장음표시 사용
231쪽
modi rei literariae studiosi debemus, disserere instituimus, non ab re esse videtur, si eandem in recensendiereliquis Tomis, qui
adhuc prodierunt, navamus operam. Fruitur negotium hoc literarium feliciori successu, ita ut jam pars tertia ac quarta ineruditorum Versentur conspectu, quarum sunmam exhibere nobis est in animo. Observationes,quod ad numeros attinet, cum prioribus conjunguntur,quibus de causis Tomo tertio observatio LIV prima apparet, quippe . quae de fabula societatis
Abbreviatorum Romana disputat, Autore doctissimo Heumanno.Qui quum in libro, quem de Anonymis re Pseudonymis inseri psit, societatem hanc fabulam esse pronuntiaverat, in qua nec
verae,nec Verisimiles contineantur res ententiam istam hac observatione aliis argumentis corroborare annititur. Inter alia
observat, non esse verisimile, doctos illos Viros, quorum patrin' ni historiae hujus faciunt mentionem, sibi sumsisse barbarum Abbreviatoris nomen, quum superstitiosam castae linguae Latinae dederint operam. Ad haec monet, quod certus fuerit ordore dignitas Abbreviatorum; societatem autem hujtismodi haud vocare ordinem soleamus, quod nomen publicis collegiis tribuatur ; quibus ipsorum Italorum testimonium adjicit. Observ. LU CL Ruerlini, Prosessor. Λltdorsini, de Cebete agit, & disqui-xit, num Autor tabulae, quae Cebetis nomen prae se fert, aliussit. quam Cebes Socraticus ; quam opinionem quum seveat Hieronymus Wolfius, fietus his rationibus. quod Plato, junior
Cebete Socratico in Pinace occurrat, α capite XI tabulae hujus inter amatores falsae eruditionis Διαλεκlικοὶ, H δονικοὶ, Κώιαοὶ ceserantur; nomen autem Dialecticorum Socratici quidem Cebetis tempore nondum fuerit in contem tu,
ct Hyllum, sive Λristippei atque Epicurei, item Peripatetici ac
Critiei, multo videantur Socraticis temporibus inferiores ; inquirit in haec argumenta, de quae illis objici possint, copiose profert. Quibus expositis, diligenter examinat sententias Berkelii notis ad Cebetam ; Cleriei Silv. Philol. c. 8, wol fit not. ad Cebet. Mascardi diff. morat. ad Cebet. quorum illL Platoni- η cum, ista Stoicum, hic utrumque fuisse autorem Pinacis puta. runt i α probat, scriptorem tabulae ad eos pertinece,qui Soeratis
232쪽
doctriuae fuerunt addi sti. Obs. LVI. M. Reime. ostendit, vocem n Cesse notam, sive scrip in rete compendium, ita ut singulae
literae singulas voces exprimant sequentes: ct 0n,q Q
M Juva nos Deus p vel pro ratione contextae Orationis di b ribo Dua me Deus f Obs LVU,Gotti. Stollit, disserit de Timone insanthropo, qui Cotyttensis, Echecratidisque filius
a Luciano dicitur: vixit tempore belli Peloponnesiaci et Socraistis aequalis fuit. Timonem hunc moribus μικτανθρωπον tra dunt plures scriptores, ex quibus Autor nomiuat Plutarchum imprimis vit. parallel. t. 2 p. IS 8,ejusque testimonium explicate de Luciano vero, qui copiosum de Timone composuit dialogum, observat, multa admisisse, quae repugnent veritati. Observ. LVIII, M. Richteri, de argumentis Mathematicorum, que is coninrra atomos prenant, disputat. Obsem. LIX, Eunemanni, L ctantii Firmiani ex LX amplius MM.dc editionibus illustrati exhibet specimina. Primum Λutor libros tam scriptos, quam impressos, quorum auxiliis in castigando Lactantio usus est, commemorat; deinde Vero multa profert exempla emendationum interpretationumque, ut pateat, omnino ipsi ab aliis
Lactantii interpretibns quaedam fuisse relicta, in quibus suum adhuc ingenium studiumque critices posset exercere. Obs LX, Menetelii, disserit de periculo ex partu Iupposititio familiis ordi . numque dignitatibus metuendo. ObserV. LXI, M Jans, de Dinitisiu feminis Romanorum interdicto, deducit originem legis hujus, ut nulla semina, sive sit nobilis, sive aliunde orta, biberet v num, ab Hercule, ita, ut istam Romulus in suis ditionibus poenis adnexis instauraverit. Quae de usu Vini ideo sanxerunt, ut non solum integritas innocentiaque mentis, sed castitas quoque
in primis saria tectaque conserVaretur, mulierque exemplar esisset virtutis, ac verum rei domesticae ornamentum; quanquam frena haec incensam quarundain cupiditatem vini non plane re-
ninguere poterant ac comprimere. Obs LXII, Μ. Donerti, agit de fotinni linguae Romanae in curia quondam observatione, di promilcus inter plebem,distincto a Quiritium nitore,exerci-
233쪽
tio, ad illustrandum caput et lib. 2 Valerii. . Doctissimus Aa
tor observat, quod linguae Romanae exercitium in curia & pro. uinetis florente Quiritium satu tantum fuerit usitatum; prout Actus legitimi, qui ct solennibus verbis peragebantur, nempe emancipiatio aut acceptilatio, hereditatis aditio, servi optio, δε-tio tui oris, servi liberario, Latinis verbis praescriptisque formulis primebantur; et iam translata imperii sede Byzantium Conflautinus M. nihilominus innova Roma, aula ac dC storum collegiis Latinae linguae usum retinuit, eumque cum Graecoruin temperavit deliciis. . Alio genere loquendi non utebatur plebs, quod Doppertus Comicorum, legum & S. C. monumentorum que fide confirmat, &. testimonii loco monumentum Duillia num & tabulam aeneam apud Genuates adducit. Obs LXIII, ALGellii, de Societate Charitatis ta Scientiaram, tradit illius origi nem, finem, leges, beneficia, sociorumque munera. Quae locietas, cujus fundamenta jam I O9 poni coeperunt, eo respi
cit, ut praeter bonarum artium ac scientiarum incrementum,.
eruditorum vita defunctoruin relictis seminis ac liberis prospiciatur, eorum scripta, liberi, numismata sinstrumenta mathe matica, aliaque rariora conserventur, ac denique vitae ipsorum,
laudabiliter peractie memoria literis publicis ad posteros pro pagetur. Ob LXIV exhibet responsionem Μ. si nos ad du-hia Μ. seri contra ipsius historiam patriae linguae, quae tom. . a p. s I Misceli. Lipsiensium leguntur. Hline sequitur ob s. LXVViri Cl. yo. Frideriei Meldieri, Mathes in Academia Vitember gensi Prosessoris', Collegae nostri in primis industrii, d. aurora horculi, dc II Mart. anni superioris vesperi conspecta; & obser vat. LXVI sistit celeberrimi Felierisores pleratis erga Dcum, e literis ipsius ad B. Dauipium olim seriptis collectos a Cl. Vinboia
do, Rectore Cygnens Obso LXUII,Μ. metarichii, deprima Tyri
origine, de nominis causa sollicita est ; qua declarata, ipsius urbis fata attingit; quumque varia fuerint oppida st quatuor Tyri nomine celebrata indicet Bocliartus, missis aliis, Tyrum insula
in tantum intuetur, ejusque eruit originem. Extremo obserVa
tionis Autor promittit historiam Regum Tyriorum & uni Versiae Ixi Hublicae. ObsLXVIII, Graminio voluptatesensuum intcrno
234쪽
rum e rerum varietate perceptibili agitur,qua inter alia alamodalitatem vestiariam,ut lingua ejus Latina utamur,explicat Autor.
ObsLXIX disputat de Lollo,veteri Franconiae deafro, cujus vestigia in agro Suinsertensi occurrunt, cujusq- figuram principium tomi hujus exhibet, Autore Bocrisio. Ajunt, fuisse statuam aeneam adolescentis, crinibus flavis, pollice & indice dextrae manus linguam apprehendentis, reliquis digitis in altum porrectis :sinistra autem manu poculum Nini, spicis triticeis immistis, praeferentis re de collo appensa papaverum capita gestantis.Obs LXX continet Cl. tapheri de veteri monumento in templo nostro Paulino ante reformationem religionis posito conjecturas; quam ob s. LXXI excipit, Autore Cl. sero, qua consilium de novis ephemeridibus literatis, iisque universalibus conscribendis exhibet, cui paralipomena de actis literariis universa lioribus subjecta sunt. Obs LXXII superiori Bunem anni de Lactantio castigando opposita est a Cl. D. Georgio Malchio, ct antequam ejus repellat censuras, tradit varia de Sceptici hiocritico, ex quibus colligi pote st, quum utilitatem seleutia Logica, inprimis doctrina de probabilitate arti criticae afferat. Pergamus adTomum quartum,cui clariss Editor eruditum prae samen de fatis instituti hujus literarii praemisit. Obs. LXXIV
de horis passionir Christi, conscripta est a summe reverendo D. Xetinero, & ostendit, quod horarum nomen valde sit antiquum;
quod aegyptii vel Chaldaei horas sive duodecim diei partes in.
venerint ; a quibus istas acceperint Graeci, ab his vero horologiorum prima vel elegantior structura ad Judaeos pervenerit: item quod Iudaei citius vicinos Babylonios in arte Gnomonica sint secuti, quam Romani remotiores, bellis tantum occupati: quod horae Romanorum tempore Christi nondum a media nocte, sed ab ortu Solis inceperint: quod Romani variis horologiis fuerint instructi: quod horologia antiqua tempore Christi& ante Christum nocte dieque fuerint hydraulican quod videatur probabile, Iudaeos tempore claris i majores dc minores hora; numerasse, sive 24 sesquilioras, tanquam 12 plenas, peculiari tuba st signo distinxisse; quod conciliatio Marci dc Johannis variis involuta sit dissicilitatibus ; quod sit verisimile, diein
235쪽
Parasceves tribus horis vulgarem diem praecessisse, fignoque dato publico ab aliis diebus este distinctilin, ut adeo haec observatio singulari eruditione sit eonspicua. Observ. LXXV Bocris disserit de musica, praeexercitamento Ebraeorum, quo ad sapientiam diviniorem se praeparabant. Obs LXXVI, Hose, exhibet solutionem Problematis Algebraici, quod superioribus annis in diatio Viennensi A. R. P. Augustinus Thomas a S. Josepho his
verbis proposuerat: Datam rectam secarein partes rationales inaequales, ita ut flumnia quatuor cuborum, manente proportionemae ad IIam, es IIIae ad Mam, Ist omnium minima. Num. LXXVII extat programma D. Hubneri accessionibus auctum αemendatum de duobus scholarum pestibus, Paedanti ro MIantissio; quo ad paedantismi species studium rerum inutilium ;insanum antiquitatis amorem; assectatae obicuritatis libidinem, di mores a vita communi abhorrentes refert Obs LXXIIX, Hi,
disputat de eruditis, de quorum morte fagus rumor, Ioseph. quippe, Jacobi patriarchae filio, Alexandro M. Cicerone; Claudio Tiberio Drusi, Aureliano Lucinio Valeriano, Arsenio, lectore quondam Athanasi de in Episcopo civitatis Hypselitarum ct societatis Meletianae, Desiderio Erasino, Martio Luthem, Tilemanno Stella, Luca Lossio. Obs LXXIX, D. Schmie feri, duequοfictili locum Hipp I. Eptiom. corruptum pristinae vale tudini restituit. Obs LXXX ejusdem Schmideri es t de vera her,
hae Uerbenae denominatione Geimanica, quae Efenkraut asepellatur. Obs LXXXI, Tis Pitti,MAE Bianorum quorum monci menta supersunt, historia quippe animalium, historia varia, epistolae,Tachica istatibus ς & Obs LXXXII Bene rei, de intelDHupuro agunt. Obs. LXXXII LAutore Heumanno, tollit quatuoCmendas ex primo Horatianarum Odarum libro odae quippo XXIX; ubi pro montibus serib t fontibus, ita ut relabi fontibus idem sit, at relabi ad fomes. Graeca loquendi ratione: Od-XXXII qua pro mihi cunq; ponit: mihi nune r De O mea lyra; iterumGi arca dicendi consiletudine, quasso resolve ponatur sensu passivo vel reciproco pro resolvete, Volvaris quaeso τ
236쪽
pro vulgari scriptiara:Δ1n Capitolio Regina dementes ruinas D. nus s imperio parabat s ponit: dum Capitolio Regina deniens ruina unus ta imperio parabat. Obi .LXXXIV, Wa eri istit hi.' istoriam demorte magni Panis ud Plutarchum de oraculorum defectu sub examen revocatam. Obs LXXXV, Μ. Teinrichii, agit de abstinentia carnis 'thagorica. Obi. LXXXVI, Autore
Cl. Rochio, examinat quaestionem: num S. Carna possit vocari medicina corporis' eamque variis nixus argumentis negat Kochius.
Obs LXXXVII,M. Ecuardi disputat de scholis a Iulianolosa.ta Christianis occlusis. Obs LXXXVIII,Μ. Iani, de odio veterum
Germanorum in causarumpatronos, cujus rei certum argumentum ex Floro lib. 4 cap. ultimo petitur. Alii causarum patronos Viperas, canes, togatos vultures; alii vilissima capita, forenissa pecora ; omnis nequitiae exempla ; eorumque eloquentiam Verba canina nominarunt, id quod ex Ammiano Marcellino, Apulejo, Sallustio, Horatio, Columella aliisque ejusdem generis Autoribus satis perspicuum est. Obs. LXXXIX, Egenos, exhibet considerationem animae Longotianae. obs. XC, Martini, eli in locutri Jud. XV v. 4, de Hulpibus Si onis, in manipulos si raminis transmutatis, formae avitae nunc iterum restitutis, adversus Tom.IIX Obs Halensit. I*.Obs XCI, Hasi,exilibet solutionem alterius problematis algebraici a R. P. August Thoma a S. Joseptio hisce propositi: Datam rectam secare in quatuor partes rationales inaequales, ut summa η solidorum a tribus quibusvis partibusproductorum mam nleproportione Imae ad IIum VIIIae ad Inm omnium maxima. Obi. XCII, ex literis Sehameli ad Cl. PeZoldum, tradit quaedatri observatione digna de Lutheriversione sacri codicis Latina. Extremo cum tertiae, tum quarta partis, doctissimi Grun anni urnae de iustorum in re publica inprimis literaria per annum M DCCXIV collectae additae s inti optamus, ut opus hoc incrementis Musarum amplificandis sa, luberrimum prosperriino semper s uatur successu,
CONSTITUTIO REI SCHOLASTICAE Ig-
feldensis. complectens cim lectionum, tum legum, disci lina atque emendationis rationem, cui i ersa comme D
237쪽
uis Parergica de ratione stadiorum humaniorum Autore GE NICOLAO RRIEGK.
Northusae, in ossicina Coeleriana, sumtu Coenobii, III 6, . Alph. 2 plag. 2.
Q. Autor, qui variis ingenii monumentis suavissimae ca-
naeque Latinae linguae non vulgarem consecutus est famam, bono quidem salutis, incolumitatis & studiorum juventutis tuae scholasticae Iseldensis inprimis publicavit lianc constitutionem. Verum ejusmodi ingressiis est viam, ut multa cura fideque tradiderit consilia & praecepta, quae politioris literaturae candid tos ad veram cognostendi istam viam perducere possunt. Praefatione inter alia commemorat meliores coenobialium potissimum quorundam Prytaneorum, des riptiones, quas in exaraum da hac commentatione intuitus, ct ex quibus, quae bona ct commoda subinde visa, liberaliter mutuatus est. Incipit ab ipsa seliola Ilfeldensi, quam Neander ita fundavit, ut ejus conformam tio ac disciplina conciliaverit aliis ossicinis literaris, inprimis Hirigliainensi&Ilsenburgicae, magnam celebritatem ; ct pergit iama tinredensem, GottingensimMander sheimen em; ol pergensem, quam Friedericus II Princeps Lignicensis, dum se in castra Augustanae Consessioni addi storum conjecit, excitavit, submotis sessoribus prioribus monachis; Portensem, Misenensem, & immensem, quae antea mona steria Mauritius, gloriosissimus Saxoniae Elector,in bonae mentis palaulras,regiis propovectigalibus dotatas, convertit; Lauin nam, quam instruxit iisdem doctrinit, regulis, legibus Jo. Sturmius, quibus Argenti ne emanunivit; miti brunnensem, sive Gymnasiumad fontem salutis aedificatum a Marchione Ge. Friderico, A. I s8χε, Schisu' gensem, iquae ibam refert originem ad Georgium Ernestum Comitem ac Ρrincipem Hennebergiae& Gothanam, funda tam abΕlectore Ioanne Friderico,amplificatam a Joanne Casi- miro, sustentatam munificentia Ernesti Pii. Praefationem hanc sequitur prolusio des ei scit Slasticae Ilialdensis origine ct a
. toribus. Monasterium Ilialdense, quum Verteretur annus
I I9O, coeptum sandari, persutit ad annum ISSO, quumquo discus
238쪽
discussis longorum errorum & superstitionnm tenebris, in GH mnasium, bonae mentis palaestram, mutaretur, evocatus est in chael Neander ex ludo Northusano. Ip sum opus in duodecim capita divistim ess Primum agit de accedentibus ad lyceum Ilialdense; secundum de exercitiis pietatis per dies dominicos ct festos, de moribus & ossiciis in templo cum ante, tum postmeridiem ; tertium de quotidianis pietatis exercitiis, precibus ordiHariis in auditorio majore matutinis, sub primordia finemque lectionum, ac vespertinis ; quartum de classium et ordinum distributione, α lectionibus secundum catalogos. Capite Ve ro quinto catalogus lectionum classis secundae, ejusque ordines distincti illustrantur per modum commentationis parergicae de ratione studiorum colendorum. Hinc varia erudita monet de editionibus, stilo Ciceronis epistolarum ad diversos, Corne iii Nepotis, Pliaedri ; inire commendat Neandri syllogen locutionum ac formularum Latino-Gerio anicarum, & aliorum hoe 'literarum genere clarisiimorum virorum opera. Eadem rati one ostendit, pro ingeniorum viribus culturam Graecae linguae. historiae, matheseos re artis poeticae, cum fructu instituendam. Capite sexto catalogus lectionum classis superioris sive primae illustratur,& distingit tur ordines, ita ut sectione prima superior ordo clalsis primae, secunda vero inferior ejusdem classis tradatur. Hac occasione docti minus Autor exhibet inodos
stili comparandi, & facunde disiarit de auditione, lectione re
interpretatione, exercitatione, meditatione, imitatione, einendatione, locutione; ac excerpendi ratione distincta per septem regulas. . Sive Romanam, sive Graecarri linguam spiciamiis, deprehenduntur ibi, quae cultoribus harum doctrinarum utilia sunt, ct ad historiam Grammatical uti, Lexicorum, Autorui I sameorum spectant. Nec minus de arte oratoria aliisque' scientiis, quibus studiosa formatur juventus. salii bria commen dat praecepta, monita instrumentaque prudentiae discendi. Capite septimo tractat de studiis quotidianis, repetitionibus, ex D minibus, exercitiis memoriae, recitationibus, disputationibus, dialosis, disquisitionibus, collationibus : octavo de moribus ad mensain, cibique re potus temperantiam pertinentibus: non
239쪽
de exercitationibus corporis, ludis & antini relaxationibus: de cimo de leg bus : uudecimo de disciplina ct moribus: duodecimo de abituris a lyceoIlseldensi.Liber itaque est rerum optima. rum plenissuinis, qui plura continet, quam prima istius factea promittit. Unice vero scholasticae utilitati, quae in probis &rectis moribus, in bonae mentis literis veraeque sapientiae doctrinis conspicua esse debet, destinata est.
PETRI ANTONII COR SIGNANI 3. C. DE
Viris i stribus Marsorum liber singularcs, cui etiam Sa
ctorum ac venerabiaium vitae, nec non Marsica Inscriptiones accesserunt. Roinae, sumtibus Antonii de Rubeis, IIII, 4. Alph. I pl. I 8.
HIstoriam MarsorumMutius Phoebonius jam Λ. I 688 collegit,& in Catalogo Episcoporum Marsorum peculiarem deriris Marsorum illus ribus librum promisit, sed mors intervenit destinatis, re spem, quam eruditis dederat, prorsus extinxit. Hanc igitur jacturam ut aliquo modo resarciret Petr. Ant. Co signanus, ct illibatam civium suorum memoriam propagaret ad posteros, isthunc librum de Viris illustribus Marsoriun concinnavit, quo, ut ipse loquitur, Marso1 excellentes homines, tanquam Phoenices e cineribus evocare adgressus est. Omuis libri qu in hoc anno denuo Romae typis subjiciendum accepimus compages e duodecim capitibus contexitur, quorum primum praefationis causi consectanest, ct instituti rationem exponit. C. II Marsorum nomen eruit, regionis fines adducit,& quaedam antiquarum urbium nomina recenset. Nomen Marsorum alii a Marsya Plu ygum Rege ι alii a duce Lydorum ejusdem nomi Eis ; abi a Marsya comite Liberi Patris derivant. Servius Ma sus a Circe prognatos, ct Marrubios . quasi ad mare vitam da gentes, dictos existimat. His vero omnibus Autor sententiam praeseri, quae Marronem primum Marsorum ducein huic populo nomen dedisse asserit. Graeci Marsos communi aliquo nomine Tuscos, interdum & οφιουχους propter eximiaP Serpentum multitudinem, qua eorum regio horruit, Vocaverunt.
240쪽
uine &, uti Autor memorat, Vipera apud Marsos vulgo Maras. sum adpellatur. Quod si tamen Plinio,Gellio, Solino aliisquo credendum, immunis a pestifero serpentum morsu Marsoruin . natio fuit, utpote quae non nisi salivam ejuseemodi vulneribus adhibuit, quam ingenitam virtutem Autor medicis herbis, quibus Mars vestebantur, re ea regio inprimis abundabat, adseribit. Omnis autem Marsorum Provincia ab oriente a Pelignis& Festinis, ab his Alterno fluvio, ab illis linea ad Appenninum quasi producta distinguitur 3 a Septentrione Sabini vicini sunt pab oecidente ab iisdem Sabinis separatur; a meridie autem tractu, qubpaulo infra Liris fontes procedit, a Latio dirimitur. I ter antiquas Marsiae urbes Aquila, Corfinium, & praecipue Spl- .mo Ovidii Nasonis 'patria celebratur, de qua etiam Herculis Gonni opusculum, quod una cum emgie & vita Ovidii Aquilae Λn. Is 87 prodiit, allegatur. C. III Uiros illustres ante Christi adventum enumerat, inter quos Marro, qui A. U. C. 3 6 vixit. primum locum obtinet, quem deinde alii excipiunt, quorum in agmine Domitius Poeta,Ovidio & Horatio aequalinqui bellum Herculis seu Amazoniden scripsisse perhibetur.& Valeria,foemina illustris ac sortis, apparet. C. IV de Viris Illustribus P. N. C. agit, quo nomine Bonifacius IV Pontifex, Petr Raynaldutius Pseudo-Papa, & Coelestitius V intelliguntur. C. V de aliis sanctis Viris, re C. H de Viris sanctis, qui in Maesis morati sunt, re obierunt, inscribitur. Ubi Autor more Viris doctis, qui Pon-itificiae religioni addicti sunt,consueto plurima miracula inspergit. Sic p. s s Thomae a Celano animam multos ex filiis a Puris
gaetorii ergastulo tunc dimissos sibi associasse seribit; p. 66 M.
Vestrium Barbianum vitrum confractum precando iterum resiluisse narrat; p. 97 in oppido Scurculae scamnum,ubi S. Ber- nardinus Senensis quievit, adservari memorat, in quo dolos bus eruciati statim convalescere putantur. C. VII Cardinales Marsos recenset, inter quos Caesar Baronius, qui in spiritu ma- . tris animam ad superos evolantem vidisse creditur, & Iulius Mazgarinus eminent, de quo postremo notatu dignum, quoc haud nudus, ut ceteri homines, sed tunica quadam, quasi veste circumdatus, ct cum duobus dentibus in vitam introiverit. C.