장음표시 사용
551쪽
Est Catech. Enitatur itaque parochus Probatur & explicatur. Nam si priora illa verbiitiosein Dominus Dius isus, fidelis populus frequenter in animo habeat, intelliget se legislatorem habere, qui suus ident sit creator & conseruator , a quo aicet coditus sit & conseruetur,cui propterea in rixo promptistimὸ obedire & obsequi debeat. Deinde si posteriora illa verba:di eduxi te deter rasu pti dedo;noseruitutis; bene intelligat, Videbit quanto illu affecerit Deus beneficio,vt ingrati pror' sus sit hominis nolle illius iussis parere; nam etsi in verba Iudaeis tantum videantur conuenire AEgyptiorui' dominatu liberatis , tame si interiorem salutis uniuersi rationem jectemus, multo magis ad christianos homines pertinent, qui non ex AEgyp tiaca seruitute,sed e peccati regione Spotesate tene brarum a Deo erepti, atq; in regnum viij dilectionis suae transati sun r. Huius beneficii magnitudinem intuens Hieremias cap. 16. praedixit illud; Ecce dies venient,dicit D mimu, ct non dicetur bltra, vivit Dominus, qui eduxit liosvrael de terra aurpti, sed vivit Dominus qui eduxistios
Israel de terra aquilonis, de uniuersis rerris,ad qua eieci eos,o reducam eos in terram suam, quam despatribus eo ram. Ecce ego mitram piscatores multos, ilicit Dominis,ct piscabuntur eos: &quae sequuntur. Pater enim indulgentissimus per filium suum,filios, qui erant dispems, congregauit in unum,ut iam,no ut serui peccato sed iustitiae, serviamus illi in sanctitate & iuuitia coram ipse omnibus diebus nostris. '
552쪽
Discit hinc fideles omnibus tentationibus oppo here tanquam clypeum illud Apostpli adRoman. 6. mortui sumim peccato, quomodo adhuc viveretis in iἱοῖ Iam nox sumus no ri, sed eius qui pro nobis mortuus es ct resurrexit: ipse est Dominus Deus noster,qui nos sito sanguine sibi acquisiuit; quomodo peccare poterimus in Dominum Deum nostrum,ipsumq; iterum cruci assigeret Et haec quidem de prima parte, sue de exordio huius praecepti & aliorum sufficiunt. Nunc defeci, da parte,sue de ipso primo praecepto agendum est. et V aE ST IO II.
Quod est primum praeceptum Decalogit Et: Quae illo praecipiuntur, Vel
prohibentur T plenius intelligatur haec quaestio, & pletiraeque aliae, quae tum de hoc praecepto,tuni de alijs movebuntur, quaedam praenotanda Primum, priorem in Decalogo locum obtinere praecepta illa quae ad Deum pertinent ; posteriorem Vero quae ad proximum. Ratio huius ordinis est clara; Nam eorum quae proximo praestamus causa Deus est;tum enim exDei
praecepto proximum diligimus cum propter Deum diligimus.
Secundum, praecepta quae Deum concernunt destripta esse in priori tabula, illa quae proγimum in posteriori.
553쪽
D E CALOGI Tertium, inter praecepta quaedam esse affirmatiua, quaedam riegativa. Affirmativa vocantur illa quibus praecipiuntur actus Virtutum. Negativa quibus prohibentur actus vitiorum, ut in explicatione singulorum praeceptoru statim fiet manifestum. . Quartum,prsceptum affirmativum continerem se negativum ,&e conuerso negativum tacite comprehendere assirmativum. V. G. primum praeceptu est negativum: Non habebis Deos alienos coram me,eam habet sententiam coniunctam,Rle verum Deum cin. les, alienis dijs cultum non adhibebis. His praenotatis respondetur quaestioni sequentibus conclusionibus.
CONCLUSIO LP Rimκmpraceptum Decalogi est; Non habebis Deos vi
tietios coram me,nofacies tubi sculptile, neque omnem similitudinem qras in cEo desuper, ct qua in terra deor- sunt, ne Ae eorum qua saxi in aquis sub terra, non adorabis
Est Catech. pasiim;& habetur Exodi 28. CONCLUSIO II. N hoc pracepto quatenus e t astrinatiuum, continetura pracepti fidei stet, charitatis.
Catech. g. In priori autem continetur praecipium, S c. Probatur & explicatur; Nam qui Deum dicit immobilem,incommutabilem, perpetuo eundem manentem; fidelem, rectum, sine ulla iniquitate confitetur, ex quo oraculis cius assentiens,omnem ipsi idem & auctoritatem tribuat necesse eri
554쪽
Z L V C I D 4 T I Qui veru omnipotentiam, clem*0tia 5 ad bene - , faciendum facilitatem ac propens bnem illius considerat, merito si es omnes suas in illo ces locat. Demum qui bonitatis & dilectionis ipsius es*sas in nos diuiti s contemplabitur, non poterit illum
Ex his ulterius sequitur hoc praeceptum esse omnium primum &ma iisti,non ordine tantum ipsb. sed ratione, dignitate, praestantia. Dcbet enim Deus obtinere :pud nos infinitis partibus maiorem quam Domini quam Regis charitatem & auctoritate: Ipsis nos creauit,idem gubernat, ab eo in utero matris ni triti atque inde hanc in lucem educti sumus ipse ni bis rud vitam victumque res sirppetit n ecessarias.
CONCLUSIO III. a tenui est negat in rohibetur hocpraecepto hisi
desitau egeratio,odium Deti Est Catech. i. Peccant autem in hoc prae
In numero ergo eorum qui in hoc praeceptum peccant, sunt; Primo, qui in haeresim labuntiar: qui non credunt ea quae sancta mater Ecclesia credenda proponit.
Secundo, qui semniis, augurijs,caeterisq; vanisil, ' mis rebus fidem habent. Tertio, tui de sua salute spem abiiciunt, nec diui me bonitati confidunt: qui diuitiis tantum, qui c*rppris valetudine ac Viribus nituntur. Haec fu sius ab iis explicantur, qui de Viths ac pec catis ex professo scribunt, . .
Daps IcvLTA s. I. - Ore leg saxor voluit in primo pracepto xti hac loque liformula ne emtiua: Non habebis Deos alienos coram me
555쪽
Vsum, non quod satis explicata non esset haec sentε-tia affirmatione praecepti in hunc modum, Me νη Deum coles: si enim Deus est,unus est; sed propter cadicitatem plurimorum, qui olim verum se Deum coolere profitebantur, multitudinem tamen eorum Vonerabantur,culusinodi interHsbreos ipsbs permulti fuerunt, qui ut Helias eis obijciebat, 3. Reg. I8. in duas partes claudicabant , quod & Samaritae secerui, qui Deum Israelis & Deos gentium colebant.
An huicpraecepto aduersetur cultus O venerario sanct rum Angelorum' Dicendum non aduersari.Quis enim adeo denici est, qui edicente Rege, ne se pro Rege quisquam go rat,aut regio cultu, atque honore affici patiatur, co tinuo putet nolle Regem suis ut magistratibus honos deferaturi Etsi enim Angelos Christiani adorare dicuntur, exemplo sanctorum. veteris Testam etiGenesia.& I9. non eam tamen vener tionem adlibbςnt, quam Deo tribuunt.
Non obstat huic doctrinae, qudd interdum legumus, Ut Apocalyps I9. & 22. Angelos recusasse ne se homilies venerarentur; Quia facile re onderi potest, id ideo eos secisse, quod sibi eum honorem lia. beri nolebant', qui Qti Deo deberetur. Confirmatur,Spiritus enim Sanctus, qui ait I. ad Timoth. a. Sosi Deo honor ct gloria : Idem praecipit
Exod. 2o. &Leuit. I9. ut honore parentes & senio,. res siliciamus. Confirmatur secundo. Sancti viri, qui Deum Vnum colebant, Reges tamen, Vt habetur Genes ra.
di alijs locis, adorabant, id est, supplices veno
556쪽
.EL V CID ATIO. tib ntur. Quod si Reges, per quos Deus mundum rubernat, t. anto honore assiciuntur, Angelicis spiri tibus quo Dcus suos miniit ros esse voluit, & quorsi opera non modo ad Ecclesiae suae, sed etiam ad reli
quarum rerum gubernationem utitur, quorumque ope maximis tum animae, tum corporis periculis
quotidie liberamur, etia si scii obis in conspectu ninon dent, tanto maiorcm honore habcre debcmus. quanto beatae illae mentes dignitate Regibus ipsis
De Dulia, quae dcbetur sanctis Angelis & hominibus, & latria, quae seli Deo debetur, consule si vis
In huic pracepto aduersetur reuocatio Sanctorem I gelorum ἶDicendum,non aduersari: Si quidem docent nos sacrae scripturae,ut Daniel io. Tob. I. Apocal. 8. Ampelos pro ijs prouincijs, quibus praesun i, pro charitate, tua eas diligunt,preces fundere: Quod etia prς- stare iis quorum uini ipsi custodes non est dubitandum;Nostras enim prece,Deo offerut & lachrymas. Quamobrem in Evangelio Matth.I8. Dominus docet pust los scandalirandos non esse,qu5d angeli eoruin cadis semper vident faciem Patris, qui in cesu est: Ergo Ameli inuocandi sunt, quod & peffetu0 Deum in tuentur, & patrocinium salutis nourae sibi delatum libentis sinie suscipiunt. cConfirmatur haec doctrina diuinae sci turre emplis; Iacob enim Genes 32. ab Angelo, qui cum luetatus suerat petit ut sibi benedica imo etiam cogit; se enim non dimissurum illum profitetur, nisi
benedictione accepta:Neque s lum sibi ab eo tribui,
557쪽
quem intuebatur, sed ab eo etiam quem minimὸ vodebat, tum cum dixit, Genes 48. Angelus qui eruit me de cunctis malis, Penedicarpueris istis
In aduersetur huic praecepto honor qui sanctis hominibus, qui in Domino dormierunt,exhibetκr tDicendum non aduersari, sicut ex iis,quaesta, tim de Angelorum cultu diximus, colligi potest, &multipliciter probari potest. Primo auctoritate Conciliorum ,Niceni 2. Gamgiensis can. 2O. Tridentini Sess. as. Deinde , sanctorum Patrum auctoritate, praeser tim D. Hieronymi contra Vigilantium, &Dalavsteni lib. . de Orthod. fide cap. 16. Praeterea, consuetudine ab Apostolis accepta,&in Ecclesia Dei perpetuo retenta &conseruata. Vt probari potest ex his quq de ea scribunt Dionyscap. 7. Hierarch Eccles Irineus lib. s. contra haereses cap. a9. Athanasius Serm. in Evangelium de Sanet.Deip. Eusebius lib. 13. praeparat. Lua0g. cap. T. Cornet Pont. epist. I. Hy larius in Psalm. Ir9. Ambrosius in lib. de viduis, &innumerabiles alij. Insuper,diuinae scripturae testimonio, quae Ecclesiqs. cap. & sequentibus usque ad finem libri, sancto. rum laudes celebrat admirabiliter. Si enim sacrae libterae eorum laudes celebrant, quid est quod illis sim sularem honorem non habeam homines ' Vide quoque de hac difficultate D. Thom. sup. .
Aduer turne huic praecepto reuocaris cinctorum sui iis Domino dormierunt'
i Picondum no aduersu ,sicut nec honor qui illi,
558쪽
ELUCIDATIO. tsi exhibetur.Quod confirmatur tum argumentis ante
dictis,tum etiam se luctibus: Nam ipsi pro salute hominum preces aisidue faciunt multaque eorum me-
rito &gratia Deus in nos confert beneficia. Si enim, Vt Matth. IX. habetur, est in cae super uno pe catore paenitentiam agente ; nonne etiam caelestes ciues enitentes adiuuabunt i nonne rogati & peccatorii Veniam impetrabunt ,& conciliabunt nobis Dei . gratiam l . Ex his colligi potest tarnum abesse ut sanctis, qui in Domino dormieruut, honore assiciendis atque inuocandis Dei gloria minuatur; ut eo maxime augeatur,quo magis hominu spem e citat, confirmat,& ad sanctorum imitationem cohortatur. Non obstat huic doctrinae, quod a nonnullis dbcitur, Superuacaneum esse simctorum patrocinium, quodDeus sine interprete precibus nostris accurrat: aniae ha* impiorum voces illud sincti Augustini re ion. 149. super Exodum facile coaincit: Multa Deum non concedere, nisi mediatoris ac deprecatoris opera o oscium accesserit.
Confirmatur illustribus Abimelec Genes et . Iob amicorum cap a. exemplis, quorum peccaῖλε non nisi Abraham & Iob precibus condonauit. Non obstat secundo, quod a quibus tam affertur, fieri inopia & imbecillitate fidei, ut anctos internu cios & patronos adhibeamus;Nam quid ad illud reς pondebunt Centurionis exemplum Matth. IO. dc Luc.7. qui vel in singulari illo idei praeconio,quod Dominus impertiuit, seniores tamen Iudaeorum ad Saluatorem misit, ux la oranti puero silutem im-
559쪽
GO DE CALOGI propositum Christum Dominum I. ad Timoth. 2 qui Milicet unus nos per sanguinem Patri caelesti reconciliauit, & qui aeterna redemptione inuenta ,se' mel in sancta ingressus pro nobis interpellare non cessat, ut docet Apostolus in epili. ad Haebreos c. 7.&9. ama ex eo nullo modo sequi potest ad sanctorupratiam nobis confugere non licere. Na sit propterea subsidijs sanctorum uti non liceat, quod Vnum patronum habemus Iesum Christum; nunquam id co misisset Apostolus ad Rom. 11. ut se Deo tanto stu- dio fratrum viventium precibus adiuuari velle . N
que enim minus vitiorum preces, quam eorum, qui
in inlis sunt,sanctorum deprecatio Christi mediatoris gloriam & diguitatem imminuerent.
in cultus ct honos,qui reliquise Sactorum a fidelibus ex hibetur,adversetur hui praecepto Dicendum non aduersari. Declarant hoc mirabbles res effects ad illarum contactum;Nam oculis,ma nibus , membrisque omnibus captos in pristinu sta . tum hoc pacto fuisse restitutos, mortuos etiam ad
vitam reuocatos, & ex corporibus hominum Da mones eiectos, non audisse, ut multi,non legisse, ut
plurimi grauis imi viri, sed vidisse, testes locupletissimi Sancti Ambrosius Serris. r. & Augustimis lib.
22. de Ciuitate Dei cap. 8. litteris tradiderunt. Reliquiarum virtus ostendi quoque potest exsa- cris litteris. Nam ii vestes . Reg. 13. cap. & Sudaria Act. I9. si etiam umbra sanctorum Ain. priusquaὰ Vita migrarent, depulit morbos, viresque restituit;
quis negare audeat Deu in per sacros cin eres,ossa,cae terasque sanctorum res iquias eadem mirabiliter es
: scorpi Declarauit id cadauer illud, quod sorte' i illatum
560쪽
, an haec verba, No facies tibisculptile,neque omnem Hii situdine qua est in cae o ctqua in terra deorsum, neque eora quaesiunt in aquissub terra,Nosi adorabis ea, que coles, co-hituant alterum praeceptum apraecedentit' Dicendum, quod quidam hoc alterum praeceptu istimantes, duo postrema ipsa unius pi aecepti vi contineri v0lWerunt; At sanctus Augustin us illa e trema diuidens, haec ipsa verba ad primum prSceptu pertinere voluit. Hanc sentetiam quia in ecclesia cxlobris est, libeter sequimur: Et in promptu ratio euiju verissima,consentaneum fuisse praemium & p nam cuiusque cum primo praecepto c0niungi.
su huicpraecepto aduersetur Imaginμmus t . . GDicendum non aduersari.Nam in scrjpturis iunii Dei simulachra & imagines effect' legimus, i Cherubin Exod. 21. & sci pentis aenei 3. Regum s. cap. Stiperest igitur ut intagines ob eam rem selum Vella ras interpretemur, ne quid simulacris quali 0hsc Vndis de vero Dei cultu detra feroxuri . - Duplici ratione per limagines diuina maiestas lae. di potest. Prima, si Idola & imagines tan quam Deus cola tur,aut credatur inesse his aliqua diuinitas vel Iut
propter quam sint colendae , vel quod ab eis siquid si petedu, vel quod fiducia sit in imagini in figuda, veluti olim fiebat a gentibus, quae in Idolis spem tua