장음표시 사용
571쪽
versentur,studiose illud addscanius, aut legendo,duassuriendo, perinde ut cuiusque persona aut muneri aptum ct
Est Catech. L Itemque clim verbo Dei. Et D.
Dicitur in conclusione , proVt cuiusque persona aut muneri consentane ni eth cita ad quosdam pertinet legere verbum Dei , ad quosdam audire: Deinde, quia alia tenentur discere, meditari, legere sup .riores,alia in seriores, ut colligere licet ex D.Thom. sup Quid pastores & alii verbi Dei praedicatores potissimum docere &pr dicare debeant,& quibus diebus,docet Concilium Tridentin.Sess. 3 can. 2. de re. Orm.& Sess. 2 . can. q. de resorm. ybi monet C cilium oportere docere pueros rudimenta fidei in parochialibus Ecclesijs.
CONCLUSIO III. D finde praclitur actus exterior religionis,qui statu
Dei, quo nimirum σύν ct religionis causa diuinaclaudes celebrarem; tum gratiarum actio, qua de omnibus rebus tum prosperis tu aduersis illi fingulares1rarim agimus.. I si Catech. f. Deinde diuinum nomen Vener mur. Et D. Thom. 2.2. q.9I. art.I.& q.83. arzIT.& q.
In omnibus rebus laudare Deu docemur in scripturis: In quit enim Propheta P alm.Ior. Benedicansema mea Domino, ct noli oblitisci omnes reribui es eius. Extatq; plurimi DavidPsalmi,quibus egregia quadaerga neu pietate diuinas illius laudes decantat.Extat etiam admirabile illud patietatis exemplum Iob cap. o a. qui cum in maximas illas horribiles luc calamitates
572쪽
E L v C I D A T I o. so initates incidisset, Deum tamen excetra &inuidio animo laudare nunquam intermisit dicens: Sit nomen Raetereapraecipiturctasius actis resis se,qui est oritio, qua nomen Domini assumimus ad eius opem inseploradam, viscilicet aut a magis nos liberet,aut ad eade fortiter perferenda constantiam ct robur largiatur. Est Catech. M. Neque vero minus. Et D. Thom.
Probatur. Hoc enim fieri vult Dominus apud P rophetam regium Psilin. 0. Inuoca, inquit, me iudie tribulationis,cterua te inlorificabis me.Cuius implorationis, cum multis alijs in locis, tum praecipue in Psalmis i6. 3. & ii3. illustria exempla reperiuntur. I Ut per pracipitur activi religionis qui vocatur Iusiurannom, quo dei faciendae causa testamur Deum, qui ta ea tus a superioribus valde dissert. Est Catech.M. Praeterea Dei nomen honore pr*sequimur. Et D. Thom.r. a. q. 89. art. q. & alijs. Additur in conclusione: sis tamen astis a superioribus valde dissert: Nam alii religionis actus,quos silpra memorauimus ,' ita suapte natura boni sunt, atq; e
petendi,ut nihil beatius nihil homini optabilius esse positi, quam si in illis sedulo exequedis ipsium se no ictes & dies exerceat. Bened uvi in quit David Psal m.
33. Dominum in omni tempore, semper laus eius in ore meo. At Iusiurandum licet bonum sit,eius tamen freques
usus minimὶ est laudabilis: Huius discriminis ratio m ςo p sta est , Ndd Iusiurandii ea tantum de causa
573쪽
institutum est, ut esset laquam remedium quoddam humanae imbecillitatis, & ad probandum, quod dicimus necessarium instrumentum.Vt enim corpori medicameta adhibere no expedit,nisi necesse.sit,eorunde Vero frequentatio omnino perniciosa Ita
etia nisi cum grauis & iusta causa subest,iureiuraiidbuti no est salii tare: Qupd si pius adhibeatur,tatum abest ut prosit, ut magnum detrimentum afferat. Quamobre praeclare docet Sanctus Chrysestomus Homel.26. ad populum Antiochenum:Nonna1cente, iam adulto mundo, cum mala longὸ lateνpropagata Vniuersum rerrarum orbem occupassent, nihil, suo loco ct o dine congyleret, sed perturbata omnia, ct permistasursum deorsum, magna rerum confusioneferrentur; Et,quod ma lorum omnium grauismum est, mortales ferὸ omnes in foedam Idolorum seruitutem seipsos abiecissent, tum deniquo longo sanὶ interuasto iusiurandum in hominum consuetudinῖ irret isse.Nam cum in tanta hominum perfidia,ctiniquitate remo facise ad credendum adduceretur , Deum testem in
Pro pleniori intelligentia huius conclusionis plR-xes proponemus difficultates, quibus cognitis in lebl gctur quomodo Iusiurandum pie sancteque adlij beri debeat.
Quid e I Iurne Dicendum, nihil aliud esse, nisi Deum testari, qua cumque id verborum forma & conceptione fiat. Nam,&testis est mihi Deus,& per Deum idem sunt
an sit iurametum cum ad facienda Memper res creata i ramu Jtpersacra Dei Euagella,per crucem,per sanctor Icliquias nomen, O cetera idzonM' Dicendum,
574쪽
E L V C I D Α Τ I O. ses cendum esse. Neque obstat quod larare, sit Deum in testem vocare, neque enim haec ipsa per se iureiurado auctoritatem aut robur aliquod asserui, sed Deus ipse hoc praestat, cuius diuinae maiestatis splendor illis in rebus elucescit. Ex hoc sequixur, t per Euangelium iurantes per Deum ipsum iurent, cuius veritas Euangelio continetur & declaratur Similiter & per sanctos,qui templa neissent, quique Euangelicae veritati cr deruti, eamque omni obseruantia coluerunt, & per gentes& nationes latissimῆ disseminarunt.
DippICVLTΑs III. An sit iuramentum, quod per execrationemprofertur, quale eIt illud Sansti Paulia. ad Corinth. I. cap. Ego teste Deum inuoco in animam meam 'Dicendum esse; etenim hoc pacto aliquis Dei i dicio,tanquam mendacij vltori iubhcitur,&simul in testem & in Iudicem inuocatur. De his vari s modis iurandi consule D. Thomani
Neque tamen propterea negandum est, nonullas ex his formulis iuradi ita accipi posse, quasi iurameu Vim non habeant, praesertim si desit intentio iuradi,
ut si quis sellim intendens aliquid asseuerare, di x
scit Deus quia non mentior. . DIFFICvLTA IiI I.
Quotvlex est Imamentum' Duplex; Primum quod assertorium appellatur, n mirum cum aliquid de re praesenti ac praeterita religiosὶ affirmamus, ut Apostolus in epistola ad Galatas I. cap. Ecce cor Deo, qβia non mentior.
Alterum, promistarium dicitur, ad quod etia' comminationes reserutur, futurum tempus
575쪽
s 7 DE CALOGI cum aliquid ita sore pro certo pollicemur & confir mamus, cuiusta odi est illud Dauidis, 3. Reg. I7. qui Bersabeae coniugi iurans, per Dominum,Deum situ, pro milit Salomonem eius siliu regni haeredem fore,' atque in ipsius locum successurum.
Adiuramentum ut rectu ct sanctum B qua requirutur' Dicendum,quod licet ad iuramentum satis sit, si- . cutiam dictum est , Deum testem adhibere, tamen ut rectum sinetumque sitimulto plura requiruntur. qu ae sim t dii igeia ter expl icanda. Ea breuiter,teste D
Hieronymo, Ieremias enumeraticum inquit cap. z. suae Prophetiae. Iurabis, Vivit Dominus, in nritate, ct in
iudicio is in in tiui Quibus verbis illa breuiter summatimque complexus est, quibus omnis iusiurandi persectio continetur, veritatem inquam,iudicium dc
Quando censetur quis iurare in veritate Cum id quod quis asserit&ipsium verum est , de qui iurat rem ita esse arbitratur,non quidem temeretant leui coniectura adductus, sed certisiimis argi
Alterum iusiurandi genus, quo aliquid promittimus, eodem plane modo veritatem requirit. Nam qui aliquid pollicetur; ita animatus esse debet, ut cutempus aduenerit, id re ipsa praestet de promissum exolvat. Neque enim vir probus id unquam sese cturum recipiet, quod sanctisiimis Dei praeceptis, Voluntati aduersari putet, quicquidpromittere, urare licuerit,id temet promissiim nunquam mu tabit; nisi fortasse commutata rerum conditione
rale eae inciperit, vitam fidem seruare, & promis
576쪽
' stare si velit, Dei odium &offensionem sibire
ando quis censetur iurare in iudicio' Dicendum, cum quis non temere&inconside rate,sed consulto& cogitato iuramentum adhibet. Itaque iuraturus primum quidem considerare debet utrum necesiitate cogatur necne,remque tota acclirate expendere, an eiusmodi sit ut iureiurando indigere videatur: tempus praeterea & locum,aliaque permulta quae rebus adiuncta sunt debet circumspicere. Deinde non odio, non amore, aut animi pertur.
bation o aliqua impelli adiurandum,sed ipsius rei vi
Nisi haec consideratio & diligens animaduersio accesserit, iuramentum praeceps & temerarium appellabitur ,cuiusnodi est illorum religiosa assirma. tio qui in re leuissima & inani,nulla ratione aut consilio, sed praua quadam consuetudine iurant, quod pasiim quotidie a venditoribuς & emptoribus fieri videmus.Nam illi ut quamplurimo vendant, hi rurasus,Vt quam minimo emant, res Venales,vel lauda vel vituperare iureiurando non dubitant. Ex his insertur bene c institutum fuisse a sancto Cornelio Potifice, ne a pueris ante pubertatem, hoc est, ante decimum quartum annum.iusiurandu exbgatur,quia videlicet ad iuramentu iudicio,vel prudεtia opus est: Pueri vero ita acute perspicero ac distin guere nondum per aetatem possunt.
stu do quis censetur iurare in iustitial
577쪽
sos . Ε C A L o G Ihonestum est, Iustitia enim maxime in promissis requiritur.
re sequitur,quod si quis iniustum aliquid,vel
inhonestum promittit,& iurando peccat,& promissis faciendis scelus scelere cumulat. Extat huius rei in Evangelio exemplum Herodis regis, qui temerario iureiurando obstrictus, puell' saltatrici caput Ioannis Baptistae tanquam saltationis praemium aedit. Tale etiam fuit Iudaeorum iusiurandum qui seipsos, ut est in acti; Apostolorum, e conditione deuouerunt,nihil gustaturos donecPamium occidissent.
Quibus argumentis probari potest licitum esse iurare his vribus conditionibus su Itentibus t Multis argumentis id probare facile est. Nam lex
Domini,quae immaculata est,&sancta, hoc praecepit, Dominum inquit Deut. s. cap. Deum tuum timebis, o illi soli seruies ac per nomen illius iurabis.Et a Dauide.scriptum est Psalm. 62. Laudabuntur omnes qui iurant in eo.
Praeterea sacrae litterae indicant, ipsa Ecclesiae limmina sanctis imos Apostolos, iureiurando aliquadqvses esse,idque ex Apqstoli epistolis apparet. Adde, quod & Angeli ipsi iurant. Nam a sancto Ioanne Euangelista in Apocalypsi cap. Io. scriptu
est, Angelum iurasse per viventem in saecula. Quin etiam & Deus ipse iurat Angelorum Dominus: & in veteri testamento multis in locis Deus promissiones suas iureiurando confirmat, ut Abrahae &Dauidi, qui illud de Dei iureiurado prodidit, Psalm.
Io i. Iurisit, inquit,Dominus ct nonpaenitebit eum: tu es sacerdos in aternumsecundum ordinem Melchisedech.
Deinde probatur hoc sum ratipne. Neq; enim est obscura
578쪽
x L v C I D Α T I o. sis obscura ratio ad explicadum cur Iusiurandum lavidabile sit, si quis attentius totam rem consideret, &ipsius ortum, finemque intueatur. Etenim iusiurandum a fide originem ducit, qua homines credunt Deum totius veritatis esse auctorem . qui nec decipi via quam polsit,nec alios decipere, cuius oculis nuda sunt omnia, & aperta, qui deniq; uniuersis rebus humanis admirabili prouidentia consulit, mundummadministrat. Hac igitur side homines imbuti,Deum veritatis testem adhibent,cui fidem non habere,ina. pium & nefarium erit. Q aod vero ad finem attinet, eo tendit iusiurandum, atque id omnino spectat, ut
hominis iustitiam, & innocentiam probet, sinemq; litibus & controuersiis imponat: Quod etiam Apostolus in epistola ad Haebreos docet. Ion obstant huic doctrinae verba illa Saluatoris nostri apud sanctum Matthaeum cap. s. Audii iis qui
dictum est antiquis.Non peieralis,reddes autemDomino in ramenta tua; ua utem dico vobis,non iurare omninb, nesper calum,quia ibronus Dei est; neque per terram,quia sca bellum pedum eius; neque per Hierosolymam, quia ciuitas Regis magni est; neque per caput tuum iuraueris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum: Sit autem Armo vester est, est,nou,non; stu'd autem his abundantius est,a malo est. His enim verbis iusiurandum uniuersEgeneratim damnari non est dicendum, chmiam
supra viderimus Dominum ipsum Apostolosq; se quenter iurasse,sed peruersum Iudaeorum iudicium
Dominus redarguere voluit, quo sibi in animum;nduxerant, nihil iureiurando cauendum esse praeter mendacium. Itaque de rebus leuisiimis & nullius
inomenti, & ipsi iurabant frequentissimE,& ab alijs
579쪽
nx DE CALOGI prehenditi atque improbat, docetque omnino , Iisereturando abstinendum esse, nisi cogat necesiitas. Propter humanam imbecillitatem iusiurandum institutum est; & reuera a malo prouenit: quando qui dem aut iurantis inconstatiam indicat, aut illius, smius causa iuramus,contumaciam,qui, ut credat,aliter,dduci non potest. Sed tamen iurandi necessitas excusatione habet. Et quidem, dum inquit Saluator; Sit sermo vester, est est, non, non; hac loquendi formula satis declarat se iurandi consilietudinem in colloqui, familiarium, & leuium rerum prohibere. Q Samo brem illud praecipue a Domino admonemur, ne fa ciles nimium, & propensi ad iurandum simus.
Haec doctrina sedulo docenda erit,&fidelium amribus inculcanda; infinita enim sere mala ex iurandi nimia cosuetudine emanare, & sacrarum litterarum auctoritate, & Sanctissimorum P trum testimoniis comprobatur. In ecclesiastico scriptum est, cap. 23. Iurationi non assuescat os tuum: multi enim casus in illa. Ite
Uir multum iurans implabitur iniquitate, o non discedet a domo illius plaga. Plura hac de re legi possunt apud sanctos Basiliu,& Augustinum in libris contra mendacium. Hactenus de hoc praecepto quatenus est assirma suam: nunc de eodem quatenus est negativum, δέ prohibet actus vitiorum, aliquid dicendum est. QVAESTIO IL
580쪽
ocpraeceptoprohibetur ne homines falsim iurenti Est Catech. L Uoc igitur praecepto, &α
Ratio prohibitionis est. Nam quia tanto sceler. non refugit,ut Deum falso testetur, hic insigne Deo iniuriam facit,quippe qui aut illi inscitis notam inurit, dum ipsum alicuius rei veritatem latere arbitra tu aut certe improbitatis aut praui affectus,qui dacium testimonio velit confirmare. Iurat falso non is solum,qui,quod salsiim icit, vorum esse iurando affirmat,sed ille etiam, qui iureiurando id asserit, quod cum verum sit,tamen ipse sabsum putat. Nam chm mendacium ea re mendacium sit, quod contra metem & animi sententiam prose tur , perspicuum est hunc plane mentiri & perim
Sim ili quoque ratione peierat; qui id iurat,quod
Verum existimat,& tame reuer salsum est, nisi quutum potuit,curam & diligentiam adhibuerit, vito tam rem compertam atque exploratam haberet. Quamuis enim ipsius oratio menti consentiat,t εhuius praecepti reus est. Eiusdem quoque peccati reus censendus est, qui se aliquid iureiurando facturum promittit, chmaamen aut promissu implere in antimo non fuerit,ausis fuit, quod promisit re ipsa non praestat. Nec non & illi rei simi, qui cum se voti sponsione Deo obligaiunt, non praestant. Postremd salso iurat, qui per falses Deos iurati quid enim est li veritate alienius, qudm mendaces&fictilios Deos tanquam verum Deum testari '