장음표시 사용
591쪽
nx DE CALOGI prehendit, atque improbat, docetque omnino tWreiurando abstinendum esse, nisi cogat necesiitas. Propter humanam imbecillitatem iusiurandum institutum est; & reuera a malo prouenit: quando qui dem aut iurantis inconstatiam indicat, aut illius, cinius causa iuramus,contumaciam,qui, ut credat,aliter,dduci non potest. Sed tamen iurandi necessitas excusatione habet. Et quidem, dum inquit Saluator; Sit sermo vester, est est,mon, non: hac loquendi formula satis declarat se iurandi consilietudinem in colloqui, familiarium, &leuium rerum prohibere. Quamobrem illud praecipue S Domino admonemur, ne faciles nimium, & propensi ad iurandum simus.
Haec doctrina sedulo docenda erit,&fidelium auribus inculcanda;infinita enim sere mala ex iurandi nimia cosuetudine emanare, & sacrarum litterarum auctoritate, & Sanctissimorum P trum testimoniis comprobatur. In ecclesiastico scriptum est, cap. 23. Iurationi non assuescat os tuum: multi enim casius in illa. Itet
Vir multum iurans implebitur iniquitate,ς non discedet a domo illius plaga. Plura hac de re legi possunt apud sani hos Basiliit, te Augustinum in libris contra mendacium. Hactenus de hoc praecepto quatenus est assirma- riuum: nunc de eodem quatenus est negativum, δέ prohibet actus vitiorum, aliquid dicendum est. QVAESTIO IL
Qm actus vitiorum prohibentur hoc pr*ceptra quatenus cst negatiuum
592쪽
Moc ueptoprohibetur ne homines falsum iurenti Est Catech. g. Uoc igitur praecepto, &α
Ratio prohibitionis est. Nam qui tanto sceler. non refugit,ut Deum falso testetur, hic insigne Deo iniuriam facit,quippe qui aut illi inscitis notam in rit , dum ipsum alicuius rei veritatem latere arbitra tur,aut certe improbitatis aut praui affectus,qui, dacium testimonio velit confirmare. Iurat salso non is solum,qui,quod salsum scit, vorum esse iurando affirmat,sed ille etiam, qui iurehi-rando id asserit, quod cum verum sit,tamen ipse falsim putat. Nam cum mendacium ea re mendacium sit, quod contra metem & animi sententiam prose tur , perspicuum est hunc plane mentiri & perimrum csse.
Sim ili quoque ratione peierat; qui id iura quod
Verum existimat,& tame reuera salsum est, nisi quutum potuit,curam & diligentiam adhibuerit, vito tam rem compertam atque exploratam haberet. amuis enim ipsius oratio menti consentiat,tamε huius praecepti reus est. Eiusdem quoque peccati reus censendus est, qui se aliquid iureiurando necturum promittit, clametamen aut promisiu implere in animo non fuerit,ausis fuit, quod promisit re ipsa non praestat. Nec non & illi rei sunt, qui cum se voti sponsione De0 obligarunt, non praestant. Postremo salso iurat, qui per salses Deos iurati quid enim est E veritate alienius, quam mendaces &fictilios Deos tanquam verum Deum testarit
593쪽
E LUCIDATIO p hst Catech. M. Verum quoniam scriptura, ct c.
Ratio est.Qilonia scriptura cum periurium inteo dixi t, inquit,Leuit. 19. Ne pollues nomen Dei tui. Dei verbum inhonorant,&summa iniuria asseciunt quicumque sacram scripturam a recta, & gemmana eius sententia, ad impiorum dogmata, & haereses sectunt Huius sceleris admonet nos Princeps Apostolorum illis Verbis, 2. epist. 3. Ita intePectu, quae indocti, o inflabiles deprauant ,scut oconas sicripturas,adsuam ipsemn perditione Praeterea scedis & inhonestis maculis sacra scriptura contaminatur, cum eius verba, &sententias, quae omni veneratione colenda sunt, ad propbana quaeque nefarij homines torquent, ad scurrilia scilicet, fabulosa,vana,assentationes,detractiones,sortes,
libellos samoses et si quae alia sint id genus: In quod peccatum sacra Tridctina Synodus animaduerti iu- bet Sess. q. insne. CONCLUSIO V. SImiliter ct neglectio inuocationu diuini nominis. Est Catech.F. Deinde ut ij, c.Et D. Thom v
Nam ut ij Deum honorant, qui eius opem atquaauxilium in sitis calamitatibus implorant: ita debitu Deo honorem is negat, qui illius stibsidium non iis uocat, quos redarguit David cum inquit Psalm. is
Deum non inuocauerunt, illic trepidaverunt timore,τbi non erat timor./ CONCLUSIO VI. . D Rohibetur etiam istestabilesielus bla sthemiae. Est Catech. . At vero longe magis,&c. Et D.
Thom. 2 2. q. 13. t. I. & 2. Peccant
594쪽
in hinsinum procliuitatem ad hoc peccam co1 ittedum Li Catech. M. Ostendit praeterea,t c. - Incredibile enim est quantum haec cogitatio uti litatis habeat: Nam, Vt nihil aeque nocet ut incauta quaedam animi siccuritas, ita propriae imbecillitatis cognitio plurimum p deit. DIFFICULTAS UNICA Q re nullum a Deo certumsupplicium constitutum sed tantum uniuerse minatur: quicumquese hocscelera at Diaxerit,imn impunὸ laturam 8 Dicendum, ut diuersa supplicia quibus quotidie affligimur thuius peccati nos admoneant. Hinc facile licet colligere homines ea re in maximas calamitates incidere, quod huic praecepto non obtemperent,quibus sibi propositis cautiores eos in posterum sore verisimile es .
Fideles itaque sancto timore perterriti,omni studio peccatum hoc studebunt fugere. Nam si omnis verbi otiosi in extremo iudicio reddenda ratio est, quid de grauissimis sceleribus dicendum, l quae magnam diuini nominis despici. . 'entiam prae se serunt '
595쪽
Memento ut diem Sabbathi sanctifices,
Sex diebus operaberis,& facies omnia opera tua: Septima autem die Sabbathum Domini Dei tui est. Non facieil omne opus in eo, tu, dc filius tuus, de si- Ita tua, di seruus tuus, & ancilla tua, iu- ' mentum tuum,&aduena qui est intrae Portas tuas. Sex enim diebus fecit Dominus coelum & terram, mare & Omnia quae in eis sunt, & requieuit in die septimo; idcirco benedixit Dominus diei Sabbathi,dc sanctificauit eum.
N Υ Ε explicationem huius prscepit, duo cum Catechismo annotanda sunt; Primum, Pastores & Catechistas stim-mam in hoc praecepto explicando diligetiam adhibere debere,propter fructum & admirabilem utilitatem quam secum adsert. tuo sint praecipua argumenta, quae magna Vim habent ad inflammandum eorum studium; Primum, illud praecepti verbum, Memento. Nam suomachoodum fideles tale praeceptum meminisse debent
596쪽
gebent: sic Pastorum3 Catechistarum est, in eorum memoriam illud, & monendo & docendo ure. digere. Alterum, quia si hoc praeceptu bene observetur, ad reliqua legis iusta seruanda facilius fideles adducentur.Cum enim inter cstera quς diebus sestis pri fare debent, necesse habeat, verbi Dei audiendi cau. sa, ad ecclesiam conuenire, cum edocti fuerint diuinas iustificationes. illud etiam consequetur , Ut ex toto corde,custodiant legem Domini.Quamobrem sepis inad Sabbathi celebritas cultusque praecipitur in sacris litteris, ut in Exodo, Leuitico, Deuteronomio, & apud Esaiam, Hicremiam, item & Ezechielε Prophetas videre licet, quibus omnibus in locis hoc de Sabbathi cultu traditum est praeceptum. Secundum annotandum est, monendos & horis dos esse Principes & Magistratus, ut in iis maxime quae ad hunc cultu Dei retinendum atque augedum pertinent, Ecclesiae praesides sua auctoritate iuuerit, iubeantque populum sacerdotum praeceptis obtein
An recte & coniuenienti ordine dum bus prioribus praeceptis sub ij ciatur hoc tertium, Memento, &c t CONCLUSIO UNICA.REcte atque ordine hoc terti praecepim immediar, subsequitur duo priora. Lit Catech. g. Hoc legis praecepto, &c. Et D.
597쪽
DE CALO G1Ratio est: Nam extermis Dei cultus hic praecipitur, qui est veluti quidam duorum priorum praeceptorum fructus; quem enim intimis sensibus pie co limus fide &spe adduciti, quam in eo positam habe
mus, non possumus eum no externo cultu Venerari, eidemque gratias agere. Praescribit praeceptum certum tempus, quia ab iis qui humanarum rerum occupationibus detinentur,
cultus qui hic praecipitur,n5 facile nisi certo pret fixo tempore, prae ilari potest. QV AE ST Io I I.
In quo hoc praeceptum differt ab alijs
praeceptis Decalogi 3 Et: In quo cum eis conuenit 3 Et: Quare praecepta caeremonialia Veteris legis mutanda fuerunt tCONCLUSIO I. Tria ista disserentia videtur, quod reliqua Decaloes
praecepta naturalia sint o perpetua , neque ulla ratione mutari posivit: Hoc autem de Sabbathi cultupraeceptil, si statutum tempus spectetur, non fixum ct constans est, sed mutabile, neque ad mores,sed ad caeremonia pertinet; nesnaturale, quoniam non a natura ad id docti aut instituti seminus , ut illo die potius, quam alio externum Deo cultum trisbaamossed ex eo tempore,quo populus Israeliticiis aPharaonisseruitiite es liberatim,diem Sabbathum coluit. Est Catech. L Certa igitur illa duo trina,&αEt Dahom. sup. art. q.
598쪽
COnuenit autem hoc praeceptum cum reliquis non ritu aremonijs,sed quia aliquid habet quod ad mores naturaei ius attineat: Na Dei cuἰtus ac religio, qua hoc praecepto exprimitur,a natura iure existit,chm illud natura e paratumst, ut aliquot horas in 's qua ad Priculi pertis . nent, persemuir. Est Catech. g. Conuenit autem, Z c. Et D. Thoomae stip. Probatur & explicatur. Nam apud omnes natio nes statas quasdam serias, easque publicas fuisse cernimus, quae sacris rebus ac diurnis obeundis erant
Et confirmatur. Nam naturale homini est , ut iseertum quodda tempus necessariis rerum functio. nibus det, veluti corporis quieti, sonano, & alijs huiusmodi rebus. Vt igitur corpori,ita eadem ratione factum est, ut menti etiam aliquid temporis concederet, quo in Dei com temptat ione sese reficeret.
CONCLUSIO III. RESPONSI VA TERTI AE PARTI quaestionis. PS cepta caremonialia veteris Ieris adueniete Christa
mutari oportuit. Nam cum caeremotura simi quisi asEmbrata imagines lucis diveritatis,illud ptique necesse erat. Vt lucis ac veritatis, qua Iesu. Christin ess aduentu tremo t
Udicauit hinc D. Paulus ad Galatas cap. q, cum
599쪽
Mosaici ritus cultores reprehenderet, ita scribens: Dies obsieruatis se menses, ct tempora,ct annos'. Timeo post Gortesine causa Iahrauerim in vobis: In eandem etiam sententiam scripsit ad Colossenses cap. 2.
Cum praeceptum hoc pro eaparte qua diem Sabbatbi ad cultum Dei orrinabat, e set caeremoniale, ut iam dictum est, a quibin muratum fuit ' o loco illius quis dies cultui diuino Melibus praescriptus l. Dicendum, Apostolos ex septem diebus eum qui primus est ad diuinum cultum consecrasse& diem Dominicum appellasse: Constat hoc clarissimis scri ruris: Nam&tinctus Ioannes in A calypsi cap.I. Dominici diei meminit:Et Apostolus I.ad Corinth. 16. per Unam Sabbathi, quae est dies Dominicus ut sanetus Chrysestomus interpretatur Hom. IJ. in I. nd Corinth.) collectas fieri iubet: ut intelligamus iam tum in Ecclesia diem Dominicum sanctum habitum esse. His duabus quaestionibus ita generatim expositis diligenter obseruandum est, hoc praeceptum diuidi a Catechisino in quatuor partes, de quibus nobis ex ordine consileta methodo dicendum est: Sic enim lucidius hoc praeceptu explicabitur, & facilitis aduertetur qui actus virtutu illo, quatenus est assi matiuum, praecipiantur, & contra qui actus vitioru, quatenus est negativum, prohibeantur. Pro explicatione igitur prims partis sint quaestio
600쪽
CONCLUSIO UNICA I Nitio prccepti,xerbii illud Memento apposite additio
est,idipropter plures causas.Nuprimo huius diei culi is caeremoni pertinet,pr ante diritim est. QVa de re popuIus admonendus videbatur,cum natura sex etsi aliqκo tepore Deum religionis riru colendum esse doceat,hoc tamen quo po ti mihin die fieri debere non praescr)sr,Deinde voluitDeus eb verbo tacite nos docere modum ct rationem, qua in tota
hebdomada opus facere conueniat, itastilicet,ut dieinfesta sev perstectetuuW. die cum assionum ct operum nostrorsi Deo quasi re deda ratio sit eiusmodi opera esciamus necesse est, quae neq Dei iudicio repudientur,neque nobis , viscripta est, insingultum sint,ct inscrupulum cordis. Postremὸ id do. cenarer, quod certe animaduertere debemus, non defuturas scilicet occasiones, quamobrem nos huiuspraecepti capiat obliuio vel altorum, qui stud negligunt. exemplo ad uictos, vel stentaculorum, ludorumi studio,quibus plerumque ab hum diei uncto religio j cultu abducimur. Est Catechisimis Itaque primum generatim pro ponat. Et D.Thomae I.2. q. IOO. art. 7 ad s. Nequσeget maiori explicatione .sT Io ΙΙ ΙΙ.
Quid Sabbathum3 &: quare dies septimus apud Iudaeos fuit vocatus Sab. bathum Et: modo sanctificumus Sabbathum CONCLUSIO LSabbathum habraicum nomen, si latinὲ interpreteris,