장음표시 사용
261쪽
ita re mandatorem liberatum ese. Quamuis enim iudicio conuento principali debiliore , mandator non liberetur: tamen ubi successit creditor debitori, veluti fο llationis iure sublata Obι-gatione , e iam mandator liberatur: vel quia non potest pro eodem apud eundem quis mandator es. Sed cum duo rei promitςendi sint, ct alteri heres extiterit creditor: iusta dubitatio est, virum alter quoque liberatus est, ψc se soluta fulsi pr-eunia : an persona tantum exempta, confusa obligatione. Et puto aditione herιditatis confisane obligationis eximi personam. Sedo accessiones ex eius pejona liberari proprεr in liam rationem: qnia non possunt pro eodem apud ennum obi gati esse. Vt quemadmodum incipere alias non pluηι, ita nec remaneant. Igitur alterum reum eiusdem pecunia non to νari et hoc nec fideiussorem , vel mandatorem eius. PI ne quia)s mandati iudicia eligere poto vel crediιorem: com- petituram ei exceptionem doli mali is coeperit conueniri. Cum
altero autem reo vel insolidum , si non fuerit societas : vel in partem,ssocr fuerunt, pcle creditorem agere. Quod si credi ior fideiussori here se erit, vel Ide σον ereditora: puto conu mrr, confusione obligationis non tibιrari rιum.
manarum diuinarumqua comprehen
liris, tuenti ce a quarendorum , ae scendorum fatigaberis, aiebat Seis neea epist. 88 mirumque est qua- topere id in Iulii prudentia nosti a, diuinarum humanarumque rerum notitia , contingat: nullam enim illius patiem, nullam quaestionem ttictandam suscipias, in qua non appareat veritatem , licet magnorum virorum quaesitam stud ijs , subtilissimorum indagatam ingeniis , variarum tamen opinionum tenebris inuolutam, in alto latere. Quod si alia magis tri a , minusque recondita iura huius rei experimento sunt, quaato
262쪽
to magis ex dissicilioribus, Legi Grauius, quaestionibus indi cium capere erit.
p Roponit Paulus ' lib. q. quaestionum speciem , vel
quae itionem huiusmodi, Granius Antoninus Aurelio Palmae mandauit, ut Iulio Pollioni, & Iulio Rufo pecuniam mutuam daret; illiusque mandatet Aurelius Palma ita illis peeuniam eredidit, ut duo rei debesidi ensent, quilibetque eorum insolidum obligaretur , l. eandem . in principio, l. recis It . 6. cum tabulis, D. de duobus reis,cet e f. Iul, bona contractu hoc modo celebr/to euenit, ut Iulij Pollionis, vilius ex duobus reis bona , ad fiscum perinuenirent: vel quia alicuius criminis causa confiscata sunt,l. I. l. quinque g. D. de bonis damn.l.euin qui 3. l. relegatus I q. g. magna, D.de inyerdict. &releg. vel quia ut caduca, vel vacantia fisco fuerunt delata, l. item veniunt et Q. g. ait Senatus, D. de petitione hered. l. vltim. D. de successistio edicto, l. 4. F. eadem, D. de fideicommis liberi. Idque ea tempore accidit, quo iam ereditori etiam ipsi, Aurelio Palmae,similiter, id est, eodem modo, sus successerat. Uers afandato ) Glanius Antoninus mandator casu cognito, allegabat se iure confusionis , mandati obligatione suisse liberatum: nam cum fi scus tam creditori, quam debitori successerit, iure crediti, & debiti in eandem personam deuoluto, obligatio extingueretur: cum non possit idem fiscus,& creditor. & debitor esse, l .si id quod ri . D. de liberati ne legata. l. sicut 73. l. penult. D.de soliuionibus, s vers. Erquidom) quaestioni ita propostae, respondet Paulus , si non duo rei debendi, sed unus tantum esset debitor, non dubi- tarq
263쪽
tare sicut fideiussorem ., ita .& mandatorem liberati, obli- gatione principἱlis debitoris imuis'
μυ enim tridicio conuento principali debitore , id est, lite curn
principali debitore coiit e stata,vitaμιον no l betetur, l. si quis 27. f.vstimo, D. ma lati, Ut mandatu i 3. D. hoc titulo , cilia hoc a lide iussore disserat, i. vltima, C. hoc titulo, Pauluso lib. a. sententiarum titulo. i 7. in fine ve sic. Tamιn Tamen ubi successit creditor debitori ; non soli in fidei ultor, sed etiam mandagor liberatur, l. heres ai. g. quod si stipulator hoc titulo, vel quia solutionis iure sublata est obligatio,i. debitori s o. hoc titulo, l. si ei cui i. o. de euictionibus a.
quia non potest pro eo dom apud eundem quis mandator esse , L qui homi m a . f. quidam filium, D. solution . Sentit itaque Paulus, si in hac nust a specie unus tantu debitor proponeretur, mandatorem, non minus quam fideiu abieni liberati: quia cum fiscus qui creditori success erat, & ideo a creditoris per sonam susti nebat, debitoris etiam bona a I-quisierit, obligatio princi ealis extincta est , vel solutionis potestate, vel personarum confusione, dict. l. debitori so hoc titulo, l. quae dotis, D. solui. mair. l. si id nuod et i . des liber legata eis. Sed eum duo. Vetum cum nina vetus debiator , sed duo rei promittendi, id est , duo debitores eiusdem pecuniae, in proposito casa sim, Duni tantum eorum, Pollioni scilibet fiscus, qui etiam credicor est, heres extiteriniustam dubitationem esse Paulus scribit, id est iuste do blatari posse , utrum allec etiam xeus Iulius Rufus liberetur, Perinde omni obligatione extincta ac si per hereditatis, vel bonorum ad qui tritonem Ielμrra esset pecunia, l. 3. F. vltimo, D. de duobiis reis: an pessona tantum, unius exempta sit, oi fiso , per illius personae representationem , obligatione. 9 l: vltima, D. de duobus reis Et puto aditione. Et putat per aditionem hereditatis, a creditore facta in , personam obligationis vinculo eximi, manente obligatione; non solutionis potestate totam obligationem extingui. Sed tam εaccessiones illius debitoris. cuius persona , cum creditoris persona confusa est, veluti fideiussores, de mandatores liberari,
264쪽
Leg. Gran. Amon in. 71.D. de fideius
berari ; non quasi extincta si per solutionem obligatim
sed propter illam aliam raesionem et quia non pusHAE: Pro eodem apud eundem obligati rise, s νιηι δε quimadmodum in m quιm Ioadmodum, hoc casu eorum obligatio non potuisset incipe- νιο quia pro eodem eidem fidem suam adstringere , & ridiculum esset, & superuacuum, ita premaneat, cum licet ab initio recte constituta, ad eum tamen ea sum peruenerit, iquo non valuisset capere initium, l .i mei stipulantem si *sacram, i .existimo 98. l. pluribus lΑo. S. vltimo, D. de verbo tum obligationib. se Luitur.) Vnde concludit Paulus, ircum aditio vim solutionis non obtineat, licet accessiones illius peisonae quae per confusionem exempta est . ptopter
rationem supra traditam liberentur et alte um tamen eius dιm peeunia reum , Iulium Rufum obligatum manere , qui
non alias limatur quam obligatione toluta d. l.vltima, D. rde duobus reis , & consequem et sidei se em eius, & si mi liter mandatorem Granium Antoninum obligationis vinculo teneri ; quia cum non uni f. tantum, sed duo rura eorum obligationi mandator accesserit , & si alter ex illis ex e r plus sit obligatione,piopter alteium tamen manet Oblig*tus, cum obligatio cui accessit extincta non sit; & alterius
rei, qui in solidum te nexuri, & cuius ius olidum mandator est, persona non fuerit creditoris personae consuta: atqu*ideo ratio etiam illa quae ad liberationem superesse pote rat, scilicet, quia n0n potest Pro eodem apud eunde oblimius est i' proposito casu celset , cum alia Iulii Rufi d Dito; is persona, alia sisti creditoris sit, nec ulla suceessi ne fuerinx, aut r present Iione confuse s vr Iz m Tta- taene cum solutam ex mandati obligatione pecuniam, possit mandator, vel , Iulio Ruso, vel ab ipsi, creditore lisco, qui alteri reo successit, & ex eius persona obligatur , man- idati iudicio repetere, L Quintus Mactu t. in principio,il. si is qui negotia so. D. mandati, & ita quia mandati iudi sio erigera pors vel creditorem, pro quo tanquam debitotis personam sustinente soluit, respondet Paulus , eum licet ipso iure non liberetur exceptione tamen doli liberari:
265쪽
metus excep. si fiscus tanquam credito r. a mandatore exigat, quod tanquam debitor, cui successit, iudicio mandati redditurus est, dolo illum facere constat, & ideo mandatori competitutam exceptionem doli mali, qua eum re-3 pellat, se coeperit conueniri tye s. Cum obero autem in quae exceptio cum eiusdem pecuniae reo dari non possit . nisi in patiem, si socij sint, obligatum eum esse iam satis constiterit , poterit fiscus idemque creditor , cum Iulio Rufo altero reo, , insolidum, si socij non sint, rei in pariem β Iecst Demni, agere: quia ubi societas interuenit perinde omnia se E bent, ac si viriles partes singuli promitiisent, leg. in Falcidia 61. D. ad legem Falcidiam, eu communis per societatem secta Obligatio, pro parte per confusione ii I subbata est versic. 22 sta si. 2Denique cu de co Uufione obligationis in persona unici debitoris,vel duorum etiam reorum P qnoram Vni successit creditor, egerit Consultus , ut nullum explicatione dignum qui ad hanc quaestione na pertineari inexplicatum casum omittat, ad ijcit: Si creditor f- deii, ori heres furtit, νel fideiussor exedito Vi Ionsi sione obligarionis non liberari reum principalem, licet fideiussoria obligatioperianarum confusione tollatur: quia idem creditor, & fideiussor esse non potest, ' ι
V rum omnibus contrassibus , quo modo duo, plo resue rei debendi constituantur, ad prin- cipium legis.
1 VOS eiusdem pecuniae reos. non solum sipula-I 3 tione , sed etiam quouis alio contractu constitui posse , cqnstat exl. eandem '. in principio . D. de
duobus reis,l. P. f. si apud duos, D. depositi, l. si ut certo s.f. final. cum lege sequenti, i. creditor cos. duobus, D. man satia. item quaeritor 1 duo, l. cum a
parebit 47. locati,i. si diuisa 3. C. eodem tui ex duoli s
266쪽
De duo Areorum constitutione. a I
. D. tutelae, δc rationibus distrab. L si nbn singuli' 1. C. si,
eertum petatur , l. propter A. C. de duobus teis. Sed & intestamento duorum reorum obligationem induci , probat lex si ex toto 8. g. I. D. de lega. i. docent Accurs. Bartol. ω communiter Doctores in d. l. eandem y. Connauus lib. 6.
comment. cap. s. Donet. lib. 26. conament. cap. 23. & ad titulum, C.de duobus reis cap. ia. Ioan .Goeddaeus de contrah. & commit. stipuL cap. s. num. II s. Cui acius lib. 27. quaest. Papiniani in dict. l.eandem 9. Auton. Faber lib. II.
coniecturar. cap. I9. Anton. GO E 2.tomo vastarum cap.
Sed ita demum duo rei constituuntur si actum sit, ut duo iret constituantur . l. in duobus 3. in principio, l. his verbis 8. l. reos Ii .f. cum tabulis, D.de duobus reis: actum autem intelligitur, quoties vel cohuentionis verbis , vel enhabito tractatu apparet, creditorem plurium debitorum figem insolidum sequutum fui O , d. l.in duobus, dict. l. his verbas, dicto g. cum tabulis, i. cum apparebit 47. D. locati Sive enim duo interrogati fuerint; liue duobus pluribunve mutuatum, aut commodatum sit, nisi actum suexit, ut plures rei constituantur, lieet solidum unusquisque debeat; non proprie, tamen rei debendi erunt,ut loquitur Co-sultus in l. si ut certo s. g. vltimo, D. commodati, aut non omnimodo , ut Papinianus scribitini. si pupillus 41. D. de administratione tutorum, docent Bart. in l. r. D. de duobus reis num. l. dc a. Paulus Castrensis ibidem num. a. idem Bartol. in aut heur. hoc itaque , C. de duobus reis, prima quaestinum. χ'. Petrus Gregorius lib. et . syntagmat. cap. 8. Duaten. ad titulum de duobus reis cap. r. Anton. Fab. dicto lib. .ςoniectur. cap. i 9.Cuia c. lib. ia. resp. Papiniani in dot reo g. cum tabulis , Eueratdo Bronchorst Enantio phan, netesia A. assertione I l.
Longε autern disserunt, insolidum quemque teneri, & ad uos reos debendi constitui , ut recte docet Culac. qib. i. resp. Seaeuolae in d. l. creditor 6o. f. duobus, D. mand ii , &fconfirmat exemplo venditoris & emptoris serui, qui creditori peculiati, ex contractu cum seruo ante veta - . . Q 4 ditio-
267쪽
ditionem habito insolidum tenentur , l. tr ancillarum Q. f. illud, D. de peculio : & tamen ab initio non possunt in partes cDnueniri. l. quoties q7 g. ii creditor . D. de peculio, Quod tamen concedendum esset , si duo rei debendi constituti cilent, i. 3 g. r. D. de duobus reis. Quod etiam con stat ex d. l. i. si apud duos, D.depositi, ubi unius depositari j factum, veluti si dolo feceiit , alteri non nocet; quod equidem, si duo rei essent,noceret,le g. penult. D. de dii bus; teis : recte igitur in nostrae legis principio Paulus docuit, Gon simpliciter mutuam pecuniam acceptam ; sed ita H
4 verum etiam si expresse fuerit actum , ut duo rei sint,&in soli tum teneantur , tamen in mutuo duos reos eisici non polis , dicendum videtur ; cum non possit quantitas amituo data , ad plures insolidum pei uenire , vel plutibus insolidum dari ; sed vel uni eorum solidum praestetur, vel pso partibus diuidatur: re autem obligatio contrahi non possit, nisi quatenus datum sit, i. si tibi ι . in principio, inde pactis, i. rogasti 1 i. g. vltimo, D.de rebus creditis,I.Titias rK. in sine,D. de praesc. verb. l. cum vitra 9. C. de non mi mala pecunia , Donet. & Phili p. Mathaeacius in d l. rogalii, g. vltima. Diximus epist. exercitationum lib. epist.
s sed licet haec dissi ultas, tanta quibusdam fuerit visa,
ut scripserint, impossibile esse vi per mutuum , vel con trachum realem, duo rei eonstitueremur , ut refert Bai tol. in dicto authent hoeliaque num. q. respianderi tamen potest. etiam si ad viatim pecunia peruenerit , omnes vel ex
stipulatione, vel ex ipso contractum, si actum sit insolidum obligari. Ni eos debendi esses, i. si non singuli 1. C s e estum petatur, l. 4 C. de duobus reis: quia aliorum nomine uni tradita integra quantitas , omnibus praestata riditur; : de perinde est, ac si insolidum ad quemlibet peruenisset.
Nm pei interpositam personam , eius cui naturaliter numerata est , caeteris etiam numerata e ensetur, & velut ab his accepta , ad alium cui prius tradita fuit, peruenisse creditur, ita ut una a ctio occultetur , quod in mutuo insos, lens
268쪽
Deduor. reorum constitutione. x di
lans non est, l. singulari , D. si certam petator, I. 3. vlt.D. de donat. inter. Atque ita hanc quaestionem ,& textum in dict. l. si non singuli, explicant Done .ad titulum, C. si eratum petatur in d. l. si non singuli Cuiae. ibid. Quod si non fueriti actum, licet in instrumento seri- 6ptum sit, aliquos pecuniam accepisse, pro parte eos no insolidum obligari constat: idque in patre & filio, qui confessi fuerunt se dotem accepisse. eo nitat; nan pro parte dimidia quilibet eorum tenetur, ut tradunt Diuus, B irtia. Bald. Immola,& Alexander in L si eum dotem , sio autem in saeuissimo, D. solui. matrim. idem Immola, de Alex. iad. l.reos M. f. cum tabulis, D. de duobus reis, Boetius deciasione et s. num. Io. Ruinus consit. 7.num. 17. post medium
i De duobus reis testimento constituendis
' Vm sicut voluntas contrahentium eontractui for- r mam,& legem dat,l. pacta conuenta 72. D. de con- trali. emptione, l.in conuentionibus 3Is. D.de verborum sign ficatione, ita testatoris voluntas totum in testam et o faciat, Lex facto a s. g. rerum, D. de heredibus inst. L si plures .i . D. de vulgari, l. in conditionibus 19. D. de eonditionibus, & demonstrationibus , L eum quaestio in Mne. C.de legatis,toties duos,pluresve reos testamento constitutos , dicendum erit ; quoties id testatorem egisse , ex verbis, vel alijs argumentis appareat. Verum formam duos reos testamento constituendi, de a. ex quibus vel bis, voluntas testatoris,id agentis colligatur, maximὶ dubium iaciunt Iutisconsultorum diuersa, ut via
dentur responsa : nam Papinianus in t L eandem ς. in tane principij,D. de duobus reis, per copulativam dictionem constitui ; ita Titini, re Mauiua Smpoma deram dato,manifeste doeuit: Pomponius autem in i si ex toto 8. s. a. D.delegat. I. disiunctive constituendos existimauu , his verbis: Lucius
269쪽
Lucias rarius hares meus, aut A fauius heres meus Seo decem dato,de hoc ea se singulos solidum debere,& unius solutione alterum liberari lcribit ; quod duc rum reorum obliga-ttianis proprium est, d. l. r. 3. f. i. D. de dii bus reis. Pam
ponij sententiam sequitur Paulus in l.ibe, aut ille as. D. deleg. 3. sed manifestius in l. si Titio iD.delegat. a. duos
Namque reos credendi ita testamento constitui, Titio, aua Seio heredes deern d ito censet ; cum assirmet, hoc casu uni
heredem dando,ab altero liberati.&si neutri det, perinde numque reique petet e p isse , ac si ipsi soli legatum esset, rationemque illam suae decissionis assignat: Nam νι ΠΨutando duo rei constitui possunt , sta ct testamenio potest id fieri, sit igitur id testamento, & duo rei debendi constituuntur, eum disiunctive testator heredes grauat , sicut duos credendi reos facit, cum disiunctive legatum relinquit. Idem etiam probare videtur textus in auth. si quando C. de constituta pecula. ubi cantum extat, si quis ita pro' alio constituerit, satisfiar a me,ct ab illo, ct ab illa , caeteris non consentientibus, teneri eum pro rata, id est pro parte tantum sua : si autem ita fuerit loquutus fatis ι a me, aut 'ob illo, se. altero non consentiente, ipsum teneri insoli dum, primo igitur casu non constituti sunt duo rei: secundo autem sunt constituti. Quotiam iuitum auctoritate moti Bartolus in I. 2. num. a. D. de duobus reis, Paulus de Castro eodem loco, Cuiae.
dict. lib. i 7. quaest. Papiniani,in d. l. eadem ad titulum delegat. I. in d. l. si ex toto, d. ad eiulum delegat. 2. in dict. Irii Titio 16. posteriorem hanc sententiam comprobarunt, ' & per disiunctionem duos reos testamento constitui docuerunt, ne Papiniani sponsum in d. l. eandem s. Ubi exemplum duorum reorum per coniunctionem proponte Consultus, obstate videatur, disiunctive legendum, Cui a-
eius in dictis locis aliauerat; de loco illius particulae, crisubi jeiendam disiunctivam particulam, aut astirmat. 1 Sed Antonius Fabet dict. lib. II. coniectur. cap. Ist. duos reos, per disiunctionem testamento constitui posse,ilegat: tum ex d. l. eandem s. ubi copula: iue constituuns
270쪽
De duob. reis testam . constituendis. 21
tur; tum quia duo tum reorum obligationi, cuius proprium est,ut singuli obligentur in solidum, . a. l. 3. & coto titulo, D. de duobus te is , plinc. inst. eodem, i .si duo I 28. D. de verborum obligationi b. maxime repugnet, vi disiuncti a constituantur : quia sicut in rebus a ternatiua obligatione debitis , non utraque est in obligatione, sed alterutra, L. Plerumque io 6 vltimo, D. de iure dotium: ita in alterna - . tiuis debitoribus, non uterque de bct, sed alteruter, & in alternatiuis creditoribus, non utrique debetur , sed alterutri : quod quantum duorum reolum constitutioni reis pugne , palam est. l . t
hntiquorum tamen sententiam quam tueri ubi iuris 6 rationi contraria non sit propositum debet esse in veriorem Existimauerim. Primum enim Antoni, Fabri, pro contraria sententia sundamentum ex d. l. eandem y. ipse loco supra citato destruit, & Consulti exemplum subtiliter explicat, scilicet ut verbum dato , singulari numero coneeptum &ad singulos heredes relatum,eos quasi disiuncti ue obi get,& inscii dum adstringat, nec admittit, ut legato in viriles partes diuiso, ab uno quoque pars debeatur; quod utique admitteret, si testator non singulari sed plurali numero,
per verbum danto, heredes grauasset.
Altera vero Antoni, Fabri collectio , subducto'sunda- et
mento, corruit: nam cum disiunctive res promittitur, aut legatur, una obligatio, unum legatum est, . si ex toto, S. f.
vltimo, D.deleg. I.l. si illud a 7. D. deleg. r. l. cum illud as. in pi incipio, D. quando dies leg. ced. si autem coniuncti- uel plures obligationes, plura legata erunt,t.scire 29. vers. at sit quis, D. de verborum obligatio, l. a. D. de leg.r. Nec obstat lex si quis 8. f. i .eodem titulo: nam duo legata idebsunt, quamuis disiunctiυε relicta:quia secundi, sub condi- . ti me, si primum legatarius noluerit, relicti non prius dies ced i , quam primum legatarius repudiauerit. Secundo non aduersatur lex planό ; . g. vltimo, D. deleg. . ubi duo legata dicuntur: quia quamuis plena proprietate us fruini ctus contineatur, tamen per ususfructus separatum lega-