장음표시 사용
271쪽
Adamas, ide Lindomabilis. Iustus tamquaAdamas ossertur a Deo , ut probetur . dia-
ac magis mundo nota fiat;& sic tribulationes eis necessarias esse clare videtur. Huc spectat illud,quod habetur Amos 7. Haee ostendit m hi Dominus , ct ecce Dominus Dans super murum litum , in manu eius truliaeamentarν , Septuaginta habent; S in manu eius adamas , ubi aduertendum secundum D. Hieronymum consuetudinem esse Scripturae sacrae multoties singulare pro plurali accipere. Itaque in manu sua plures lapides pretiosos, siue adamantes habeat: sed qui nam sint isti adamantes in manu Domini existentes, dicitur Sap. 3. Iusorum animae in manu Deistini,ct non tanget illos tormentum mortis: dicuntur enim iusti adamantes propter eorum in Iahoribus tolerantiam : fuit enim adamas apud antiquos ve apud Pierium Valerianum habetur firmitatis, S infracti animi hieroglyphicum; qui adamas sui nominis proprietatem obseruat, etenim indomabilis, quia nullo Instrumento, vel ferreo, vel aereo domari potest: sic iustus in manu Dei existens nullis ictibus, laboribus , aut calamitatibu concu titur ; sed omnibus viriliter resistit. Habet hos adamantes Deus in manu sua, quos offert diabolo, & mundo, persecu tionibus, & tribulationibus exponit, ac tentari permittit, ut eorum virtus admirabilis manifesta fiat, & sic necessaria ad iusti laudem appareat . Sed extende manum tuam,cte. Et hoc contingit, quia, ut dixi tres in tribulato admirabiles effectus generat: cumque primo ita eidem mentis oculos aperit, ut ea , quae sequi debet, & amare cognoscit , Hoc illud est, quod Diuus Ioannes Apoc. 3. dicere solebat, scilicet: Collyrio inunge oculos tuos, ut et ideas. Vbi notandum est, quod cupiens Christus Dominus omnibus Laodice ni Angeli, id est, Episcopi malis occurrere, cum in altum paupertatis suae,& nuditatis admonuisset,
atque ad aurum caritatis emendum , bonorum q. Operum sindumenta accipienda fuisse adhortatus; tandem caecitati, qua etiam laborabat, benigne consulens, monet, ut collyrio, quod est praestantiissimum Optalmiae medicamentum , oculos ungat, ut videat. Quid nam sit huiusmodi collyrium non uno modo doctores interpretantur . Prima expositio est per collyrium hoc loco accipiendum esse diuinorum eloquiorum contemplationem cum operatione coniunctam . Quam expositionem afferunt, & sequuntur Beda, . Riccardus de S. Victore, Pannonius, Primasius, Vgo Cardinalis, & Ambrosius, C t. Ansber.
272쪽
Ansbertus, qui ita hanc admonitionem interpretatur , Αd- Cardalis. AL-hibe , inquit, diuina praecepta ad mentem eaeam, quatenus, . ψμ' An oer virtutiam nuditatem, quam pateris videas, nis enim quodam essent collyrium diuina mandata, non dicerat Regius Vates Psal. i8. Praeeptum Domini Iuridam,illuminans oculos. Psal. I S. P.
itaque superna piratione quilιθιt per gulas scripturaram
paginas, quid Dominus ius erit Iegendo,υEI audiendo aa men tem reuocat, videt nimirum , vel quantum de virtutibus ba-het, oel certe si nihil habet. Haec ille. Id, quod etiam significavit Dominus Deuteron. 6. Nam ubi nos habemuS, Deut. 6.8.ιigabis ea , idest , mea mandata, quassignum in manu tua, eruntque es motubuntur ante oculos tuos. Alij ita transtule- Praerepta tam runt ex hebraeo: Ligabis ea in manu tua; ct erunt qua spe cilla anta sevis tuos. Etenim verbum hebraeum etiam specil- .la significat: recte autem specilla appellantur, quia per ea Uare conspicimus quantum Deo debemus,&quantus sit ni ster in virtute progressus, quo videtur allusisse Regius Vates cum dixit Psal. ii 8. Tune non confundar cum perspextro in Psal. i i 86. omnibus mandatis tuis . Atque hanc collyrij acceptionem videntur superiores doctores mutuati a D. Gregorio primae partis pastoralis curae cap. II. Vbi hunc locum Apocal. illu- D Grer. r par. lustrat: Couyrio , inquit, oculos , Ut videamus, inungimus , post cur Mis. cum ad cognoscendam Ceri luminis elaritatem inutimus no-fri aetem medicamine bonae operationss adiuvamus Aurai nem Uero babet in oculo, qua veritatis tamen videre non sinitur, quia arrogantia sapientia, CH ιMitiae eaeeatur. PDoi ga namque nigra oetiti Uidet, albuginem totirans , nibii vi- φ . N. det: quia, videtiret, sensus mana cognitionis , s peccatorem se intelligit, cogita. tonem intιmae eraritatis apprehendit et is autem eandorem ρbi iustitiae, Oei sapientia tribuit, a Iuce operna cogitationis se deel ιt,iuxta ilIud ad Roman. i. Dicentes enim se esse sapientes, stultifacti sunt. Haec ille. Secunda expositio est Riccardi de sancto Victore, & Dio' aia a rioris.
rysii Carthusiani, aientium per collyrium intelligi amaritu- Viectare. dmein P nitentiae , quae per compunctionem clarificat sen- oras Carah. siis cordis , sicut collyrium per effusionem lacrymarum ocu- μ'
4os carnis . . ' lymumsignifica-
Tertia per collyrium alii dicunt memoriam pallionis stir. Christi accipiendam es e, pro cuius maiori expositioneia Fra ei cur VAEI sciendum est , quemadmodum aduertit l, rancisscus Vallesius libro suo de sacra Philosophia cap. 61. ad abstergendas in. . . 'r' uere-
273쪽
ueteratas oculorum albugines, nihil magis i medicis relebrari, quam fel, praecipue vero cuiusdam piscis , qui callio. nymus dicitur, id est, pulchri nominis. Id quod etiam d . . Cet Galenus libro Io. de simplicium medicamentorum fa- ἡ ιι. ,.s p. cult xibHS c p, ιδ. PiiDiu S libro 32. histor. naturai. cap. 7. h. . , di Acarius libro II. cap. q. de Aristotelis sententia: ex quo Aearitis lib. i 3. Verisimile arbitratur. Vallessias, pisccm illum , quem a ty-e . de Arimi. gri flumine Tobias extraxit, Tob. 6. fuisse hunc calliony-i inum , cuius praecipuum oculorum medicamentum .
. L '' Τ' Quamquam vero hunc Tobiae piscem Beda in sua allegori.
ca expositione libri Tobiae intcrpretetur daemonem , quem Damon per pi' Christus in cruce coepit, traxit, & exenterauit, id est, ne. De Tες quitiam eius fidelibus operuit, & quas arcana insidiarum cui scerauit; tres etiam cius partes reseruauit, nimirum scor, fel, di iecut:. cor quidem , quia caliditatem eius sa-
Dαm VM re crae Scripturae monumentis inuoluit: sul, quia . ini. tis,a furorς contra genus humanum seu iret pro
propter cautelae studiu in scribi voluit: iecur denique reposuit, quia malignam consiliorum eius aduersum nos concoctionem declarauit. Ferunt enim calore iecoris occulta cibi exequi: nihi-Chr far propi- lominus alii cum piscem Christum mystice accipiunt, qui si sce I o ia 1nter- callionymus fuit ut vult Vallesius ) recte etiam rationem P Christi exprimit, qui pulcherrimo Iesu nomine appellatur; iuxta quam sententia in ita mysterium possumus exponere. Piscis Christus est, cor dilectionis immensitas , iecur amo. ris persecta deuotio, fel passionis amaritudo, in felle illo Mati. 17. 3 . significata, quod ipsi propinatum fuit Matth. 17. Dederunt ei Cinum bibere fetae mixtam i, de quo idem multo ante per Psal. 68.11. Regium Vatem fuerat conquestus Psalin. E8. Dederunt in escam meam feI.,Fel ergo , & cor piscis, ae iecur sibi cum Tobia reponunt, qui dilectionis, qua L hristus dilexit nos r& amaritudinis, quam in pasSione subluit, recordantur, Thre n. 3. 19. iuxta illud Thre n. 3. Recordare avertatis, ct tra grest. - . c. . sonis mea a synthy, Oseuis. Quo fiet, ut sicut Tobias sim. m. ia ab. senior scite pisciS ad oculos adhibito , aspectu in recupe. Wit nonrM Οιω- rauit: ita nos recordatione passionis Christi, tamquam collyrio videamus, di gratiam consequamur. Quod signi-gnificauit idem Propheta statim subiungens: ZMemoria memor ero, cla tabescet in me anima mea, haec recolens in comde meo, in Deo sperabo. Et Paulus ad hebraeos ra. Recogitate, inquit, eum,qui talem sustinuit a peccatoribus aduersum
274쪽
om fm tipsum contradictionem, fatigemini animis ve- . I ris defientes. Postrema expositio, & ad nostrum iaciens intentum est aliorum collyrij nomine quamlibet tribulationem accipien- Tributilio pertium , quae per amaritudinem sensus spirituales purgat ad R' 'cernenda spiritualia, iuxta illud Thren. r. Dem Hyst misit Thren i. ii. ignem, videlicet, tribulationis , er erudiuit me. Eth Isai. 18. Vexatio dabit intriae m. Immo ipsum collyrium bu' ty.
militatem, quae ex cognitione propriae vilitatis oritur, significat secundum mentem Ruperti sic aientis, Collyrio Rup.riar. inunge oculos tuos, ut videas,ideLi,eor tuam Cera humihiare puris ca, ut per paupertatem tuam Oideas, utroque diuitiara honitatis Dei cognoscas. Haec ille. Atque ad hoc significandum videtur Christus Ioan. s. cum caeco a natiuitato Ioan. 9. 6. aspectum restituere voluit, lutum super oculos eius posuisse: quia nimirum si lutum , ex quo conditi sumus uniuersi Memoria nostra
ob oculos mentis proponamus, nostraeque vilitatis memo- , ε
res simus, ea cogitatione, veluti collyrio aspectum ad diui ' rhia, . .
na contemplanda, nostraq. omnia in Deum referenda, atque adeo ad diuinam gratiam consequendam recuperabimus. Sed extende paululum manum tuam , &c. Secundo loco V stu urio πι-
tribulatio ut dixi diuinum amorem conciliat iu ta ii . his,lud Psalm. q. Dum superbit implua, accendit r pavcr Pn l. 9. 13. quem locum exponens magister sententiarum, inquit; Durar Magi I. sentent. superbit impetud, inrendittir pauper, quasi dicat. Eo conci lio tribulari is pauperim, Ut inceradatti de erio tui, vel incendatur, Ut puri ertur . Haec ille . Hoc est, ex eo Impius μεν -- quod impius per superbiam pauperem persequatur, ipso perbiam pavp sep upςr ea ipsa persequutione, quasi per Anthiperistesim pq qμε ardentissimo caritatis igne in Deum succenditur, atqu adeo eius patientia, quasi terra persecutionibus frugifera redditur. Hinc est , quod tribulatio plumbo assimilatur primo ratione geniturae ; a Iiquando plumbum inuenitur δε- - tum in suo loco proprio in eius vena , aliquando cum ar- . - gento mixtum , & aliquando cum auro. Tunc inuenitur per se solum plumbum tribulationis , quando grauiter, di
non libenti animo, immo cum murmuratione, & impa- tientia portatur. Vnde Diuus Paulus Roman. a. Tribu- Iatio , ct anguHia in omnem animam hominis operaviis ma opi.,iulum . Tunc Inuenitur plumbum tribulationis cum argento, Dratur
275쪽
quando sapienter, & patienter toleratur; unde sapien. s. Clara eH, quae numquam marescit sapientia . Tune denique inuenitur plumbum cum auro , quando non solum patienter , sed libenti, de hilari animo suffertur. Unde idem, Paulus I. Chorint. I 3. Caritas , inquit, non solum est patiens , sed etiam benigna. Prima tribulatio , quae insipienter portatur, peccatorum est. Secunda, quae sapienter susesertur, est Philosophorum . Tertia, quae laetanter amplecti. tur, est sanctorum, quos diuini amoris auro accendit. Secundo , tribulatio assimilatur plumbo ratione tincturae, quoniam plumbum aliquando nigrescit , aliquando albescit , aliquando rubescit. Nigrescit, cum secundum Philosophum plumbum generatur ex sulphure grosso, non depurato, & argento vivo non puro: unde ex immunditia sulphuris contrahit nigredinem : plumbum autem tribulationis in sua vena est quando homo suis proprijs passionibus vexatur, & am igitur. Vnde Diuus Augustinus: Votai
fili Domine, ct ita jactum est, Ut impia bimetistsi sit poe
na . Plumbum etiam aliquando albescit; & hoc est, quando super ipsu in immittitur acetum auctore Hermete tunc autem super plumbum tribulationis immittitur acetum , quando grauis tribulatio, quam quis patitur, ab ipso in peccatorum suorum poenam accipitur .iUnde Glossa super illa verba . Tribulatio patientiam operatur , patientia ρυ-bationem , inquit, idest , a peccato pur rionem . Denique plumbum aliquando rubescit, & hoc est quando igne incenditur : sic plumbum tribulationis tunc rubescit, quando patientis cor diuino amore incenditur: Vnde Diuus Paulus. Cum enim ins mori iuue potens sum. Tertio ratione em caciae ; nam plumbum habet virtutem dissolutivam, & Hemmes , inquit, quod plumbum in sua ebullitione omnium corporum solidorum duritiam soluit, etiam adamantis r sic tribulatio seruens frequenter dura corda,petiam magno inrum peccatorum emollit, de inflammat. Vnde Gregorius , oculos , quos culpa eLudit, meua verit .mPostremo ratione purificationis : nam plumbi igne purificatur : & cum ignis est feruentior, & cum masno flatu accenditur, tanto magis purum emcitur. Sic fornax tribulationis ligna vitiorum in cineres conuertit, plumbum virtutum purgat, & se uos Dei caritatis igne flagrat. Vnde Isai. 3 4. Ecce ego crea-uifabrum sus atem in Cae prunas . Faber enim super
276쪽
prunas est persecutor, cui ipso persecutionis flatu plumbum virtutum Sanctorum sustas, eos magis amor Dei igne ar
dere facit. . I Perseu or in faber qui prun ιδ adminis rat
Ed extende manum tuam, cte. Cum hucusque non solam de persecutionis necessitate , sed &de duobus eius effectibus M videlicet cognitio nis sui ipsius , & Dei amoris, actum sit; nunc vero de tertio disserere mihi remanet: nempe persecutionem ad gloriam acquirendam , uti lem: Vel ut melius dicam necessariam esse, iuxta illud 2. Timoth. 2..Sι Hinebimus , ct corymnabimus . Vbi Ru pertus obseruans, inquit. Ius regale est apud caelestem Regem et ait enim Luc. aa. Vos enis , qui permansi iis mecum in tentationibus meis, ct ego dispono Gobis,sicut disposust mihi pater meus regnum, it edatis bibatis super mensam meam in νegno mor: a quo legali iure nec ipse Christus exemptus fuit,quemadmodum docet Petrus i. sua epistola I. Scrutan- res tu quod, vel in quale tempus signiscaret in eis spiritus Christi, praerzanclaus eas, quae in Chris uni prassiones, styo Heriores glorias : posteriores, inquam, idest, praecedentibus tribulationibus comparatas , quemadmodum interpretatur Glossa. Idemque docet Tertullianus lib. de corona militi cap. I . expendens illud, quod dicitur de Christo post resur rectionem quod favum melli comederit: Chri vis, tuquit, Duos pus mgella gustauit: nec antea rex gloriae a caelesibus Iutatus es quam Reue Iudaeorum praescriptus in cruce , minoratus primum a Patre,modicum quia citra Angelo : , itagio ta , bonore coronatus .i Haec ille .. Atque in huius rei figuram; ut obseruauit idem Tertullianus lib. de baptismucap. 8. iacob patriarsha benedictionem iiiijs, Ioseph decussatis manibus hoc est , in crucis formam positis impertiuit, Cenec. 8 Vt, videlicet, intelligeremuς benedictioncm non nisi per crucem haberi posse, in typum etiam eiusdem rei insuperiora. Salomonis templi tabulata per cocleam ascende batur ; quod . idem de Ezechielis tomplo dicitur cap. i. his verbio: Platea erat in recundum o num uriam, per coci ami
a. Tim. 2. II. Rupertur. Luc. 2
277쪽
Calum nemo λ- tur, in caelum non niti per tortuosam laborum viam ascen
dendum esse: Na m quemadmodum docet Gregorius Naaian-Zenus orat. I. In Iulianum . Coronae in eos comparantur, 'citi l certamine congrediuntur , non qui stirium sederent ver. Petr. q. 13. luti spectatores esse , iuxta illud i. Petr. q. Nem vestrum patiatur, ut homicida, aut fur, aut masidietis, aut alienorum Apoc. r. s. appetitors autem, Ut christianus nais erub eat. Ideo Apoc. r.eum regno tribulatio coniungiture immo regnum inter tri-τributarionem bulationem , & patientiam collocatur: Particem, inquit, in
i z. cI. regno, patientia, ut intelligamus nihil es.
' se gloriosius, magisque regale, quam pro Christo tribulationem patienter tolerare. Itaque tribulationem,& patientiam regalis quidam honor, immo, & regnum ipsum connectit,. Vt putemus tunc vere nos regnare, hoc est, vere nobiles, glo- : riososque esse cum pro Christo tribulationem , ac persecutionem aliquam patienter ferimus . Id, quod diserte traditi. Petr. .ii. PςxrV su epist Q q. Carisimi nolite peregrinari in f ο-re , qui ad tentationem vobis sit, quasi noui aliquid Cobis contingat: sed communieantes Chrim passi ionibus gaudete , Ut ct in reuelatione gloriae eius gaudeatis exultantes, se ex probramini in nomine Christ, beati eritis, quoniam quod ea
honoris, gloria, ct virtutis Dei, ct qui es eisiniri tui δεμ
vos requiescet Vbi primum aduerte, quod dieitur: Nolita Tribolis is pis pqr Iriηora in feruore. Pro seruore accipiendum esse tri- fruore aecipi- bulationem, tunc vero sensum esse, Nolite tribulationibus 3-r . commoueri, quasi nouis, & insolitis: hoc est, nolite mirari propter tribulationes, quae vobis accidunt, quasi homines in huiusmodi peregrini, & hospites et est enim peregrinorum mistis κτλἰιι externarum gentium mores, & opera admirari. Ne igitur et irari pro- tamquam peregrinos vos in tribulationibus praeseratis,quasi ter tribulatis tribulationes Christiano homini nouae sint, & insolitae: haec enim vis est graecae sententiae dicentis: Nolite peregrinari in exustione, siue examinatione per. ignem. Alludit enim iterum Petrus ad aurum , quod per ignem probatur; ut sit sen- Peregrinari pro sus, NE veluti peregrini , tamquam re noua, & insolita mo- .mir ri acci- ueamini, cum per ignem tribulationis imploramini: etenim ' quod,peregrinari turpet Petrus pro,admirari; patet ex ea dem epistola, eodem capite; nam, ubi nos habemus, in quo admirantur non concurrentibus Cobis, est graece, in quo μ' - regrinantur,seu quas ad rem nouam, ct insolam initar p ragri
278쪽
regrinorum obstupescunt, accedit ex sententia D. Cypriani, qui ita etiam locum intellexit, is enim lib. q. epistolarum epist. s. quae est numero sis. vel secundum aliam editionem epist. 6 quae est ad Tyburtinos pro exhortatione martyrij. Nec quisquam , inquit , miretur persecutionibus nos assiduis fatigara, ct pressuris angentibus stequenter urgeri, quando hae futura in nouissimis temporibus Dominus ante praedixerit, ct militiam nostram magi Herio , ct bortamento fui sermonis instruxerit. Petrus quoque Amsolus eius docuerit. Irio perseeutiones eri, ut probemur, ct, ut dilectioni Dei iu-norum praecedentium exemplo, nos etiam morte, O passionibus copulemur: posuit enim in epi Dusua, dicens : Carisimi , nolite mirari ardorem accidentem vobis , qui ad tentationem vestram sit; nec excidatis tamquam nouum vobis contingat , fed quoties communicalis Christi pasionibus , per omnia ga - δει Haec ille. Vbi cernis Cyprianum pro eo quod nos habemus , Nolite peregrinari, legere, Nolite mirari. Deinde
id , quod iam ad rem facit, obserua illud , quod subiungi tur,s exprobramini in nomine Christi, beati eritis: Quoniam quod est bonoris, ct gloriae super Gos requiescet. Quibus verbis significatur maxime honorificum , & gloriosum esse pati pro Christo. Quid vero mirum, si honorificum sit fidelibus pati pro Christo, cum Christus honor fidelium sit, sic enim
eum idem Petrus appetat r. sua epist. c. r. Iui crediderit in eum, non confunditur. Vobis igitur honor credentibus: non eredentibus autem, lapis, quem reprobauerunt ad antes, hie factus e Li in eaput anguli, Iapis ossensionis : porro quod dictum est, qui erediderit in eum non confundetur, desumptum est ex Isaia 18. ubi ita legimus: Qui crediderit non δε- sinet, ubi, nonfestinet, idem est, atque non confundetur, non erubescat: ea enim est vis hebraeae dictionis desumpta metaphora a consuetudine erubescentium , qui solent festinare , idem, qua citissime se se reliquorum consuetudini, &aspectui subtrahere. Hi ne fit, quod tribulatio in sacris Litteris pondus dicitur , iuxta illud Apoc. a. Non mittam super vos aliud pondus, in quo loco, licet Primasius, Riccardus de sancto Victore, Ansbertus, Pannonius, Ugo Cardinalis, di alii pro pondere intelligant legem veterem , propter multos, qui eo tem pore surrexerunt in circumcisione fideles; & putabant necessarium esse ad salutcm legalia simul cum lege noua obser
279쪽
t uare, ut sensus sit. Nolo vobis pondus legis veteris , sed
tenete eam doctrinam, quam habetis, quae dumtaxat ad sa-Lεκ vetu φη- lutem necessaria est. quod autem l cx vetus pondus dicatur, tv perspicuum est ex Actor. is. ubi dicitur. Mimn es Spiri- AN s β' itiis aucto , 9 nobis nihil viti a imponere vobis oneris, quam Hebr. r. l. haec necessaria. & ad hebraeos Ir. Deponenies omne pondus circumnians nos peccatum per patientiam curramus ad propositim nobis certamen i nam hoc loco pondus nonnulli D Tho. in Com veteri lege interpretantur, quemadmodum. Diuus Tho-m t. per βt , mas in Commentarijs super Matthaeum ad Iudaeos praeci- Mati. II. δ pue dictum esse existimat illud Matth. I i. Venite ad me omnes qui laboratis , ct onerati estis; nec solum pondus, &Actor. I s. onus , sed iugum etiam importabile dicitur a Petro Actor Lex vetμέ ivv in primo illo Concilio Oecumenico Ierosolymis cele- 'ON 'μή bratoi cui Petrus tamquam Pontifex Maximus praefuit. Quid tentatis, inquit, Deum imponere tragum super ceruices discipulorum, quod neque Patres nosr, , neque nos portare potuimus Z inanio & iugum seruitutis appellatur a Pau- lat 1 I lo ad Galat. 3. State, O nolite iterum iugo seruitutis con
tineri r fuit autem lex vetus pondus , primum propter prae ceptorum multitudinem, & etiam quemadmodum docet μ e q- - Abulensis quaest. i. super 27. caput Deuteronomij,ta quaest, ct ri Le. 2 . in primum cap. Ruth. &I yranus ibidem,& Paulus Rie- Ruth. cius Rabbinus hebraeorum versi c. 9. ad praesidem in lib. suo Lyr utan Ruth - de Mosaicae sanctionis , seu Penta theuchi edictis , omnia in uniuersum praecepta legis veteris, tam a firmatiua , quam negativa erant terdecim supra sexcenta, quamquam Rabbidem in tib de Moyses Aegyptius , qui dicitur dux neutrorum , seu dubio-MUayc. action. rii in lib. 3. traductu peculiari de praeceptis legis assirmet, ' sit mys praecepta affirmativa, & negativa fuisse quingenta octo 12 ' ' ginta tria: verum omittit multa, quae alij rectius in nu-Lμου istus r quἰ mero mandatorum ponunt. Secundo propter dissicultatem ierat grauis. ipsorum praeceptorum in cibo , in sacrificijs, in coerimonijs, in iudicijs, quae modo infinitum esset oratione complecti. Tertio, quia cum tam multa essent praecepta, & tam ardua, sacrificio ' ii tamen sacramenta, & sacrificia non conferebant gratiam mI 'or b in opere operato, quae dissicultatem temperaret: neque lex
operaio . tota vim habebat umificandi, quemadmodum multis in lo-Hebr. 9.y. cis docent sacrae litterae, veluti ad hebraeos 9. AIunera, O hostiae ost runtur, ecce non possunt iuxta conses nitam per
280쪽
gnifieat legem veterem no habuisse vim conferendi gratiam: qua conscientia, siue anima mundaretur: & c. Io. Siquidem sarris ia Ieza- in lege erant verba bonorum futurorum,non ip samet substan si pers- e'tia earu rerum et iccirco etsi quolibet anno illa ipsa sacrificia U . offerrentur,numquam potuerunt perficere eos, qui ipsa offerunt : & ad Calat. 3. Si enim data esset lex, qua posset UiuisD Galat. 3. 2 r.eare, Vere ex lege esset iuHitia: atque hanc ob causam appellatur lex vetus infirma, & egena elernenta, ad Galat. Calat. 6.9.. Sed his dimissis , & ad nostrum rediens institutum, licet, Poηή- Dκ . . inquam , pondus in hoc loco, secundum hanc opinionem, lex i r. vetus dicatur: attamen D. Augustinus,& ali; pondus hoc ad D. Astu laborem,& tribulationem spectare existimant. Vt sit sensus: Non mittam super vos aliud pondus, id est, non implicabo vos nouis tribulationibus eo quod non fueritis impiae Iezabelis sectatores. Quod enim in sacris Litteris tribulatio pondus , μηδseu Onus appetietur, exploratum est ex diuinis Vatibus, qui eum impendentia hebraeorum genti, vel alteri cuipiam populo mala comminantur, titulum oneris suis vaticinijS Prae.
figere consueuerunt. Sic enim Nahum dicit: Ontis Niniti. .'-num 3 Abacuch: Onus, quod vidit Abaeues propheta. Malach. Onus verbi Domini ad Israel. Quae obseruatio est D. Hieron lib.s. in Isaiam c. i 3. & in prologo super Nahum, & Abacuch; si 1 -is . .
mulq. eam reddit huius appellationis rationem, quod tribu latio instar pondus premat eos, quibus immittitur. Vbi etiaaduertit idem D. Hieronymus, & ad nos ram rem attinet in D.mero, prologo Commentariorum super Abacuch, pro pondere, seu onere, Symmacum, & Theodotionem transtulisse verbum significans assumptionem , & optimo Iure, cum in hebraeo derducatur a simili radice, quae leuare, seu assumere significat: qua ob causam Septuaginta etiam pro assumptione reddide. Septuaginta. runt, ponentes assumptionem pro re assumpta, idest, pro onere quod amittitur, ut ceruicibus imponatur: quo eodem verbo usus est Regius Vatcs, cum dixit Psal. i 37. Sirut onus gra- Psal. 37Megrauatasin ver me. Itaq. secundum D. Hieronymum, P. Hiero' onus appellatur assumptio, quia assumitur, ut ceruicibus imponatur. Verum alia ratio afferri potest, cur Septuaginta, 'N ct alis, pondus,assumptionem transtulerunt.& ad nostram rem facit ; quia nimirum ex laboribus, S: afflictionibus plerumq. homines solent proficere, ut ad gloriam assumantur. Itaque ΕΛΩ tim laborum immissio, est veluti oneratio, ac depressio, quasi aD mi is omismi sumptio quaedam, & elatio ad gloriam est . Hanc enim ob o. R causam