장음표시 사용
451쪽
ni Et me ritor quidem,cum ea Galeno teste II . d Glauc. Et lib.de Tumo. praeter naturam , sanguinis crassi ac turbidi atrabitarii p succi in totum
propulsi soboles sit. Quae etiam Pauli, & Aetii est sententia: huius quildemGrmone X II I .cap. C X X.illius, lib. I III. cap.I. Nec obstat quia te adducitur in contrarium locus ex I I. de Morb. cauc cap. v I I.Nam
non aliud ibi uult Galenus,quam figuram ab elephante morbo deprauas ri. Morbus inquit eodem loco Galenus qui Elephas nominatur, plane Hrmam immutat. Est enim in Elephante deprauatio figurae symptoma illius . non essentia morbi. Nam Elephantiasis essentia non in euersione figurae, naso scilicet simo, labris crastis, acuminatis auribus, & selyrico in vultu: sed in intemperie quadam totius cum assiuxu substantiae est, ad quam eiusmodi figurae deprauatio sequitur. Est enim, ut Paulus Avicensnal uolunt, uniuersi corporis cancer curatu contumax. Nec ex illis G
leni uerbis L Atqui in 'as omnibus figura primaria ratione deprauatura resia colligere uideris, quod tamen iacis huius morbi primariam ratiosnem in figurae deprauatione consistere. Non enim id ullo pacto ex Gale ni uerbis concludi potest, qui tantum hoc dicit, figuram in Elephanti si primaria ratione, hoc est per se & primo deprauari, ut deprauatae huius figurae causa sit immediata Elephas: solum id inserri potest, figuram
illam deprauatam quae ad Elephantem sequi ur,nullius alterius interuens tu,sed ipsius morbi euenire: quod est primaria ratione deprauari. quae tamen deprauata figura, partium quarum est, morbus instrumentarius erit: sed qui tamen alterius morbi nempe Elephantiasio sit symptωm . Non enim repugnat Galeno unum morbum, alterius symptωma esse. ut cap.V II. huius primi libri dum inquit: L Nam subinde morbus ex morabo nascitur, quando phlegmones, Erysipelata, herpetes, carbones, di id genus, labris comitaturJ ut etiam II I. de Sympl. dissi & V I. de Sympto. causipsemet Galenus docet. Ita non ut tu sentis, Galenus Elephantiassrationem at esientiam in figurae deprauatione esse vult: Sed ad hunc morbum tanquam ad cauam propriam & immediatam, figurae depra. inuationem sequi. ut apertisti me ex eo loco quem adducis I I.de Morbor. caus cap. V II. colligi potest. Nam cum nihil sui ipsius causa esse possit, deprauationis autem figurae Elephas causa sit, uti uerba illa Galeri decla rant: L Nam morbus qui Elephas nominatur figuram immutatJ sequi tur Elephantem non deprauatam figuram esse, sed deprauatae figurae in sim. Sed iam de his sitis. III 1. VERI sSIMUM illud est quod commentario II .cap. V I. dixi, 8c Galeni quem interpretor sententi* omnino congruens, Si quid inquam actionis praecipuam partem os dat, at ea sola ratione ium Rionem impediat, non morbum, sed morbi caulam esse: sic enim eo ca/ opite Galenus Ligitur inquit qui non per stipsos, sed quatenus primo
actionis instrumento nocent,actionem impediunt, non morbi, sed m0r borum caua suntJ de morbis scilicet instrumento is loquens: de quibu etiam quod a me in CSmentario eius partis dicitur, intelligi uolo. Nam
cum morbi ratio id potistinuim habeat,ut qui laedit assictus primo N per
452쪽
LIBER VNVS. ε 37se nullius interuentu actionem uitiet: consequitur, ut qui alicuius intersuentu laedunt,iam non morbi sint,sed morborum causae: uti de pterygio morbo oculi latissime explico in meo ipso Commentario, quem tu non satis acute sit uenia uerbo conuellere mihi uideris. Nec id sequitur, quod tu sequi ad id putas, unitatis solutionem in neruo, morbum n5 esie: quod ea sola ratione ossiendat, qua neruum praecipuam motus uoluntarii pars rem impedit. Nam dicere possum, non simile esse de unitatis solutione morbo communi, atq; de ali js instrumentar is morbis, de quibus Gale/nus in ea parte loquitur , quorum eos tantum morborum nomine Gale in nus dignatur, qui nihil parti praecipuae incommodantes, functionem lasmen impedientes, morbi sunt censendi: ut unguis oculi,qui crystalloiden minime laedens, functionem autem oculi impediens, morbus censeri destat,uti Galenus cap. v III. huius assirmat. Sed si ab eo crystallois qua dantenus in sui substantia Iaederetur, ea p ratione actionem impediret: iam morbi fica potius cauia, quam morbus dici deberet: tum enim non
per se,& primd, sed quatenus parti praecipuae noxam inseri, actionem impediret: sic ei non morbi,sed causae magis ratio conueniret. unitatis uesror solutio in neruo, non instrumentariae parcis,sed similaris potius mor/bus est. Ita* tua non procedit ratio. xo V. IN EXEMPLO de uenae tunica quanquam quae in Commenstario meo ad caput V II. primi libri adducuntur uerissima sint, non insmen sitis ad Galeni explicationem iacere mihi sunt uise,ut quod est inges nuer istear: eumin ipsum locum totum ipse dudum antea castigaueram: putoco Galenum eo in loco LQuod si corpus quod in tumorem attollitur nullam propriam habeat functionemd de ea esse functione locutum, quae
instrumentariae parti attribuitur, qualem esse uisionem, auditu, tactum, odoratum, gressum dicimus. Constat autem pleras* nostri corporis parotes hac carere, quum nonnullae usiam tantu praestent, actionem ipsae non
essiciant: ut ex libris de Usu partium, praesertim V D I. est uidere. Ita is locum eum sic emendaui. Cum uero Galenus hic dixit, Si corpus quod in tumorem attollitur nullam propriam habeat actionem: non de hac taliscet propria intellexisse uidetur, cum id esse non possit, ut nullam talem habeat, quod actionis cuiuspiam gratia creatum est: Sed de ea locutum puto, quae instrumentariae parti tribuitur,qua quidem functione plera
ex membris carere dicuntur: sunt enim quaedam quae functionem edunt, quaedam quae usum tantum praestant, ut paulo post cap. V. III. fiet in minum. En appositius tractatam Galeni mentem: non enim ita mihi blandior, ut non magis semper ueritati, quam meis aut cuiusquam stris piis tribuendu putem: quae quidem una ratio, uiri boni disciplinarum
Q studia sectantis, uel praecipua esse debet.
vi. C V' M Herpetem crata & deurentis cutem bilis confluxum uos co, an non de exedςnte id plane debere intelligi sentire tibi sum uisus mi nime sane ignorans, quae a Galeno XIIII. Metho. X I.ad Glauc.&ples risin aliis locis eadem de re dicta sunt: Non enim te de me tam praue senstire existimo, eos ut tu locos a me ignorari putes. Sed quando mihi deo ε horum
453쪽
horum tumorum Erys petatis nempe, 8c herpetis materia) in commeta, tario est et loquendum, uelleria in ab Erysipelate herpetem interstinguere, uolui hac nota appositissima salia discriminare: Sc si scio Calenu A iiii. Metho. humoris tenuitate haec distinxisse. Sed de eo tum herpete locutus est, qui exedens non est, nec carnem depascitur: de quo propter Galenum, Paulus tib II I I. cap. N N.sermonem secit: exedentem quidem herpetem a crassiore, miliarem a tenuiore bili, cui pituita ut recta Oribasius cense bat sit admixta, oriri pronuntians. Sed in hac re haud magna difficultas. VII. EA DICI toto genere praeter naturam , quae nullo pacto hos mini secundum naturam habenti inesse possunt, reetissime atq; uerissi dixiste uideor: ultro in confiteor, ac tibi dono,id ad mea di sta sequi quod tu infers, Pterygion scilicet, toto genere praeter naturam este. Nec uideo quomodo oppositum uelit Galenus, qui eum perpetuo, in aliis locis osmnibus, in quibus de oculorum affectibus tractat, tum praecipue in hoc ipso capite V III. statuat pterygion inter morbos esse adnumerandum. Quod si pterygion morbus est, ut Galenus & omnes uolunt: an non iure Optimo toto genere praeter naturam erit .Nec obstat quod pterygion Calenus aiss polypum,sextumlexuperantem digitum, ijs quae naturali sunt habitu connectendum putarii: Nam etsi quatenus eorum spectatur essentia quam quidem nostri corporis partibus quibusdam persimilem obtinent, pierygion quidem neruose substantiae: polypus carnosae Mesrissimum id sit : tamen quatenus membrorum functiones laedunt , S hos mini secundum naturam habenti inesse nullo prorsus pacto possunt, ea tenus praeter naturam toto suo genere dici merentur. Id enim praeter na turam proprie dicitur,quod naturali constitutioni suapte natura incomamodat,& a naturae modo recessit. Cuius sunt generis qui in libris de Tua more praeter naturam describuntur tumores: morbi deni* omnes, siue ad similares, siue instrumetarias partes pertineant. Morbis car item causae omnes, at demum symptωmata quae morbos ueluti umbra corpus sesquuntur. Haec enim est eorum quae praeter naturam sent, a Galeno atq; Huicenna uicta dinumeratio. His ego septimae tuae annotationi satissas
ctum abunde arbitror. V . QUAE IN commentario quarto capitis octaui a me di cuntur,de ijs partibus quae functione aliquam toti utilem edunt, uel quarusum praestant: tanquam a ueritate aliena damnas. Cum dico, principes in nobiS partes cor,cerebrum, iecur,& teites, functiones eas edere quae ad
indiuidui uel sipeciei conseruationem faciunt : haeclusi tanquam falsa res praehendis,calumnia est haec. Qui enim salsa esse possunt, quae communi medicorum omnium a seuerationeati consensu, veritatis dem let roborς constants Si uero tanquam a Galeni sensu cuius ego mentem sequi de bco alienissima esse putas: quod non deris, sed de alijs instrumentariis partibus intellexiste Galenum asiarines: quarum aliquae actionem ipse perficiant, aliae usum praeitent. Hae in parte satisiacere tibi debeo, illud inprimis assirmans, cum de principibus partibus: loqu6r in commentario meo, non eo solas me dixisse functionem edere toti utilem,ita ut alias ues
454쪽
LIBE R V N V S. 3s Isin excludi partes quae principes non sunt. Nam ad finem commentarii sententiam meam explicans, ac meipsum ueluti interpretans, haec subiuno go: Sunt item inqui ob in instrumentari js partibus praecipuae quaedam, quae actionem ipsae essiciant, alia quae actioni usum praestent: uti in ocuato crustalloides uidendi actionis praecipua est pars: reliquae in oculo, actioni huic commodum quendam usum partes praebent. Et paulo post, Qiuasdam uero in nobis partes, non unicum tantum praestare usum, alias item multiplicem functionem habere, in consesiis quidem est, uti mox adfinem commentari)de gurgulione, de uenis Sc arter asprobo. Uides itaq;.4, Marine, me non solii in de principibus partibus, sed de aliis etiam, quae lanctionem unam aliquam toti utilem edunt, esse locutum in illud uelim scias, non mea culpa factum este, ut hoc commentarium quartum capitis octaui meum, mancum legatur. Nam Iinea N. eius commentarii
post dictionem illam Osubsistit J haec desunt, quae in typographia omisia
sunt: tum etiam quae unam quampiam actsonem toti utilem edunt, uti uisionem, auditum, odoratum, gressum ad hunc ordinem sunt referendae. Vides me tecum conuenire, neque a tua, neque a Galeni sententia auer
sum aliena sentire et Legenda itain tibi erat, probeq; inspicienda uniuersa
commentarii mei series, antequam eam ueluti ream capitis damnares. M IN. DE T V M O RE ueror qui phleginonem comitatur, quae a medicuntur commentario X I. capitis N I I. non solum uerissima ipsa sunt,
sed etiam ipsissima Galeni uerba, eo in loco, cui commentarium scripsi. Ait enim Galenus: Denim tumor in ipsis de partibus phlegmone & ullacere obsessis loquens si ad tantam magnitudinem attollatur: ut ob hanc ipsam functio impediatur, morbus censeri debet. alioqui uel symptωma, uel pathema duntaxat, quemadmodu dolor .Haec Galenus in litera cirraca autem non apposui, ne in immensum excurrat nimia mole liber . Ego
s in eius partis commentario haec: Qui uero in phleumone subest tu, Linor quod mox subdit Galenus si actionem per se ipse ostendat, morbus: tis certe erit, nempe qui uel ad figuram & conformationem, uel ad consens lsum partium pertinet, cum ab eo isthaec uitiari contingat. Si ueror actio nem non laedat, phleamones symptωma erit. An non eadem ego tibi cum Caleno dixisse uideor idebor certe, si Galeni seriem cum meo conas mentario contuleris. Sed quae tu in contrarium adducis, minime proce dunt. Nam non ut tu putas, phlegmone tumor est,necp id uoluit Galenus in serie illa quae proxime commentarium meum sequitur, quanquam Phlegmonem, rubentem renitentemo tumorem, & qui dolorem inferat uenominandum censuerit. Non enim sequitur, phlegmone renitentem cum dolore & rubore tumorem continet, itam tumor est phleam Ones enimo essentia non tumor ille est, sed confluxus sanquinis iusto copiosioris, qui truborem, renixum, tumorem, dolorem p pariat: sunt enim haec phlegi monem comitantia symptωmata, a quibus tamen in unam quandam es lentiam coalitis uere denominari phlegmonem cum Galeno censeo'. multos nanque scis morborum a suis ipsorum symptωmatis nomenclaturas suas
455쪽
REsPONSIONUM MEDIC. ne,rubens cum renixu N dolore tumor dicatur,non ab eo tumore morbi
ratio sed ab eo quod morbi essentiam constituit crit petenda. Quippe tu.mor in phlegmone non primo & per se functionem laedit, sed potius con fluxus ille sanguinis parti iam impactus. Nam ab hoc ipso confluxu, par, iis primo laeditur sunctio, non ab ipso tumore qui confluxum hunc con/tinuo sequitur. Nec tua procedit ratio, si tumor phlegmones sympita maest, idem sui ipsius symptωma erit: mala siquidem colligis. Non enim ut antea dixi phlegmones essentia in tumore consistit. Neci' etiam quam tu Z ex Galeni libro de morborum temporibus adducis ratio, neque quam postea subnectiis procedunt. Nam uerissimum illud Galeni est,initiantem iophlegmonem, suam ipsius speciem, sua mi essentiam atque cum increuit habere: ut enim phlegmone sit, sat est confluxum esse copiosi sanguinis, qui in parte ruborem, renixum, dolorem, tumorem. faciat. Quae quiadem omnia phlegmone ab initio continet: non tamen inde sequitur,. phlegmonem ipsum tumorem tantum este, quod tu uis. Hallucinaris aui tem ualde tu mi Marine, in ea quam formas ratione, dum inquis, si tumor symptωma phlegmones est, ut ego quidem sentio, oportet phlegmonem morbum esse: uerissimum hoc quidem est. Sed tam insers: At uero quo, modo morbus erit,si adtionem non laedai Iam hic falleris. Nam quod de tumore didium oportuit,tu de phlegmone dicis. Tumor enim a stionem non laedit si exiguus sit, ut Galenus in litera ait: eo in symptωma est phlogmones, quae tamen & ipsa perpetuo actionem laedit. Atq; his ego Ma
rine, annotationibus tuis in primum librum meorum commentariorum
sectum satis esse puto: nisi tu tibi ipsi placere, quam ueritati dare manus magis uelis: quod de te probo doctoq; homine existimare minime decet.
I I A v C A sunt quae in secundi libri commentariis annotasti: illud cp1 in primis tibi non probatur , quod calidum morbum dixerim osmnium esse perniciosissimum , multo Φ maximam inserentem noxam.
Mihi uero dichum, non quod meum sit, sed probatorum in medicina Nphilosophia autorum omnium ualde probatur. Nam perniciosissimum ego eum morbum una cum Galeno dici existimo, qui & uehementissi/mus sit, & ualde aegrum turbet, in mortisq; discrimen celeri suo motu at* impetu ducat: hos enim perniciosos & graues Hippocrates & Gale,
nus libris de Popularibus morbis uocare cosueuerunt,qui cito hominem malignitate sua perdant: unde recte definiunt Pestilentiam este pernicio sani Epidemiam,breui quos inuaserit rapientem: hos ctiam Acutos conas muni appellatione nominandos censuere. Esse autem perniciosissimos casIidos morbos, ex ea Hippocratis serie, quae primo de ratione uictus in morbis aeutis scripta est,patere euidentissime potest. Acutos enim mors bos enumerans, non sane alios, quam calidos, & qui malignitate sua stacundum plurimum perdere homines soleant recenset.
456쪽
Sunt autem inquit ih morbi acuti quos ueteres uocauerunt, pleuristim, perii neumoniam, insaniam, lethargum, ardentem febrem, & li qui alij illos sequantur: inter quos omnino sebres cotinuae aegrum perimuntia An non hic conceptis uerbis Hippocrates acutos morbos, qui & pernisciosissimi ipsi sunt, enumerans, calidos esse omnes uoluit Pleuritis enim, peripneumonia, suror, lethargus, ardens sebris P calidorum morborum ordine esse censentur. Ut autem indicaret calidum morbum pernitiosissis εο mum esse solere merito addidit ardentem sebrem, seu continente, aegrum
perdere. Quod fortasse animaduertens Isaac summus inter Poenos medi cus, libro qui de Febribus inseribitur, febrim morborum omnium pessi,mum uocandum censuit: quod & suapte natura magnus sit morbus, Rad principem partem praecipue,nempe cor attineat,& impetu suo, si grasuis sit febris, cito hominem tollat. Quosnam tu quaeso alios, quam calis dos morbos seu a creare symptωmata, delyria, uigilias, animi deliquia, syncopas, cardiogmos, agitationes, inquietudines Sc mille id genus ui deasc Siccitatis morbos tu cum calidis conseres: minime puto. Nam etsi
ut ais) ad curandum sit sicca & marasmodeae intemperies dissicillima..; quod V II. X. Metho. uult Galenus non tamen aeque, ac quae calore immodico laedit, ad nocendum est efficax, non tam cito perdens, non tam ualida creans symptωmata: quod lenta sit eius actio, nec impetum, celes rem ue motum,uti calor habeat. ae enim ab humido Zc sicco alteratio, ines fiunt, pigrae sunt, tardae, paruml essicaces, si ad calidas conserantur: quod scilicet i qualitatibus fiant ad agendum parum idoneis: uti Gale, nus libro de Constit. artis medi. N Aristoteles I I II. Metheo rorum Scta I. de Gener.& corr.abunde testantur. Maneat itaq; confians Marine, quod a me dictum est, calidum morbum esse omnium qui a qualitatibus fiunt perniciosissimum, hoc est, grauissimum, & maximam inferentem o noxam: ut qui aqualitate fiat omnium maximὸ efficaci, & ad agendum
O. A C R I o R E M esse in Erysipelate putredinem , mitiorem in phlegmone si putrescere in utro P humorem contingat) ex Galeni senstentia at* monumentis dixisse mihi uideor. Galenus nano eum expliacans Hippocratis aphorismum, qui septimae sectionis uigesimus est, Ab Erysipelate putredo aut suppuratio inquit in malignis Erysipelatis,puis
tredinem suppurationemve euenire. Id uidelicet subindicans, eam quae in erysipelate nascitur putredinem, non nisi malignam esse posse, quod acris sit & mordax qui eam parit humor. Uti enim bilis sanguine acutior 6 est, sic quae in ea accenditur putredo acrior erit: hoc est, acutior, mali gnior,ac qualitate uehementior. Ob id nan Galenus, tum X II I. tumta III I. Meth. refrigerationis indicationem uincere eam quae a uacuastione petitur in erysipelate optima certe ratione uoluit: quod calidior sit, acutior, acriorq; qui ipsum excitat humor. Erysipelas enim, herpes, aloe carbo, uitiosi &maxime calidi excrementi germina sunt: uti X I. ad Glauc
457쪽
et RESPONSIONUM MEDIC. Glaue.&libro de Tumo . praeter natur. N X III.& κ III I. Meth.legi potest. Quam etiam rursus meam sententiam idem Galenus X I. Therap. ad Glauc. confirmat,cum Erysipelas morbum esse inflammatione multo calidiorem asserit. Quod uero Galenus eodem libro, Erylsipelas non tans tum inferre dolorem atq; phlegmonem asseuerat: si de tensivo id intelle. xit, uerissimum id esse nemo ambigit i quanto enim bili crassior sanguis, tanto certe tensionem maiorem infert. At si de ea quae ab humoris influs xv fit acrimonia, maior certe in Erysipelate, quam in phlegmone conci latur dolori acrior enim, molestior ac plane feruentior est in eo sensus,uturi membrum uideatur. in neq; etiam distensionis sensu carent, qui io Erysipelate praehenduntur: inquiente Galeno XIIII. Metho. non ueshementi tantum inflammatione,sed etiam quantitate Erysipelas affligere. Nec procedit tua ratio quam cotra Galenum adsers, in phlegmone enim
plus est caloris, si abundantiam Sc molem spectes: in Erysipelate amplius, si mordicationem & acrimoniam . itaq; non perpetuo sequitur ubi plus caloris,amplius ibi subesse doloris, si qualitatem attendas. plus enim mordentis qualitatis inest Erysipelati, quam phlegmoni: minus tamen dolos rispulsatiui & tensionis sensum inserentis. Atq; haec ad ea quae in secundo
meorum commentariorum libro annotasti lassicere arbitror.
v M dolorem rei contristantis N in contrarium naturae habitum mutantis repentinam perceptionem esse dico, cum Galeno & medi.
cis omnibus, atq; adeo ipso Platone dixisse uideor: sic enim ille in Tismaeo, Tristis inquit sensus astatim uiolenter incidens dolor est. At Iid quum dico eam minime excludo,qua in naturalem habitum desepens te mutatio fit: dolorifica enim N haec est, ut re te tu ex Galeno X II. Metho. medendi colligis: qui sane locus meo commentario nullatenus Loei Galeni duersatur. Nam eo quem tu citas loco, id tantum uult Galenus, non B. ,, ex Minis, tum mutationem eam qua in non naturalem habitum corpora deducun/tur: si confertim id fiat,dolorificamine: sed eam etiam qua ad naturalem
suum statum redeunt, si id modo: astatim subit p fiat. aio quidem in loco,etsi uideri cuipiam possit sui oblitum Galenum, quod pugnantia iis quae in quarto de Symptωmatum causis scripserat, dixisse sit uisus cuti ea
tota de re longiore oratione: & Galenum ab controuersia uindicare, &illius aducrsarios locos conciliare libro mearum Enarrationum sategi non aliud tamen uoluisse eundem N I I. Metho. existimo,quam eam mustationem quae subito fit, etiam si per eam ad naturalem habitum regressus fiat: ea tantum ratione qua subito fit, dolorificam esse. Non enim dolos rem parit qua naturalis per eam ipsam habitus restituitur: sed per id, quod immodicὰ, astatim, uiolenter, confertimq3 id fit. quod autem eius. modi, id & praeter naturam est omne, & dolorificum: eacp ratione fieri dixit Galenus, ut quae perseigerata essent corpora , semel calfacta dolos rem uehementem sentirent,quod uidelicet sese contrario quodam naturae modo
458쪽
LIBER UNUS. samodo ad naturalem habitum conuertere uoluerint, hoc est, uiolenter, propere, cosertim :cum naturae peculiare sit at* propriu, conuersiones has statas, quietas,sedatas 3 facere, non praecipites, uiolent , conferta 3
ut Aphorismorum II.& in Epidem is Hippocrates testatur, Sc Galenus
in arte medicinali, eo quem tu citas loco, Quae ego & obiectionibus tuis, 5c locorum Galeni, qui sibi pugnare uidentur, conciliatione satisfacere abunde puto. II. PALPITATIONIS quam tu a me datam definitionem da mnas, comentario penultimo cap. I I I. non ita mihi omnifariam damnanio da uidetur: nam cum eam dico immodicam esse musculorum distensio, nem & dilatationem, non ne uerum tibi dixisse uideor et At non solis mus
sculis palpitatio conuenit, sed almis omnibus partibus quae distinguiat
tolliq; pollunt, uti utero, uesicae, intestinis,arier is, cordi, conuenire Ga
lenus quinto huius tractationis libro dixit. Non ita* congrue a te Ual Ieriolo palpitationis definitio tradita est. Respondeo ,non me palpitastionem eo loco exacte definire uoluisse, non enim eius symptωmatis adseuerum unguem examinandi locus tum commodus erat sed tantum
per id quod notius est quodammodo adumbrare eam uolutile. Eit autem magis nobis per musculorum distinctionem, quam per alterius cuiusuis
xo membri, palpitationis natura notior: ut quae Dequentius musculis quam caeteris partibus obueniat. Tu uero si scripta mea quae ad caput secundum quinti libri,eiusq; commentario sexto appinxi, attentius perlegisles, non sic critice nimium explicationem meam reiecisses. Eo enim loco ingenue cum Galeno confiteor,palpitationem membris omnibus conuenire quae distingui attolliq; poliunt: eius P symptaematis rationem omnem, natu ram S abunde trado: ut me tu non tam inscientem existimare possis, ut credam solis musculis palpitationem conuenire. 1 Ii. TUSSIM & sternutamentum ad animae functionum genus
pertinere cum dico: etsi cum Galeno id astruo, quod & tu minime nesis gas: uis tamen quae in contrarium sunt eiusdem Galeni sententiae, ut a me tibi explicentur, ne sibiipsi pugnare Galenus uideatur. ital non uereor quin tibi in hoc cumulate satisfaciam. Eile autem utraque haec, tussim Scsternutamentum,animae opera, locus ille Galeni V. huius tractationis lis bro, cap. IIII. indicat. Qui uero a te adducitur locus V. eiusdem cap. V I. non facit, quo minus non ad animam haec pertineant. Nam etsi facul statis expultricis sternutamentum Sc tussis ualidi uiolentiq; sunt motus: non tamen ob id consequens est, eos a natura motus, non ab anima fieri.
Nam cum musculorum thoracis N intercostalium ope motus mi fiant, ut belle Galenus eodem cap. I II1.quinti libri deducit: inquiens, tussimo ab iis instrumetis perfici, quae uehementes perficiunt respirationes, quum in asperis artersis molestum quippiam constiterit: sternutamentum uesro,spiritu a cerebro uiolenter emisti, eaq; in emissione utroq; expiratio/nis meatu utente, nempe thorace dc ethmoideis ossibus) fit necessarid, ut ad facultatem animae, non naturae motus h pertineant. Neq; enim hoc se
tis est ipsos ab expultrice facultate fieri, ut a natura fieri dicantur: sed re P quiritur
459쪽
φη. RESPONSIONUM M E D I C. quiritur expultricem facultatem ipsam, in ins motibus perficiendis nullo uti musculorum ministerio: uti in uomitu fit, quem cum natura mouet, nullo utitur musculorum praesidio,sed sola uentriculi euersione atq; constra naturam motu . Gaamobrem meritὰ hunc ad naturalem facultatem, non animalem pertinere idem Galenus dixit eodem ipso capite. ii ue/ro a te adducitur ex cap. III. eiusdem libri locus, ad diluendum facilis est. Nam cum uult Galenus talem esse per tusses in pectore & pulmonibus facultatis expultricis actionem, qualis per uomitiones in uentriculo: id tantum uult, similem quidem esse facultatis ad ionem in utriusque partis bus, quod ad expulsionem excrementorum pertinet: utrobil enim irris tata a nocente natura, ad propellendum quod infestat insurgit, sed non
eodem modo: nam quae uentriculo nocent, nullo membrorum quae uo Iuntatis imperio reguntur ministerio,nempe musculorii, explodit: coiis, tra uero quae thoraci 5c cerebri uentribus inhaeserunt, musculorum inranisterio obit. Male ita p colligis sic dicens, Qualis est per uomitiones s ιν cultatis expultricis adito, talis est per tusies: sed in illa est meia naturalis, ergo in hac. Non enim procedit similitudo, ut dixi: id enim perinde est,
ac si sic arguinenteris, talis est intestinorum in pellendis excrementis actio, talis & thoracis: cum utrobique a facultate expultrice motus sat, excernanturo quae nocent excrementa sed intestinorum naturalis est, in ergo Sc thoracis. Quis hoc dixerit Quod ueror paulo post ex eodem Ga uis acali leno assers, inquienteisthaec naturae opera esse. Respondeo: Naturae nos quid. mine eo loco Calenum intellexiste eam qua regitur animal facultatem. hanc enim Galenus v. huius tractationis libro, cap. I. naturam uocare so let. Per naturae uocabulum inquit intelligas uelim omnem qua regitur animal facultatem, siue illa a uoluntatis nostrae imperio pendeat, siue seocus. Non autem intellexit facultatem eam, quae peculiari nomine natur iis dicitur: ut eam contra animalem & uitalem distinguamus. inae ego adduciis a te in contrarium sententris susscere abunde arbitror. IIII. α V o D in dubium reuocas de sede in lethargo assecta, cum iomedicinam factitantibus omnibus uideatur posterior cerebri esse sedes, posteriusi uocatum cerebrum: Paulo uero es Galeno ut tu putas me dia cerebri pars: perfacile est haec dissoluere. non enim Galenus X III. Metho. medium cerebri uentrem in lethargo assci dicit: sed id tantum, lethargum capitis esse affectum, in quo princeps animi pars residet: sic enim ait, Gignitur autem in capite de lethargo loquens in quo scilicet princeps animi pars residet. Id in quam ex Platonis dogmate mutuatus, qui principem animi partem, quaerationis est particeps, in capite ceu arce locauit, ut latissinae in Timaeo docet. Nec aliud a Galeno Paulus dixisse uidetur cap. I N.tertit,cum ait, Lethargum noxam quandam esse rationa lis potestatis: nam per lethargum non memoriae solum, scd N aliarum principum facultatu sunctiones malὸ sunt: memoratiuae quidem omni no auseruntur, ratiocinatricis uero & imaginatiuae, uel deprauantur, uel certe debiliter fiunt, ut apert E in se asseclis est uidere. Sed cum non lon/stori ad hanc rem probandam sermone opus sit, quae tota experimento a constat,
460쪽
LIBER UNUS. constat, finem facio. V. AD VITIATAM nutritionem atrophiam sequino est quod alienum a ueritate existimare possis : uerissimum siquidem est, laesa quo νmodolibet ea actione quam nutritionem dicimus, atrophia animans lasborare. Osippe siue non apponitur, siue non unitur, siue non assimilatur corpori alimentum, nutriri desinit corpus. Quanquam enim ad haec ipsa
munia, si laesa sint, uaria atqν diuersa sequantur symptomata: nempe ad assimilationis desectum, uitiligo Scelephas: ad unitionis uero, anasarca: ad appositionis inopiam, atrophia. Tamen quaecuno harum actionum 1ο laedatur, si modo persteo in atrophiam deducit animans. Perinde enimali desinit corpus, quanquam alio at* alio modo) siue elephante aut uis ctiligine, siue anasarca laboret. Itam uerissimum est quod a me dicitur, Uistiata nutritione, hoc est quomodolibet laesi, atrophia laborare animans
oportere. Si enim uitiatur ea actio, cuius beneficio corpus ex alimento fructum sentit: necessarium tandem est contabescere corpus, at* siccitate languere. Si quidem tabes Galeno est uiuentis corporis ex siccitate cons Libae e. sumptio. Sed haec tibi notiora sunt, quam ut multis a me uerbis explica/ri oporteat. Tempus uero est ut ad ea quae in quarto mearum commenstationum libro, tanquam tibi non probata adnotasti ueniam, scruposi
AREi distantioris simulacro fortem & ualidum fieri motum in
oculo, uerum esse potest, nisi ita intelligas, ut in re longinquius possita discernenda ualidiorem fieri in oculo motum, uisivamin facultatem plus laborare, quam in re propius sita oporteat. Cum enim distans sit insteruallum inter uisibile ipsum,& oculum: fit, ut in eo discernendo multos& bene temperatos , atq; lucidos spiritus confluere in oculum oporteat, o quo rem ipsam eminus positam intueatur: sic in ualidiorem fieri in ocusto motum. Quanquam fiteor non ab ipso rei distantis simulacro, ut quod imbecillius in oculum agat, quod tu docte probas. Illud enim ab Aristotele proditum scio, omne agens sortius in propinquum , quam remotum agere. Sed quod ueritati magnam in hac parte inussit notam, est typographi erratum, qui sic scripsit: A rei distantis simulacro sortem 3c ualidum in oculo fieri oporteat motum: quum in exemplari mea masnu scripto, sic esset: Quinetiam clim ad rei distantioris perceptionem, sortem & ualidum in oculo motum fieri oporteat,&c. quod uerissimum est,ia nullam calumniae causam praebere potest. At*haec de primo. Ii. I N naribus perfici olfactum omnes asserere, recite a me dictum uidetur, siue Peripateticorum dogma, seu etiam Galeni sequi uelimus, siue etiam Arabum. Peripateticorum principem Aristotelem id sensisse dubium non est: nec tu negas, siquidem I. de Natura animalium cap. X I.
sic ait,de naso loquens: Aerem inquit ea parte reddimus & accipimus. Paucis pinterpositis subdit , olfactus quoq; , id est, sensus odoris, hac eas P a dem