De cardinalis dignitate et officio, Hieronymi Plati è Societate Iesu, tractatus excellens, quo, mutato cardinalis nomine, cuiusuis praelati ecclesiastici, & imprimis cathedralis canonici conditio & munus egregiè describitur

121쪽

ro De Cardinalis quandam sanctitatis profitetur. Dfit,ut quemadmodum dixi,non solunt omnes virtutes , sed eximios etiam quosdam gradus omnium virtutum ab his exerceri oporteat. Itaque , t cum aliquis in Cardinalium numerum cooptatur, tanta fit mutatio rerum omnium externaruna,videlicet investibus, in domo , in supellectili, in famulis, familia,&denique tota vi

uendi ratio commutatur,in transfertur in rationem aliam adeo dissimilem, quidem longe splendidiorem: sic mihi videtur idem omnino fieri

debere in interioribus, ut nouus Ca -- dinalis noua statim induat consilia, nouas cogitationes, nouum spiritum, nouum animum,eumque illi statui,&illi vocationi, qua eum Dominus dignatus est, conuenientem. Cum Sa-1.Ree.1 naue diuino iussu Saulini unxisset,a Regem,illud etiam praeter caet rapr dixit, Insiliet in te spiritu Domini, mutabem in virum alium idque paulo post cum omnium admiratione eue-Nim Hiit.Similiter etiam cum Moses septu ginta viros adleginet, quorum Opera in tanto populo gubernando sunt

uare

122쪽

Dignitate est O . V. VII toruare tui ita sc istum est, de schn disse in nube Deum, dc abstulisse de eius spiritu,& dedisse illis septuaginta, qui dem indicio manifesto , cum statim prophetare coepissent , stupentibus

omnibus rei novitate. Haec igitur eadem mutatio in Cardinalis pectore fieri debet cum ad tantum munus asciscitur , ut ipse quoque allam mentem,&cor aliud concipiat totumque sese Deo domitiis. eius sponsa Ecclesiae in eo ministeri genere dedar,&consecret. Atqui haec perfectio de qua loquuti sumus,quamuis nausea evaria complectatur,tamen si eius qua si breuem desci iptionem, ac summam velimus, licet eam sumere a S. Ber Lib. nardo, qui his coloribus vivis sane,& ρηφή. aptis bonori Cardinales expingit. Sint, inquit, compositi ad mores, probati. ad sanistimoniam, parati ad obedientiam , mansueti ad patientiam , subsecti ad disciplinam, rigidi ad censuram Catholici ad fidem , fideles ad dispensationem, concordes ad

pacem, consormes ad unitatem. Sint

in iudicio rectit, in consilio prouidi,

in iubendo discreti , in disponendo i idu

123쪽

so De Cardinalis industri, in agεdo strenui, in loquendo modesti, in aduersitate securi, in prosperitate devoti, in zelo sobrii in misericordia non remissi, in octo non ociosi, in hospitio non dis seluti, in conuiuio non effusi , in cura rei familiaris non anxii, alienae non cupidi, suae non prodigi, ubique dc in omnibus circumspecti. Haec Sanctissimus ille pater de Cardinalibus.

De 'inicularibus vi ruitibus quin hobm debet ordinabi,o primum de prudentia.

CVm hiae de per isto Cardinali necessaria ii uniuersum dici assint, dicendum nunc est de singulis

virtutibus sine quibus hic locis redhe, Wcum dignitate teneti ncm potest. Primum autem occurrunt quatuor I lae , quae Cardinales ipsae quoque V cantur. Quid enita magis conueniat homini Cardinali, quam Cardinales virtutes, non solum ob nomen , sed etiam

124쪽

etiat, ob rem , quoniam omnes humanas actiones moderantur, quae sibi

absint , innumerabilia peccata sequi

necesse est. Ex his igitur prima est pru c. os te detrita tum quia,ut ait Aristotelesaii. t. men est reliquarum tum etiam quia non modo ornamentu, sed pene fundamentum est huius muneris, de quo loquimur. Nam cum Cardinales ad hoc instituti sint,vi sint Potificis Consiliarii perpetui, quomodo id ab eis

praestari poterit sine prudentia,&quidem magna,&insigni Etenim si Principis cuiusuis Consiliariti prudentem esse neceste est, quanto magis uniuersa lis Principis totius Ecclesiae diffusae

per olbem terrarum,ad quem ex toto

orbe grauissima, maxima, sidissici lima negocia referuntur Itaque ut a Medico,uta Iurisperito, ut etiam a pictores, vel a quouis artifice suae artis. quam quisque profitetur, scientia exigitur,& nisi eam teneant, non tum ridentur ab hominibus , sed peccant apud Deum, ita haec est, ut ita dicam, ars Cardinalis consilia dare, suggerere rationes,& vias ad explicandos nodos,

cum incidunt dubios , probare quae F pro

125쪽

. Pro De Cardinalis probanda sunt,& contra dissuadere, Quae non sunt utilia. Quare qui pru- Gentia, ierum cognitione non potileat, nullo modo hoc tam praeclarum munus pro dignitate tueri poterit obiic vero virtut instructus Cardin

iis, tum praesentia perpendet in quidun quaque re verissimum sit, perspi-xiet . tum elim futura cogitatione praecipiet , nec unius tantum partis cothmoda pensabit, sed aliquanto ante constituet,quid in alteram quoque partem accidere possit, ne aliquid ei .sul Mum , aut tepentinum accidat, quod non praeuiderit. Hoc enim vel :praecipuum est prudentiae ossicium. Atque eiusdem in eluun sugere sem

Per extrema. ita Vt neque laudentur omnia,neque omnia damnermari, ne-oue minita conce ruri, triue ruinIum omnia negentur, neque temper, vi omnibus credatur , neque contra arulli credendum statuatur Litem Vt neque propter paucorum culpam

multi onm mem' neque propx pauc rum probitatem alii sine des istu approbentur. Est etiam prudem Ne

126쪽

eerum, vel nouitatem , ut vetera m

nia laudentur , omnia recentia reiiciantur , sed suis singula momentis aestimare,& omni praeiudicio remoto, Vt quaeque res per se meretur , ita de ea ferre sententiam. Item non decipi externa specie , rerum neque ex

eo quod foris ostendunt definire, ne que aliorum opinione abduci , prae-Iertim vulgarium , sed in omnibus niti ratione, rectoque iudicio. Ante omnia vero ut grauitas animi, moderatio prudentiae est sic contra leuitas , nimia quaedam facilitas imprudentiae. Itaque in his praesertim quatuor , debet Cardinalis, cui homines multi δε negocia multa tra istanda sunt, cautionem adhiberes, in loquendo, in credendo , in promittendo, in concedendo. Sic enim scri pium est, Oui cito credit, leuis est corde, Ereti. . itemque, Totum stiritum suum prostri P .i'.

lim , sipiens dissert,ac reseruat in po- sera. Quo significaturno esse prudentis:vel iudiciu suu de quibusvis rebus statim proferre quod qui facit saepissime eum errare necesse est vel in calore sermonis omnia expromere. Facile

127쪽

ri4 De Cardi Genim excidunt, quae magno emeretur non esse dicta. id hanc etiam pertinet , non esse prinutum ad irascen lGel.f. . dum Sic enim monet sapiens Vra tu

Mi misi requiescit , idque signifieat

, non adesse maturitate quandam me tu , quae quidem perpetua est o mea huius virtutis, ne ivnquam ab eas iungitur. Atque haec sane vi alia hu iusti odi sunt osci prude atiae. Sed intelligenduna est,atque etium magnopere in hac parte obserua dum,ut est quoddaim aurum sumtum Madulterinum, quod non nisi a peri- is discerni possit, ita esse genus quod iam prudentiae omnino falsae,&adulterinae , quae scilicet politica appellatur. Haec auum numnuin aliquid si per spectat,& quidem propriuua, a ead id etiam a traim nititur. Itaque optimes eam desci b

'ore, sensum verbis celarit, quae seu sum , vera ostendere , qua vera, sit sella demnata re Haec Hup etibus praecipit h'R' UM

128쪽

vanitate gaudere,irrogata ab aliis mala multiplicius reddere , cum Vires suppetunt, nullis resistentibus cedere , cum virtutis possibilitis deest, quicquid explere per malitiam non valent, hoc in pacaeca bonitate simulare. Atque hisc quidem modi se pientiam duplicitztem , non sapien

tiam esse docet.Vt igitur verae,solidaeque prudentiae vim tenere possimus. intelligenda eius natura, quam ita desilai S.Thomas, ut recto, deverosne --μα. posito,vias deinde, serationes, aptas' si applicet, ad euisi consequendum. Ex

quo sequituri nisi verus sit finis non pqsse veram esse prudentia, sed potius calliditatem vel astutiam, aut aliquam eiusmodi vitiosam silertiam. Hic auia tem finis omnium quidem hominuri generalis,est aeterna vita,ad quam ὀmnes a Deo facti sunt, peculiaris autem intuem suus cuique status proponit ut Cardinali de quohic loquimur,Ecclesiae propugnatio , propagatio diuini honoris,subleuatio Summi Pontificis:

denique totius sui ossici exequutio

Quare vera prudentia huc aspirare,dc

huc conniti debet , de qui in bis sese

129쪽

rr De ranato strenuum praestat , ille vexe prudens

habendus erit.Qui vero proauiscommodis laborat, qui suae priuatae utilitati,aut suae ambitioni studet, qui aditum ad opes,ad amplitudinem , ad potentiam, adulango au tendo,aucupando Principum gratiam , struit, . huius quidem omnino salsa est pru dentia, potius, ut diximus , malitia, Mealliditas , quae vult illa quidem se videri prudentiam sed abest ab ea, distatque plurimum Est autem hoc vitiaria tumesiispericulis exposim, tum

quod qui ita vitain suam instituunt, nec a Deo aeterna prae mi re serunt, quae scilicet ipsimet minime quaerunt, nec tamen plerumque ad illa ipsisteni toralia perueniunt , pro quibus adeo aborant. Sic enim S. Augustinus Iu - daeis contum ait , ut quia in Christo recipiedo temp alia perdere timu

runt de vitam aeternam non cogita- runt. Rumquesinu amiserint,qu*niam.&in Rei,&Romanorum ipso

rum stamindiamque inciderut Quydidem multis etiam olim Cardinalibus iusto Dri iudicio euenisse scimus , Ut

130쪽

Dignitate, OD. M.M. I. s. cum ad Pontificatum sibi concilian dum, aut ad familiae statum illustrandum, di amplificandum hominumno citias multis artibiis ambierim,Deum primum offenderint, nec tamen quod Volebant, assequim sint, tape etiam , nullos magis infenses habuerint, quam eos ipsos, quorum causa peccauerant. Ego vero nescio quae maloi dessen. chior,possit eme prudentia, quam Deo fideliter seruire,eiusque honorem, de obsequium exanimo procuraresin siquid expectandum est,ab ipsius manu

sperare.Simini exessit -inomiano credendum, omnia eius nutu , . narbitrioregi, quaestultitia est confidore in Principibus,& in filiis hominum. in quibus non est salus , de confidere

eum ipsius Dei essen e ' Quare ut

concludamus, illa mihi videtur verit, ac germana,& bono Cardinali digna prudentis,quam Smernaxdus ipse i dicat, in Epistola quadam ad Rollan dum Cardinalem in Cancellarium,

quem monet primum,Vt Quonia Deus illii ordinauerat consolatorem ,

Consiliarium Eugenio Papae solici, u iit, cauteque observet secundum