장음표시 사용
261쪽
susceperat, non sine fructu cum Indis saepius fuerat colloeutus,
eum Brachmanibus commercium literarum instituerat, multa.
que de Christianis S. Thomae, de Pontificiis &Λrmenis, quae G.
xopaeorum intersit cognoscere, annotaVerat. Omni illo tempore non tantum multa laboraverant viri
integerrimi, sed α Perpessi fuerant, ut non parum in sanctissimo
ministerio impedirentur. Sed cum in Europa res eorum innotescerent, in maxima erga Missionarios studia complurium an, mi commovebantur. Ne quid de Germanis dicamus, Λ.V. Boe inius, Georgro Daniae Principi a sacris, de instituto Danicorum Missionariorum relationes ediderat dedicatas Societati de proin paganda fide in partibus transmarinis, cui tum praeerat Thomas Tennisen Archiepiscopus Cantuariensis. Quae Societas tametsi communibus consiliis Malabarensem rein curare non posset, quod solius Americae curam commendatam ex instituto habe-
ut, tamen privatis studiis adjuvit. Sed Societas de propaganda Christi cognitione nullis legibus ad unum siquod institutum
devincta, rem hanc veluti sitam suscepit & ab eo tempore multum promovit, cui non consilio soluin, sed etiam re & opibus suppetias venerunt complures, in quibus magna nomina, Archi- Episcopus Cantuariensis, Academia Cantabrigiensis-Chamber, laynius, alii. Idcirco Missionarios Danicos in Societatem suam acceperunt Angli, & inter eos Anglosque, qui in India degunt, Eonjunctionem amicitiamque conciliarunt. Inprimis quod deseribendis librio multa impenderent Missonarii, quos com pendio possent per typos explicare, eo Societas ct typos Tranquebarem misit & Jonam Finckium arde excudendi institutum. Sed eum iu Brasiliam classis Anglica vento compulsa ibique a Gallis obsessa; deditione in manus hostium venisset, multa per pessiis Finckius, ct liberatus denique, cum in Indiam pergeret, diem si premum obiit. Quo infortunio animi Anglorum nihilo magis debilitati. paulo post libros, instrumenta Mathematicadi argenti aliquid Tranquebarem iniserunt. Q ae cum. ut alia multa, pro Christi Deiquecat sa Societas suscepit, obsequitur sane laudabili gentis suae genio, quod in. Societate mercato xum Indorum otiam perspectum est,.quorum magna fuerunt indiam rem uincia.. Cumi
262쪽
Cum haec ita in Anglia fierent . in ipsa sede sanctissimo.
rum consilioriun Dania Augusissimus Princeps omni operarem coelestem adjuvabat.. Non tantum quod subsidio argentum cuin tota Augusta Domo liberaliter mitteret, sed quod maxime salutaribus innitutia tantam rem fundaret & stabiliret omniaque obstacula abolere Typographiam ex Germania submittendam di typographos in Indiam tutissime avehendos cur vis, di cum navis non sine magna jamirarerum periret naufragio, non omi sit quicquam,quod interciderat una qui ii iterum in Indiam sedulo transmitteret. Eodem tempore libertatem concessit Missionariis sine aliorum censura libros evulgandi, quod nihil aliquo errore infectum scripturos aut edituros esse sciret. Iino ipse ad Missionarios manu sua scripsit, eosque clementissime excitavit, qua gratia in Rege nihil potest esse augustius. Atque jam antea Christianus Princeps juventutis, Daniae spes & or. his deliciae, ad eos scripserat literas magnam pietatem es coelestem animum spirantes. Utraeque in his relationibuε extant. Antequam Missionarii haec & multa alia Europae in se meritast studia cognoscerent,. multis tempestatibus jactabantur, ut R. Pluischovius,Madra navibus Anglicis Aaela locexi prosectus, res sanistae expeditionis in Dania ipse curaturus iret. Is deludereversus in Indiam non est,quo adjumento α consilio in Europa nostris esset. Nec pervineere tamen potuit,donec ipse Z genbalgius ejus rei causa in Europam venit. Anno igitur cla laccxiv cum Polycarpo Iordano de Neophyto juvene proiae us,proximo anno Cal Junii Bergam in Norvagia tenuit. Hic primum cognovit, ab Augustissimo Rege ante paucos menses institutum fuitia
Collegrum de propagando eursu Evangelii, quod jam tum de
eonsiliis.& euris suis Ecclesiain monuerat. Rebus in Dania re Germania ex sententia compositis, R. Zigenbalgius Praepositus Tranquebarensis factus, eodem anno in Belgium & Angliam itinere ob hiemis injurias periculoso profectius, a Societatibus
re amicis omnibus amanter acceptus est. Nec minus Augustis. simum gem totamq;Augustam DOinum clementem expertuswmense Februario solvit. Interea Iohannes Eminus Grundieri.
vi rem Christianam in India curabat, literas in . Europam
263쪽
miserat, ex quibus multa cognovimus. Praecipue spem esse, ut aliquando in aulam Tansehurensis reguli admittantur, obtineantque libertatem rem Christianam in regno ejus stabi. Iiendi. . iCeterum quanto animo, qua cura, qua integritate ιχ prudentia rem coelestem agant Reverendi Viri,ex his Relationishus constare potest. Nec minus ex iisdem consilia adjuvandae ejus rei multa experientia probata peti possunt. Jucundum autem est maxime cognoscere, gentem omnibus institutis, moribus, opinionibus a nobis mirum in modum alienam Christo tamen obsequi. Nec mirari debemus adeo ψ quod prineipia multis laboribus & calamitatibus plena exigua ad hunc diem, si universam gentem censeas, inesse consecrata sunt. Ea enim firma & diuturna ego solent maxime, quae non tumultuarie eos gesta, sed consilio re multa arte composita a parvis initiis ad summain altitudinem adseendunt. Veluti ipsam religionem Christianam ad hanc dignitatem a minimis initiis prosectam esse meminimus. Impedimento res Christianae multa esse cognoscimus. Alieni adhuc fuerant a religione Christiana Malabares ob calumniam moriam nostrorum. His obstaculis summotis partim, aut imminutis, duo invenerunt, antiqua sane di in sidiosa adversus sanctissimam religionem nostram munimenta.Jactant enim, Missionarios, profectos ex gente stolida, omnem sapientiam ex libris & monumentis suis 1 ussuratos esse: tum vero existimant, sanctissimain quidem esse doctrinam dc disciplinam Christia. nam, sed suain tamen non aliquanto pejorem, eam sane, quae sibi ut ista Christianis,salutaris esse queat. Utrumque vetustum convitium. De altero satis luculenter conflat inter omnes, &
264쪽
Quae ad superstitionen, ct sapientiam Indorum pertin*Πx ex ipsis brachmanum epistolis di sermonibus accepta sunt. Ip 'etiam Ligenbalgius de idolis & superstitione Indorum librum scripsit, quem simulacris Deorum affabre exornatum Halae
MStum extare accepi naus.Ubi etiam librum Malabatieum Nidi Wunpa de moribus,ante annos septingentos versibus scriptum, di a Z gen balgio Germanice conversum, asservari cognoVimus,
tu j ii, sola praelatio in his Relationibus edita est..' Sed ex episto. lis apparet, gentem non adeo sapienteni esse,nt Luciano in Fugi tiris o λβαν γε- ideo dici debuerit, attamen nee stolidam, ut vulgo aliquibus rerum humanarum pariun curiosis habita est, De Deo & recte di perverse sentiunt. Quod de Brachmanum religione olim scholasticus Thebaeus observaverat & a Palladi Galata perscriptum est, id videmus etiam hodie obtinere.Σεβρι
archus dolensis memoriae prodi uir, Gymnosophistas ογονους εῖα των Mριγων, id ex multis quae Persae veteres ct Indi etiam adlauc communia habent, confirmari potest. Utrique etiain unius Dei aliquem sensum habuerunt. Nam ut iis monumen iis, ex quibus id de Persis Thomas Hyde probavit, majorem fidem habeamus quam scriptoribus Graecis atque Latinis,quorum auctoritatem Philippus a Turrect Bernii ardus. Mont seu con, quos honoris causa nominamus, obtendunt, ipsi illiniustores
Graeci nobis imperant, quorum aliqui, qui penitius disciplinam
Magorum cognoverant, Herodotum multa ex ingenio de Per.ss confinxisse arguerunt,apud Diogenem Laertium. Quid dicamus de vaccarum religione, de principio malo & bono, & ceteris. quae; quod cum Persis communia habent, ab his aliquando accepisIe, merito existimantur. ἔPraeter hane superstitionem etiam Mahumetana in Iudia obtinet. Sed videmur dubitare
Missionarii, utrius supernitionis difficilior sit futura expugnatio. Λltera nullis legibus Christianae infesta religioni,sed fastuosa est ct prae suis omnia multum spernit:altera ob leges multo est impeditior, sed imbecillior etiam inge*o gentis ad meliora obsequen
265쪽
itoris. Si quis utique conserat duo utriusque gentis exempla In principe viro Malabare p. 8ore in aliis; tum in Sancto quodam Muhametano p. 622 mirum, quanto major in inis humanitas, in Mahumetanis autem fastus apparet, in hoc certe sanetita, tem propudiosam ct pestilentem prosesso Muhametano, totius Mahumetanae gentis impotentia veluti expressa st didicata fuisse videtur. Sed haee malumus ex ipsis Relationibus lectores euriosos cognoscere. Igitur de iis agemus breviter, quae ad nostram eruditionem adjuvandam pertinere diximus. De Christianis S. Thomae p. I s, OR6II, alibi, multa tradidit Zigen-balgius, nnum tamen, quod de ipsus S. Thomae in Indiam e peditione in libro aliquo apud Armenum legerat, dc p. I98 br
vitar exponit, mirum in modum cupidos harum rerum excitare
potest. Ipsa V. R. verba interpretabimur Latiner fi Cum Λωsemenis hujus loci sub monte S. oma: quibus innotui, fami- iariter ago, & de fide eorum ex ipsis libris, quos habent, edo- Mimas sum. Historiam de S. Gregorio prolixe ex libris
narrarunt, nec minus, quae de conciliis noverant, simi lia no-fris. In Historicis eorum veteribus multa inveni, quae sor,tassis in Europa eogestu jucunda ct utilia forent. Sed ea Ger-,inanim Vertere 2 ad vos mittere, per tempus non licuit. Inter,cetera in libro quodam, quem ante annos mille ct amplius scri-ltum dicebant, hictoriam S. Apostoli Thomae inveni, in,qua prolixe exstabat, eum in India fuisse, degisse Maliapure
ad religionem Christi complures perduxisse. Utinam haec descripta aliquando in Europam transmittat U. R. ne, quod metuendum est, totus hic liber ct ipsa rei memoria in India intereidat. Inter Malabares tres praecipue linguae obtinent, primam Kerendum, alteram Damul, tertiam Wardagu vocant, ut ipse Zigenbalgius p. II 6 autor est. De lingua I erendum Irimus Athanasius Κircherus a Rothio edomis in China illu- rata egit,in qua etiam orationem Dominicam Latinam Brachin manicis literis expressam evulgavit, quae postea etiam ab A.Multero Greissentiagio ct nuper a D.Wilhinsio edita est. Eam lingu/m multum celari accepimus, Verum, cum perquam antiquanile rideatur, a seret non ingrata eruditis,si quando perblillio-
266쪽
narios tectius edocerentur. Damulicae linguae Grammaticam V.R. eum Halae esset,edidit. de qua paulo infra. Lingua hare vulgaris est, ct quodp. I 2 6scribit, literarum ossicio jam a multis annis servatur. Nobis quidem non tantum Malabaricae literae. sed & Tangulisse Bengalicaeque, quae eaedem sunt) α Ceylanenses ex Brachmanicis originem videntur ducere. Λ Samarita. nis etiam has Ednardus Bernhardus in Tabula literaturae orbis eruditi deducere voluit, sed pinguiori Minerva, quam ut solebat alias vir mirifici ingenii, in omni illa re versatus est. Ex Persia autem Brachmanicas literas Pe sicas ex AEgypto denique repetendas esse, Vir in his rebus maxime peripicax, ut in celeris magni ingenii uinitaeque eruditionis nobis persuasit. Libros habent complures, quos Zigenbalgius in Bibliotheisca sua Malabarica, nondum edita, recensuit, quae, Vel maxime eruditorum interest, ut aliquando prodeat. Excerpta de Lex, cis Malabaricis & alia quaedam p. 312 in his Relationibus extant. Historieos de rebus suis Malabares in manibus habent, qui non videntur putidi adeo esse, quod Persae aliqui Indis autoribus in historiis suis usi sunt. Medicos libros diligenter legit Zigen-halgius di ex iis de medicina Indorum Germanice commenta' tus est. Qui haec & multa alia plenius cognoscere velint, ipsas Relationes Missionariorum adeant. Deum autem immortalem communibus votis veneramur, ut hanc surgentis in India ecclesiae spem perpetuam esse velit, ipsosque Missionarios coelitus imeendat, ut Iadis omni integritate & studio religionem hane nonram unice salutarem, expulsa abolitaque superstitione, imper
Mi nsu Christi, ex originali textu in linguam Damulvam versum, in usumgentis Malabaricae, opera O studio BAm
Indos Orientales Missionariorum, ,
267쪽
Τranquebarae in littore Coro mande lino, typis Malabaricis impressit G. Adler, IT I 4,ITIS, .
Afro quidem ac geminis, rerumque. pretiosarum abundanalia felix India astimatur: led unum illud κειριελον, quod valore suo thesauros omnes longo putile intervallo rolinquit, adhuc ipsi defuit, videlicet salutaris cognitio Jesu Christi.Quam1 vis enim negari nequeat amplissimae regioni illuminationis gratiam jam olun oblatam, radiosque veritatis in eam spat sos fuiste; tamen, quamdiu caruit verbo Dei scripto, quod lingua & cha racteribus suis expressiun legere posset, cognitio veritatis in solo Indico non potuit firmas agere radices: potius superstitio ac spissa ignorantiae caligo adhuc praevaluit,neglectoque veroDeo, nefariis India adhaesit Dea stris. Sed Deus omnium spirituuio, qui non finistra creavit gentes, licet eas justulaino supplicio inconcupiscentiis cordiu in suorum ad impuritatem tradiderit, singulari misericordia Indos nostro tempore prosequutus est, eum animum Serenissimi Daniae Regis, feliciter hodie regnantis, FRIDERICI IV, divinis instinctibus inflammavit, ut intra annos abhinc fere duodecim, ut paulo ante diximus, semel ite rumque miserit, qui Tranquebarae ct in universo littore Coro . mandelino Indis Evangelium Christi adnunciarent. Quod quibus progressibus per Dei gratiam hucusque factum fuerit, de eo quidem ipsorum Missonariorum relationes vernacula lingua seriptae, ae successive ab Halensibus editae, prostant. Certo S retiissimus Daniae Rex successibus missionis Indicae excitatior sa-ctus, sub finem anni III 4 non solum quod jam pridem in animo habuerat) novam in extremos borealium regionum suarturi fines instituit mimonem, ad Finina rhios atque Lappos, ethnica caligine adhuc circun fusos, luce veritatis collustrandos; sed etiam singulare cisiigium, a Cursu Evangelii promovendo denominatum, constituit, quod utriusque missionis negotia ut laudabiliter jam facit dirigeret: qua de re plura dicere nihil attinet, cum ipsius jam dicti Collegii illustris programma, supra mem ratis Relationibus insertum, publice exstet. Potius ad Indicos Missiuuarios revertimur, qui cum necessarias instituto suo lin-
268쪽
guas, Lusitanicam ct Malabaricam addidicissen non contenti . viva, quod ajunt, voce docuisse Indos, scriptis quoque commis. sum sibi opus promovere suduerunt, variosque de religionis Christianae capitibus libellos partim ipsi composuerunt, partim ex Europaeis linguis in Damulicum, h. e. Malabaricum idiomatransfuderunt. Ex quibus sui Lusitanice scriptos jam transeamus) Malabarice prodierunt, I Epistola ad mlabares, de damnabili idorum idololatria s ethnicismo, 2 Catechisemus, 3 C-tionale pro Ecelsa recens plantata, Summarium doctrinae Chrs ianae, in usum Catechumenorum, & s Theologia Chrisiana
inusim profectiorum, omnes Tranquubarae, sed annis diversis III 3 - III 6 editi. Cum primis Vero hic Commemoranda est mersio Novi Tesamenti Malabarica, opus ut plane novum, sic si usum spectaveris, prorsus eximium, idque duobus comprehensum tomis, quorum prior, IV Evangelia & Actus Apostolorum continens, Tranquebarae anno III , posterior vero, Epistolas Apostolicas sanctamque complexus Apocalypsin, anno tequenti, uterque informa quarta, ille majusculo Halens, hie vero minore Tranquebarensii charactere, expressi sunt. Ipsum N Tectamenti vertendi laborem non priua aggressi sunt Missionat ii, quam donec Damulicae linguae sussicientes sibi comparas.sent opes ; quo quidem essectum est, ut stilus Uersionis non adia scititius sit. led nativus, accuratus ac Malabaricae genti ad interuligendum facilis. Desudavit autem in ea concinnanda praecipue Zigenbalgius, perfecitque auxilio Dei opus die 3I Mart. ITII, quod d. iT Oct. IrO8 Oecceperat. Fundamenti loco posuit textum Graecumὐ sontes ipsos pollus quam rivos consecta. tus. Ne tamen suo tantum ingenio fideret, in subsidium simul usus est versionibus Europaeis, Germanica B. Lutheri, Belgica, Daniea, Latina ct Lusitanica: consuluit & praestantiores, quos ad manum habuit, commentarios; inprimis, si qua in vertendo textu dissiduitas ipsi objecta esset. Prius autem, quam Uersio ad imprimendum typographo commissa fuit, non solum Zigen-. bustitis eam diligenter revidit atque polivit, sed quod oculosi plus videre judicaret, qua in oculiun) etiam Grundiero ad percensendum commendavit, ut communicatis invicem consiliis li a s in . α Ob
269쪽
α observationibus, tanti res momenti miseeretur. Laudae Methaphrasta idiomatis Malabarici aptitudinem, qua redde
do textui N. Testamenti authentico tam accommodatum si quam vix ulla Europaearum linguarum: hoc uno tamen contuomax fuisse dicitur, quod numeris verseulorum Graecorum non
tibique voluerit adstringi, adeoque interpretem subinde coegerit, verseulos illos, qui Europaeis linguis per comma emicolon, aut colon tantummodo discreti sunt, vel in unum compingere, vel saltim transpmere. Cujus rei causam allegat, quod
genius linguae Damulicae serat, ut quae Europaeis in principio periodi ponuntur, ea ad finem fere rejiciantur. Praemissa est operi dedicatoria epistola ad Sereni simium Dauiae Regem. Gratulamur metito Missionariis, quod per Dei gratiam, & sub auspiciis tanti Regis, ipsorum industria effecerit, ut Indi Novum Testamentum jam legere, indeque ad salutem suam informaria
possint: nec dubitamus,quia adducendae ad sidem Christianam, genti versio illa sit magno usui futura. Optamus autem, ut αVeteris Testamenti versionem Malabaricam, quam,nt & Lusitanteam, itidem ab eis ad impressionem parari cognovimus,nomminus feliciter configiant, totamque Indiam luce veritatis, moadsi stente, impleanti Hoc unum superest, quodreseramus, quia, ad historiam impressae illius Uersonis pertinet. Peropportunae ct ex avidissimo Missonariorum Volo accidit, ut: sicut annis III et ex beneficio Λnglorum, curante illustri Societate glica, auae a propaganda cognitione chrisi nomen habet, Lusitanicam. c anno III 3 Malabaricis instructam typis, ae Germanorum sumtu adornatam Halaque transmissam, typographiam acce perint. Hujus enimulas in imprimendo inprimis tomo priore N.Testamenti fuit. Meedit vero sngulari providentiae divinae documento, ut inter typographiae Malabarieaemininros; ex Lipsia nostra nacti fuerint quendam Adorum nomine, qui artem futui calleret fusoriam, seu peritiam ipsus characterum,
formas, quas marices Vocant, ex aere conficiendi, aetypos fundendi. Hic en m in Tranquebarensi oppido typis Malabaricis, quos Germanorum beneficentia submiserat, superaddiditi duplicem typorum, mediae ac minoris formaet, euinque nitidis smum auaratum . . Quod quam commodum Missonariis ac-
270쪽
ciderit, vel exinde cognosti potest quod cum post impressam Halensi typo priorem N. Testamenti partem, chartae ex Angsa missae apparatus haud suffecturus suisset ad exscribendam eodem typo alteram quoque ejus partem, medianus ille typus, ab Λdlero in India confectus admodum fuerit ad difficultatem tu
varia paradigmata, regulas ct necessarium vocabulorum apparatum viam brevissimam monstrat , qua tingua Damulica seu Malabarica, quae inter Indos Orientales in usu est, O hucusque in Europa incognita fir , facile discipossit: in usum eorum, qui hoc tempore gentes lus ab idololatri adciatum veri Dei, salutemque Hemam angelio Chrsi perdueere cupiunt, in itinere Europaeo, seu in nave Danica, concinnata a BAR TIML OMAEO ZIGEM BALG, Serenissimi Regis Daniae Missionario inter Indos orientales, ct ecclesiae edi Indis eοί2ectae Praeposito.
Halae Saxonum, literis &impensis Orphanotropitii, I7T6, 4.-
CL. Zi Mastius α Collega ejus ad Indos delati, statim intel
lenerunt, id sibi negotii datum esse, ut primo quoque tempore ipsorum linguam addiscerent, sibiqpe redderent quam fa-nsiliarissimam. Sed hoc opus, hic labor fuit, eo plus difficultatis objiciens, quo minus subsidiorum in sermone, ab Europaeis vix unquam recte exculto, suppeditatum fuit. Non enim Europaei Indorum linguam curare solent, tantum abest, ut discant, . eademque utantur, cum ad commercia in oris maritimis Indiae tractanda fere sufficiat sermo Lusitanicus. Hoo unieum distendi cupidis inedium initio supererat, ut qualicunque interpretis opera uterentur: qua re esse stum est, ut rigenialius odio: mensium spatio non soluiti barbaros loquentes eorumque seriapta intelligeret, sed etiam fari inciperet labio Indico. . Posito hoc peregrini sermonis fundamento perrexit in ejus indolem, proprietates dotesque penitius inquirere, eo quidem fine, ut eadem opera simul superstitionum Indicarum origines, i late