장음표시 사용
61쪽
iis ni et sit compositus duabus virtutibus. videlicet voluntaria'. & non volimra Dria. hoc est naturaeli,& animali. hic inuenitur in in otia plurium membrorum, sciat in motu palpebrae oculi. M in motu deglutionis. quia inanifestum e it, quis ambe virtutes istaMunt eo iupositae. & rdeo. quando debilitantur istς diis vitai tes, cadit deiectus in operatione deglutiendi, sicut accidit: quando cadit virtus,
Tertia r5. appetitus. Et milii videtur opinio postrema sit veracior, hoc est. ν haec Ope Hratio sit competuit h. Vel possibilo esset dicere ui fortitor qsset opinio illius .Qui dicit eam ei se nanira leniet. :la plures anhelitus, quos secimus tempore Ianimis Maestatu imis, fiunt sine intentione. quare ponuntiar ad denuntiandum cople Riorii es, 3 itern cor sis.& ctiam s spiria proiiciuntur absq; intentione. dc etiam . qu magna , . . . Decessitas anhelandi incumbit desistere non possit inus: sicut accidit in tussi. Sci similibus. Et natura non invenlt hanc Virtutem actione voluntaria, nisi propter .i necessitat cm superuenient ei m qu non sufficit virtus naturatus ad eκigentia cor nnsio ad ra dis . Sed probatio, qua probat Galenus, affirmando v haec virius penitus cst xo. tione Gale, tu maria, est priuatio istarum virtutum. lsi est incisus neruus. & dicit probando, postquam est incisus neruiis est luci suin instrumentum motus voluntarii:& inciso nerit o. cessa 'motu olu filarius: ergo est in neruo. Et iste sylIohismus cst D l-sus in principiis, corrupta, sia figura. quia qu tenetur unum p rs dicatu rei, Ruc data est a subiecto, non debet seni per remoueri praedicatum ab illa. a qua est re Φ, motu in subierium. ct qui opinabuntur.hoc, tenen uir credere cum corradict solleoppositi antecedentis in tota ni a serta contradict onem oppositi consequentis. ideo hic verba non sunt iii gria ut hic audiamur. Et iste est unus modus. in quo est manifestui r non hannit Pera radicem in Logica . quia si per remotionem ueriti remouetur aliquis motus, illud non est e re necessitate, Vt iii neruus est vist ille motus. ut dicatur Φ neruus sit propria ca in hoc motu .Etiam uisi sunt ho minos percussi super venas dc neruos dormitorios, qui vadunt ad cerebrum. Miunc in eis priuats sunt omnes operationes VQluinaris. M propterea hoc noliti a ne nuncupamur.& dicit Ηλ iis, v quado re N Indis volebat interficere nobiles. interficiebat eos per hunc modiun. Et vis tu dicere propter hoc. omnes motus, voluntarii sunt fi rei in his duobus. Item . ius res est illa , quae iubet hanc opera tionem in neruo, nisi unae κ rebus. propter quam completur lisc operatio. et qiuilla issa est,tunc necessario Issa est illa operatio: quamuis non sit propria ca in hoc: quia corrumpitur propria operatio propter corruptionem virtutis transi iiDsc illuc. Et de necessitate non est propter hanc priuationem voluntari j itionis ιν qui liber motus, qui est in neruo, qui ingreditur suam essentiam, sit positus sub hamialiter voluntarius: A per accidit ei visit S ille voluntarius. Et quo pote rit negare hoc, quia iam concedit si, motus palpebrarum fit per musculos, scuti Dotum est per se.& cum hoc toeo non est voluntarius . Et si vellet dice te m sit Ft tui Voluntarius,adhuc ni hal hic lucratur eo εν est in musculo, non in neruo. Et postquam declaratum est v iuvamentum sit in anhelitu , 8c quc sit eius virtus, necesse est narrare iuvamentu proprium Vniscuiusq; membri proprii huic operationi. Et dicimus εν membrum, quod manifestum dat iuvamentum in hac operatione est pulmo: sicut videmus in qu dilatatur, attrahit aerem intus,& uuanda constringitur,eκ pellit foras. Et non est dubium, quia illud est proprium instruos mentu in operatione illa. Sed quod necesse est speculari subtiliter in hoc est ilia, lud. Vtrum ille motus, cum quo fit inspiratio Se respiratio, sequatur motum pecto. ris, nec per se habeat aliquem motum: an sit motus pectoris in anhelitu, inde cG iCplo Galed linuus semper cum motu pulmonis, ut sit eius adiutor. Sed Gale. dicit pulmo p pulmo no nullum habet proprium motum in se: et in motus illius sequitur motum pectoris emouet, niti &-motus anhelitus, qui sequitur motum naturalem , fit per rem musculo nim Osu pecto- magnam, aut dicitur diaphlagma, quod separat infeliora in chra a superioribus. ri . tu aicit u magis propria res uiua menti istius membri est iis c operatio: qui nos videmus in incontinenti cu pectus dilatatur, replerur pulmo aere: sicut videmus B o seciida. in follibus fabrorum. Et testificatur super hoc, quando vulnus factum fuerit
Vide ierita ibi,& iniret aer pectus, itinc cessat motus Pulmoniais motitur, Et posset elle .
62쪽
h c. Tuib monis pulmissi si quando vulneratum in pectus. eli propterea ra iniri. ration E pr -
idatur ptalmo. Et in tempotibus Aristotelis non cognoscebatur aliud uniamen. mo Theraeirtum huius membes . nisi propter separatione in membrorum principalium a nutri trac. II. ca. I iiiis, ad hoc ut non accideret tempore digestionis eis aliud eκ calore illo. Et no Eκculatio debet imputari Aristoseli hoc in defectum. quia istud , quod apprehenditur per Aristotelis anatomiam .est sicut res que apprehenditur numero motuum circuibrii. nec illa d Anatomis 'erat plene scientia dompletii te mpore. Aristotelis. Et si tempore Galeni erat ars cognition IVIedic ny plei e completa: tarii in dicit Galenus hon est impossibile post me venire, ut inuenit in arte Medicriis, quod per me non est inuentum. Et propterea in maiori parte rerum, de quihus opinantu, homines, cp Galenus contradicat Aristotelio on est vera contradictio. sed sicut additioncs 8c complementae. quia nullus deperit Aristote. de eo. quod dicit in i amento diaphragmatis de motu neruorum, lacundum ψ dicit in tractatibus uniuersasibus de eme motus, de senis sis, & iuvamentiscordib. δί cerebri. 8c similiter lirc est fic dicendum: Sc non est dicendum si, illud' quod dicit Galenus in rebus particularibus , contradicat in uniuersali hiis Aristoteli. Et modo volumus reuerri ad illud, a quo separati s mus:& dicimus Q it Iud quod di κimus eκ setarentia Galent, . motus pulmonis sequitur motuni pectoris,& hoc indiger speculatione. quia Galenus non verimta cat hoc, nisi propterea qilia videt v cessante motu pectoris,cessat motus pulmo. nis,& tunc moritur animal. Et ego dico in non est hoc ita absolute dicendum,' motus pectoris sileaiisa principalis motus pulmonis. quia possibile est ut qualibet istorum, idest pusimo , Se pectus, habeat hunc mollim e R te . sed habeant unam proprietatem coniunctionis : propter quam nullus eorum mouetur sine alio. & propterea cum cecit motus unius cessat motus alterias , ik non est qui libet eoruni causa incitiis alteri u l. Et 1ἰ nos poneremus quod quando pulmo
non mouetur hoc motu, tunc cessaret motus pectoris , stetit dicit Galenus csse
mus arbitrati per hoc secundum eum , v pulmo esset id quod moueret pectu dicendo quod si non moueretur quod non moueretur pectus . Ecce hic videtur u Galenus prodiderit in opinione sita quod non est imposiibile esse motum pectoris δc pulmonis ut moueatur simul, sicut in f 4bo uno: ut si unum non moueretur, quod aliud non inoueretur: Quamuis unus non sit motor alterius secun dum modum qui dictus est. Item non est impossibile, superueniente pectoria uia la compleκione per incisionem nerui, qus ei aduenit, quod illa malitia non ponetret ad pulmoncm per illam colligantiam. quia Vna rerum, eκ qua grotans membra , est colligantia . Sc GaIenus hoc concedit. Etiam per hanc eandem viam debemus dicere,* motus pectoris adiuuet motum pulmonis e dc ninκiine e
quando indiget forti anhelitu. Et melior via, quam eligere possumus in fine n pinN P e strς propositionis est hec quod membrum,quod is ditur, cum celsat inspiratio dc Pοὴν
respiratio, est cor , sicut manifestum est. 8c si cor est illud, quod recipit hanc Is.sionem propter hanc ce Tationem, δι non solum issionem, sed Sc mortem: ergo de necessitate est illud me in brum, in quo est principium isthis iuua inenti. Et motus pulmonis secundum Galen. erat violentus, per viam, vel per Vicletlam,qua mouentur corpora artificialia. Et nobis est dicendum εν illus principium motus est in ipso per viam, qus est m corporibus naturalibus. Sc adhuc u comple- tu, hic matus per duos motus, videlicet naturalem et voluntarium. Ergo melius. Quod dicere possumus eκ his, est, ut sint sicut duo primi mobiles .L. musculus si primus in motu voluntario. 8 cor et pulmo primi in motu naturali. Et Gale, te iniit in hoc tractatu viani, qua in alijs regulis 1uis, qui putat ut iste sit motus ua Iumarius, & putat ur non si voluntarius nisi per neruu. de non apparet per anλ- tomiam Vt neruus veniar ad piri monem, per qctem possit sentire, et maxime per quem possit mouere: dc porest et se si, noli ra principia non lunt silvicientia veniendi ad veritatem plurium harum in inlisitionum, sed tamen conueniens est ut loquamur de his secundum aptitudinem huius temporis. quia non est impossibile ut cadant hs CVerba, per que pollamus ci rtificare de veritate harum reru ipe
63쪽
et ces pulmonis .in typropter hoc, ut si supe eniret uni parti mala dispositio vialia staret in iuvamento loco ipsius: sicut contingit in vulneribus, quae laniant . unam cameram pectoris, quia stat pars pulmonis , quae est in camera non vulnerata loco iuvamenti obelitus . sed quando vulnerantur ambae , tunc statinit Eetna pul motitur patiens i Et iuvamentum carint pulmonis est propter inspirationem et respirationem & xesti rationem,& cum hoc habet iuvamentum vocis. Et prois liter hoc fuit positum in e Niremitate huius membri unum . quod habet possibiisitatem generandi vocem, assimilatur uni paruae linguae . Et missae sunt ei. dem a musculo res,quae dant ei diuersas dispolitiones, ut possit generare diuerissas voces . Et hoc iuva metitiam est tantum propter bene esse . de non propter necessitatem et proptera i Vore non est necessaria in esse nostro. Et in maiori parte facit natura hoc. quia facit in Vno membro duo iuvamenta, aut tria, quando debet esse hoc. sieut videmus in narthus: quia sunt ordinatae ad odorandum:& ad hoc ut sim propter iuundificationem superfitiitatum cerebri .& in una parte seruit virtuti eκ pulsivae,& in alia parte seruit virtuti sensibili. Et etiam iuvamentum vvulae est ut defendat, ne puluis aut fumus. aut similes res noctuae veniant ad guttur. 5c cuin hoc de sendit, ne aer frigidus ingrediatur ad membra anhelitus. & ideo quando multum incidituri ab ea , Bitificatur frigiditas ad pe- De Epiglot clus. Se pulmonem,& apparet ut habeat inuentionem in esse vocis. Et testifi. ide. catur nobis in epiglottis est instrumetum,quod appropriatur voci . Quod est, quia cum sumamus fortiter in cameram , Vel cannam pulmonis alicuius animalis, egreditur VON eκtra eκ ea, quς assimilatur voci illisis animalis. Et fuit positum super hunc meatum cooperimentum unum ad defendendum a rebus,qus vadui ad ce sophagunt, ne ingrediatur in ipsum, quia moriretur homo. Et propterea, ruando intrat aliquid modics quantitatis,ainouet russim. Ista sunt,quae sunt pos-hilia dici de iuvamento anhelisus. L . . i De Tu uia.
De iuvamentis Cerebri, ct partium eias. cap. XX.
dictaru uirtutum coplenturi cameris
earii radices sunt i corde. Prima ro, T virtutes cerebri scilicet imaginat uia,& cogitatiua,& reminiscibilis. 8c conseruatiua,quamuis non habeant membra Vel instrumenta. ipsa ta men habent propria loca in cerebro, in quibus manifestamur operationes earum. Sc propterea de eis dicendum est. Et dicimus, i, virtus ima,tiua stat in prora cerehri:& illa est, quae retinet figuram rei, 'ostquam separata est a sensu communi. Sed cogitatiua plus manifestatur in media camera. de per hanc virtute cogitat homo in rebus, quibus pertinet coSilatio et electio, quousq: apprehenderit quod comi enientius est. Propterea non inuenitur haec virtus. nisi in homine: de animali bruto concessa fuit aestimatiua loco istius. Et Iocus virtutis reminiscibilis de conseruatius est pupis, siue pars posterior capitis . Et inter conseruatiuam Sc reminisci hilem non est differentia, nisi quia conseruati,ua est conseruatio continua,& reminiscibilis est conseruatio intercepta. Et diffetentia, quae est inter conseruatiuam vel reminiscibilem. Ac imagina titiam , est quia imaginatiua praestat aliis formam rei sensatae, postquam pritiata est a sensi hus: quare non est sensus . Et virtus conseruatiua de reminiscibilis non sunt nisi ad con sertia tutum, aut ad iaciendum reuerti apprehensionem illius fisturae. Et e re hoc apparet,ip sunt magis spiritua Ies quam imaginativa. Et non est tra dendum obliuioni,quod quamuis camers cerebri sint membra , in quibus complemur operationes istarum virtutum, tamen inueniuntur earum radices in cor, de: Ac ιν illa loca non sunt illis, nisi sicut instrumenta , in quibus manifestantur eorum operaiiones. Et sicut virtus visibilis dicitur esse in humore crystallino. quamuis sit in corde, vel in cerebro: sic istae virtutes . Sc iuvamentum istorum locorum est ad temperandum eas secundum modum , qui dictus est iuvamento
cerebri ad alias apprehensiones. Ex hoc declarabitur Per viam, qua declar
64쪽
A tum est illud: hoc est . virtutes; istae non laborant . nisi cum calore intrinseca;
Ec calor intrinsecus non aduenit eis, nisi ςum calore mensurato: ergo virtus dλ- tiua dc mensurativa de necessitate est in corde: ergo radiκ istarum virtutum est
cor. Item, qui operatio imaginatius non est. nisi in signum, quod remansit e Nsensatis in sensu communi, sicut declaratum est in libro de Anima: & ibi decla
ratum est, quod locus Sc radiκ habitationis sensus communis est cor: ergo habitationis locus virtutis imaginatius est in corde necessario. Et iterum,quia ima. pinatio est quae mouet animal, mediante virtute motiva voluntaria, manifestum est quod motiva voluntaria est in corde. ergo imaginatiua est in corde. Et tu Ioco, in quo est imaginatiua.de necessitate est cogitatiua: quia cogitatio nonie finisi compositio rerum imaginatiuarum, & dissolutio earum . Et in loco, in quo eogitatiua de necessitate est,est reminiscibilis ic conseruat tua: propterea quia propter ipsam sunt inuentae . Et non est necessarium in videndo aegritudines istarum virtutum,& in aegritudinibus istarum camerarum cerebri, ut iudicetur propter hoc,quod ists Virtutes sint solam in cerebro: sicut non est dicendum invidendo virtutem Visibilem aegram quando sgrotat humor crystallinus, v Vir tus visibilis non sit principaliter,nisi in crystallino. Et tu vides iterum , quod grotant i sis virtutes apprehensius propter sgritudinem diaphragmatis: Sc non fuit aliquis, qui crederet ep. istae virtutes apprehensivae ement in diaphragmate: ὸ propterea quia non fuerunt ordinals istae camerς cerebri, nisi propter istat virtutes . Et fuit ordinata earum complemo ad faciendum illud, quod conuenit istis virtutibus. 8c propterea ista virtus non manifestatur primo, nisi in duabus cameris proprie. M ab ea vadunt ad duas cameras, qus sunt in parte posteriori per meatum , qui est inter Virasque ; fic sunt posita corpora in illo me tu , quae aperiuntur, quando necesse est ut aperiantur ad intrandum calorem intrinsecum
in illas : & postmodum clauditur in illis , sicut dictum est in libro Anatomiae. Et quia cerebrum est membrum humidum liquidum . ideo lid custodiam ipsius politum fuit os cranei,& panniculi circundamet ipsum , sicut positae sunt costae pectoris ad copseruationem ςordis . Et positum fuit hoς rorandum ; eo , haec forma est melioris dispositiquis aliarum omnium formarum, & maiorii capaci tatis aliarum; & quia a nocumeniis remotior omnibus aliis eκistiti Et fuit postitum cerebru in altiqri loco corporis in animalibus perfectis propter sensus qui sunt in eo: propterea . sensus, secundum v dicit Galenus, sunt custodia corpq rum: dc rationis Mut custodes sint in locis at i .
ET iam declarauim iis iuvamentum uniuscuiusque membri, secundum Psufficiens nobis videtur. θί restat ut declaremus aliquas operationes. Rus conseruant sanitatem , Et incipiemus ab operatione dormiendi: Mfaciemus te scire quid sit dormire . & in quo membro fiat lisc operatio.& qus sit eius causa: eo Φ est una eκ rebus necessariis in esse animalium doromientium,& homo est unum e re his. et propterea priuatio huius operationis est una e N rebus, qus facit perdere vitam.& qqando compleuerimus narrationem istiua virtutis cum modico eius , quod sequitur ad hos , tunc erit complera ista
particula, de incipiemus loqui in alia particula de sῖritudinibus, Sc causis e rum,& accidentibus ipsarum, si Deo pIacueriti si dicimus quod dormire est ligamentum , de quies spnsuum , dc reuersio ipsorum ab instrumentis eorum ad partem in i insecam corpori . Et ists res per se notς sunt. Sc propterea transeus res sensatς super dormientes , de non seqriunt eas. δ etiam videmus dormientem pcqlos habςntem apertos, Sc non viderit. δί si esset virtus visibilis in suo instrumento, tunc videret, E non solum accidit hoς in hora dormiendi .sed etiaaccidu hoc,quando homo subtiliter ωIlicitatus est circa aliud , tunc etiam tran.
stunt supeι ipiam muli sensata, dc non sentu ea . Et PQstquam dormire non
R iisto ad ratione Gale ni per eNemplua Secundum eκemplum.
65쪽
est. nisi reuocatio sensatini ad partes interiores corpor . As est impostibi se sensi rihus, ut moueantur in motu uniuersitatis corporis sine' corpore uno, quod' staret ioco eius proprigurateris:& est manifestum in istud corpus est calor naturalis: rso dormire necessario fit pet caloris naturalis rei ersonent ad pirtesii: itniri secas corporis. Et testifica hirur 'super hoc,' partes eκteriores corporis ref lgerantur, cum homo dormit. Et etiam operatio digestionis est tior cum homo dormit: eo q= calor iraturalis, cum quo operatur natura in vigilando in eNterio rihus, ut det sensum et motum, reuertitur dormiendo ad partes intrinsecas corporis. Et postquam transmissio caloris naturalis membris non sit nili a corde . si cui dictum est superius: ergo re nersio ipsius tempore do initionis non fit nisi ad cor: propterea quia a loco. unde incipit motus, ad eqndem re iurit mira. sicut est in domino: quia ab eo res hahem initium , 8d ad ipsum' reuertuntur. Et postquam declaratum est, . somnus est quies sensitum , 8c cellario sitarum operationum propter reuersionem caloris naturalis, qui est corum sutilectit m ad cor etia sciendum est, luc sit causa istius reuersionis : propterea quia hcc res sidit loco fornas dormitionis. δί loco ultimς di estionis. Et dicimus Q, dilatatio caloris natura inlis in partibus eκ tremis non est nisi propter augmentum quantitatis eiuε : & nolit propter augmentum qualitatis, nisi propter augmentum quantitatis, que est in eo: sed constrictio sua est diminutio quantitatis .et hoc fit necessario, dominantibus super ipsum frigiditate 8c humiditate: ergo somniis non accidit nobis , nisi suando iniripidatur δί humectatur calor naturalis: propterea Mia, quando acquirit humiditatem dc frigiditatem,& reuertitur ad suam radicem . diminuitur a sua quantitate. Et propterea quia iuvamentum cerebri fuit, ut i cmperaret cali ditatem & siccitatem cordis, necessarium est ut recipiat maiorem partem istius operationis a cerebro. Et hoc accidet, quando dominabitur super compleκione ipsius frigidam &humulam.& hoc non accidet ei, nisi quando trasmutitur elus cibus. & similiter quando accidit cibus cordi acquirit frigiditarem & humiditatem. Et propterea cp hoc non accidit cordi ut in pluribus, nisi mediante cereishromos faciemus emhrocationem super cerebrum vigilantium cum rebus, qus hahent humectare. Opin bantur multi hominum, η, cerebrum esset solum pro prium in embrum somni.& non est ita. Et rationes,qus nobis ottendunt v dor mitio non fit nisi per frigiditatem et humiditare, sunt; quia nos videmus'maior
pars ciborum qui faciunt dormire, sinat frigidi dc humidi , sicut lactuci. α simi ies:& cibi qui inducunt vigilias, sunt calidi & sicci . de causa materialis iam ni
est vapor humidus , qui ascendit a membris inserioribus ad cerebrum propter aliquam causam generatus.&quando est in fine sei 3scensui , Ingrossatur a Di riditate cerebri, et recipit grauitatem ab aliis humiditatibus miscentibus se cum ς is, lus ibi sunt. & quia non possunt resolui, nec ulterius ascendere . descendunt inferius ad membra, & oppilant meat is viri stum lanii bilium. Et somnus non aduenit multum anim libus post lahorem, nisi propterea quia animalia, quan-go in ossentur δύ laboratu, spargitur calor suu naturalis, oc diminuitur quanti . tas sua,& refrigeratur.& propterea reuertitur de necessitate ad locum sui principii,& sui thesauri. Sicut similiter accidit ei res, qus impedit ipsum: quia reueris itur ad principium suum.&sicut holnineae κereliqum, quando accidit eis granae pericuiqua, reuertuntur capitaneum.& propterea cor est istud membrum. quod vitimo res ge atur tempore mortis. Et somnus est Una operatio naturς. Mus segit porpus anim iis . I P p erea fuit somnus necessarius in animal thus persectis. quia nisi esset 'innus, pes xqnt sensus propter minium e Rercitium. Mi e re stiribus sensibus, periret vita. Et inde est , ωρ citri natur facies dormire nos potentium,& isdutitur eorum operationes , & proprie:operatio virtutis nutri4ys .& et i in e Nercitium sensuum est eκ rebus, ius refrigerant calorem naturaisjem propter se ais onem suam-partes e reteriores. Et qua udo refrigeratur, re Herutus ad parte interiores,& i limi uitur quantitas sua. Et est sciendum. v lisc eratio, quamuis ipsa non iit nisi propter aliquam permutationem compleNia.
66쪽
A mut tamen veraciter efficiens hanc est virtus regit noli que est in corde: M ca. ior qui est in corde, hoc modo est suum instrumentum. Et propter hoc est hic natus locus inquisitionis. hoc est cui virtuti animae debet attribui hcc operatio u Ac , videtur φ debeat attribui virtuti se nimili, ideo quia crescit. Ac lartificatur proopter hanc operatione:& non debeat attribui mi trimis, inquantum est nutritiua. propterea quia vegezabilia non dormiunt eo q, non habent sensum. Et ista viratus est eκ virtutibus sensibilibus appropriatis sensui communi. Et vos non attribuimus hac operationem virtuti sensibili, nili quia est una rerum, propter qua, conseruatur esse suum:quamuis tunc cesset. Istc sunt ills res . quς possunt di crinoperationibus omnibus. quas habet sanitas. Et de iuvamento illorum erit decla rata res,qus est necessaria rn esse animalium, α illa,qug non est necessaria.
De eomllexionibus Temporum cap. XX II.
T eti m membra virtutis nutritius,ae operatione sit ius, sunt necesParin
in esse animalis, v non est generativa.& etiam sensus tactus est necessa. rius . de propterea fuit priuatio linius virtutis mors eκ necessitate. M. anhelitus est etiam operatio necessaria. Et eκ hoc apparet, quod ren' B quae stant corpori hominis loco conseruationis,sunt aer, aqua,cibi zque non coriserii an si nisi quando sunt super suum cursum naturalem. Et quia aer non est i per formam suam naturalem, nisi propter operationem Solis 8c corporum coelestium, cum eo fuerunt caus quis stant corpori humano loco conseruationis, ips eadem corpora. Et non completur. hςc operatio in aere, nisi propter operatione solis iii eo in quatuor temporibus,qus sunt ver, aestas, autumnus, & hyems. Mhoc est eκ incessu ipsius in circulo obliquo.& propterea conueniens est Medico cognoscere naturam horum quatuor temporum: quia propter ipsa stat sanitas Plus qua per alias causas. Et dicimus q, Ver est tempus,in quo operationes nutritius sunt perfectiores.& hoc non accidit nisi propter multiplicationem calor n turalis in corpore: propterea quia calor naturalis est calidus & huin idus. Sc dicitur ψ comple Nio litius teporis est propter caliditatem de humiditatem: propte rea quia speculatio in complere ione huius temporis est in comparatione ad corpus humanum: δc operationes iuuenum in hoc tempore sunt perfectiores. δίPropterea potest dici. v ςst tempus temperatum comparatum compleκioni lici. Ver esse seminis. Sed si lxi diceres q= esset temperatum propter proportionem qqalitatum, Peratu in c5eN quibus est Una cum alia, hoc esset falsum. quia unaquςq; reru, lxta appropria Paratide Ratur cople Nioni, appropriatur de necessitate dilationi unius qualitatis actitit quc humanu cogstat loco tarms,& dominationi viaiqs qualitatis passius , qtis stat loco materis. pu C & si ita non esset coplere tonatum, non esset unum in forma, imo essent duo. nec etiam esset recepta Vna operatio in suo termino, si diis qualitates contrarie dinmitiantes essent super ipsum ambr squales in potentia, vel in actu. quia eκ duabus rebus in actu contrariis non potest fieri unum in actu. 8c etiam de duabus non contrariis, sicut non fit eκ duabus ii eis in actu una linea in actu. Et hoc non consenteruiu multi e V eis, qui appropriat sibi Philosophiam hoc tempore, nedum Medici. & de hoc habebunt manifestam declarationem: quia nunquavi venitur temperata comple Nio in proportione quatuor qualitatu, hoc est tepo antia. lus est secundu e Atremitates: sicut non potest inueniri temptrata copleomio appropyiata viai qualitati actius, propterea quia quelibet activa habet gradu sus operationis propter una qualitatem passivam propria ei, quς stat ei loc materie. Et postquam decIaratum est hoc, reuertamur ad illud, a quo separati sumus. Et dicimus mur qr rempus cstiuum habeat in dispositione sua dominia caliditatis & siccitatis. & etiam apparet ip humiditas Be frigiditas dominentur super dispositione hyemis:& hoc eis comparatione ad tempus Veris, dc copleκione hominis. Sed cople Aio autumni quia est media intex s statem & hyeme, opi- in tur u sit quasi in tereranti veris. sed res est contraria, quia in in fine cona
67쪽
rietatis Veri: propterea quia est illud tempus, in quo debilitantur virnites. Ac sunt consula, sicut videtur in vegetabilibus δί animalibus. 8c propterea dicedum estu, frigiditas de ficcitas dominentur super ipsum. qus sunt contraris caliditati Mhumiditati.&quani uis non iit frigidum , multum p rs dominatur et siccisas . uniuersiliter dico ci, confusus est in suis partibus : Sc Sol in illo est medius ii bis inter propinquitatem Sc longitudinem. δύ qu Mus h sc eadem comparatio sit in Vere, tamen est magna disterentia inter istas duas co parationes ex parte prs parationis naturalis: propterea quia virtutes iniit in alnumno in fine declination s:& liccitas iam dominata est super omnia animalia. dc propterea non in eo nitur aliquod iuvamentum in temperautia caloris ipsius temporis in rebus genex tionis. Sed temperantia, qtis est inivere, est conueniens generationi. Sc ledet super naturam. lus est conueniens generationi. Sc hs c est numiditas. Et lis c te pora non h/bent terminum stabile generaliter in breuitate de logitudine. sed diuersificatur in regionibus.& hre diuersificant ut in latitudinibus ipsarum. Et tereratior regio est illa,qus habet tempus autumni breue. 8c tempus veris longuis de tales resiones sunt in quinto Uimate,& propris quς sunt propinquς mari. Ee autumnus in terris nostris Hispanis habet quasi duos menses. A: sedet in principio quinti climatis. 8c sub lance diei non est tempus temperatum , secundum opinantur multi hominum. δέ hoc declaratum est alias . Nec etiam veru in quod dicunt quidam,' quartum clima iit melius quinto . dc Galenus semtu temperatior est terra Grecorum . Se inter alias temperatior terra Hispanicis, de dicit u totum tempus illarum terrarum
est sicut tempus veris . Deinceps dec Iaratum est eacistis locis innitas cuiuslibet memhri in omni lius quatuor caulis scilicet, materi
/ ii, efficiente, formali & filiati . 8c haec fuit nostra intentio a principio liis bri.
68쪽
De Aegritudinibus, ct Accidentibus.
Agritudinis desinitione, ct eius speciebus in
E finitio egritudinis est manifesta per definitionem sinita. iis, eo P aegritudo est opposita sanitati. Et quia sanitas est una bona dispositio in membro, cum qua agit a istione, qua habet a natura sua agere:& similiter patitur passione, qua habet pati per sui naturam: fuit necessarium ut aegritudo sit mala dispositio in membro propter qua agit. εί patitur cointra naturam. Et necessarium est, ut faciamus in cognitione specierum aegritudinis quod fecimus in cognitione specie ris sanitatis, hoc est ut narremus in primis quot,& quae sint eius species, dc quae sint suae causae: 8c postea declarabiomus quae lint actiones,& passiones non naturales. 8c Medici vocant passiondaccidens. Et quando nos hoc fecerimus, tunc cognouerimus aegritudinem per omnes suas causas, quae sunt finis cognitionis rerum. Sc hoc tolum poterimus cognoscere a cognitione sanitatis,quae a nobis prius dicta est. Quoniam numerusipecierum aegritudinis est sicut numerus speciersi sanitatis: Se a cognitione sanitatis cognoscitur aegritudo: quamuis opinatum sit q, notiores sint species aegrita clinii speciebus sanitatis: Minerea quia multae aegritudines habent nomina,& sa nitates oppositae illis no habent noni ina:& in impossibile est cognoscere aegrituclures perfecte nisi .ppter cognitionem suorum oppositorum. Et propterea dimeli, in contrariora eade est disciplina. Revertamur igitur, & dicamus propterea si dispolitiones sanitatis membri habent duas species: una est honitas coptem lonis membri,quae in metiris inuenitur consimilibus: de alia est honitas coni- P e ion's,quae stiri membris officialibus: suit necessariu diuidere similiter epritudines secundu has duas species. In primis narrabimus aegritudines membroora consimilist.& dicemus earii causas eiu cientes, tu materiales & postea narrain D lmus aegritudines membrorum officialiu,& dicemus earii causas. Et dicimus..pptereat membca consimiIta n5 agunt, nec patiuntur secundum cursum natu orae: nisi qn m en turae caliditatis, frigiditatis, siccitatis,& humiditatis erunt in illisCu proportione conuenienti in omnibus speciebus compleκionis sanitatis: sicut narrauianus in libro Sanslatis. Similiter est necesse, ut sint aegritudines illorum membrorum ipsis egredientibus ab ipsis mensuris proportionatis in Vna qualitate vel duabus ere Illis,quae possunt eo in binari. ergo species aegritudinis istorsimchrora sunt Oao videlicet frigida, humida, vel calida, sicca, vel calida 8e humida,&caliua Sc sicca, aut frigida Sc sicca, Sc frigida de humida. Et non solumen intelligenda de primis qualitatibus, sicut dicit GaIe.sed Et de qualibet qualitare,cu qua operatur membrum suas operationes, sicut duricie et mollicie,& his limilibus qualitatibus proprijs mebris,& impropriis. Et species' harum striiudina Primo Inuemutur in mebris consimilibus, secado in compositis po confinii
1la, licui di u est in speciebus sanitatis. Et istarum octo speciera quaeda sunt maColl. Auer, si sanitates opposits fgritudinibus non habet nota. as. istora
69쪽
Colliget .eeriales, ει quidamnon. sed difficile est imaginati egistud n D
asse simplieein: propterea quia aegritudines materiales sunt compositae.quia lia aegritudo materialis laedit operationem. nisi propter aliam non materiλlem. quae superueniν membro a calore,vel a stigore.
De Musis Aegritudinum in generali. cap. II.
DBinceps volumus dicere causas earum. Et dieimus oceasiones maisterialium aegritudinum sunt humores quatuor, quando aegrediuntur ab eorum temperatia in quantitate, aut uualitate. Et hoc accidit aut a parte materiae,aut a parte efficietis. 6c hoc est,propterea quia membra nct permanent super compleNionem sanitatis,nisi quando sanguis qui aduenit eis est in uuantitate, 6c qualitate in proportione temperata in caliditate 8c frigiditate. Et hoe accidit,quando membra, quae efficiunt nutrimentum, stant super coinule Hionem sanaim dc cibi qui aduenisit corpori. sunt naturales, de recipi situr in Quantitate conuenienti, dc ordine debito, δc tempore conuenienti. Sed qu sunt secunda contrarifi,tunc nou sunt solum causae materiales ad generandum in corvore istos humores. sed etiam inducunt membra iacientia nutrimentum ad m, a Iam compleκionem .dc tunc dicitur, humores eri iuersit a natura a duabus partihus videlicet a parte efficienti, de a materiali simul. Et plures erunt cibi natu rates Ad recipiuntur secundum ordinem naturalem. ut dictum est. Sed res eκεrinsecae acquirent membris efficientibus malam e5pleNionem, εί generabunt tales humores: θύ illae sunt sicut aer .exercitium. 8c similia. 6c tales sunt eNeuno
ges in Quantitate δύ qualitate.& tales sunt euenientes a mala compleκlone ii Eadice creationis membrornm agentium in nutrimento. 8c tales accidunt caul a Darentum . qui e Niverunt a sua compleNione, dc e N praeparatione prima in creatione. Quoniam plures homines lant similantes se adinvicem in creatione eorum Ed regimine,tamen Variantes se in accidentibus.quia tales sunt multarum aegri studinum.& alii paucarum aegritudinum: dc tales multorum annorum,et alii paucorum annorum it pluries accidet hoc a mala complexione fiκa in principio aeenerationis membrorum efficientium. Et plurimu haec talis compleκio est haexeditaria: quia ab istis primis praeparationibus accidit,quod videmus et de limi Iitudine multora hominu ad inuice in forma,consuetudine, dc accidetibus ς gritudinum in paucitate εο longitudine annorum. Et postquam di Nimus causas hamorum distemperatorum VmVersaliter,deinceps narrandum est,quomodo lit generatio uniuscuiusq; istora, δί quot sunt fgritudines,qus generantur ab eis.
De causis Aegritud; materialium calidarum .ecarum. cap. III. ET incipiemus ab aegritudinibus calidis ὀί Meis materialibus. Et diei-
mus in aegritudo calida 8c sicca generatur eκ cibis calidis 8c siccis disteperatis: vel quia recipiuntur in multa quatitate, aut nimis diminuuntur aut quia recipiuntur super ieiuniu.quia quando recipitur cibus p t multum ieiunium in stomacho dc hepate,permutabitur ad calorem & siccitate forte de inducet stomachum,& hepar ad eandem compleκlone: 8c tunc erit tacta operatio eoru ah ambabus partibus supradictis: dc sanguis,qui generabitur ab hoc cibo erit calidus 8c siccus, dc distemperatus: δc multiplicabitur in ipso cholera in multa quantitate,& distemperabitur in multa qualitate: dc tunc impedietur operatio sellis. ω non poterit attrahere choleram secundum debitam qua imia. se, dc sic remanebit imbibitus eκ ea. Et illud est, eo Φ, Quando eNu cholera avia sua naturali in quantitate,vel qualitate,aut in ambabus simul, dc tunc renianet cholera influκa in sanguine.& qn nutrietur mebra eκ illo sanguine,e idui Daulatim a sua coplereione naturali ad mala coplere ione callita. dc licca, oc generabatur multe egritudines calidς cholericr.et similia accidetia vetueti a a me.
70쪽
n18 Irin ilia. Ac ca fortior, ius est istaru carum plus aliara rersi, est aer, & ars. Maliqn erit causa istarii oppilatio pororu et sunt in cute, per quoseuaporat calor et retinet:& eoculcabitur calor iritus,& faciet qa dicta est. Et aliqn erit hoc a coinple Nione naturali, vel radicati. Et cholera n6 naturalis,qus fit in corporibus sa Pradictis, habet quatuor spEs. Una spes est,q assimilatur vitello ovi, qa natu est
an illa die Gale. dieit in pluribus locis, cp hse spes est calidior naturali: Q a pars ιgnea in hac specie d natur plus.& dicit in eius grossities est op nimia caliditate et ebullitionE, ob qua re habet ista secsi ista calore igneu.Et alii medici pter ip-rum,diclli . hςς est minoris caloris naturali.& dicut m grossities ipsius est poaliculus mi κtione phlegmatis.& scdm hoc debet esse rubedo ipsius insta rubedine naturale. & est: cotra illud, qd dicit Gale. & nos videmus cp ita n5 est,ut di. cui. Ad hoe scam illos debet habere en sua grossitie aliquantuid viscositatis. Qeut debet habere corpus humid si miκin ca corpore calido.& sensus visus i hoc adiuuat Gale. Et secuda spes habet colorsi aurichalchi,vel citri: et gnatur ab hu ditate aqus admiκta cu ipsa.& sine dubio hoc insea sistit i caliditate a choIera naturali.& fgritudines,q fiat eκ hae specie, M vitellina scam illos, o dicunt , fit grossa pD admiκtione phlegmatis, no sunt enumeradg cu egritudinibus calidis & siccis simplicibus,sed cu copositis sed spritudines vitelline scam Gale. A sunt possis I vltimitate caliditatis & siccitatis.& pol esse Q hic cholera est cholera, m notat Gale. cholera rubea. Et alis duc spes sunt sicut prassina, & erugi- nota.& dr m ambe guantur in stomacho.& mihi ur in Gale. no appropriet eas cholers simplici: qa dicit i libro de Virtutibus naturalibus in istς due spes pnaneut a eholera vitellina mireta ca aliis humoribus:& v hs dus spes sint coposite .& manifestu est in gnantur in stomacho sedin eos. Et stomachus per sua naturano habet gnare cholera naturale, nec n5 naturale. qaqd generat naturale, generat no naturale,qn corriipitur ipsius copteκio: qa ipsius copteκio in te dit aut remittituriergo prassina & s ruginosa no habEt hoc nome, nisi squi voce. Et Vr in ea istarii generationsi est.. qn cholera egreditur a sua natura i caliditate et sic eitate po sparsione ipsius ad stomachu,tuc remiscetur cu aliis humoribus, et .s prie cu me lacholia: Ω ibi recipit aliqua specie putrefactionis. & puenit ad tale copteκione. & Ppterea assimilatur isti humores veneno, & a prie eruginosa. Et qgritudines,qu uenisti ab his, sunt in curabiles, .ppterea na no recipiut dio
gestione, nec Pmutatur a colore naturali: immo corrupunt forma specifica ipfius sicut corrupit venenu.Deinceps volumus declarare,qualiter generatur egritudines cholericς:& incipiemus a febre cholerica sestaria. Et dicamus in, post in dictu est in febris est calor.qui cottinet tota corpus, qui isdit actiones & passiones e me broru oium,ab hac parte apparet vest calor eretraneus. et apparet eri parte, qua mant te itatur in ipsa operatio caloris intrin seci digeredo humores. α recipitnnatione, et no est Iicut calor eκtraneus, qui inuenitur in corporibus mortuoru
ob hoc apparet, et est naturalis.& est veritas, quia est calor naturalis miκtuso aliqua qualitath caloris putredinalis. Et adhuc,postqua calor iste spargitur. et cotinetur P totu corpus per arterias dicimus Phoc. . subiecta .ppinciuu istius caloris est ρotiet opterea est ipossibile ipsum esse totu intraneu. Et a plerea uae calor cordis est ille calor,eu quo inebra faciut oes suas operationes . necessaria est, qu recipit ὀliqua P mutatione, Ut isdantur oes eoru operationes. Ergo definitio febris est lisc, P est calor copositus eκ calore naturali et φκtr neo putredinaii misso a corde ad torsi corpus,& Isdit oes actiones,& passiones. Et dicimus in iste calor e 1tPmutatio caloris naturalis pinmati in qualitate. α qualitate opera di i eorpore operationes no naturales,auti materia no naturali, Deinceps volumus dicere sp causς girationis istius caloris sunt egde cu causis guationis caloris eκtranes: saluo u i hoc calore sunt squales et si ita no esset, ergo eet e Xrraneus bis iure, quia res attribustur e retraneo dominanti. Et iam declaratum est in Quarto Meteororum, quod causa efficiens putredinem stat duobus modis. Vnus est ealor eκtrinsecus, propterea quia iste calor spargit, & eκhalare
iacu calorem ultrinsecum ἔ ct inanime, quando est cum forti qualitare,