Saturarum Menippearum reliquiae

발행: 1865년

분량: 343페이지

출처: archive.org

분류: 시학

61쪽

argumentum Tertium ex ration inscriptionum supra do-

scripto repetetur ). dam logistoricorum indicem conficiemus.1. Catus do liberis ducandis 2. essala de ualetudine )3. Tubero de origine humana )4. Curiodo oorum cultu )5. arius do fortuna β)6. Atticus de numerisq)7. Orestes do insania 8. ius

de pace 9. Sisennado historia 10 Gallus undanius de admirandis 11. Scaurus 7)

1 Die inners oeconomie, die arbunide Dictio miisse die Unterschiodo beWirhi haben' erchlimis i. c. p. 395; neque tamen ipse quantum licuit hanc sententiam adhibuit. 2 Eundem censet hunc librum itschelius i. c. V p. 502 atque

ae ualetudine tuenda librum ' apud Hieronymum memoratum; b- Iocuntur filius bas crit in Caton et Varron de r. r. p. 62 et Merchlinus . o. p. 396. Num Valerium Messalam de ualetudine lusus uerborum causa, quales in rerum rusticarum libris adhibero Solet, coniunxit 3 Eandem rem, sed certo aliter, in Aboriginibus satura tractauit. Mi hoc libro rahnerus Varronis Curio 1851 uere egregie it, quamquam hic illic paulo argutius ad cuius libellum refero, cum in hoc de saturis libro omnia haec singillatim pertractare ineptum saet Liber conscriptus est post a. u. 687, cf. rahnem p. 16 sq.

5 CL saturam viro σε περὶ τυχηςJ liber post uarios arii

casus a. u. c. 667 conscriptus. 6 Sic codices recto exhibent de muneribus Μanutius, Ritscholius de logg. p. ): a chronologico fortasso illius opero exordium

7 Varro in Mauro' a Charisio quater laudatur. Servius autem cium in Georg. Ι 19 Varronem de scaenicis originibus uel in Matiro adferat, alteram logistorici inscriptionem indicare nonnullis uisus est, quam coniunctionem res ipsa non reprobat, cum . Aemilius Scaurus, Redili a. u. c. 696, ludorum scaenicorum quos edidit magnifi- Eontia excelluerit. Refellitur autem cum ea re, quod operi de scaenicis originibus, septies praeterea memorato librorum ubique a primo ad tertium numerus apponitur, quod in Scauro nusquam factum est, tum quod Censorinus logistoricorum fidissimus inter omnes nomenclator c. libro cui titulus est Atticus et est de numeris c. s libro

62쪽

CAPUT I12. Laterensis

13. Nepos

14. CalenuS

15. Scaevola

de moribus i

de philosophia δ)

de saeculis i)Has do logistoricis. Iam autem uia satis plana non nimium erit difficiis quos librorum titulos saturarum libris CL hunc numerum fortasse obiter tantum computatum catalogus praebet Hieronymi adtribuamus inuestigare. Satirarum igitur enippearum nomine hae laudantur:

Ρroxime his addundae sunt quae cynicae appellantur cf. p. 7):

qiri uocatur Tubero et intus subscribitur de orsine humana , . 1 ita habet Varro de scaen Orig. libro primo', nil addens de Scauro. Quare unicum coniunctionis fundamentum leniter sic puto mutandum: Varro de scaen orig. II et in Scauro'. f. appendix. 1 Logistoricus incertissimus. Ad librum de philosophia Mah-nerus p. 2 sq. ad Atticum de muneribus Ritschelius . VI, ad libros tres περὶ et αρακτήρων p. Charis. p. 18smerchlinus i. c. p. 3s fragmentum referunt. 2 Huius libri alterum nomen anaquilem esse Μercklinus p. 392sq. acute et paene ut prorsus persuaderet demonstrare suscepit.

3 Cf. rahnerus p. 3 12 sq. Ritschelius . VII. p. 503. 17. de Varr. discipi libr. p. 14. ercklinus p. 391. 397.4 Cf. Ritscholius p. 42. M. uellerus Etruscis II p. 335.5 Consulto praetermisi libros qui non ut enippeae, sed ut a Varronemenippeo conscripti afferuntur Ao modo Charisius p. 118γet Catamitus Eutychius p. 169 P. 17 L.) cf. p. 32 not. 2.

63쪽

Saturae simpliciter nuncupantur hae

9 Aὶς παῖδες οἱ γεροντες Gellius VII 5, 10)10. Ecdemeticus Gellius XI 8, 17)11. laxtabula Plinius Η. . praef. 24)12. Περὶ ἐδεσματιον Gollius V 16, 1. XV 19, 1)13. Περὶ κεραυνου Macrobius III 12, 2)14. Sesquoulixes Ρlinius i. c.)15. ὁ ἐπὶ τῆ φακῆ μυρον Gellius XIII 29 5)16. estamentum Gellius III 16, 13)17. Satura quae scribitur de salute Philargyrus in Verg. Georg. II 336).

Hi Varronis libri cum soli saturarum nomine Ommemorentur, iam fere possumus dicere, e reliquorum numero omnes, qui neque librorum disciplinas singulas docto exponentium neque logistoricorum uel pseudotragoediarum titulos habeant inui qualos fuerint iam dixi inter saturas esse collocandos. Sed tamen certioribus etiam normis hic saturarum catalogus confici potest; cui negotio absoluendo postquam eliterus p. 52 sqq. et ahlenus p. 203 sq. laudabilem operam nauarunt, non ita multa addenda restant. Primum igitur indo proficiscamur, quod illis saturis, quas numeris 4. 11. 15. 16 supra addidi, nonnunquam alterae inscriptiones adiciuntur graecae ), quae uoce περὶ ad unam omnes incipiunt argumentaque librorum significant. Tales autem inscriptiones cum quattuor quidem libris, quos saturas fuisse scimus, nulli autem quem Onstet saturam non fuisse, inditas inueniamus, nostro iure concludimus, has nullis nisi saturarum libris impositas

fuisse. Addimus igitur indici nostr hosco libellos: 18 Aborigines περ ανθρωπα ν φυσεως)19. χιμον μετρεῖς περὶ φιλαργυρίας)20. υνθρωποποις περὶ γενεθλιακῆς)2 Σκιαμαχία περ τυφου Νonius p. 10. 131. 202 48s). Flax- tabulae, περὶ ἐπαρχιῶν ibid. p. 27. 28. 82. 219. 391. 458). ἐπὶ τῆ φακῆ μορον, περ ευγηρίας ibid. p. 71 156 216). Testamentum, περὶ διαθηκῶν ibid. p. 77. 158. 478).

64쪽

40 CAPUT I21. Caprinum proelium περὶ ἡδονῆς)22. Columnae Herculis περὶ δόξης)23. Cycnus περὶ ταφῆς)24. Dosultorius περὶ πειρατῶν)25. Devicti περὶ φιλονικίας)26. Ἐκατομβη περὶ θυσιῶν)27. Epitaphiones περὶ τάφων ' 28. st modus matulae περὶ μιέθης)29. υρεν η λοπας το πῶμα περὶ γεγαμηκοτωκ30. 'a σε περὶ τυχης)31. 'Eως ποτε περ ιορῶν)32. Gloria περὶ φθονου)33. κοσμοτορυνη περὶ φθορας κοσμου)34. arcopolis περ αρχῆς)35. uiuum muli scabunt περὶ χι γρισριου)36. Octogessis περὶ νομισμάτων)37. Papiapapae περὶ ἐγκωμίων)38. Περιπλους libris duobus constans, quorum posterior est περὶ φιλοσοφίας)39. Pseudulus Apollo περὶ θεῶν διαγνώσεως)40. Serranus περὶ ἀρχαιρεσιων)

43. ου πατρος το παιδιον περὶ παιδοποιίας)44. ριοδίτης τριπυλιος περὶ ρετῆς κτησεως)45. ρίφαλλος περ αρρενοτητος 46. Vinalia περὶ ἀφροδισίων).

Cum autem saturam duorum librorum in hoc indisio deprehendamus, etiam tres libro saturam habuisse non perso improbabile est. Quod igitur Charisius p. 189 Varronem. in III περὶ χαρακτηρων laudat, graeca inscriptione Saturani fallor indicatur, quam nomine tantum alter ille breuitatis in titulis nimis studiosus affert cf. tamen p. 44).47. περὶ ρ αρακτήριον).Ρorro inter saturas illas quas alii cynicas, ipse appellat Menippeas optimo iure Vahlenus omnes libros rettulit, qui cynicorum mentionem in inscriptione aboni cs Ἱπποκυων et Yδροκυων iam memorati):

65쪽

49. Κυνίστωρ 50. κυνοδιδασκαλικός

52. αφὴ Μενίππου. Quibus addo inscriptionem a me restitutam: 53. Plautocyon. Deinde, quoniam uersibus pseudotragoedias logistoricos prosa oratione contineri iam ostendi, omnia, quae continent fragmenta pedestria simul cum poeticis id quod argumentis per singula fragmenta in altero capite confirmabituri, inter saturas habenda duco. Huc et magnus numerus earum pertinet qua iam enumeraui, et praeterea hae:

54. Agatho 55. Age modo

56. Andabatae 57. Bimarcus 58. Endymiones 59. Eumenides 60. Γεροντοδιδασκαλος 61. Γνῶθι σεαυτόν 62. Hercules tuam fidem 63. Lex Maonia 64. Manius 65. arcipor

66. eleagri 67. Odius 68. ysteria 69. πινος λυρας

72. Περὶ ἐξαγωγῆς

73. Prometheus libor 74. Quinquatrus 75. Sexagessis 76. Virgula diuina. Nonnullas etiam inscriptiones saturis addimus, quod Prouerbiis constant, qualec in superioribus multas iam

66쪽

animaduertimus et graecas no 1 9. 15. 19. 29. 30. 31. 43. 61. 69 et latinas no a T. S. S. 35. 55. 2):77. Curi canem

78. Cras credo, hodie nihil 79. Idom Attilatio Titi S0. Longe fugit qui nos fugit

81. ransus paratus 82. Sardi uenales. Supersunt pauca quo a uel fragmenta extant prosaria, inscriptionos utem iusmodi sunt, ut inter per Varronis podostri tantum sermone scripta non possint pertinere: 83. Aiu stramenticius

84 Baiae 85. Caelebs si, Hercules Socraticus 87. Oedipothyestes

Sunt otiam do quibus dubium esse dixi, utrum ad sa- iura n ad pseudotragoedias emineant: 90. othrios 1 Armoni iudicium 92. Catamitus 93. Λογομαχία

. Tanaquilem' autem logistoricis addendam uideri orch- linum secutus supra iam declaraui. Superest satura sita nominata, si recte emendaui)95. Burrit supersunt 96. Praetorina et 97. ρικαρανος, quae saturis non addo, nisi qui aptiorem eis locum non uideo superest denique Varro Puppo aut indisse , de quo libro corti nil dici potest, quandoquidem inscriptionem corruptam emendare nondum contigit logistoriois tamen nisi mutatione nimis uiolenta non potest adscribi. Ecclesiam

67쪽

Vahlenus analectis Nonianis p. 9 e saturis extrusit extrudatur otiam Fulgenti impostoris fraus, qua Mystustostos Varronis inuenit fragmentoque donauit, quod Varroniano dicendi genere prorsus eget Denique epistulas Latiniae uel epistulam Latinam, duos minime libros amplectentem, quod opus erchlinus quaestionibus Varronianis p. 13 et mus. philol. XI 38 saturis uindicauit, nolo ex epistularum nu- Ihero eximere, cum fragmentat et allocutionos et scribendi genus uere epistulare ostendant; quae tamen inscriptionis sit ratio cum Ritschelius i. c. p. 38 sqq. omnibus diligentissime perpensis noluerit decernere, nos quoque, praesertim cum nil faciat haec quaestio ad rem nostram, in medio

rolinquemUS. Iam postquam satura enumeraui, e transgrediar, ut

do illis inscriptionum partibus, quae incipiunt uoce περὶ,

dicam quid sentiam. Eis enim quamquam ita usu Sum ut saturas esse dicerem, quibus libris essent inditae, non tamen ab ipso Varrone inuentas, sed a posterioris aeui grammatico impositas esse puto. Qua de re cum alio loco )accuratius disputaturus sim, hic tantum capita quaedam argumentationis repetam. Secundarum igitur inscriptionum, quas in triginta quattuor libris i. e. in tertia fere saturarum parte legimus, Nonius in primo quidem et secundo et sexto libro maximam partem ita a saturis singulas inscriptiones habentibus segregauit, ut appareat, e duobus diuersis sontibus eum saturarum ad utrumque genus pertinentium notitiam hausisse. Praecipue autem inde elucet, duassaturarum unius tituli collectiones ei siue auctori eius usu Patus fuisse, quarum altera constitit o hoc quidem plurima

1 Fragmentorum hic conspectum dabo. Nonius p. 141: Varro epistula latina si uenisses Capuam, quod et pueros minutos uides libenter et maioris animaduertere non uis Idem p. 419: Varro . . epistulis Latiniae si te in libertatem uindicare non potes, feres fortunam' - Idem p. 121 'Varro epistula latina libro II nunc I inuo libri cum amicorum domus fumat, hilaresco'. odem p. 73: Varro epistula latina libro II tuum opus nemo imitare poteSP. 2 CL Symbola philol. in honorem Fr Ritscholi conlata, fascio. II.

68쪽

ox parte certissimo ordine saturis Marcipore, Andabatis, Μysteriis, gathone, Quinquatrubus, Endymionibus, Virgula diuina Γεροντοδιδασκαλω, armenone Hercules tuam fidom, eleagris, αφῆ Μενιππου, Sesquevlixe, Sexagessi, Γνῶθι σεαυτόν, umenidibus et incertae sedis Legemaenia, altera uero imarco, Hercule Socratico, anio Μο-dio χνος λυρας. Tertiam autem seriem nonnullis locis doprehendimus saturarum binis inscriptionibus insignitarum,

quarum memoria cum non tam frequens sit, hoc unum aD

firmari potest, laxtabula Devictos Aborigines Est modus matulae hoc sese ordine in Onii fonte excepisse. f. disputationem meam supris memoratam et praecipue tabulam

additam, qua Nonii compositionem illustrare temptaui. Nonius igitur sontibus usus est partim qui satura uno nomine afferrent, partim qui duobus. Sed hanc posteriorem partem titulos ab ipso Varrone alienos laudare luco

fit clarius testimoni Gellii, scriptoris in titulis librorum quos ipso inspexit describendis inprimis fidi et intogri cuius fidem nuperrime ercklinus die Citiermethodo sqq. de A. Gellius' p. 81 sq. laudibus extulit), qui inter decem quas profert saturas nullam duarum habet inscriptionum, ita ut neque Σκιαμαχία alterum illud περὶ τυφου neque , quod summi momenti est 'estamento quam saturam suis se oculis hodie inspexisse testatur ΠΙ16, 13) Nonianum περὶ διαθηκων addiderit. In huius igitur testimonio stamus alterasque has inscriptiones quae etiam plerumque nimis serie et fere morosei his libris ostiuitate refertis adiectae forent a grammatico quodam illustri eis saturis, quas sorte nancisci poterat, explicandi causa adscriptas credimus. Quinque quidem saturis nisi lario illa trium librorum περὶ χαρακτηρων a Charisio memorata alteram habuit inscriptionem praecedentem a Charisi omis-Sum, ut . χαρ. grammatico debeatur, quem ante finem iam saeculi p. h. secundi tune statuendum erit uixisse ipse Varro titulos περὶ uoce incipientes, his autem nullos

1 Μonstrum paene inscriptionis hoc ipsum estamentum praebet, si ei additur περὶ διαθηκων.

69쪽

allos dedit; sed in tanta inscriptionum uarietate si tales quoque aliquando sibi indulsit, iocosam ibi magis philosophorum Graecorum imitationem quam seriam argumenti describondi accurationem agnoSeemus. Ρaucae nunc restant inscriptiones quae euriosius examinandae sunt. rimum satira Menippea quum de fracto mariti scripsit' Gellius I 17 4 cum mereriin l. c. p. 378 et Vahleno coni. p. 19 sq. anal Non. p. 28 Pro R-dem sit habita atque υρεν et λοπας το πωμα, περὶ καθη- κοντων τῶν γεγαμηκοτων siue r. καθηκύντως γεγ. de quo titul u. adnot. ad hanc saturam), Vahlenus ipsa quoque inscriptionis uerba a Gellio e graecis esse conuersa dicit. Sed nolo quidem premere neque harum inscriptionum rationem fundamento librorum ualido niti neque περὶ καθη- κοντως γεγαμηκοτων alterius enim illius inscriptionis graecitatem Buechelerus mus philol. XIV 452 octo improbauiquorti potuisse de officio mariti' sufficiat potius monuisse, Gellium, quem saturarum nomina accurate ceteroqui rettulisse scimus, inscriptionem hoc loco ipsam reddere non potuisse nam si potuisset, profecto non partem tituli uertisset, sed ipsum et quidem totum scripsisset), sed dedisso quod in fonte suo inuonerit. Quom fontom hoc capite aliquem librum moralem dico fuisse, nec multum a uero aberrabimus, si incertam tituli obscuritatem cum accurata satirae enippeae mentione ita componemus, ut inter capita ius libri unum fuisse de fracto mariti censeamus, tu quo cum aliorum fortasse loci scriptorum tum Varronis in satira Menippes alicuius praecepti probandi causa positi fuerint. Vtrum igitur fragmentum illi satura an cuilibet alii sit adscribondum id ne coniectari quidem nunc poterit. Deinde Varro de nomismatis a Priscian l. VI p. 20 laudatus, cum fragmentum ibi positum do libro seriae doctrinae cogitare non sinat, ad Octogessem saturam referenduSest, cuius alteram inscriptionem περὶ νομισμάτων Priscianus siue qui ei auctor erat iam additam inuenit et , paruaonim omnino illius in inscriptionibus fides est latinum iri sermonem uertit; cf. ehlerus p. 74. ercklinus . c.

37 sq. et philol. ΙΙΙ 17 Porro hilargyrus in Verg.

70쪽

46 CAPUT I

Georg. II 336 Varronem affori in iura quae scribitur de saliae . quam V leniis p. 19 eandem dicit atqueinanium saturam, propterea quod imani extet fragmentum nee natus est nec morietur: et in illa satura minuum haud natum esse neque mors Varro narrauerit; quare quamquam dubitam

ter Manio adiunxit περὶ σωτηρίας, quod Philargyrum latinum

putat fecisse. Hoc autem accipere ne nobis concedamus, ipse Nonius efficit, qui cum uicies septies anium afforat, hoc uno constanter nomine utitur nos autem hoc non principali solum sod praetor unum Charisii locum unico secundarum inscriptionum fonte orbati, nisi summa cum temeritate tale quid statuere non possumus. undum etenim uiuere in aeternum Varro si credidit, procul dubio non in duabus tantum saturis docuit, quare quam potissimum scholiasta respexerit nam de salute a ceterarum inscriptionum ratione nimis remotum uidetur quamquam neque talem unquam adhibere eum potuisse quis tandem compertum

habet γ), id non potest decerni eandem autem rationem quam in inscriptione de osmio mariti explicanda ualere supra dixi, hic quoque optimo ni fallor adhibebimus. Do-niquo dicondum uidotu do libro de compositione saturarum', quem saturis haudquaquam titulus, sed fortasse fragmentum uindicato Nonio p. 7 eruatum parectato ariunt mulierque mulier onus caput' ' in quo per corruptionis tenebras sermonem amo saturis proprium et fortasse etiam formam metricam dispicor licet Verum nimium inscriptio Obstat, seruata illa a Nonio, qui Varroniana saltem satis accurate inducit, quaequo saturam nullo modo indicare potest. Fortasse in hoc quoque libro, ut saturarum compositionem demonstraret, uersu prosamque mi Seuit unum-1 mulierque et Venus: Perottus Cornucop. p. 726; parectato assunt mulierem Venus capit' legendum puto. Ceterum f. appendix huius editionis. 2 Non obuit itschelius do logistoricis p. XIV hac quoque in parte Nonio diligentiam abiudicare, qui . c. librorum quos duobus titulis insignes putauit, novies tantum alteram omisit inscriptionem, cum 14 locis eos commemoraret, quique Andabatas uerisimilius quam Priscianus Andabatam affert

SEARCH

MENU NAVIGATION