장음표시 사용
181쪽
recte ait , hanc Alphaternam dictam aci Nuceriae Ca. mellariae discrimen, quae erat in Vmbria. Servius in
Virgilii Eii. Vt I. v. 738 Sarrastes s IJ populos hanc urbem condidisse prodit. Videtur postea eos pollutos Nuceria dominatos esse, et aliis urbibus propinquis , quas iidem occuparunt: quamvis Mantuanus poeta loco supra citato huiusce gentis mentionem saciat, eamque in gernere Pollutos appellet: .... Lialc iam tum ditione premebat Sarmater populos ἱ ct quae rigat aequora SarnuS. Romani temporis proaressu huc Coloniam deduxerunt. Tacitus Annal. lib. XIII. o. 3i verba facit de Colonia Nucerina. Patavinus vero auctor lib. XXIII. c. is narrat secundo Punico bello, Hannibalem Neapolim perrexisse , quo urbem haberet maritimam, tu quam haud admissum , Nuceriam petiisse. Ipsa Obsidione cincta est, et lilii iando liost fame capta. Hinc pactus, ut inermes cives cum singulis abirent vestimentis ; illis qui vellent mauere , honores , et praemia proposuit. Nulli civi potuit id liersuadere. Hinc orones urbe egrediuntur , Nea I olim , Nolamque petentes. Inter alios XXX. senatores Capuam abeuntes , expelluntur, qui Cumas tandem se Contulerunt. Sic inde opidum direptum, et inconsum fuit, et praeda militi data est. JIacc urbs postea reaedificata, pt rursus habitata fuit. Tand cm paulatim decidit , et eversa suit post Bomani imperii lapsum, quo tempore Barbari Italiam populati fuere. i) Negari liaud quidem potest , quin Nuceria ad Irpinos
olim perlinuerit , quae nunc pars est Principatus Citerioris: auctores enim ad unum omnes Irpinis candem tribuunt, si unum Servium excipiamus , qui ipsam urbem Campaniae assignat : verum unimvero ne quis miretur, si in ipsam nos Servii seii tentiam descendimus , cum iam nobis est persuasum , haud illaminit Cain paniam pertinuisse ; sed cum non longius nb illa adera-Imis, ut aliquid de ipsa quoque adiuuais cuiui, uecusauri suit, Diuiligod by Corale
182쪽
Adbare temporis longaevitas nullam posteris reliquit memoriam.
In Stabiensi sinu adsurgebat olim alia urbs , cuius nullum in praesentiarum restat vestigium: ea est AEqila, quam nune.appellamus Viso Equemse. Cur hoc ipsam nomine veIeres vocarint incertum profecto est, quamvis nonnulli ab aeqnis, vel AEquieollis. huc Coloniam transserentibus dictam autumarinia Silius Italieus lib. V.
- l. s. a. . . . . . . . . Felicia Baccho
AEquana, et x bro Surrentaram molles salubri. JNon procul ab aequa inter Surrentum nempe, Stabias adsurrexit parvus utens saeculo undecimo dictus Massa Equana, apud quem vicum plura restant vel, starum fabricarum rudera , quae ad urbem quondam pertinuerunt AEPam. Sequiori vero aevo mutato nomine 'Vici nomen usurpavit. Vions antem nihil aliud designar, quam frequentem quandam aedium, ac villarum erecta. um coacervationem pro vicinia agris colendis. Anno demum M C. in Episcopalem aedem suit evecta a Caro. ω II Andegavensi , qui novam hanc urbem excitavit, .et villam' heic possedit. Hod dum nova urbs dicitur vicus AEquensis ab eversa olim AEqua dissertque a Liternino vico I uieo di Pantano, de quo insta occurret mentio. In eadem eliam Apenninorum catena adsurgebat Sur. rentum. Ea urbs adest e regione Neapolis, ab eade in XVI. M. P. circiter dissita. Haec vetustissima intor alias Campaniae aestimatur, de qua quidem auctores nonnulli fabulas enarrarunt, quoad illius aedisieationem , quasque nos imiphtolis ; et male eerebrosis hominibus relinquimus. Quidam autem Campanorum , alii vero Picentinorum hoc',idum erediderunte at pgo probabilius existimo , illud abii d m ipsis eunditum, sini Palladis, seu Minervae templum excitarunt haud procul ab hoc litore. . l . Nihil 'vetoi illo me ri mollius. et amoenius suit quo-vi temporer arrienim ibi perinam mitis, atque dulcis ;vieini colles adeo sunt peramoeni , i ut oculus ibidem na. T. I. ,3 Diuiti su by GOrale
183쪽
turae magnitaeutiam allovitus adspiciat.
piscibus abundat exquisitis. Hinc haud mirum est, si olim urbs isthaee , et vieina loca suerint vel maxime expetita. Romani praesertim ea adamarunt, ibique laniam deduxerunt , ut est apud Frontinum lib. du. Col. Olim in hae urbe plura sume templa ; prae ceteris
memoratur illud Herculis , Di me, Neptuni, Apollinis,
aliorumque deorum, uti ex quibusdam sina uia ivetustis eruderatis coniicere licet. Fuisse etiam tarcaeum i fanum certum est ex ruinis, quas iam suo aevo adhue extatere tradit Giannatissius Autumn. Suerent. c. 'Romani me terea aquaeductum, aliasque fabricas. plasim condidere.
Nihil heic memorem Surrentinum vinum , quod maxime a poetis commendatur, et Praecipue a Sulmonensi vate Metamorph. lib. XV. v. 7 . Strabo etiam lib. V Ge gr. et Martialis lib. XIU Epigr. IIo verba saciunt. t Post Romani Imperii lamum haec urbs plures passa est viees; primum enim JMrnari Italiam vastantes ipsa sunt potiti. Langobardi tune , tota dominabantur Italia
Praeter paucas urbes , quae adhue sub Graecorum 1u Terant potestate. Erecto deinde Beneventano Duratu , no-doaldus Beneventi Dux , ut morientibus Graecorum rebus adversaretur, eum exercitu ad Surrentum adpropinquavit, quo obsidione urbem cingereti ea enim ad Grameos tum pertinebat. Videsis 'bellium Ital. Saera tom. VI. pag. 6oo. Postea in Dueatum fuit conversa, quod
accidit Caeserum orientalium aevo . nempe circa annum
DCXL. eiusque dominium extendebatur a Stabiis ad Μassam usque Lubrensem , uti coniectat Anastasius Λα-tiqq. Surrent. lib. I. c. 7 Ea tandem direptionem, ia- gentemque a Barbaris cladem passa est anno MDLVIII., Celebris apud Surrentum Pollii restat memoria , ubi Statius nostras ea describit loca, et praesertim villam, ac eiusdem domum , ubi toti lusus, tot Iilausus' , quin imo tot auri, argentique profudit pondera Romanus hio eques, qui ex urtis recedens, hue secessit, quo EPleureorum more ducet' et vitam. Restat adhuc memoria Diqitigod by Coo ite
184쪽
in eo laeo, qui . dicitur P o , ubi nune eiusdem su-Persunt monumenta , et praecipue balnearum vestigia a Statio memorata Silv. lib. ΗΙ. carm. I. V. . Ioo. Anastasius lib. II. c.' rr hunc Romanum equitem narrat duo
heie templa aedificasse, Herculi unum cum parvo Portu, tibi nune dicitur Porum-: Neptuno alterum prope suam villam ex ea parte Surrentini proniontorii, eui nomen Capo Gulosi -- . Non longe ab urbe lam descripta quondam adsurgebati celebre Athenaeum, quod memorat Strabo lib. V. Geogr. quodque erretum fuisse creditur sub Promontorio Praenusso ab VIysse, quamvis alii ab Attieis Cumanae
urbis tempore autumant. Hoc vero templum Dorieo ordine e structum suisse narrat historia Atheniensi simillimum , eonditumque Periclis oratoris aevo supra collem eiusdem Athenaeum ab Atticis architectis Stymio , et Calli grane. At quomodocumque sit . illud pro certo babetur , sub promontorio olim Praenusso conditum fuisse Athenaeum istud, quod per plura stetit saecula, quodque etiam memorat Seneca epist. II. In hoc templo Tyrrhe-i ni maris navitae deae linare solebant: de eodem Statius Silv. II l. e. a. v. aa navigantes olim tradit per hoe mare deae libamina sedit , quo tutae ipsorum saveret navigationi. Giannattasius Autumns. Surrent. lib. I. e. 4huiusee templi Deit mentionem. Supra eosdem montes , ubi Surrentum est, adsur- 'ia: '
git aliud opidum , qtiod olim dieebatnr Maxsa Lubrensis,
Massa di Somento, puta a vicino Palladis delubro. Hoc . iuxi, capacium Hist. Neap. lib. I. c. 4 nomen aecepita Neronis quodam liberto , cuius meminit Plinius lib. II. episti Macrino scribens , eui nomen Bebius Massa , qui ibidem villam habuit sumptuosam; hunc etiam memorat Iuvenalis Satyr. r. v. 36. At Grimaldius. Annali delliegno di Fap. epoe. II. autumat hoc nomen eidem da- tum urbi posteriori aevo , idque nonnisi medio, eum Minervae delubrum in massam fuit redactum: idest in villarum, atque domorum collectionem ad rusticorum Disili do by GOrale
185쪽
usum, unde postea Massa Larensis appinain. Idque
evenisse ait etiam Μassae aequanae, ut ante diximus, quae ab urbe aequa iam eversa coaluit. . . a, Hodiedum haec urbs in pulcherrimo terrae loco est , Iiosita super mare Neapolim spectans. Eius ager sertili '. simus est, et fructus, atque oleum producit exquisitum. Anno MCL. Opidum fuit eversum, atque rursus aedificatum , et anno ΜDLVIlI. a Turcis suit excisum, et - horrendum subiit satum. Post id temporis intervalluari, ut contra Barbaros, qui saepe haec e 3etebant litora, Prat- , ' sidium habet et munitum , passim turres aedificatae suure.
Hinc Pulchatellius lib. II i Eleg. II. eam u. bem Turri:
Piope Massim Lubrensem extra Minervae Promon . . torium, vulgo Stretto delia Campanelia , ex ea parte quae Posidonianum spectat sinum , et a Capreis non procul , adsunt quaedam parvae insulae, quarum prima salutatur,
Galla , altera S. Pistro cum quibusdam aliis propinquis seopulis. Ex an liquis scriptoribus quidam eas prope Si- , ' ciliam iuxta Pelori promontorium ponunt. Sed Aristoteles illas Capreas prope sitas esse scribit de Mirabit. lib. IU. huic adsentit etiam Strabo lib. V. Mariorellius, Colon. Fenic. Pag. Io8 Homeri , et Cluerit Ital. ant. lib. IU. e. 3 auctoritate Sirenes non hisce in insulis suisse,
verum apud Capreas arbitratur. Homerus enim Oουστ. μ. . v. i67 ubi Vlyssis errores, et loca circa Circaeum promontorium, et Puteolanum describit agrum Capreas ..insulam μειρηνωιν νῆIυν hanc appellat, quae iuxta citatum Mariorellitani non Pontia , aut alia insula iii alio sita fuit mari , sud Capreae. Cluerius Ital. antiq. lib. VI. hane auctori uitem eo modo confirmat : Ea nutu alia potesterae , quam quae . . . .: ante Minervae promontorium sita,
a. is nomine dicta est Cureae. Falsum igitur est illud , quod a qi tibiisdsin asseritur scriptoribus, Sirenes apud Stimentum fuisse . qui hanc vocem a Sirenibus secerunt: clarissime Himerus insulam, non contiuentem appe ut tellurem Sirenum habitationem Dissiligod by Corale
186쪽
Ηu omnibus haud obstantibus Plinii Hist. Natur.
Fb. Ill. e. 5. et Statii Silv. lib. I, ear. adsunt auctOritates , ex quibus collygitur Sirenum sedes in proximo Surrentino promontorio esse quaerendas. At haec scri Ptorum discrepantia nullam . parere debet admirationem , cum ea loca inter se parum distantia , Sirenibus habitati ciuem aliquondo subministrare potuerint. Antequam manum de tabula, unum dicendum re-2ia': . stat. Cl. Pelliceia, in opere, quod inscripsit Susi' ultimo νν ramo degli P0 nisi probare nititur argumentis ,
totam oram, quae nune penimulam essicit . quae alluitur ab or ente a sinu Paestano, seu Posidoniano, a septemtrione a tratere Neapolitano, in primaeva tetrarum orbis origine nihil aliud suisse , quam insulam. Et re gane veracitatus auctor arbitratur mare a remotissimis mundi
primordiis ad Nucerinos usque: montra, Picen Linosque cub,
Diriae tellus umieqiraque circumspieitur). pervenisse. Hi probaethave terrarum partem servare adhuc nostris temporibus. uniiqua vestigia , , arenas nempe; montesque tu saceos a mari fuisse qnoadam cinctos: idque probat Homeri . alior linque vetustissimorum auetorum testimonio. Fueritne verum docti huius auctoris argumen inm, necne, .
eruditis, id physicis expendendum relinquimus , qui locais ibam exanimi sub icere saeile possent. Nos interim et v. diti Pelliceiae hoc stiadax admiramur excogitatum. - Atque haec satis superque a ut de iis quae ad se .
187쪽
LIAcrearo de rebus antiquis , quae ad uniuersam
. Camstaniam , atque ad singula Crem vetera, tum reiscentia pertinent Uida , Me tur et pro υiribus verba fecimus et rei nunc ratio postulat, ut de urbe Neapolirermonem insumamus', opus Unct LGloriosum, et non paret momaenti, quandoquidem haec urbs, cui natura rerum omnium dona elargita est, non ustimum taentiis Ioctim inter antiquas ca auiae Praeclaras urbes, et
nobilissima inser cetaeras alias Italas Gractoas fuit as- istimata. Quamobrem amosita cecinit, uter inmus An.
Fons , mare, lympha , laeus , mons, borti, balnea, eampi, Flumina sunt una haee nomine Partheriope. Hinc aliam Ioannas Antonius Cam anus lib. I. epist. 8etiam de Nevoli scripsis hoc modo: Neapolis una est totius Italiae civitas abundantissima marinis opportunitatibus, et soli beatitudine , ut qui eius urbis delectatione non capiatur , ceteras possit reliquae Italiae fastidiro. Tot vero an ua eitu aed is pussica, et pri-υata , quorum adhuc in quibusdam urbis locis su er. sunt rudera, tutar magni centiam commostrant. Maiores nostri moericia primum uti narrant plerique patrii scri tores ac postea Graia Origine derivati , tu hosce amoenos forentesque collo ab Athenis , C rintho , Alexandria, aliisque eximus Graecis vidis
praec*ua3 artes , atque uSus convectarunt. Hinc ad commercium cum vicinis putata, et Romanis praesertim augendum, magna et celeberrima itinera per Diqitigod by Corale
188쪽
Poris progressu Romanr Wsimes, Constites, I ct rores urbis amoenitate illecti . ampla aedisicia Publica. Prisam, turres, moenio, ineaιm , ω ta , circum. gymnasium, mincus in tua quam magnis Munmibur
condidere. De tantis autem rebus quid nunc an eresse vix rerum memoris , et quaedam rudera sub immensis nuperis aedificiis. ΕΠ υero antiquis rima vi Est, trat rerum Micra Passa est, ut profecta os Perdat historia in tantis rerum inMolucris. His omnisus addendum, ea
urbe fuisse delectata tot nationes φιοι otim in Datiam ex ultimis mundi oris sin ita dicam) adoreta. runt. Ex his Barbari praeci e adnumerantur, qui
iterum atque iterum huc advenere , quique tot clades, atque minas miserae intulera urbi . et non semel, sed Prurio eam igne concremarunt; undo factum est, urde magnuscis vetustis monumentis nihil aliud nobis Prodiderint, quam aegre miseram recordusionem. Grvies interim agendae nostris patriis scriptraribus, qui stamia nobis rerum antiquarum monum ma des Lmerae Ex his qui historiam memoriae prodidere, Pra ei ui fuerunt Iordantis, Summontius, Capacius , Tis. tinus, celanus, aliaque. Quamvis isdem ad ravimusque dixerint, tamen nos Vis veluti argumentosa fores de Miantes, in hoc vere alia VPingemua sqMaeque cer ra Erunt de ma olitana ustoria , dicemus. Ne longius intur Wogrediarm , quanti ra in nobis suum eris, et quoad ferent senes, adiuvanta Deo O. m. sinγω minutatim describemus.
189쪽
.kVrbis Neopolis da loe deperibuntur e de Sebeιho suoB , dequa Neapolitanae urbis origine et disquiritur quaenam
fuerit Parthenopes Siren .. ' - ταὼ Vibs Neapolis Europae urbes flasse antecellit. Cum enim Italia ab antiquis, semper hishila suerui totius 'Europas, praeestantissima , atque omnium nationum . dominatrix. ob scientiarum , artium , eelerarum- que tirum, gloriam , ut merito Paradisus , et Europae Hortur, audierit; 'uphs Neapolis , quae longe superat Omnes lintiae .ceteras iregiones , Euiopae totius ' llus est existimanda: Sed eam Phopius insi iamus. Foccundi co . Ies eam amplectuntur, illamque a ventis defendunt scptentrionalibus: aeris etero amoenitas quae ubique regnat . heic puri expirat; haec patria Zephyrorum est e bio motum serenum undique apparet, et diale e ver suo storenu odore quaquaversiis dulcem , sit avemque spargit a---nitatem. Linapidi rivuli ter amoenos decurrent tolles, .et Iavius colonus dialeisono cantu solatur 'in agris. rusi Colas I volii Cres ite aerem suo consent ii ingiter demulcen In eius igitur florentibus agriq pni ritii do , sus vitas, tu sus, ioqusque regnat perennis. Merito igitur ueteres olim
Romahi hasce plagas quaeritabant , atque tot pulcherH
Et re .sano vera hare nrbs tam eximia evasit ob nobilium Romanorum frequentiam , ut Cicero de hac re disserens si e scripser7t pro Rabirio c. ro. Delicia um causa, et Molvtatis 'non modo cises Romanos, seu et nobiles adolescentes, et, quos- am etiam renatores summo loco natos . non in horreis, aut μι- ωrbanis suis, sed Nevoli in celeberrimo πido cum mitellia mera Oidemus. Hinc etiam suo aevo Statius Silv. lib. V. carm. III. v. 376 et seqq. parentem suum innumeros proceres Neapolita nox in ea urbe docuiSse canit. Et Strabo lib. V. neogr. serib Romanorum nonnullos tranquillo vitae genere gaudentes Neap
190쪽
rimos Itortos, et villas aedificabant ubique. Haec igitur sedes, locusque fuit omnium voluptatum. Vna igitur Parthenopes celeberrima suit omni aevo;
eam ad unum omnes commendarunt scriptores: et ut praeteream alios sexcentos, en ut Cassiodorus lib. VI. Variar. c. dia de eadem emphatice verba facit: Urbs ornata multitudine clinum , abundans marinis terrenisque de-lieiis , ut dulcissimum ibidem te pilam inuenisse diiudices, si nullis amaritudinitus miscearis. Praetoria sua Osscia replent , miluum turha custodit: considis gemmatum tria Bianat . . . . praeterea Ll a inque ad prae isum locum tua
Neapolitanae urbis situs amphitheatrum esse videtur
auper Craterem ci) Neapolitanum, qui a Capreis clausus
ii vitam dux sse. Vbi vide quaeso, non solum in hane urbem Romanos concurrisse frequentes nobiles, sed etiam illam bona ruinartium optimam parentem , et magistram fuisse. i Crater Neapolitanus vulgo Golro di Napoli nomen aec pit a Graeca voee Κρατ ῆρ , oas in libationibus , atque epulis adhiberi solitum ; et quia eius forma rotunda est, Cratoris inde
Sinus hie vetustissimii temporibus . initium sumebat a promontorio Praenusso, Stretto delia Cian anella iuxta Strabonem lib. V. pag. 247 extendebatur ad Misenense usque Promonto rium. In hoc quidem loco ut idem narrat tantae era ut urbes, villae , atque aedificia sparsa undique , ut potius urbs una esse videretur. In hac quidem Apenninorum eatena adsurgebat olim Delubrum Minervae dicatum , circa quod plures aderant Graecorum Atticorum habitationes , quae ut ruti que mare Supra Promoui Orium respiciebant. Hinc urbes sequebantur Surrentum, Equa , et Stabiae: post sinum Stabiensem erant celebres urbes prope Sarnum numen, Pompeii, Herculaneum, et villa Retinensis. Hi ne ad mare etiam Neapolim versus erant Q. Pontili, et Leucope intra e villae; ultra Sebethum adsurgebat Parilaenopes: ad Echiae Promontorii rodiees antrum aderati Dei Mii lxrae, et Serapidis implum ad erupi s Platam oui . Post Olim pyeam plagam erat