장음표시 사용
211쪽
Mario rellius Theea Calam. pag. 6i6 lom. II. hane oecupasse credit primam urbis regionem c ubi iam adsur- gebat Campana patriciorum Curia , vulgo Segoo Capuano ) Metropolitanum nempe maximum templum, locum omnem prope S. Laurentii Ecclesiam, ae S. Pauli usque ad Patrum Cruciferorum aedem, vulgo i Mannesi. Extat marmor Neapoli a Iordano, Capacio , aliis que palatis scriptoribus recitatum, ex quo hanc Eumelidarum Phratriam extitisse certum est. Euno- Quoad Eunosti darum attinet Phratriam idem Mari su ε μ pag. conieetat , Eunostidas eastitatis , pudicitiaeque tutius servandae causa seorsim in uris
bis habitasse pomoerio , ibique in luco consenuisse virgines : indeque iactum, ut suburbium hodiedum nuncupatum Bomo M' Vergini ab Eunosti darum virginitate noν men illud usurparit. Ad hoc probandum duas assert aia, ctoritates a Plutarcho , et Pausania depromptas , qui virginem quandam Boeotiae celebrem suisse scribunt. At Ignarista Mariorellium putat heic prorsus insanire, qui nova sem, per cudit : ceteri quin Ignarra castos, pudicosque Euno
stidas haud credit. Pelasgi vero ex Graecia oriundi patrios ritus , a a praecipue Eunosti cultum Neapolim intulere: hinc Euno-stidae dicti , qui postea in urbe Phratriam ha hi erunt ;quique Eunostum , qui ipsorum dux fuerat, ut Deum
coluerunt, Phratriamque ab eius nuncuparunt nomine. In
Virginum suburbio pluribus abhinc annis multa antiquitatis rudera reperta fuisse laudatus tradit Ignarra : ibi enim plura monumenta in .ubterraneis adhuc adservantur; quin imo et hypogaed cum lapidibus eruderata esse scribitidem auctor. Anno MDCCXC. extra D. Ianuarii portam cameram vidisse testatur in quodam subterraneo quadratam, columnisque in ordinem dispositis sussultam: in intereo, lumniis reperti sunt loculi supra solum extantes, in quihus humanorum ossium compages iacebant. Adhaec na
rat anno MDCCLIX. sub aedibus ΡΡ. Missionis S. Vin-eentii de Paulo aedificium fuisse detectum aliud cum est,
212쪽
lumnis , Ioculis , et fornice e topho secto : Inde phi res
lucernas , et ipsa sepultorum nomina in pariete Graecis tharacteribus depicta cum epigrammate allato a pluribus patriis scriptoribus, in quo occurrit mentio cuiusdam
Arthemistorum Phratria , seu Arthemisti phretores 'M- ηerant Arthemidis sacerdotes , quo sub nomine Graii Dia. nam significabant, cuius templum iuxta patrios auctores, et praesertim Capacium, et Mariorellium fuit situm, ubi nunc S. Mariae Μaioris aedes adsurgit , vulgo Maria delia Pistra Santa. Id confirmatur ex reperto marmore quandam apud eandem Ecclesiam eruderato:
Hoe marmor ita vertit Mariorellius Theca Cal. tom. II. pag. 5a a Lucium. Crepertium. Proculum. Consulem. Pro consulem. Iliensium. henemeritum. Arthemisti. Curiales. retributimis. Matia. Fuit etiam alia Phratria quam Cumaeorum appellarunt , ut probatur ex hac ab eodem Mariorellio addu- eis epigraphe :ΘΕΟΙΣ. ΦΡΙΙΤΟΡΣΙ . ΚΥΜΑΙΩN . Diis. Curialibus. Cumaeorum. Vbi vero adsurgit nunc maximum D. Paulo tem plum dicatum , suisse Dioscoridum Phratriam, et aedem stertum est, ut ex hoc patet lapide :TlBEPIOΣ . ΙΟΥΛΙΟΣ . TAPΣΟΣ . ΔΙΟΣΚΟΥPΟΙΣ ΚΑΙ . THI . ΠΟΛΕΙ . ΤON . NAON . ΚΑΙ . ΤΑ . EN . ΤΩΙ . NAΩΙ ΠΕΛΑΓΩΝ . ΣΕΒΑΣΤΟΣ . ΑΠΕΛΕΥΤΕPOΣ . ΚΑΙ .
213쪽
Neapolitani IIadriani Augusti Imperatoris Phratriam sub Antinoitarum etiam nomine dedicarunt. Qui quidem Atheniensium instar apud urbem suam ob eximia beneficia ab Hadriano recΡpta Hadrian idem tribum, Phratriam que ipsi dicarunt. Hinc nostrates Atheniensium mores imitati idem esse erunt sub Antinoitarum nomine. Hunc vero Imperatorem de Neapolitanis etiam fuisse optima meritum inde ostenditur, quod passus sit in ea urbe De marchus salutari , qui erat ibi summus magistratus. Nostrates igitur ob studium erga imperatorem ita esse cerunt thine et templum Antinoi nomine sacrarunt, in quo conveniebant Phratores , remque saeram statutis diebus s Antinoo iam in deorum numerum ah Hadriano relato Iecerunt. Adlaaec quendam P. Sufenatem Myronem Phre, tria eum Antinoitarum elegerunt, qui sacris praeesset, ut
patet ex alio lapide a Mario rellio allato. Antinoi vero templum , quod Neapolitani huic niamini dicarunt , fuit tibi nunc adsurgit S. Ioannis Maistris aedes, ut infra
rhe,uia Iona. Fuit etiam Neapoli alia Phrair a sub Ionacorum no, mine: hinc Prostat vetustum maritior, ex quo etiam Aristaeorum aliam Phratriam extitisse liquet. Reinesius hu, ius saeit mentionem Clas. IV. num. 6.
Quo tempore Ecclesiae S. Petri in Vinculis sundamenta iacerentur , marmor fuit effossum, ex quo helchabitasse quondam Panclidarum , vel Ρanelidarum Phra triam colligitur. Videsis Mariorellium Theca Calam. torti. II. pag. 676. Cl. Ignarra De Phrat r. c. 7 Latiaribus characteribus lapidem affert , qui ad Herculanensium hpectat regionem , ubi fit mentio cuiusdam Munatii Concessiani
Coloniae patroni. Laudatus auctor mascula erudition o probat, hunc vocem Herculanensium non referendam es.
pe opido uercula deo, hed Noapolitanae urbis regioni, ia
214쪽
to, Herculanenses cives, civitate Neapolitana sortasse donati, se recepera ; ac 'inde Herculanei nomen accepit nova urbis regio , eaque otiam primariae, atqup splendidissimae nomen usurpavit. Plura si quia cupit, adeat Marto rellium loco ante citato, Lasenam , Deli' antico Ginnasio Napolitano, et Ignarram praecipue, qui in opere quod inscripsit de Palaestra Neapolitana accuratissime hanc tractavit materiam.
De Gymnasio Nevomano , ' de 'Thermis , deque ea-rtim striwtura , de Theatro, de Metronactis schola,
de Circo , de Ltidis , de Pancratio , de itidis Augustalibus , de Ephebeis ι deque ludo Lampadico.
Ex antiquis historicis compertum habemus, eximias magnasque urbes , ut Athenas , Neapolim , aliasque olim Gymnasia habuisse ; nam apud quamvis urbem nobilem ea magna snere aedificia , in quibus ludorum variae spe .cies exercebantur. Hoc autem publicum aedificium ad id destinatum negat Cl. Mariorellius Theca Calam. lom. II.
pag. 573 et seqq. suseque probat, marmor illud Titi Vespasiani filii , quod hodiedum mutilum legitur Graecis , necnon et Latiaribus characteribus in loco, quem voeant ii Bollo delP Annuoiata, Theatro adfixum , non vero Gymnasio fuisse. Hoc enim iuxta eundem auctorem haud fuit peculiare aedificium , idque est nomen γενtκον:hinc id probat solidis veterum scriptorum testimoniis.
Verum enimvero contra eundem Plures adsunt antiquOrum auctoritates , ex quibus satis superque non solum Neapoli, verum, etiam et in aliis celebratissimis olim Graeciae urbibus . Gymnasia extitisse colligitur. Contra. Mariorellium duos asseremus recentes auctores, LRgenam
qui opus illud elucubravit deli' antiso Ginnasio di Myosi, in quo satis belle doeteque probat , aedificium istud quondam in hac urbe fuisse. Lasenam est secutus Cl. Ignarra, T. I. a
215쪽
qui in alio opere , quod exaravit da Palaestra Ne poli. . tana , de Gymnasio verba sanit. Nos igitne duobus hisee ducibus, de eodem primum breviter dicemus; inde de Theatro , de Circo , de Thermis , deque Ludis. Urbs Neapolis a Graia origine ut saepe indicavimus ) illius geniis cultum , et mores usurpavit: atque inde deos ipsos ea eoluit, quibus Graeci templa dedicarant , ludosque ipsos edidit. Hinc et ludorum variae spe. eies ibidem introductae , et publica aedif1cia ad id operis destinata e nindamentis erecta suerunt. Cum igitur Neapolis Giaecorum viveret moribus, inde ludi fieri so- Iiti in Atticis urbibus , in eadem celebrati suere simili more, atque instituto. Variae erant ludorum species , quae in Neapolitano edebantur Gymnasio, et duae praesertim Gymnicum nempe . et Musicum certamen nuncupatum. Gymnicum vero Neapoli fiebat quotantiis , ut patet ex Lycophrone in CasMndra V. II9.
Hoc publicum aedificium in eo urbis loco i suit.
ubi nunc adsurgit aedes D. Nicolao dicata. vulgo ai Caeserti , ubi Thermae quoque extitere. Gymnasium vero a Graecis splendidissime fuit erectum variis ordinibus e Praeter enim magnas porticus, intra quas commode erat 'deambulandum , fuit etiam Palaestra, ubi athletae seipsos ungebant , et pulvere conspergebant. Hoc autem aedificium ex pretiosis constructum marmoribus , atque Picturis suit exornatum , quod po,tea terrae motu conta P sum , inde a Vespasiano suit restauratum , ut ex marmore mutilo patet Graecis, Latinisque characteribus se- 1 Hoe fuit in ea urbis parte , ubi aquarum aderat abun
dantia: et re sane vera circa hane vetustam fabricam magnae adhuc aquarum scatnrigines adsunt non Solum subterraneae ,
verum etiam non procu magnus laus dictus M Scam ω pro illorum temporum Gymnasii opportunitate. Apud Graios in more fuit positum , ut prope Gymnasia aquarum esset copia ad varios
216쪽
Quod ad Gymnasium attinet, dieendum , hoc illud
ipsum suisse, de quo loquitur Suetonius in Nerone e. at quo ipse imperato' eadem ipsa die, qua murem Agrip-llinam inhumane apud Baulos necarat, se contulit ad athiselas inspiciendos quam maxima spiritus hilarilare , ani. Inique tranquillitate. Hinc tantam animi delectationem in iis percepit ludis, ut Romae aliud huic simillimum aedificium construendum Curaverit.
IIoc igitur Gymnasium in ea urbis suit parte, ubi nune dicitur S. D cola at Caserti ut ante diximus
quod confirmat Celanus , Gior. III. qui narrat suo aevo Plura in subterraneis huiusce sabricae rudera invenisse equin etiam Thermarum reliquias vidisse, Hoc vero Confirmatur ex D. Gregorii Papae auctoritate lib. II. ep. 59meutionem facientis viae Herculanensis. Fabius Iordanus Ilist. ΜS. haee de Thermis seribiti Alia etiam inter Nolanam, Capuanamque piam fuere loco, quo a nom Pras' torto Fuνcillam aditus patet Dim Petro appellato. Harum
Mestigia maxima ei parte etiam nunc extantia iuxta porticum Caserianam, re intra ricinas aedes eximiae magnitudinis , et in lendoris apparent. Ea insuper urbis pars a recentioribus seriptoribus Regio Thermensis prope amphi-ιheatrum appellatur. Hi ne apud Lasenam , Ginnasio di Napoli pag. 38i sic habetur: Ecclesia S. Sergia, et Bacchi in platea amphitheatri in vico Seccarino ad portam Furcillae. Ex quibus verbis haud coniicere debemus Neapoli quondam amphitheatrum fuisso r hoc enim vocabulum Batharorum aevo pro Stadio suit usurpatum; quae Gymnasii pars erat prope Thermas. Videsis Cl.
Non procul a Gymnasio reperta fuit in vetustis qui- basdam subterraneis inscriptio allata ab eodem Ignarra loco citato anno MDCCLXl V. Neapoli prope Nolan mP rtam , quaeque nune prostat in S. Mariae AEgyptia Cae parietinis secus viam publicam. Ea enim fuit posita
cuidam T. Flavio Ariem loro Ad an eo Antiochonsi, qui
217쪽
zo vicit certamen magnorum Capitolinorum primo actum. Sed quia laudarus Graecus lapis est longiusculus, et ab Ignarra illustratus , idcirco lectorem ad illum remittimus ibidem. Duao vero in hoc Gymnasio peragebantur ludorum species, nempe literarum schola in qua philosophi, rhetores , poetae , aliique viri docti addiscendi causa , et
edocendi quamque solentiam conveniebant: alterae ludorum species erant Gymnicae: a Graecis Παγηρῶυὴ , et a
Latinis Quinquatria appellatae . qui quidem ludi ad quinque exercitationes redigebantur , Cursus nempe , Luctae , Saltus , Disci, et Pugilatus. De hisce infra. , Schola intorim Neapolitana dubio procul alias omnes cum Graeciae, tam Italiae, ceteras superavit urbes, hominesque apprime eruditos, sapientesque ellormavit. Ibidem enim primos o Graecia viros philosophos evasisse scimus, ut sileam celeberrimos aureae aetatis poetas. Hinc constat Virgilium in Neapolitano ludo se efformasse: ipso enim heic plure s annos fuit moratus, ut te- . statur in fino Georgicor. Haec urbs tam celebris in literariis evasit exercitationibus , ut praeter allas una in. ter ceteras usque fuerit Commendata. Iam illa ex sit aptos ut ita dicam ) origine , scientiis omnibus sese addixit.
Et ut doctissimos cuiuscunque aevi , et cuiuscunque regionis viros praeteream, qui heic turmatim Convenientes ,
in pubi cis ludis sui experientiam iaciebant , Statii poetae auctoritato liquet suo tempore Graecanica lingua , necnon, et Latiari Neapolitanos adolescentes ita celebres evasisse , ut cum Graecorum, tum Latinorum auctorum, et praecipue poetarum in Gymnasio certamina inierint , quin et praemia deposuerint. Vnus prae ceteris asse latur
Sta iii pater , qui in Neapolitano ludo pueros in Homeriana lectione instituere coepit , ut canit ipse filius Silv. lib. U. car. III. v. I 46 et seqq. Hinc Neapolitani ΠΟ-merici salutati eo tem l ore suere. Demum tam Graium sermonem assequi studuerat Statii pater, licet adolescens, ut filius canat ibidem digito mos stratum fuisse tamquam Diuitigod by Corale
218쪽
ceteris exemplum pueris. Hine etIam dicendum non solii mNeapolitanos Graeco locutos idiomate, verum etiam mo
res , usus , et omnia Graecorum instar usurpasse. Eorundem insuper omnes nummos ex IIartorellio The a Calan . pag. 488 semper Graios fuisse constat iisdem insculpti scharacteribus, non solum prima tempestate, sed usque etiam dum urbs graecissavit. Capacius Hist. Neap. lib. II. c. Iaet Ignarra Pal. Neap. c. 2o nummos asserunt Neapolita nos , qui Graecis characteribus sunt cuSi.
Iam supra diximus , Thermas suisse in eodem loco sitas, quo et Gymnasium. Celanus, Giorn. III. prae ceteris patriis scriptoribus id probat, et ipse antiqua ruit
ra in subterraneis vidisse testatur. A Graecis Θερμε, a Latinis Balnea dicta suere. Strabo libro U. Geogr. ea Mdem maxime commendat. Suetonius etiam in Nerone e. 2O earundem mentionem iacit: narrat enim hunc Imperatorem Neapolim advenientem primum in Theatro cantasse , hinc ad Thermas transisse et en eiusdem verba Sumpto etiam ad reficiandam υOcem breDi ten ore; in aliens secreti a balneis ad Theatrum transit, mediaque in orchestra , frequente PVulo mutatus. HaeCvero balnea duplici suere specie , naturalia nempe, et artificialia. Naturalia illa suere, quae passim in nostra rogione , et praecipue super Neapolitanum Craterem adhuc adservantur ; artificialia vero illa, quae ab Graior uin, et Romanorum arte , luxu ubique disrufo , in hac urbe a discata suere. Eadem autem Gymnasium prope erige uda
Curatum est et circa quem locum adhuc in siit, terraii eis tubos , et sistitias olim, et aedificium quod tarn vetustum ad thermarum formam adspectasse Celanus idem testatur ibidem. Has vero Thermas ad Gymnasii similitudinem constructas fama est v eae nempe quaedam porticus erant , in quibus liraeter in mimeras cameras ad ignis, et balneorum usum , hiemali tempore iuvenum fiebant certamina , et aliquando etiam gymnica. Magna inde et spatiosa erant
loca ad iuvenes exercendos in lucta , saltu , aliisque id
219쪽
genus tertaininibus. Hi ne iihI multae ad eonfahit landum sedes; Κopi i: , ubi vestes exuebant et ubi pilalia debit tur: Κο9ts V pix luctatorum Pulverem continebant. 3oc vero aedificium urbis fortasse erat praeclarissimum. Balneorum usus apud veteres adeo invaluit, et prae, serti in apud Romanos, ut necessarius prope fuerit i cum
enim apud illos caligarum usus intra urbem haud esset , et ob id nudis incedentes pedibus , ex luto, aut pulvere sordes coii traherent : hinc balnea quotidie frequentabant. Naximus inde halneorum usus , et luxus. Quicunque ad balnea ventitabat , oleo , et pretiosis unguentis se ungebat. Ex aerario equitibus hoc subministratum innuit Suetonius in Nerone c. hoc modo: Dedicatisque Thermis; at, que Gymnadis , 3snatiιi yusquct, et equiti Olctram prias , buit. Ad haec utebantur strigilibus in ipsis balneis ad raden. das nempe corporis sordes . sudoremque emittendum. Persius Salyra V. v. I 36, et Iuvenalis S lyra III. v. a 6 rde hisce strigilibus mentionem faciunt. Plura de Thermis si cupis, earumque usu, Pitiscum Diction. Antiqq. Rotm artio. Therma , Borrichium An- iq. urb. sac. c. si vaccitim De Thermis antiquorum , et Thesaurum Antiqq. Roman. Graevii tom. X u. consule. Hoc unum de eodem aedificio dicendum superest, illud magnificentissimum , et epatiosissimum fuisse in hap irbe; at hodiedum nulla quidem restant vestigia, quinet memoria prorsus obliterata, cum tanta saeculorum longaevitas, Barbarornm immanitas, et nupera praesertim
aedis ei a loci faciem omnino immutarint. Prae ceteris publicis aedifieiis Τlaeatrum Neapolitanum etiam omnium fuit magnificentissimum. Tacitus An, nai. lib. XV. c. 33 hoc terraemotu conlapsum refert, dum Nero caneret. En auctori verba r Nevolim quasi Graecam urbem delegit . . . Ergo Contra tum vi, danorum vulgus . et quos E Proximis coloniis, ol municipiis eius rei fama cisctrat: quique Caesarem Perhonorem , aut varios urtis sectas trιr , etiam malistimmanipuli Theatrum Nevolitanum complent. Illic ρω,
220쪽
et secundis numintibus eυenit. Nam egresso qui affuerat ρvulo , Uscuum , et sines ullius noxa Theatrum collusum est. Ipse autem Imperator tanta canendi libi. ditie suit captus , ut cum modulatas Alexandrinorum aCeellisset laudes, qui Neapolim consiuxerant, Alexandria plures evoearit , quos postea Romam adduxit. In Neapolitano deinde Theatro tantam gloriolam suit prosecutus , ut ne veritus quidem sit, quin sacras coronas adipisceretur. Hinc Suetonius de eodem , atque motu terrae ita memoriae prodit in Ner. c. ao. Et prodiit Neapoli primum , GC ne concusso quidem ruente motu terrae Theatro , ante cantare destitit, quam inchoatum Pemromereι νωον i). Ibidem saepius , vi per comPlures cantaυit dies. De hoc terrae motu Seneca narrat Quaest. Natur. lib. IV. c. I. Po eios celebrem Campaniact
urbem . . . . desedi ct terraemolia . . . audivimus . . et
Regulo , et Virginio Coss. . . . Herculanenris Pars mit . , . Nevolis quoque Privatim multa , publice nihil amisit , Ieυiter ingenti malo perstricta. In hisce laudatorum auctorum textibus magna apparet discrepantia. Taeitus inter alios Nerone canente hoc Theatrum labefactatum tradit. Seneca haud haec narrat, sed tantum ait, urbem in privatis potius , quam in publicis desedisse aedificiis. Hic auctor eo ipso scribibat tempore , quo haec gerebantur. Tacitus e Contrario suam Consci ipsit Annalium historiam aliquot post annos. Hinc concludendum Senecae auctoritatem esse potius accipiendam :aliter enim evenisset, ut Nero haud cantasset amplius in Theatro , si hic motus terrae partem aliqnam labefactasset : quin imo ex supra Iaudata Suetonii auctoritate, evi- 1 Nαμ- nihil aliud indieat . quam earmen in honorem
deorum compositum , musicis modulis instructum , qtiod ad tibiam , vel clibaram canebatur : saepe in Apollinis. uorem fie- Ial ; unde Fh ικοι est dictus.