De cardinalis dignitate et officio, Hieronymi Plati è Societate Iesu, tractatus excellens, quo, mutato cardinalis nomine, cuiusuis praelati ecclesiastici, & imprimis cathedralis canonici conditio & munus egregiè describitur

151쪽

x34 Cardinatu imminere videatur, sed.bono viro nihil tanti esse debet, potiusque ad omnia detrimet paratum eum esse oportet, quam ut animum ad rem ullam tali loco indignam inflectat. Quo in genere magnopere celebratur Ioannes ille Turrecremata qui vixit annum circiter MCCCCL. Vir plane tum doctrina,tum omni virtute excellens. De quo ita scriptum est, tam excelso fuisse animo , ut nunquam, vela precibus,vel minis, in iis, quae fidei,ac religioni, &omnino quae Ecclesiae uti litatibus conducerent, a sententia deduci post et quare hoc quoque singu- lare cognomentum dum viveret adeptum , ut fidei defensor appellaretur. Hanc eandem laudem tribuunt etiam Marcello Cardinali, qui deinde Pon etifex eodem nomine fuit Hic enim in Tridentina Synodo, ubi Apostolicae Sedis legatus erat , Caesaris ministri nescio, quae intentatibus,quae Ro manae Cathedrae auctori ratem minue

re videbantur sortissinae obstitit, qua sententia nullis etiam terroribus qui admouebantur,unquam potuit dimovcri In quo discrimine exclamasse di i citur.

152쪽

citur, posse quidem homines vitam sibi ausere animum vero franget e non posse, suaque facta Summi Dei iudicio reseruari,qui pro suo cuique merito gratiam refert. Sed nihil tam illustre,quam Reginaldus Polus,quem in Galliam a Paulo Tertio Legatum,cum

Rex Angliae hostis insensissimus in

suam potestatem redigere conaretur, idque per certos nuncios cum Franciscco Gallorum Rege ageret,fideliter ab eo monitus, ut si taluus esse vellet,st tim abiret, in eo tanto pexiculo , in re subita, cum omnes vite armatis militibus,&grassatoribus, Anglis ipsis refertissimae essient,nihil unquam de sua remisit constantia, & grauitate, immo vero comitibus omnib' adeo ex erritis,metuque trepidatibus, ut nemo es se qui crucem,ut mos est, Pontificiis Legatis,praeferre auderet, ipsetne crucem sumpsit in manus,exe inque ν- stauit donec famuli pudore in pulsi eam repeterent. Deinde cum

in Belgium euasisscit, nec tamen Ces.saret impius ille Rex ab insidiis moliendis , eiusque caput quinqu ginta aureorum millibus prosi ripsis se

153쪽

set, nec maius posset esse vita pericu sudi, semper tamen Pro munimentost in hinc Artitiasnem tenuit. Dei fiducia nixam qui sane no defuit, opportune enim Leodium ab Gerar-do Episcopo , de Caesinati humanissime inuitatus est,quocum venisset,ibique audiret inagnis quasdam, iique credibiles conditiones , quas Anglus Belgis offerebat, si sibi Polui trade- .ent , miratus homi his amentiam, ita dixisse fertur, se quidem iamdudum, vitae latius tardi affectum, mortem optare,ac proinde,cum Henrium tan- in sua impensa, labore hoc ipsius id siderium adiuviii e conaretur, nihil aliud facere quani si quis dormitumve cupienti vestes ipsas detrahere ve- . v praeci a Vocem, animumque dignum Cardinali, quam quidem vocem factis etiam comprobauit,Neque, nim ante discessit ex illo loco,quam a Rintifice reuocaretur, cum ita di-ret,esse se in Pontificis potestate. Haec

igitur vel similia in hac praesertim rem porum perturbatione , in hae multis rum licentia , siue etiam insolentia, qui avita se osse putant, non raro

154쪽

eueniunt, quibus sane Cardinalis minime cedere debet, sed potius contra eo audentior ire, ut etiam beatum se: putet,si in Ecclesiete causa, sin obse- qui Christi, vitam ponere oporteat, ut contigit Iuliano Caesari' , quem Martinus Quintus ob illustria merita fecerat Cardinale . Nam cum ab Eustento ad Laciislaum Poloniae,

Ungariae Regem Legatus es Et,ut eunt adioedus cum alii, 'rinpipibus Chri

ostianis contra Turcam adauceret, ip- ω quoque in pugnam processit , in qua exercitu fuso,ac fugato, Iullianus ipse comprehensus, ε iugulatus est, lacuitquς misere spoliatus inter vul- gaxi cadauera. Atque nae quidem pe', ricula rariora sunt in homine Eccle-Dastico,cuius vita ab armis, iraeliis aliena est , sed tamen ita omnes pa- rati,& animo instructi esse debent, vi cum res,de causa postulat, ne sanguina quidem parcant. Verum illa crebrior, ac pene assidua fortitudinis materia in resistendo hominum importunitati. Haec vero duplex est, interdum enim minis, de metu agitur, ut paulo ante dicere coeperam, interdum vero amo

155쪽

r38 De ordinalis amore, iratia, qui est etiam affectus, magis Efficax admouendum. Et senim ille durior aries, quo animiataquatitur, hic mollior , ac ne artes quidem sed occulius cuniculus,rum eo ipso minus eaueri potest, quia oo

repit, de insinuat sese quodam sensu

Aumanitatis , quo natura magnopere capitur. Itaque hic sunt importunae preces, hic amicorum postulata, hic Principum auehoritas , denique intimorum,&ma ime familiarium benes uoletia.His igitur omnibus pςsistere te opόrtet,ne a recto abducaris,Mo-is R. ni. do imitari Salomonis tum quidem optimi Regis constantium , qui Matri ipsi, a qua genitus erat alienumquid-aam petenti, assenti, i noluit, vicitque in eo sapienter maternam gratiam, reuerentiam. Quare ut ipse Regem se in eo potius, quam filium praeititit,siet qui istum locum in Ecclesia tenet, amicis inepte rogantibus Cardinalem se potius, quam amicum praestare me-

minerit. Haec de priori form

Alterum officium , ut rupra dixiamus,sed dicendum est paulo uberius

156쪽

i, Hulo habeat, contemnat,ac despiciat, iijtur,ut casus 'mnes humanos, subdenique quaecunque in hanc vitam ire. nurere possim Dipso inferiora dum itaque sub pedibus videat,ut iis, uti nariueatvi , ut certe n.n pertu . 'ζtur iniquς haec mentis ebitas res na omnium pulcherrima , de ma-

sius : Considera , inquit , quemadmodum eos qui ad officia Ecclesiae M dum , despicientiam rerum hu-

manarum habere deceat Si enim mor

tui estis cum Christo ab elementis in id huius , quid adhuc velut vivem t*s de hoc mundo decernitis Ex quo meditaintellime potes,quam hoc d - Cardinalem , ut quia in iam alio, d potitus est respondeat gradui

157쪽

yam De Cardinalis

eminentia super res omnes creatas.

Hoc enim praeterquam quod per se ijstim laudabile egregium esst, etiam ut ait idem Ambrosius, secunt assiri angorum omnium vacuitatem, ut neque in doloribus mestiores,n que in prosperis elatiores simusquod praeceptum vobis etiam praecipue cono uenit, qui in superiori . D illustriori siti estis loco: quoniam vestra vita grauiori siticursibus exposita est, quam

vita Privatorum, quibus si quid aduersi eveniat,alte Are non possutit. Hare nisi hac animi magnitudine tanquam clypeo quodam protexeris pectu numquam animo tranquillo,&, securo esse poteris,sed semper anxius,

semper solicitus vives.nbn blum cum mala ipsa evenerint, sed etia cum imminere videbunturi Semper en nate timeste , quia semper impendent. Contraica oti hoc apud te stabilieris, ut ista omnia pro nihilo ducas, illud necessario sequetur, ut neque rebus prosperis,&ad voluntatemfluemibus efferaris,neque deliciaris , aut i angaris aduersis,licque e petuam aequabi. a tem i vita conserues, in qua non

158쪽

solum magna inest dignitas, sed etiam magna felicitas.Talis erat flos ille Cardinalium Carolus Cardinalis Borro- meus, qui cum alia assidue dum vixie huius dedit documenta virtutis, tum illud in primis notabile, quod cum iter facerer per Helvetios,casuque stabulum hospiti, igne conflagrasset,

in eo omnes eius equi, mulae, iumenta , grandi utique iactura consumptacssent, tamen ita nihil commotus est, ae si nihil omnino accidisset, insuper

etiam hospiti centum aureos nummos

ad resarciendum incendi damnum elargitus est. Alias etiam cum aurigar inscitia in profundam foueam currus incidisset, ipse totus coeno lutoque immersus esset, quin etiam brachium laesisset, tamen nullum impatientiae, aut iracundiae signum ostendit, nihil questus, nihil etiam loquutus est, im- mo vero suos , in aurigam eius causa furentes, compescuit. Erquoniam irae mentio incidit, hoc etiam intelligendum est,nihil tam repugilare huic ma- 'gnanimitati, de qua hactenus loquuti

sumus,qua omnes quidem motus animi nimios Ad praesertim iracundiam.

159쪽

I 2 De Cardinalis. Sic enim est in libro Iob. Verestultum

interfici iracundia, ct paruulum occidit inuidia. Quare haec leuitas in Principe Ecclesiastico praesertim,non tunc modo deformis est cum sine causa concitatur, sed etiam cum alicuius vel improbitas vcl tarditas Paut inscitia caulam dederit. Nam tunc quoque in ma- ledi ista contumelias erumpere, etiam aduersus subiectos, & famulos ipsos, tu abhorret ab humanitate,tum etiam ab hac fortitudine,de qua nobis est sermo.Itaque primu ira sane curandiim est tibi, ut teneas in tua potestate animi motum, nec te de gradu,ut di-

citur,vlla re, deiici sinas sim hoc plane

vitare non potes, qui animus interdum subito occupatus effervescat, illud proximum,ut saltem verbis modereris,&linguam diligentissime conti neas,dicasque cum Propheta.Turbatiud. τε.*m,2 sum loquutus Sic enim etiam paulatim assilesces, ut interiores motus mitigentur,& vel non incitentur, vel non adeo venementer. In quo etiam eiusdem Borromei,de quo modo diximus, virtus commemoratur, eoque magis,quod non cuida lentitu- ditii

160쪽

dini naturali tribui poterat, cum esset potius fervidior. Quod ille agnoscens,

cum se maxime stimulari sentiret, tenebat sese, comprimebat ne ullum verbum efferret, donec motus ille resedisset. Solebat aute interea annulum

versare,que digito gerebat, quod cun aduertissent domest ici, hoc ipsum erat eis indicio,quod vim sibi faceret. Postremo sunt etiam alia nonnulla huius virtutis ossicia , quae quonia recte describiantur ab Aristotele in mirum in modum congruunt Cardinali operae pretium puto hic tiam exponere. Primum enim, ut ille docet, fortis, & .eth c. magnanimus, cum se periculis obiicit, id facit strenue in alacriter nec vitae suae parcit. Tum vero promptus est ad ben cfaciendum aliis; ipse accipero erubescit. Quod si beneficium accipiat, studet semper plura reddere . mauult que sibi alios cbere , quam se ali 1s. Praeterea, etsi apud eos, qui ipsi in dignitate positi sunt , honorem dc gradum suum retinet, tamen apud humiliores humilem se exhibet, hos enim superare facile est id ab iis reueretiam exigere hominis est oneros,