장음표시 사용
41쪽
uaporoia quaedam & fuliginosa facultatis expultricis beneficio trudans
tur. Cunio multus una cum rjs attollatur aer, commodissimuscpei peros pateat exitus, illud ui sua diducit atq; aperit: sicla fieri oscitationem consequens quidem est. Verum quae hic ex lebetibus seruentis aquae adducitur coparatio, misnime reede qua agitur respondere uidetur. non enim quemadmodum ex seruente in lebetibus aqua multus sursum a seruore attollitur ualpor, sic a corpore is, qui hiatum iacere potest: nam tum quum hiant anite febrem homines, mini in calent: sed uel rigore, uel horrore, aut sei gore tenentur: per initia enim accessionum fieri haec solent. nondum cais io lesecto a febri corpore. Quamobrem minime apposita uidetur si initis tudo haec ab Hippocrate addueta: in lebetibus enim seruente aqua plonis, a calore multo plurimus sursum effertur uapor, at in accelsionum initiis nondum calefacio corpore oscitationes fiunt, non cum iam incasIuerit uehementissimὰ corpus: quod in uigore accessionis es t uidere, in quo nec oscitationes, nec pandiculationes fiunt. quod uehementi calore dissipatus sit omnis uapor, qui oscitationis tanquam materia erat. At si uera esset Hippocratis adduc a simitudo,hiatus tum maxime fieri opora teret: quod tamen fieri ob eam, quae dieta est, cauiam minime videmus. Itaq; non ut caloris uaporem sursum a corpore in os attollentis, hiatus
in accessionum initiis fieri istent, sed magis ab excrementorum halituossorum agitatu N expulsione, ut ex supra citatis Galeni locis colligi aperutissime potest.
Quod est ἰ Q ... do autem congregatus fuerit cumulatim pluris .us sanguis, calefit rursus ipse aer, qui antea singuinem infrigidauit a calore multo utiq; uictus, accenses Φ, ac ueluti igneus laetus per omne corpus calor spargitur,cooperante ei in hoc, etiam sanguine ipso: liques
fit ergo quicquid ignea uis illa attigerit, fit* inde spiritus. Qui quum ad
meatus corporis irruerit, sudores sunt: siquidem spiritus compactus in aquam uertitur, & per meatus penetrans extra prorumpit, eodem planEmodo, quo a seruentibus aquis uapor eleuatus, si obstaculum habeat, ad UquQd impingere oportet,pinguetit ac condensatur,guttael destillantabris corporibus, quibus uapor ipse fuit impactus.
Ebris hic mirificam quandam generationem nobis Hippocrates aut quil quis huius operis autor fuerio proponit. sed eius generis, ut
42쪽
quae non sol una ab ipse ueritatis uia sit alienissima: sed quae sine nesario
scelere adscribi Hippocrati, tanto autori, ac Medicinae parenti, minimὰ possit. Quid enim a ueritate alienius quicquam diciexcogitari ue potest, quam ita febris naturam explicare, quomodo ne rerum quidem imperi/tissimi homines eam in rem si ex prosesso incumberent) mininia explis
carent Vult enim ita febrim oriri, ut ab multo affatim congesto sangui ne internus corporis aer qui quidem prius per acces ionum initia fans guinem perfrigerauerat calefiat accendaturq; , ipseq; a multo calore uis ei us atq; accensus, Per Omne corpus calorem conceptum deferens sebrim ro creet. talae nobis exactiore cura sunt non solum expendenda, sed& ad ueri legem at censuram altiore indagine reuocanda. Principio falsum illud est, in omni febri plurimum intro sanguinem affatim congregari: fit enim tantum motus is sanguinis ad interna,cum quae febrim effectura est materia, e vasis in musculos facultatis expultricis opera deducitur: quo quidem alieni humoris aductu recurrit intro nativus calor, sangui' nem quidem secum deserens: quod quidem tantum rjs sebribus conuenit, quas intermittentes & typica, uocant, uti apud Galenum,quum I.de Febrium diff. tum X I. Methodi est uidere. Quin neo in ηs omnibus perspetuum illud est, ut multus sanguis cumulatim ut ipse uult congreges tur. Siquidem in quartanis Rhepialis sebribus & semitertianis longissi mis exiguus subest in corpore sanguis, isw seigidio ut neo multus congregari, nec aerem uehemeter accendere ipse possit. amobrem quum
in continentibus tantum hisee sebribus, quae a sanguine sunt, id fieri ceranamus, non est quod ad uniuersum sebrium genus id reseratur: nili quis sebres omnes synochos esse uelit, quo quid absurdius Sed quod mox sequitur multominus serendum est: Calefieri ab ipse
sanguine aerem,ipsumo ita calefacitum sebrim creare. Nam si per aerems tuosam in corpore contentam substantiam intelligit, nihil insulsius hoc dici potest, quum ea cui mille locis testatur Galenus non sebrim, i . ad Gis. 3o sed aut abscessum sui generis,aut dolores acerbos secundum quem incu/ Ibuerit locum secere solet. Nec tam a se alienum Hippocratem fuisse exis praestri ut si mandum est, ut id sentire eum uoluisse credamus : at potius aeris nos mine spirituosam illam in nobis & tenuem substanciam, i 'arfacile prosnitate naturae accendi,inflammarii possit,quam quidem medici parite. iam N Philosophi omnes spiritu uocare consueuerunt. At si ita est uti aperutissinia uelle Hippocrates hoc loco uidetur omnem febrim diariam esse necessarium quidem erit, quod illius subiectum, spiritus accensus sit: se
cundum quam quidem rationem Galenus & Omnes, diariae sebris natus , ia ibi Ariram constare uolunt : cum enim in spirituosa nostri corporis substantia e stir Ao praeter naturam calor infixus suerit, febris tum diaria uel Galeni testi. monio creatur: qui sebrium differentias ex ea quae accenditur materia, summa certe ratione statuit. Ital si sebris omnis eo gignitur quod interinus aer,hoc est spiritus,succendatur: isch calorem per uniuersum corpus rapiat: consequens certὰ est, ephemeram omnem esse: quo quid stultius
diei potest Adde, quod Sc iacillima es sci sebrium omnium curatio, nec
43쪽
αε ENAR. MEDICINALIUM nobis accurata illa decretoriorum dierum perpensione, non coctionis in urina obseruatione, non magna in uictu cautione ualde opus esset, si tabris omnis in tenui illa substantia ceu subiecto ac materia reposita esset: concideret laboriosa illa omnis medendi Methodus quae de putredine
sebrium curandarum, eximendis obstructionibus,attenuandis succis, roserandis meatibus, ciendis naturae per uarios ductius uacuationibus, bel/Iissime a Galeno tradita est: qua quidem uix unquam in diariarum sesbriurin curatione opus habemus. Quin nec ipse quidem spiritus sanguis ne in ut uult Hippocrates refrigerauit : nam quae sanguini refrigeratio per accessionum initia uenit, ea non ab spiritu,sed magis ab insueto hu/ io ' , . . morum ita musculos motu, uti supra ex Galeni plurimis locis cuin deo stiori rigQriS generatione loqueremur diximus. ptoa u. Sed quae sequuntur intenta mente excutiamus. Ibique sit inquit qui
quid ignea uis illa attigerit, filo inde sipiritus. Quomodo quaeso liques
stere ea positant, quae a leui calore, & in omnium tenuissima substantia sito uix calescunt Nihil certὰ quicquam nisi a multo Sc ualido calore Iiis quescere potest: quae constans est cum Galeni, tum Aristotelis sentenis hia finis. tia. At accensa spirituosa substantia, cum leuis fit, tenuis, halituosa: non Ardi. . Μ grauis, solida , plena 8c contumax: quonam pactio acrem in corpore Scintentum calorem gignere potest, qui dissolutionem seu eliquationem i,
faciat Non plus certe, quam cMeptus in stipula ignis: qui ut facild quis dem succenditur, sic certe facillime dissipatur. Id autem uerissimum est,
quae liquantur in spiritum degenerare: uerum eliquantem calorem ueshementissimum, non leuem aut mitem esse oportet. Propterea in urens tibiis febribus,& tabidis, qua 3 colliquatione corpus attenuant, multo, eoq; igneo calore assici laborantes contuemur: qui quidem acrimonia
sua colliquatis humoribus , deiecitiones crebras, dissiciles, atq; exitiales Lib. de se faciat:& si malum in uetustatem abeat, partes ipsae solidae ut Galenus Scis 1 P ulus assirmant contabescunt.
piasib. . Caetera persequamur. Spiritus cait .cum ad meatus corporis irruerit ,. - sudores fiunt, siquide spiritus compassitus in aquam uertitur,& per incastus penetrans extra prorumpit. Haec Hippocratis, uel autoris eius qui Ii, brum hunc Gii misit, sudoribus qui febres consequuntur, Sc in ea, dum declinationibus fiunt, sententia: quae non modo ipsa ab clarissimo, rum autorum mente est alienissima, sed ueritati omnino aduersari videis tur. Quod ut ostendamus,sudoris nobis erit in primis cum natura,tum generationis ratio omnis, in febribus praesertim,ex Galeni monumentis' explicanda. Est autem sudor tenuis ac serosi humoris sanguini admisticolatus liquor. In definitionibus medicis uniuersam porror eius naturam, materiam, generationiSU modum, Galenus X. de Simplicium medicas 4.
44쪽
Sudor inquit unus est hic humorii in animatis corpore prouenien'tium,& eande habens materiam,&generationis modum eundem, quem urina: siquidem utri ex bibito humore constat generatio, excaliacto simul in corpore, & biliosae non nihil substantiae adepto. Verum sudor plus est elaboratus, utpote qui ad cutem usi transmissis omnibus quae interserat partibus peruenit. Vult hoc loco Galenus tum sudoris tum urinae eandem esse materiam, nempe ebibitum a nobis corporis tuendi causa humorem: qui quidem a corporis natiuo calore elaboratus, & biliosae nonnihil substantiae ade, δ' plus, ad cutem usq; per corporis meatus ueluti ros quidam permeet. Non igitur spiritus,ut huius autor libri sentit, sed ebibitus humor sudoris materia erit: ut recte 'hoc loco Galenus, qui & ipse excrementorum alibi naturam explicans sic desudore disseruit I .de Sanitate tuenda. Reliquum inquit excrementorum genus in singulis animalis nasciatur particulis, ex ipso unde aluntur succo: aliud quidem ceu semicoetae quaepiam reliquiae quae adsimilari nutriendae parti nequiuerant: aliud quod transmittendi alimenti fuit uehiculum. Nunc functum osscio hu mi dum tenue Φ superest,quale nimirum serosum illud iam dietum,quod
ex uasis id est, uenis Sc arteriis in uesicam defluit.Huic excremento nullus fio certus a natura praescriptus meatus est: expellitur tamen partim adium per ipsa molliora corpora, quae fluentis eius uiolentiae cedunt: potissismum cum a spiritu maiore impetu irruente impellitur: partim etiam perexiguos omnes corporeae molis meatus, Graeci uocant: quorum non modo reliquum corpus uniuersum, sed etiam tota cutis plena est. Dictum autem nobis de generatione horum est in labris quos de Temperamentis edidimus. Ergo tenuissimum huius generis excrementum facis lὰ san ehcitur, partim in speciem halitus ab insito calore solutu, partim uiolento motu consertim erumpens. Appellant uero quod ita excernis
,6 Hactenus Galenus, cuius ego seriem Graecam ob nimia prolixitatem appingere nolui, ne in immensum abeat uolumen. Ex quo quidem loco apertissime constat,& quale excrementum sudor sit & quonam pacto in
externos us* cutis meatuS Prorumpat, dc ex quanam i pie ..iateria orias
tur. Gignitur enim ut hoc loco bellissime: demonstrat Galenus ex ipso ου unde alimur succo, ea uidelicet illius parte quae distribuendi alimenti Mahiculum fuit. Eget enim alimentum ut commodP in partes seratur,aquoaso quodam ac ueluti seroso humore, qui ipsum deducat: quo quidem ipso, suo abunde ossicio functo, ceu excrementum quoddam humidum tenuecp ut hic uult Galenus superest: cui sane quum nullus sit a natura
o certus praescriptus meatus, partim in sensili transpiratu quod illius tonuissimu est discutitur, partim per exiguos corporis adco* cutis ipsius meatus prorumpens uiolento quodam motu sensui Q conspicuo protrus ditur: & quod ita e acitur excrementum, sudore uocare omnes solemus: hoc est,attenuatum quendam ui caloris humorem in aquae spectent uersum. omodo uero qui in librium intermittentium declinationibus c erumpit
45쪽
Σ c E N A R. MEDICINALIUM .tiferen- erumpit sudor,proueniat, bellissime nobis idem Galenus tum IX. Me
infrei thodi, tum 1 I. de Febrium dister. in bunc modum explicauit: eo scilicet M Ioco,quo de morborum temporibus ex professo loquitur. Cum inquit iam ad summum seruoris deuenerint humores instam, mali, id accessionis tempus consistentia appellatur. Tunc uero subdit
uniuersum laborantis corpus igneum uidetur,extensa per totum animastis corpus aequaliter caliditate. Hinc uero si humores suerint tenuiores, potentia robusta, corpus rarum, maxima humorum putrescentium pars in sudorem resoluta evacuatur. Si uerd hi crassi fuerint, uis autem expuls
ria imbecillis,& uiae angustae sint, nihil quidem defluit sensui mani se
stum sed id solum, quod ita est extenuatum, R in subtilioris uaporis nasturam transierit: tunc huiusmodi tempus declinatio appellatur,quidam feruentium humorum dimatus.
Ae proinde rectissime I X. Methodi dixisse est uisus, tum febris rei missionem fore, quum qui putrent succi transpirant, perq; cutis meatus ras truduntur. Unde facillime conuelli autoris huius libri de flatis bus sententia de sudore in febri proueniente potest, qui a spiritu in meatus corporis irruente sudores fieri pronuntiet. Quod falsissimum esse ex his Galeni locis abundὸ me demonstrasse existimo. Ex quibus
sane constat, sudoris in febrium declinatione pro manantis materiam, 'non spiritum,sed putrescetis humoris attenuatam portionem, in Φ meastus corporis deductiam esse: ido cum N potentia corporis robusta, Sccorpus rarum fuerit,& humor fluxilis ato attenuatus. Alioqui,si uel insfirmum corporis robur fuerit, uel lentior succus, uel meatus angusti, nishil quidem sudoris manabit, ut bellὰ Galenus docet. Quamobrem Scquae adducitur similitudo, ineptissima esie conuincitur: non enim quenas admodum ex seruentibus aquis, aut alia quapiam materia elicitus elis quatione humor prouenit, sic in animantis corpore sudor: nam ut hie effluat, iis quae modo diximus opus est, nempe raritate corporis, facultastis robore,& humoris tenuitate. Contra uero, ut qui a substrata in uasis ad eliquandum aptis materia eliquatur humor, reflexu uaporis & occurssu ad Alidum quiddam est opus: quo quidem occursu densescit quod
sursum elatu . i merat'& In aquam conuertitur. Non sic certe qui in suis
.ciorem abiturus est humor, qui si uel ipse crassior fuerit, uel stipatos meautus inuenerit, nunquam incum, qui sudor uocatur, humorcm conuertiatur, ut ex mox citatis Galeni locis euidentissimum secimus. Qiiamobrem indignam tanto autore hanc de sudore sententiam censeamus, & ad relis qua progrediamur. Quae uero de capitis in febribus dolore mox adducuntur,etsi in parte, uera sunt: non tamen in uniuersum. Equidem quod interdum a flatuoso spiritu in caput irrumpente illic* concluso ob meatuum angustiam, dos lor in febribus oriatur, accidere tape videmus , atq; sanguinem etiam ipsum natura calidum N in angusta loca coactum,dolores creare,& pulssum circa tempora facere, quod quidem in synochis febribus plerunq; experimur. Uerum huic uni causae non omnis capitis in sebribus adscriubenduS
46쪽
hendus dolor est, cum saepenumero ab intemperie modo calida, modo seigida, eaq; cum humoris uitio coniuncta, aut etiam sine eo dolorem in capite fieri saepe cernamus, unde tam multa ad id a Galeno cum libris de Locis assectis, tum de Compositione medicamentorum secundum locos ex ueterum monumenti S excogitata medicamenta, quae quid rinutilia omnino essent sutura, si omnis a flatibus dolor nasceretur: cum interis
dum a multo insarcto humore, eo* seigido, interdum ab obstructione, nonnunquam a bili ut citatis locis affirmat Galenus dolores huiusmos di fiant. Non igitur in uniuersum aeri in capite concluso,&sanguinis re io dundantiae aq3 coarctationi adscribendus, qui per febres in capite na scitur dolor.
Quod est: Sunt 8c aliquae aliae infirmitates, utpote uoluuli, agitatio/nes intestinorum, tormina, uertigines. Quod autem hae ipis omnes a fla, tibus fiant, nemini non manifestu esse puto:omniu enim horum causa est spiritus trasiens, qui cum teneros & insuetos ac prius intactos locos costingit,ueluti spiculii infixum penetrans, per carnem perrupit, aliquando praecordia petens, quandoque ilia, interdum utraque simul adfligens.
As quae modo enumeratae sunt aegritudines, nempe uertigines,uOlν uult, tormina, a flatibus bona ex parte fieri nemini non perspectissismum esse puto: uerum ita ab rjs nasci, ut non 8c alias multas sui ortus hasbeant causas: R id quoque hs euidentissimum esse existimo , qui in optis morum autorum lectione paulo sunt diligentius uersati. Quis enim ne,3 scit uoluulum ut ab hoc incipiam non a flatibus perpetuo, sed uel ab excrementorum lentorum crassorum Φ obstructione, uel aridi stercoris detentione, uel denio tenuioris intestini inflammatione oriri Quod ne gratis dixisse uideri possim, testem adseram Galenum,qui libro de Locis assi. V I. cap. II. hac de re in hunc modum desieruit. Probabile inquit est seigidum eundem incrasium,aut uiscidum hiis morem, aut statuosum spiritum in corpore crasso densem genitum, sed
egredi nequeuntem, dolorem eXcitare, uehementem quidem,geminam ob causam,intemperantiam,& corporum quibus continetur tentionem. Longum uero quum difficulter uacuatur. Nam corpora ambientia, tum ob crassitudinem, tum spissitudinem ipsum arcere possunt. Atque intersdum subdit sin quo dolores & quidem uehementisiimi in sublimios
ribus intestinorum partibus eueniunt, grauiter uomitionibus crucians tes: adeo ut nonnulli sub finem stercus quoch euomere conspiciantur, a quo assectu uix unquam aliquis potuit sanus euadere: hunc sisy, id est, uoluulum uocant: nonnulli etiam chordapson,quum scilicet tremor alis c a quis
47쪽
quis eminet in tenuium intestinorum parte, ut uideatur intestinum ad chordae similitudinem conuolutum. Itaque non ab re uisum est medicis antiquioribus uel ab inflammatione, uel obstructione aridi stercoris, huiusmodi tenuium intestinorum affectus oriri. Haestenus Galenus. Ex cuius quidem longissima eadem* clarissima serie, assectuum te nutorum intestinorum causas est perspexiste: quas quum ille uarias, nec semper easdem statuat, uti Sc idem autor rursus III. Aphorismorum commentario X X II. confirmat & nos quoin ueram illius sententiam imitati, non in unum tantum statuosum spiritum ut huius libri autor utili) sed modo in has, modo in alias quasdam una cum Galeno reseras icimus. Cuius ego Graeca ob longitudinem, ne in immensum abiret uolus rotao. men, hic de industria subnectere nolui. At in eadem & Paulus & Aetius
Quod est: Sed dixerit fortasse quispiam, quonam pactio a flatibus de/
stillationes 8c rheumata fiunt quonam modo sanguinis rupturarum circa pectus flatus causa est erum arbitror, ea quow ostensurum me ob eandem fieri causam. Cum igitur capitis uenae acre plenae sunt, prismum quidem caput ipsum ob inclusos flatus aggravatur, tum conuoluistur spiritus cum sanguine, propter uiarum angustiam. Quod autem tesnuissimum est sanguinis, per uenas exprimitur, atque id ipsum tenuiusismum liquidum quum coaceruatur, per alios meatus fluit. Ad quacunq; λ' autem corporis partem cumulatim progrediens constiterit, ibi consti, tuitur 3c morbus ad oculos pervencrit,sequitur eorum dolor: si ad aures, morbus illas iccupat: si ad nares, grauedinem generat: si ad
pectus, raucedinem VALLE RIOLA.
APpositissi te certe mirari hic mihi Hippocrates, aut quisquis tan dem hulo .libri autor fuerit, uidetur, quonam pacto a flatibus di stillationes quae V μαῖα Graeci uocant) quomodo item sanguinis e pectore manationes, aliaruinq; partium quae hic enumerantur, morbi fiant. Cum enim qui in ipsa contextus serie enumerantur morbi, ab humoris 44bus omnes nasei uci euidentissima sensuum fide uideantur, quod curastionis ipse modus ac ratio indicat: quum sublata quae morbos hos excistauit causa, uacuatoq; humore finiri confestim assectus hos omnes uideas mus : quae docta Galeni N III. Metho. de oculorum inflammatione lo/quentis sententia est flatus autem res sit halituosa, tenuissimacp , quae de
48쪽
ipsa nec omni tempore in corpore gigni possit,nec etiam in eodem conssistens hos allectus per sui naturam gignere soleat, ut paulo post ostensus ri sumus: haud immerito certὸ quaesisse illud Hippocrates uidetur, quisnam a flatibus morbi ii fiant. Cuius quide quaesiti, etsi certam quandam
rationem,ac ueluti enodatione, asterre conatur: Iongissimὰ tamen ipsum
hac in parte are sti uia ipsacpueritate desecisse assit inuidia uerbo ma gnis sumus tum grauissimoru autorum sententiis, tum rationibus ostens suri. Equidem si autoritate pugnandum sit, neminem ego ueterum Graeci sint, seu Arabes, seu Latini, a quibus tanquam principibus ars xo medica ad nos ueluti per manus dimanauio neminem inquam uideo, fluxionum morbos flatui, ceu cauta effectrici tribuisse. Nam ut a Gale, no ipsius Hippocratis interprete incipiam, ubi de distillatione, raucedi/ne,tussi,sanguinis per os reiectatione, Oculorum & aurium assectibus ex pro sesso loquitur, uti tum V. tum V I. de Sympto .cau. II. de Crisibus, v. Methodi, & IIII. ac V. de Compositione medicamentorum secuti, dum locos , N pluries alibi, horum asse tuum causas non in flatus ipsos cerebro incumbentes,causam reincit: sed uel intemperaturae cerebri cali dae aut seigidae,aut multis crassis, lentisq3 humoribus, aut interdit etiam tenuibus, tum & facultatis robori uel imbecillitati & uariae corporis ae ' meatuum habitudini adscribit. Quae ut planius monstrem adseram quae ab eodem autore ea de re V 1. de Sympto. cau.& II I I. de Compositione medicamentorum secundum locos seribantur. Sive inquit e naribus, siue auribus, siue palato, siue oculis, siue saucis bus, siue utero, aut ex reliquarum Partium quacunque aliquid profluit,
eius tum quantitatem,tum qualitatem considerare: atq; excretionis mos
dum, in causas iam dictas reincere Oportet. Sic enim inuenientur sympto/mata quae a similarium intemperie ortum habent: itidem instrumento. rum morbi, insuper qualis quanta Φ iuerit materia: ueluti,exempli caussa tum destillationis tum grauedinis haec corriza, illa catarrus Graecis ' nominatur causa est cerebrum,ut pars similaris,ueta frigore, uel Solis
ardore ad intemperiem reductum,ut instrumentum uero,quatenus a pleonitudine infestatur. Igitur quemadmodum profluuium in uentre, poes cruditatem fieri solet,ita dictorum ametitum cita Zm .. bro.
Nili uero Methodi fluxionis omnis causas tractas,cas uenia intem peraturam partis aut totius corporis, uel in Plethoram, aut cacochyumiam ut plurimum retare solet . rarissime uero in flatuosum spiritum, R si ab hoc interdum ut eodem ipso loco moneo fluxio oritur: quia si fluxionis,quae ad oculos sit, causa est spiritus, ut hoc exemplo rem aperutius demonstrem quorsum attinci in lippitudine quod tum XIII.
6' Metho. meden. tum IIII. de Compositione medicamentorum secutis dum locos cap.V III. ex Archigenis sententia Galenus secit sanguinem mittere , sertiter aluum ducere, clysteribus ualentibus ad reuulsi nem uti haec enim prosecto flatuum remedia non sunt: ut quibus discusitendis, iis opus non sit auxiliis, quae ad Eliciendos humores, & uacuans
dos non ad discutiendos spiritus dicata sunt. Quamobrem merito Scc 3 Paulus
49쪽
3o E N A R. MEDICINA UMPaulus lib. I I I. Sc Aetius sermone V III. quum de rjs assectibus Io quuntur, ducem Galenum sequuti, in easdem Sc ipsi reserunt causas: uti etiam inter Latinos Celsus a tin Plinius,& omnis insuper Arabum scholla, ut plane ridiculum N insaniae proximum uideatur , a flatibus hos morbos oriri dicere: quum oculata sensuum fide ab humoribus hos nassti, non ab incumbentespiritu cernamus: uti in raucitate, grauedine, tusssi, inanifeste experimur: per quos quidem assectus ore aut naribus crassa multa,uiscida, lenta,interdum etiam tenuia,calida, biliosa excerni muco, aut excreatu cernamus : atq; eo quidem uacuato humore omni, curari protinus assectum. Sanguinis uero e pectore reiectiones quis unquam x
a flatu fieri dixerit Nam etsi interdum flatus tantus colligi in corpore potest, uasa ut ipsa nimia diductione ac tentione aperiat: rarissimum tomen id est,& sere nunquam uisum. tanquam interdum ab hoc uasa pe. fioris rumpi satis constat, ut in tibicinibus euenire tape videmus. G.ues nus certe reiectionis sanguinis certiores adfert V. Methodi causas: nem pe rumpi uasa uel per ano stomasin, uel diapedesin, uel anabrosia: at in anostomasis causam este, uenisu plenitatem a sanguine copiosiore quam par est,uel uasis imbecillitatem, anabrosis earundem ab acri succo erosio nem, diapedesis, tunicae ipsius uasis rarefactionem, sanguinis in nimiam attenuationem, qua facile ueluti transeo latus effluit. Hae certissimae atq; i, uerissimae sunt reiectationis sanguinis causae: non quas hic inani somnio autor sibi estinxisse uidetur. Sed quoniam clarior res est, quam ut longa narratione opus habeat ,haec sussicere in praesens uidebuntur, si tantum id adiecero,non re die hic dici,caput ubi aere plenum fuerit,graue reddi hoc enim signo interstingui capitis dolentis materiam medici omnes volu runt: quod ubi ab humore est, graue sentiatur caput, quod grauitas rem corpore in mole sua & pondere nocentem indicet: leuitas uero fi tum potius indicat, cium sint flatus incorporea quaedam, ut paulo an rea dixi, & minime grauis substantia quae grauitatem suapte natura insferre possit. 3.
Quod est: Quare sine contingit fluxionem aliquam citra spiritum rumpi: di quandoq; quidem sua sponte, interdum uero etiam ob dolores,
Ac sponte quidem, quum aer in uenas ultro receptus sanguinis incatus coarctat, copia nanq; sua compressus sanguis, meatus periringit, qua eius copia maxime perrumpit, effusione uero eius facta, uenae rursus spiήxitu complentur, Sc ex eo dolor sequitur. Necesse est enim aflectum to cum spiritu occupari.
50쪽
PUgnantia hoc loco de fluxionis ruptione contineri, ipsa loci series
abunde docet: siquidem quum fluxionem aliquam citra spiritum rumpi Hippocrates assirmet, id uel sponte, uel ob dolores : causam in men ruptionis spontinae aerem in uenas ultro receptum, ac sanguinis meatus coarctantem 1 atuit. Atqui si aer in . uenas receptus ruptionis causa est,iam illa citra spiritum non erit: oportebat autem illam citra spis ritum fieri, dicente nimirum ipsemet, fluxionem aliquam etiam sponte citra spiritum rumpi. Ita* si uerum illud emuti plane est, fluxionem alisio quam citra spiritum rumpi, rumpuntur enim plerieq; non ab spiritu, o humoru redundantia, ut in phlegmone, codemate,caeteris P ab humorum influxu prouenientibus tumoribus experimur, si modo ad suppuratiosnem peruenerint non omnis utio ruptio ab spiritu erit,contra, quam in hoc libro probare Hippocrates nititur. Adde quod non in uniuersum uerum id est, aerem in uenas receptum
sanguinis meatus coarctare: calidus enim aer inspiratus tantum abest ut sanguinis meatus coarctet, ut illos plurimum rarefaciat atque laxet: pro calidi utiΦ natura, cuius est attenuare,rarefacere,reserare,non autem cos
arctare, sed solius frigidi id est. Quin nec aer ipse frigidus inspiratus,nisi , is admodum frigidus sit,id essicere potest: allioqui oporteret nos per hyesinem perpetuo frigido existente aere, ruptioni uenarum obnoxios esse, quod sane minimὰ fieri experimur. Non itaq3 Digidus aer omnis ultro in uenas receptus, sanguinis meatus coarctat, ut hic uelle uidetur Hippo/crates: sed is tantum, qui immodica sua frigiditate constipans, tum sans inem cogere, tum illius meatus coangustare potest. Unde saepenum ro uasa rumpuntur,sanguisl rupto uase excernitur. Quin nec illud quidem uerum est, rupto uase dolorem semper consesqui: quae enim in Pulmonibus uenae rumpuntur, dolorem non creant: quo quidem signo sanguinis excretiones per os an a pulmonum uasis ess,o fractis, an a pectoris uasis erumpant dignotatur, quod pectoris estractu uasa dolorem, pulmonum uero minimὰ inserre posiint. Rursus si ab sanguinis copia uenae rumpantur, quomodo quaeso ab incluta spiritu rumpi possunt e siquidem qud copiosior in uasis conuiterti sanguis, eo minor erit spiritui locus: quo enim consistat non habet, sanguine unis uersum uas sua multitudine occupante. Perinde enim redundantibus san/guine vasis, atque do I is uino ad summum usque labrum plenis euenit. Nam ut in 's nullus patet aeri aditus, uino dolii sinum implente: sic sane in uasis copioso sanguine distentis, nullus erit aeri locus. Quamobrem
ruptio si ita contingad non ab spiritu in uase concluso, qui plane aut o nullus, aut admodii exiguus est sed ab redundante sanguine uas ipsum plus aequo nimia distendete fiet. Quae docta Galeni. v. Thera. Methodi sententia est. Non igitur, ut hic uult Hippocrates, necesse est assectum locum spiritu occupari,quum plerunq; ab sanguine uci minto,uel uitioso, uasis impletio fiat.