장음표시 사용
121쪽
is sessionem illam adeptos; ac idcirco merito, ipso- is que jure dictante, restituendos esse ; cum etiam ,, praeda ante omnia restitui debeat et nos utique ,, eidem Scipioni Caesareum nostrum ossicium hac se in parte imploranti justitiam denegare non potui- is mus , neque debuimus : ideoque non solum nego,, tium hoc denuo mature , accuratissimeque deliis berandum commisimus, sed et illud ipsi met audi- ,, vimus, ac diligenter examinandum suscepimus . Et is quantumvis nobis pro rei qualitate ad alia proceri dendi causa non deesset, nihilominus tamen, pro se nostra in Dilectionem tuam singulari clementiae,ri ac benevolentiae propensione, de tali medio cogi- D taVimus , ac eo nos benigne resolvimus , quod hac
,, vice possessio bonorum occupatorum neque spo
si liatis Scipioni, et Fratribus restitui, neque Dile is ctioni tuae relinqui ; sed praenominatus Frideri ricus de GonZaga , tanquam verus dominus , et ,, possessor , adeoque a nobis investitus in posses- is sionem eorundem bonorum , prout ante Scipionem, is et fratres fuit, reduci debeat. Eo autem facto nosis priori nostrae resolutioni, ac sententiae inhaeren is tes causam hanc Ferrariae Duci eodem , quo supra is dictum est modo , amicabiliter inter partes comis ponendam , transigendamque committere decre-
122쪽
is vimus . Quapropter Dilectionem tuam clemento,, requirimus , eidem Imperiali auctoritate expresse ,, injungentes , ut acceptis his nostris litteris saepe-- fatum Fridericum protinus , et sine longiori aliqua is dilatione , vel mora, in possessionem bonorum ais Dilectione tua occupatorum reduci curet et ac ,, postmodum de ejusmodi restitutione facta nos do- ,, ceat, quo deinde memoratum Scipionem cum ceris to , et convenienti responso , quod eousque disser- ,, re statuimus , dimittere possimus; quemadmodum is Dilectionem tuam , utpote in cujus favorem , atque
is gratiam haec a nobis potissimum fiunt, absqueis ulla difficultate iacturam esse plane confidimus et alioqui enim nobis ad ulteriorem praedicti Scipi
,, nis jam nunc vehementer instantis supplicationem se iis viis, atque, mediis necessario utendum foret , is quae justitiae, et Caesarei nostri muneris ratio,, a nobis exposcere videretur . Faciet autem Dileis cito tua in hoc rem sua aequanimitate , ac laudeis dignam , nobis vero longe gratissimam , nec nonis benignam, et expressam voluntatem nostram. Quod ,, autem reliquum est Dilectioni tuae Caesareaeis nostrae gratiae, benevolentiaeque studia propensissime deserimus. Datum Posoni die xxviI. Octobris
123쪽
Hisce datis litteris , cum jam Hungaricus absolutus esset conventus, Posonio Caesar Viennam Austriae se recepit initio mensis Novembris e quo eum vel comitata, vel sequuta est universa curiae multitudo . Vienna tunc temporis laborabat pestilentia ;quod genus morbi quamvis Germanis hominibus valde sit familiare , quod tamen insueta hominum clade in dies magis invalesceret, timorem plerisque incus serat non mediocrem et in iis primarius quidam a Consiliis Caesaris nomine Mollangus Zasius legum peritissimus, et ab omnibus magno in honore habituS , cum unum , aut alterum ex suis familiaribus lue absumptos amisisset, tantum inde concepit mortis metum, ut gravissime statim coeperit aegrota re et ex quo morbo licet aliquando convaluerit , nunquam tamen potuit nec pristinum colorem, nec pristinam hilaritatem recuperare : ita ut quinto , vel sexto post mense tabido animo , et corpore migrarit e vita . Obiit eodem ipso mense Novembri, non tamen pestilentiae morbo, Annibal Caprianus , alter ex Oratoribus Mantuani Ducis : in cujus funus inter caeteros prodiit etiam Scipio . Ex eo solus Guillelmus Malaspina legationis apud Caesarem munus , in
quo ante versabatur, est exequutus . Is quotiescumque Scipionem ossicii causa invisebat, quod tamen
124쪽
ro perraro, et non nisi provocatus faciebat, ea semper utebatur obnuntiatione ; animadverterct Scipio, se ad illum accedere , tanquam Guillelmum Mala- Spinam , non tanquam Oratorem Mantuanum . Sed
lioc fortasse putidiusculum : illud quidem et magis ridiculum, et quod hominis simplicitatem apertius ostendat, quod cum plerisque antea , tandem vero ipsi quoque Scipioni idem dixisset valde serio ;minus recte illum secisse , qui statim ad Caesaris auctoritatem coniugisset ; si primo ipsum adiisset Ducem , certo scire se, suturum fuisse , ut et benigne audiretur, et tractaretur liberalissime: ita omnem litis occasionem tolli facillime potuisse : interrogavit eum Scipio ; crederetne hoc verc , atque ex animo Et ille, nihil prorsus dubito : immo hoc unum aegre
illum tulisse arbitror. Quid igitur ait scipio si id
Dux non praestitisset Non rectissime secisset, respondit Guillelmus: sed illud videtur mihi nullo modo verisimile. Tunc Scipio ; atqui scito, me illum adiisse ante omnia, et ne exponendi quidem, quae vellem , facultatem mihi esse datam. Quo ille audito, admirationis plenus obmutuit, neque amplius ea de
re conquestus est. Exacto mense Novembri, iter Pragam versus Caesar est ingressus, ut quemadmodum Posonii Hungaricum, ita Bohemicum ibi celebra-
125쪽
ret conventum. Quoniam vero a Guillelmo Duce responsum quidem accepcrat, sed non ejusmodi, quo posset dignitati suac satisfacere, cupiebat enim Guillelmus moras nectendo effugere , quominus deserendae possessionis pareret mandato Scipioni etiam tum ignoranti datas a Caesare litteras ad Guillelmum suisse , ne dum quid eae continerent, mandavit, ut se Pragam usque sequeretur; Cremerum, qui unus erat ex Aulicis, ex ipso itinere Mantuam legavit, qui Ducem mandata exequi, omni abjecta cunctatione, curaret . Sic tandem Garolum ex Guillelmi potestate detractum . Cujus rei certior iactus Scipio gratias quidem egit Maximiliano , neque tamen sibi statim e Regia discedendum existimavit, veritus id, quod postea evenit, ne quid novi contra se adversarii molirentur . Redierat per eosdem fere dies Pyrrhus ex Gallia , non autem, qui una cum illo profectus fuerat, Alsonsus frater : is enim Septembri mense Turonis exitiali consectus morbo decesserat: nec longe ab- fuerat, quin Pyrrhum suae migrationis haberet comitem : nam et ip e graviter, et periculose eodem tempore aegrotavit z attamen Dei beneficio servatus est. Iacturam hanc gravissime tulit Scipio , atque adeo universa familia et Aisonsus enim is erat , si vel animi virtutem, vel robur corporis specteS , a quo
126쪽
IO quo tum in rebus bellicis , tum in civilibus maxima quaeque jure expectanda essent . Neque vero quisquam erat ex fratribus , qui agilitate , aut firmitate membrorum propius ad Carolum patrem accederet. Doluit casum et ipse Maximilianus, qui qualem de se egregius ille juvenis expectationem concitasset, opibme noverat, diligebatque eum non mediocriter , uti
Rodulsi maximi natu filii familiarem . Huic quippe
Alsonsul inter honorarios ephebos suerat, cum eoque in Hispaniam transmiserat: sed cum jam per aetatem non liceret diutius eo iungi munere, domum, ut mo ris est, Se receperat, rediturus post aliquot menses
in Hispaniam ad novum obsequii genus e verum aliter Deo visum . Scipio,audito Pyrrhi fratris in Italiam reditu , rogare illico eum per litteras coepit, ut vellet quamprimum se in Caesaris aulam conferre , ac negotiorum curam suscipere: illum enim,ut natu gramdiorem , ut liberioris vitae generi addictum , ut prudentia , rerumque domesticarum usu insigniter praeditum , ad provinciam illam maxime aptum esse et se contra munus ibi exercere , quod neque litterarum studiis,in quibus educatus suerat,'neque ecclesiasticae vitae, quam jamdudum fuerat amplexatus, magnopere conveniret: plus satis jam ossicio suo se, atque adeo ipsi Deo defuisse , cum tot menses , abjectis
127쪽
clericalibus vestimentis, prosanum se hominem ostenderit : cupere vehementer, ut sibi tandem liceat ad consuetam vitae rationem, immo ad se ipsum redire.
Pyrrhus , etsi non minus Scipionem diligebat, quam ab ipso diligebatur, cum tamen haud inutilis ad illum usque diem videretur sibi fratris opera , multorumque litteris , ac sermonibus didicisset , non parvam illum iniisse gratiam , tum a Caesare ipso , tum ab omnibus Regiae illius vel ministris , vel sectatoribus ; amanter quidem respondit, sic tamen , ut cogeretur Scipio abjicere omnem spem in Italiam redeundi , non plane ad exitum perducto negotio: quae res eo magis ingrata illi accidit, quo se magis tempestive Romae suturum opinabatur, si de Sacri Senatus lectione aliquid Summus Pontifex statuisset.
Neque vero omisit cogitationem hanc suam fratri subindicare ; sed nihil profecit: eventus tamen osten dit , non temere Scipionem existimasse , uti suo loco dicemus . Interim, quoniam incidimus in mentionem mutati a Scipione habitus, non videtur praetermittendum , per quam occasionem id secerit, ut inde pateat simul , quomodo ipse erga res ecclesiasticas eo tempore se habuerit . Quo igitur tempore prosectus primum in Germaniam est, nondum
is publicos disciplinarum interpretes audire desie-
128쪽
rat: itaque quam tunc habebat consuetudinem , ut dictum est, profanis vestibus utendi , eam sibi retinere , dum profanum negotium , et apud homines plerumque vel a vera pietate dissentientes , vel certe in clerum non bene affectos tractandum sibi esset , non ipsi solum , sed aliis plerisque tolerabile Visum est . Cur vero iterum idem secerit , alia fuit causa nulla, nisi quod puduit ipsum, quadriennii
tantum interjecto spatio , diversum a se ipso eorundem aspectui sese offerre ; praesertim cum in rebus ecclesiasticis non modo nullos ab eo tempore progressus , sed potius regressus fecisset . Admonitus enim ab Episcopo Mantuano, officii ejus esse , vel assiduam illi Ecclesiae praestare operam , Seque divino cultui, et sacris addicere , vel sacerdotium dimittere ; jam inde ab suo Romam adventu , consentiente Summo Pontifice , abdicaverat se Archidiaconatu , ac post primae tonsurae , quae Vocantur, initia nullum ad altiorem ordinem sacrum ascenderat r et libere quidem dimisit ille Sacerdotium Guillelmo Duci , qui jus habebat nuncupandi ; Ve rum Hippolyti Cardinalis Ferrariensis opera factum est, ut et beneficium illud obtineret Iulius Stro1ra patritius Mantuanus, qui erat eidem a poculis , et Scipioni dimidium fructuum annuorum, pensionis no-
129쪽
mine, reServaretur. Hac autem pensione per se satis exigua ad alteram quandam etiam tenuiorem adjumeta , quarum utraque ducentorum septuaginta quinque numum aureorum Summam non excedebat, continebatur quidquid in eam usque diem , ac per multos postea annos Scipio ex Ecclesiae reditibus est
Pauci effluxerant menses , ex quo Guillelmus Dux de Gaetoli possessione decesserat, cum Scipio nuntium a Pyrrho Fratre accepit, Fridericum patruum nullo recenti vitae periculo , sed Guillelmi tantum precibus adductum, eundem sibi testamento universae ditionis , non modo aliorum bonorum heredem instituisse . Dejectus scilicet Guillelmus priori spe hoc sibi subsidium comparavit, quo pos set aliquando amissam possessionem recuperare . Hoc nuntio accepto, Scipio Caesarem continuo adite factum exponit e rogat, ut imminenti periculo opportunum aliquod remedium adhibeat i id ni fiat, perturbatum iri omnia , et grave aliquod malum inde oriturum . Etenim scio, inquit, invictissime Caesar, nullam ex hoc secto juris accessionem Guillelmo fieri r cui enim non licuit pretio vendere, eundem quis dicat dono posse dare, cum hoc longe illo perniciosius sit ξ hoc ipsum tamen difficultates
130쪽
nostras mirum in modum augebit, nisi ipse opportuno, ac celeri remedio occurras : remedium autem
hoc fuerit, si quod , Friderico rebus humanis exempto , serendum tibi esset judicium pro imperii tui munere , illud pro tua clementia hoc tempore repraesentes . Unum hoc beneficii loco abs te peto mihi concedi et quod vero ad consensum pertinet, nihil contendo , nisi illud prorsus decerni, quod leges
jubent. Quae autem me moveat ratio , ut judicium praeverti cupiam, illa est: nam si sola innixus spe futuri contractus, non expectato Majestatis tuae consensu , ausus est Guillelinus arma in nos movere , quid faciat, mortuo Friderico , cum tabulas supremae eius voluntatis non diminutas , ut Iurisperitorum verbis utar , non vitiatas ostendere poterit
Ego vero tibi, Caesar, libere praedico , fore, id
si fiat, ut vis vi repellatur et satis enim cuique videri debet, semel nos hanc perpessos esse injuriam , Semelque ostendisse , et qua illum nos reverentia prosequamur, et qua fiducia ad augustissimum hoc tribunal confugiendum omnibus sit . Neque vero I boret quisquam , ut nobis persuadeat , viribus nos Guillelmo longe impares esse ; hoc enim et ipsi optime novimus : at certum tamen est quodvis potius adire incommodum , ac discrimen , quam turpe Diuitigod by Cooste