장음표시 사용
711쪽
ineri partum insequente. ctio aequalis est, collumque eius expresso sanguini non resistit, tunc ille eadem proportione per pudenda identidem emanabit, qua in eius cauum plorauit, et hic mechanis. mus celebrabitur absque dolore, quod plerumque in primi paris obseruatur. Si autem sanguis in Vieri cauo retinetur, praeternaturali colli eiusdem contractione: tunc ad
erunt tormina, dolores lanei nautes, spasmodici, donec tandem uterus resistentiam colli superauerit, quod plerumque eiectione grumi sanguinis voluminosioris iteratis vicibus peragitur. Aliae adhuc adiunt causae, quae statum hunc puerperis adeo infestum inducunt ; v. g. spillitudo,
tenacitas humorum in uteri vasis contentorUm, aut eorum
quantitas nimia, obstructio, sciri lius in textu uterino existens, corpus heterogeneum in eiusdem cauo relictum, violenta nimis huius visceris contractio, imo omne id, quod quocunque modo fibras nerueas irritare, et eas eX-quisito doloris sensu assicere poterit. Ex supradictis sequitur, post partum adesse in vasis
uterinis humores excrementitios, contractione huius visceris expellendos: tormina non adesse, si eorum expulsioni collum uteri non resiliit, aut si nulla ex pariter allegatis causis occurrat, quae liberam, et non dolorificam nuncupatorum humorum ex vasis uterinis exclusionem impediat, aut nihil heterogenei in utero remanserit, quo fibrae ner-veae admodum sensiles concutiantur.
Ex praemissis pariter sequitur, passuum hunc uteri statum esse in subiectis eo laborantibus, uti recte dicunt
artis obstetriciae praeceptores malum necessarium prudenter et palliatiue tantum tractandum , non autem plane si
piendum. Ideo si tormina sunt vehementiora cum pulsu duro, pleno et febricitante, si cum aliquati hypoga strii elevatione, et sensu praeternaturali, functionumque laesione sunt coniuncta, venaesectio in brachio, et si opus est iterata uice, ut minor sanguinis in uterum iam in farctum fiat influxus, instituenda est. Simul potu diluente, demulcente, et relaxante cum refrigerantibus, Oleosisque
712쪽
ro a Bez0M Dissert. de haemorrhagia
interdictis omnibus, quae vasa ad minimam etiam contractionem ciere possent, militandum. Externe embrocationibus, et fomentationibus, clysmatibus emollientibus crebro iniectis spasmus est relaxandus. Hac methodo ab excernendis humoribus liberatur uterus ab , que metu grauio-1is morbi, cum in eo semper conseruetur tanta vis contra.
ctilis. quanta ei sussicit ad implendam legem a natura impositam. Opii autem usu dilatatis maioribus vasis mi Dora exhalantia comprimuntur, unde sanguinis in utero remora: adde, quod deperdito fibrarum tono uterus ad contractionem sit incapax. Non mirum igitur, si ab ima prudenti huius remedii administratione tot, et tantae lo clitorum suppressiones, et inde pedissequae uteri aut aliorum visceruin inflammationes in praxi occurrant. Quid . quid etiam contra Elam iterat adhuc hodie tum nonnulli artis obstetriciae magistri, ego et ratione, et experientia alio,
rum non inferioris subsellii obstetricantium, suffultus, papaueracea in refracta dosi, et prudenter administrata, non neglectis, de quibus supra, remediis, in haemorrhagia nunquam, sed in torminibus solummodo partum insequentibus, suppeditabo. Quandoque haemorrhagiae uteri sese adiungunt susso
catio uteri, et symptomata ab ea dependentia. Hoc accidit prae primis mulieribus passioni hystericae obnoxiis, quae iracundae, et meticulosae sunt, et illis, quibus systema neruosum summopere debile, et sensile est. In hoc casu non neglecta cura radicali symptomatibus hystericis
est occurrendum, spasmus compescendus et arcendus est Liquore anodino miner. temperantibus et diluentibus internis, flagrantibus cardiacis, ex aceto, aromatibus, et gum malibus aut i hystericis naribus admotis, vel sub forma fuismi in halitis: exulent, quae molchum, et ambram redolent, utpoto quae malum exacerbant. In omni haemor.
rhagia ad aeris renouationetia, et ut ille sit frigidiusculus, est attendendum, quod LEA KE iam obseruauit. Reficit
713쪽
uteri partum insequente. enim absque commotione. Ideo proscribenda sunt cardiaca interne luinta, etiamsi adsit summa debilitas; coin- mouent enim arterias, et in patula uteri vasa sanguinem propellunt; ex talent quoque lecti molliores ex plumis confecit, et aegrota dejeumbat culcitri S ex corio contextis, et pilis equinis, imo stramine sartis. Antiqui '' in omni haemorrhagia urgenti frictiones, et ligaturas artuum instituebant: cucurbitulas scarificatas applicabant. Hodie autem horum remediorum plane inutilis usus exoleuit; ad quid enim in nostiis uteri haemorrhagiis δ
Si a corpore heterogeneo in utero relicto haemorrhagia natales traxit, eo extracto statim haemorrhagia cessabit: hoc autem nonnisi intra primas XXII . a partu horas celebrari poterit; his enim elapsis collum uteri iam ita est constrictum, ut manus in uterum aditum recuset. Ideos illud utero adhuc adhaeret, quod exploratione cognosci poterit, iniectionibus ex aqua tantum tepida in uterum proiectis ut id in putredinem celerius abeat, et ab interna uteri superficie soluatur, omnibus viribus est allaborandum: si vero iamiam in uteri cauo fluctuat, orificio colli interno superincumbens, illud plerumque forma insundibuli dilatat, et profundius in pelvim deprimit, et digito exploratore tangitur: si tunc prehendi, et extrahi nequit, irritato per lenem dilatationem et attractionem uteri collo contractio huius visceris est iteratim excitanda; hunc scopum secundabunt clysmata acriora auo iniecta; hac enim methodo quandoque euenit, ut contentum tandem expellatur. His irritis, s haemorrhagia urget, et vitae parturientis minitatur, forcipe minori LEvRETI vulgo Pince a faux germe prudenter in uteri cauum inducta, est
714쪽
extrahendum. Hac methodo plures ab orci faucibus quasi ereptae, mihi notae sunt. Quod remedia interna in hoc casu adhibenda spectat, pallia tua tantum praescribi poterunt; donec corpus heterogeneum ex utero extractum sit: sublata enim causa protinus cellabit effectus; ideo, quae motum humorum, eorumque ad uterum affluxum compescunt, interdicta attamen venaesectione, quae inutilis, imo noctua foret, quae putredini resistunt, sunt ingurgitanda. Inter haec primaS tenent Nitrum, acida vegetabilia et mineralia, serum lactis acidulum, Cortex Peruvia. nus et Caria phora etc. Neglecta autem, aut impossibili corporis heterogenei extractione, iniectiones ex decocto Corticis Peruviani sunt multiplicandae, ut ex utero eluatur semper sanies putrida a corruptione oriunda: interne vero anti lepticis, Omnibus cardiacis, demulcentibus et sau.
guinem condensantibus, quae febri putridae pessimae indolis opponuntur, est militandum: sed incassum plerumque
medicina adhibetur. Inter alia innumera triste huius veritatis exemplum intra muros Argentinenses nuperrime apparuit.
Tandem de pro phylaxi et cura simul haemorrhagiae,
quae a rupto, aut laeso partus tempore utero oriunda est, verba quaedam facere mihi incumbit: in hac statim ac prima, quae metum rumpendi uteri iniiciunt, symptomata apparent, sanguis e brachio ad syncopen usque, mittendus consilio LEVRETI, ut relaxetur uterus: simul autem cum extractione foetus properandum est. Si itaque caput
eius in vagina iam haeret, adhibita forcipe partus est absoluendus; si at item adhuc in v tero delitescit, et orificio colli interno in debito situ superincumbit, dilatato ocyus orificio ad unum vel aliud latus, quo via facilior p3tet, est reprimendum, ut partus versione foetus celerrime absolui queat.
Rupto autem semel utero de vita puerperae non amplius cogitandum et forcipe aut versione foetus partus est celebrandus, ut huic saltem vita conseruetur. Sunt, inter quos
715쪽
vteri partum insequente. Tos quos L EvRE1us, qui in miserrimo hoc statu se stionem abdominis proponunt, sed cur tantis malis, quibus nulla
hucia, que puerpera euasit, adhuc alia adderentur, incerato prorsus, imo sinistro potius eventu' Si enim caput foe ius vaginam obsidet, nihil erit tali partu sacilior, si non
patebit introductae in uterum manui via, per quam obste. tricans pedes Detus in abdomine prehendere, et versione partum absoluere poterit; quod ex Obseruationibus L AMOTTE et BURΤo Ni supra citatis cuique patet. Ultimo, si uterus aut eiusdem vagina Obstetricantis unguibus, instrumentis lacerantibus, vel scindentibus, aut
alio quocunque modo vulneratur, haemorrhagia aderit, cuiusque vehementia a magnitudine vulneris innieli, a quanistitate, et qualitate vas ruin laceratorum mensuranda est. Laesiones vaginae plerumque congruo situ puerperae conis ciliato, absque adhibito medicanaenise curantur. Non au.
tem idem censendum est de illis, quibus uterus laborat: si enim iis intra breue temporis spatium puerpera non suc. cumbit, recte metuendum est, ne subsequentibus, ulcere, scirrho et carcinomate postmodum extinguatuci Ubi in hoc casu haemorrhagia valida est, supra enarrata remedia,
a totitae uteri opposita, tam interna, quam externa, cum Veis
naesectione in brachio instituta, si aegrotantis vires eam adamittunt, conuenient; illa demum cellante iniectionibus dea tersi uis, et leniter tandem balsamicis, non interin illis interanis, quae febri purulentae conueniunt, remediis ulcus depuarandum, et ad consolidationem conducendum est. 3. 19. Si haemorrhagia uteri qualiscunque cessauit, res equidem est in vado; ast aegrota non adhuc tu in sanitati est restituta; vasorum enim nimiam depletionem, quae semper cum solidorum deperdito tono coniuncta est, pres pede insequuntur febris lenta, obstrueli Ones viscerum, hydrops et marasmus etc. Ideo tota medicantis cura eo est dirigenda, ut de notio, et succelliue deperditu S cruor restituatur; id obtinebitur, si chylus blandus, et dilutus sup-Vol. II: Y v
716쪽
eto 6 Bezola Dissert. de haemorrhagia uteri etc. peditatur, id autem fieri nequit, nisi euacuatis hinc inde
pro ratione virium primis viis, ventriculi et intestinorum tonus excitetur et sustentetur medicamentis roborantibus tonicis: inter quae aliis palmam eripiunt Cortex Peruvia nus, radix Rhaharbari et martialia, vel sola vel incidentibus nupta, nisi tussis adsit; duplicem hunc scopum absolvent aquae minerales, chalybeatae, Spadanae, S alba- censes, Bussanae et Pyrmontanae nostro clymate familiares; roborant etenim solida, diluunt et incidunt lentos humores, quorum dissicilior in vasis a potentia motrice remotis est transitus, quibusque debentur obstructiones viscerum, et sequelae inde oriundae, spasmi et dolores ataluum, vertigines, animi deliquia et capitis dolores vehementissimi, quibus nunquam non a vehementiori liaemorrhagia conualescentes diuexantur.
Ut autem haec fausto coronari queant effectu ingestorum tam qualitate, quam quantitate est adiuuanda: in horum selectu, a cremoribus vegetabilium, et gelatinis carnium, quibus praeter herbas refrigerantes, incoqui possunt cancri fluviatiles, et coxae ranarum primis diebus in parca dos, sed iteratis vicibus exhibitae: si rite succedunt, ad carnes pisci uin, lucii, percae et trutae et ad illas iuniorum animalium, ad radices et olera vernalia, et, si humorum adest dissolutio, aerimonia, ad lac et lacticinia roborantibus, tonicis et absorbentibus adiuta prudenter
est deueniendum, si nulla adest febris, uini generosioris
parcus et ' Votidianus potus, corporis moderatum exercitium, mentis alacritas, victus in aere sicco, et eiusdem hinc inde mutatio praesentaneas ad restaurandum corporis
robur, suppeditabunt opes. His autem incassum adhibitis, s succedit morbus qua liscunque a nimia virium deiectione et ex hac subsequentestinctionum laesone oriundus, is pro sua specie et aegrintantis temperamento indicationes offeret, cuique pro suo iudicio adimplendas.
717쪽
M. D. IOAN. PHlLl PP. IVL. RUDOLPH DISSERTATIO
719쪽
PROOEMIUM. Clim de argumento dissertationis inauguralis delibera.
rem, non modo rationes, quae doctrinam de patatu sicco commendarent, animo se obtulerunt, sed etiam aliae quae dissuaderent. Videbam etenim, adhuc a nemine, quantum scio, materiam ex instituto pertractatam osse, plerosque eam per transennam adspexisse, aut pa
sit HS quaedam. quae eo pertinent, in variis scriptis disper.s 3 rrperiri; praeterea et casus quidam partus sicci sat memorabilis mihi obuetiit: atque haec inter alia potissimum procliuem me faciebant ad indolem huius partus, qui in dissicilioribus haberi solet, explicandam. Verum, Cum
iterUm rum mecum reuoluerem, atque tractationem in
varios quasi ramos ct dissiciliora Physiologiae capita diuergere ammaduerterem, quae, si omnia in plenam lucem poni deberent, lusius exponenda essent; tum quoque per penderem, cuncta haec Dissei lationis limites longius exce- dere: propius ab eo abfui, ut prius mitterem consilium. Tales igitur contrariae rationes aliqua utit per incertum mel tenebant, donec tandem, re penitius ponderata, consultius visum sit media quasi via incedere, ut neque superficiem tantum ubiquς tangerem, neque subtiliora Ι'hysiolo-l giae loca, ultra quam fas est, excuterem, sed potius ea tantum, quae ex hac disciplina maxime necessaria videbantur, supponerem magis quam perlicerem, reliqua vero, quae a supposito succinctae commentationis sine nimium me abduxissent , maiorem licet lucem foeneratura, tempori, et scribendi opportunitati seruarem. Non dubito, quin aequus Lector hoc temperamentum probaturus sit;
ideoque, si quid exinde vitii traxerit scriptionis genus, sa
720쪽
citius me eius veniam ab eo impetraturum esse spero atque, ut detur, obnixius rogo. f. I. Principise autem ossicii ratio poscit, ut termini partusscci notionem vagam figamus, quod sequenti ratione commodissime set: si naturam corporis humani consideramus, licet animaduertere, quod organa corporis humani ita structa sint, ut per quodlibet certus finis obtineri debeat, quem ipsa natura intendit i et quoniam cuncta haec Orga. Da aliter agere non possunt, quam per fructuram suam est pollibile, inde consequitur, quod, si naturam corporis humani spectes, singulorum actiones organorum tales actu esset debeant, per quas eorum finis vere obtinetur, id
est, tales, quae maxime naturae corporiS humani Coraue niunt. Haec cum vniuersim ita se habeant necessario etiam locum habere debent tune, quando organa et matris et foetus in eius utero latentis, quatenus in hoe excludendo in actione constituta sunt, et ita partum intendunt, spectamus, dicendiamque est ideo . ea omnia, natura in ab-
fracto considerata, ita versari in agendo et ad id quasi
consentire. ut homo in lucem prodeat; et hunc partum talem esse, qui maxime sui rationem in natura posita in habet, nemo est, qui negat. Quam ob rem, cum natus rati soleat vocari id, quod naturae eiusque ordini conuenit, sat rationis adesse credo, cur partum, quo omnia et matris et foetus organa, quae per structuram suam apta sunt ad ita agendum, ut foetus excludatur, hunc finem suum actu consequuntur, naisiralem vocare admodum selena ne si ' Hic partus, quandoquidem in natura col
HAV. institui. med. TOm. 3. p. 723. 731. adiungens rictis turalem partum eum esse, qui fit secundum naturalem Ordi ,