Ioannis Ludouici Viuis Valentini Rhetoricae, siue de recte dicendi ratione libri tres. Eiusdem De consultatione liber 1. Ad haec rerum in his memorabilium copiosiss. index

발행: 1536년

분량: 336페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

mus,sicut in luctu graui. Quin vero framet, continen sis is ardore magnis argumentu, sed breuistassentent ijs concitatis,ualidis neruo binis ijs crebris,sudacita periculosis,dum ne pucrilibus ac inanibus nam uerbis solis nunqua allectus istiι nescit.Haud

magis quam ignis solosam,quam nonsitas materiar quo subsit aliqua, magnopere iustatur uento. siditustria diffusa oratione, ut tempestu, PTm venis singitur Vt imbecillior.lia ad permes as Achibbis ira: Phoenix apud Homerum,longus orditurfata Ias, po unimi latentione dorsim conuersa, remittae se impetus ille ardentis cordis.Dicerecontraueras critrec tu siententias, uel uere,uel ueri militer, comaei est,ta struentisint miratis indi ioci qualiount. Non satis hominima naturam animaduertit, quoquis rufiit,utii scinus nos ipsi quid enim agresteturnae clarum ut excelsis,qui id egerit. Vere aut sic dicitur,uetus illi id nescio cuiussapientis: Ama tanquassurus,imo contra ama tanquam nunquam Uurus,in quo

μεjcienda est,uel ratio, queenim uera Crb aes iamicitia relinquetur in uitas qui'; strami amet, riseriposse inimicum cogitas Velautoritu. quanto

de hoc melius Cicero quam Bias ille,ut opinor. Eodem modo dicitur contra leges,contra mores, ut in multis declamationibus Quintiliani,Crapud Cicerone: Semrentiae quos non uniuersuturi erae, positae tamenuni M aliter

142쪽

uersiliter, in animo comoso non dedecent. ceu β cpG o tua uicino dicat nihil esse inuitauicino malo,' portunius id qui uicinum non habet malum cile crodit, qui habet, nihil putat dici posse uerius. Sententiae peruuliuae poeuccommodae fiunt ad mouendum Nam stat eas recipit auditor, quia coimunes. Lentiorissimo initioribus affiniuiues retentiae cogimunt grauiores, petitae ex intima philosophis, Mi obstrud linc usus uitae.Vt apud ciceronem captantem miseri cordiam populi pridie quam iret in exilii . hi eadem oratione, pro Rabirio perducllione,U pro P.vila. Ioraio deorum elicit misericordiam, quod ad me

moriam numinis mollestinianimi,partimam la tm reucrentia, Cr quod ea res ex conficientia iurem,

er secura uidetur nasti, quae Deo mani ista est,qn . aduers=mst maliquisquis in testimoniud citrei Alse,aut prauae Dictio erit in mitibus uulgatior,1 plicior,σ affectui uos ius,mobilis, modesti, man- ,

fucta, grauis. In concutatis, translationes a perae,s Octae,proculpetitae: qualessiunt in tragoedijsandignatio Cr imito, er conremptus, recipit nonunquam purca vocabula, ut in Dora: cor umitur enim reinentia aduersus magna scelera,Cr nostri, ditorum semeobliuiscimur,duam in illa invadimus. Seneca tamen prdenter nos ad moderatione reuocat:Discedoedum os, inquit, longe ab omni obscoenitate uerborum, Crsieti

143쪽

si . curia alius est cause detrimento facere, querecundiae. Feruntur etiam verba antiqua, extranea,

confictu. Congruunt irae' perturbato animo verba grandia, atrocis, composita ex multis, ut iis tragoedia

puctae Cr fiesquipedalia uerba, cui Horat. inquit. Acrimoniaeacu omentiae apta est oratio commaticarirem productio spiritus. Similitudo comam in eodem sphritu ad contentionem facit, uariatio addelectatione expositionem. Ille nos in libertate asseruit uosan- ς ine, illi placatus pater homin scelera codon it. Non est iam mutatio uerboἀσ sensus. Furm enim fenfusad aliudvmse trans' non idem est 1 iritu Qv-ueia mutant arucisa, potest rubilo fecius m nere idem. Subita in affectam irruptio tumentem istis

testatur,ne sic rem,aut cotineri, quin fores fen

ruat: Quoujs tandem asulere patientia nostra Catili C, nas Semper ego auditor tantum s Verbi aut sententia crebra repetitio ex affectu est permoto, qui urgetari , mum, e subinde adfereuocat, nec sinit evagari loni gius. Con usionem er obticentiam, turbatus anserasi pari ut alias docui.Licet etiam minus interdum dic ' re quam πων rapientems ct modo satis inres auditor, quid uelimus, alioqui nihil dixerimus. vignum Gr ardentem affectu c endit interrogatio, eris rei quam nemo potest ignorare. Vivimus in tene

144쪽

uera quae taminus,an fissimaginibus dael usi romae si in persuadendo disimulandamara, quanto magis in mouendo, quod est desicutius. Idcirco dialecticae disputationes minimae fiunt, ut dudum dicebam, huic proposto idoneae.Eliciendus est afectus latenter,non

cum eo manino pugnandum. Irrepetam,tio apertia irrumpendum.Veram quum iam coeperit ardere,' itioribεμ armis pugnasimus. Verba omnia eruniuersa oratio erunt accuratiora, sublimior compositio, ita strior,sanguinis satis, carnis non multum, contorta,

uaris,lacertosa torrens,affictioni ipsisimilis, quae ubi linculuit,si modo mentem non fecum rupi omnia effundit uiuidior σmaiora. Pus critDIA At Quintilianus ait, quis a deuoluat, Cr pontem, inditietur, Crispus bipcruias ficia mustiae torrens,qui tentem, licinitentem contra stret: cogetqure qua rupit, sic ille. Erit acuta magis Uubtilis,audax,pugirux,'riens ι icienda,magni'ca sedando optaui percusesincontraria his conducunt, Cr eadem illa quae dissemus de miti. Acute est ac diligenter obfcruandam, quae possim: res afficti flusicitaui uerba,unfensa. Verba extenvida, aut aliosum turrienda, inplicia aliquid cfcrerunt propter vim, ues naturalis Arimati, tiae vel translationis,alijs uerbis restrendum i firmioribus. Amplificatio minuendi quod quemadmodumG- est demonstra tu.Sin copos Eo,dissoluenda, ut senescente

145쪽

cente uento indat exemplo est, stodui mim comouerinos verbis tragicis Cr metro. At eadem

ipsasi submissius dicantur, cr dissolutis pedita, nihil

obtinebunt roboris. Quae figurate efferuntur, sublata figura non idem possunt,aut octe iduersariori artifciose compositioni,ntificiosa est ob cienda pro parte nostra. Argumentauri aperte ac recta acie oppug 'bis, si simia: uci es unda fiunt tacite,uel auerten Δ.Siirrepsit callide,qui movit,an elim putefacienda: er ostendend n ariditor umbris illum uanis agituri quod ubi inrelligit, ipsie suos ridet motus sene cause, ut suas luchomas, uel indignationem. Interiri praeoccupandi sunt asperiuri praemonendMauditor, quid alterdicturus, qua ratione, quo me. minus enim valent ea iacula,ct retundenda sunt, priusquam emittantur. Astst livi omnis successit mora, praesertim de re aliena, nec iamcrito dicitur: Nihil citius arescere lac rγm. Ideo, magni in dicendq uiri in peroratione ustrimen ter concitabunt animos, quos ita statim relinquerent, ne ipsis dicentibus in aliusnibabit mutarentur. Ssestit etium almus cogitatio trique i ta mouebat,alior sim congersa.Ita objcienda id, de quo non inium opon recis sit cogitare:ut de repullica, de recuti sic β, miliari, de uita, de salute. Ossidunt se reum asse tanquam undae in mari alius ali vel auget, uel my

146쪽

dia diluiturii amore, uelaeuerentis. Risus quos Mexhilaratione unim, et couersa infe cogitatione magnos sepe Cr atroces motrbs composuit, irae, indignotionis,muidiae, quam facultate, quemadmodum enim concludi praeceptis posit non inueni, naturalem esse

omnino arbitror.

DE TENENDO A volae ORE.

Equitur quartum orationis mu-,ueloratoris potias, quo tenere auditorum mentes cupit dicendo,nec oratio ad alium finem resetur, etsi ipse forte alium praeter hunc petat, nempe amam, uel opes, uel dignitate. Hoc uoia cur delectare nomiscim, effusedem rationem non uideo. Est enim delectutioiucundus motiu in se usueexterno, ue interno. Oratio haec alius moestos dimittit auditores, alia, Iuchomantes, alias pauidos,ut in historijs cr fabulis. Itas mande detinendo nominetur, quam delectando. Detinentur porro bomines oratione uel propter res, uel propter uerba. Res quibus capiuntur, fue delectatione conti nentur, siue admiratione, fur concitato as tu, si nolint pendentem relinquere Desectatur quisis ijs a sebris audiendis, quarum usu percipit uoluptatem, tauqfida θceret depicta is tabula: ut agricola fermonibus defatione Cr rusus,fed magis condendis,quam eriercendis paulo sit pigrior, Mignauus miles deuictori nam quam Ocoris, deruptas potius, quam de statione

147쪽

statione, scul'ijs luxuriosius de Guiui seloriosiusdedia suis laudibus, ut dixit Themistocles, nussim acroama j o Matius. aeger desalute obtinenda: currus de ira diuitiari . tum etiam ijs, quae intelligit, utcarmet rius cognitum noto.suriis menti Meuolaptates.oblectant nos=bctasistitiae, dictu acti Q cor αμ a Cr amaerulenta restonsa. Grauiores etiam cupiun, turbentent ijs magno iudicioresta tis,uiriprobiex i plis uir utura,studiosi arcanis enim artios quibus ii sunt dediti Iam res nouae,admirasiles, foliis agyae, , atroces admirationem pariunt deo detinent. Nam au, diendi horum cupidus est humanus animus curiositate

. quadam Et inuari s atq; incertis casibus pendet ex β, n nec sisti quoad omnis pera erit, ut in historiu, Cui bulis, quae poetae desita opera consectantur,ta', qui Milesias scribunt. Denis ut corporis sensibus ea, sunt iucunda, quae illorum naturae uni confrmia, je, Mirmo uniuscuiust . Estenim er huic suum patiturnu, ut corpori sunt quiadam usis eo proieci ac ignauiter, riose, ut Podaliud non basent, quod agunt, quiduis , --πtrur, Pibuscuns item capiuntur Abulis, sicuti puri Z adolescentes nobiles in comitatibus inchi pumitis Meroscribendum potius quemadmota tan- , m remunta res Oratione., PUD N isti nunquam ponderant, σno magnis

148쪽

ε;2 DE RATIONE DICEN Dr

hasent celaribus. Hoc tantς ducunt pro nihilo. quo-t- etum uerbarum dissolutis animis in otio illo pr findunt,pum iudex uicorum Cr mortuorum ianun tiet, reddituros rutioncm nos de singulis eorum in die iudiciJ. Nec inresiligo quorsum pertineat, inani uerbo' τι ,σ fensiori congeriesne fuctu aliquo tenere auditorem. ritus haec pars co uidetur mihi referenda,ut uelit pro utura audire iucund Duffisspecie conlecta.Et quoniam oratio haec tota feruit du tori,nec ultim ab eo praemium petit,nisi ut austulte libera est et soluta,quasisfui iuris Ex mancipi, imo uero exle nullam enim habet procripta legem in uerbis,et compositione Et ut nullus est cultus,qui non alicuius ocu lis allubesca nullussapor, qui non convuenc sibi palatum reperies.sta in uerbis nihil est tam assenum,e sordidum,pinplaceat permultis. Quare lacus est omnibus uerborum generibus, cuiuis aetatis, coditionis, magnitudinis, omnibus generibus translationum Crcondimurrinium ijs enis qui solum captant voluptatem aurium,omnia coceduntur,modo placeant,q m'

admodum scurris. Videre hoc est in poetis, possi sic redula comum ex trita excusatureniaminece itis, tu propositum placendi. Rar eas inustatae Mivoces,uel loquendi semulae admirutiliorem reddunt sermone, quemadmodum Aristoteles Mit, ut admira

biliores tholites,quaniciacissiaciunt ad risum et

149쪽

lafiumue peruetusta Crilsiuria compo ita, ut lumbim,u,rurgivindemia qualia funimusta apud Pluim tum Cr Apuleti ter tristes enex, dulcioriloquus, quod de Nestore dixit Neuius. In quo feliciores si e

Graeci Tenet Diis audientem oratis,quae is aure non ostendit tanquam in uestibulo,knis,mollis,fonor numerosa orida,variegata, succos comos arguta, Leta ertur etiam confuta er con uminat Ja, quoque obscura Cr intricata, quin er uilis et lasernaria. Sed pleris omnes Cr diutifime, Cr maxime capiuntur naturalibus,ea enim est proportio facultatis animicum suo obiecto. Acute Cicero: Difficile, inquit, dictu est,quae nam cras sit, cur ea, que maxime sensus no stros impellunt uoluptate, Cr specie prima acerrime comovent,ut ijs celerrime allidi' quodam,c atina te abalienemur. cuius rei exemplum est paratum in unoquos se,ipse etiam u hementes uoluptates,ma, gnum ui allidium resim uia.Nibilestinuerbis, quod perinde animos nostros illicia ut oratio munerosa cocentuctus. este imburanoniaexterior internae illi diise morum persimilis. Sed in concentu ab alio delecto tur,utfiunt in hoc iudicundo uaria ingenia er Luci sisesima, haud aliter ac in corporeis sensibus. Idcos tot' sunt numerorum rationes excogitatae a musiciS, quoti pictoribus, ut nemo sit

saporum a coquis, colorum i

quinon inueniat quod iuuet.

150쪽

O 'Unt instrumenta,eractiones huius ope ris,dictu est ni superioribus. Poria actio quaecunq; agens habet, quo, Cr pήtiens, in quod proficiscitur istis aptanda siunt instrumenta huius artis. De instrumentis quieta sunt non contruentia agenti, qκα dum non palpo, nonnulli parum coueniunt huic agenti hi hoc patiens. Agens est, qui dicit, patiens, qui audit

caput artis dicunt esse decere, quod ictis, dis id umesse,quod tradi non posit. Quod non tam est huius artis proprium, quam vitae tollimatas prudentiae est, Pae praeceptis contineri nequit, n pesngularum rerim, P lecta res, personas, loca, tempora. sed praecipua quaedam dicemus admonendi pratia, ut ex VAF admodum tractanda sint caetera,intelligatur.

primum omnim est, uis est et quifis, quo tendat: ad quod simus modo via,ea est illi necessario ingrediendi ini licet dicendiratio soli est materiae acco θ modunda,uel soli coditioni dicentis,uel audientis,tempori tantu modo,uel loco, aut fimul certis quibusdi. Si multae sint, Bradiendum per comodifima, in aeque

tres comodae,qualibet, aut quast optime Acillime peruenturi confide qu) destinauit. Om ergo inimus haec sunt comanda omnis, dicens,auriens,l cura tempuε ermareris,seu res, de quibus dicitur. In

omniis, quae expositabunt isti tractatu πο-

SEARCH

MENU NAVIGATION