장음표시 사용
541쪽
, quomodo hacflannitas iuuat es inducit ad obseruatio-- 13 Decalogii Dicendum, quia quilibet facile animaduertere potest diuinam sapientiam nullam aliam ob causam fas solennitates tam magnificas,&simul terribiles obieruari voluis nisii ut nos moneret, casto,humi lique animo legem Domini accipiendam esset quod si praecepta negligeremus, paratas nobis a diuina i stitia poenas imminere. QVAESTIO V.
An sit possibile, vel cliam facile ob- seruare praecepta DecalogitCONC L VSIO VNIC A. Oη ssem p ibile est, sed etiam facilesernarer D
Catech. M. Quin etiam legis iussa dis scultate.
Probatur una hac ratione ex Sancto Augustino Serm. 7. de Sanctis,cum inquit: sit; quaeso dicitur im. post ile esse homini amare a nare inquam, creatorem bene. scum, Patrem civianti finium einde etiam O carnem uam: in statribus suis; At vero qui diligit, legem impleuit
. Confirmat hanc rationem D. Ioannes I. epistolae. cap. s. Vbipraecepta Dei grauia non)erisse aperte testutiis Nihil enim iustius, nihil ciam maiore dignitate, nihil maiore cum fructu ab homine, teste D. Be
i lib. de diligendo Deo exigi potuisset. Quam D
542쪽
E LUCIDATIO. Quamobrem sapienter summam Dei benignit, tem admiratur D. Augustinus lib. I. Confess. cap. Quid tibisum ipse,ut amari te a meo ius εἶ ct fluonfaciam, ingentes minaris miserias' paruane est ipsa miseria noulgin re'. . Non obstat huic doeisinae, si quis dicat hominem impediri infirmitate naturae, quo minus praecepta seruet &Deum a me Quia responderi potest Deu niqui amore requisiuit, amoris vim inserere cordibus per Spiritum sanetum: his autem Spiritus bonus potentibus a Patre caelesti datur, ut merito sanctus Augustinus lib. Io. Confess cap. 29. precatus sit:Da quod iubes,ctiube quod vos. Quia igitur Dei auxilium pret stonobis est, maxime postChristi Domini mortem,per quam princeps huius mundi eiectus est seras,non est quod quisqua infirmitate naturae humanae obiiciat,niliis enim esst amanti difficile. Vide etiam D. Thomam I. a. q. Io9. aret. 4.
AESTIO VI. An sit necessarium ad salutem senuare praecepta Decalogi t
CONCLUSIO UNICA.NEcusario leti obtemperandum est.
Est Catech. M. Praeterea ad eandem rem perstiadendam. Et D. Thorn.I. 2. q. 98. arx 'Est contra hereticos nostri temporis; Non enim
desunt hodie, qui siue facilis, siue dissicilis lex. iit, ad
salutem tamen nequaquam necessariam esse, impi d magno ipserum malo docere non verentur.
. Consulatur haec impia & nefaria sententia,&
543쪽
' DECA Loo Ihaturcocluso pluribus sacrae scripturae testimonii , ejusdem maxime Apostoli, cuius illi auctoritate impietatem suam tueri conantur. Quid igitur ait Apostolus I .ad Corinth. 7. Nonpraeputium, non circuncision quisquam esse ad obseruarionem mandatorum Dei. Non obstat huic doctrinae quod idem Apostolus eandem sententiam ad Galatas repetes, nouam crea' turam in Christo tantum dicit palere; Quia intelligimus plane eum nouam Creaturam in Christo dicere,qui mandata Dei obseruat. Is enim qui habet mandata
Dei ac seruat,diligit Deum,Domino ipse teste apud Ioannem Is.cap. Si quis diligit me,sermone meu seruabit. Non obstat etiam quod homo iustificari potest,& ex impio pius fieri, antequam singula legis praecepta externis actionibus impleat; Quia quamuis hoc ira sit, tamen fieri non potest, ut qui per aetatem ra tione utitur ex impio fiat iustus, nisi animum habeat . paratum ad omnia praecepta Dei seruanda.
Qui sunt fructus & utilitatςs obsep u*ti Pec logi . CONCLUSIO LP ita , Decalogus Dei gloria' ct maiestatem muli
ampliu explicat, quam deco resuo atque ordine facis Wnt ipsa corpora Gestia,qua ut omnes quamuis barbara nila tumes in sui admirationem rapiunt ita esciunt ut rerum
544쪽
ELVCIDATIO. Q. Est Catech. Ad extremum vero, &c. Et liabetur, sicut & sequentes, Psalmo I 8. in quo leais Prilaudes ex professo celebrantur.
L Ex Domini conuertit animas ad Deum. Est Catech. Ac lex quidem Domini, &e 11t ratio est; Nam agnoscetes vias eius, & Dei sinctissimam voluntatem per legem, conuertimus pe des nostros in viam Domini.
LE Deis pieηti mprassat paruulis. Est Catech. At quia seli timentes Deum Ratio est quia Dii timentes Deum vere sunt sapibentes Vt habetur Iob 28.
CONCLUSIO IIII. LEx Dei verisgau ijssuos obseruatores cum Iar. Est Catech. f. Hinc veris gaudiis,&c. Habetur eodem Psalmo ibi: Iustitia Domini
I Ex Dei mysterioru ' diuinorum cognitionem largitur. Est Catech.M. Et mysteriorum diuin's in
cognitionem. Patet eodem Psalmo, ubi ait: Praeceptum Pot'itii luci m illuminans oculos.
Oarem , lex Dei ingentibus voluptatibus octis hac 'it' insutur aculo illas cumulatiqhi
545쪽
D DE CALOGI Est Catech. Ingentibus voluptatibus.. Ratio est; Nam via Propheta eo dem Psalmo, vltimo loco dictum est: In custodiendis illis est retributio
Et confirmatur; non enim illae tantum nobis benedictiones promitassent, quae ad terrenam felici tatem magis spectare vidcbantur, ut benedicti simus in ciuitate, benedi bii in agro, sed copiosa merces in caelis &mensura bona,conserta, coagitata,& superes
fvens proposita est, quam pijs & iustis actionibus
meremur,diuinae misericordiae adiumento. DippICvLTAS UNICA - ,
An nostrae utilitatisgratia,an pero Dei ipsius causa debem v legem obseruare' Dicendum, quod non tantum nostrae utilitatis gratia,sed maxim e Dei ipsius causa nobis est seruanda lex. Hic obiter notadum est, Deum vel in horc maxi me seam in nos clementiam & sit minae bonitatis di uitias ostedisse, quod cum sine ullo praemio nos potuisset, visitae gloriae seruiremus, cogere;Voluit tamet gloriam suam cum utilitate nostra coniungere, Ut quod homini utile,idem Deo esset gloriosum.
An omnes obligentur ad seruanda. yrCcepta Decalogit CONCLUSIO UNICA.QV Mis Iudais in mole a Domino praecepta data furis
rint, tamen quoniam natura omnium metibusmuli . thnpresse 9 co gnata erant, ob eam rem Deuι
546쪽
Probatur & explicatur sequentibus dissiculta
tibus. D i y p ICULTAS I. ustu ἴαprimis lex fuit nomulgata' Dicendum, quod populo Israelitico in monte. Moyse ministro atque i iterprςte primum data atq; promulgata est.
Qibus verbis lex promulgatafuit 'Dicendum, quod istis. Ego sum Dominus Deus tura qui eduxi te de terra AEgypti,de domo seruitutis: no habebis Deos alienos coram me, non facies tibi ulptile,&c. i
Describepaucis historiampopuli quem Deusselegit, ut iri primis suam legem daret'
Dicendum, quod Deus ex omnibus nationibus quae sub caelo erant, Unam elegit, quae ortum habuit ab Abraham, quem peregrinum esse voluit in terra Chanaam, cuius ponessione cum ei pollicitus esset, tamen & ille & posteri eius amplius quadringentos annos vagi fuerui, antequam promissam terram incolerent: In qua quidem peregrinatione nunquam curam eorum dimisit,transibant quidem illi de gete in gentem,& de regno ad populu m alterum, sed nu- quam illis iniuriam fieri pastus est, imo vero in Re ges animaduertit. Priusquam vero in AEgyptum descenderent, virum praemisit, cuius prudelia & illire AEgyptij; fame liberarentur: InAEgypto vero &illos benignitate complexus est, ut repugnanIe &ad corum perniciem incumbente Pharaone mirum in odum auaerentur cum valde amigerentur ac
547쪽
tanquam serui durisiimo tractarentur, duce May, sen excitauit, qui eos in manu potenti educeret. Huius praecipue liberationis in initio legis memini; Dominus his verbis: sion Donxnm Deus tuus, qui eduxi te de terra AD pti,de domoseruitutis, dec.
Quare ex omnibus nationibus populum istum elegit ut eiis Quam promulgaret Dicendum, unum hunc ex omnibus nationibus delectum esse populum, quem vocaret suum, & cui se cognoscedum & colendum praeberet, non quod caeteras iustitia aut numero vinceret: queadmodun
laebreos monet Deus, sed quod ipsi Deo sic placuit.
otius ut gentem inopem & exiguam augeret & locupletaret,quo eius potentia & b unitas notior apud omnes esset & illustrior. Deinde cum ea esset illorum hominum conditio, ijs conglutinatus cst&eos amauit, ita ut, cum esset Dominus caeli & terrae, non confunderetur vocari Deus eorum, quo caeteras gentes ad aemulationem prouocaret, ut perspecta Israelitarum stelicitate, oes nomines ad veri Dei se cultum conuerterent, quemadmodum etiam Paulus testatur ad Roman. II cap. se gentium foeticita proposita, & vera Dei cognitione, qua eas in struxerat, ad aemulationem carnem sitam pro urare.
Q Fe Deus populum istu diu peregrinari, po tergi eius
uri, aseruitute premi,dia arispe sit antequamgem eis daret8Dicendum ita permisisse, uti doceremur amicos Dei fieri, non nisi mundi inimicos ac peregrinos in
xerristataque ita Dei familiaritatem faciliti s rςcipi, si
548쪽
ELVCI RATIO. siilhil omnino nobis sit commune cum mundo. Deinde,ut ad Dei cultum trastati intelligeremus,
quato demum sceliciores sint ij qui Deo, quam qui
munJoseruiut. Huius rei scriptura nos commonet 2. Paral. id. cum inquit : Ver tamen eruieiit er,urbia distantiamseruitutis meae, eruitutu regna terrarum.
re Dein poIi amplim quadringentis amis promissa huiι populo demsem praestititi
Dicendum, ut ille fide ac spe aleretur . Alumnos enim suos Deus se perpetuo pendere vult, atque in eius bonitate omnem spem suam collocare, ut in
primi praecepti explicatione dicetur.
Qis loco ct tempore Devi legem hula populo tradidit Dicedum,nempe postquam eductus ex AEgypto in desertum venit, ut beneficij recetis memoria allectus, & loci asperitate in quo versabatur deterritus, ad accipienda lege redderetur aptior: homines enim ijs maxime deuincitantur, quorum beneficentia eraperti serit, atque ad Dei praesidium confugiunt,cum se spe omn i h umana destitutos esse agnoscunt. Ex hoc licet in te igere,fideles a scomplectedam caelestem doctrinam eo propesiores es se, quo se ma- a m udi illecebris ac carnis voluptatibus abstraxei int, sicut per Prophetam Isaiam dictum est cap. 28. Quem docebo silentiam ct quem intelliger sciet auditum, restinatos aude, usos abyberibus. hare pro elucidatione pro sationis tertiae partis
549쪽
Ego sum Domitius Deus tuus qui eduxi te de terra AEgypti, de domo seruitutis: Non habebis Deos alienos coram me; Non facies tibi sculptile, neque omnem similitudine quae est in coelo desuper, & quae in terra deorsum, neque eorum quae sunt in aquis sub terra, non adorabiS neque coles. Ego sum Do minus Deus tuus fortis, Σ:Iotes, visitans iniquitates patrum in filios, in tertiam & quartam gener tionem eorum qui oderunt me , & faciens misericordiam in milia ijs qui diligunt me, & custodiunt praecepta
mea. EX Od. 2O. cap. N π E Elucidationem quaestionum huius. capitis, unum diligenter obseruandu est, omnia verba praemissa ex cap. 2o. Exodi, diuidi intres partes; Prima pars continet haec verba: Ego sium Dominus Deus tim , usque ad illa exclusive: Non basebis Deos
550쪽
E L v C I D A Τ I 6. Haec non sunt praeceptum, sed veluti exordium quoddam non solum huius praecepti, sed & reliquo-
' rum omnium &singulorum . . Horum verborum vehemens & frequens admonitio eam vim habet, ut ad legem colendam fideles promptiores reddantur, & a peccatis abstinear. Sccunda pars constat his verbis: Non habebis Deos alienos coram me , usque ad illa exclusue: Fgo sum D minus Deita tutisfortis, Telotes, dic. Haec verba sunt primum praeceptum Decalogi, illudque unum& simplex,sicut postea ostendetur. Tertia pars contirietur his verbis: Ego sum Domi. nus Deus tuus fortis, zelotes risitans iniquitates, usque ad
Haec verba non sunt praeceptumi, sed velutia' pendix quaedam non sistum huius primi praecepti, sed & reliquorum omnium praeceptoru,Vtin illius explicatione ostcndetur. 'Habct ergo hoc primum caput tres partes,de qui-.bus singulis consueta methodo agendu est,&primo de prima parte siue exordio huius praecepti. QV aEST Io I.
, Quid sibi vult istud exordium, Ego sit
Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra AEgypti, de domo seruitutisὶ