장음표시 사용
101쪽
CLXVII. Ins . . R. A. p. 18. iactu Irittichi cum dicis omni tisne de1tituta, vide quid agas, negare enim careris, Deum iri mutatione posse
interne is realiter esse in quacunque re, Dilam velit creare: Uirmare adigeris, Deum hoc mundo tu concludi, ut in a npliori nec actust ne esse posit, O quod caput est tam mustu tamque illustribus Scriptura locis omnem auctoritatem adv- rogabis.
Resp. Quodam dixi, spatiorum maginari in introductioneino motione esse destitutam, id nunc probatum dedi, atque in s perpondium ostendi etiam ea cum recta nitione pugnare. a. Ex his duobus nec prius negare nec poste ius assicinare cogor, etsi spatia imaginaria rejiciam mundi Indefinitatem adstruam, sin minus, ostendatur quomodo id ex
linea sententia consequatur. 3. Auctoritatem Sctiptura ductis per meam sententiam non abrogo, nisi hoc apud vos si Audio italcia Scriptura: d rogare, cum sensulesque in vos ei tribtritis non recipere. CLXVIII. Porro addit R. A. p. 29. Ut amem plenivi stas iud de rota hac re sentiam, arbitror Suaredium ae cum Cartes eodem tulo. arere.
Ut enim ille ait. Non possumus illam divina substantia dispostionem lannensitatem concipere, nisi per modum cujusdam exremonis, ita tui
in dum enim sine indefinia extensione, id est, cum terminis & finibus e spere non possvnu sed semper ultraillos fines alia quaedam extenso concipienda porro occurrit, Cartelius: nonpossumus imaginari exte sonem tam magnam , si intelligamus adhuc majorem esse rosi
Resp. iiis vero non videt disterentiam maximam priuarea loquitur de Deo cui tribuit extensionein quandani nos de mundo cique attribuimus extensionem indefinitam conventcntia enim quaenam cit intei duas
Resp. E contrario Suarer sese plane immersit, ut antea visum. dum fatetur, praesentiam illam iit concipitur NIHIL esse Sit tamen cxistimat, eam esse necessariam. 1. Nos vero non propterea dicimus spatium illudelth reale, qu alta conc pimus S imaginamur, sed quia ejus talem habc-m ideaar,non aluin, emaque clarani di distinctant,quae cum a Deo si scara Diuitia ' Corale
102쪽
semuniivulum,' in repraesentat, reseramus, non possit mri urere ueni dueere, nisi vesimus Deum statueretissa ii, et omnem certiuid 'nem evertere, uti supra demonstrativit.
.Objectio secunda contra Indesinitatem Mundi a cogniti ne linurum mundi, quae omnibus conveniat, expendit vi solvitur. CLXX. O . secimili desima ex eo, ouod possimus aliquos ii
disiuites cognoecere, ultra pios non sit usterius as eruiendum alam recedens pres,atur i. ex Eph. iv. o. a. St. p. 83. inanis δε α'Scri . terminis Miresi statvitur Carl---- quod αε- πάντων δε ανων es disic dinis es iv. Io a proinde subsie concludito mustellas fixas, qua proinde in ivnitum multiplicari non pestimi, ns caelum ubi
. quitarium nobis commmistatiιν qued non includat sed pervadat omnia. Resp. r. Audio Scripturam dicentem: Claristum ascendisse ξαπε - ω παντων τ sed ab ca dictu in Coelum Empyreum esse terminum univeisi, tellusque terminum a nobis pos concipi, non audio. Itaque incitato loco, quemadmodum versu praecedenti illud εἰς - κατωπιρο μερηγῆς non aeripiendum est ita, acu comtaretur Terrae medium, stricte nempe acceptum, cum partibus exterionbiu quasi Christus centrum te rae ingressii sierit, nisi hic destensim Christiadinferos cum Pontificii, velis uatuminari, sed Terra compararive ad Coelum est consideran
urere monet Calvinus in hunc locum, Comparatur non una reme pars cum altera, sed tota terra cum caelo, aes diceret ex side tam excelsa in hoono humorosim um barathrum descendisse sintilia habet Parherus de D scens Claristi lib. III. p. o. Quid vero hincbequitur Non emm partes coeli, out Ero terra inter sese hἱc conferuntur, sed supremum coelum terra intuma opponitur: quomodo θ Esaia loquitur, apud quem , mentione facta nullarii reminii insem, melino terra phrasi eadems opponuntur. c. 4. 23. Clangite coeli, tangite inferiores paries terra cita etiam i ludi περον vi in comparate ad terram est concipiendinn, aes diceret Ex hoc, moirtamdo barathro Christum ad sedem tant excelsam ascendissis quo nihil determinis mundi, finibus asseritur si enim absolute luee
verba velles urgere, d cendum esset, etiam supra Coelum Empyreum
Christumastendisse. Quod si lacti bene perpendatur, patebit, nihil
103쪽
stud adsumit inde conclus te, Fanu Gelum Maoeuntes si pra hoc coelum visibile stellis repletum, quod nobis non obest. Σ.Cim,
nesciamus, quousque illud coelum sese idat, annon sit altitudinis Indefinitae, neque perspectui iliabeamus, an ultra coelum illud non alia
iterum sint corpora, nobis incognita, ncoue an undique Coelum Sid reum ambiat S adversatilis nullum ex lais clemonstrate possit, imbecillita istius argumentationis per c patet 3 Neque tamen hoc coelum erit Ubiquitisticum, neque dicendum clit omnia pei vadere, cum bene colliinuatur esse supra omnes hos coelos visibiles altris confertos pollet ergo includere omnia corpora, licet nullo includeretur,4 eo usque proten-
ptura defluitari, ipse initi Disrt aucur es. Resp. Arguinentum quod hic adsertur ab adversario,tale ut sit oportet Coelum de terra est Universum At terminus illius coeli terrae est Coelum Beatorum, Ergo est term nus Univerti. Sed in illo Aretumcnto imo propos potest duplici sensu accipi vel ita ut ternunus dem se hin ultim corpus, quo sensi eti mi ic Midor Monesus,co ς ederetur, miniam nobis contrarium esse probamni. Post numquod Coelum sit ultimum corpq , tamen ad probandum, mundum nouene Indese itu prarier ostendendum , illud ipsum corpus non esse indefinitae magnitudinis eiusque t unum cogoosci posse. φιMinoris hujus sensus csih potest, ut terminus non tantum ultimum compus denotet, sed tale estimum corpus, in quo ici mini queant concipi, quo sensu cam nego, nec probatur per istam divition li in δε ex m. AEthe quin, i eatorum, ut per se est clarum. CLXXH. Inst. a. R. A. p. 3 L. Si dicerem feriores partes terra
rumo mistum verestatuminas. non ego.
Resp. Mens meae responsionis vec ibit: quemadmodum non evinci Diuitiae by Corale
104쪽
parati, vel, quodniniciata reseeebrii uioluin terrae pari ii, qualis est sepulabolita, cum superioribus conlparatarum; ita etiam illa, ciba,
suo ο πάντων τ έραυνων, non accipienda esse conparative. Probetur contrarium, si fieri potest. Nos existunamus, Calvini Belgarum sun-pliceii expolitionem de Chiisti descensu in uterum Beatae uiginis uia licere. a. Et si autem hic mihi inedium stricte Maccurati 1sune acceptuna ac centrum terrae aequivaleat, non tamen dico, quod ubiclinque mediivi cordis Terrae in Scripturis S iat nientio, illud vel adeo stricte, vel procentio Tmaedebatiuntii.
Resp. Quod sequi putat antagonista illud minime sequiturinam denominationes hae dextri4 sinistri, superioris Minferioris dic utitur a paristibus corporis noliri, ut illud superius dicatur, quod est supra capita n
stra, inserius quod est sub pedibus nostris. Ita e etsi Terra conced turmandi pars infinia, eo missiq--m sive nos vertannis. Coelum Beatorum pars superior, qua Mas est a capi bus nostris magis remotum, quam elixisDiles sim quibus ab Ap stolo hoc loco collocatur, inde tamen non sequitur, quod sit terminus universi undi pie cingens Coelium Sidereum, nec quod ejus ipsius eo. mini possint cognosta, quodqueillud Munition ut indefinitumst comcipiendum. CLXXIV. Inst R. A. p. 34. Non es absurdum ἡρω , ut Matur, Christum etiam pura caelum Empyn eum ascendisse se sed missa ira sistititate se ne re sequi id quod inferam: --m Christin dicatur ascem dis ad caelum ocri remineri, Pisis iam inbuum sequitur, metia pendisse Murtum, imissura minisscstuire δα 'Resp. tilia p. iii reo recte instreo; sed non insem, Christinn ascendisse supra coeluti Beatorum E Verbis Apostoli rite intellectis, quod ni bifidis hie attribuitur; sed dieo, ex verbis illis rigide absolute acceptis, hoc est, stantum praecise ad verba, non ad mentem Apostoli attendas, inferri posse Christum etiam supra Cretum Empyreum ascendiisequod omnim verum est. Indeitaque nebido, non praecise omnia verba d
105쪽
yx, CH R. ITTI cui rbereu ri, de torqueri, sed ad menteni A postoli attendendum, ad quam si attenda is , nihil plane pro sua sententia adversutus obtur
sed alicui forte ejus parti incumbere, id ut absurduscatet , ιιaagra νι Theologo abenum esse debet, Hiu est loquio tacere cum Scriptura, ea autem nihil quod supra tertium Elamsu ulis iam Umorat, neqWum uitiis orbis termirum μομ
Resp. linam ego hic aut alibi extra sci ipturam de celo Empyreo
opinionem profero, neqtie quicquain hariolor, sed clam scriptura loquor, taceo, eo ipso enim,quia Scriptura non deternὶinat,quousque Coelum. Beatorum se extendat&e. Item, an universiura undique terni inci&c. ea etiam ipsa in determinata relinquo. Sed si adversarius ex Eth. I v. z-lit recte inferre, mundum non esse Indefinitum, sed posse ei fines certos assignari, has omnes quaestiones ita determinare debet , in demonstret, quousque ccellam hoc te extendat, item, nulla esse ali sipra huc coelimi. eorpora, item, unxitque inhim stareum ambire.c xvI. Videamus nunciquomodo istas quaestiones determinum eonetur. R. A. p. 36. Scimin Omnes, inquit, coriis illud nos extender is, infinitium, quia corpia est,scimin supra illud coelimi non esse alia corpora, alio-- qui si iγων appellationem tueri non posset, quo ea essent non debuisti Uni--τersum coelιθ Terra nomine comprehendere, sed addera in ' AE a supra. . ipsumsupremum coelum esse irariolaris. Resp. Ex eo quod celinia Beatorum si corpus nego inferri pose, illud non esse indefinitareitensionis, nec enim corporis naturae indefiniatam extensionem video repugnare et Coelum Beatorum in υμι hi: dicitur respectu corporum nobis coenitorum coelorum visibialiunt, sed tamen exinde non sequitur liuid Asellate esse supremum ,, sisti liabere telasinos inbis conceptibiles. Praestat ergo in re incerta,taliuritie quae quae vis certa sit, Mon magnum haberet usum ἐπέχειν, quam aliquid certi determinare velle s. Universum Coeliis Terrae nomine. cu Scriptura comprehendo;si tamen essent supra oelum Beatorum corpora quaedam, ea nihilominus ad id, quod coeli nomine intelligitur, erusent reserenda. Quod est supra coelos aspectiabiles, id nomine coeli teriatii venit, quod vettotum potest esse destinatum Beatorum habitatiosi
106쪽
vel ex parte tant viri, id quod a nobis nequit determinari. CLXXVII. Pergilii us cum pergente R. A. p. 36. Ceelam supre muris non undique Coelo uoreum ambiret, non tamen careret terminos
reum o luim s d se ipse, isi, ima et r. Deindesino ambiret undisis Cori rum, orsis pra omne corus, se supra eorum partem totum. Resp. si non undique coelum Sidereum ainuat, sequitur ex in cfinita extensione muti notarii. exciter iiii Nos cognos non pose, sed
illud se in indcfinit una extendere. Dc in Coelum Beatorum e t supra intres coelos spectabiles, qfio dicit Scriptura, etsi non undique coelum sidereuli ambiat. Neque eni in Script uia dicit, illud cisse undique supia omnes coelos aspcctabiles. Quas postea dissiculiates nectit Antagonilla, sive potius nugas pro aenit de via, per quam aninuaed corpora deberent ascendere ad coelum, si hoc non undicauaque cingeret coelum sidereum, eas tanquam inconsequentes ex nostra sententia rejicimus, nec pus est,
istos, si in solliciti Neque nos γοωδεις μύθους introducimus, qui di o lues ii Beatorum4 extensionis ejus rationem non posse laterminari, taliaque, de quibus scriptura nihil dicit, neque ratio doce, in medio eo relinquenda, sed vos,qui quaevis magistraliter vult dere
CLXXVIII. Inst. 6. R. A. p. 3r. J Quo nodo coelam potest esse sima
Omnes coelos visibiles, astra confertos, si istra in vis tιι multipliu rartur e potestne aliquid superius is in iiiit quomodo potes includere omnia corpora, non undiqttei oetum Sidereum ambiat, ct ultra ipsium sint allia corpora
Res , Nemo dixit, quod astra aetu sint infinita, sed hoc dicimus, e runt numerim, determinari non posse, nec cerinui esse, an ultra stellassicis, qua oculis usurpamus, aut etiam quaestisti assequi possit mus, sint aliae stellae fixae, quas nullis ex ditas ni sis cognoscereris, mus, interim cum distribuitur coelum in Acmeum, Sidereum,ac Tertium illum per Sidereum intς igitur corium visibile astris resertum, quae
oculis nostris usurpare pulsumus, quo respectu Caelum Beatorum sui i a omnes coelos visibilc es potest, etsi astrorum uni crus iniri non ponsi. r. in fi lito nil lpe ius esse potest, adeoque, si Coeli ira Beni)rtiri undique Coelum Sidereum ambiat poterimus cognoscere hii jus limites, ultra quos non sit altius adscendendum .iod si vero tantuni ab aliquarine hoc complectatur, etiam tantum ab ea parte. fines&Emitescierunt adscribendi. 3. Concedimu ero, cinium Beatorum non posscundique includere omnia corpora, si non undique Curium Sidereum am
biret; sed haec duo fui uim nullibi Diximus enim, ad indesnit
107쪽
tem Mundi destruendam non tantum certum esse oportere, quod coeIum Empyreum undique ambiat coeluna sidereum, sed etiam eo evicto, quod tamen fieri nequit, dei non strari debere nos cinii arare limites comprehendere vel cognoscere posse.
in sim iura, -wυ ginari'ssumtu invarui . Resp. At quis unquani dixit, stella sutas, post tetram, Erem, Pt mos omnia omnino loca occupare, cum e contrario dicam. Coelum Empyreum esse suora omnes hos coelos visibiles astris relerios nisest tuas, supra onuies nos coelos visibiles nullum es corpus , quod vellent
Lutherant. CLXXX. Prob. Anteced. a. Potentia pertinet ad materiam, quae,
cum ex se s Indefinita, ga est ψηitici actin vero ex forma peηdet, forma, ut est actin, ita est aliquid sim comittio domiam. Dclἰοι- Resp. Est hiemantinum sistitana, neque probatur, Fod prisba
ride rat. Quomodocunque materiain forma disserant, sive tantum cone bus, ut generale speciale, sive realiter, ut diversa Entia, sive motister, de quo hoc loco nolumus disputare, nihil aliud hoc argumento infertur, quam performam rem in sua specie eonstitui. ab aliis Entibus distingui atque sic finiri & determinari. Sed non procedit argumentuin a definitione Metaphysicavi transcendentali, ad finitionem Physicam, nisi simili modo velis inserre, persinas SS. Trinitatis elle finitas, quia naturale persona disserunt, ut terminatum terminans, v
rabulis liis metaphrtice acceptis, uti docent Theologi a. Quid si ipsa Arma sit infinita, Vel in mina an non per eam poterit terminari, teria ut tamen non inde exsurgat actu finitum; sic per infinitatem sive persectionem summam determinatur Ens, ut oriatur conceptus in me te nostra Emis Infiniti, Dei, quisne omni controversa est actu intab
CLXXXI. Prob. 3. Antecedentis ex Piccothomineo. Omne productuano in esse constitutum, ut tale est, etiam praeditum dicitur inei termino sua constitutionis, ct ropterea contradictionem includeret, fidiceremus,esse consitutum in es, isse infinitum lita enim infinitum pertranfretur , nec esset in eo aliquid ultra accipere, Gyentum enim esset ad sumum, O unitum no
108쪽
Resp. I. Quod productum est, finitum quidem est persectione, eo ipso, quia est productum, cui a ceravi finita me a habeat eam staeonii inicam, sed mamus, iste corpus pro iij, um, cessario, bere finitam misen sonem. a. omne produbii ut his inusiri nisi constitutionis, quatenus ad illud actio est terminata, sed non hoast, ee est finitum M 3. Nulla ergo est contradictio, si ditamus , proii , ctum eo ipse , quia constitutum est in actu es hactenus nitum
metaphysice , quatenus a nota esse ad seii, wa fieri ad productum elle processit, ed nihil inpedit, quin productum corpus possit esse infinit uinci neque ita infinitu in pertransiretur, dummodo distinctio inter infinitum uactaplirlice live transcencentaliter, & infinitum Physice observaretur; quamvis etiana a Deo, qui produxit, comprehenderetur,
in ste infinito, isti onsilius his ut nobis stiliis semper
in inrestaretuitertiis accipiendimi
cie. Resp. Conditio corporis finiti terminati omnino est terminari superficie sed non cnrpi ira sint latenus tale est, ad cujus natur .im rii tui requiritur, praeter meram extensionem . reliqua enim omnia ab eo tolli possunt, corpore manentes: Tolle enim motum e mundo, nulla erunt corpora terminata ire finita certa superficie , sed erunt omnia unum corpus continuum, nec tamen propterea naturani suam amittent. Misrum id quod dico videbitur ii, qui praejinsciis occupati Arma nescio vas stinantiales finguntinui existimant Accidentibus realitatem stricte 1ctam competere,eaque substantiis, tanquam nova quaedam Entia su peraddi putant, quique qualitates sensibiles rebus,ttribuunt nee tamen
earum rationem formalem intellisunt; sed non mirum erat iis, qui omnia hare figmenta reiecerunt, qui nihil in eorporeis rebus, praeter Materiam in Extensione consistentem agnoscunt,in eaque etia in nullam distinctii nem concipiunt, praeter eain quae Magnitudine, Si tu, Motu,& Quiete existit. Vide Cartes P p. II. art. 23. Si enim nullus sit motus, nulla
erit corporuma se invicem separatio, quoad superficiem externam, quae snenlotu concipi nequit, nullaesam distinctio tenurat,4 variatio se iis interimunt Ubi enim motus non est, ibi parsa proxime cohabitis te, quoad figuram non sistinguitur; cohaeret enim, sicque truthim terini- num habet quo posito, Continuitas omnium corporum, omniumnue partium, necessario orietuis est enim Conumniin, quod alteri immedia
109쪽
CLXXXIII. Consequentia vero R. A. p. r. ridicula admodu es ,de
nummis quiescentibinis arca, quos ex hac seηIentia, Omnes in sinum unimam
continuum pina mutatumi, deqinest ibism inra signus lapidibin, quamifuim amisistitium in re, de quisentibus nom ammmibin hominibvi, ιι--,μ επι, qua fluuio itura mu-- ma , . An enim, cunimiescunt nimi in arca,nullus circa eos et ni us aeris, an nulla pertineatio nateriae subtilis, quae omnia transit' a. an in Animantibus si vies eunt propterea nullus est motus, sanguinis, spirituum an nihil in iis liquidi quod eo ipso quo tale est, in perpetuo est motu, an omnes
particulis ita quiescunt, ut nihil circa eas moveatur ' Verum haec cinnia Inde procedunt, qtiod non obse vaverit,anae non dictum, aliquo motu sublato e inundo omnia fore continua.sed indennite, motu, cis, movitοι οὐδε omniafre Uxum cor' continuum.
Atque haec dixi praecipua, quae contra insititiun actu afferri possint, quod etiamnivndico, Mum non videam aliquid ui gentius adversarium produxisse, uod non eodem reserri quear, aut ex itidem sentibus scatit riat, uti ex dicti capparet,in porro manifestum erit ex iis, quae occasione . data, ab adversariis boc de sequenti capite de itisinito actu dice
E. Resp. Movetur mundus tiim respectu partiuin suarum adspectabilium, tim etiam respectu invisibilium particularum, exmilibus fluid a componuntur, sed, aia etiam omnes illae partes mundi superiores , istis
paratisis adspectabilibus hi infinitum usque superpositae, moverentur, quis dixerit λCL xv. Anteced. M. p. 36. Curre actu i mi implicatormes mobile ct non posse moverici Prob. -- erat, P eriscorpinnaturaui ideo habet in se principium moruso, quieuι, pua Mim est principiam motus o quietis. Non mobile, quia moverem aut motu recto. ot circulari Non recto, quia non esset ubi, quo tenderet, auandoquuiem per i sinitatem omnia repleret; Non circulari partes corporu 1isinit non sentsuccedere in Iocum aliarum partium, quod ei uritur in motu circularι, e quod distaro: in in initum , omnes enim inea a eruro circi lari ducta, quo longius
proten ur, e longius interse distant, quare in in nitum protensa, in om- quoque ase distarem. Resp. Corpus naturale habere prinest tum motus inuietis verum in simoli unonde principio Vo, sed di positivo Acti inii vero Disitia ' Go dile
110쪽
principium nullum corpus in Elabet, quia omne quod naovetur, move tur ab alio, teste Aristot Mipsa ratione, quae solis rebus spiritualibus sit vescogitantibus hoc privilegium attribuit, ut haberent interarum propriumque agendi pri iacipium quod si rebus corporcis tribuat, eo ipso cum spirituali us confundes, quod quidem vitium pessimum est, ua men in Philosophia Scholastica frequentissimum Natura ergo est tantum motus 'victis principium dis sitivum, quatenus, sicut ab extri seco agente impellitur & dirigitur, ita pro magnitudineri gura sua in
eum varie communicat. Itaque corpus naturale eatenus est mobile,nuatenus potest moveri ab alio Corpus autem infinitum potest dici mobile respectu suarum partium in infinitum usque, quia quaevis pars potest recedere ab alia, sed an totum sit mobile, sive omnes illa superiores, quae ex hypoth. in infinitum extensa sunt, moveri queant, an non, cum
totum ut infinitum non possit comprehendi cogitatione finita, quis dixerit CLXXXVI. Prob. 7. Anteced. M. p. 38. O Uurdum est, ct co
tradictorium esse creaturam, tamen actu non posse augeri per divinam Men-itiam tale autem quid corpus actu in in tum involvere, dei reatura constat, ηεη pose amem augeri patet, quia in inito nihil potest accedere. Rksp. Q omodo mundus posset augeri, nos non possumus intelligere, ergo citati de eo nihil debemus determinare. In mundo enim cum nult is terminos agnoscere possimus, non etiam intelligere possumus, quomodo augeri queat.
CLXXXVII. Prob. 8 Anteced. M. is a Si detur corpiu acta infinitum, erit seu aliquo ferto genere, o tamensub nulla ejus steri continetitur, esset enim quantum, o tamen sub nulla sipecie quantitatis, quia nullast ciei potest esse Unita re ipso, quod in essespecie consi;tuum performam,vri effaris limitatur per Essentiam.
Resp. Hujus argumenti vis similis est cum primo itaque eadem res sponsio potest applicari. CLXXXVIII. Prob. s. Anteced. Quia tum ex in nitate Christi timsennari poterit pro ejus divinitate argumentum. Resp. infinitas quando de De UCsristo usurpatur, significat, insinaritatem perfectionis, at de mundo, extensonis, ex qua divinitas nullo modo potest probari. CLXXXIX. Ut ramen appareat, sententiam nostram tantiam esse. uod non possint cognosci aliqui mundi limites, ultra quos non ulteriu*t ascendendum, non vero nos statuere mundum Infinitum, prout sta tuli P