Christophori Wittinchii Consensus veritatis in scriptura divina et infallibili revelatae cum veritate philosophica a Renato Des Cartes detecta, cujus occasione liber 2. et 3. principiorum philosophiae dicti desCartes maximam partem illustrantur cum i

발행: 1682년

분량: 493페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

431쪽

Non dicere sunt, Iibrum Tum ira exoterirescriptum, ut de naturalibus agat secti fidum apparentiam, non actam rei veritate , nam ita loqui-Resp. Arpinientius meum primunt insinna tale est: In libro 4-- οὐκ non possunt non occurrerelocutiones ves res ex praejudiciis tum habentes. At hic liberistri εικας,reste iam Non hic Majori auctoritatem Fay adjeceram,sed Minori. Major, sitora probata est. Quod enim non tam im Eac saer est script , sin Moerii losophi aculeatis suis sententiis exprimere solent, in eo reperiri locutio

nes ex praejiidiciis ortum habentes, sed receptas communitor, non est mirum. Adde, quod cum Fayus ita εξωτευκο, hunc librum dicat, ut in colint dicta ad vulgi opinio uana reparet, M orem meaiam jus a ctoritate comprobari. Inltat . I. p. uti monscisti Fay in hoc dicit ergo est verum. Resp. Non auctoritate Fayi simpliciter nitor scd adduxi, quatenus

Fayus ad rem ipsam provocat, qua robat, hunc librum esse ἐξωτεω

mitraria prodat OG Resp. Fayum cito, quatenus in genere savet illi sententiae, Scrupturam quadam dicere ad vulgi opinionem, hoc est, uti sermulis receptisi etiamsi ex opinione erronea habi fortuna, quatenus in citato loco agnoscit tales locutiones, non vero, quod circa hanc specialem quaestionem a parte stet opernici vel Cartei ii, quod mihi nunquam in mentein venit. Audiamus verba Fay ad versum ex quibus uti patebit quod nunquam negavi eum Soli motum, Terrae quietem assignare ita manu

si ET COND VIDETUR, ADVENTUM pro ortu Notat autem Nio cem Miluosum veris ut, quoasorbere vel absorberesignificat, quia, riendi τοι Latini denotant erium D igneis orbem hauserat, ait Virgi-ἰ . Signi cat etiam εAnhelare, ut Solis cursus cit imus ita denotetur, quod rariuum gigas Nyexuliat ad currendum viam suani, a si mo Calo egrediens

432쪽

solus circumνolpi acorari emtar cum cateri planeta in longum ferri putentur. Τοι autem est celerim motus solaris, ut una hora Sol conjiciat 188 milliaria, triplicemue habet matum, diurnum, quor .horarum tempore nos

animatum esse dixerunt. Nam rebin anima expertibus sapisime attribuuntur ea, qua conveniunt anima tibin, sed hujusmod verbis significatur Solis uia riplex vertigo, non ab anima interna quam non habet sed forma sibi a Deo data proprietate profecta. Quod eηim omisia audire , videre, lustrare dic tur, id facit non tanquam Dam , sed loquaan famulin. Unda mos bet rara, quo famini gn cat. Nunc ero se , quis, est . . Hi utiones stat vulgaro, in quibus soli tributimur ea, quae cimum animantibus, propterea quia ex ratione colligitur, solem non esse animatum ergo etiam eae locutiones enim vulgares, in lius soli tribuuntur ea, quae comem e rebus, quae, planitie in M. A surgunt , meterea quia ex ratione colligitur, Soli non conisi ut ex planitie in altum assurgat Sed verum est prius-mente Fari; aliam enim rationem aflerre non potest, quare haec ficta vulgariter sint accipienda : Ergo posterius. DCCCCXXVIII. Inst. I. M. p. 8s Accommodetse per nos quidem ad ea, qua seUbinsum Obvia, dummodo veritatem rei non dest at o veritarem robodams Hac fluam auctoritatem infalsibilitatevique in discrimen non

Res tui vii Ecclesines est Variatione seu hiis solictio

rerum vicissitudinem, quae sius variatio vera est, minutu argumentum suppeditat, neque quicquam est in nostra sententia, quod veritatem, auctoritatem insallibiliton scripturae in discrimen ad

ducat.

DCCCcXXIX. Contra secundam responsionem instat B. p. 2or . edium probatiois rerum pici itudinu desumtum a Sole, non a Terra. ad-eriae a me immutari argumentationem Goasta, qui argi emetur ab ipsa

433쪽

sist quiescens propter motum Terracοηθiciatur, modo qua oriens modo quasi occidemctc. Videat Lector, .u lubet, plenius P. zo I &2o2. Pue hic

contracte proposui. .

Resp. L. Mediuin probationis Ecclesiuae desumtum esse a Sole non nego, cum expresse dicam, nudabortuo occasu solis petitum, qui omis&occasus cum denotet apparitionem, occultationem sibH monte, non Terrae, sed soli rem aestabitur. Iumentini itaque

Ecclesiastae Line neouaquam immutatur. r. Tota vis argumenti in si . militudine ista consistit, quod Sol comparetur eum bestiis ad stabula sita nhelantibus, quam non inis e motum solis realem responsione quarta ostendi. DCCCCXXX. Sic M. p. it . Argumentum Ecclefasta nox est tale, ita

enim verbis oriri, Occidere, aspirare, non argument/tur a pasione quadam, inve denominatim externa, qua Solli accidat, qualu'si, cos hsed suitur m-ta actionem aliiquam in Sole denotantibin.

Resp. Verba ista uvis perius dictum, prout vulgo inventa sunt&actionem significantii passionem, cum lint verba non transeuntia, sed immanentia. At a Spiritu Sancto estirpantur tantum ad iras nenido notandani, actiones agente non determinatis. Dccc xxi. Inst. B. p. io contra responsionem tertiam. οὐ usto in exeruplo Solu Hi uti phrasuluia, qua perse notet motum Solis, ita ui mn, cesses h dilutare, an vinfuerit Eulo a adfluum suum μtivendum determinare, cuisubjecto proprie infit motin, Sobne an vero Terra, suscere ut ostendatur, eam uti tali moreisquendi, qui per se cogitationes egentium se audientium ducit ad conceptum motussolaru,ita Ηι νι facilior o commodior occurreret ei, qui exprese intenderet docere motum solarem:sauem in lingua Hebraea phraseologiam aptiorem non ditri certum estis c. Resp. I. Si ex sola plarascologia sit argumentandum non attentis

eircumstantiis toxius 8t scopo ergo Soli erit notitia adscribenda, anhelatio defatigatio, ingressus subterras, vita quae non alia, quia .cundum hanc instantiam suscit ostendere; si ripturam mimis modo quendi, qui' secuitatio legentiu ood umium Mur ad Mepium mistia, at inelationis, defatigationis,solaris iure sub Tremor ita ut risD- risior occurreret ei pii expressi intenderet docere notitiam, imo defatis/tionem solarem & c. M itaque omnino necesse estu sputare, an opus ni rit Ecclesiasten ad scopum suum attingendum determinare, cuinam se jς pyreric insit motus si enim ad scopum nihil attineat, cense

434쪽

dumne erit, histramextra scopum siquid determinasse DCCC XxlL inae ad quartam responsionem B. p. roq. Si rex Haerest mi ad νώω rem secutisnem ex Podam, erro ruis explicationis piarenta in apta pararimis pari ius illitudinis , cumque' amise motum a similibin, quarenda est comparati ii qualitate qua Misen alia ο- is dari quam inrita , is lis est justa ct totalis istositio argumenti: Qua Is est celerinu eqvi a piramis . stiba n tuis Areuritis Solis undem. iis

occasum se locum ori Nesp. Apta comparatio parti una similitudinis consistit in celeritate variationis inus, sic erit haec julta dispositio Qualis est celeritas equiadspirantis ad stabulum, talis est celeritas vatiationis situs in corpore O . lari, qua fit, ut jam mortu, postea versus occasuin , ac tandem iter uinin loco ortus conspiciatur.

M., tertiam suariam responsionem nihil habet, p. 87, Ι 84. quod non es hic, vesin antecedentibus refutatum inveniat lector.

nisi O realitero secundum natura diu veritatem ageres Sed rerum est A recedem Euὸ Ratio Major , cum hic loci Rexo Fufiuis post damum septem imia de multu naturalibia insteti pereo set dum eorum Minyam agat, raris milia dari potest, cur se aureos apparemo tantum loq*ρtur Resp. Sensus hujus argumenti, si ad nostram sententiam debeat 'plicari, talis debet essh: Si Ecclesiastes de pluribus corporibus natural laus adhibet formulas non innitentes praeiudiciis Mermnes opimonibus, ergo quando agit de sole etiam tales sermulas eum adhibere est censendum. Ad ouod respondeo negandoconnexionem Maioris,cujus negationis haec est ratio, quod Ecclesiastes omnes scriptores sacri utamur brinulis receptis, quatenus talibus, sive opinionibus erro si nitantur, sive i. si ei loquendum de aliquibus rebus, circa quo

sermula receptae ex nullo errore ortum habent, fit, ut quia tales receptae sunt eas adhibeat, si contra, similiter. Atque haec ratio diversitaris satis est evidens. a. Argumentum inverto si in Ecclesiaste reperitiniurArmulae non nudam veritatem sed ut praejudiciis infantiae est obvolutae Primentes, ergo nisi diversitatis ratio ostendatur, etiam crasendum est, sormulas properare, circumire, de Sole adhibitas pro talibus esse cin-sendas Atreperiuntur Phrasis en adspirare ad locum iniplicat ratu

435쪽

DCCCCXXXI v. Pergit H. p. II. maliter h; Dmtus Sanctus de venti circuitione loquitur, taliter etiam de Solvvratione agit. At de ventici mitione physice secundum essentiam ct naturam hἰc loquitur. Ergo etiam de Solis Dratione physice ct secundum ψω essentiam Cr naturam Ic agit.

Res p. in hoc argumento praesupponitur, Soli competere gyrarionem circa Terram, quae est ipsa qua illo; si vero sic arguitientum trans-sorinetur: Qtialiter accipiuntur voces circvvrire, properare, re Perti, quando de vento usurpantur, taliter etiam voces adspirare ad lacum suum, pr perure circumire de Sole usurpata sunt intelligendae At illa denotant praeter stus variationem etiam realem venti motum Ergo respondeo Majorem tum demum veram fore, si eodem modo ex circumstantiis textus appareat, Spiritum Sanctum per phrases dictas de Sole adhibitas docere motum realem, ac supponi debet, cum motum realem venti per illas docere velle ex circumstantiis textus patere. Atqui hoc hactenum

non est probatum, sed e contrario ostensum motus realis in Sole significationem ad scopum Spiri rus Sancti in locis adduistis non requiri. DCCCCXXXV. Tandem inquit Fq. p. I . Qualite de fluminum origineo, reston hἰc loci disitur, taliter etiam de Solis viatu. At naturalia terct proprie de stiminum origineo resexu hic dicisur. Ergo naturaliter etiam ct proprie de Solis motu . . ajor tamdiu abit, donec ratio data fuerit inconsequentia, qua dissiculier dabitur. Resp. Si argumentum fuerit conformatum ad eum modum quo praecedens, prior responso ei poterit facile applicari, qua Major propositio negatur ratione inconsequentiae adducta.

sententia. DCCC c XXVI. Genes. I. vers. I verba sic habent Post dixir

Deus, simioluminaria in expanso Cali ad distinctionem faciendam inter diemo noctem, ut sint in signa cum tempestatibus tum diebus Oamiis, ex hoc loco H. p. 27s tale format argumentum. Cujus est mensurare odistinguere tempora, illivi etiam es mονeri. At Solis cum Luna es mensiurauo distinguere rempora. Ergo Solis cum Luna etiam est moreri . . Horis connexio inquit obpiam cuipis en quia temporum mensurati atque distincti fi Cooste

436쪽

per tam Minorein probat pag. a 8. ex loco adducto. Resp. ipse vidi uid regerim hoc argumentuli possit, nimirim, mensurare&distinguere tempora o aliter esseopus vitalectus, ori GVE Vero esse soleua, quaremis ejus sit mularis variatio respectu, mrum Testuris partium praebet nobis occasionen distinguendi, iuranditeinpora. Itaque si Major eo sensu accipiatur, ut accipi debet, fusa est. Neque video ullam ab ipse irius Majoris probationem an

tam praeterquam quod dicit, temporum mensurationem atquc distin- stionem fieri per motum, cujus universitatein Propositionis evertit per instantiam, quam ipse ibi objecit: Solarium hora di inguereo mcnsiurare, neque tamen noveri; unde insero, ergo non omnis temporum mensuratri fit per motum ejus, quod mensura atque distinguitia

DCCCCXXXVII. Inquit p. a 6. Si is hac Meesidissimile. ρ

Resp. o Mensurare atque distinguere tempora consuetudine Io- quendi recepta tribuitur secundum adversarium Soli mobilia sciat erico immobili, secundum Copernicanos Soli immobili4 sciaterico,quod una cum terra circum gyratur: at ex sententia utriusque tam rei immotae quam rei mobili Exinde insertur, non omnem temporum mensistationem fieri per motum ejus, quod mensura atque distinguit, nam secum dum ipsim non movetur lateticim , quod tamen menserat disti guli tempus. Itaque instantia ista contra abersarii responsonem sciaterico desumta non debet spectari tanquan simile, sed tanquam particulare aliquod, Propositionem Universum, cui Objectio propolim

innititur, evertens. a. Sicut solarium proprie non potest distinguere tempora,ita nec Sol, sed pure objective se habet. 3.Concedamus, Solcm potius debere dici mensurare tempora quam sciatericum,eo quod radios iii objectam tabulam pargita an ergo nullo inodo sciat ericum potetit dici mensurare tempora An vero ad projcinionem radiorum solarium in tabulamis Terram requiritur Solis motus circa 'criain prius non audebis dicere posterius me dicere non permittit ratio.

Dc CCCXXXV Π Haec simi, quae secunda vice volui reponere

437쪽

ra CAR. NITTIcHII CONSENSU VERITATIs.clamoribus adversariorum , ex quibus satis superque attento de judicioso lectori patebit, nihil quicquam hactenus iiiversarios omnibus

suis machinis obtinuisse, remqtie manere in integro, ac, m ex dictis pateat, sententiis caries nullum esse cum sacris literis dissidium. nihil aliud restare, quam ut ear, num verae, num falsae sint, perluine rationis examinentur, quod ex parte etiam in hoc tractatu est factum.

438쪽

Rerum is Verborum, item locorum Scripturae, ut se Am

ctorum in hoc tractatu citatorum o explicatorum. Numerus articulos, non pagina refert. Vox

Aben Eetrae r , 682. Abstractio Mathematiea 29 Meommodat se vulgo pirmissatim 'quomodo. 647 633.7ss,sio. quomodo id acere debeantconcionamim 'Accuratius debellom scrip Mu Mynritimis sunt Meetaria linem, quam de iis, me minus M. Aecurata veritas non opponit susitati Humitarimo ae curata notitia rerum natur illiu non requiritur ad scopum viritiis Sancti in Scriptur 78

Acroamaticae locutiones, Os 7 2, 7 7.

Actio a motu debet sollicite distinguia6et 267 est in agente4 ab agente 2 8 plus ejus reciuiri ad Motum, quam ad quietent, si pra- iudicium 268 cujus causa 172. Actionis celeritas vulgo concipitur per motum 6 6, 66o Actiones quomodo conveniant creaturis si αὐχ una diisia aequivalens multis a nitas creatis est fundamentum distinguendi decreta disina 138. Actorimis. 9, imi r.

VII. 2r. 6 XIV. Io. 833. XVII. 28. 796. XXVII. sas. Adversariorum eonsensis circa sententiam destrio scriptiua vulgari,

δες apud vulgum aequivalet Nihilo ε'7, ut apud Danaeum s . . quin

439쪽

AEquinoctia per hypothesin Copernicanam aeque salvantur ae per Pto

AEthyopes ad extremitates ortus εἰ occasus collocati ab Homero,q7s. Sternitas mundi ex constitutione spatiorum imaginarionim ante Munis dum conditum recte infertur, 297 non vero sequitur ex Mundi I definitate, I A. Alat Deo quomodo tribuantur 6w, 63 p, nec tamen propterea ut avis concipiendus 636 639. angelis assignatae ad velocitatem actionum

denotandam, Ss6.

Altitudo stellarum supra sphaeram Saluin immensa 879. Alsteius in Pleiade Apos, i ca 6o8 67 q. Amesius in Antis, nodalibus 6ir. Amplitudo optr:tm Dei. Analysis Psalm vix a versu et ad 7 8s . A'ναάρων quid significet. 6 Ancilla Theologia Philosophia non est pet. Angesi non sunt cliinati movcndis orbibus coelestibus 89. Ubi e rum quomodo debeat concipi 3oo. Analytici differentia a Dialectico 68 Animae sedes praecipua Cerebrum 33 3,uuod probatur rationibus sues, 36o, 363. consentiunt communiic Medici sues, & Thelo non pauci 3 9 non Cor III, 7 6, sicut errat vulgus 333, quem enor quidam Theologi retinent, s9- in Anima quomodo excitetur iracundia s6r, melancholia 361 sca. Annihilato mundo anni hilantur omnia locaris . qualis hoc posito Idea mundi in mente nostra latura ivsiet 1qI, rqq, qs. Anonymus dicitur aliquis cujus nomen non est cognitum 62o. Anthropophatice Deo non tribuuntur ea,quae consentientibus omnibus impresectionem important sq,HI. Antipodes multi ex Patribus negarunt ex Scriptura male intellccta Aps nunc nemo negat etsi eadem sit Scriptura Aphs r. Antipodes quod assereret Virgilius, a Zacharia Papa Romano haereseos fuit damnatus εν

Antiquae & nova sunt sententiae, qua per lumen navale cognoscuntur

440쪽

Aliintasinon sciverrunt in is sit, citarunt versionem Lxcetum ubi discrepantia a textu Hebraeo est mantina sit si secunduin Apparentiam loqui quid si s.

Apparens locus Astri undo vocatur venis,non est n--ntasMo. in Apparentia externa justi dicuntur 368, 37ι, 17ris, nullo articulo fidei pugnat, γε. in Apparitionibus Dei figura columbae, senis&c. tariant SI 'Mala praesentiae Des non Dei unaginos, 6 8. 'Appropinquare' gionein quid ignificet. 32s, 26. Aquas supercoelestes ex Scripturis probare conatus est oleasteriir. Aquilo ouid Iob. xxv I designe ψ2I. Albitrii tabertas inrid. a.

Archelaus non stat Rexsecundum Id bum 186. Αρgumenti ut sapientiam dirimii 4 providentur seni mitian a

res iunxis et obviis desiimulta . si a. Argumentum ad hominem sal, nititur duabus praemios, non sociis.

ij hypothesi adversarii 618, disserta deductaone ada Uiuis

eo utens id non semper expresserofitetur Do. Aristotelica Motus Dianitio a s. Aristoteles Coelum statuit esse Deum dios recte adducitur ad proh Ddum cras.m Itylum atquipollere stylo H δόξαν 896, 893. Aristoteles lib. 2. Topic cap. I.&a. 6 67

lib. a. de celo. 92. lib. a. de Coelo cap. 3. Omlib. a de coelo cap. Ia. 233.

r. Eth. ad Eudem. cae . 896. . Aristare, samius non invest, russententia laenae gyratione ar Aritali fidei stricte sic dicti quinam,o , 7 24. Ascistisio Christi non evertitur per sententiam, Mae negat, Terram esse eentrum Mundi a x. Ascendere revera Sol in gradibus Almhcanibarin nequidem secundum Tychonelii stolemaeum potest dictaso.

Astii locus verus 2I, 46o idem qui pinens 46o. Astri locus Apparens quando vocatur verus, non est nuda veritas Asso. Zstronomicae res accurate traditae excedunt captum hominis idiotae,

SEARCH

MENU NAVIGATION