장음표시 사용
31쪽
Sis rationibus , adverto me hanc secisse summam cogitationum mearum . Ad haec tria quae certissima sunt, divinam omnium futurorum praevisionem , veram hominis libertatem indifferentiae , Scdivini concursus necessitatem inter se concilianda, tria omnino systemata possunt excogitari primum eorum qui volunt a Deo vim animis infundi ipsam per se efficacem ad appetitus gignendos, non solum quod attinet ad substantiam appetituum , verum etiam quolattinet ad eorum directionem erga tale individuum bonum, sit de
bonis appetitibus sermo habeatur: alterum eorum, qui contendunt voluntatem ad hanc primum potius rem quam ad alteram se convertere , de hoc pacto determinare Deum ad talem potius comitantem concursum , ex. g. ad bonum apparens , quam ad alium iraebendum, scilicet ad bonum verum: tertium est meum qui vo-o substantiam actus appetendi bonum universe non solum essica citer, verum etiam necessario estici a Deo voluntatem autem praemotam tali ratione , 3c hoc divino utentem impullo , se ad hoc potius bonum quam ad aliud, ex iis quae tempore eodem ipsi prinponuntur , dirigere & ad hanc potius partem quam ad altera m se convellere . In primo facile est explicare necelsitatem divini concursus & suturam liberarum actionum praevisionem, in aeterno nempe decreto dandi physicam praemotiooem saltem ad materiale actus sed ob illa quae supra dissero , animae libertas parum in tuto est.
In secundo nec necessitas divini concursus , nec actionum animae suturarum prae vilio satis servantur, ut evicimus ex citato Scriptore . Restat igitur tertium, in quo quia physicum actus a Deo necessario fit, creando vim tendendi in bonum universe, ex qua necessario sequitur appetitus in idem , satisfit necessitati divini concurius quia vero morale , sive ejusdem appetitus directio in bonum verum, aut in apparens ei clam mel voluntati sertur accepta,
ejusdem satis fit libertati, quae, posita indifferentia directionis, sartatecta servatur, eoquod in illa potissimum posita est.. Verum est aliqua dissicultas in componenda cum eodem systemate divina futurorum quae libera sunt, prmvisione ; & nisi res ita se habeat, ut numquam anima seligat quidpiam sine aliqua majori ratio no quae
in ipso st, non in ejus contrario aut contradictorio , necesse est ut revolvamur ad primum physicae determinationis systema, quemadmodum laudatus Auctor luculentissime ostendit. Quo posito cum res eo deducta suerit , ut alterutrum ex hisce duobus eligere oporteat, videndum est utrum ex iis sit difficilius cum hominis libertate conciliage, atque, ut in loco lubrico, di salebroso, illud si lige a Dioili Od by Corale
32쪽
Iigendum quod minus difficile videatur. Quidquid sit de citato Auctore deque aliis scholae Thomisticae astipulatoribus, mihi certe
valde difficilius apparet libertatem indisterentiae ad duo cum vi praedeterminante ad unum componere, quam cum principio lassi cientis rationis ; quia et ii conveniunt in hoc praedeterminans ad unum Vis a Deo genita in anima, & maior ratio lassiciens pro alterutra parte, quod utraque actam appetendi pr.evertunt , in taetamen dilierunt, qnod illa est cauta efficiens appetitus, cuique etissimilis vis corporum motam ita iisdem elli tens ; haec autem est solum moralis 3c propria animaram, quibus solix rationes ad aliquid appetendum proponi possunt. His aliisque pluribuς in eamdem sententiam disputatis, refellere aggredior laudati Scriptoris Moniliae rationes pro perfecto aequilibrio, illudque doceo tantum abesse ut ab iisdem monstratum sit animam aut aliquando reperiri in perfecto aequilibrio , quod ita esse difficile appMet ex eo quia itatas aequilibrii est unu g tantum , statas autem contrarii sunt insaniti, aut ii reperiatur, eo durante ad alteratrum se determinare, ut nec posse ab aliquo de monti rari contendam: tot enim suadin animis nostris recessus & latebrae , ut solus Deus cor humanum strutari possit & omnia videre quae ad illius appetitus ex utraque parte concurrant, & eorum momenta x intensiones expendere iu- itaque lance librare; ut non solum mirum milia videatur suilla qui contenderint intimo sensu conflare animam a siquando aequalibus prorsus & eontrariis momentis librari, & in hoc ita tu in aluterutram se inflectere plagam. , i inmo etiam in eam quae levioribus utitur , verum etiam periculosum in hac ab ipsis jactata experientia quae ita incerta est , maximum statuere adversas impios libertatis humanae fundamentum. Poth hec planam facio alia Tho millicae fcliolae decreta de proscribenda seientia media, de gratui vuante priae vita meritae praede itinatione , deque aliiς similibus ex meo systemate consequi ; quia quod Deus in systemate Thom illarum praestat v, in anima creata , quae appetitum in tale bonum natu paliter efficit , illud obtinet in noli ro , quod si1 bene expendatur , idem est ac Augustinianum, adminiculo maioris boni, sive majoris pro tali bono lusticientis rationis . Ex hoc veto & ex eo quod in eodem systemate Deus absolutu in appetendi actum in animaereat; directio vero non est res quae proxime creari possit , quG'que a caussa creata pendere non possit, ut ipsit quoque Thomili uassentiri debent in directione voluntatis ad morale peccati, evidea'ses colligo se lutiones. aliarum rationum, quas, pro physica praede '
33쪽
terminatione laudatus Auctor valide astrinxit . Atque haec de septimo scholio , cui succedit octavum L In hoc rursus eonfirmo quod alibi ostendi , animam vera libertate pollere, Sc satisfacio rationibus, quae a Spinosa, Hobbesio , Helvetio, Harile yo, Collinio adversus humanam libertatem, & a Liberto
Alethino adversus divinam afferuntur; primum autem, experimen . tis atque rationibus evidenter monstrari a jo, nisi velimus cum quibusdain, qui non philosophantur, sed optant, ob subtiles quasdam
rationes etiam corporum exsistentiam in dubium revocare ; secundas autem ita resutari , ut ex iis certo colligi nequeat libertatem cum alii; Plii losophiae capitibuς non posse componi. Ideo vero mihi in hunc locum integrum servavi de humanae accuratius traetare libertate, cujus propria sedes est in Psychologia, quia cum argumenta adversus eamdem ex duplici sonte hauriri possint , ex divina nempe actione quae vim tendendi in bonum in anima creare debet & conservare , & ex animae natura quae ita comparata est, ut id semper appetat & eligat, quod majorem habet cur appetatur cligaturque , rationem , illae quae a primo ducuntur nullo pacto dilui poterant nondum in Theologia Naturali explicata ratione, qua Deus cum animae appetitionibus. concurrit Quia vero Lochius etsi in defendenda animae libertate cum verae Religionis principiis consentiat, tamen a Philosophiae dissentit , dum liatuit animam quidem esse liberam , sed . dici non posse liberam ipsiuς Voluntatem , rationes ad id suadenduin ab homine allatas nullius esse momenti doceo, addoque magis ad id faetere quae ab aliquibus afferuntur, ut monstrent. libertatem positam esse in illo judicio , quod a Scholasticis dicitur ultimum & practicam , quo mens judicat rem aliquam sibi aut tamquam bonam esse appetendam , aut tamquam malam este repudiandam , appetitionem autem Sca versationem inde necessario consequi, ideoque ipsas per se proxime liberas non esse , sed solum remote in cauisa, quatenus anima judicium illud elicere pote ii, Sc non elicere . Cum enim in communi sententia judicium sit actus intellectus, inde consequeretur libertatem proprie ad intellectum pertinere , non ad voluntarem . Adverto autem hanc controversiam traflari a Gumero & ab aliis, verum nec ipsum nec alios . rem acu tetigisse , nondum prorsus dijudicata illa inter Cartesianos aliosque Philosophos quaestione, an judicium sit actus intellectus, an voluntatis. Cui cum mihi videar in Logicis 3. I 8 o. & seq. finem imposuisse , arroganter me nO Li icere moneo , si ajam me posse lianc quoque ab illa pendentem ad Diuili od by Corali
34쪽
vivum resecare . Id quod paucis exsequor , monstrando in pura cognitione boni & mali libertatem collocari non posse , indeque colligendo, sive libertas ponatur in assensu & dissensu, sive in appetitione & avertatione sequentibus, eam esse propriam volum talis, non intellectus quamquam de hac re non valde sollicitussim , eo quod parum refert ad summam quaestionem quam habemus prae manibus. Quamobrem transeo ad solutiones rationum,
quas assert Alethinus adversus divinam libertatem ,& ad illam ductam ex Leibnitiano systemate quod Deus optimus ac persecti sibmus solum optimum ac persectissimvm velle & sacere potest, melius mihi respondere videor, quam faciant sectatores Leibnitii, dum
ex systemate in anteceshm constituto conflare a jo tantum abesse, ut Deus extra se ipsum velle R facere debeat optimum ac persectissimum , ut nec velle Sc sacere pcssit. Ex quo colligo Deum ita liberum esse , ut sibi ab aeterno proposuerit finem aliquem, sia, iem quod attinet ad ipsus modum δc intensionem , minus persectum infinitis aliis, quos sibi proponere poterat ; advertoque id
non dedecere Deum, qui, ut ens a se , est prima ratio , unde res ab alio profluunt & deIermirantur, nec a natura rerum creanda rum , sed a seipso tantum petere debebat rationem cur illas crearet : contraquam usu venit in mentibus creatis, quae, utpote auctori suo subjectae, libere quidem , sed tamen certo , eam legem sequuntur, ut semper eligant id quod majorem habet rationem cur eligatur e quorum altero id consequimur, ut melius quam Leibnitiani , vitemus fatum, cujus legibus suum quoque Iovem Gentiles teneri volebant ; altero autem ut fortuitos eventus nec ipsi Deo cognitos ab hac rerum universitate ablegemus. Quibus disputatis expono & refello rationes, quas Hobbelius praesertim atque Collinius attulerunt ad infringendam vim argumenti pro humana libertate duct i a bono 3c malo morali , S a premio & poena , quibus
eadem assciuntur , di longissimo scholio sinem impono animadversone in quamdam rationem, quam Cl. Gorinus affert cur Deus hominem creare liberum voluerit , de qua mihi integrum servo in expositione sequentis capitis quinti de Divina Providentia adve sus Dei stas. In hoc vero tria distinguo genera eorum , qui divinam negant Providentiam, sive inficiantur Deum curam habere de rebus mundanis, quique dicuntur Deillae: primi volunt mundum esse a se Scab aeterno, suisque legibus quae ab ipsis dicuntur natutae , regi ac gubernari; Deum autem in se beatissimum ae persectissimum, nihil
35쪽
Yxaril P R AE F Α T I o. prorsus in hoc mundo operari ac sacere , sed solum eum cognoscere & contemplari : secundi assentiuntur mundum a Deo creatum fuisse , sed negant opus habere amone Dei conservantis ut perstet,
aut concurrentis, ut corpora & animae suas motus & cogitationis
subeant mutationes: tertii tandem concedunt tum creationem tum ipsius conservationem , non Vero concursum cum rerum creat
rum amonibus, atque idcirco volunt Deum nec emcere nec ordiis nare actiones mutationesque rerum mundi, earum praesertim quae
ad homines pertinent. Contra quos omnes Dei stas ex iis, quae de tribus hisce praecipuis Theologiae capitibus in antecessum ostendimus, evidenter elicimus Deum perpetua substantiarum & virium
conservatione rerum omnium earumque mutationum curam & administrationem habere . Sed totus sum in diluendis contrariis rationibus , in quibus Baetius tantum ponit momenti , ut assirmare non dubitarit eas perspicuitate di robore non cedere iis, quibus exstare Deum essicitur. Qua in re quod pertinet ad mala moralia, in quibus maxime Baeliust vim facit, adversus communem responsionem, quod dedecet quidem Deum ut sit eorum auctor, non vero ut libera hominis voluntas sit eorumdem caussa, Deo solum permittente , sic citatus auctor exoritur . Qui facile potest impedire omne malum & non impedit, peccat; Deus autem facile potest impedire omne malum, & non impedit. Ergo peccat. Quia vero nonnulli in minori explicanda uti possunt distinctione inter poetentiam absolutam, interque ordinariam, adverto hae distinctione non satisfieri Baelianae dissicultati, quia potest Deus , servata prorsus indemni humana libertate, tale auxilium &in talibus circumstantiis praebere ut semper eligant bonum verum , numquam apparens : quo in eventu & nullum foret peccatum , & sartatecta
maneret libertas, & finis quem in illa hominibus danda sibi proposuit , ut homines non prorsus gratuitam , sed suis debitam meritis ceternam felicitatem acquirerent , Sc hoc pacto perfecte cumulateque felices evaderent: quod dictum sit adversus supra significatam sententiam Gorini , qui ad hunc finem consequendum necessariam esse vult malorum permissionem. Quare hoc mita responsio , majorem distinguo : qui facile potest impedire omne malum dando auxilium quod dare debet, & non impedit, peccat co. dando auxilium quod dare non debet ne. R. contendo a B aelio ut antequam hanc dissicultatem insolubilem vocet, clare doceat Deum obligatione teneri dandi voluntati creatae non solum auxilium quod susticleos sit, ut bene operari queat, & Verum appetere bonum ,
36쪽
verum etiam hujusmodi , quo praevideat eam se ad bonum verum inclinaturam. Huc te volebam, subjungit Baetius, quia quam legem Deus in hominum mentibus insculpsit impediendi maliquod sacile possunt, praebendo auxilium quo praevident iri impeditum, eam ipse prius servare debet . Concederem, si par foret ratio de Deo deque hominibuς, non vero si valde ὸ iversa. Nam distinctis duobus honoribus, altero infinito & essentiali Deo, qui in eo positus est, ut seipsum amet & diligat, & summo honore dignissimum putet, altero finito & aceidentali, qui in eo positus
est, ut substantiae intelligentes creatae eadem Deo praestent , aio Deum qui sibi tribuit primum , in quo omnes externi honores meliori modo quam ipsi sint in se ipsis, continentur, non teneri aliquem ex secundis, aut tantae persectionis sibi procurare : at cum homines non possint internum & infinitum , sed solum externum Sc finitum Deo, qui est ipsorum auctor & summum bonum , deferre, mirum non est, si teneantur ad maximum praestandum quem possunt, & in aliis etiam, si facile possunt, ea procurare quae ho
norem externum augent, & illa impedire quae minuunt. Quamquam autem inter Deum & intelligentes substantias creatas sit tam insigne discrimen , urget tamen Baetius, Deum non esse futurum
optimum Patrem, si mala non impediret, quia cum melius sit non permittere malum, quam permittere, Pater qui ea impediret, esset melior eo, qui non impediret ; ut Pater qui praevideret filium in talibus circumstantiis praecipitem se daturum Sc praecaue ret, esset melior eo, qui ruinam non impediret sed permitteret . Verum ex doctrina superius tradita, ex qua colligitur ratione quidem habita rei creatae melius esse exsistere, quam non exsistere exsistere cum majori perfectione , quam cum minori, at ratione habita Dei esse perinde , sive res exsistant, sive secus, sive cum majori, sive cum minori exsistant perfectione, similiter constat actionem illam, qua Deus malum impedit tribuendo majorem voluntati creatae in verum bonum sufficientem rationem, ex qua prae videt ipsam in verum bonum se inclinaturam , ratione habita
ipsius voluntatis creatae esse meliorem actione, qua tribuit minorem , ex qua praevidet nihilominus consecuturum esse appetitum in bonum apparens , sive in malum verum, tametsi voluntas illo Dei auxilio bene uti possit, & in bonum verum se inflectere;
sed habita ratione Dei alteram altera meliorem non esse ob ali tam rationem, quae adminiculo discriminis inter homines & Deum
modo allati exemplum Patris terreni ad Coelestem transferri non T. IV. e posse
37쪽
xxxiv P R AE T A T I O. posse commonstrat melius tamen rursus exoritur , & ait etIam respectu Dei melius esse nullum exstare peccatum, quamvis ipse autior ejusdem non fit, si ex permita peccato sequitur quulpiam a divina iustitia dissentaneum . Nam evidenti stimum est iustitiae
refragari, ut conscios atque participes, eos puniri, qui tempore quo crimen ab Adamo fuit admissum, nondum exstabant, quemadmodum ex permissis Adami peccato consequens fuit in ipsius filiis atque nepotibus, qui etsi tum temporis non exstabant, tamen ob culpam Protoparentis multis miseriis atque calamitatibus etiam infantes obnoxii facti sunt . Ad id refutandum explico quid ex Adae peccato in filios redundarit: primum gratiae sanctificantis sub tractio tamquam minime debita , quam Adae 3c posteris negare poterat, etiamsi nulla culpa se obstrinxissent ; deinde in corpus. concupiscentia & pravi , invita voluntate , motus traducti sunt, tamquam poena quae ex vitiato corpore Adae naturaliter consequeretur, & propter commercii inter animam & corpus legem, quam ob ipsius peccatum interrumpere non debebat, animam quoque ipsam vitiaret. Ex quibus colligo nullius injustitiae Deum ab impiis accusari posse, si quod nepotibus dare non debuit, ob Adae peccatum subtraxerit, & vitia corporis Adae ob peccatum a se admissum contracta non resecuerit ita, ut in corporibus filiorum naturaliter non consequerentur : praesertim cum ex eadem christiana Religione, quae originale peccatum & mala inde prosecta nobis manifesta secit, liquido constet Deum singularia providit se remedia , quibus humana natura cumulatissime restauraretur. Hanc ego puto genuinam esse rationem diluendi Baelianam difficultatem. Nolim enim hic afferri exampla Regis , qui non solum perduellionis reos, verum etiam uxorem & filios puniunt, ut facit The logus quidam apud Stapserum ; proptereaquod qui ad superiora Baelii exempla Patris & Regis responderunt rationem de Deo non esse similiter, ac de hominibus, concludendam, secum nequaquam mihi constare videntur, si paulo post exemplis eorum, quae inter homines usuveniunt, adversus eumdem & in eadem procius disputatione abutantur. Ultimum idemque firmissimurn Baetii telum, quod infantes une baptismo discedentes in altera vita in aeternum addicuntur poenae damni & poenae sensus, tametsi hae poenae ex ει- reutis peccato naturaliter non consequantur , ex ipsius manibus eripi mus , defendendo sententiam Clari Theologi Eminentissimi Gotti, qui haec scribit, posteris tamen eius aequum quidem est, ut subtrahantur dona Ada subtracta , nempe gratia or gloria , non ramen quia Diuili od by Cooste
38쪽
quod supplicio poenali addi nνur, quia si ii eulpa non fuit preoperationem eorum, ita nec poena per eorum passionem et deber , Ied flum per defectum illius quod gratuito fuerat coneestum I abditque eosdem infantes nullis affici ob amissam beatitudinem moerore ac tristitia, quam aut non cognoscunt, aut solum conHse &obscure ,atque huic doctrinae sere omnes subscribere D. Diomae discipulos. Quibus constitutis sic cum Baelio congredior. Homini concedimus infantes hujusmodi privari beatitudine in poenam origine contracti peccati, quae tamen poena non illos afficiat aliquo ob amissam beatitudinem moerore, sed quae solam complectatur negationem beatitudinis quae aliunde ipsis debita non est. Quo po sito videat Baetius an . evidentissimum fit non posse Deum, salva ja-stitia, in poenam mecati ab alio patrati eos qui ab ipso ducunt originem, sine propria ipsorum culpa privare gratia & gloria, quas etiam, nulla antegressa in parente culpa, poterat & parenti, &ipsius filiis atque nepotibus non elargiri . Quod si gratia & gloria Adae filiis debitae futilent, ultro darem a justitiae legibus abhorrere ob Patris culpam filios qui tuuc non erant, privare do nis, quae, nulla posita eulpa, ipsis dare debuisset. Cum vero nulla iustitiae lege ad ea concedenda teneatur , ego certe non video
quid in iis etiam in poenam peccati Patris Adanii negandis justitiae legibus adversetur; nisi Baelius velit justitiae leges nigrare Regem, qui obscuro, sed sorti viro, dignitates atque divitias ad ipsius filios & nepotes transmittendas promittat, si strenue bellum gesserit, mortem & exilium, si ignaviter; eo vero in i psum Regem arma vertente, ob tantum Patris crimen easdem filiis atque
nepotibus dare abnuat. Quibus arbitror & Baelii difficultatibus satisfactum suisse , & in bona luce positum obscurissimum originis mali moralis & poenarum inde proficiscentium locum, qui Uarissimorum Virorum, qua veteri, qua recenti memoria, torsit ingenia, & aliquos etiam a vera & ceteroquin evidentibus confecta rationibus sententia deterruit. Atque haec est mea ad Baelianas difficultates respondendi ratio , Oam in scholio sequenti magis declaro , doceoque consentire cum iis , quae de statu naturae purae, deque rebelli concupiscentia in Psychologia constitui, Jc veriorem esse prae ratione Gorini, Alphonsi Turretini, Leibnitii, Wolphii, Stapseri aliorumque Leibnitianorum, quae quantum infirma sit 3cquam parum veritati consentanea, paucis demonstratur. Cum vero quod pertinet ad rationes, quibus divina Providentia Sc Sapientia in rerum gubernatione suadentur , aliae multae a Plii losophis
39쪽
adversus Dei stas & Atheos eliciantur ex hujus aspectabilis mundi contemplatione , R ex infinitis omni admiratione dignis phaen
menis quae is repraesentat, ego quem tam latum excurrere campum in quo exultet oratio, non sinit praesentis operis scopus, ne hunc locum prorsus intactum relinquam, in fine scholii rem oculis subjicio uno eoque accommodatissimo exemplo illarum: in distantia attractricium aut expultricium virium , quas Deus in singulis hujus mundi corporibus gignit & creat, rationem sequenti uin compositam ex directa ac simplici massarum, & ex inversa ac duplica.ra distantiarum , quaeque vires non sunt nisi motrices, quas Deus, ut Vera effectrix caussa, creat sumta a corporibus occasione, & ex hac una lege sua veluti sponte consequi ostendo praecipua naturae phaenomena & leges motuum, quibus hanc univerit molem Deus
moderatur Sc regit. . . 'Cum autem divina Providentia quam maxime reluceat in lege naturali , quam substantiis ratione & libertate utentibus , quales sunt homines, observandam proposuit atque praescripsit, caput sex tum destino gravissimae disputationi de Deo , quatenus est auctorlςgis naturalis , deque disserentia inter aRiones bonas & malas . Qua in re primum definio legem tamquam normam, sive propositionem practicam, secundum quam creatura rationalis suas actiones liberas determinare debet, ut parentes sunt diligendi, sive divinam Voluntatem creaturae rationali manifestatam, aliquam actionem fieri praecipientem aut vetantem, secundum quam eadem suas actio. nes liberas dirigere debet, & ab illo aliquorum objecto, quod haec definitio convenit legi divinae, non legi universe, vindico ea ra- ione de qua in posterum enucleatius, quae docet leges omnes In
eo convenire ut a divina voluntate vel proxime, ves rem te proficiscantur, eoquod creaturae rationales non debent obedire nisi Deo,
R iis aliis creatis intelligentibus substantiis, quibus Deus illas sub
jicere voluit. Tum explico discrimen non solum inter legem divi- Π m, quam volo esse proximam Dei voluntatem aliquid fieri praecipientem aut vetantem , interque humanam quam aio esse similem volumatem illius hominis, cui Dens vult ut alii obtemperent, sed etiam inter divinam naturalem , quae fieri pracipit aut Vetat ea quae sunt bona aut mala ex natura sua sine ulla ratione a libera Dei voluntate , ut Deus est ab hominibus amandus, Deus non est ab hominibus odio habendus , quorum alterum adeo bonum est ipsum in se , alterum adeo malum, ut nec Deus illorum naturam mutare possit; interdue divinam positivam quae fieri praecipit aut ve
40쪽
P R AE p A T l o. XXXutitat ea , quae est sua natura non sunt absolute bona & mala , sed solum relate , quatenus ad bonum aut ad malum finem idiriguntur ; cujusmodi fuit lex Adamo praescripta pomi arboris scientiae boni & mali non comedendi . Postea monstro dari legem divinam naturalem , haec quatuor conficiendo ; I. esse aliquas actiones Ibberas per se bonas & honestas ; aliquas per se malas 3c turpes ,
quarum naturam nec Deus ipse immutare possit,& facere ut honestae in turpes, 3c turpes in honestas convereant ; 2. Deum velle primas ab hominibus patrari, secundas omitti, & quidem ex necessitate non absoluta, sed hypothetiea ; 3. Deum ipsum per se hanc suam voluntatem hominibus declarasse, quia lex nisi denuntietur ei qui debet illam observare , non potest esse illa norma , ad quam homines suas liberas actiones determinare possint ; 4. tam dem hominem obligatione te ueri obediendi Deo, & secundum ipsius voluntatem suas dirigendi liberas actiones, eo Fod non solum
a Deo creatur, & perpetuo conservatur, verum etiam Vires agen
di recipit. Demum sic mihi videor solvere praecipua adversus naturalem legem, Sc naturalem atque immutabilem bonarum.& malarum actionum differentiam argumenta , ut credam Philosopho, ratione utenti, nullum supere se dubitandi Ioetum, mihique persuadeam monitravisse evidenter tantum abesse, ut quem dinodum im
pii rentur, honestas aliquarum actionum, & aliarum turpitudo aliberis hominum conventionibus pendeant, ut aliquarum neque liberae Dei voluntati subjectae sint , aliarum vero ab ipsa met Dei Voluntate qui vult ut pactis homines stent, procul omni dubio sint petendae . Ad quod ultimum luculentius firmandunt destino sequentem propositionem, in qua doceo voluntatem Dei praecipientis ea quae ab hominibus fieri debeant , aut prohibentis ea quae omitti, iisdem ope rationis, & ad summum admini eulo primitivae traditionis significatam esse ipsam naturalam legem, ade licsne aliqua Dei eognitione nulla naturali lege ad aliquid commit-
Ieddum aut omittendum genus lium anum teneretur. Nan cum
Atheus sine ulla Dei cognitione intelligere debe.it se quod attinet ad substantiam , esse a se ; quod attinet vero ad conjunctionem ac dispolitionem subtantialium partium, se pendere a necessariis ipsarum viribus atque motibus, quibus fastum est ut tali pacto cohaeserint ; cognoscere non potest se aliquam voluntariam actionem, quae damnum afferat sibimet ipsi , praestare debere, aut aliquam omittere qire ipsi sit utilis, in puram aliorum gratiam, a quibus rinllum saltem voluntarium beneficium accepi , sed id