장음표시 사용
131쪽
ri inquit Christiis) ct Pater meus agνicola esse vos autem
rideser palmi- ct omnes qui in me credunt, palmites Iunt. Sicut igitur agri-t m. cola solet in vitae palmitem, qui fructum faciunt, purgare,& alios,qui fructum non afferunt, rescindere : sic pater meus faciet, alios, qui bene operantur, purgabit, ut fructus nia, iores producant. Sed alios, qui mihi per Fidem informem
exterius solummodo adhaerere,& nomen tantummodo meum
prostentur , tollet, & a me resecabit , quia, cum snt inutiles , & in frugiferi, tamquam stulti recidentur. E conuersa illi, qui fidem cum operibus iunctam habent, vere sapientes vocari post uni, sicuti Christus inquit, & ego superius in Virginum parabola vobis indicaui; nam ubi illis , quas
oleum defecit operuin , fatuarum nomen impositum fuit, quinque fatuae: aliae tamen , quae oleum sibimetipsis bono Tum operum procurarunt, sapientium nomine sunt affectae ,.quinque prudentes . Ideo l. in sacris Scripturis perbellum critur arcanum; quae quidem ut hoc annuerent mysterium illorum Patriarcharum tam aestimatorum , nedum iucundo rum , ac familiarium Deo, sed sapientium, ac prudentium, scilicet, Abraham, Isaach, & Iacob nominum notas, seu elementa duplicauere, ut intelligeremus, quod, cum sit elementum Λ , alphabeti principium, ac omnium reliquorum elementorum , ex quibus dictiones formantur ; & in ipsis Patriarchis simplex non crat, sed duplicata ad significandam, Fidem est , quae ianua est, & initium ceterorum omnium etat quia illi sancti homines duplicata, id est, informi quo ad
credulitatem, εἰ formata quo ad operationem, hac Fide usi sunt: propterea in eorum nomine elementum Λ, reduplicarunt. Et iure quidem optimo , nam miles, quamuis aὸ bellum proficiscatur, tamen nec praemium, nec coronam meretur , nisi strenue pugnet, ac superet: Hae est victoria, qua Cicit mundum , Fides nos Ira, sanctus ait Ioannes cap. F. ac si diceret. Animaduertite fratres , quod non sufficit, ut Fidem habeatis, &credatis simpliciter, quae Deus nobis reue lauit, sed credendis ita operari oportet nobis, ut de inimicis victoriam denique reportemus . Si vir ille, ac illa mulier ad eorum domum atra de nocte redire volentes , di ob id quidam maximum eis lumen prouideret: attamen hic, vel naec in aliquo loco considerent; nec ultro plus iter sequerentur . nihil eisdem lumen esse, aut inseruire ambiguum non est: Ambulata dum lucem habetis, ut non vos tenebrae compreheudanti
132쪽
fidus Dominus noster in Ioan . cap. ra. ait: tamquam di- 'eerer, Fidei munus, quod vobis i utra elargitus , mirabile lumen eis, & id est, quod, di videre , & percipere Dei secretiora facit, de inter noctis tenebras huius vitae sic vos ducIt,& respicit, quod facile, ac opportune domum, quae caelum est, attingere valetis. Interea vos neci pedem figere debetis , nec manum in assidue de bono in melius iter conficiendo in via Dei ; sed denique tales adimplere operationeS , ut haec Fides ex insorini sormata , plenaq. fiat, atque euadat. Fides soli assimilatur, qui omnia atra, ac frigida illuminat , ac calefacit loca , ea ingrediendo : sed ianuas claudentibus nullam utilitatem affert, & fructum : Orietur zobis timentibus nomen meum Sol iustitiae; sanitas in pennis eius,c. q. ait Malachias; tamquam diceret. Respicite : Messias enim veniet, ac veluti micantissimus Sol, & illuminabit, & illustrabit mirabili Fidei dono vestram animam. Et ideo vestra ex parte huius animae potentiarum fenestras patefacite, alio quin , aut parum , aut nihil proderit; & ideo etiam in Apocalyp. cap. 3. exclamabat: Ego fio ad ostium, o pulpo: quis aperuerit, intrabo ad litam . Demum ut finem dictis imponam credere non sufficit, sed etiam operari oportet. Verum est, quod aliqui inueniuntur, qui aliquo pro paruo temporis momento peccata omittere acquiescunt, ac ea confitendo de eisdem veniam accipiunt: sed paulo post ad
vomitionem redeuntes, eadem peccata, immo peiora, resumunt. Elianus lib. . c. I 3. & cap. 23. de PliniuS lib. 9. c. I. . di Caelius antiquar. lect. lib. 26. cap. I 3. narrant de vipera ,
quod , cum sit callidissima serpentium species, ipsa libidine ardens, ad marisque situs se approximans, murenam sibilo aduocans , antequam carnali inter se modo coniungantur , addunt iidem, quod haec in quodam praecipuo loco viruS re linquit, ac, sua euomita libidine, dictum virus resumendo ad eius spccum redit, & latibulum : ui baptizatur a mortus, ct iterum tangit elain, quid prodest Du.itio imus λ Dicit Eccles. cap. 34. Quid oportet , quod in paschate , vel in quovis alio tempore per confessionem peccati virus relinquas , si paulo post iterum idem resurnis Ille , & illa Patritio, manus , & vultum expolire volunt, sed prius ex digito annulum, quem habent amouent, in arculam collocanc, ac in i , expolito vultu , cura deminet resumunt: In circuitu pergis in i , ct in circulos suos reuertitor, ait Eccles cap. I.
Fides est seI. Malach. q. 2. Apoc. 3.
133쪽
tamquam diceret, tu ex tuo digito annulum remouisti pescati , immo ex animae ceruice demisti, & optime hoe etaeis sit: verum , si paruo temporis spatio inde resumi- sti, aut nihil, aut parum tibi proderit ; nam, ut credamus, denique . Mnon sufficit ; sed etiam ia , - ut operemur ne- lcesse est; quemadmodum sanctus Iob operaba. tur, qui non tantum erat timens Deum , immo re-
134쪽
D e bonis a Deo in Iustos collatis in
quae a Deo in Iuclos, in hac vita conferri solent , expla- . nabitur . Et infecunda parte ad quid tenentur sty erga parentes, O parentes erga filios .
Natique sunt ei septem filii, & trea filiae. Iob i. a.
' O S T E A A M praecedentibus in
verbis hactenus explanatis intrinseca, ae spiritualia sancti Iob bona Spiritus . . p. Esanctus , & numerauit, & enarrauit; in Iob coliata nunc prosequens ad exteriora , ac Deν. temporalia eiusdem bona enucleanda pergit,d icens: Natiquesunt ei septem 6,ct irristia: quae circa verba plu- . ra connotari habent. Primum est, cur sancti Iob extrinseca, ac corporalia bona enarrare incipiens,
a filijs inchoat, & non ab alijs λ Secundum est, qua re no simpliciter ait, quod filios, & filias habebat, relicto particulari quatuor masculorum, & trium feminarum numero Tertium est, cur obliquo id esst, dativo) & non recto id est, nominativo utitur nomine λ Qua re non dicit,habebat quatuor filios, ac tres filias, sed potius ait: Natiq. sunt ei quatuor ij, ct tres stiae λ Haec tria hac in praesenti Lectione explicabimus . Pi ima duo, scilicet, in prima ; tertium vero, in secunda parte. Attendite.
135쪽
Natique sunt ei septem y, edi tres, hae. At primum is
hic ego peto, cur Iobis corporalia bona spiritus san-etias explicare volens, a filijs exorditur λ Hic pernotate, quod in tribus, & praecipia E,& principaliter Deus hac in vita iustis
fauet. Primo, quod illorum . memoria apud postpros numquam decidat, sed in orbe aeterne permasteat, operatur. Secundo usque ad decrepitatem sitae diu cos gaudere facit. Tertio, & vltimo, varios filios masculos, scilicet, de seminas eisdem largitur, & concedit. i Prius nψmen eorum: hac in vita in Scripturis sacris conseruari vult, quemadmodum de Abraham, Isaach, Iacob, Moyse, David, & decem , de centum legitur . E conuerso improborum nomina, etiam conseruari, ac in orbis scripturis prophanis de illis memoriam haberi, etiam cernimus,& non ignoramus : rustis igitur hoc tantum dari priuilegium quo modo verum erit Z Huic respondeo,quod, licet virorumque memoria seruetur: hac tamen fit differentia , scilicet, quod dum reprobi de ipsismet
memoriam relinquere laborant; iusti, hoc abutentes, in Dei manus se exponunt. Vnde Isaias ad rem hanc aicbat,de Deo ipso loquens: De Cenire matris me e recordatus PG nominis mei. Ille filius familias, facultatem patris Iegitima de haereditate sibi conuenire, suamq. futuram probe noscit: tamendum pater vita gaudet , de ea dcm sibi solicitudinem committit , nec studium quidem in ea adhibet: Ego autem non quaero gloriam meam ,' eLi qui quaerat, ct iudieet, ad hoc dicebat institutum Ioan . i8. Christus Dominus noster. Praecipuam de ipiis curam Deum gerere iusti optiuae norunt: et ergo eorum famae, honoris, exist inrationis ac nominis eandem curam omittunt; & quod hoc nulli dubium extet, Eccl.c. Is audite dicentem . Nomine aeterno h reditabit tuum. Et Isaias cap. I 6. Nomeisse ἰtemtam dabo eis, quod non peribit. Econspectu, inquam, reprobi, quia Deum de ipsis omnem memoriam deleturum perspiciunt, semetipsi, ut illa permaneat, Iaborant; de ideo ipsi met in Sapient. cap. a. exclamabant . Post hoc e imus qua no; fuerimus, & postea addit,stnomen
nostrum, obliuionem accipiet. Et in Gen. cap. II. CHebremtis nomen nostrum, antequam diuidamxr. Videte,quaeso, vos quem adhibuere in hoc laborem; nam Babylonicam turrim propterea construxere : sic etiam sequi mundanos vidimus , scilicet, hunc Mausolea componere, alterum testudines, seu fornices, Pyramides alium, & ista istum, illaque illum
136쪽
lum redis eare. Secunda differentia, quae inter reproborum, Amara es r ,- ac iustorum memoriam viget, ea est, videlicet, quod quam i , quam ambo nominantur, tamen in eo, quod laudis, & circo. mij titulis iusti exaltantur, in eodem opprobrij, ac dedecoris impij nominibus magnificantur. Et ideo Prota. i8.egregie loquebatur : Impius cum in profunZam peccatorum et euerat, Proueri I 8.I. contendit, sequistir eam uncminiasua. Et ubi proborii, S tu .storum bonoru operum memoria retinetur: improborum, ac peccatorum vitia come inorantur,videlicet, pcccatorum auaritia, impietas,& huiusmodniustorum pietas,& religio. Et tdenique finem his demus) in quibus iustorum nona n semper superest,&excrescit, in h:s reproborum nomen d cficit,& imminuitur.Exempli gratia,vos dicitis in Autumno agri culto- Simiis. rem varia poma selisere, illa, quae marcescunt , ut Domini eius ore indigna , a se abiicit, belluis'. osteri: sed quae syncera , intacta l. sunt, seruat, ut Dominus cumulate eis in annum potiatur Et ideo ubi deprimis dixit Psi s. Nee memor psal. 13. .ero nominum eorum per labia mea: de iustis autem ait Sponsa
Cantic. c. 7. Omnia poma noua,'Urtera seruaui tibi diisse Cane. r. 1 f. mi. Imiano bona interdum poma saccharo, alii'. aromatis Simiis. condiri solent, ut gustui gratiora, atque iucundiora existant: sc iustorum nomina, tam pretiosiora evadunt, atque cariora, quod quicumque vivens ea exaltaro, & manificare seroptat. Vnde Eccles. p. dς Dincio, ivno l. Iosa ait: Memoria Iosae Ecclcs Ast. r. in compost:one odoris ficta , opus pigmentari= . Et merito, nam nominis iustorum io mundo custodia , siue conseruatio ' πις is praedestinationis in caelo argumentum parit. Pater familias 'I'' duos libros habet, quorum unum apud generalem sui im Pro. ' - ς curatorem seruat, alterum vero apud se tenet: nihilominus quidquid in uno scriptu in altero etiam detinuatum est, veinde omnia in ambobus descripta, atque delineata aequipa .rari, & coaequari possint. Iustus in aeterna praedest matione , in Deiq. mente iam descriptiis, ac delineatus existit, in praesentis vitae libro etiam descriptus, ac delineatus esse debet, qui quidem sacra Scriptura est, atque memoria, quam ipso. rum omnium Deus seruare facit. Sccundo, eos, ut diu vitam degant,beneficiis afficit: unde dc omnibus Patriarchis, Deique familiaribus dicitur: Mortuus est plenus dierum , di praetipue in Cencs. cap. 3 s. in Isaach obitu: Completi sunt dies Isaach centum octoginta an- Gen. 3s. II. verum, consimpi I. as a te mortum e I, 9 VIosinu es po- a 3.
137쪽
D. Athanasius in Apologia defutasua .
pulo suo senex, o plenus dierum . Vbi selendum est illud ap
pellari plenum , quod habet totam perfectionem suae conso . nam naturae et quo sensu in Genes eodem cap. I. Septem illae spicae, quas Pharao vidit, fertilitatem septem annorum, protendentes, appellantur plenae ; sicut e contrario vacuum,& inane dicitur quod eam non habet: quo sensu terra i principio mundi dum non erat vestita floribus, consita arboribus, animalibus reserta, inanis, ct vacua dicitur in Gen. I. videlicet, quia finem illum , cuius gratia condita erat, non assequuta fuerat. Ex quo iam multa intelligas, . quae in sacris Litteris dicuntur habere, aut non habere plenitudinem. Primum enim is, qui illud vitae spatium sibi a natura desinitum attingit, neque casu, aut euentu , fortuito, aut ex Dei iudicio ante illud e vita tollitur, dicitur obire diem suum plenum, ut de Isaacho dicitur, ut supra, ad illud confirmandum D. Athanasius in Apologia de fuga sua affert illud,quod dixit Eliphaz amicus Iob cap. Venies siuniusfuerit insepulcrum , Ut seges matura suo tempore demessa ,-οι manipulus areae in tempore collectus, seu ut nos habemus) ingredieris in abundantia sepulcrum, scut infertur aceruus tritici in tempore suo. Hinc colligitur iustus vir, tritici aceruus appellari, quia post laborum trituram plenos dierum in Dei horreum congregabitur i, quemadmodum dicitur Matth. 3.& eleganter expendit D. Cregorius lib. 6. Moral. c. 2q. Ubi recte, inquit, dicitur, petit refertur aceruus tritici in tempore suo: frumentum enim insegeteste tangitur, ventis concutitur, atque ad aream deductum triturationis pondere praemitur, ut a pallearum connexione soluatur; Denique retictis paleis ad horreum dueitur : se enim anima iuIii in hae Dita Uuperno lumine illa batur , tentationibtis exercetur caelesι
disciplinae supposta , correctionis gelia percipit, u satietate
carnalium mundior recedit; Θ,retirilis paleis, ad horreum dueitur , quia foris remanentibus robus, ad stipernae mansonis
gaudia subleuentur. Dum enim as ictionem iuHi prae a patriae calesis inueniunt, quaspos i pressuras ad borream
grana deferuntur . Haec Gregorius. E contrario de immatura morte impiorum dixit Eccl. I s. Et touetur de numero anima eius . Et Regius Vates Psa LIq.
Viri fanguinum , ct dolos non dimidiabunt dies se os . Vnde
est illud Eccles. 7. Non impie agas multum, O noti esse Hultus , ni moricris in tempore non tuo. Hinc fit, quod mors
138쪽
sanctorum somno in sacris Litteris assimilatur : unde in Pa . Morinprosmna. triarcharum morte sedulo dicitur: Dormivit euis patrιbus suis . Primo propter dormientis firmitatem ; nam, dum homo dormit, nullius aduersarij potentiam pertimescit: sic sancti per mortis somnum ex omnium aduersariorum manibus Mora om= o a eripiuntur, & aeternae securitatis fiducia perfruuntur: unde Dominus aiebat Matth. io. Nolite timere eos, qui occi unt Mati. io. it. corpus: anima aDum non testini cecidere. Sic igitur in hoc conueniunt mors, & somnus , quia utraque securitatem tribuunt; somnus ex insensibili taee , mors ex libertate, de qua dicebat Psal. in s. Laqueus contritus est . di nos Aberati sumus. s sal. r a 3. r. di in Ioan . cap. ii. Si dormit saluus erit. Secundo propter Ioan. II. I a. dormientis figurae mutabilitatem, quia exterius videtur mortuus , qui maxime interius vivit, ite sancti, cum mortui sint siccundum carnem, tunc vera vivunt vita. Unde Ps. ι 16. Cum dederit dilectis fuis somnum, ecce haereditas Domini. Pal. 6. 3. Tertio, & vltimo di ad nostrum pertinet institutunt propter cum marquietis suauitatem , quae tanta est, quod non solum nullo--μηt u ne ,rum laborum dormiens meminit, & dulciter requiescit: vn ver ut de Apoc. i . Brati mortuι , qu3 tu DomiNo mori uetμra Apoc. i .i 3.
amodo iam dieit spiritus, Ut requiescant a laboribus suis ; sed rest ita in sensibus plenus, quod nihil aliud cupit, di quaerit.
Vnde merito D. Chrysostomus honii l. 6. in epist. ad Theilal. D Chos Lm a super illa verba : Nolumus vos ignorare de dormientibus, in homis 6. in v Aquit: Mox in ipso exordio fundamentiam consolationis iacenti, Di, ergo propior mortuos, immodes e plangere eorum eLI, qui siem
non babent. . Merito : animus enIm resiarrectionis ignarus, e mortem hane corporalem mortem esse putans, non immerito
morio i tamquam perditos pungit, atque intolerabiLter Iu ,r . Si ergo morientium gratia Iugere gentium es immodeseplangere , genasque lacerare, quorum est, dic quaeso Z quam ob rem timentaris υirum si credis, ct resurrecturum, non perEfesomnum , ct dormitionem . Haec ille . Et D. Hieronymus lib. i. cap. 3. Prouerb. super illa Verba : Sι dormieris D uia ., isti non timebis, quiesces , ct suavis erit omnus tuus , ait, patet a. Pros. iuxta litteram, quiascurus er dormit, ct vigilat,er quiesciso ambulat quis innoeentem ante Deum, cy iusὰ vivere meminerit : sed er iustus eum in morte dormierit, non Iolum p tentias malunorum sirituum non metuit, sed in pace quiescit, ac Hevrὸ dum resurreritionis expectat, quia Deum Ubique praecepIerem habet , ct cusodem quati erit in Psalm. ar. Nam Psal. a X. q.
139쪽
es ambulauero in medio Umbra mortis non timebo mala,qua.
niam tu mecum es. Haec D. Hieronymus.
Tertium beneficium , quod Deus hac in vita in luminia, contulit, varios filios, amplamq. sobolem sibi elargiri est , quod quidem , & in naturae Lege, & in Lege icripta praecipuum, ac singulare beneficium extabat. Unde non . Gen. 22. I 7. modo in Gen. ra. Abrahae inquit: Multiplicabo semen intim Psal. i 26.3. scut stellas eati; sed clarius in Psal. ias. Cum dederit ditissitis fuis somnum , ecce haereditas Domini My,merce ructus ven-τhata retussu - ris . Quod Theodore itis exponens, ait: Quod Deus Optimus pς DL Maximus eius electis tranqtituam,ae pacatam vitam elargis
tur, prose amplam, ae si ijs. Et hoc est illud, quod in eodem Plat. ias. i. psis imo David canebat: Nisi Dominus aedi auerit domiam, in vanum laborauerunt qui aediseant eam, ut demonstraret plurimorum filiorum possessionem praecipuum Dei munus Cen. 3 o. r. ea i stere. Et in Genes. cap. 3 o. expresse legitur, quod sermosa Rachel de impotentia , ad filiorum generationem cum viro suo Iacobo conquerens, aiebat: Da mihi tiberos, patriarcha Iacob respondit ei: Numquid pro Deo Sosum Z Vt, si dicere vellet, a meipso filios procreare non valeo, quia,cum hoc sit praecipuum Dei munus , idem a Deo etiam obtinere Cen. 33. s. oportet. Et in Cen. 33. ab Esau fratre suo dum ad propriam remeabat patriam requisitus ipse Iacob, quod nam inquiente) gentium genus erat illud, quod secum ducebat; & si ca- Libere, has,dio su sui erant filii: respondit Iacob: Partani iani, qhcs dona vinum Pol os . uir mihi Deu eruosuo. Itaque hic clare videtur, & experitur praecipuum existere Dei beneficium, atque priuilegium :Modo cum sanctus Iob Dei coniunctus cxiseret, ius requirebat, quod hoc etiam beneficio Deus ipsum afficeret: & ecce , quod eidem Deus masculos, atque feminas filias e largiens, dicitur, & optime.
masculorum,& trium feminarum praecipuum numerum tan-D.Gregoris, . tum amplectitur λ D.Gregorius I I. Moral. c. I 2. suo de more
3 orale. a. locum istum allegorice exponens,ait, quod intelligitur Chri- pQuo sty:s cuin tota Apostolorum praedicatione , ct quo ad auda- ά edtiosignifiea. ciam, qua ab ipsis conesonandum erat,& quo ad illorum nu-ra par septim si- merum, qui praedicaturi erant,& quo ad locum, in quo praeli indicare debebant, di quoad ipsemet pra dicanda. Quo ad at daciam, quia impavidi, & intrepidi praedicationis ossicium excrcere debebant; ep,quia textus a virili sexu orditur, Natiq.
140쪽
tiq. sunt ei fili j, quod virilitatem denotat, di vim. Et quo adnumerum , quia Apostoli duodecim esse debebant, en, septenarium numerum signat, qui inter se una diuisis quatuord ter, & ter a quatuor mutuo multiplicatus duodecim numerum perficit: nam quatuor per ter multiplicatus duodecim essicit; & ter per quatuor multiplicatus etiam duodecim dicit. Quo ad locum, in quo erant praedicaturi, en quatuor numςrum assignat, quatuor hoc mundi partes numero significans . Et quo ad praedicanda , quae mysterium erant sanctissimae Trinitatis , en ter alterius partis numerus . Ita
etiam in femineo sexu textus inquit: Et tresflua . Hic D. dicit Gregorius in praetacto loco) S perfectio annuitur , & D. Grerrisν.imperfectio: Perfectio, scilicet, in ternario numero, in femineo autem sexu impersectio . R ibus duobus Fidem innuit, simul & opus: Fidem , videlicet , Christi, cuius Iob perfectissimum typum gerebat, fideliumque operationes ex semetipsis imperfectorum sed sanctissimae Trinitatis gratia
standorum , atque comprobandorum . Non ne hos videtis
vos perpulchros allegoricos sensus, quos ex hac in Iob textus auctoritate tantus Diuus Gregorius hauritur Sed hinc ad meam rediens rem, dico, hoc Spiritum sanctum emcere , etiam , ut maximopere lobis bonitatem nobis aperiat: Cui quidem , cum dederit, atque diuersos concesserit filios ; &beneuolentiam, & amorem Caritatis, quibus erga ipsos a Dficiebatur, innuit; & praecipue in septenario masculorum natorum, &in ternario feminarum filiarum numeris hoc acci .dit : in septenario equidem numero; nam veluti Philo ait Hebraeus : Gaudet natura in hoc numero, quae septem diebus Ps.I. FGI M. perfecta fuerit: Et quemadmodum septem diebus tota mundi moles persecta extitit: ita ad septenarium nu. Septe aratis numerum tota eiusdem persectio. Quae perse- ctio etiam ad ternarium reducitur . Vnde Aristoteles in lib. de cae-- lo, & mundo dicit, omne trinum eis perfectum.