장음표시 사용
231쪽
eie coluere. Nullus est qui ignorat, maiores nostros commercium opportunissimum ultro' citroque cum omnibussere gentibus , et praecipue cum Alexandritas exercuisse, qui urbem appetentes, mores suos introduxere. Inter alia
Alexandrini hunc deum patrium invexerunt et unde postea illa gens Neapoli adeo excrevit, ut temporis i progressu etiam Alexandrinorum Phratriam efformarit. Parthenopaei vero eidem numini templum s ut sertur ad Plata-monium antrum, nunc Chialamone secus Plagam Ol3mpleam , vulgo Chia , dicaruut. Sannisai ius hoe indicasse videtur Ecloga v. v. 5. Sieuti Neapolitani Hebonem , sive Solem, sic et Lunam eodem moro prosecuti suere. Hare igitur suit ab illis sub A περειδοs nomine eulta. Hinc maiores eidem templum in urbis medio ordine Ionico laedifieandum curarunt: quod fuit ubi . nunc nobilissima adsurgiti S. Mariae Ma toris aedes, vulgo S. Maria delia Pistra Sama. Et resane vera Celanus , Giorn. II. ceterique patrii scriptores tradunt, quo tempore huius Ecclesiae sundamenta a D: Pomponio Neapolitanae Ecclesiae Praesule iacerentur , disiecta plura Dialiae templi ruderas fuisse. Conspicitur
adhuc laterieti operis pars si), ubi nunc est Ecclesiae
turris campanaria, mim ii Campaniae, quae vetusti templi magnificentiam praesesert. Apud nostrates vero Dianae sacerdotes celebres evasere, qui sub Dianarum nomin salutati fuere. Quo enim t cmpore iratum credebant timmen , iidem tunc facibus accensis per urbem discurrebant vagantes. In hisce ritibus multa. patrabantur : inter alia carmina quaedam canebant. Temporis progressu eversa Ethnicorum religione , et Christianorum' introducta , ni-
i Hoe opus laterilium est, pars vetustae Campanariae tueriris a D. Pomponio aedificatae , in cuius basi restant adliue
plura antἰqui templi marmorea frusta. Colan is quasdam subterraueas cameras Suo aevo , et Plura vasa Graeco opere , et, Graecis aharaeteribus reperta fuisse narrat loco ante citato.
232쪽
II stilloseesus Dianae saeerdotum ritus , et praecipue carmina atque praestigia haud deperdita, neque adhuc apud vulgus immutata fuere. Hinc crediderim illorum speciem sequiori aevo extitisse, et nostra fortasse tempestate eas fomelias , quae vulgatim sub Ianare nomine veniunt , auam derivasse a, Dianae sacerdotibus Originem.
Non procul ab S. Mariae, Maioris Lelesia adsurgit
Ioviani Pontani aedicula , in qua plures vetustae leguntur Graecae inscriptiones, Latinaeque , quas asseri Carletius, Topygrasia di Napoli p/g. I79, et noster Ignarrae ommentario. illustravit in opusculis. Cererem quoque Neapolitani coluere, eiusque sestus dies quam maxima peragebatur pompa, laetitiaque. Iabis sacris prae ceteris facibus Meensis per urbem curre- batur. y unde repraesentabatur Ceres cum Baccho, quaeraPt in .siliam Proserpinam taedis per orbem quamierat . accensis , i imposito ealatho supra currum :simul virgines
prodibant , i ut scribit Capaciun lib. I. c. I A et ut pro stat ex tabula reperta eum epigraphe, quam Latine reddit Mariorellius Theca Calam. tom. II. pag. II1. Cela. nus hoc Cereris templum suisse ait, ubi fuit aedes S.
Mariae, Rotundae dicata in Regione Nili: prope Ecclesiam duos lapides ad Cereris templum pertinentes erude- 'ratos idem scribi t. In Cereris . tandem festis peragebatur ludus, Lampadieus ante descriptus, ut constat ex Statio Silv. liti. IV c. 8.Dioseoridum templum , nempe Castoris , et Pollucis perantiquum Neapoli censetur, quippe quod etiam illorum , cultus ex Graecia derivavit. Verum ex insemptio se , quam ante retulimus huius libri eap. IU. Dio. scoridum templum Augusti aevo a Tiberio Iulio Tarso eiusdem liberto restauratum suisse liquet, quod ex an liquitate labefactatum Iulius ipse Tiberius in eorum honorem magnificentius excitavit. Templum hoc celeberrimum , .atque splendidissimum fuit ἱ prout enim adhuc ex , eius, apparet ruderibus , nihil eo nobilius esse potuit. Intercolumnium enim Corinthio fuit opere , uti ex qui
233쪽
abusdam collamnis nune in Donie' novae aedis S. Pauli videre usi :i tu vetusti templi fron in plura eranu deorum simulacra opere anaglyptico. Inter alia Apollinis imago ; Tellus ad dexteram cornu. copiae tenens, aliaque id genus conspiciebantur. Iacent in sola Castoris et Ponlucis suti creditur ) ex marmore trunci ab eiusdem terripli veteris aggestionibus eruti anno MDXCI nudi elamydatique. In templi trabeatione Graeca epigraphes olim
Iegebatur, quam ante retulimus. Sunt qui seribunt haec duo Dioseurorum signa eorruisse eo ipso tempore, quo Apostolorum Princeps D. Petrus Neapolim advenit, atque hac pertransiit: mutatunc ea numina ad Apostoli praesentiam statim ad solum suere prostrata. Vbinam eae statuae collocatae fuerint olim, utrum. ad templi frontem, an in ipso templo, incerta quidem res est. Hoc templum magnificum suit, et sortasse urbis antiquae nobilissimum aedificium : nam anno IU. et M. supra sesqui millesimum quo tempore vix ingentia adhuc templi supererant rudera, Tuneta reum Begem Muleassem Neapolim invenientem, et Genuam transgres. aurum, quo auxilium a Carolo V. Imperatore contra Ha riadenum aEnobarbum impetraret , statim ac templum ad' hoc pervουnit, reliquias ingentes eo utemplantem , stupore et admiratione correptum fuisse , et lacrymas effudisse
narrae Iosephus Silos pag. ao, Histor. Clerico p. Regular.
' Grates debemus Bev. Patri Valerio rigano , qui in Uist. III S. oui titulus , Belaaione d alc uni sat si della Re .ligione Teatina, plura narrat de hoc templo, deque --
liquiis quae extabant adhuc suo tempore. la sua - enim
historia HS. quam paucis abhinc annis prae manibus habui novi templi D. Paulo dicati aedificationem supra
Dioscoridum ruinas enarrans , cuncta quae suo etiam aevo restabant, describiti Vetustum templum erat ubi nunc praesens est coemeterium , et ubi adhuc ingentes visuntur
ruderum ruinae opere lateritio. In novi templi fronto duae Diqitigod by Corale
234쪽
dimidiatae magnae reflant columnae ordine Corinthio , duaeque bases ad alias sustentand s columnas. Ex Diario insuper MS Rerum notabilium' Domns S. Pauli R., P. Antonii de Angelis , quod servatur in Archivio eiusdem Domus Theatinae S. Pauli, confirmamur de horrendo mota rerrae, qui aecidit amo MDCLXXXVIII. Penteeostes vigilia hora diei XXI. quo tempore' sunt 'cόnlapsae eq-lumnae quatuor, et epistylium, quod Graecam sustentabat inscriptionem ante reeitatam , aliaeque intactae suerunt. Citatus metor narrat; hunc terraemotum adeo vehementem fuisse, ut plura urbis aedificia corruerint. Eaver. civium pars, quae secus erat viam, in ipsum atrium
D. Pauli Ecclesiae aufugit , ubi Castoris, et Pollucis templi adsurgebant eolumnae r XXlI. heic homines sub ruinis sato perierunt. Eandem Do Pauli aedem D. Caietani, qui pluribus id temporis super aera visus, a terraemotu miraculo servatam tradit idem seriptor. Memoriae tandem prodit Chronogrophus anno ΜDCCXiI. quo tempore B. Andreas Avellinus Sanctorum albo fuit adscriptus , duas alias columnas , quarum in praesentiarum tantum restantia sessuisse ablatas : ubi in vero eaedem fuerint colu
Priapum qu uiue deorum impudentissimum Neapoli. tani studio prosecuti fuere. Huic aedem dicarunt maiores nostri' prope Cryptam Pausilypanam , ut scribunt plures patrii auctores si . In eo fama est sacrificasse foeminas nocturno tempore, ut legere est apud Petronium Satyris. C. II - . Eiusdem sacerdotes Ithyphallici , dicebantur. Hic Deus horiarum tutelare sui ι numen , ut est apud Virgilium Georg. IV. v. 4to et Catullum lib. Il. Epigr: 2o.
Aliud tandem templum est illud quod Neapolitani
toni. VI. pag. 248 et seqq. lioc Priapi iunipium , hi Quartillae Crypiam alio in urbis Ioco ponendam autumat, in regi oue nem-m Furcillensi vel in ea vicinitate.
235쪽
Antinoo diearunt. Hoe adsurgebat ubi nunc dicitur S. Ioannis Maioris Ecclesia. Poninnus si) l uius mentionem sa-cit hia verbis r Iradrio si tant hin ire u ita seroxima Portam , qmae ad mor' ferebiat,' laedis mit mirae am. plitudinis , idqus . Asatea conlusum. ab hylequentibus eat principibus instatinatum; de Bello Neapol. lib. VI. Fa-m vero est Imperatorem ipsum cuiusd4m adolescentis Antinoi nomine adeo amore captum, ut eidem templum
excitarit. ηoo vero ad mare sa): suit situm. Evulgara po- tra Evangelica praedicatione , eversis nudique idolis , et ubique diffuso Christi norum cultu, boo D. Ioanni Prae. cursori suit dicatum. Atque i haec satis sint, quae de Politia, patriis Diis, templisque a isdem: dicatis erant dicenda. ,
a 3oi nara g. ili no Pontani au oritatoini salsam esset yrobat , et IIauria inim nunquam Antinoo. temPl uiri tSacrasse, ut produnt omnes patrii auctores : ;dque coniectat laudatus auctorex' Spartiano in hins vita u. iv vii .'lanium Neapoli Hadrianum Demarchi honoro habitum luisse scribit. t i .
αὶ In dubium haud vertendum est, qnta q-ndam 'mare huc usque pervenerit. In eo enim loco, qui adhue' His di
Porio vulgo dicitur, mare e lendebatur adi Ecclesiam usque S. Ioannis Maioris supra collem positanti. Ibi reapse suit antiquus urbis portus : adhue Celani a ovo vetustae Phari Neapolitanaapars aderat, ut narrat Giorn. IV. ot ad radices coli .s S. Marcellini , vulgo uontemne repertos ann illos, quihus naves alliga hantur. in subterraneis quiliusdam parietinis di suetos x quondam fama est. Ad Murvati forum in alii si subterraneis siclinianus Di Elon, etc. artic, NUM , mari antissu vestigia , nempe renam. et testaceos adsppctasse testatur. Lx dictis liquet mare quondam ad haec usque loca pervenisse. Ad quam autem urbis partem suerint eelebres porticus, ubi tot tabulae a PhilostratS lib, I. Iconum descriptae, et ubi tot Graecae artis monumenta isdservabantur, haud iclaxo p tescit. Cr diderim ipsas tuisse, ubi sortassis scapolitanas moles aderant ,
qtio loco uinis aedisicia adsurgebant nobiliora. i. Diqitired by GOrale
236쪽
Amoenissimum nunc terrarum orbis angulum deseri- here est animus , Pausilypanum nempe promontorium. Si nominis prinium vim spectemus, hoe a cura, et καυα, , 'relinquo descendit , quia tanta est eius amoenitas , ut qui ad illum accedunt locum statim animi
moerorem , curasques a se avertere cogantur. Cum vero
mari immineat ex parte dominatur Neapolitanum Craterem, ab oriente Neapolim res,lci urbem, subiectosque vicos ad Vesuvii Pedes silos , nempe Leucopetram , ubeum S. Ioanάis 'a Teducto , Porticensem , et Resinensem villas , Herculaneum, ex Pompeios. Praeterea ex alia parte Picentinorum catenam prospectat, Stabias, Vicum AEqueu-sem , Surrentum. Massam Lubrensem, et Minervae promontorium. Ad 'occidentem prospicit Leucogaeos colles , Puteolos , 'Baias , et Misenum Romanorum quondam classis stationem. yicthum vero mare exquisitis abundat piscibus , omnique 'delicta ruta tenere, qua parte praesertim sinistrum alluit promontorii latus, aedificiorum frequentia , elegantiaque celebratum , cum ei adiaceat olympica Plaga, vulLo Chicis. Io ipso eius. mari adsunt parvae insulae quarum. prima est Megaris , sive Megaria , vulgo Catia dere V o quae hysimo terrae nunc adhaeret , et e regione parvum adsurgit promontorium nomine Echia , hunc Pieta0 ilcone Capreas contra. Euplaea est propius, nunc Mare Piano, Ε λεὶμ , quae a
i in Noἡ ptq ul hine montem ascendentibus sit Obviam magna crypta , quam Seiani vocant indigenae, la gratici di Sejano. IIaee enim plurimn aquarum alitivionibus: vicitiarum rupium iudies oppletur; ipsa soriasse a Lucullo suit aperta. Duiligod by Cooste
237쪽
felici navigatione nomen aceepit e Alexandrinae enim naves olim Puteolos petentes, ea urbe conspecta velliti fausto omine , felici se navigatione usas laetabantur. Hinc Statius mei nia lib. I l. 4ilv. c. 2.. V. 79 . 'Dido υagis otnen, felix Ulaea cariΠιε. .i Creditur thi olim venerem adora vana ., ostendunt aliquot templi ruinae, unde Statius cecinit ibidem
Et placidum Limon si , mran que Umqueco carinis. Prope Limon alius adi acet scopulus in loca, qtaxm appellant Ia GaDla , sub n8mine .scholaeti Virgilli, Io .eo
restant ud hiic plures. Vetustae. fabricae opere ut eruio, ex quibus quondam' heac suisse' thermas den ustrat tr. ut e T. porticuum reliquiis adlaus viae re est. Hinc. A nostri libus Sehola dicitur locus isse, dum a Vitruv o lib' U..c. IO pro thermis accipituri, vel forsitan etiam a vicino Vir
diedum .locus hic a Ne psitanss aestate e0Rhe oapo byβ ,, et ebrietatibus Satis .celebratur. I . l , inde Put ςolos 'eo adest i es s .insula , qt ad e' proximus amaenus scopuliis Linaon , ut ebniecist Que ius Ita l. an s. lib. IV. a eas allata Statii auctoritate fortassis, cum alterius insulae nullum reinaneat . vestigium ,
quae nunc dicitur Io Sporgat' paut Arizaretio . quo
scilicet ab extremis orἴs 'Onerariae a Diaetu ut naves . et
sertim Apama , quae Pomen BCeepitu, quia cie illa maxime delectantur apes, 't Rinitis tradit; Hi,t. Na-
238쪽
tur. lib. XIV. e. I. Hunc uvam aliam non esse eredo , quam illam , quae a nostratibus salutatur Mus Iesu , a muscarum nempe tellis. Laudatur etiam in hoc monta
uva Duraeina et haec nunc dicitur Duraca , quae etiam ab antiqnis in more suit posita. Fructus vero perquam ibi exquisito , et cuiuscunque
pen ris sapore surit, et eo modo , ut hodie ex iotius Cani paniae agris excellentiores aestimentur. Praetereo fi-eus , pyros , cerasos, aliasque sexcentas fructuum planis 'Ia-ur 'ias. Quoad flores insuper excellentissimos, et quoad colorem , odoremque , reapse nihil est nunc illo uberius solo. ita ut Pomona ibi potius habitasse videatur cuin nymphis, et agrieolis , qui Mic vitam selicem degunt in agris. Nihil illo litore amoenius, et piscibus abundantius: heie aer perquam purus semper ZePhyris spirat: haecitatria deliciarum est e coelum ibi dulce , mare omni biissere piscium generibus abundat, et praesertim memora ivr hoc tuus ob ostreas, ecbinos, paghuros, thynnos, ac prae cunctis ob exquisitos mugiles. Nihil vero isto litote aestate amoenius , et otiosius est. Laudantur ab antiquis iure meritoque Baianae , Puteolanaeque deliciae , sed haec loca nunc pestifera, et horrenda sane sunt ν ibique aer graveolentior, et aegritudo potius dominatur, quippe eum horum
locorum status, atque situs sit omnino a natura immutatus ob Iot nostrae regionis consi grationes, vulcanicasque materias , et ob assiduos motus terrae, quibus subiectum
Melie suit solum, aliasquae naturae vicissitudines. Ni h lergo his locis hodie lacrymabilius, alque miserabilius est. Solus atque unus Pausilypi angulus nunc ridet, et cum Baianis certat deliciis. Ibi enim passim huc illuc tot Neapolitanorum celebratae, et pulchrae adsurgunt per
litora villae . rusticaeque domus. aEstate vero toI civium huc constuentium per litus catervae iocos inter , eo inessationes , ehoreas, Plausus, risusque ad multam noctem Luna micante, sonos inter, ac symphonias cum
Neapolitanis Syrenibus concentum dulcem modulantium, atque Vlyssis socios rursus aures demulcentium adliciunt,
239쪽
zas Haec igitur Veneris sedes, atque Nympharvili domus: Cupiis 'di ininique, in quibus tot deliciae, et illecebrae reperiunt tir , quibus undique Pausi typanum abundat pro . montorium. Quid hoc igitur loco gratius , amoenius inveniri potest Z Haec terrae pars ridet praeter Omne . ovita lieic cxpet uda , alque amplectenda l
Noe vero solum locus hic a Neapolitanis nune ada. niatur , verum etiam ab antiquis, et praeserti in a Rimanis villa u heic, et sumptuosa vivaria quam magi osumptu excitata suere. Inter alias Romanorum equitum
villas ea prae ceteris Vedii Pollionis ci memoratur, cuius plures ex antiquis meminere. Plinius prae aliis hoc modo Hist. Natur. lib. IX. e. 53 2 i piscium memorandum nuPer ex mylum accepimus. Pauso pum υib.
Ia est Campaniae haud procul Nevoli: in ea Caesaris piscinis a Vedio Pollione coniectum piscem , Sexagesimum Post annum e irasse scribit Annaeus S mca. Dυobus aliis a quassissius ex eodem genera etiam tunc visenti s. In ea vero villa muraenarum vivaria extraxit Vedius Pollio , quas saeviter humanis etiam pascebat carnibus. Citalus auctor de muraenis sic seribit ibid. e. 23 Invenit in hoc animali documenta familias Vedius Pollio eques Romanus ex amicis Disi Atigvs i, et mariis earum immergens damnata mancmia, non
umquam ad hoc feris terrarum non εui cientiatis. sed qnia in alio genere torum pariter hominem distrahi , o Pectare non Poterat. Laudatus a Plinio Seneca pluribus in locis ipsius villae muraenarum vivaris, tollite saevitias i Cl. Ancora , di Poetiuoli pag. II. edit. Neapol.
, set hanc Pollionis villam supra Euplaeae scopulum ponit, ubia liuu visuntur plura huiusce labricae. rudera, et ubi proprie idicitur vulgo Mare Chiano. Verum non solum Pollionis villa fit. t super hunc scopulum , sed etiam eiusdem pars in vicina extendi ballir eontinenti , ut ex pluribus vetustarum sobricatum ruini
240쪽
a Pollione inventas probre eommemorat. Inter alia sic memorat lib. III. de ira e. 4o Dipus Augustias cum coena. ret apud Vediuva Pollionem , fregerat unus ex serpis eius cr tollisum : rapi eum Vedius iubet, nec pulgari quidem periturum rte ; muraenis obiici iubebatur , quas ingens
piscina costinebat . . . . Eparit e manibus Pucr, et con
fugit ad Caesaris pedes , nihia aliud petiturus , quam ut
a Iter periret, nec esca seret. Motus est noseitate crudelia talis Caesar , et illum quidem mitti: crotallina Omnia coram se frangi iussit , complerique piscinam. De immani εtiam Ρωlmonis saevitia idem scribit Cassius lib. Li V. qui narrat Pollionem Augustum huius villae haeredem ex
Haec ipsa villa quae olim Vedio fuerat, nunc temporis ad familiam NazEae cognomento pertinete restant adhue in illa pervetusta Pollionis vivaria. In vicino vero
mari exquisitae enascuntur muraenae.
Praeter hunc Romanum equitem , suit hele etiam Lucii Luculli villa , de qua sic scribit Plinius Hist. Natur. ii K IX. C. Lucullus exciso etiam monte iuxta Nea. polim maiore i endis, quam pillam exaedi caperat, eu-πρtim , et maria admisit. Hinc laudatus auctor de eodem subiungit : Magnus Pompeius Xerxem togatum eum v. pellabas. Et hoc procul dubio : nam hic Romanorum ditissi lius eo loci infinitos insumpsit sumptus , cum mare in terram vicinam immiserit, ut adhuc videre est in huiusce montis intrema parte, ubi vulgo dicitur L Senotadi Virgitio ubi Lucullana aderat villa. Heic loci bo-diedum adhuc restant vestigia. Varro etiam de ipsa mentionem facit lib. I l. de R. R. necnon et Paterculus lib. II. e. 33. Post Luculli mortem omnes villae , et praesertim isthaec, de qua sermo est, ad stium eius M. Lu. cultum cum tota haereditate pervenerunt. Cato Uticensis
qui huiuΑ Luculli filii impuberis suit littor, senioris Lia. aulli hixum detestans, pisces ex his Pausilypanis di traxit piscinis. Id omne narrat Plutat cinis in Lucullo . Plinius lib. IX. e. Columella de R. R. aliique.