장음표시 사용
221쪽
cum sole aut congruentium et maxime circa quadrata mundi. praeclara quaedam et inmorialis in eo, si credimus, divinitas perhibetur Anaximandro Milesio physico, quem serunt Lacedaemoniis praedixisse ut urbem ac tecta custodirent,s instare enim motum terrae, cum et urbs tota eorum corruit et Taygeti montis magna pars, ad formam puppis eminens, abrupta cladem eam insuper ruina pressit. perhibetur et Pherecydi, 'thagorae doctori, alia coniectatio, sed et illa divina, haustu aquae e puteo praesensisse ac praedixisse 1o civibus terrae motum. quae si vera sunt, quantum a deo 192 tandem videri possunt tales distare, dum vivant 2 et haec quidem arbitrio cuiusque existimanda relinquantur: Ventos in causa esse non dubium reor. neque enim umquam intremiscunt terrae nisi sopito mari eaeloque adeo tran-15 quillo, ut Volatus avium non pendeant, Subtracto omni spiritu qui vehit, nec umquam nisi post ventos, condito scilicet in venas et cava eius occulta statu. neque aliud est in terra tremor quam in nube tonitruum, nec hiatus aliud quam cum fulmen erumpit incluso spiritu luctante Eo et ad libertatem exire nitente.
80. 82) Varie itaque quatitur, et mira eduntur 193 opera, alibi prostratis moenibus, alibi hiatu prosundo
haustis, alibi egestis molibus, alibi emissis amnibus, nonnumquam etiam ignibus calidisve lantibus, alibi aversol 192: 12 Aristot. meteor. II 8 p. 366 , 3-6. Sen. N Q VI
222쪽
fluminum cursu. praecedit vero comitatur lue terribilis Sonus, alias murmuri similis, alias mugitibus aut clamori humano armorumve pulsantium fragori, pro qualitate materiae excipientis formaque vel cavernarum vel cuniculi, per quem meet, exilius grassante in angusto, eodem rauco sin recurvis, resultante in duris, servente in umidis, fluctuante 194 in stagnantibus, surente contra solida. itaque et sine motu saepe editur sonus. nec simplici modo quatitur umquam, sed tremit vibratque. hiatus vero alias remanet Ostendens quae sorbuit, alias occultat ore conpresso rursusque ita 10 inducto solo, ut nulla vestigia exstent, urbibus plerumque devoratis agrorum lue tractu hausto. maritima autem maxime quatiuntur, nec montuosa tali malo carent. exploratum 195 mihi est Alpes Appenninumque saepius tremuisse. et autumno ac vere terrae crebrius moventur, sicut fulmina. 15 ideo Galliae et Aegyptus minime quatiuntur, quoniam hic aestatis causa obstat, illic hiemis. item noctu saepius luam interdiu. maximi autem motus existunt matutini vespertinique, Sed propinqua luce crebri, interdiu autem circa meridiem. fiunt et solis lunaeque desectu, quoniam is tempestates tunc Sopiuntur, praecipue Vero cum sequitur imbres aestus imbreSVe. aeStum. φ 194: 7ὶ Aristot. de mundo 4 p. 396 , 12; meteor. II 8 p. 367 , 17; 366' 18. - 12 Sen. NQ VI 26, 5. - φ 195: Aristot.
223쪽
81. 83) Navigantes quoque sentiunt non dubia 196
coniectura, sine statu intumescente fluctu subito aut quatiente ictu. intremunt vero et in navibus postes aeque quam in aedissiciis crepituque praenuntiant. quin et volucress non inpavidae sedent. est et in caelo signum praeceditque motu futuro aut interdiu aut paulo post occasum sereno tenuis ceu lineae nube in longum porrecta spatium.
82. 84) Est et in puteis turbidior aqua nec sine 197
odoris taedio, sicut in isdem et remedium, quale et crebrias specus praebent; conceptum enim Spiritum exhalant. quod in totis notatur oppidis: minus quatiuntur crebris ad eluviem cuniculis cavata, multoque sunt tutiora in isdem
illis quae pendent, sicuti Neapoli in Italia intellegitur,
parte eius, quae solida est, ad tales casus obnoxia. lu-15 tissimi sunt aedificiorum fornices, anguli quoque parietum P0Stesque, alterno pulsu renitente. et latere terreno facti parietes minore noxa quatiuntur. magna disserentia est 198 et in ipso genere motus, pluribus siquidem modis quatitur. tutissimum est cum vilirat crispante aedificiorum crepitum et cum intumescit adsurgens alternoque motu residit; innoxium et cum concurrentia tecta contrario ictu arietant, quoniam alter motus alteri renititur. undantis inclinatio et fluctus more quaedam volutatio infesta est aut cum in 196: 5-7) Aristot. l. l. p. 367 10. - ο 197: Ib) ch. Sen. SQ VI 30, 4. - φ 198: 20) Aristot. l. l. p. 368'. 24. - 204, 1ὶ Aristot. l. l. p. 367 , 32 sqq. 3 icti va. S l fremunt y l postes aeque Ruck2 p. 307. posite-
224쪽
unam partem totus se motus inpellit. desinunt autem tremores, cum Ventus emersit; Sin Vero duraVere, non ante XL dies sistuntur, plerumque et tardius, utpote cum quidam annuo et bienni spatio duraverint.
1ss 83. 85) Factum est semel, quod equidem in Etruscae s
disciplinae voluminibus invenio, ingens terrarum Portentum L. Marcio Sexto Iulio cos. in agro Mutinensi. namque montes duo inter se concurrerunt crepitu maximo adsultantes recedentesque, inter eos flamma sumoque in caelum exeunte interdiu, spectante e via Aemilia magna 1o equitum Romanorum familiarumque et viatorum multitudine. eo concurSu Villae omnes elisae, animalia permulta, quae intra suerant, exanimata sunt, anno ante sociale bellum, quod haud scio an funestius terrae ipsi Italiae fuerit quam civilia. non minus mirum ostentum et nostra cognovit 11 aetas anno Neronis principis supremo, sicut in rebus eius
eXp0Suimus, pratis oleisque intercedente publica via in contrarias Sedes transgressis in agro Marrucino praediis Vetti Marcelli equitis Romani res Neronis procurantis. 200 84. 86) Fiunt simul cum terrae motu et inun- Iodationes maris, eodem videlicet spiritu insust aut terraesidentis sinu recepti. maximus terrae memoria mortalium exstitit motus Τiberii Caesaris principatu, MI urbibus Asiae una nocte prostratis; creberrimus Punico bello intra eundem
225쪽
AFRE J ΝΑΤ. mSΤ. II 82-86 84-88 205 annum Septies ac quinquagies nuntiatus Romam, quo quidem anno ad Trasimenum lacum dimicantes maximum motum neque Poeni sensere nec Romani. nec vero simplex malum aut in ipso tantum motu periculum est, sed pars aut maius ostento. numquam urbs Roma tremuit, ut non suturi eventus alicuius id praenuntium esset.
85. 87) Eadem nascentium causa terrarum eSt, 201 cum idem ille spiritus adtollendo potens solo non valuit
erumpere. DRScuntur enim, nec numinum tantum invectu, 16 sicut Echinades insulae ab Acheloo amne congestae maiorque pars Aegypti a Nilo, in quam a Pharo insula noctis
et diei cursum fuisse Homero credimus, nec recessu maris, sicuti olim Cerceis. quod accidisse et in Ambraciae portu decem milium passuum intervallo et Atheniensium is quinque milium ad Piraeeum memoratur. et Ephesius quondam aedem Dianae adluebat. Herodoto quidem si credimus, mare suit supra Memphim usque ad Aethiopum montes itemque a planis Arabiae, mare circa Ilium et tota Teuthrante quaque campos intulerit Maeander.,6 86. 88) Nascuntur et alio modo terrae ac repente 202 in aliquo mari emergunt, velut paria secum faciente natura luaeque hauserit hiatus alio loco reddente. φ 201: 10 ch. Herodot. II 10. Τhuc. II 102. Strabo I p. 59;
226쪽
87. 89) Clarae iam pridem insulae Delos et Rhodos
memoriae produntur; et Datae postea minores, ultra Melon Anaphe, inter Lemnum et Hellespontum Neae, inter Lebedum et Teon Halone, inter Cycladas . Thera et Therasia, inter
easdem . Olympiadis CXLV anno quarto spost annos CXXXJ S
Hiera eademque Automate, et ab ea duobus stadiis post annos CCXLII nostro aevo Iunio Silano Valerio fBalbo 203 cos. a. d. VIII idus Iulias Τhia. 88. ante nos et iuxta Italiam inter Aeolias insulas, item iuxta Cretam emersit MM Dpassuum una cum calidis sontibus, altera Olympiadis 16 CLXIII anno tertio in Tusco sinu, flagrans haec violento
cum flatu, proditurque memoriae, magna circa eam multitudine piscium fluitante confestim expirasse quibus ex his cibus suisset. sic et Pithecussas in Campano sinu serunt ortas, mox in his montem Epopon, cum repente flamma 15 ex eo emicuisset, campestri aequatum planitier. in eadem et oppidum haustum profundo, alioque motu terrae Stagnum emersisse, et alio provolutis montibus insulam extitisse Prochytam. φ 202: 1 Anunian. XVII 7, 13. - 4 ch. Plin. IV 70. Sen. NQ VI 21, 1 II 26, 6). Iustin. XXX 4. Plui. de Ρn h. orac. 11
CXXXV Edna. D. XXXV r i uncos posui eum V 7 CCXLII ego
227쪽
90) Namque et hoc modo insulas rerum natura 204 secit: avellii Siciliam Italiae, Cyprum Syriae, Euboeam Boeotiae, Euboeae Atalanten et Macrian, Besbicum Bithyniae, Leucosiam Sirenum promunturio. 89. 91) rursus
5 abstulit insulas mari iunxitque terris, Antissam Lesbo, Zephyrium Halicarnaso, Aethusan Myndo, Dromiscon et Pernen Mileto, Narthecusam Parthenio promunturio. ΗΥ-balida, quondam insula Ioniae, ducentis nunc a mari abest stadiis, Syrien Ephesus in mediterraneo habet, Derasidas 1o et Sapphoniam vicina ei Magnesia. Epidaurias et Oricum 205 insulae esse desierunt. 90. 92) in totum abstulit terras primum omnium ubi Atlanticum mare est, si Platoni credimus, inmenso Spatio, mox interno quoque: Videmus hodie mersam Acarnaniam Ambracio Sinu, Achaiam Co-15 rinthio, Europam Asiamque Propontide et Ponto. ad hoc perrupit mare Leucada, Antii rhium, Hellespontum, Bosporos duos.
9l. 93) Atque ut sinus et stagna praeteream, ipSa
se comest terra. devoravit Cibotum altissimum montemeto cum Oppido Cariae, Sipylum in Magnesia et prius in eodem loco clarissimam urbem, quae Τantalis vocabatur, 6 205: Plato Tim. p. 25 Strabo II p. 102). - 16ὶ Strabo I p. 59. 49. Plin. IV 5 . Ov. met. XV 289. - 19) cfr. Plin. V 106 . - 20 Aristot. meteor. II 8 p. 368η, 30. Strabo I p. 58.
228쪽
Galenes et Gamales urbium in Phoenice agros cum ipsis, Phegium, Aethiopiae iugum excelsissimum, tamquam non 206 initida grassarentur et litora. 92. 94) Pyrram et Antissam circa Maeotim pontus abstulit, Helicen et Buram sinus Corinthius, quarum in alto vestigia apparent. ex insula εCea amplius triginta milia passuum abrupta subito cum plurimis mortalium rapuit et in Sicilia dimidiam Tyndarida urbem ac quicquid ab Italia deest, similiter in Boeotia Eleusina.
93. 9b) Motus enim terrae sileantur et quicquid 1ο
est, ubi saltem busta urbium exstant, simul ut terrae miracula potius dicamus quam scelera naturae. et, HerculeS, 207 non caelestia enarratu difficiliora suerint. metallorum opulentia tam varia, tam dives, tam secunda, tot saeculis Sub- oriens, cum tantum cotidie orbe toto populentur igneS, 15 ruinae, naufragia, bella, fraudes, tantum vero luxuria et tot mortales conterant; gemmarum pictura tam multiplex, lapidum tam discolores maculae interque eos candor alicuius praeter lucem omnia excludens; medicatorum sontium vis; ignium tot locis emicantium perpetua tot Sae- 'oculis incendia; spiritus letales aliubi aut scrobibus emissi aut ipso loci situ mortiferi, aliubi volucribus tantum, ut Soracte vicino urbi tractu, aliubi praeter hominem ceteriso 206: 4 Plin. IV 12. Aristot. de mundo 4 p. 396, 20. Callisth. ap. Sen. NQ VI 23, 4. 26. 4. - 6 Plin. IV 62. Diodor. XV 48, 3. - s) Strabo IX p. 407. Paus. IX 24, 2. Ammian. XVII 7, 13. - φ 207: I9) Plin. XXXVI 163. - 23) Plin. XXXI 27.
229쪽
animantibus, nonnumquam et homini, ut in Sinuessano 208 agro et Puteolano i spiracula Vocant, alii Charonea, scrobes mortiferum spiritum exlialantes, item in Hirpinis Ampsancti ad Mephitis aedem locum, quem qui intravere mos riuntur; simili modo Hierapoli in Asia, Matris tantum Magnae sacerdoti innoxium. aliubi satidici specus, quorum exhalatione temulenti sutura praecinant, ut Delphis nobilissimo oraculo. quibus in rebus quid possit aliud causae adferre mortalium quispiam quam dissusae per Omne na-1o turae subinde aliter atque aliter numen erumpens γ94. 96) 0uaedam vero terrae ad ingressus tremunt, 209 sicut in Gabiensi agro non procul urbe Roma iugera serme ducenta equitantium cursu; similiter in Reatino. 94. quaedam insulae semper fluctuantur, sicut in agro Caecubo et 1s eodem Reatino, Mutinensi, Statoniensi, in Vadimonis lacu, ad Cutilias aquas opaca silva, quae numquam die ac nocte eodem loco visitur, in Lydia quae vocantur Calaminae, non ventis solum, sed etiam contis quo libeat inpulsae, multorum civium Mithridatico bello salus. sunt et inso Nymphaeo parvae, Saliares dictae, quoniam in symphoniae
230쪽
cantu ad ictus modulantium pedum moventur. in Tarquiniensi lacu magno Italiae duae nemora circumserunt, nunc triquetram siguram edentes, nune rotundam conplexu ventis inpellentibus, quadratam numquam.
210 96. si) Celebre sanum habet Veneris Paphos, in s
cuius quandam aream non inpluit, item in Nea, oppido Troadis, circa simulacrum Minervae; in eodem et relicta 211 sacrificia non putrescunt. 98) iuxta IIarpasa oppidum Asiae cautes stat horrenda, uno digito mobilis, eadem, si
toto corpore inpellatur, resistens. in Τauroriam paeninsula 1o in civitate Parasino terra est, qua sanantur omnia Vulnera. at circa Asson Τroadis lapis nascitur, ipIO consumuntur omnia corpora; Sarcophagus vocatur. duo sunt montes
iuxta flumen Indum: alteri natura ut serrum omne teneat, alteri ut respuat, itaque, si sint clavi in calciamento, Vesti- 1sgia evelli in altero non possint, in altero sisti. Locris et Crotone pestilentiam numquam fuisse nec in Ilio terraemotum adnotatum est, in Lycia vero semper a terrae motu quadraginta dies serenos esse. in agro Arpano frumentum satum non nascitur; ad aras Mucias in Veiente εο et apud Tusculanum et in silva Ciminia loea sunt, in quibus in terram depacta non extrahuntur. in Crustumino natum laenum ibi noxium, extra salubre eSt. 6 210: Tac. hist. II 3. - ο 211: 12) Plin. XXXVI 131. - 17) Strabo VI p. 262 exti.
sitis Rἀ 17 no i l in ilio A. in illo illis δ' r. ullo pu
in uehionis AF . inueni- FyR E a. interuenie- R 21 circum tusculanum R l in insula a 23 ibi noxium sosnum A