Ioannis Ludouici Viuis Valentini Rhetoricae, siue de recte dicendi ratione libri tres. Eiusdem De consultatione liber 1. Ad haec rerum in his memorabilium copiosiss. index

발행: 1536년

분량: 336페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

L i 8 h ah ltr. te iis citra molliciem, nec luxuriostes en re ninita usterilitate tulescensis peris rebvinosais fit in neque languens, in mollibus non uiolentia Cr coacta orati oubsiuit uisaeo ita tamen copiosius, ut nimis: nesita uaris: ut luscu-: nec ades lanis, utremisyM: non sic tristisvit bonisu: nes it simplex, ut nudus: aut adeo comptu ut uiscctatu conspositione calamistris ut tur inustus. par uerbis materis, par sententia re- bus inregesta exprimeta grauis atq; magnificus, et tamen reccinctus ac propriusin narratione naturalis, σὴ perspectatus, ordinem minime confundens, Crrerim euenta non praecurrens:minime ingrclium adulator, treprch Adenso par is ueniam, non ama rulentus in noxam ipsi possenatui,ordini illi orbis terrae moderatori uenerando, populo Romano teret ruri principi uestemeriturepraecipites,uel errore LMel quacunque forent ratione supra modum iuristi is medii, nequaquam parcens. res etiam aduersa 'riorum debita comendatione non fraudos, ut mo- do narrator tantum, modo censor esse videaturi atque ita seuerus er tetricus, ut ne censoribus quidem να-

fuerit, linquam ignouerit. At uero is conci bim ante omnia uerboru parcussententiarum diues, multo est

verbis, q*ὴμ resti ictior ars concisior: in qua parte mn caeterosscriptores tantum, stoeipsum quos toti

212쪽

ge antecedit. Recisse de Liuio,. adia historico optimo. Et quemadmodu quae admiscentur historiae, naturam eus debent retinererita historia, quum in epistolam inuisa Itur sermon uenit, multum iacultu illosivo Cr ornatu deponit, tenuior erit erus conte xtus,er color dilutior,Cr contractioresulsolutiones.

NARRATIO PROBABILI M

INAmmaquidem ea uni maxime prolabilia,quae

eruera Nam quitans ex veritate fumatur fucus, nullus esita expressus er germanus, quam ipsemet turitus:nectantum halet uirium ars clycuriae Masi-' quod iisa quaedam quibusdam ueris fiunt probabseliora.quod no ex rebvi ipsis nascitur sed ex nobis pra-' ne iudicunt ius ideo non uerimois narrandum est, quod rei quidem funiceret, scd uerisimiliter propter

nos.Primum omniumquiremusquidauditorisit oebabile, ratio an exemplum, an autoritas , an experi'

mentum per aliquem sensuum Amptum. des homi- nesnaturaemiracula derident ut DBia, bclatrenationemnonasse uuntur,molienturexemplis,parentan' inritati IIo. non eo ni modo nctran ciceroni hi'm,quo istoteli inschola. Estprogressus quida naturilis, ut posteriorare prioribus uideantur nasci, velordineσμὰ causarum, ut itas a patre: uel locimi temporis, ut dies posterior ex priore, tertius ex

213쪽

us: etiam consuetudinis G moris, ut litis quem priusquam accubuerit. ductus hic maximam habet Himilitudinem ueri, propterea mod omnia uelut nexu quodam uoldsuunturi consistunt, non in natura modo, sed in arte, quae est naturae imitatrix. quakest iurnase quem in aedes, salutas hospitem, humaniter a ceptum, imitarum recusasse primum, hincsepius rogatu acquiescim disiciouisse. Admistio breuis crastrum,π quasi stiar feminum argumentorum probabilem narrationem licit: ut quum essent bilures, erhaberent puellas, potatum est Iarbus, hinc fastutumer caelictis animis ex lavi occasio reuenti in rixam caesam timens accusationem,etenim multos ferat,

nil adbellum ciuile quoddictum est a nobis de narratione artificiali. Silanuratione uniusti inceps probanda, aut confutand nonfunt ibi consumenda argumenta.Asinias Posito ut inquit Seneca)prudenter di, rebat colorem in narratione ostendendum, isn ata mentis exequendum: er imprudenter cos ficere, qiti in narratione omnia instrumenta coloris costumerentinum Cr plus eos ponere, quum narratio desi rustier minus quamproibatio.Optimum in hoc genere narrationis exemplum est Ciceronis pro Milone. Ita alia ex alijs ducuntur,loci, imporis, er moris ordine, lit' non potuisse aliter feri appareat. Quod in narran do per ua re uolumus,Mmphilosophia Cr artibus,

214쪽

193 DE RATIONE DICENDI

ibi possunt extendi er confiumiarnumenta.Narrationis hium Aelio erithumilioniciunior, concise , callidior. Plitum caecilius cupitoni: Habent quide oratio Cybistoria multa communia, scd plura diuersa in thipsis, quae comunia uidentur. narra illa, narrat horsed aliter. Hic plaras humilia Cr sordida, Cr ex medio petita:illi onmia recondita, blandida,excofa coueniunt. hanc septim ossa, musculi, iurui, illam tori quietam, Cr quasi tubae docent. haec uel maxime ui amaritudine instantiarissa tractu er suauitate is etiam diu cedine placet.Po haemo aliρ uerba, alius fontis,alia constructio. nam plurimi re Are, ut Thuodido ait, fitian άγωνισμα. Sicille. quae dictasiunt de*res oratione. nam minus curae est adhibendurn is ictati

philosophia CT artium

APOLOGI.

APologi conficta exempla fiunt in lictam uitae, qui ad siuadendum uirtutem, ad risuadendunicium,ad aliquid denis agendum,aut non agendum, sunt reperti alioqui uani fiuntCr superfui:quippe non narrantur propter fiet os,sita propter exempla quod

nos sumamus. In his fermonem damus aut hominibosi, quod genus a Graecis dicitur λογικον, uelat quum Uri colu filios uos asperre ilicem uirgarum iusit: uel inueti solis, ut aquilae,dut oleae, hoc est κεi ι : uel homini mgto,Pod miιν sint hominici serpenti homi-ε ni σ

215쪽

rius, Asopaeius,ab imentoribus. Omnes uero in Ae*prium concessere. Narratio haec ueritate non spectat, o tamen uerisimilitudinem hactenus debet obtinere, .ut considerata rei quam induit loquenlcm,natura are ingenio, congruentem ei attribuat Cr sententi eruerbis sermonem. o Cr aquila superbe,regaliter,iracunde loquentur,ac magnifice, uerbis amplioribus Crnitidioribis: vulpes callide,uersute, omnia ad utilitate suam restrens:kpus meticulose asinus imperite, si se solide. apes et formica prudentcrignauiter,parce, ut etiam in oratione appareat stuga litas quercussoli' , arundo leuiter. nistic loquantur, quemadmoducredibile est ea locistura bracficio aliquo numinis fermonem acciperent. Debet esse in narratioue niuitaser acilitas,tumsimplicitis in uerbis, nihil molestum, nihil uspectu, sed purus ferino, ut Quintiu inquit, et nihilsesupra modum extollens. quamuis ego differen. tiam uelim cruatam loquentivam,ut accuratius loqua tur imipta quam asinus, Pustrius leo quam Frinica. Omnia uero intra mediocritate m,stu potius sub mediocritate. Quaecunq; dicentur, aut corte praeciplis,

ad scopa dirigentur, quo Iabcilla pertina: id est, quod per eam uelimus signiscari Id uesi nonui vim exprimitur:etsi prat naturaicitur id est, pro N butitio.

216쪽

oo DE RATIONE DICEN Dr

quum prorsum omittitur, Cr unimo cuiusque resinet pitur coli andum,quod est maioris uduitatis:ut st runt Idenenis Agrippa emebris corporis in ocis' san uentrem coniurantium: er Demosthenes, con cordia luporum ex pustortim traditis canio qui Philippus oratores posceret: π Themistocles mura ρη ob identibus ulcus canis, quis de m tundis magi'ratoin ageretur. Resnstas quae adpropintu tuum fician non emper inuenies; apologos ficile erit con fugere. Itas construandus seorum usus. nam bilis si loco plurimum iucunditatis cmrisi

FABULAE LICENTIO AE.

FAMlurim commemoratio ad Abulas inlisiis nos eduxit quae ad uoluptatem solum fiunt reperi quaeq; indigμ fiunt, de quibus musta uerbasiat.

Huius notae fiunt Milesae,abdsileto Ioniae, Fede luxum desinu male audivit. er ut oratio mores acultam fe Fitur, repertu est in iso nepotino octogenam quoi dum fibu rum nec ueris,nec Merisimile, nec inali' quem ustum uitae paratum Cr congruens: sed tantum . d extrahendum is pus, Dei in couiu A uel in coeti-him uirorum ac seminarum, qualia Aunt etiam amaro'ria omnia: quod Galli uocant intertenere,feu detinere potius. Idcos Ivicianus sopbista fermones amatorios

217쪽

LIBER III. δοι

sumptum circoncinitarium. Apulam blati, initio pro fleturbum esse βrmae: Nunc ego te, inquit, fermone isto Milesio ιυχ bo. Eusmodi narrant vetu pli mad octi, neplarent, aut molestisint. Quos pertinebit de re tam ineptu dare βrmulas s incptior ine 'i,ffecero. sto ulterius gencris Antpocticaestis Iae,de quibus Minerit disrere.

DE POETICIS.

Poet rura mula ortae tex raditareta' credulitate uult. Tanta erat pristis silis sicculis ignorantia rerum bonarum, Cr discrimen im omnibus adeo confisum,ut quiuis paula . ingeniosior is usu rerum callidus quidaresisset uitae conducibile, aut δε sortitiusine praestaret, aut forma, Deum feesse facile persuaderet.Ex his quorum essetorigo incognita, bos de coelo des disse credebant, atque eo facilius, se exoriente uenissent. nam eum terrae partem uocubant Auperos CT est At occidentem ignisos. Memoria nostra homines isti, qui orbem recens senuentu habitant, Hil nos uenerabantur tanquam deos, quod experie

mentis er uitae prudentia plus ualerent: tum flios μ' sis appellabant, quod albi essent, ex exoriente illucuenissent,unde istis σμL Graeci autem superos dixerat oritat er aquilone regiones, ubi terra est altior:

218쪽

etor DE RATIONE DICENDI

in Dos uero ad occidente er meridiem, ubi decliuior. itas inferos posuerunt in Galacia est amnis Labr. Infulas uero fortunatu ad mare Atlanticum. regione Uisae. Fuis fiunt etiam figuris sequendi ,cvius quod non intelligerent,dcceperunt naturaliter

ac simpliciter,Cr habuerunt idem.Dixerat quis Phryx ariete uillam, si, , id est, naui cuius

hisigne esset aries:Pasiphaen ex Tauro concepisse Minotauru :hoc populus pliciter Cr accepit, Crcro didit Poetae id cecinerunt stu populi. Haec quidem ante constitutas obmpiatis. Postea uero Cr populus fuit erudisserita ratio accuratior uitae ac loquendi. Itas deinceps minus f populo impositum,ermulae sunt confictae rariores:Magnanis rem dicit M. Pius esse conficquutum Romulum suam,pinon rudibus ud- huc inconditis populorum ingen Asia doctis excustissfactivi sit Deus. num Caesares adulatio Ircit deos:non in mortuum, fessuccessorem. ita eum bono rem non Aunt nacti, qui successoribus e uita decesserunt aut incertis,aut hostibus. Summam fibulae nunquam licuit poetae fingere, in re dico, quae pro gesta haberetur. num in apologis, aut scenicis, aut Milo Asemper licet. Rem lino gestam ornari conceditur, CT augerita admirationem cruoluptatem, quod etiamnu peremittitur. nam si cui hoc solum est propositum, multo er copioso fermoneaudientiu imos tenere, eu hoditet in

219쪽

rethi mendacijs expendendis ersiegregandis a uero non se admodum religiosi ,sed rem ingredi, quacunq; auditoris ducat delactatio ue mucrum incidat, sue in isum. Hoc poetae tetres adiit unt. Quanq

tudinem aliquam retineant ueri,ut nec impos ita d, cuntur,nes incredibilia:nempe ea quae intcoenaturaliter pugnant, uelut lare quem crsedere: nec contra ris ijs,quae aperiectuntucra, aut pc uinfima. Luci nussophista uerus narrationes scrinit de rebuου, quas necincinec quisqua uictrit, nec inenta quisqua alius crediturus sit. Riricula fiunt haesier ad poetas non pertinent. tametsi nec fingi dcdita opera tam a uesa potest narratio, quin quasi filum aliquod Cr colorem retineat naturae rem. dco contra natura omnino mens

nostra nec intelligcre quidem ualet, aut ratiocinari Videlicet mentis norae Ilasscopulus lac materia, ueritus est, qua nihil e straturae congruentius. Nam meta morphosis ille ad uim er potestatem dcorum referuntur,quium nihil est imposibilo, nec difficile:ut in m&c one docet Socrates. Idcirco ex in fabulis theatricis, ubi totum argumentum 6 ctum, tamen quo narratio sat probabilior, admiscentur rationes, cur posterius nascatur ex priore: ut cholis ex parca scurra κita delapsa est in uicium, ita ut ingenium est omnium hominum a labore procliue ad libidium, ex quae fe-FAntur

220쪽

sto DE RATIONE DICENDI

quintur in Andria. Poetarumfibula alia continctu naturale quippiam,a morale intros bari fiunt castruandae. Quaedam nihilhabent uitae pro uturum, uade uenatione apri cabdon , nauigatione Argo iuuetarum. Sunt quae etiam damnosa musta, ac periticiosa tauel ex reccpto errore, ut de campis Et j ijs,dere' gnoe foedis Acinoribus deorum uel ex praua delictatione in rebus obscoetussicut de adusterjs,de omni turpitudine abominandritum de belli Cy crudelitate. Haec uero quorsum attinci construari: Iegis ceu uero non innumera sint in quibus occupemur, tanto conducibiliora: t non pota occurrant pluris quaec tempus nobis male occupent, et bona mentem ladant s

erit istasse illud Homericis temporibuorrendum,

At nugas canerent,quandoquidem pro*turas inex pici res gestas non habebant. Nunc ueroruid illis opus est,in tanta multitudine ac uarietate rerutum publice, tum priuatim optimaram ex micherrimarum, apud Graecos Cr Ron unos, omnes denis nutiones. Neque enim est tamen ira b repertum, ut vel stulta canat,nes mala. quod1i recipimus, quid tandem erit humano generi pestilantials Poema inquit Plutarchun pictu rus laques Vilis et ast ada est pssitura in si a fiunt res laues,quae, inani prorsum cr breuiss. DIMatiuncida allubescit oculis,non pascitu ianuam, ut musca ali 'sia, Mimantile, Mellincae merae ac nudae, qua uolimin

SEARCH

MENU NAVIGATION