장음표시 사용
421쪽
4eta A NEC DO TAAbτὶ τριγω ου . Pro triangulo lapice. In MS. Iegebatur λω 'πι νου . Sed quid sit lapis tritonius, nusquam me legere memini;& nemo alius fortasse meminerit. Quare scribendum τριγωνου sum arbitratus, ut fgnificetur xriangulare taxum, quamquam non ignorem , ceteros obeliscos, quippe quadrangulares, emendationi hula parum favere. Uideant alii. Oεραπευοντες. Therapeurae. Ita in MS. Codice legitur. Quo
nomine pii tant tim viri significari hoc in loco possunt. Hujusmodi autem possit esse sensus Iuliani: Quosdam audio, qui se pios arbitrantur viros, & nihilominus in Ooelisci hujus fastigio indormiunt. Quum verδ Diis, quibus sacratus est lapis ille, id summo dedecori, viatoribus, atque in icientibus vertatur, hac etiam ratione incita. tus obeliscum abducendum constitui. Quin θεραπευοι vocabulo homines Ethnicae superstitioni addictos Iulianus describere potuerit, nullum mihi est dubium. Attamen ratione potiori Christianam gentem, & praecipuε Monachos, heic intelligendos esse suspicor. Certe olim Christiani ειραπευταὶ, Therapeurae, quod idem est ac θνα-
πευγι τες, appellabantur, quum pii cultores, famulique Dei essent, ut Clemens Alexandri Lib. V. Strom. auctor est. Dionysius verb, quem Areopagitam credidere multi, quisquis ille sit, antiquissimus prose- Eld Auctor, Cap. VI. de Eccles. Hier. Christianos Monachos eodem nomine donat. En ejus verba: οἰ θμοι καθηγεαὐες ἀμων, ἰπ-υμιῶνα δε ἰερ- ἡξίωσαν, οἱ μεν θεραπευτάς, οἱ di Μοναχὰ ονη-Lοντες , ἔκ τii: του θεοῦ καθαρῶς ὐπι ρεσίας καὶ θεραπειας . Sancti praeceptores nostri diυinis eos appellarionibus funt prosequuti; alii quidem rhιν petitas, siυe cultores, alii vero Monacbos a sincero Dei cultu denon nantes, o e. Sed notissimum te ilimonium his adde, nempe, celebre quorumdam hominum, solitariam vitam in Aegypto, ac potissimum circa Alexandriam degentium, genus olim suille, qui Therapeurae appellabantur. Cujus rei auctores habemus tum Eusebium Lib. II.
Cap. XVII. Hist. Eccles, tum Philonem in Lib. de Vita contempl. Hos vero Therapeuras, sive Essenos, non Iudaeos, sed Christianae Religioni addictos fuisse, S. Hieronymus in Lib. de Script. Eccles. in Marco, & in Philone tradit, cui etiam consentiunt S. Epiphanius Haeresi XXIX. Sozomenus Lib. I. Cap. XII. in fine, Beda, Nicephorus, aliique . A nonnullis quidem eruditis viris sententia haec in dubium vocatur. At nihil nobis eorum conatus ossiciunt, quippe E Hieronymo, aliisque Scriptoribus certum fit, saltem Iulia. ni temporibus Monachos, sive Tberapeutas Christianos in Alexan. Mino
422쪽
drino agro floruisse. Quumque itidem constet e Philone, eos in viblis, ac hortis habitasse, , verδ propterea non abhorret, horum quo. sdam in Obelisco prostrato aliquando incubantes fuisse deprehensos: quod, quasi in Deorum dedecus fieret, iniquo animo Iulianus tuistit. Num verδ hi Therapeutae iidem fuerint ac Essent 1 Philone commemorati, itemque num Apostolorum temporibus Chri litanae Religioni dederint nomen, exquirendum aliis relinquo. Θειον --. Auid diυinum esse. Duabus ex caussis obeliseos quid diυinum Iulianus appellat. Prima est, quod Soli ab Ethnicis, ac praesertim ab Aegyptiis culto, obelisci plerique dicati fuerint. Praeter Herodotum, Diodorum, aliosque Scriptores, Plinius id hisce verbis affirmat: Trabes ex eo i hoc eli ex Alabandico marmore fecere Reges quodam eertamine, obeliscos voeantes, Solis Numini sacratos. Altera caussa est, quδd sacris literis, abditisque superstitionis profanae Mysteriis singuli Obelisci insignirentur. Hierogl bica idci co dici eaedem notae solebant. Nil igitur mirum, si tanta religione saxa hujusmodi observanda Ethnicus Imperator arbitraretur. Eli τι, Πόθροον. Vitiosὸ legebatur in MS. Codice εἰς τον Πόμπιων. Ab Alexandria Constantinopolim versus navigantes, in Pontum tendere dicuntur, nisi potius significare velit, Alexandrinos in
Pontum navigantes Iambere oras Constantinopolis. Και ωππερ εἰς τας τροῖας. Et quemadmodum annona deferenda.
Aegyptus suis frugibus non suos tantum populos, sed Romam ipsam, aliasque Provincias antiquitus pascere videbatur, ut Plinius in Paneg. tradit. Hinc etiam discimus, ad iuniorem Romam Alexandri. nos devehere consuevisse magnam commeatuum copiam. In MS.Cod. deest illud καὶ . Salviatus addendum opportuuὶ monuit.
Eiusdem ad populum aettimantem in Debaeo. II.
ingrediar, acclamate; sin a tem in Templa me conferam, filentium agite , & acclamationes vestras in Deos transferte . Plausus, & bona verba potiori jure
423쪽
EDictum potius, quum Epistola Iuliani, haec videatur . Populo
videlicet praecipit, ut sibi Theatrum quamquam latenter ingredienti plaudant , nequaquam ve id Templum intranti; plausus enim in Templo Superos tantum decent. Alius tamen esse possit sensus, si pro acclamare, agite, & transferre legamus acclamatis, agi-ris . ac transfertis; tunc enim fgnificat, populum E Iuliano corripi, qudd se in Theatrum clam ingredientem acclamationibus excipe. rent , silentium verb in Templo agerent. Qui sensus 1 MS. Cod. probari videtur, in cujus fine habetur ου γρῆ ουπιν, hoc est non amant: quasi dicat: cur plausus vestros ad Numina transfertis, quae hujusmodi acclamationibus minime delectantur, aut indigent 8 Nihi. lominus prior sententia magis titulo consona videtur; quippe haec ad populum dicuntur non silentem in Templo, sed acclamationibus faustis Iuliano gratulantem: quod versutus Apostata se improbare Ggnificabat, ut gloriam potius Deorum, quam suam quaerere videretur. Quare sustuli illud ἡ ex χρὴ ου πιν, & scripsi ευphμηπαντα, pro
Eb θῶ πιλαίω. In Dchaeo. Templum Fortunae dicatum, seu Τυχρος rii D, Tychaeum fuit. Tale Templum Constantinopoli ex si ru.ctum aut a Byzante, aut ab aliis, tradit Hesychius Milesius, &Zogimus Lib. II. His i. pag. 387. Clarissimus tamen Du, Frelatus in Constantinop. Christiana Lib. II. Cap. IX. non Fortunae Templum, sed Simulacrum dumtaxat Constantinopoli excitatum arbitratur. Cui consentire vix possum, tum quod hinc discamus, Vchaei nomine Templum aliquod esse accipiendum, quum infra σα ἰερ hoc est, Sacra ibidem fieri, atque , pcpulo acclamationes dari Iulianus assi mei; tum etiam qudd Socrates Lib. III. Cap. XI. Hist. Eceles scribat, Iulianum hostias immolantem Fortunae in Basilica, in qua eiusdem Fortunae, seu Tυχης, positum erat Simulacrum, E Mari Episcopo Chalcedonensi objurgatum fuisse. Accipe huius verba; θυ-
cephorus Callisti Lib. X. Cap. XX. 3c Suidas V. Mares . Hanc quidem Tυχην pro Genio, non pro Fortuna, Valesius, ac Du Fres nius
424쪽
accipiendam sunt arbitrati, ideoque Debaea interpretantur Templa Geniis publicis posita. At dum concedant, Debaeum fuisse Tem
NOTAE.EPistola haec Delio natatore indiget. Aut aliquid desiderari, aut
aliqua verba corrupta heic esse, censeo. Fortasse pro μχοi in duobus locis legendum est οἰκων, Sc tunc iste sensus extundi posset rSi leon, qua me gra/sca us es, mea non esset, venia fan/ te di gnum putarem. Sin avycm mea esset, mrbique aliqua ex parte responderes, Deos ferrem oec. Iuliani effetiem Pictor quidam delinearat, sed fortassis inconcinne, formaque Iuliano aut minimε respondente, aut alia quam ipse vellet. Hinc illum Imperator obiurgat. Quid porro sit Deos ferrem, imὸ potius Dii me ferrent, libenter me non assequi fateor. Id noverat pictor unus. Attamen dicam, Iulianum fortasse unli cum Diis, sed ineleganter, pictum fuisse, aut etiam non Imperatoris, si ve Philosophi, sed Numinis specie. Auctor est Sozomenus, Iuliani viventis imaginem pingi consuevisse un, cum Iove, Marte, ac Mercurio, ut idem honor sibi ac Diis haberetur: quod etiam testatur Nazianzenus. Aliunde etiam intelligere possu.mus. Iulianum sub Numinis alicuius vultu se pingi fecisse, uti o. lim Domitianus, Commodus, aliique praestitere. Hinc aliqua lux affulgeat. Eiusdem ad Pictorem. III.
hi fuisses gratificatus, venia dignus esses. Sin autem haberem, neque uterer, Deos ferrem; imbpotius Dii me ferrent. Tu verbruare alienum mihi habitum d misti, d amice Qualem me vidi. sit, talem etiam pingito.
425쪽
ρασκευοτε, και προθυαία δυο ιν θα - τερον βεβουλευτω , ἡ Ο χμων -
χίας τα μίγισα διαπραξαμέν- , καὶ τὼ δμιοτατα διανοεμενους τους α πιπαλους , ὁ τουτους χειρωσαμενους ,
βαρgάρους ὐτο του ἁβροτάτου, καὶ
celerius quim sermo, dextruram contra Persicum furorem obaris mans; noster enim bellicus appa. ratus , animique promtitudo alimrutrum constituit, aut naturae de.
bitum persolvere, postquam in pla.
na Parthorum expeditione maxima confecerimus, atque advers rios gravissime affecerimus. aut iisdem in servitutem redactis, Diis nostra gubernantibus, in patriam reverti victores, trophaeis advensus hostes statutis . omnem igitur desidiam , atque tergiversationem abjiciens, Divumque illum Comstantinum,& nobilium facultates, quas in te non solum, sed in tui similes barbaros mollissimus, ac annosus Constantius olim exhausit, pro nihilo ducens, nunc tibi Iulianum Pontificem Maximum, C/esarem, Augustum, Deorum azMartis cultorem, benevolum facuto, qui & Francorum, & Barbarorum perditor, Gallorum verd, atque Italorum liberator est. Quod si aliud sori ε cogitaveris : audio enim te versutum esse, malum qu militem, & superbum, ut res ipsa mihi fidein facit, quum hoster quemdam publicae utilitatis apud te latitantem abscondere, atqu
426쪽
4 7 interim hoc differre propter belli
fortunam videare: Nobis satis est morum auxilium, ut hostes cun. Hos internecione deleamus. Si verb aliud Fatis placuerit horum enim potestas Deorum voluntas est securἡ, & sortiter hoc feram. Scito tamen, incensa tibi landitur domo, atque exciso Armeniorum Imperio, te Persici furoris appendicem fore. Communem vect te. cum calamitatem subibit Nesibio. rum Civitas, coelestibus Diis hoc olim nobis praenunciantibus. NOTAE.ΡErierat egregium hoc monumentum, quo teste ad Iuliani Parabatae impietatem in Christianos, & jactantiam prodendam usi
βριν, ἡ β λασφημειν εα μὴ θέαις σπουδά ων εἰς τον Xρι ν τῆτο γὰρ εἰά θω παρ εκαςα τολμῆν άπεκόαταπεν ὐποδηλων λ ουκ ἐπαμυνοι ον 'εθαι Θεω ολιγωρουντι τῶν προτεταγμένων. Quae ita Henricus V lesius Latinὸ reddidit: Scripsis praeterea Arbet Armeniorum Regi, oe socio Romanorum, ur iuxta fines Persarum ipse oecurrere . Eua in Dissola postquam ultra modum glorious effer, ae se quidem sese extulifer, ramquam imperio idoneum, o Diis, quos eolebat, acceptum d Constantium verὸ decesserem suum, ut ignavum, oe impium vituperasser, contumelios admodum verbis ei minatus est. Et quoniam eum Christianum esse accepero, contumeliam exaggerans, aur i.
Chrsum impia sequi gestiens id enim subinde praesumere solabar
cum fastu, oe iactantia ei denuntiavit, Deum illum, quem colebar,
427쪽
Haec eadem a Sozomeno mutuatus est Nicephorus Callisti Lib. X. p. XXXIV. quae tamquam Epistolae hujus argumentum inserviremisunt, quamquam ut verum fatear nonnulla heic desiderari vi. deantur, quae Sozomenus legerat. Certum nihilominus est, vel eo. dem Sozomeno docente, innotescere tempus, quo haec Iulianus ser, psit, Annum videlicet Christi 363., quo expeditionem in Persas A. postata suscepit suae vitae funestissimam. Singula nunc persequamur. A σπάκη. Arsaci. Scribendum fuerat Α σπακίω ' hujusmcdi enim declinatione infra usurpatur hoc nomen' ubi legitur Αρπακιε Aia. eis. Neque aliter illud Sozomenus effert. Ipse Iulianus Epistolam XXXXIX. in editione Spanhemiana scribit alteri A mακιω Ponti iGalatiae. Arsaces autem hic, Armeniorum Σατράπης, Satrapa a I liano , , Sozomeno verδ τῶν Ammων , hoc est, Armenim rum Praeses, appellatur. Revera tamen Artacem Regis titulo Arismeniam rexisse, fidem facit eorum temporum aequalis Ammianus
Marcellinus Lib. XXIV. δε XXV. Histor. Quumque is Romanorum fidissimus esset socius, ejus idcirco opem, bellum in Persas ducturus poscebat Iulianus. Solum, inquit laudatus Historicus Lib. XXIV.
Arsacem monuerat Armeniae Regem , ut collectis copiis validis iubem da opperiretur, quὸ renderet, quid deberet urgere, propere cogniturus.
At opem imploratam Iulianus haudquaquam impetrasse videtur, eo. dem Ammiano haec tradente: Accedebat aliud haud exiguum malum quod nec adminicula, quae praestolabamur, cum Arsace, O nfri ducibus apparebant, ob eaussas impedira praedictas. E,ὶ σῆς IUρΘ υαίων εὐοMιας . In plana Parthorum expeditione. Legitur in MS. Codice εὐορίας, quam vocem emendandam esse duxi. Sed cur inimicam gentem modo Persas, modd Parabos Iulianus appellat Z Ea ratio est, qudd quum olim Parthi, antiquo Arsace d ce unde Arsacidarum progenies) Persidem occupassent, Provincia haec, seu Regnum , victoribus cognomentum accepit. Quare Plunius de Perside scribens, illam in Parthorum tampridem translatam nomen assirmat: quod 3c ejus expilator Solinus Cap. LIV. Polyhist. repetit. Ammianus quoque Marcellinus Iuliani aequalis ita Lib. XXIII. Histor. loquitur. me Regnum scilicet Persidis ) quondam eniguum, multisque antea nominibus appellatum, quum apud Babylona Magnum rapuissent fata Alexandrum, in vocabulum Parrbi concessis Arsacis. Quare nil mirum, si Sc Iuliani aevo Parthorum appellatio genti Perbi eae communis foret. Certe ipsemet Apostata Caesar pluribus
428쪽
ribus In locis Parthorum, Perfarumque nomina confudit, ut videre est in ejus orat. Prima, monueruntque Petavius, ac Spanhemius in Notis ad eamdem. Similia apud Ammianum, imo 3c apud veteres Poetas animadvertere liceat. Quibus perspectis, nova lux iis accedit, quae in Adnotationibus ad Natal. XI. S. Paulini Tom. Ι. ' Anecdo t. dixi, ubi S. Matthaei Apostoli corpus in Parrbia tumul tum dicitur, quum ab aliis Scriptoribus in Perside collocatur. Κονς Hrον. Constaminum. Quid erga Arsacem, Armeniosve Constantinus Magnus egerit, & cur heic 1 Iuliano memoretur, mihi non satis conliat. Armeniae populis quod scio ) Regem Constantinus olim dederat, eo usus iure, quod in eam Provinciam, Diocletiano regnante, Romanis Imperatoribus partum fuerat. Cuius rei auctorem habeo Aurelium Victorem in Epitome Histor. ubi haee tradit: Hannibalianus Delmatii Caesaris eo anguineus Armeniam, Natiouesque circum sciat regendas habuit. Quod idem ab Anonymo Scriptore apud Valesium in notis ad Ammianum confirmatur. Regio autem titulo Ponticas regiones, & Armeniam ab Hannibaliano administratas. nonnullorum Nnmismatum beneficio discimus, in quibus legitur FL. CL. HRNNIBALIANO REGI. Vide Du-Fre. latum in Fam. Aug. Byzant. & Anonymum de gestis Constantini. Heie igitur beneficia in Armenios li Constantino collata sorsitan significantur. Κ- τιου, Constantii. Hoc in loco mihi aquam haerere tu. benter fateor ; non enim assequi possum, quid sibi vellat τῶν εὐγε- γοι οπυδ περιουτιαι, nobilium facultates in Arsacem, aliosque barbaros,
ut heie dicitur, , Constantio effusae. Nescio an praesidium ab ipso-m et Iuliano sit expectandum; etenim is auctor est in orat. I. quae est in Constantii Imperatoris laudem, Armenios post Magni Constantini supremum diem v Romanorum fide, ac societate defecisse.
fui parte ad Persas defecerant, nostrique imperii limites latroeiniis vexabant oee. Narrationem Iulianus prosequitur, atque ubi in e sdem populos susceptam 1 Constantio Augusto expeditionem retulit mitissim ε quoque gentem illam habitam fuisse. addit. Abμενι- δἐ
429쪽
tl τὸν εἰς την οικειαν κάθοδον ἀδεοῦ παρασκευάπαντος. Idest: E. A mentis verb, qui se ad hostes adiunxerant, ad te νιlio reversa funν
quum eos, a quibus is, qui Provinciae imperabat, fugere eo uia sus fuerat, ad nos abduxisses, oe iis qui fugeranν, νω Μm in patriam, ae sine fraude reditum comparasses. Haec Iulianus; E quibus, ni salis Ior, percipi potest, Arsacem, qui tunc Provinciae imperabat, ab Arismenia fugere compulsum, apud Constantium se recepisse, atque ab isto rursus in Regni possessionem immissum. Ista fortasse beneficia sunt, quae Arsaci, Constantius praestitit. Nihilominus obscurum vi. deri mihi hune locum, non dissimulo; & aliquod verbis forte me dum inest. Non deerunt etiam, qui non beneficia, sed injurias , Constantino, & Constantio populis Armeniis illatas hele memorari suspicentur. Eadem & mihi prim tim fuit opinio. Tῆ ἀβροτατου. Mollismi. En qu,m male Constantium habeat ambitiosus Iulianus . illum ἀβροτατον, καὶ πολυετο , videlicet, molistissimum, ignaυissimum, ac annosum appellat. Mihi tamen illud . suspectum nimis, absonumque videtur. Quei enim Constantium fenem, atque annosum dicat Iulianus, quum ex Eruditorum
calculo non ultra annos XLIV. aut summum XLV. vitam ille pro.
duxerit 3 Accedit, quδd Sozomenus hujus Epistolae, ut supra vidi. mus, mentionem faciens, ait Apostatam Constantio, hia ἀνά δρω, καὶ α ε 3M, ων ignaυο, ae impio insultasse. Ubi quod est ad alterum Epithetum, nil simile hele vides. Nihilominus quicumque annosum retinere velit, ita Constantium appellatum censeat, ut aut ejus imbecillitas notetur, aut plus quum par esset regnasse dicatur. Nis σοι . Nunc tibi. Legebatur in MS. Codice iis μοι. Hanc igitur emendationem sensus sibi poscere videbatur. ΓουλιαθD. Iulianum. En militem gloriosum, en superbos titulos, quibus se perfidus Christianae Religionis desertor efferebat, quique , Sozomeno in supra allatis verbis innuuntur. Potissimum verbrini eis Maximi titulo gloriabatur Iulianus, quem, ubi rerum potitus est, un, cum Gentilitatis studio, re ac nomine resuscitare conatus est, ut se in superstitionis cultu primas obtinere ostenderet. In Epist. LXII. ambitiosὸ similia profert. Eγω, inquit, ἐπωδώ πέρε μι κατὰ μὲν τὰ πάτρια μεγας ἀρχιερἰυς &c. Ego, quoniam pur1ο-rum Sacrorum Maximus sum Pontifex me. Φραγκλ. Francorum. In MS. habebatur et ραγκτῶν. Iuliani regin Gallia gestas, ejusque in Francos victoriam brevibus ab Eutr pio Lib. X. accipe. Ab eo modicis copiis apud Argentoratum Galilae
430쪽
urbem ἰngentes Alamannorum eviae extinctae sunt; Rex nobili simus eaptus: Galliae restitutae; multa posea per eumdem Iulianum egregi adversus barbaros gesta sunt, submotique Mirra Rhenum Germani, o finibus fuis Romanum Imperium restitutum. Qui Eutropio Alamanni, & Germani dicuntur, Iuliano sunt Franci, qui , Galliae populis eo tempore diversi erant. Si plura hae de re quaeris, ipsum mei Iulianum consule in Epistola, seu Libello ad S. P. Q. Atheniem sem, ubi gloriam sibi in bello partam, immo Uitam suam Orationamulta exponit. Vide & Ammianum. E'χθρου. mstem. Aut v delicatulo quodam ea, quae in Christum, sanctamque Religicnem nostram Iulianus hac in Epistola evomuerat, deleta sunt; aut quum publicae utilitaris hostem quemdam latitare apud Arsacem inquit, Christum his verbis impius Imperator significare voluit. Certe, ut supra Sozomenus nos docuit, ab hisce eonviciis non abstinuit Apostata ad Arsacem scribens; nunciatum quippe illi fuerat, Regem hunc ejurata falsorum Numinum superstitione, Christianae Fidei dedisse nomen. i Θι χι. Scito ramen. An Iuliani mentem planὸ assequutus
fuerim, nescio. At omnia sibi cohaerere hoe pacto videntur. Sozomenum etiam huic interpretationi consentire, facile intelligas; tr dit enim, Iulianum ad Arsacem in haec verba scripssse : Deum itilum, quem colebat, nequaquam ipsi opem laturum, si imperata facere neglexisset. Quibus edocemur, Aruci Iulianum sinistros minit tum fuisse casus. H' Nνσιβι πολις. Nesbiorum Ciυitas. Nesibis, aut Nisibis, urbs Mesopotamiae celeberrima. Illam pluries arctissima obsidione afflictam Romanis eripere conati sunt Persae, ut Iulianus ipse in orat. I. de laud. Constantii Augusti narrat, cui addenda Chronici Alexandrini, Sexti Rufi, & Philostorgii testimonia. Hanc urbem, si a Persis victoria stetisset, un, cum Armenia vastandam, atque o primendam Iulianus praedicebat. Et revera, sublato ε vivis Iuliano Ipso, paceque turpi cum Persis ab eius successore Ioviano constituta, Nesibis in Persarum jura transit. Tilio ουρο ιων . Coelestibus Diis. Sed unde tanta Iuliano eon. fidentia, ut Armeniorum ae Nesibenae Civitatis calamitates sibi hrais praenunciatas assirmet 8 Id mirum nequaquam videbitur Iuliani super