neque arma capiendi spatio dato perturbantur, copiasne advorsus hostam ducere an castra defendere an fuga salutem petor praestare quorum ti smor cum Demitu et concursu significaretur, milites nostri pristini diei possidia incitati in castra inruperun quo loco qui celeriter arma caper potuerunt, paulisper nostris restiterunt atqui intor carros impedimentaque proelium commiserunt; at reliqua multitudo puerorum muliorumque s- nam cum omnibus suis domo excesserant Rhenumquo
transieran passim fugere coepit ad quos consectandos Caesar equitatum misita Germani post tergum clamore si audito, cum suos interfici viderent, armis abiectis signi quo militaribus relictis se ex castris eiecerunt, et cum ad aconfluentem Mosa et Rheni pervenissent, reliqua fuga desperata magno numero intersecto reliqui se in flumen praecipitaverunt atque ibi timore, lassitudine, vi fluminis oppressi perierunt. nostri ad unum omnes incolumes per a paucis vulneratis ex tanti belli timore, cum hostium nu-
87쪽
BELLI GALLIQmerus capitum CCCCXXX milium fuissst, se in castra a receperunta Caesar iis, quos in castris retinuerat, lac adondi potestatem scita illi supplicia cruciat quo G ablorum eriti, quorum agros vexaverant, remanere se apud eum velis dixerunta his Caesar libertatem concessit. 16 formanico bello consecto multis de causis Caesar si tui sibi Rhenum ess transfundum quarum illa fuitiuslissima, quod, cum videret Germanos tam facile impelli, ut in Galliam venirent, suis quoque rebus eos timere voluit, cum intellegerent et posso et auder populi 0-amani exercitum Rhenum transire accessit etiam, quod illa pars equitatus Usipotum et Tencterorum, quam Supra
commemorari praedandi frumentandique causa Mosam transisse neque proelio interfuisse, post fugam suorum Setrans Rhenum in finos Sugambrorum receperat seque cum his coniunxerat ad quos cum Caesar nuntios misisset,
qui postularent, eos, qui sibi Galliaequo bollum intulis
sent, sibi dederent, responderunt populi Romani imperium Rhonum finire; si s invito Germanos in Galliam transire non aequum existimaret, cur sui quicquam esses imperii aut potestatis trans Rh0num postularet Ubii autem, qui uni ex Transrhenanis ad Caesarem legatos misserant, amicitiam fecerant, obsides dederant, magnopere orabant, ut sibi auxilium erret, quod graviter ab Suebis premerentur; et, si id sacer occupationibus rei publicas prohiberetur, exercitum modo Rhenum transportaret id sibi ad auxilium sp0mquo reliqui tomporis satis futurum.
et tantum esse nomen atqui opinionem eius exercitus Ariovisto pulso et hoc novissimo proelio facto etiam ad ultimas Germanorum nationes, ut opinion et amicitia populis Romani tuti esse possenta narium magnam copiam ad 1 transportandum exercitum pollicebantur. Caesar his docausis, quas commemoravi Rhenum transire decreverat; sed navibus transire neque satis tutum esse arbitrabatur
88쪽
neque suae neque populi Romani dignitatis esse statu si itaque, etsi summa dissicultas laciendi pontis proponebatur apropter latitudinem, rapiditatem altitudinemque numinis,lamon id sibi contendendum aut aliter non traducendum exercitum existimabata rations pontis hanc instituit stigna bina sesquipedalia paulum ab imo praeacuta Lmonsa ad altitudinem fluminis intervallo podum duorum intoris iungobata has cum machinationibus immissa in assumo defixerat sestucisque adegsat, non sublicae mododor is ad perpendiculum, sed prono ac fastigato, ut secundum naturam fluminis procumberent, iis item eo atraria duo ad eundem modum iuncta intorvallo pedum quadragenum ab insoriore parte contra Vim atque --.petum numinis conversa statueba haec utraque insuper bipodalibus trabibus immissis, quantum eorum tignorum iunctura distabat, binis utrimque fibulis ab extrema parto distinebantur; quibus disclusis atque in contrariam partem revinctis tanta erat operis firmitudo atque ea rerum tura, ut, quo maior is aquae se incitavisset, hoc artius inligata tonerentur. haec derecta materia iniecta con-stoxobantur ac longuriis cratibusque consternebantur ac snihilo setius sublicas si ad inferiorem partem suminis oblique agebantur, quae pro ariete subiectas et cum omni opere coniunctae vim fluminis exciperent, et aliae οitem supra pontem mediocri spatio, ut, si arborum trunci sivo naves deiciendi operis causa essent a barbaris immissas, his dessensoribus earum rerum is minueretur neu ponti nocerenta Diebus X, quibus materia coepta erat 18 comportari, omni opere essecto exercitus traducitur Caesar a
ad utramque partem pontis firmo praesidio rolicto infinos Sugambrorum contendit. interim a compluribus scivitatibus ad eum legati veniunt; quibus pacem atque amicitiam potentibus liberaliter respondet obsidesque adso adduci iubsta at Sugambri ex eo tempore, quo pons a
89쪽
BELLI GALLICI institui coeptus est, fuga comparata hortantibus iis, quos ex Tenctoris atqus Usipetibus apud so habebant, finibus
suis excesserant suaque omnia exportaverant seque in
I solitudinem ac silvas abdideranti Caesar paucos dies in eorum finibus moratus omnibus vicis aedificiisque ince sis diumentisque succisis o in fines Ubiorum recepit atqus his auxilium suum pollicitus, si a uobis rem arentur, haec ab iis cognovit Suebos, posteaquam persxploratores pontem fieri comperissent, more suo concilio habito nuntios in omnes partes dimisisso, uti de oppidis demigrarent, liberos, uxores suaquo omnia in silvis deponerent atque omnes, qui arma ferre possent, unum ina locum convenirenti hunc esse delectum medium sero regionum earum, quas Suebi obtinerent; hic Romanorum adventum expectare atque ibidem decertare constituisse. quod ubi Caesar comperit, omnibus iis rebus consectis,
quarum rerum causa traducere exercitum constituerat,
ut Germanis metum iniceret, ut Sugambros ulciSceretur,
ut Ubios obsidion liberaret, diebus omnino XVIII trans Rhenum consumptis satis et ad laudem et ad utilitatem profectum arbitratus se in Galliam recepit pontemqus resciditim Exigua parto aestatis reliqua Caesar etsi in his locis, quod omnis Gallia ad septontriones vergit, maturae sunt hiemes, tamen in Britanniam proficisci contendit, quod omnibus fers Gallicis bellis hostibus nostris indo submba nistrata auxilia intollegebat et, si tempus anni ad bellum
gerendum deficeret, tamen magno sibi usui foro arbitrabatur, si modo insulam adisset, genus hominum per Frisset, loca, portus, aditus cognovisset quae omnia feros Gallis erant incognita nequo enim temere praeter mercatores illo adit quisquam, nequo his ipsis quicquam praeter oram maritimam atque eas regiones, quae Sunt contra Gallias, notum sta itaque vocatis ad in undique
90쪽
mercatoribus neque quanta esset insulae magnitudo, neque quae aut quantae nationes incolerent, neque quem Sumbelli haberent aut quibus institutis uterentur, neque qui essent ad maiorem navium multitudinem idonei portus, reperire poterata Ad haec cognoscenda, priusquam peri riculum saceret, idoneum ess arbitratus C. Volusenum cum navi longa praemittit huic mandat, ut xploratis et omnibus rebus ad se quam primum revertatur ipse eum somnibus copiis in Morinos proficiscitur, quod indo erat brovissimus in Britanniam traiectus huc naves undiquo as finitimis regionibus et, quam superior aestato ad Vs-nsticum bellum fecerat, classem iubet conventro. interim sconsilio ius cognito et per mercatores perlato ad Britannos a compluribus insulas civitatibus ad sum togativoniunt, qui polliceantur obsides dare atque impori populi Romani obtemperaro. quibus auditis liboraliter pol εlicitus hortatusque, ut in ea sententia permanerent, eos domum remittit si cum iis una Commium, quem ipso Atrebatibus superatis regem ibi constituorat, cuius et vi tuis et consilium probabat et quom sibi fidelem emo arbitrabatur, cuiusque auctoritas in his regionibus magni hab0batur, mittita huic imperat, quas possit, adeat civi statos horteturque, ut populi Romani fidem sequantur, so- quo celeriter eo venturum nuntieti Volusenus perspoctis a regionibus, quantum ei facultatis dari potuit, qui navi egredi a se barbaris committere non auderet, V. dis ad Caesarem revertitur, quaeque ibi perspexisset, renuntiati Dum in his locis Caesar navium parandarum causa ramoratur, ex magna parte Morinorum ad eum legati vo-nerunt, qui se de superioris temporis consilio excusarent, quod homines barbari et nostras consuetudinis imperiti bollum populo Roman secissent, seque ea, quae imperasset, acturos pollicerentur hoc sibi Caesar satis opor a tuns accidisse arbitratus, quod neque post tergum hostem