장음표시 사용
241쪽
118habemus similiter problemate di XIII. 6 3 4παρ ἐκας,μ βααν Ρώ4- μ, D. Eata autemper singulos gradus p ila im Naassur. Haec ut puto non tantum pertinent ad alterum hoc membrum, de minori velocitate per vias inaequales, sed ad alterum cliam: quin Ae ad alia multa accommodari sententia potes 1 r est enim generale pronunciatum, medicis praecipue cognitum: quod igitur dictum est, tum de labore maiore per insualia, tum de tardiori itinere per inaeqhialia, licet non ita perspicue appareat per singulos pastus proe exiguitate, per multos tamen liquido cognoscitur, quod enim ex paucis multiplicatis redit, multum si
Cur in planis laboriosus accubamus, quam in concauis 3 An eadem ratio est, cur etiam in conuexis laboriosius, quam planis Θ cum enim pondus corporis se eundem in locum, in sedendo accubandove colli pit, facit per affictionem , ut laboretum incuruum igitur, quam re tiam, idq; qu im concauum magis tale se exhibet Nostru etenim corpus in orbem se colligit po
tius, quam dirigat in processum, quae autem eiusmodi sunt, haec per plura
attinguntur a concauis, quam a planis. His eisdem de caussis etiam fit, ut quae cedunt, minus, quam dura, & renitentia, fatigent, S in accubando,&
Difficilius, de mairiri cum Jabore, ae molestia sedere nos, ae iacere super corpora,quae superficies planas habeant, quam concauas, potest quilibet etiam incommode experientia ipsa di diei G aliquando, aut sedendo. aut dormirurus, dum recumbit. Rationem autem reddit Arisbj eles, primum sit idem simili alio problemate adducto, cuius ratio, qIaae eadem est, facilior apparere poterat, tum eandem liquidius explicans. Ait igitur caussam esse eandem propter quam etiam sit, ut in gibbis, seu rotundis, ut in strato aut sedili sphaericae figurae laboriosius adhuc accubem is, quam in planis. Quia nimirum quoties pondus totum simul unum in locum se colligit , illique innititur uniuersum. locus ille, atque illa pars pressionem , ac alti itionem patitur, atque summe laborati eam Theodorus appellat 'Actionem gibba autem, seu incurua ut dicit Theodorias, sunt magis talia quam
plana,de plana . quam concaua , ut in iis scilicet onus uniuersum viai parti incumbat; lab riosiora igirur primum crunt gibba, tum plana. commodiora autem concaua Rem autem adhuc liquidius eqpli at Aristoteles. Ait enim corpus nostrum magis rotundum . quam rectum esse , quoἡ Theodoru' dicit, διν ere se innotess.m i nimirum corpus nostrum teres est; maxime aurem rotunditarem acquirit qua parte sedet, dum sodet talia autem corpora a concaui melius admodum recipiuntur, quia per plura attinguntur, quaelibet enim pars rotundae figurae tangitur ab ea parte concaui, quae illis respondet, de in ea commodh recipitur. In sella autem sphaerica per putidhium solum a rotundo corpore sit tactust fle in planis generatim per pauciora, quam in concauis. Partes autem, quae non tanguntur , nec recipiuntur, illae suspensae remanent, deprimentes autem unam illam, qua tangitur , de residet, candem opprimunt, Ad amicti nem,ac laborem maximum viserunt et ri 3 ε - AJbrin. messam e si s et amfit vi qua ea ι. corollarium. Ob eandem caussam stetiam , ut quae cedunt, nec renituntur sint minus ad sedendum, de recumbe dum laboriosa duris. renitentibus. Quae enim cedunt, ea ob cessionem conformantur ea si ra , qua commode recipiant quae illis accumbunt: ut elim super sedile, aut stratum plumeum sedemus aut iacemus, quod cauitatem statim admittit, qua pars commode re cipitur. Theophrastu cum de huiusmodi accubitus eadem Aristotelicis proponeret paul-lh ante sentetiam proposuerat generaliores de ambulatione, cursu, cubatione,& sesion ita scribens r - δὶ α πυ- --ληest, suem, mari , m , e A masia, e co διι do, e ea ην--λι , ε e, a M3ι γ me es, et .4 -κ e- ω αν
242쪽
iastravi, o amsalarione, is aιcubitu, essessione, quia mitiorem ιctum. θρινι unem l Deianιe atque aseo sane maurem habem eontentionem, qua laborem miti aerere μυηι. De his ll autem quae cedunt proponit mox dubitationem Theophrastus, ut si non illico postea ta-l men, non secus ac dura, renitentia laboriosa sint ad accumbendum: eam vero statim diluiti sed tum haec, tum alia ad eandem materiam pertinentia, quae non habet in probi malis Aristoteles, praestat videre apud ipsum Theophrastum.
Cur breues deambulationes fatigationem mouere amplius soleant 3 An quia euariant, incomptatq; sunt: faciunt enim, ut sepe subsistatur.De contrario autem in contrarium frequenter mutari,laboriosum es neutri namq;l assuescere sinit. Quae quidem assuescendi ratio vacat fatigati ne: utrique autem simul ut assilescas, fieri non potest.
Ad problema decimum pleraque attulisse putamus in gnopere pertinentia ad hunc locum , ut paucis Omnino hic agendum sit. Ambulationem intelligi hoc loco cum progres sone , de regressone identidem repetita, diximus ad problema primum. Quod autem
Theodorus vertit, quod eaariant, ιnιο ι isant, ad verbum breuiter est, quia inaequalessent. Diximus autem, hanc inaequalitatem non eandem esse de qua problemate decimo; illa enim ratione locorum erat, thaec ratione repotitae conuersonis, Ac ratione motus,qui contrarius est, dum progrediendo, A regrediendo si ambulatio, unde & contrarium dicit illum Aristoteles hoc loco. In huiusmodi igitur breuibus ambulationibus, ipsum sebsistere, dum fit conuerso, seu mora, & pausa, quae eo tempore euenit, non est ambulantibus solatio, sicuti erat in altera inaequalitate, tum quia in illa quae est a loco, ob inaequalitatem partes aliquae, quae antea laborabant, quiescunt, quod non ita in hac si quin stare magis laboriosiuia ex sententia Galeni) tum etiam, quia licet concederetur ex illa subsistendi r tione , & pausa aliquam accedere ambulantibus recreationem debere, est adeo frequens
mutatio, ut omne solatium tollatur: assidue enim inter duo contraria versantur ambulantes,ex altero ad alterum subinde immutati nec requie vlla alicubi gaudent quippe nulli biadeo immorantur, ut ex eo iucunditas aliqua percipiatur, quae non oritur, nisi sat assuetudo aliqua : quae nis aliqua mora fit: hic autem tam frequens est mutatao, vi antequam Hiero ex assuetudine gaudeas, alterum excipiat, utrique autem simul ut assuescas,seri non potest; simi enim contraria,colutaria autem se inui m destruunt.
Cur qui equo vehuntur, quo longius equus decurrerit, eo magis cmittere lacrymas solent 3 virum quoniam aer, qui se obiectat, subinde eo frigidior est, quo minus temporis corpus attigerit. Quod iis etiam euenit, qui cursum nudo corpore agunt: frigus autem mouere lacrymam potest. An contra. Res enim calida lacrymam ciet, veluti Sol. Motus autem nimirum
calorem effore potest. An propter ictum illatum ab aere illud accidit;quo
243쪽
Hoe problema iteratur hac eadem sectione proxime post xxxiv. sunt tamen quaedam lleuia de exigua, quae ex altero possis ad alterum transferre, quae nos hic adnotabimus ut ad ira xv. omni expositioni possimus supersedere. Quod proponitur admodum conspicuum est: pro eo autem quod hic dicitur, μῶμον θεη, quod Theodorus vertit, qtio timas eqvitis
deturrent, problemate xxxv. scribitur θαρρ, λω, hoc est, metiems oeurererι. Et Τlieodorus ibidem, eontentius cursum arripis: ita vero hoc loco accipienda etiam est particula ον, ut patet ex problemate ad finem, a mi ia Θαρον λίνη, quo celerius eqvium impulEGI. Igitur melius putem transferri hoc loco, quo metiems, MI eelerius equus cucurrent. Non enim ciam longitudine cursus, necessario iungitur velocitas: at immutatio aeris, ex qua prima ratio
pendet, ex velocitare desumitur. Si enim vel longissime currat equus, at lenth , non ita idem aer immutatur, nec gignitur essectus de quo problema. Tres igitur rationes affert Aristoteles, quamobrem qui equis vehuntur, atque etiam pedibus currendo iter faciunt, sicuti addit problemate xxxv. quo velocior cursus extiterir, eo magis illorum Oculi illacry- mare soleant. Prima est a frigoret quo enim velocior cursus est, eo minori tempore idem aer corpori occursat, illudque attingit, quo autem minori tempore corpus ab aere attingitur, eo plus corpus refrigeratur: aer enim qui corpus attingit, calefit ab eius calore; quiveris nouus subinde incidit, ille corpus refrigerat antequam a calore corporis incalescat, quod habemus etiam problemate xxxiv.&apud Alexandrum libro primo, problematem III. aestate etiam parci, Cum flabellis aera subinde a facie amovemus, nouum qui frigidus sit, subinde excipientes, etsi in aqua calida res contrario modo contingat: illa enim si mouetur, calidior redditur, vi dicit ibidem Alexander. Nam qui in aquam descendit calidam , si se non mouerit, minus uritur: sed si agitatu suo aquam mouerit, maiorem sentit calorem, de totiens aqua urit amplius, quotiens nouus ei motus accesserit. Quae Macro h h sunt verba libro v ii. saturnal. quaestionem propostam melius declarantia. Plutarchus tamen in quaestionibus naturalibus de eadem aqua rem aliter proposuit,quaerens:Cur cum alij humores dum commouentur, At versantur fiant frigidiores, mare videamus dum su-uibus exagitatur incalescere 3 Atqui propositae rei sensum, cum aliter accipiat Plutarchus quam illi aucto es secerint, vi satis constat: diuersa atque adeδ contraria ab eo proponi, nil mirum st. Sane autem de humore vel aqua solutio,vtrouis mo8o res accipiatur, satis apud illos auctores patet. In aere res eo modo contingit, quo diximus. Plus igitur refria geratur qui velocius currit , saepius enim aera mutat, quod in iis etiam patere potest, quod ait hoc loco Aristoteles, omittit autem problemate xxxv.ὶ qui nudi cursum arripiunt, illos enim etiam magis refrigerari, quo velocius currunt;quae sunt intelligenda ratione aeris, antequam motus, qui cx cursu est calorem internum excitet, de foras trahat; nimirum dum aeris frigiditas potentior est, fle in corpore dominatur: procedcnte enim diutius cum se, calorem corporis internum egredi contingit, de extima calefieri, ut iam non frigus, sed calor dominetur. Ratione autem aeris res ita habet: At velocius currentes magis refrigerantur: frigus autem lachtγmas mouet: cuius res causam hic omittit Aristoteles, assertautem problemate xxxv. quia scilicet conrtahens, &adstringens carnem, humorem e primat. Altera ratio est a contrario, nimirum a calore: nec vero absurdum a contrariis
caussis eundem deducere essectum, dum per accidens, non per se aliqua ex illis sit. Dicit igitur Aristoteles cursum velociorem magis caliditatem pareret; quippe si motus parit caliditatem, quod hic dicitur & vberius libro secvngo de calo de modo ad rixas disputant philosophi velocior motus maiorem caliditatem pariet,calor autem lac mas m Uet: maior igitur magis mouebit: a calore moueri probat ex sole, qui enim Soli caput exponunt, illis oculi illachrymant, quippe a Solis calore attenuata materia emuit. Problemate xxxv. ratio itidem a calore Aeducitur, sed alio modo. Calor elicit sudorem, lachryma quidam I sudor est, calor igitur lachrymam educit: at calor ex motu est. Lachrymam sudorem es ei quendam , aut illi similem, seu ex illo genere duobus fgnis confrmat: utraque enim mouentur a calore, S utraque salsa sunt. Lachrymam sanh a calore moueri habemus etiam apud Plutarchum labro quaestionum naturalium quastione xx ubi quaerit , cur hi ucstris suis dulcis lachryma st, cerui salsa, de nitrosa; scribit enim eo loco, ob exeandescentiam lachrymas exprimi, excandescentia autem calor est. Eodem modo etiam Alcendum iuxta Empedoclis sententiam qui de sudoris 35 lachomarum origine idem existimauit scribens, i ut legitur in libro de historia philosophi ea Galeno attributo, sudores, & lachrymas attenuato, & cliquato sanguine manare, quae res ex loco Plutarchi, quem modδ attulimus delachumis etiam colligi videatur. Galenus tamen libro quarto de smplicium medicamentorum facultatibus capite secundo, in frigiditatem, lachrymatum emanationem contulit
244쪽
COMMENT. IN V. SECT. PROBLEM. 13 I
dicens stigidum, quar mque ccntingit, eorum S contrahere substantiam, &condensire, ac constringere, tenuesque tum excerni humiditates, scuti ex oculis lachrumas. De salsedine autem earundem lachrymarum, locus idem est Plutarchi mod5 citatu si Nec veto. aut de illa, aut de salsed me sudorum plura, ut afferamus locus postillat. ma ratio est, non a seigore, neque a calore aeris, sed ab actione eiusdem in oculos desumptat nimirum, iquia inter currendum aer oculum verberat, non secus ac venti, qui ex aduerso spirant, eo autem plus, quo velocior eursus cst, ideo oculi magis illachrymant i sunt enim imis ala is ltum crebriores, tum validiores: quicumque enim aer immutatur, ille recens oculos ferit At plagam facit, sed mollem, ut dicit Aristoteles, quam vocem, etsi Theod rus aut non habuit, aut dissimulauit hoe loco. problemate enim xxxv. eam similiter habet The m lms, ideo puto Aristotelem adiecisse, ut incise obicctionem tolleret. Quid enim dicimus percuti oculos, si plagam non percipimus t illa vero non percipitur, quia plaga mollis est: est autem mollis ob mollitiem tum partas recipientis ictum tum inserentis, utraque enim cedunt: atque ideo plaga mollis fit problemate xxxv. modum praeterea addidit, quo aer verberans lachrymas excutit, dicens ideo fieri, quia Ob plagam illam relaxantur, & rare sunt meatus oculorum. per quos lachrymis exitus est: omnis enim plaga seu imis, aut rarefacit, 3c relaxat, aut rumpit partem, cui incidat;in praesentia autem non rumpit partem est enim imis ut dictum est. mollis: sed rarefacit tantummodo Haec ita accipienda sunt eo lproblemate. Theodorum aurem hunc sensum non puto fuisse assequutum, quare illa non
Cur caetera membra, eum pernicantur, pleniora evadant: venter autem soleat extenuari Z An perfrictione. protinus veticinentiore extenuatur, cumis etiam impleri soleat illa fricandi ratione, quam paullatura amplificando admovemus , sed non aeque proficit, atque Faro; qua de re quaeritur: quippe cum omnino in exercitando, laborandόque, venter praecipue extenuetur. Ratio igitur, quod opima quaeq; concalfacta liquescunt, Z ea magis,
quae iotensa suapte natura sunt: venter autem cuteus est, cutis vero sua natu
ra tensionem habet. Sed enim, quod venter celerrime opimatur, ideo & pingue aliquid semper obtinet, nisi morbo laboret. Cuius rei caussam dixerim, quod cibo ex vicino positus est. Cum igitur omnino pingue res propria na
turae non sit, sed aduentilium, nec ita necessarium, ut caro adhaereat: ideo &exercitandi, de Ierfricandi agitatio ventrem concalfaciens, liquefacit,& macerat, ali inentumque quod inde redundet, membris caeteris dispertit: quamobrem sedile ventrem opimat; reliquum corpus extenuat. Motiones Vero, perfrictionesque ventrem extenuant, reliquum corpus implent, & augent.
Vberius disquiritur, quod problemate tertio fuerat etiam propositum, de ventris exic nuatione, quae ab Exercitio scu frictione illi euenit, non itidem aliis corporis partibus. Porro
245쪽
Pota autem seictionis usu augeri corpora, Ac carne repleri, copiose habemus apud Gai l num tib ii de tuenda valetudine, ubi illam Hippocratis sententia diligenter examinat, quael libro oY' orit ab his verbis egeriuri δάτει- αι H λiae , m/ ιν σε - --Θῆ- ,ν ero l o Asm, Muticae Mirat , η-μMυΘῆσαι, η-- -. m. hoc e aerisorio pars fluere. M
t Vetum s multa Hippocrati carnem minuit,quomodo absolute Aristoteli praeter ventrem teliqua auget ac si eidem Hippocrati moderata carnem auget, quomodo Aristoteli abs Iute ventrem extenuat An de moderata accipiendus Aristotelis locus3quippe ustatior,
i tamquam media, extrema enim non ita in vium veniunt. Sane autem & de ventris extenuatione ex moderata, biectionem videtur Aristoteles vidisse ac G propositae rei veritate dubitasset quare & mox corrigit quodammodo Coarctat quod proposuerandicat autem An vero haud est absolute dicendum, ventia extentiari a fHctione quae fiat eisi Φεισαγωγῆς, lnimitum, quae ria, & rem adhibetur ab exigua ad maiorem ascendendo: sed illius usu, lcarne etiam venter augetur: hoc enim est . quod dicit praerim i aut , aut συχο- iri , ut nonnulli habent, nimirum spissior, Ac vegetior venter fit. Hesychius enim vocem exponit πυπιος , --. Hunc sensum, qui Aristotelis vertis est, sicuti exutimo, bene l 1ὰ expressit Theodorus: sed paraphrastes potius, quam interpretis munere fungens, illa extrinsecus de suo additi Perstiati-presum. mehement are exsentiatur libo antem breuius lsed fideliter locum Iechoci proponere, in quod dixi, etam Graece nescientes possint factu i
uti i venret J huneratim necessariis resert-ὶ ex fritaone pauliaram augescendo facta I attenuatur JIesing ινμρ Corrigena igitur &-irctans propositionem Aristoteles, subiicit
id velis liciis concedatur, mempe ex huiusmodi frictione densari ventrem, non imminui; non tamen smiliter atque caro, Ita enim ad verbum sonant, quae Thodorus venit:.g2d isonaquὸ proficit, atque eara: nempe virebique rem non eodem modo se habere. Igitur problemati adhue locus est; idque est,quod quatimus ait Aristoteles: cur omnino, & in uniuersum ex eadem exercitatione, Be eodem labore maxime extenuetur venter, hoc est promptius & expeditius, quam aliae partes. Diuerstatis autem caussam refert in pinguedinem, qua praeditus venter est: illa enim ob frictionis cratorem liquata, extenuatur venter pinguedo enim, si Eile fiat liquesciti Ad e 3 magis sistiti partibus, quae natura tenduntur, id est In
partibus, quae osse careanti illarum enim cutis tenditur, & laxatur, sicuti in ventre: quod factum est tum ratione alimenti, quod pariem illam eleuat, ne tumori impedimento stitum vero in Deminis praecipub ratione foetus, ne illius incremento obstet, quemadmodum docet idem Aristoteles secundo de partibus animalium capite I x. quae autem tenduntur eorum pinguedo facilius, & promptius liquescit, quoniam ob frequentem tensonis Ac laxationis motum, non ita potest assigi & adhaerere, sicuti aliis partibiis quatum substantiam magis ingreditur. pinguedine igitur liquata, extenuatur venter: aliarum autem partium caro non ita prompte liquescit, sed calori, qui ex tactione gipnietur, magis resistere potest.
atque ideo potius augctur, ut mox patebit. Illa porse, quae Theodorus vertit , qua Intensa svie natara sent, melius, & fidelius, ut puro con eritimus i qaanasara rmenrronem habent, id est,quae a natura ita constraact sunt, ut tendi, & laxari possint i Graia enim est τά- or. Illa etiam, vemer amem istem es Aesiderantur in Graecis vulgatis exemplam s. nec habet antiquus interpres. Utrum de suo addiderit Theodorus ad sensum magis explicandum, aut legerit in exemplari, quo utebatur, non est sactu diuinare: eta momm. et in . sed enim, Mil mento ιe rarim. vi tax His verbis puto Aristotelem obiectioni occurrere.Si enim ita facile,ut dictum est colliquatur,& aiati tur ventris pinguedo,quid ita ventet semper pinguius teperitura respondet id seri,quia celarrinis etiam impinguatur; licet igitur,quae in ventre est pinguedo liquescat, alia tamen subinde noua cel Itime generatur, atque ita*inguedine nunquam vacare purspicitur, nisi aliquo talasco morbo laboret. Q aod veris aded celeriter, de prompte pinguescat venter, caussa est propinquitas alia menti, senti habuimus etiam super Us problemate quinto. eλοῦν ἔλαι η Ar φυσε Cum stuών omnma in e res propria nasu non Ν. Particula, λ, i ιών, sum ur transtiuE r si enun illati aut eollective accipiatur, difficile est videre, i id, quod de pinguedine di
citur, non esse a natura, fuerit superius positum At transtiue iam manifesto sh noua ratioc viro autem modo sumatur .eadem dicuntur, idemque rationas est momentum. Clim pinguedo,inquit,non sit omnino a natura dicit autem omnino, Mippe naturalis res cst pinguiao, scilicci a natura fornia non tamen omnino,quia haud necessaria ad corporis perfectionem, ita enim in presentia eam vocem accapit: cum igitur a natura rviosme sit pim
246쪽
medo: sed res aduentitia, cui facile; Vel absque corporis detrimento accedere, & recede. te licet. iure fit, ut ita a natura non custodiatur, sicuti aliarum partium caro, de qua taxillo modo dicere non possumus ι unde ob motiones exercitationes, ac frictiones,quae cal rem inducunt, liquesciti Sc inde aliis partibus distribuitur alimentum. Mia: enim partes, quae solidiores sunt, calefactie inclitis attrahunt: quod igitur illas demitur, his apponitur,eX quo hae pinguescunt, illae extenuantur. κρυ --qaam-rem sediis. Corollarium. Cum propter motus, & frictiones, ea ratione quae dicta esst, extenuetur venter, Getera a tem membra inguescunt, merito fit, ut sedile c contrario ventrem saginet: quippe ex vi cinia alimenti , quod ad illas primum assidue deserit, diutinique moratur, nisi motione alio trλhaturi. liquae autem corporis partes extenuantur, quia defectu motionis ad eas minime redundat alimentum, sed ad ventrem mouetur,it dictum est. Verum de sedili, hoc eius impinguandi esse , proprium proponit problema initio sectiosustextae.
Cur peracto longo itinere. aux cursu, si quis se super summos constituerit digitos, calces pedum conquatiuntur, pronique deorsum labuntur An pro
pter continuatum, Vehementemque motum concitati nerui, nondum rς quiescunt. Fit enim tape, ut animus euincere corpus totum possit: membr autem singula in bibere non possit, ubi se quendam in modum commouere. Non enim cor, non penem, excitum, resiae re animus cogere potest. Ratio
autem rci, quam quaerimus est, quod inultum spiritus circa neruos deuritur, quod non uinul ac substiteris, refrigescere potest. Is igitur spiritus concutiens , veluti subtrahendo tuo motu deducit, Acstque ut pars remotissima
minimc contineatur. Itaque calces tremi seunt, vemadmodum imuin la brum hominis irati. De quodam effectu inquirit, qui post longum peractum iter, aut in sum ambulantibus
euehite solet. Si enim longa quispiam emensus itinera, non diu poli, pcriecto cursu super extremos pedum digitos te constituerit, illisque totus fuerit innixus, erigens se, is iam ita erectus minime consistere possituEd trementibus, 3c concussis calcancis praeceps deorsum traharur,sicut toti plantae aequaliter niti necesse habeati huiusque caussam inquirit Aristoteles. Quod vero Theodorus ἄπλω υ - προπιπις, aut αγει - , ut reponit Iustinianus,
reddit prum deorsum labuntur: minus fideliter facit; quid enim ii supine labantur nec Aristoteles dicit labi, sed trahi, hoc est vi ad inferiora moueri. Quod si, iati, quo Theodorus vtitur, accipiamus non pro eo, quod est, in terram decidere sed super totam plantam, sicuti nos exposuimus, iam illud, pram, non possit hoc loco admitti, ad alicram enim par tem potius inclinantur, qui ita labi intelliguntur. ἡ αα ἀώ mυεχειαν, e σφοδροτηκα ἡ κι, --c. Anyropter continumum , vehementemque motum. Causam reddit: dicit autem eam es si .quia ob motum, seu impetum vehemens, Sc continuatum impressum nenum mus -
247쪽
stotelest atque ait, rem ita habere de concussionem illam sera ratione spirmium.Nimirum inter currendum multi spiritus ad neruos, 3e musculos partesque mouentes confluxerunt, ibique accensi, Be inflammati sunt. Hi igitur licet a motu suieuerit, substitetit e ambulans , non tamen simul restigeseunt, sed adhue in motu existentes quatiunt partem de veluti furtim deorsum trahunt , eo enim tempore spiritus minime se accommodar, aut consentit animae dominanti, quae iam quieuit. Aponensis, ut rem hanc adhuc nianastiti
rem facetet, ad hune loeum smilitudinem adduxit ex Aristotele libro de communi anil malium motu ubi spiritum hunc animae pr:ecipuum esse instrumentiam, aut ministrum adi singulas animae partes mouendas, elis anima ipsa in corde resideat, nec singulis ipsa in 'lteriit ea similitudine docebat. Praestat autem ipsa. Aristotelis uecta ex Leonici tralatione proponere, quae ita habent Et Oeiu mandam profecto est, eonstare animal τι eiurtatem bene missibus ιυλιαι- , in Ias eteni postquam semerordo tonorant 'nihil opus est stertio Ate. qaemi m lguD , qua geruntur inseresse oporte, inea quitiae vi mandatum est, quoa ause pertines, agu, o i
luit Aristoteles, quam spiritum, de quo loquebatur instrumentum ess e gnimae, aut mi- lj nistrum, ut dicebam, qui spiritus ad singulas corporis partes demandatus, illas mouet,
anima ipsa in cordis arce ut Leonici eiusdem utar verbis in commentario ad hunc locu ltamquam in peculiari regia, motrice manente, de res Aente, quae tamen, ut res pol illat
virtutem omnibus, facultatemque astatim suggerit &dispensat. Igitur nihil faciebant ad id ostendendum, quod proponit Arithoteles hoc co, inuita anima, moueri partem ali quam Id clari videret Aponensis. sintilitudinem Aristotelicam adauxit, S de suo re minime sgnificata, malos elues adiecit, principis imperio haud parentes, cuiusmodi sunt fures Ed homicidae . quos assimilasse partibuς quae inuita anima mouentur, visus es t verunti nos, sicuti Aponenti debere fatemur pro iis . quae de suo dat; ita quod pro Aristotclicis, quae Aristotelis non sunt, proponit, nolim Philosophorum magistro eam largitatem fieri, nec eo modo propriis rebus auctoritarem conciliari. Sed Aponensem dimittamus. De inu luntario cordis, de penis motu habemus apud eundem Aristqtelem libro, quem adduxi reus de communi animalium motu ad finem: ubi inter omnes alias animal is partes, cur eae duae praecipue huiusmodi inuolliniarios motus conspiciah edant, causiam dicit esse, quddi utrumque ipsorum,tamquam seiunetiim & per se animal est ut ibi ostenditi quam senten-l tiam depromptam esse a Timaeo Platonis, ubi non solum de virili, scd etiam de muliebril pudendo idem affirmatur, adnotauit etiam Leonicus in commentario ad hunc loCui
l metali subiras nais suo mota ducit. Qui spiritus dum quatit partem, co motu illam rcuc L
modissima a sede , ic domicilio animae, quod est cor ; quaeque pars a cordis virtute ultimo
m catur, millum alium praeterea mouens, non si mirum, partem adeo longe positam, non consentire principio, de moueri eo non amplius moto. quam rem liceret etiam similia tudine confirmare in externis machinis, ita adaptatis, ut prunum moueret alterum, hoc
tertium, S sic deinccpsi quam rem manifestissime proponit Galanus libio de disicientiis symptomatum ad initium ubi enim primo cessante A: quiescente, videmus adhuc alia m Merat sed de quiescente sagittat re mouetur adhue sagitta 'Simile veto aliud adducat Arbstoteles, quo problematis rationem concludit Tale sane inquit, calcanei patiuntui in hoc affectu, quale labrum inferius in iratisi hoc enim etiam ob similem causam inuitis homunibus quatitur, de tremiscit: confluente scilicet ad eam partem multo spiritu, talem enam caussam hoc loco significat qui spiritus non tamen quiescit anima etiam quicscentc, ac pacata 1 id nimirum cuenit, quod mari 2 ventis agitator cessante cnim vento aliquandiu durant adhuc fluctus a vento commoti . Quod autem Theodorus vertit: aque olim: libera tius dixerim, eahes autem. vel , calces sane iron enim colligit, aut deducit aliquid Aristotei tes : sed noutun simile proponit & Graece est. 3. nui respexerit Theodotus da stantiam caul caneorum a corde quam modo Aristoteles memoraicit qua re conuenire illis Cum Labro vitii detur ut ex eo similitudo fuerit deducta. De motione autem inferioris labri eiusque causa li in iis qui timore affecti sunt habemus probi.vii sect xxxvii dc de eadem re tum in eisdem tum in iratis proxime antecedens sextu,quo loco cuin videatur Aristoteles in refrigerati l
248쪽
nem potius & caloris defectum causam reueere,nos ad eum Ioeu quae occurrent dicemus.
Qua de causta qui no concitate admodum currunt, numerose respirant)Vtrum quod numerus omnis mensuram certo recipit motu. Talis autem motus est, qui pera quas agitur portiones, quemadmodum agunt, qui currunt leuiter. Ergo simul atque agere cursum inceperint,respirant ita, ut cum spiratio per compares vices propter parem metiendi motum reddatur, nuta merum Hue ambulationem possit continuare. An quod omnis spirandi ratio compati vicissitudine confici soleat, modo quis non retineat, sed tenori trahendi a natura determinato utatur. Igitur cum sedemus , aut ambulamus, quod motus corporis mediocris est, numerus palam non fieri potest: cum item cursum concitatu agimus, quud sensus consequi motum nequeax , numerum percipere respirandi haud quaquam valemus. At cum mediocriter nos ipsi concitemus, motus ipse mediocris modum respirandi sensibile prae stans,explicare numerum potest.
Quare inter currendum,dum respiramus, modλ eursus si moderatu nec summa adhi. bita contentione fiat, percipiatur rhythmus quidam & cocentus ipsus respirationis, inquirit hoc loco Aristoteles. Duas autem assere solutiones, quarum primam satis facili argumentatione concludit ex quadam rh3thmi descriptione; tum alteram proponit.Αit igitur omnem rhythmu mensurari ex motu determinato, seu definito hoc est mensuram recipere,& acquirere ex tali ac tali motumo enim quilibet motus thγthmum esscit sed qui hac. aut illa proportione est ordinatus. Rh3thmus igitur est ordo mcnsuram accipiens ex motuita atque ita habente: hoc est talem velocitatem, aut tarditatem. Huiusmodi autem ordo motus in respiratione ex moderato cursu existit, in eadem igitur iure erit thythmus. Sanhde rh3thmo, eo inquam,qui in pulsu est, multa habemus apud Galenum in libris de pulsibus respirationum autem eandem huic habere speculationem, traditur ab eodem Galeno in libro de difficultate respirationis capite xxi. Nos in praesentia unum tantum, aut alte- tum eiusdem locum asseremus,qui faciut ad rhythmi definitionem:quibus Aristotoli consentanea proponuntur. Primus igitur est in libio de disserentiis pulsuum capite v 1 1. in Laiatinix, qui ita in eisdem legitur e Comparato aurem invi tempore cum ιempore qasNMagna ν- ιhmus , qua proportio temporis si us ad remptis Pietis. μι- elsam admonvimus CLI vadhos disseris f medicos, quorum sententiam referebat J ictam vel dictemronem, mes motum due
rer nec Pietem vel rete aliam, vel eonfractionem. ει vera etiampro hoc proportionem remporis a Pensonu ad contractionis tempus iam tim esse, quidam oriunem dixerunt: alij eonaenienιιam duoram esse semporum inters a ierin eam inter ExAlter autem locus apud eundem Galenum ita legituti Rhythmus est motus deserminaram qaendam ordinem in Iemporibus ob m .s: Hic igitur ordinatus motus apparet in illis,qui moderath currunt, tum in cursu,tiam in respiratio ne, est enim hic motus rhrismus, ut ita dica, qui A - si hoc est vi vemi Theodorus per aquas portiones: per aequas autem portiones, seu ex aequo, aut aequali factus, hoc est, qui rationem parem,de aequalem ad se inuicem habet ,-cuius una pars alteram longitudine aut breuitate non superat,extare autem in moderare currentibus ex eo ostendit,quoniam inci pientes currere respirant, seu respirare incipiunt, ita ut respiratio ex aequo respondeat motui mensureturque aequali eo motu,unde rhythmu, aut numerunt escidi haec autem aequatalitas quod ad respirationis motum pertinet,consideratur in inspiratione,& exspiratione, ex quibus respiratici ipsa constat: materiam autem,quae est pulmonis humiditas,quae arrisuam S: i
249쪽
tur,x in vapores dissoluitur, non est necesse hia afferret quod facit Aponensis non enim lsaeit ad Aristotelici loci explanationem: cum materia illa forma acquirat a motu, in quam lthythmi caussam omnem resert Aristoteles.sane autem rh3thmum,seu numerum apparet
hoe loco ab Aristotele in respiratione eum intelligi, qui fiat per portiones aequas, cum rhythmus tamen etiam per alias habitudines, portiones constet, prout rei, in qua cons deratur ratio postulat, - - α β άπλως ἀναπιο,1. An quod omniu=sranda rasia eo an vut tuam . Alia problematis dissolutio , qua nulla noua ratio afferri videtur: sed hoc tantum proponi,rhythmum adeo in mediocriter currentibus diu extare, quod cum alibi celetur, hie appareat. Ait igitur quoties sat respiratio secundum naturam, nec ab aliquo ita retineatur spiritus, ut natu ne cursui sit impedimentum, seri illam smiliter δῖ - , qualis in mediocriter currentibus posta est,nimirum per aequales portiones sed non percipi queadmodum contingit in sedentibus, Ae ambulantibus atque etiam in illis qui summa contentione adhibita currunt. Nimirum haud percipitur in exciemis: sed in mediocriter currentibus, quod est medium inter illa. In sedentibus igitur & ambulantibus, quia motus est leuior, in vehementer currentibus, quia validior, Λ celerior, quam ut sensus possit illum consequi. Motus igitur ille numerosus, qui ibidem si, ex cuius mutua habitudine resultat rhythmus, non percipitur a sensu nostro: occultus igitur etiam rhythmus est. At in illis, qui moderate currunt, cum motus talis sit , vi efficiat respirationis mensuram sensibilem, rhythmum etiam reddit manifestum .esi is Compam siet uisino. Mith gaudet Theodorus dicendi copia;& varictate: cum tamen prae ea, quam seruare 3ebet interpres, fide nihil atego quidem existimo, minus illi debeat esse cordii in illis praesertim partibus, in quibus rationum momenta consistunt, ut hoc loco; nam cum hac proportione, qux semper ab Aristotele expressa est per voces δὲ rhythmus in respiratione consitat, Λ manifestetur, Theodorus ramen, illas primum reddidi toeν aegras pontones, tum per tompares vires: hic au
Quod dicitur de mediocritate, aut moderatione motus, intelligendum est de tali termino mediocritatis, aut moderationis, in qua nondum rhythmus possit manifestati: cuiusmodi est sessio, aut ambulatior alioquin enim in mediis diximus rhythmum percipi, non in extremis Aristoteles quidem superius numquam illum definiit nomine mediocritatis sed uel nobis intelligendum reliquit, in verbo τερ RVm, vel per remotionem contraim, intelligi
voluit,vi in propositione problematis, cum dixit, non miaue concitatὲ currentes; ea autem voce mediocritatis, utitur paullo post,terminum motus definiens, 5e reponens non in motu moderato, sed in cursu moderato, dicit enim: si aviem mea cratercurramus, moltis effiesens os rationis mensuram sensibilem, reddis Mythmum mans/isum. Sed problema ipsum totum, quando non solum in loco, quem superius adnotavi, verum in aliis etiam, eleganter quidem a sed parum fideliter a Theodoro conuersum fuisse existimo, ut Aristotelis sententia lucidius appareret, ut nos quidem putamus; & expositionis nostrae ratio melius conastaret, erassori minerua, sed malori fide transatum, ita proponere libuit: mrum quoniam
omnia r Fhmus deserminata mensuram recipit a moliae talis avitem motias iste est qui aequat propον-
ιών, o eandem non cohibem: sta tibias Uuur est ambalantibus mediocri exsitime corporis mesu, Adithmtis non redάιιών manseatis: in concisale avium canemalus, cum non assequatvrsensem --
Quare inter currendum aer in satum conuerti nobis videatur λ Vtrumi quoniam dum per cursum agitamur, aerem corporibus nostris continentem excitamus, quod non nisi statum mouere profecto est r quocirca n
250쪽
lum videtur sed etiam vero in flatum aer conuertitur. An quod in currendo aerem impetu nostro violemus: quo facto sensu aeris per motum magis assiciamur. Ergo recte in statum aer se conuertere videatur: hoc enim ratione impetus potest euenire.
Cur inter currendum videatur nobis aer ventus fieri, quippe ab eo tamquam a vento inter currendum percutimur) inquirit Aristololes hoc loco: duas autem assere solutiones: quarum prima ex aliorum Philosophorum sententia tradita, talis est: quia scilicet dum currendo movemur, acrem itidem movemus, qui proximus., AI continuus est nostris cor potibus, illum enim scindimusae diuidimus: hic vero ventus eth quippe ventus aer mira motus est. Apparet igitur nobis, quod vere est: veia enim est in ventum euadit. Haec autem sicuti dicebam proponuntur ex aliorum Philosophotum opinione, quam reprobat li-l bro secundo Meteorologicorum idem Aristoteles, ubi subtilius, A ex proposito de venti natuta disserebat, reeipit autem hoc loco, ubi rudius & probabiliter, quod illi satis est sen. tentias proponit. Tum vero alio modo soluit , quia nimirum dum currimus impingimuxi eum veloeitate in aerem, qui nobis circumfusus est, ille verδ violentius percussus, magis a nobis percipitur, magisque sensum nostrum assicit, quam si placide a nobis tangatur & di
uitatur, reflectitur enim etiam in nos violentius. Iure igitur sit, vi videatur conuerti an ventum, cum ob impetum illum, quo in acrcm ferimur, AI quo aer in nos sertur, illud ac- eidat. Nee vero hic etiam , quamquam ratio non sit eadem omnino, videtur Aristoteles a proposita antiquorum de vento opinione,mihi quidem discedere.Amriac λ δεανl Eres rene in statum ae e conuenere Urima non viseatur, sed videtv - M- citi, φῆ φορον, hoc emm ras ane in impotest eaemre , ad verbum, hoe enim eonιιπτι ol
riri. - ρει. Quamobrem currentes potius cadimus, quam ambulantes 3 An quod magis, quam moueamur, attollimus: hoc enim inter cursum, & ambula
i tionem interest. l De hac eadem re habemus etiam problema xxix .sed ratio non eadem utrobique asser-l tor. Primum autem hoc loco sciendum est in Theodori tralatione omitti, quae in Graecol textu, ac in tralatione antiqua habetur particula πριε, , qua totius rationis momentum mi-s hi quidem niti uidetur. Ita igitur ex illa scriptura locus conuertendus est: An qaoniam malisi prius quam moueantur attollant torus autem hic locus problematisque solutio facile deelaral tur ex modo, quo progressivus motus fit que explicat Arist. in lib.de animal. incessu c. 3. hisi verbis Leonico interprete: Ammal Aprofecti qMaeanque loco mouenlariatia quιLm toto atrant pore motientur, τι illa,quaestia lotu mutant atra vero per parres,vι qaacama. progresbus Uantunt in Urseque autem halasimodi murali ibin semper matatur is quoa motieιών innsam ad id quia Eilstitiae/ι. aptiamobrems iae id eisius d labasse quam mi innuiρσιι ιὰ, ousuper eum moaesur sine Iam omnino motus praebeat firmamentam, mhilsaperistia se ipsum motiere poterit. Si igitur, quod mouetur progressivo motu, moueri necesse est innisum alicui, quo regitur, ne cadat hie verδ nisus minus inest currentibus quam ambulantibus iure sit, ut currentes magis radanti nisus autem ille minus inest currentibus:nam in eo, i currit,prius quam pes nusmoueatur qui non debet moueri nisi innisus sit, alter tollitur, ac eleuatur: undevcluti in aere suspensus pendet, qui currit, non ita, qui ambulat; ille enim prius, quam moueatur, seu alterum pedem moueat, alteri bene innititur, nec prius alterum elevat: quod enim hic dilemir; pn usquam mouea ar, idem est, ac prius quam nisus si aerit, non enim fit progressio nisi hoc nisu mediante i hae i itur re dicit disterre cursum ab ambulatione: in cur-lia nimirum alterum pedem tolli, prius quam alter fixus sit in mora interueniat, & celerior sit motus) non ita in ambulationet seu magis in cursu , quam in ambulatione illud contingere, & hinc fieri, ut cadant magis. Theodorus, qui non agnoscit particulam πριν, & vertit, magis quam moueantur, aιι tant. nisi mendum sit in codicibus Latinis omnibus, non assequor quomodo locum acceperit. Posset equide, si locus ea particula cateret, alter