Johannis Seldeni Angli Liber de nummis. In quo antiqua pecunia Romana et Graeca mensuratur pretio eius, quae nunc est in vsu. Huic accedit Bibliotheca nummaria, sive Elenchus auctorum, qui de antiquis numismatibus, Hebraeis, Graecis, Romanis; nec non

721쪽

PARTIB. EIVS ' OB. V. lutos liberosque praestare cogerentur. Nunc quum impune id faciunt, potentia suae blandiuntur, uec quantumuis in rebuscularibus considerati, videre hoc mentis oculis hebetibus & n minis queunt, versuram se facere ingenti dispendio. Deus enim fortunatis hilaritatem si e , consceleratis dc impiis impunitatem saepissime foeneratur. Hoc est cur gaudeant, cur felicitate & potentia sua fruantur maximi curiones Franciae, quamobrem sese seriemque suam illam splendidam admirentur,& nos ciuilissure viventeis, atque in ordinem reladios , ex edito ipsi loco & legibus inaccesso despiciant. Quidni enim sibi placeant, quibus divinitus datum est ut boni iuxta ac mali meriti homines quos visum sit, in illas Macaron insulas euocent quasi in coloniam suam, quas ipsi beatorum putant sedem esse perpetuam 3 Insulas istas ego actus primarum S secundarum partium in rerum publicarum administratione esse censeo, in salo & iactatione ambitionis

et cupiditatis sitas. Hac enim ratione tantum hominum beatores esse possunt, ut Fauonio inconsulti sau oris quos velint vel homines vel familias ex obscuris natalibus in locum illustrem sinuatis velis provehant: contraque quos oderint, aut qui eorum pIacitis&institutis incommodi esse videantur et Aquilone quodam transuerse procul ab emporio honorum disiiciant, aut omniamra esserentis sese famae suppressa, in vadis destitutos consenescere sinant: Sc vero si maior aliqua eos transuersos egerit Ossensio, insigni aliquo naufragio Qrtunis omnibus ut euertant. Dictata lantista aulicae iurisprudentiae, quam curia illa profitetur- non summo iure, non ex aequo & bono iudicans, sed iure moribus se illis constituto, atque ciuili aduerso ex diametro: cuius tamen interpretes iant maximi curiones Scoryphaei, ad quorum mores '

Ee placita aulici quidam recocti iuris inius consultissimi responsassia temperant. Humscutiae illud esse institutam dicitur, ut de rebus omnibus sacris, profanis . hellicis ac pacatis referatur, de

paucis ex consili, sententia statuatur: ut in maximorum curi num non modo sententiam, sed etiam nutum ac voluntatem ea- ture nec pedibus tantum transeatur, ut olim fieti solebat in Romano Senatu, sed & manibus & vultu assensioni atque etiam a

sentationi scite asieruiatur. Illud sane memorabile post aliquot Oo oo 3 hosce

722쪽

hosce annos contigisse dicunt, ut quum iere omnia decreta perdiseessionem facta sint de rebus quidem arduis, nullum tamen per dissensionem aut diuisionem sententiarum factum si ; v queadeo vel pedarii in sententiam principum transilire didic runt, vel ipsi potius sententiarum principes censendi ansam comsultis praeciderunt. Quo minus miremur tam claros exitus reis rum nostrarum extitisse, quas in seper & mortales mirifice suscepimus. Superi boni, quam erit illustre, quam splendidum, quam memorabile ad posteritatis opinionem, rebus uene consa, tis a quibusdam qui sese utriusque vertices iuris existimari volebant.tactum esse,ut liberi parentem,inossiciosum quidem, sed purentem tamen . di gens pietatis amantissima, summam arcem sedemque religionis inuaderent i ob idque piaculum maiestatem claritumae prouinciae,pristinosque seiritus, liabito Dei numine decidisse,vt Galli abstersa praesentis animi crista, lepores esse sibi g Ieati viderentur, plusque in calcaribus spei quam in ensibus ponerent i Equidem haud libens fiammum in rerum administratione locum mereri velim, si tantum ipse munus quoquo modo obite possim, ut simile aliquod dedecus aut portentum auspiciis meis accidisse aliquando proderetur. Praulare enim arbitrot nomen viti probi ic honesti memoriae prorsias eximi, quam male fc incommode posteris innotescere. En propter quod ciuilis vi-

De condis ta tranquillitatem,studiorum amoenitatem, ec denique vitae aeternae contemplationem posthabere debeas,ut in oculis vel auribusis provinciae, per theatrum aulicum , cum strepitu comitum uisis, clientumque transuebare, aduersis lapissime cuneis, gradibus, depopulis, per orchestra,tametsi ut maxime secundo populo te ostentes, tamen

trad- ς- si transeuntis gloriae spectes celeritatem, hoc quidnam est aliud, Lι. PiRusium inanem per transennam mereri λ Nam vis,a,-ιο- illud mittam,quod grandi plerumque aetate, quod versatili scena. Dei: n . quod lubrico ac praecipiti sere proscenio prodeunt, certe quum alii actores recenti gratia flagrantes subierunt, necesse est exacta νeteres ut sacessant in cuneos aut in ordines, aut inter theatricum

ministerium turpiter ut subserviant. At istis de coelo sic delusebatis,consestim tartarus ipse

723쪽

.enim quum Latine loquentium conlaetudo eos olim in coelo esse diceret, qui omnium ore celebrarentur praepotentia , vel rerum egregie gestarum gloria : No quidem tragicos istos regesti temporarios,quum ex flaprantissimae gratiae praecipitio decide.

runt,in tantum uigus delabi video, ut pene exemptos ex memo- 'ria credas , e numerisque expunctos hominum nominatorum.

Ita fit vim tartarum rigentissimum ruisse videantur , cum ii qui is nullo iam famae plausu excipiuntur , Latine frigere dicantur.

Quanta est autem eorum sublimitas, quanta eorum admiratio, quantusque omnium suspectus,quum velut fortuna succollante tolluntur: altero tanto maior est deorsum altitudo,quum ab e

dem ipsa destituti, insultantium oculorum coniectu sic enim euenire iis assoleo velut quodam sescino exarescere videntur. Tot enim miseros homines oculorum radiis lancinari necesse est, quot in hominum ipsi aspectus obuiam incurrerint dum quisq; ob praeteritam obseruantiam non liberam,sed obnoxiam, enas sibi deberi insolentiae putat. Sed fateamur sane, ut sunt humana, eos esse felices: tantummodo hoc exigamus ut actus ipsi suos recte ac decore peragant,6c quiri: eorum videat quid sui sit muneris, quam

personam sustineat, quantum ab ea cineretur. Nunc autem cum

ita mores inclinatos esse videamus, partim ut ambitio & cupidi- σtas, partim dissoluta disciplina grauitatem & honestatem e medio sustulerint, quis eos felices existimare possit Nam quom do non miser esse potest, qui in cothurno vel praetexta vel comitis personam vel supparasitantis induit, ut latus cingere maximi Curionis, ic ossiciosus esse potentibus videatur 3'At hoc factitari ab ornatissimo quoque videmus, ut qui id non faciat, is aut absurde verecundus esse, aut res actarius, aut aduersis placitis prouidentiae natus existimetur. Quid qtu in pontificio cultu, di s De aulisiserosanctae dignationis habitu scurrileis actus imitantur, se velut in tragico amictu mimos di planipedes actitant Z nam id ita usitatum est, ut qui paulo modestiores sunt, ic decori retinentes, εc allis inuisi sint, & magnam laudem a nobis hac una virtute me-sruani.

remitur num etiam illos felices esse dicemus 3 Neque veto alie -

724쪽

nam ipsi personam, ab illoque suo fastigio abhorrentem libentes 8c cupidi induunt, dc eos sortis suae ornatusque non pudet: neque non eos sortis suae aut paenitet aut pudet , dc non sunt plane mi stri. Et hi sunt, quos hodie propemodum solos diuites esse diximus. Ita patet quid sequatur, si paulo argutiores esse pessi

mus. Unguis enim fauere necesse est, cum ad sacrosanctos ven- o. iis quis tum est. .are multo mihi fortunatius esse eorum institutum totoistudi v idetur, qui literis se totos, quam qui opibus dederunt compatitera duntaxat quibus Solomonis voti liceat esse compotes, ut nec malet vada egenate eousque urgeantur, quo secus de virtute atque honestate iudicent: nec rursus diuitiis redundantibus in cogitationes vanescant erraticas aut impias. Nam quum siterarum peritia ad oblectationem frui, ec vitae per virtutem ac decus agendae tanquam insitumento uti solent: tum eo amplius post huius vita cursum memoriam sui in aeuum prorogare hac eadem facultate possunt. Quanquam haec fortaue nauci iacienda ducerem, nisi etiam praestantis doctrinae adminiculis uti bonos &graueis viros ita existimarem, ut contra temerarios casus celsi semper dc recti esse pergerent, ic aduersus fortuna infestioris im. petus animo praesentiore confirmarentur, sicut ad humanas ini. quitates eosdem ita se compostos collectosque tenere par est, vi quicquid obuenerit, velut decretum prouidentiae aequi bonimi, is,4- faciant. Est autem is tenor studiorum mea sententia tenendus,ndiorum via carceribus distendi per spatiosum illud stadium disciplinatumran πή- quae liberales dicuntur, ad metam secularium literarum perueni.

ant, icin flexu ne committant, ut aut acquiescerulum esse, aut

diutius haerendum putent, sed quo curriculum totum inagant. rursus a meta ad carceres δc ad emissarium, denuo aliud spatium non currant, sed ingrediantur ic incedant: quod pronum iam ipsum est, ει spei bona plenum, salubrisque voluptatis, etenim . cum in eo est spatio exhausti iam laboris orbicularis fructus pla-

sentarius, quum velut indagine cinctim veritatem tenebunt, tum etiam multo maius praemium suturum aeternumque speratur. Est enim ea demum vera ratio philosophandi, non fallacem studiorum amoenitatem, non inane nomen beatitudinis pera

sequens ed rectae honesta via veram di solidam gloriam h

725쪽

inauspicato petessens. Hanc viam quaerendae doctrinae summum illud par amicitiae Gregorius & Basilius Graeci & eorum aetati sup--spares Hieronymus S Augustinus cum tenuissent,dcante eos Omnes Cyprianus 6c Lactantius, ic deinde Hilarius,aliique multiantesignani partium Cnristianarum,maiorumque gentium theo νι- ρου--

logi, quorum hodie responsis ad interpretationem diuini iuris irum anteis utimur ad extremum iudicio iam solido ad saaosanctum ipsidium sapientiae, quasi ad buleae Themidis oracula venerunt,quam consiliatricem Latine appellare possumus. Scire enim auebant homines ingeniosi quo modo viam inire possent ad propositum finem , quasi in patriam serentem,quam ciuitatem amplissimam esse constat nomine Vranopolin , superis hominibusque commv. nem,duntaxat qui nihil in se impie aut perfide admiserint. In ea porro regiam este sapientiae,quam prouidentiam antiqui Latini, ut Graeci pronoeam vocitare voluerunt: in qua numeris omnibus scientiae atque intelligentiae beatissimae animi humani simul seri .., omni ministerio Si stipatu diuinitatis Duuntur, cum ordinibus illis scilicet caelestibus inenarrabili ratione descriptis. Hos Esaias eiρmonaeam prophetiae decus,argentum 6c aurum suum ad Christi obsequium' --

cultumque testatur attulisse r quo verbo tum rerum intelligen- 'tiam nullo ercore concretam,sed ad puritatem excoctam,tumet quentiae nitorem splendoremque significat. Has enim illi prisci opulentas facultates in scribendis eloquendisque rerum diuinarum enarrationibus consumpserunt. Verum hoc iis probare non possumus, qui ignorantiae patrocinantes, eloquentiam ut cura O- 'ven iasam .a sacrisque studiis alienam recusant,ob id semper inuisam inertiae,quod forulis omnibus antiquae bibliothecae excutiendis, ac diu multumque discendo,nullum ad quaestum ab ingenuis com 'Paratur. At nos philosophiam argentea supellectili sacris operantem augustius Namplius sapientiae litare contendimus, quam si semiis aut plumbeis facta libamina auspicetur de peregerit. Q ais Samiis fenim in sacris,fidtilibus vasis aut stanneis usus est.quum idem ipse argenteo instrumento non careret λ Illud vero rursus summope. 're videndum, ne quod sari tuario Domini usui esse potest , id insimulachra impietatis confletur,aut in usus voluptatis,aut alioqui ne inquinetur. Quocirca ego miserabilem eorum esse sortem

726쪽

contenderim,qui quum magnam iam partem laboris inanearum 'rint,vel in flexu acquiescunt,ut diximus , quasi pensum encyrim paediae confecerint: vel diutius adhaerescunt in humanioribu iserteris,animo iam senescente,nimio utique venustatis eloquentia,

ac leporis amore capti di irretiti, eorum plane similes , qui midiaim Homerum in diuerticulo viae ad patriam serentis, aut Lot , - . - gorum sodalitate,aut Sirenum cantu deleniti, patriae memini' non possunt. Nam quid est aliud sectos nauim in patriani ten- κθ, i. dentem egresses,Vlyxis in patriam festinantis, & viae peragendae semper instantis,reminisci noluisse,quam in vita huius secuti v haptatem illectricem saluti praetulisse φ Vloes autem nobis quidam fuerunt,ii quos ante diximus,orthodoxae persuasimus, ideollimantis philosophiae vindices,non palliati illi quidem Vlyxes, sed pastophori, qui multa Sc varia eruditione , ut temporibus . quisque suis, imbuti, quum omnia pene genera philosophandi Partim pererrassent, partim praeteriissent , salutem suam tandem anxie sociorumque perquirebant: quae nihil est aliud quam aditus in patriam. lis enim uatim Vlyxes ille decantatus describitur ut re . a poeta. Atque ut ille vir heroici spiritus, de polytropus ab eodem Homero dictus , id est multifaria ingenii dote, multiplicimo rum cognitione , versatilique solertia praeditus, inseros dicitur et sic qui in coelum mente scandere, ad planamque

contemplationem diuinarum rerum euadere cogitat . com

modius mihi facturus esse videtur , si venienteis annos in rerum humanarum intelligentia bona ex patre eontruuerit , ic maturo iam sacris disciplinis ingehio . ia vemn philosophiam se cum omni commentandi apparat co Misit. Quod mihi perinde esse videtur, atque si quis ex Florassum naculo ad Eleusinia mysteria transeat, & veluti linmigret. -- quid enim a vetustate sacrorum nostrorum exorte dis imus

praegredientem ac praecurrentem disciplinam esse indico, Fram δι theologicam philosophiam nos deducentem. Propaisu, rem a Graecis propae deurnata dicta, id est ea document quae pra - sciscere nos oportet priusquam accedamus ad rerum eri im rum arcanarumque cognitionem. Hoc porro labore exhausto,

velut consectis sex disium labore. tum demum sabbatismum D

727쪽

mino dicare moribus Christianis conuenit, & sanctuarium sapiatinis D. entiae iam seriatos adire. Ibi videre est historiam mirificam, euenis eram a. tus varios, carmina plusquam heroica di cothurnata, conciones panegyricas, orationem figuratam ac versicolorem, tropis distinctam, di formis sententiarum, omninoque locutionem humano eaptu augustiorem atque sublimiorem. Adde symbola Pytha. goricis multo argutiora, dicteria sententiosa scotinis inuolucris sensuum implicata, ut profanas aures fugiant,ambagesque omne genus multipliciter inuolutas. Qid dicam omnem rerum naturam non humano,sed diuino ingenio indicatam & apertam pomeis hominum mores, omneis sensus humanos brutosque . explicitos i res omnino capaces praestantissimarum mentium, diis gnasque quibus non modo toto c ut dicitur a pectore incumbere, sed etiam quibus illiquescere toto corpore atque intabescere M -ον s. debeamus. Huius ultimae dc summae commentationis maiesta. ti, poetica & Gratoria oratio, copiaque omnis disserendi, eloquendique ratio, concedat necesse est, ut humani captus altitudo in. genii fasces diuinis summittat monumentis&Oraculis. Et qui--οι dem ita se fecisse vir summae doctrinae Gregorius NaΣianetenus uiam clara voce testatur: cuius autoris exemplum imitari percupide

debemus, ne literarum cognitione secularium quasi bacillo arun- st dineo nixi, in veritatis cognitione de viae philo phicae progressis et ,

grauiter concidamus. Sed citetur testimonium locupletissimi Gr/ιον mautotis veritatis, & in literis secularibus inprimis eruditi: qui velut in literis diu multumque negotiatus & feliciter, inuento tandem unione, 6c summi boni tessera, peragrandi finem facere constituit, eumque liceri fluxarum rerum contemptu, atque in eo uno postea acquiescere. Sic autem ille ait,

728쪽

Trasim, missustres Graeco rum gloria Athenae Sed simul ae tandem mulio peperisse labore contigit, ante peris Christi a clam ipse reliqui. Cedit enim summi sermoni numinis omne

Humana mentis vinium ac versatile verbum.

Quibus verbis intelligimus virum illum summo ingenio praeditum, summe studio literarum deditum, multam ac diuturnam operam eloquentiae fc poeticae dedisse: ad quarum rerum amin rem tota mente ferebatur: sed quum tandem venisset ad studium sacrae philosophiae, & sacramentum salutis humanae inteli gere coepistet, cuius suit unus Christus interpres it antistes . illico ipsum illa omnia literarum ornamenta in conspectum domini abiecisse, videlicet agnoscentem dc animaduertentem, quicquid in literis Graecae philosophiae ac philologiae vidisset, longe id ab esse a diuinis oraculis, atque a sermone ipsius diuinae sapientiae.

De sacro- Sacra enim scripta omnem haud dubie elocutionem mentis ii f. nei Ar 'manae vincere intellexit, quamlibetque figuris distinctam orationem, ac multiplici eloquio elaboratam, tamen prae diuini sermonis vi ac fulgore obscurari atque elanguescere. Ego quidem certe in ea sum opinione, ut existimem tropos oratorios multo sublimiores efficacioresque in sacra lectione inueniri, quam in priscorum Graecorum Latinorumve monumentis: posse que oratoriam phrasim fieri ea lectione multo locupletiorem. Sed id persuadetitis vix potest, qui humanorum scriptorum lepore ac suauitate capti horridi statim Sc refractii styli lectione deterrentur. Neque vero concinnitatem eloquentiae in sacrosanctis libris requirere, sed vim sublimitatemque sententiarum consectari debemus: e iamsi haustos inde sensus, in scripta venustiora transferre, ec pigmentis externis reddere floridiores , . nec ius nec fas prohibet. F.6 Praestantissimae enim gemmae, argento potius crassiusculo quam eorum se auro includuntur obryZo, ne thecae nitentis aspectus , quoquo modo pertinere aut accedere ad aestimationem tam pretiosae rei videatur. Et alioqui Deus arcere profanos voluit ab oraculis suis, qui orationis pigmenta, ec elegantiae lenocinia, uon sensus arcani de mystici nucleum eliciendum putant. Hic autem existitilla Theophraiti querela de breuitate vitae, quae velut in tyrocinio

729쪽

i PARTI B. ELV sc LIB. V nio philosophiae sanctior agrantes animos destituit. Iamprimum Talthybius ille caelestis Enias praeconio urbano dc elegari. s. ac figulis illuminato, aduentaritis sapientiae di veritatis sacramentum vociferans, sacrisque cui ita dicam leporibus diuinis. que salibus conditus it iucundus , a quo tandem satis explicari per totam vitam potest Z Hunc tequitur ut ita appellem Idaeus, Hieremiari Troiae captiuitatem sati dico praeconio atque lamentabili municipibus suis pronuncians: cuius explicatio mirificam quandam enarrationem commentationemq; poscit. Hos duos sequitur numerosa turba vatum quos salutigeros proprie appellare possit mus res coelestes entheis rapsodiis effata humano captu omnino maioribus. Horum enim vocibus altiloquis quidem 6c canoris, sed parum in hoc mundi strepitu exauditis, humanae condi.' tionis Lacramentum prouidentia in omne aeuum depraedicauit.

In uniuersum autem sacros illos vates camaenas quasdam altio- 'i sterres esse dixerim, arcana coelestia per satyram cantitantes , eorumque vaticinia eodem pertinentia, citharam quandam augustamine Sc coelestem, para cleti plectro varios in modos numerosque pulsatam, cuius psalmata percipere eorum est demum, qui aures a cantu prosano feriatas, quod rarum est, sacrisque carminibus

initiatas habent atque dicatas. Iam vero ipse tris megistus csic Solomonem voco antistes sapientiae, germanaeque philo pluae sesimρ parens, nonne tribus libris cum eo qui sapientia Solomonis inscribitur,omnia philosophiae placita figurate complexus est y Ita philosophum ab incunabulis instituens , ut affectibus ad obsequium redaciis,mentem tandem in arce Mineruae, Sc in ipsius ut ita dicam contubernio sapientiae iam sese indulgentis benignius collocet. Id essi autem summum bonum, quod annos plus mille humana philosophia omnibus indagans naturae vestigiis, non

ante, quam sese indicante sapientia dc prodente,inuenire potuit. . Sed parentem eius pene omisi lyricum illum vatem omni quamlibet heroico vate longe sublimiorem e cuius poemata humanarum diuinarumque rerum descriptione argumentosa, ipsum veita dicam 2 Mercurium interpretem postulant e quem ego Cfir, Mercuristum interuentorem diuinae atque humanae naturae proprie esse censeo, coelitus ipsum ad genus hoc mortale delapsum, mandata-

730쪽

Baptism signiscat,

fuitque coelestia deserentem humanitatis habitu. Hic est enim sermo,hoc verbum, haec ratio, quibus diuinitatis principium summum,arcana sacramenta mortalibus enarrauit: quo etiam ipso ante usus erat idem pater uniuersi architecto, naturaeque condiatore : ob idque a summo Euangelista logos Graeco verbo voca. tus est. Ecce tibi in sermone ut aiunt ipsa sapientia, quae genus humanum naeuo illo primaevo inustum , purifico rore velut aqvula simestica id est emaculatoria, lauit , atque e conditione obnoxia,Orcique adeo longo nexu dc mancipio exemptum, natalibus restituit. Haec libris quatuor didascalicis quae Euangelia vocantur bona ex parte figuratis, philos hiam quam olim S crates e caelo in terra deuocarat,e terra ruruas in caelum supraque coelos omneis erigit. Etenim quae ille symbolicus conesonator ambagiose 5callegorice de sapientia dixerat, ipsa de sese sapientia proloquitur aperte &luculenter,tametsi gryphos illa quidem interim ex caelesti symposio allatos mortalibus proposuit, caeterum nectar ambrosiamque magnopere redolentes. Atque ut olim Prometheus ignem aethereum e caelo Mineruae vis consilio rapuisse dicitur, hominibusque dedisse : sic Dei sapientia ignem aeternum charitatis humano generi communicauit , cuius scimtillas quasdam pseudophilolbphia in disputationum suarum fomitibus asseruabat , e Iudaea utique quasi e ciuitate coelesti quoquo modo petitas. Hunc ignem aeternum nostra xtas extinctum atque etiam oppressum pene vidit , aditu rum sanctuarii non tantum negligentia . sed etiam vecordia. Christiis autem , id est veritas 3c sapientia, velut Ianus quidam geminus, utriusque naturae particeps, utrumque testamentum diuinitatis, instrumentumque utrumque indagandi summi boni coniunxit, finem aut prisci cum principio renouati mundi connectens, dierumque ipse antiquorum instaurator, innocem tia serme priscae mortales restituit. . Iam vero sapientiam sequuture vestigio suus ille hypophetes Paulus, vir ad unguem diuinae manus D us, atque inter omnes veritatis emissarios lectissimus, eius fani sapientiae architectus, cuius sermam symbolica graphide antistes ille sapientiae Solomon quondam deliniarat. Idemque

sacra sapientia iii sentibus impertiuit, quae antiquissimo decreto