장음표시 사용
191쪽
rum, & abdominis, dolores; pulluS celer, duruS, plenus , est. Dysenteriae curationem in universum a sanguinis detractione ordiri oportet, magisque, si in staminationis sumpto mata illam comitantur. Sed, nisi febrem inflammatio quaedam, morbo non propria, i Veat , sanguinis detractio ietoli inutiliter tantum , sed etiani periculose, iteratur , aeque , ubi habitus corporum laxior, & morbi indoles vere putrida est, prorsus omittenda est.
Sanguine detracto , adultis robustioribus radicisi pecachian hae grana duodecim, tartarique emetici grana tria, in tres portiones aequales divisse , exhiberi poliunt, sic , , Ut unum p actionem protin US, alteram duabus horis post, tertiam eodem temporis intervallo post alteram assumant, neque inter laaec quidquam potionis ingerant. Tertia portione de Vorata ,
carnis bubulae, vel pulli, jusculum tenuius liberaliter haurire licet, quo medicamenti assumpti vis incitetur. Post haec paregoricum dari, necesse est. Quod s1 alvus a medicamento parum fluxit, proximo die alienum non est, bolum, ex rhei barbarici granis viginti, vel viginti quinque , ac duobus tribusve mercurii dulcis sexies sublimati granis P concinnatum , exhibere. At sit radi X i pecacuantiae tartarus que emeticus alvum satis valide dejecerunt, & aegrotus multum defatigatus videtur, proximo die rectius nihil medicamenti offfertur, praeterquum sub vesperam: quo tempore holum, eX Opii grano uno, ac tΓibus quatuorve radicis ipecacuanli 32 grani S consectum, dare opportunum est. Idem bolus exhibendus quoque
est, si aegrotus secundo die rheum barbaricum cum mercurio dulci sexies sublimato assumpsit. Si, humorem acrem his auxiliis probe expurga tum esse , apparet, dolorque , naulea , & sitis, non an lius vexant, tertio diu nullo plane medicamento
192쪽
opus est. Sin autem tormina atque dejectiones nondum conquie Verunt , exiguae radicis is ecacia an hae portiones, ex Uno alterOVe grano constantes, pro TtR- tum corporumque ratione, tertia quaque , vel quarta hora , devorandae sunt. Ubi hoc medicamentum tantam nauseam ciet, Ut vomitus timeri postit, UsUS ejus intermittendus, nec, nisi, quum ventriculus constitit, repetendus est. Sub
Vesperam semper paregorico opus est. Ac si dejectiones insigniter mucos te ac scedae sunt, altero quoque, Vel tertio die , commodam rhei barbarici portionem, cui Unum alterumve mercurii dulcis se Xies sublimati granum adjectum sit, exhiberi oportet. Quod quidem
medicamentum, interpositis, dum intermittitur, paregoricis, minutisque radicis ipecacia an hae portionibus, tamdiu adhibendum est, donec humorum circuitum pristinae aequabilitati ac libertati restitutum , materiaeque acris cursum ab intestinis revocatum esse, appareat': id quod tum ex pulsu tranquillo & aequabili torminibusque ac tenes no sublatis, tum ex ipsa dejedtionum specie cognoscitur , quae, quamvis liqUidae ct frequentes, colorem tamen atqUe odorem magis naturalem exhibent, minusque mucosae sunt. At f., quum omnia faciamus, morbus tamen nihil levatur, sed dejectiones aeque frequentes & mucosae, atque initio, sint, neque alit tormina, alit tenes-nmS quidquam mitescunt, justus eX1tus funesti timor subest. Nihilominus laborantis cura non abjicienda, sed quidvis tentandum est quo molli mentum aliquod utierri poti e videatur. Oportet igitur so menta super ventrem dare, & clysi nuta BΠUdyna, eX laete , vel jure carnium, vel decoctione seminum lini, parata, quibus apta amyli portlo chim viginti, Vel triginta, tincturae thebaicae guttis adjecta sit, per anum immita
Dysenteriam, cum febre maligna putrida conjun
193쪽
tana, fere certa mors sequitur. Tentandum tamen est , quid cortex peruvianus, & serpentariae virginianae radices, eX Vino rubro mdceratae, qudrum singulis portionibus aliquot tincturae thebaicae guttae adjectae sint, valeant. Fructibus quoque horaeis ma-t UriS, Vettit Uvis ribesiis, cerasis, aliisve subacidis, quos anni tempus largitur, ad satietatem vesci licet Neque alienum est succum, inde expressum , cum potione miscere. Etisi enim fructus horaei male vulgo nudiunt, nec noxii tantum in dysenteria, sed ejus omnino auctores habentur : Obser UutioneS tamen, animo attentiori saetae , opinionem istam a veritate Ionge aversam esse, do Cuerunt. Illustris T 1sso a Us iis temporibus, quibus dysenteria frequens fuit, hanc victus rationem sequi consue-Verat , ut carnibus parce , fructibus autem horte is largiter uteretur, seque semper a morbo plane tUtum,
R alios quoque Medicos, sibi familiares, eadem prophylaxi adhibita , nunquam illo insectos fuisse ,
ussirnant. Idem refert, undecim aegrotos in eadem domo ex dysenteria decubuisse , quibus auctor fuerit, ut fructibus horaeis vescerentur : novem huic consilio obtemperasse , commodeque convaluisse ; aviam autem atque infantem , quem ipsa prae caeteris carum habuerit, & more suo, hoc est, vino ardente, oleo , atque aromatibus, curaverit, periisse.
Commemorat praeterea, anno hujus fraeculi quinquagesimo primo, quo dysenteria putri in Helvetiam misere depopulata est, in villa quadam prope Ber- . nam, e X undecim hominibus , familiam constituentibus, decem fructus horaeos avide comedisse , ac ne unum quidem morbo correptum fuit se: rhedarium autem , qui, praejudicata vulgi opinione abreptus, ab
illis sollicite ut stinuerit, in terribilem dysenteriam incidisse. Eodemque anno, quum in parte Galliae
194쪽
meridionali dysenteria , per populum grassans, legionem quamdam Helveticam non decimasset, sed prope ad internecionem deleVidet, & pr secti militum
tandem omnes uvas , qUaS aliqUOt jugera vinearum protulerant, coemiisent, aegrotique illuc deportati , his autem, qui deportari non potia erant, Uvpe domum relatae cissent, ac sani nullo alio cibo uterentur, neminem unUm ampli US morbo non modo non extinctum,
sed ne tentatum quidem fuisse. Haec eXempla, quibus plura addere liceret, id coprotulimus , Ut appareat, Vegetabilium recentium, praecipueque fructuum horaeorum subacidorum , Usum liberaliorem tum , quiana sobres putridae ndusenteria epide micae sunt , non solum non prohibendum , sed contra omni modo suadendum esse, si quidem & observatio , ' experimenta , liquido comprobant, acrimoniam , hos morbos procreantem , a succis illis emendari atque subigi. In dysenteria, quam putredo tam eVidens ac gravis non comitatur, cibi potissimum esse debent aqua, cX qua oryχa decocta est, gelatina orygae, salel , sago , decoctum album pharmacopoeae Londinensis , decoctum cretaceum pharmacopaepe Edilaburgensis , interdum juscula pulli leviora, vel tenuius illud carnis bubulae iusculum , quod illeam bubulam vulgo Dominant. Ubi flatus praecipue VeXant, aqUa, in qlia flores chamaemeli maduerunt, Vel cinnamom Um, a Ut caryophylli aromatici leviter macerati sunt, levamen affert. Uitrum antimonii ceratum , quod tantis quondam laudibus extulerunt, ideo obsolevit, quod effectusujus nimium incerti sunt. Sed hoc vitium, si verum fateri volumus, omnibus medicamentis, ex antimonio paratis, commune est. Nihilominus, ubi, quae proposita inalas, remedia parum juvant, illud eaeperiri, haud inutile fuerit. Fere vero parvae radicis ipeca-
195쪽
cuantiae portiones, Vel per se, vel adjecto exiguo tartaro emetico, mature exhibitae, in morbo sanabili satis proficiunt. Sunt enim dysenteriae epide micae , quae ab acrimonia tam caustica nascuntur , ut nullum adhuc repertum sit auxilium , quo funestis illarum effectibus mederi liceat. Ultima omnium virium infirmitas , arteriae collapsae, abdomen tUmidum dejectiones nigrae , sudores frigidi, glutinosi, dubitare nos non sinunt, quin omnia, quibUS ad aegrum servandum utimur, remedia ad irritum casura sint. SAUvΑGEs1 Us dysenteriae viginti subjecit species quarum descriptiones si legas , minutam istam diligentiam in hoc quidem morbo super Vacaneam ecte , aut usum non habere, facile intelliges. Omnia in dysenteriae curatione huc redeunt, ut scias, Utrum symp- tomata a putredine, an ab inflammatione, dependeant, adeoque medicamentis antis epticis , an antiphlogisticis , pugnandum sit. Dysenteria & diarrhoea quum Vel maXime assines sint, atque altera in alteram saepe numero transeat, curatio proSimo capite ulterius illustrabitur.
Diarrhaeae , lienteriae , caeliacae , hepat irrhaeae , mel'-nae , descriptio G curatio.
quentissimae , multoque copiosiores, quam in dysenteria, sunt: minus tamen nauci, nec cruorem , nisi rarissime, admixtum habent. Minor quoque est nau-
196쪽
sea R debilitas, neque acuta illa intestinorum toris menta, ac tenesmuS, quibus posterior morbus distinguitur , dCcedunt.
Diarrhaea primitiva , sponte nata, distinguenda est a fecitu aria , quae febri, aliive cui morbo , super
Diarrhaeae primitivae varietates sunt: I. Diarrhaea stercorosia, qua excrementa potissimuni dejiciuntur. Oritur, si quis vel nimium se replevit, vel cibis, concoctu difficilibus , Se intestina irritantibus,' ullis est. Vix in morbis numerari potest, mi1
tam vehemens, aut tam longa sit, Ut evidentem maciem atque debilitatem faciat. In hoc casu aegrum oportet jusculum tenuius, ex carne vitulina macru,
vel capite ovillo , confectum , largius bibere, quod, quia plus gelatinde , quam vervecinae ac bubulae, vel pulli, jusculum continet, acrimoniae involvendae atque eluendae in primis aptum est.
Si copiosus jusculi potus iis , quae intestina lacessunt, removendis non sussicit, commoda rhei barbarici portio , cui unum alterum ve tartari emetici granum adjectum est, plerumque respondet. At si ventris impetus non desinit, & tormina ACcedunt, metus est, ne di arrhaea in dysenteriam mutetur. Itaque parvae radicis i pecacia an hae portiones , ac sub noctem paregorica exhibenda sunt, quT alvum per quietem comprimant. Ubi acrimonia ex toto eluta esse videtur , si nihilominuς alvus liquida est, ad eam contrahendam recte potui datur ligni campechensis decoctio , aut, si saburriae acidae , in canali cibali subsistentis, notae apparent, aqua calcis ViVT simpleX Cum creta prae parata, cui tincturae cinnamomi, quantum ad gratum odorem ac saporem conciliandum satis est , adjectum sit.
I. Diarrhaea biliosa. Oritur a bilis redundantia.
197쪽
atque ex flavo dejectionum colore cognosci potest. Accedunt huic varietati nausea, os amarum, lingi afava, sitis , tormina. & plerumque febricula. Feris post calores aestores, diu continuatos , incidit. In curatione primum id agendum est, ut bilis acrimonia obtundatur, simulque eXcretio prona OVeatur Commode igitur potui datur tenuis aVenoe ptisana , Vel aqua , ex qua oryZa decocta est Carnium juscula hic minus adonea suns Rectiusque alvus sales eignettiano, in aqua soluto, cui justa tartari emetici portio adjecta est, quam rheo barbarico, purgatur. Si ventris impetus manet, ad parvas radicis i peca-Cuan hae portiones , aliaque remedia , jam proposita,
III. Diarrhaea serosia , qua aqua potissimum deiicitur. Tormina & nausea minus, quam in biliosa,
Expurgatis intestinis quorsum rheum barbaricum, cui justa tartati emetici portio adjecta sit, aptis imum
est si nihilominus alvus fluit, parvas radicis i pe-cacuantiae portiones , sicut in reliquis varietatibus praecepimus , exhiberi oportet. Quae si non respondent, aegerque febre caret, nec torminum, aut nauseae, reliquim sentit , tuto adhibentur compri-
Et serosa, & biliosa di arrhoea , saepe secundarius
Dysenteria non raro in diarrhaeam serosam mutatur , quae interdum disticillime curari potest. Coelum , Vel loca, mutare, equo Vehi, Vel naVigare, proficit. Multum enim haes auxilia ad charsum humorum ab intestinis revocandum valent. Oportet eodem tempore corpus sollicite contra friguS munire, eaque medicamenta assumere, quae perspirationi augendae sint. Cui rei idon cum est optum, cum radice ipe cacuantiae conjunctum. Commonemus tamen, ne quis
198쪽
hac compositione nimis frequenter utatur. Totum enim corpus debilius inde redditur. Quum ligni cam-pechensis decoctio nonnunquam ad reprimendum haud satis valeat, ad potentiora remedia confugere cogimur. Famosum remedium empiricum est, quod habet gallarum, amyli, singulorum unciam , nucis myristicae drachmam , quae miXta conteruntur. Utiliter exhibetur, ubi reprimentium Usus tutus est. Bis terve in die viginti, vel quadraginta, granorum pondere devoratur. Lignum campechense & cinnamomum , in aqua calciS Vivae macerata , tincturam , quum gustui gratum , tum valide reprimentem, exhibent. Potui recte datur aqua calcis vivae simplex , cum lacte mixta, quae interdum per se, sine aliis remediis , alvo contrahendae sufficit. Cibi vero esse debent oryZa, ex lacte cocta, & cinnamomo condita, gel itina oryzae , sago cum vino rubro , ex portu Callensi apportato , carnes leviores tostae , sic , ut sine embammate pingui assumantur. Caseus concedi potest : sed olera cruda, vel inflantia, vitanda sunt. Diarrhoea serosa interdum apoplexiam & nonia Ullas paralyseos species , itemque hydropem, solvit se
observata est. Eadem frequens est sub finem variolarum confluentium, maximeque in infantibus, quum in adultis pluetismus copiosus humoreS, per cutem eX cernendos, effundat. Diarrhaea biliosa nonnunquam febribus remittentibus , vel intermittentibus, super Venit, earumque fomitem expellit. Eadem in continuis , si curatio a Vomitu non incepit , Depe sub finem ac-eedit. Curatio diari liceae secundariae ingenio morbi primitivi accommodanda est, cavendumque, ne intempestivo reprimentium usu salutaris ejus effectus am-pediatur.
199쪽
Saepe etiam vermes diarrhaeam eXcitant, qUae verimmo sit appellatur. Fere infantes corripit, atque cxdejectionibus mucosis , quibus Vermium mortuorum frusta permixta sunt, cognoscitur. Ρraecipuum ejlas remedium est rheum barbaricum cum mercurio dulci sexies sublimato. Ejectis vermibus, ad intestina confirmanda , novamque illorum generationem prohibendam . plerumque proficit aqua calciS Vi Vae , Vel per se, vel cum exiguo rheo barbarico, in ipsa ma
Quae sub finem febrium hecticarum toties accedit diarrhoda colliquanteni nominant omni arte potentior est. Lac, cui justa theriacae Andromachi portio adjecta est . in alvuli, subter datum , nonnunquam alvum supprimit, morbumque, dumtaxat ad tempus, te Vat.
Caeliacae & lienteriae exempla, accurate descrip ta , tam pauca exstant, ut merito non , nisi prodi arrhaeae inveteratae Varietatibus, haberi videantur. Neque, curationem illarum proponi, necesse est, quum ab ea, quam in diarrhoea, dysenteriae succedente , commendaVimus, nihil differat.
Dysenteriae putridae interdum seri cruenti de jectio succedit , quae , sublata etiam febre , finitisque torminibus , ac tenesmo , diu tamen per
Curatio ab aqua calcis vivae , ac timst ira lignicam pechensis, Vel a medicamento allo empirico, quod ex gallis atque amylo constare diximuS , petenda est.
200쪽
Idem alvi profluvium frequens est in scorbulo putrido obfirmato , aegrumque celeriter rapit. Febris quoque intermittentis malignae accessitonem comitari observatum est : sub quo casu corticem per u VLanum liberaliter ex vino rubro eXhiberi oportet. Nulli ex his alvi profluviis heputirrhaeae nomen competit : sed nonnunquam serum cruentum , aut pus, vere ex jecinore fertur : id quod ex signis, visiacus hoc affectum denotantibus, colligere licet. In vera hac hepatirrhaea non alienum est, balsama mitiora cum reliquis remediis conjungere. Caetera eadem facienda sunt, quae in tabe hepatica praece
In regionibus calidis interdum sanguis sincerus sine torminibus per alvum redditur, eX loco altiori, quam haemorrhoides , descendens. Quod profluvium , nana vera sanguinis abundantia excitatur , difficillime curari potest. Si enim a sanguinis dissolutione proficiscitur, spes in angusto est. CorteX tamena perU-Vianus, cum acido vitrioli conjunctus, tentari debet.
Humor nigricans, cujus dejectio hanc speciem disia tinguit, e liene ferri creditur. Dejectiones nigrae etiam a dissolutione sanguinis scorbutica eXcitantur : qui casus pro insanabili haberi potest. Sed ubi nec dissolutionis istius signa evi dentia, nec scorbuti symptomata propria, apparent, morbum fortasse sanat tinctura rosarum, Vel ligni cam-pechensis decoctio , cum acido vitrioli conjuncta, interpositis subinde mediocribus rhei barbarici portionibus , quibus unum alterumve tartari emetici granum adjectum sit. Dejectiones nigrae , dysenteriae , febribus putridis, vel inflammationibus interiijs, supervenientes,