장음표시 사용
141쪽
verba perspicue comprobant, loci quam paullo ante proposuimus cmendationem. Conuerterim autem libentius. Atquis minus calida. Non enim aduersandi, sed insuendi potius sensu, ponitur hoc loco particula I. Ait autem Aristotelest Cum huiusmodi sint mi nus calida quam humida, minusque a natura si illis insta caliditas, quam humiditas; manifestum est quod facilius relinquentur a caliditate, quae est magis aduentitia, quam ab humiditate quae magis naturalis est: ex quo sequitur quod colligit, ut abeunte caliditate, remaneat frigiditas cum humiditate; ex humidis autem frigidis rigere ebrios, de rigores morbosos pati, consentaneum est, sicuti vherius problemate primo ostendamus.
μ πιι et i, eri Cur pueri cum natura snt calida, vinos non sint, cum Scythas de viros robustos, qui certe omnes habitu sunt calidiori, constet esse vinoses 3 An
quod viri non calidi solum, sed etiam sicci sunt: virilis etenim habitus talis est: pueri calidi sunt de humidi. Vinositas autem humoris cuiusdam libido est, itaque linmiditas facit ut pueri minus sitiant. Cupiditas quippe non ni- lsi indigentia siue desiderium quoddam est.
Quod proponitur est admodum manifestum. Intelligit autem pueros usque ad eam aetatem, qua siccitas incipit esse maior humiditate, vi ex solutione problematis apparet; illud autem variis aetatis temporibus, pro temperamentorum varietate seri accidit. is ora οἰ -- Hati. An quod misi non ealia iam, sta etiam Aristini. Ex hac siccitatis seu humiditatis aut exsuperantia aut defectu, pueritiae & virilitatis terminum accipi par est. F cilis autem ad intelligendum quaestionis dissolutio. Ideo enim pueri non ita vinum appetunt ae viti robusti, de Scythae, quoniam pueri humidi sunt, illi vero sicci: unusquisque autem illud appetit cuius indigentiam sentiti bibendi autem amor quomodo appositissim. in Latinum verti potest friti, non est aliud quam desderium humidi alicuius. Nam de libro secundo de anima stis definitur appetitus frigidi Ar humidi .Porro autem habitum, hoc est temperamentum seu naturam puriorum esse humidam. virorum s ccam, cum utraque sit calida, docet Galenus pluribus locis i sed praecipue secundo de temperamentis capite secundo, de primo aphorismoruinx iiii. Vinum autem natura humi dum esse, dixit idem Aristoteles hae eadem sectione problemate, x v I. non est tamen facilis Ac citra controuersam opinio. Nam vetus Ac generosum de quo superioribus probi malis locuti sumus exsiccat, sicuti ostendit Iraeastorius in libello de vini temperamento capite septimo. Vel igitur dicendum intelligi tenue&aquosum, non vinosum: vel am dum dilutum: seu quod verius puto, humiditatem vini intelligi actualcm, quam percipiunt Ze appetunt qui desiderio bibenda tenentur, de bibunt: illi enim qui sicci sunt, licet ex potu vini generosi magis ilendidem exsiccentur,cum tamen illud hauriunt, praesentem quandam madefactionem de humectationem percipiunt,qua eo tempore magnopere gaudent. Vnde 5e Aristoteles cum antea dixisset φιλοι,o, hoc est vini amatores, utitur deinde voce φι amna, quae bibendi amorem significat, tamquam humectatio exponi primum, atque ita ex vino in problemate consideretur: llaec autem actu in omni vino est. Qitate male etiam fecit Theodorus qui eandem vocem φιλο- α conuertit, vinostas, cum pI prie sonet ut diximus, bibendi amorem: de dicere vinositatem , sit difficultatem augere. Illud etiam admodum molestum, Be maxima consideratione dignum est: Scythas ab Attistotele significari calidos 8e secos: quamquam enim haud explimuntur nominatim tales in solutione, intelligi tamen quando in propositione nominati sunt, necesse sane est. Hippocrates autem in libro de aere,aquis de locis,capite x. ubi de huiusce nationis moribus S
natura pertractat, pluribus 5e disertis verbis eos frigidos & humidos esse assimat, cuius sunt haec verba Caeseram religat Seuehae, quod ad formam atιinet, ιυ ι miles sant, aliis ilissimi- lles, frui quoque Aurpi, ipsi infers, prato quam quod si a mesemen ι ealore, illi ab intento frigore sum compress. de paullo post,regionis frigiditate eiusque caussa exposita Propter quas e fisis firma rerum sum erassa o ea usa, lanctara vero humecta o imota es, mensneas ham A
142쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM.
omnes, maxime omnium ιamen inferior alum, nequis enim ipsa exsectarim eiusmodι o removiis rara. o semporis em Astitione. Tum nonnullis interpositis. Magnam asiem argumentiam Aa --δtasis corporam Sc harum hoc exhibebor mulus enim ipsorumpraeque qui Nomades stim repsνi ci exustos sumeres, ae Maesis habenses, manaumae iuncur Necyora, coxas is lumbos. nustam
sant aliam οὐ ea am, nis ob humidualem natura Er most siem. Ita sonant Mae postrema, non ut Cornarius vertit, et hamons, ese mole es nasurae detraraonem. Tum addit idem Hippocrates . pono Scytharam gens futui valde coloris, tuis propse rigus ingensi non enim insemens acie δι ad eos Sel; afrigore sera albedo exuruur, of ulva. De quo Scytharum colore Galenus libro primo de tuenda valetudine haec habet verba Es enim esse Ius standum nasuram tiam A virerum Ugritia um Gallorum candor, tum Scuesarum rufas estis. At de humiditate rem petaturat Co1nment. tertio in librum III. de morbis vulgaribus particula xxx. haec legi mcis. Comparemus ιam cum his infames, Se has , Gastos, cir Germanos, qui plane temperamensostis hamission frigidiore mera non cirra toni uersiam. Equidem illam ex eodem Caleno distinctionem afferre possumus,quam posuit libro M.ti temperamentis capite vi Scutharum inaequali, quinimo contrario modo se habere corporis partes, externas nimirum ab internis; unde aliis frigidae, aliae autem calidae meri id existimandae sunt: sed praestat Galeni lo cum adscribete qui ita in Latinis legitur. Αι ιιι vana partiam temperus est,ex υna earum pνο- ltiantiare de roso favore non licet fu aueandas Haesunι: Atimandumque qao semperamento men liri ius, qao pulmo, quo eerebrum, ac rei Parum perse una quaque sursum sit. Aigae hae quia
restinctionibus noscenL: eum nee manuum cons Avisone, nee o lorum inspectione antiemsie Iem. penem eorumst. Simia auIem pensitandus est continentiam ea partium assectus es, tiaram omnismextrema es cutis. Hae in nostia re one, Pae utique temper ιa es sutiectaram partium naturam
t qaa enim pus restim Omnia, adsιιιιι io calore svi catida, proprio frigem: qai merassianam plagamineolum, ad uisis criore sunt ealia . pupra θώι. His verbis Galenus satis manifeste conee- ldit Scythas frigidos esse partibus externis calidos autem internis, quod etiam de liumidi ltate de siccitate dicere liceat ; vnde Λ: mores cetiam temperamento respondet,qui dicuntur liracundi temerario,& ad subita consilia praecipitcs,hoc cium fignificant quae a Galeno pro
Hippocrates enim diserte assirmat, Scytbis csse iuncturas, uentriculum, Si ventrem inso litorem humida. Quomodo igitur partibus internis dicuntur sicci, ut vinum ratione hu- inliditatis appetere dicantur Augetur dissicultas ex Caleni loco quem adduximus com- lmentario m. in tertium de morbis vulgaribus, in quo ratione temperaturae, pueros Scy- ll this, Gallis, & Germanis coniungit, quemadmodum etiam non disti miles moribus sunt i quod enim de harum nationum hominibus dicitur II .de temporamentis, esse iracundos, temerarios, & ad subita consilia praxipites, non male etiam in pueros quadrat. Quomodo igitur in problemate ab Aristotele disiungantur pueri a Scythas, ut hi quidem, potus seu vini amatores cxistant, illi vero nequaquam, dque ratione dissimilitudinis temperamenti, non possim sacile videre, de de hac re amplius considerandum censeo.
143쪽
l Cur temulenti aquas salsas, vitiosasque magis sentimus,sobria minus 3 An il quod suum quo que a suo nihil asscitur, simileque indomitum a suo simili
l persistit. Contraria vero a contrariis potius sentiuntur. V1 nolentus itaque, iquod dulces intra se continet humores inam vini naturam talem esse vide
l. mug) hine vitios saporis sentiens magis cst. Sobrius autem, quod acres, salial sesque habet, saporem eundem percipere non potest. Adim sto itaque cibo, excrementiti j redundant illi, & quitant, ut&ipsi a suis stini libus asset ne queant, & hominem sensus huiuscemodi reddant expertem
Ebri aut temulenti nunc accipiuntur, non qui omnino ebri) sunt: illi enim saporum differentias non diiudicant; sed leuiter ebrij, aut ebriosi, qui nimirum saepius asiueti sunt inebriari: nomine etiam aquarum non solas aquas intelligo, hoc est quae vulgo & passim ita appellantur: sed liquores omnes, seu vina sini succi illi sint: ita enim generice hae voce usus est Aristoteles libro 1 v. Mereor. cum aquae species esse dixit vinum urinam, & serum. η οπι γ οἰ-ον detes ζ οικμου ε απ 4. An Podsuum quo ae Uao n hilas itin Vtrum sentalsus fieret a similibu aut a contrariis,quaestio fuit inter antiquos Philosophos: nam Parane-lmenides 3e Empedoeles, oe Plato, teste Theophrasto in libello de sensu, ex similibus. Atia
xagoras autem, & Heraclitus ex contrariis fieri arbitrabantur: quorum rationes de argu menta copiose ibi persequitur idem Theophrastus. Eandem controueri iam proposuit Aristoteles libro primo de generatione & comaptione textum L v I. cuius sunt hccc verba ex lantiqua Ad communi tralatione. De ipso autem sacere opa/ι ά tendum consequentem Sase rivi enim a priorisu. μbcontrarios ad mauem smanes. Matis en m conuiaueν hoe Leant, quo Miti titilem Umiti omne Impassibile est propterea quod no magis actuu etiam passisse Iis auerti altera. Et mox. Democrum avitem τὰνa ahos proprie duit sit . Ingau enim iriersmiti esse fatum ορ-i i res non enim eontingere altera o disserenιia paιι ab vir me Quaestionem aute dissoluens paullo pomostendit tum quae illis philosophis fuerit deceptionis caussa,tu ipsum facere 3c pati, partim a simili, pamm adissim stasse his verbisjed qaonia non qώο ams natam spati or fa
aiis simi, si is iam , μιιe aurem disimile es contrartu. In quam sententiam libro quoquel ti de Anima haec leguntur. Omnia autem paιιώnιa o mouentvir ab achao, re eo quod est actael o Hes cst quod as vi patita δ' ese qaed a d tisitur diximus, patuὼν emm Ma s dissi urit pastim assem, de ψ.Quibus consentanea omnino sunt, quae hic pro solutione problemas iis afferuntur 1 nam illa ιδεα ρε Iοι-ου la, accipienda Se intelligenda sunt, iuxtat ea quae ab Aristotele locis citatis exactius distinguuntur, ψ τι - -κ-ῖmisque indomitam a Iub si ιδερευγμι. aptum est ex superioribus, quae denud subintelligenda; nim l rum imν α - hocmo .aquodsi lures cum es, aseo simili non patitor. Vel ita. simo a
miti non patrium verum ita affectum remanet ac aurea crar,hoc est, nullo pacto mouetur,l ut ἔπιδερι sit non subiectum, sed pranticatum a quomodo accipit Theodorus: quamquam ad sensuin nihil intersit vito modo accipiatur. Porro cum excusi codices Lati l ni haberent, uos ueliti. nos, a suo simili, excudendum curauimus, quae ex sensu videtur
1 vera lectio,& quo modo seripsisse arbitror Theodorem, de s mihi, prosis , sui sie librathi aut operarum erratum, cum sorte in scriptura tacti simin, quae nota pro pi ui, imperitet accepta est. . o sis μειων γλυκει. e. απύ-nnolentus araque quos Alus intra se eonι-eι humores. Rationem accommodat ad rem propositam εἶ quoniam enim ebrius continet intral se dulces humores quos paullo ante assumpsit nimirum vinum, quod dulce, hoc est gras tum de suave est: atque etiam verum dulcedinis saporem continet: dulcia enim magnami partem bibebantur illis temporibus vina, quae etiam alicubi melle condiebantur, hinc fit,l vi sapoi ibus illi; dulcibus adhuc linguae haerentibus alios vitiosos postea degustans, maei percipiat quia illis, quibus repletus est contraris sunt. . I , -- t. c. Sobrim avi ι m quod aeres asseriae Aa ι iaporem eandem percipere non potes. Propriξ explicat partem alteram problematis, cur sobrii saporem illum minus sentiant. Ait autem sobrium acres &salsos humores intra se continere, tales enim in quolibet homine , qui vinosti non sit re- pctiuntur, procreati ab excrementis cibi de potus, licet in aliis magis, in alii, minus . in vinoso etia, sed a vini quod assidue ingurgitatur copia obruti. Qui vero huiusmodi humore
144쪽
COMMENT..tN III. SECT. PROBLEM.
Aristoteles, sapores Yisdem lxterius aduenientes ob rationem dictam minime percipere potest, γ κωλι ύν-Aamisso itaque etia extrementur Naandanr.Pe peram Theodorus ut existimo . κο s G -π ia ηι, reddit, a 4s cibo, coctosnim vcr-
tendum suit: nam de concoctum significat verbum 5e de tali, non de assumpto aut ingesto sententia prosertur. His autem verbis perficit rationem Philosopluis, quare salaia & vitiosa seque non rcipiant sobri).ac eb*,A ait. Cum in sobriorum corporibus acres de salsi humores teperiantur, quoties Cibus coctus est, excrementith illi hirnaores, hoc est suis det acres qui dicti sunt,ad stipersciem tendunt Ac supernatant, quoniam cibus eos non amplius obruit, quippe qui iam sit attenuatus, coctus, οἱ distributus. Hoc autem tempore 1idein humores assicientes instrumenta gustus,et sapores cosdem impertiunt: unge si ingerantur alii similos, percipi non pollunt, aut non ita exacth. In ebriis autem seu ebriosi, id locum non habet: nam ipsi vel fortasse tales humores non continent, ob multi vini assiduum ustim, vel si aliquos continent, illi ob eiusdem vini copiam eos obruentem, non fluitanti omnia enim vini dulces & lenes vapores imbuunt, de suo sapore omnes partes lattingunt, unde facile contraiia a sensu percipiuntur.
Cur grauiter a vino detentis, omnia circumferri videantur, iamque inter initia ebrietatis res scinotas cerncre nequeunt 3 Itaque indicium hinc vinolentiae nonnulli deducunt. An quia cons ectus frequenter a calore vini compellitur, atque commouetur. Nihil vero interest conspectus moueatur, an res conspectui obuia. Fit enim ratione viralibet, ut id, quod modo dixi, videatur. Et cum propinquis etiam in rebus conspectum vinolentorum falli eueniat, multo magis idcm in remotis accidat consentaneum cI : quam
ob rem illas videre penitus neque ut, propinquas aute aspicere quidem pos- j
sunt,sed non quo sui est posita loco.Circunferri aute tantum,non etiam prope proculq; vicissim agitari videtur,quoniam procul ob circularem mouen di rationem conspectus nequeat progredi: haud enim facile est, contraria simul agitari. Appetitio autem, quae proquit ad elongatiora,vehementi artest: circularis vero figura, quam non1en ipsum declarat, continetur. Prope
igitur,ac procul vicissim conspectus deserti ea de causa non potest etsi ita se
ratur , rem tamen eandem contingere non queat, quippe qui vice alterutra temporis, eodem in loco rem quam inluctur, relinquat, cumque reliquerit , intueri non possit: circulo autem suae figurae causa videtur. Est enim conus, cuius basis circulus est, in quo se agitans ipse conspectus, rem quidem percipit eandem, quia nunquam sibi rem subiectam delerit. Fallitur tamen in loco, quia non eodem intuitu rem contingit: nihil enim interest, utrum
res ad aspectum, an ad rcin aspectus moueatur.
145쪽
I Duo quaeruntur in problemate : primum Cur iis qui vehementer ebrii siuat, res Di iraesi videantur circulo ferri Alterum cur incipiente ebrietate, quae procul posit sunt, consbicit non possint 3 Inferius problemate xx. eandem quaestionem proponit Aristoteles, sed proos. , . hoc est, eo φαι, aut videri, habet αει -,, hoe est numerari. Probat autem Arist,t teles veritatem alterius, ex quorundam hominum opinione, tunc missumantium chriora tem esse, illumque ebrietatis veluti terminum & mctam ponentium, cum quae procul posita sunt , amplius videri non possunt. Aponensis ad hanc rem, vulgarem proponit quo rundam in Italia morem, qui virum aliqui ebria sint nec no experiri volentes,saccio Ostensis utriusque manus digitis inuicem supra positis atque cancellatis, numerum corum interrogant e quod exemplum magis etiam atque melius quadrat, si ut inscrtut problemate xx. legatur: atque ita sane legisse antiquum interpretem ex ipsius tralatione apparet. η era m λι- U- . : An quis constretas sequenter a mini calore. Haec solutio, & hoc dimim est virique problematis parti commune: maxime tamen ad primam pertinet, quoniam ea ad solutionem secundae utitur. Airigitui, virosque istos esse scontingere ob vini caliditatem, nimirum ob vini calidos vapores, qui vilicinem seu aspectum commouent, hoc est partes 55 instrumenta ad visionem efficiendam necessarias, vinon permittant eam firme, valide, SI pro veritate effici , sed commotio. atque ex commotione deceptio contingat. Haec autem communis ratio affertur similiter problemate xx. cum ea quae utrobique postea asseruntur, non eadem sint. mavi ου, - ό ιν. n h lie re inieres, tonoectus Quoniam de re visa quaesiuerat, quare videretur circulo ferri, moueri autem in solutione dixerat, non rem visam, sed visionem, ideo ad tollendam dubitati nem modo adiungit, nihil referre virum moueatur visio, an res visa I idem cnim alteri tro modo contingit effectus: cst autem pro virm more Attico: Hanc porro sen tentiam de visione 55 re visa, ponit etiam Aristoteles libro m. Mocor. capite tertio, nihil
similiter ad huiusmodi accidentifim caussas reddendas referre dicens. θ eug. in
mar o,ra, o tam propisquti etιam m restis. Alterum soluit, quare ab ebriis non videantur
longius posita & ait. Quando visionem falli contingit circa ea quae prope sunt, cum ea videantur non in loco in quo sunt, sed in girum serri; quae enim ita vidcntur, non vi dentur quo loco sunt, cum ea uod iion serantur circulo, nihil mirum si sallitur etiam ci ca ea quae longilds absunt, atquc ea non possint ullo pacto videri, quae bene dispositis videri possurit. --ο. 3 circunferri auιem tantam. Loeus est admodum difficilis, ut mihi quidem videtur r& meo vertendo parum fideliter se gessit Theodotus, nisi s alio
exemplari, diuersaque lectione usus est. Primum enim adverbium illud, tanιώ- . atque etiam illa; mis a rari miriniar. non extant in Graecis qriae via ala habemus. Sed praestat locum ut minc Graech habetur, votum Latine proponere, pingui sane minerua, sed cum fide tameni hunc in modum : inem autem circvito Udentur, non prope, proculque, quoniam praeal ob mοι Onem qua tinati M. impossbale es of ιών usis: Fiania enIm contraria sistriri non es facile. 03 autem ad longinqua appetissa vehemens, circularis astim in ea Hura quam
nomen Anificat. Ob ea igitur eoae incta funi. An se nonsentir) aes feratuν prope Cr Anse . nont Irimen eadem ijd at Ex iis igitur quae colligit si istotele, uisse iii signincari allatam miserati mem quae probaucrit, cur visio non feratur longe quae crat altera ex duabus propositisquςsti Nubus cur longinqua videri non possinti sed quae fiterit vitio dissicile est videre huiusmodi sortasse fuerit. Quae seruntur longe, feruntur u coaciati is, yisio chriorum non fertur vehemetitis,igitur visio ebrioru non fertur logius: maior propolitio probatur ex illis, ad longinqua appetitio est vehemens, motus enim seu appetitus qui ad longinqua stratur, malore vi Mimpetu eget quam propositionem exemplo sagittarii probat problemmte vis simo: minorem ctiam probare videtutinam visio ebrioru serti est ira, quod autem sertur circulo illadost debile debilis igitur ebriorum viso: quod autem debile est, illud iron se tur longiusmon enim contraria praestare facile est.Sunt autem contraria propc dc procul &debile ac vehemen , ut si circulo feratur, quod lationi debili contingit, quemadmodum offendit ut problemate xx. non possit seni ad lia inqua. Hrc mihi quidem non satisfachini, nam iii circulari re ostendenda, circulo aliis, uti visi liimu sea quando in hora nou suppetunt, aliquid volui attulisse. Illud etiam non siluerim, in codice Iustinianaeo
sunt qui pro , quod vertimus, in gura. legunt m : ego locum puto cite corruptum. Quid autem volucrit Theodorus non facile assequor es υ e πιρ-l μου. aes fratur proHo longe: licet etiam concederemus,inquit Aristoteles,qDod fieri non posse probauimus; non tamen res eo modo quo vere est, videri poteriti sed vusebi fui ei
146쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM. i33
l culo, vi sequitur ad probandum i ostenilit autem id fieri ob fguram quae visoni subest,hoc' est ob fguram illam cuius medio viso perscitur, seu ut verbis Aponensis utar, secundum qua virtus visiva specie visibili astem spiritu mediante videt ipsum visibilatilla enim conus est nimiru figura pyramidatis,cuiusmodi fructus pineae est,qui similiter conus dic itur nam ex re visa species quae in oculum mittuntur hac sgura mittuntur, aut spiritus seu radii ex oculo in rem visam eadem fgura deseruntur: basis autem, id est pars latior coni, est in re visat inde enim lineae discedentes, &assiduε magis inuicem appropinquantes, desinunt tandem se se tangentes in oti pidem, ad quam ubi peruenerunt, visio iam descit, ut perspectitii docent. Basis igitur haec coni circulus est: contingit autem ut cum partes in ocimio , per quas viso efficitur, Λ conus moueantur a vini caliditate, ad basim etiam in re visa perueniat motior 3 quoniam basis haec circularis est, apparet res circulo moueri Aponcnsis ad hunc locum praeter Aristotelica, alia quaedam videtur afferre,quae rem magis adhuc perspicuam faciunt: quoniam tamen illa ex Alexandro sunt problemate Lxxu libri secundi , haec satis erit adscripsisse, quod faciemus mox ad finem expositionis. αμ γ ιυ gruem e re rare , vij. Eaqa nunquam ibi rem subiectam isserit. Quod non continetit inebri) vi sione, ut melius videbitur sequenti probi mate. 2 τώ -πω. Distur Iamen in Deo, fallitur loco, hoc est, non videt rcs quo semper loco sunt, cum dum circulo moueniatur , locum subinde immutent. γα μη άνδ; M. quia non eodem imauu Quia cum viso moueariit, non potest eadum mei semper affigi obiecto, non quia alius sit oculus qui videat , aut alio tempore , sed quia ob motum creberrimum & veluti tremulum, varie, in stabiliter, minime frine, aut continenter potest obiectum intueri. Iam Alexandri verba sunt proponenda quae ita Latine habent. CH sominibus admodam minolensis cir mersi
omnia Garamώγρ suoniam larga eum τini exhalationem stirilis vaporos is ceres o mistu n miam, quιθιntus cum digeri , atque consum nequeat, pnas quam Iemporis staeiam eontoctionem exsitivi exitum non habens ,per cerebram volu Iur. o quaqua venas pereurrit, atque ita pertu batus pro is per neratim con emnum , pupilumque ad res eo pecus obsies .faeisque vi latis via de itiν , qualis ipse est. Assectum Genim interiorem foris esse imaginantvirr Pocina e citur. Ueriam ear gent, o serti ne tantispresententur. Carus miti, nomen a conmiatione Maaram Admaum es. Neque vero ex visa tamum, sta ex materjs etiam corporis accidere istia pares: qaesus vaporem ad cerebram nimiam esserant, assectumque moueant, qua eas vo Ia est
Cur vinolentis res una plures interdum esse videatur 3 An quia vidictum est iam aspectus, cum commoueatur, euenit, ut nullo tempore idem visu si in eodem quiescat. Quod a uic ira eodem temporc varie cernitur id serius ocurrisse videri potest. Quod enim cernitur, non nisi conspectiis laetione
sentitur. Ficri autem non potest , ut idem pluribus simul attingatur. Quod cum nullum sensum admittat id tempus, quod interpositum tempori distin
guat, quo rem conspectius attingit, dc quo repetit, efficitur hinc, ut tempus unum esse videatur, quo attingitur, quoque repetitur. Itaque cum plurest aspectus rem eandem attingant eodem tempore, plura esse videtur, quod lunum conspectui subiacci: quoniam fieri non potest, ut res cadem modol eodem attingatur.
Quaesitum simile superiori est dc eadem similiter nititur solutione, quemadmodum i ctiam verbis suis significat Aristotcles. Nam cum ob commotionem quae accidit in oculo ebrij factam a vini vaporibus, nunquam visio aliquo tempore quiescat in cadem re obi cha, nimirum contingit haec geminata viso: codem cnim temporis spatio, quo in sobrioli unica
147쪽
vulca viso perscitur, eomct in ebrio duae sunt, quia varie res videtur, hoc est non firme ac stabiliter, de unico intuitu: sed priori de posteriori: unde bis videt. Probat autem duas vile eo tempore visiones in ebrio, quo unica in sobrio ; nam cum illud quod cernitur, non nisi visonis tactu cernaturi nectae enim est se se simul tangere visum de rem obiectam, ut etiam in aliis sensibus accidit; cadem autem res a pluribus simul visonibus tangi noni valeat, id enim fieri non potest: sequitur necessarib ut visones illae quae in ebrio contini gunt, sint plures, quamquam tempus idem est. em vir Guia cum natum sensima lasar id tempti, quod insevo tam sempori d Itinguat Haec, verbum ex verbo, de admodum perspicue, ita sonant: Sed eam insensibilesse tempus intermessum, in quo obseeum misso sanest is repetit, tempus isum est e vidGur. oe. Olfendit autem quomodo tempus idem de unum sit, visones autem plures: ad id autem declarandum, pluribus explanat quod superius uno verbo dixerat ebriorum visonem non quiescere, quia seret varie: docet enim in ea visione, licet eodem tempore facta quo in sobrio, contingere reciprocationcm ,3e iterationem, ut cum mota merit antea erga rem obiectam, anicquam perscae complea tur, reuertatur, 3e uiterposito aliquo spario, sed insensibili iteret: ex quo contingit ut gemina in ebrio sit visio eodem temporis spacio quo vilica m sobrio quod unum tempus est; Nos porro in textu ex Iustiniani codice suppleuianus verba illa, quae post vocem a bis in Graecis vulgatis desiderabantur, O ω ,1 oqic ς γ E mαμ λαπι ni v αενον, quar in Theodo-lti tralatione habentur ita conuersa, qua rem eo lectas altin ι es quo repetιι. ., uiri da, ou τ α τοῦ M-ων. Daque eum plures aspectus rem eanaem attingaut Concludit. In ebrio plures visiones eo tempore tangunt rein obiectam, quo unica in sobrio, non tamen simul,
id enim seri non plasse antea assirmauit i seὰ eodem temporis spacio ob iterationem seu lalternationem r hinc sequitur quod erat primum problematis propositum,ut plura videan-ltur obiecta, nam cum bis idem videatur, interiecto spacio temporis insensibili a sensu ebi laccipitur ae s semel videretur, unde quae duae sunt visones, duas cxisti Dat res obiectas.
- τ, σαωτα EI ταιγ, et 'vomam fen non potes vi res eadem. Iterat rationcm, quod . que superius dixit, videri id est varie seu per alternationem, hic dicit, non secun dum eundem modum,quia nimiru aliter ac aliter a visione tanguntur, primum intuendo,
sed non complete tum repetendo, fiuntque plures visiones, quae existimantur plura obiecta i Hanc quaestionem proponit iterum Aristoteles hac cadem sectione xxx. quo loco alia quaedam affert, quae hic non habentur, ibi a nobis explicanda. pandem pertractauit similiter Alexander libro primo problemate cxxiii. qui eodem sane quo Aristoteles utitur
fundamento, rem tamen adhuc explanat magis. Ideo enim gemina conspici ait, quoniam oculorum radii. smul S eodem tempore eundem locum non attingunt, nam cum vini humore plus minus repleti sint oculorum musculi, atque ideo rc laxati, oculos ipsos deprauant, de contorquent, ac alterum sursum, altorum deorsum trahunt, in quo radiis non in unum 3e eundem, sed ad duo loca latis, geminata viso st, dii ue apparent quae unum sunt. Quam rationem habemus etiam apud Aristotclcm probi. xi. sca. xxxi. cum nou de vitio particulatim sed generatim quaererct cur distracta cor spectuum societate res una geminari videretur. Ad eande licet et alii videre Auctrocm in libro de sensu de sensato, atque etiam Avicennam in fine tertii tractatus libri vi. naturalium , qui illius cinctus quas tuor uniuersaliter attulit caussas, dcsumptas partim a neruis opticis partitia a spiritu vitiuo, i atque etiam ab utica tunica. Nobis autem hoc loco no recensciatu Apossunt canina legi apud auctorem proprium, de reseruntur ab Aponensi in commentariis ad hunc locum. et; οἱ μεθυον ritu ag αγἱ ἀαν; ηιn δῶ πια γα μ τ
l Cur vinolenti concumbere nequeant i An quoniam pars quaedam magis calcat,quam reliquum corpus oportet, quod in his fieri non potest, ob ni
mium totius corporis seruorem; extinguitur enim calor motionis internae,
obtentu caloris occupantis, quoniam multum in his incit, quod humidum,
148쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM.
cciniumque essiciat. Ad haec, semen a cibo proficisci necesi est cibus autem loriariis concoquitur, quos atrati ad venerem plane incitamur. Unde linc de re Plexique prandere large, cinnare parcu praecipiunt, ut cruda insitit quam concocta pauciora.
Nuperius problemate quarto locutus est Aristoteles de intiosis qui Craece o die bis di--ritu nimirum de iis qui saepius inebriari astituti sunt, iliasque ad venerem exercendam aptos existimasse videri potest philosophus, quando eorum semen magna ex parte inti cori ira esle dixit: hie autem de ebriis ipsis, hoc est, de illis qui ebrietate detinentur ver ba facit, eosque uti venere non posse proponit, Ad caussam quaeriti ebrios aurem accipered bemus, non qui leuiter vino tam , sed eo admodum obruti sunt , hi enim ad venerem inepti existimantur , leuarer autum ebrij concumbere & gignere possent aliquando. ut colligimus ex Plutarcho in libello de liberis educandis dicente , qui rem habe-
ω Cum mulieribus prolis gignundae caussa volunt, aut omnino vini 1 acuos , aut certi, mediocriter eo usos id eis facere conuenire t adsolent enim vinosi A ebriosi fieri. qoos patres ebri) seuerunt. Quin-apud Platonem in Conuiuio , Porus ehrius, quam-iqiaam non ex vino , sed ex nectare Amorem ex penia genuit. Duas igitur caussas proponit Aristoteles, quarum altera sum utar ex ticis seu partibus corporiς , veneris usui linseruientibus , altera ex materia eidem usui necessaria, nempe semine. Dicit isitor in-enere Exercenda, parteu quasdam, nimirum quae generationi dicatae sunt, magis quamatias excalfieri deberet id enim ad seminis expulitonem necessarium est i at harum partitam excalcfactio in vinolentis seu ebriis seri non potest ob nimiam caliditatem, quae in toto corpore abundat, de hinc ad veneris viam oritur impotentia. - Ψό tam ἡ
ex cibundantia caliditatis seu essemescentiae, quae in toto corpore est impediariu maior Ol id stas illa panium quς generationi divitie sunt veneris usui necessarias Locum autem Tlaeodorus Mee sensu nec verbis fideliter expressita ita autem verbum ex verbo reddas Exa inguet Fenim ob motionem eatisam factam a taminente magis, qaoniam mutiam es is Vses sa--9am ct eradam Videti autem possit Theodorus legisse ita re misis se is in viam riειρων. absque particula tara: resi sensu, extingui innati caloris iugem Otioncm in ebrio, quia dominetiir, ω regnet in eo caliditas a vino conflata, quae innatam extinguit: motio
autem quam dice Atistoteles non possit hoc loco ita accipi, s vulgatam sectionem retineamus hu uismodi erit ratio: calor qui gignitur in ebrio ob motionem seu impetum ita enim motionem hoc loco accipioὶ extinguitur in eo ab alio calore, qui in toto corpore es qui illo maior est , minorem enim calorem a maiori extingui superius ab Aristoteledactum habilimus Fit igittit in ebrio impetus quidam Ar motus ad vc rem, excessunt. Me illo partes genitales,confluente in aliqua caliditate, sed extinguitur eadem , quoniam maior est quae iii toto corpore abundar in qua fluit ad illum locum multa ia eruda hul miditas calorem ipsinn continens, quae obruit Ad extinguit eum, qui in diis partibus exci-l tabatur ita enim sertasse etiam liceat, vocem nobis acciperc. Hoc problemal cum iterum interpretaretur Theodorus hac eadem sectione prope finem ubi rcpetitur,al,
aer is sitim reddidiei nam de particulam tari videtur agnoscere, δc vocem , pro ambienti accipit, ut omnino videatur eorum haud meminisse quae antea scripseratinis sviarie reddidisse data opera existimandiis siti qui sorte viroque modo locum accipi poste putare is Vs τι mma αα εα , --Ad Mesemen a cibo. Alia ratio ducta ex semine. Semen fit ex alimento, est enim utile quod stiperat ex tertia concoctione alimentum aute, quod dam com mest, uo repleti ad veneris usum incitamur t at coctio cum in vinolentis maul fiat, male etiam ad concumbendum , id est ad gignendum A: emittendum semen paratost vile necesse est 1 deficiunt enim & calores spiritus, uitiata & desciente coctione. δο λχ A di, c. Vnde hae de repseri M. Corollarium. Cum ad munia veneris celebranda coctio-j nem praecedere necesse sit, illud sequitur quod praecipitini aliqui, nimirum ut noctc concubituri large prandeant A parce coenent: ira enim cocto cibo, qui mane sumptus est,quael coctio ptae temporis bre litate haud ira coligisset, ii eadem copia hora vesperiina fuisset asisumptus, erunt Ob eam rationem plura cocta, quam eruda. Porro autem quaestionem hanc de coitus tempestiuo vsii c hora qua venus comm h sit exercenda copiose admodum
stractauit Plutarctius tertio Sympos ploblemate sexto: illud etiam minimo omittendum existimo Athenaeum huius problatra. quod modo exposuimus aliam ex Aristotelis quoque
149쪽
mente attulisse solutionem libr. enim x. Dipnosoph. cum de Alexandri bibacitate verba faceret scriptum reliquit Regem illum ebrietatis merito, qua corripiebatur vehementi advenerem minime fuisse procliuem, quoniam ut explicat Aristoteles in problem. naturalibus ait Athen. hominum eiusnodi genitura id est aquescit, seu inuquam eliquestit, ut eo loco sensit Dalechampius qui existimat ab Athenaeo fgniscari praesens problema Ac xxxiti. quod huic plane germanum est. Verum cum neutra ex altaris in prese tia ab Aristotele solutionibus edidem fuerit huic ab Athenaeo proposta ut apparuit ne i reum ex his problematis ab eo appellari existimo sed aliud quod interciderit,& ad nos minime peruenerit,quod multis aliis problematis contigisse scimus.
Cur si quis vinum dulce, amerurn, aut cecinem inter potanssum hau serit, sobrius persistere possit 3 & cur minus ebriantur, qui calice amplo foecundoque hauriunt 3 via omnium eadem illa ratio est, quod superficialis calor ita supprimitur. Vinolentia enim tum oritur cum calor sedem capitis totam occupauit. . Duo quaerit in problemate r alterum cur si quispiam inter potandum alia vinorum genera, quae ebrietatem creare solent, vinum interim assumat dulce δc merum, ac c3cecina ebrietatem, ne fiat impediat: alterum cur minus inebrientur qui magnis SI amplas poculis perpotant sita enim reddit Theodorus illas tua in scae, sita Μιὶ quarta nimirum qui paruis poculis pitissantes, eandem vini quantitatem hauriunc Dicit autem omnium horum eandem esse caussam. Ideo enim tum vinum dulce,tum merum, tum cymon ebrietatem impediunt, quia repellunt vini vapores, 3e prohibent ne ad supersciem, de ad par tes capitis supernas ascendat vini calor, quo modo ebrietas gigni solet, calefacta nimirum capitis sede. Porro autem vinum dulce, vapores da calorem vini repellit, quia cum sit crassum Sc viseidum, ut habetur sequenti problemate, vias obstruit, quibus vapores ascendiit de cum si inodorum, ad ascendendum ineptum est, de ideo minus caput tentat de aggra uat Idem Arist lib. . Meteor scripsit similiter, vinsi dulce non afferre ebrietatem quare flenomine tantum esse vinu, non autem rei de inseritis problemate x x i x. vinum dulce non Obtinere saporem vini, porem inquam vinosum sed alienu 1 vnde qui duleis vini deside rio tenetur,non vini,sed rei dulcis desiderio teneri diceudus est. Happocrates etia in libro de ratione victus in acutis scribit, vinum dulce vinoso minus caput grauare mitiusq; mentem serite, id est minus deliria progignere,ut exponit Galenus: rtia siquide vina, ut idem Galenus subiicio, vehementer calefacientia caput humoribus vaporibusque de caliditate replenti vina aurem dulcia, quo magis a vehementi caliditate absunt, eb minus tum caput grauant,tum mentem laedunt. Crasse autem esse S nigra huiusmodi vina dulcia scribit ibidem Galenus per haec verba Latine. Neque emm tenae ex ast , neqvie asino missim ah quanas minam datie ita pias minus dicta reuius , o neutram forum haber. Dubia autem mi maximestini Iheraeum is SeHei tes, crassa Ur ae o nCra. Datera quoqae o ea. qua in Maeo- niasnt, Thermum is Car inum, tanto dictis o ιν tu, o nigritie superum, qaamo diaeedine inferioris. Haeserea quod hepsema, is eam a Graecis la Latinia sapal Appellatum, exeam ma su tonfestur, quo Aleias vano presseitati eo ct colore ni ius , Θμόvantia cras us apparasinuaria
autem desimplicium mea ramentorum viribus diacem omnem saporem a. ealiaitaιe 3aae non ιmmo
m igni versatur , ea tum erasias , t m nigritis, tum datims etiaδι. Haec Galenus, quae
ideo a me allata sunt, ut appareret cuiusmodi putem dulcia fuisse vina, de quibus loquitur Aristoteles , quod valet ad eam dubitationem diluendam quam paullo post afferemus. Atqui sanἡ de mustum minime inebriate diffvsh habemus a Plutarctio tertio Symposac. quaestione septima , ubi praeter alia in dulcedinem caussa reiici videtur; dulcia
150쪽
COMMENT. IN III SECT. PROBLEM. 13
dulcia enim vino admixta,ebrietatem potius impedire ex Aristaeneto Nicaeo refert ibi plutarchus. Hieronymus Mercurialis libro primo variarum lectionum capite xvii. quod ab Aristotele dicitur de vino Aulci, accipiebat tantummodo de vino protropo,aut podromo, seu de passo, quae ebrietatem non pariunt: vina enim dulcia apud nos eam parere videntur i verum illud non existimem esse necessarium, non enim de dulcibus vinis cuiusmodi nostra sent, ex illis quae ex Galeno sunt adducta, loqui Aristotelem apparet, nec proposita ratio ad illa accommodari potest: quam rem licet etiam constinemus ex ea disteret tia quam ex Homero inter diis, affert loco citato Plutarchus, quorum illud dulce, hoc suaue Latine dicunt: vinum enim de quo loquitur Aristotes s MDrae est seu γ tu, qua voce ipse utitur, taleque ebrietatem haud parit, sed potius impedit cuiusmodi sapa est , & mustum: vina autem dulcia nostra, cuiusmodi Genuat habemus muscatellum quia ex oppido Tabia aduehitur, potius dicetur, nec de eo Aristotelis verba a eipienda sunt. Haec de dulci. Merum etiam eadem ratione iuuat, quia repellit, quo niam nimirum crasum est, praesertim comparatione diluti, ut habuimus problemate tet tio, &seribimi problemate xiv. Crassitie igitur sua obstruens de ipsum foramina, reprimet ascenderates vapores. An vero fortasse dicendum, vocem, meram iungendam esse eum dabi, ut sensus sit, vinum dulce & merum, nimirum dulce absque aquae miscella, in ter bibendum alia vina haustum, ebrietatem impedire, ita enim facilior AI magis expedite erimatio. Cyceon crassa quadam potio erat valde antiqua, eius enim mentio apud Homerum Iliados λ. 5 saepe apud Hippocratem, quam vocem cum exponeret Erotianus dixit esse potionem mistam cum farina. Galenus autem in sextum de morbis vulgaribus commentar. xa. textu v. ita de ea. AI sae loco Hypocrases inrunque m suu , ct etiam op tum . ιati eni- qaiadam e eon es, quema odam via Homeram dia inu, insemitas quia alia eam viris, commune vera ipsum habenissus .fortasse o crum parata vinam mscebant. Eusta chius ad illum Homeri locum annotat Cy ona constare cum ex aliis,tum ex vino AI caseo:
de quamuis ceon videatur fuisse quoddam medium inter esculenta, de poculenta, potius tamen suisse sorbile quoddam ius esculentum, unde fle Homerum dixisse eum bibi. Hesychius potionem esse dixit ex variis herbis eompositam. Tale igitur cibi aut potionis genus ebrietatem prohibebat, si inter potandum fuisset assumptum, eodem modo aetatice N metum, quia scilicet vinum reprimeret, ne ad superscium ascenderet: non tamen dixerim , 'quia obstrueret vias, ficuti vinum dulcet Galanus enim loco citato, Cyeeona proponit tamquam laxantem, discutientem, δά Acobstruentem, hanc enim esse rationem
cur dolores tollat, quod ab Hippocrate scriptum fuerat: nisi igitur alio modo apparatust intelligatur cyceon ab Aristotele propositis, quam propositus a Galeno, cum vino excepto , varie futile compositum ab eodem Galeno superius habuerimus, ut alter obstruens, alter discutiens prae miscellae varietate dici possit, erit quidem eadem ratio generalis de re mota, quod vini olorem repellat a superficie, quemadmodum facit dulce, non eadem particularis & proxima, dulce enim obstruendo, cyceon non item: Quomodo igitur 3 ani laxando Ae discutiendo viam praebet vini calori, Ee vaporibus ut per alias vias abeant 3 At haec a stipe cie repulso est Dissicilior illa ratio, cur minus inebrientur qui magnis 3c amplis poculis se proluunt, siquidem hic Aristotelis verborum sensus est, quemadmodum vertit rheodorus: nisi dicamus, quod de cyceone fuit propositum, cum assatim magnat vini copia ingurgitatu quod fit cum amplis poculis haurimus ob copiam fieri attenuationem & laxationem viarum, unde aditus praebeatur Calori ut exeat, contra exigua quant litate assumptum firmati in ventriculo , indeque vapores ad caput mittere, cui subindet aliud ac aliud succedens, ibidemque consistens, vaporesque alios attollens, ebrietatem facilius procreare.
Quam ob caussam cum vinum dulce aptum sit fluitare, si quis temulentus dusce superadmittit, haustum vinum concoquitur, minusque infestat