장음표시 사용
281쪽
Corpus etenim nostrum vaporem de se quendam mittit assidue tepidum, qui proximum aerem tepefacit, quemadmodum titio. Cum igitur quissciamus aer nm circumfundens, calidus ob praedictam causam redditur. At cum movemur, flatus excitatur, qui restigerare nos potest, datus enim quisque
Ex motu gigni calorem non sanet vidimus superius in hiscu problematis; eaque de re lubertime Philosophi ad lib. i Arist. de coelo: ubi docebat Philosophus, motu natum es- lse ignite ligna, lapides ,&scuit . atque confirmabat cxemplo plumbearum sagittarum,
quet ex motu adeo incalescunt,ut liquessantiquam rem elegantissime ut alia,expressit etiam Lucretius lib. vI.per haec carmina: - a motu
Glans etiam longo curse moluenda liquefiit. Et paullb post eodem libitarion aha longe ratione ae plarabea se Femida fit glans in cus, cum multa rigoris
Corpora dimittens , ignem concepit in auris. 'Cum igitor motu haec si natura, caloremque gignere soleat, iure quaerit in praesentia Aristoteles, eur, si exposti radiis solis stemus, id est quiescamus immpti, maiorem percipiamus calorem, quam s ambolemus. Nam cum ambulantibos duplex adsit caloris causi lia; ex motu Se ex Sole, iure maiorem sori debere calefactionem vid ratur: Atqui res con tra te habet soluit quaesitum ins ando quod assumptum erat,motum calefacereud enim lusquequaque verum non esse ostendit: sed eum potius refrigerare aliquando, ut constat lillorum exemplo qui in ollas calidis obsoniis plenas insumant,ut homo ille Itavicus cum Satyro epulans,easdemque dimouent, ut obsoniis refrigeratio inducatur.Qua de re etiam apud eundem Aristotelem habemus Woblema septimum section. xxx I II. & apud Alexandrum Lxv. libr. I. Porro autem questio liaec de motu , virum is semper calorem excitet , In non, hoc loco non est nobis longius examinandat pluribus verbis alibia doctiss-mis viris excussat illud autem in praesentia sussciat: morum aliquando, ur exemplis allatis pater, fit dicitur ab Aristotele , siue id sat per accissens, sue alio nomine, frigus inducere aliquando. M DI ny .aminiamin An quiae sumus ealor permanet. Theodorum manifestiam eredegisse, non vi Ouao imur, sed M is, An uti is hinc alteram incipere rationem. At iuxta lectionem antiqui interpretis, & Graecora codicu, qui excusi sunt, prima videatur absolui. Potest autem utraque lectio tolerari, ut vel duae. snt rarioncs, altera Communior, quae iani proposita est, altera proximior quae nunc affertur, vel una tantum, cuiusfunda mentium modo est positum . cum illud, quodnat aduersum infirmatum esseCaetera autem hine absoluuntur: Cum enim ostenderit, verum non esse omnem motum semper calefacere , est enim re vera cum refrigetet, ostendit modo qua ratione in ambulante is effectus contingat &quo modo ille idem beneficio motus refrigerationem accipiat. Ait igitur Aristotelesi dum aliquis in sole quiescit; calidus etiam aer, seu calor qui in acre inest circa corpus quiesceritis, quiescit 3c ipse:dum autem in stur, calidus etiam aer mouetumquiescens autem aer magis excalfacit, quam dum mouetur: quam rem probat, modum osten-dcns, quo quiescens Calor magis corpora excalfaciat, quam si moueat mam corpora nostra tepidum quendam sumper vaporem per meatus, & foramina ex se emittunt, qui prodiimum aerem non secus ac titio quidam excalfacit dum igitur nos quiescimus, ambiens etiam nos aer ut quiescens, magis subinde a vapore illo, qui extra mimtur, excessi; A nos ab eo acre : si vero moueamur, mouetur & me calidus, ventusque in eo excitatur, qui nos refrigerat: vidimus enim superius problemate xvri. inter eurrendum acrem motum, ventum fierit quilibet autem satus, aut ventus frigidus esti Hinc par est, quod superius itidem problemate xiiii. habuimus e acra, qui se obiectat corpori, subinde es frigidiorem csse, quo minus temporis corpus attigeriti ambulantibus autem qiuasibi de immutatur,
minus temporis intingit, quam quiescentibus i Nora igitur qui ini Sole ani lant , sed p talis , qui manent, de quiescunt, illi plures habent incalescendi causas, de iure magis incalescunt. Porro autem de eo, quod dictum est ab Aristotele omnem flatum, seu ventum frigidum esse, plurib quaestio hoe Beo tractanda non est. Copiose de eadem Aristotelag se
282쪽
ctione propria de ventis vigesima sexta, probi L. & aliis: illud in pr sentia s lis sit, omnem ventum, si non nariira,latrem eo modo refrigerare qui ploxime indicatus est, nimirum abigendo aera Calidum, qui prope corpus cXittit, Cui frigidior alter subinde iuccedit, sicuti etiam filii dictum ad problema decimum tertium.
Quam ob caussam, qui equo currunt, quo contentius cursum arripit equus, eo magis lacrymas mittunt: N quipedibus, e0 magis, quo intenderint vehemcntius Vtrum quoniam aer occursans frigidus est: frigus enim lacrymas mouet, quippe, quod contrahendo, condcia fandoque carnem, humorem exprimat. An potius contra, calor enim sudorem clicit: lacryma authin sudor quidam est. Quapropter a concalfactione utrunquc mouetur, & sudor dilacryma, taliaque pariter ambo sciriiuntur: calorem autem efficere motus potest. An propter acris ictum, quomodo enim status aduersi oculos perturbant, ita etiam acr, qui sic obiectat. Quo igitur quis contentius equum agitat, aut ipse currit, ed magis ictii quodam molli obverberat,& ferit: quo fit, ut se lacrymae promant,scilicet meatibus oculorum relaxatis appulsu eiusmodi. Omnis ctenim ictiis, vim, auti candi habet, aut collidendi, &contundendi.
Iterat pmblema x m. de iis, qui equo currentes, lacrymas emittunt, quibus tamen hoc loco adiicit currentes pedibus; quod cadem solutione continctur,eandem enim affert solutionem, pauculis quibusdam additis. 'ον si υ πωινῆν quippe quod eontrahendo.Ostendit quod omiserat problemate x III. quomodo frigidum lacrumas moueat, nimirum partibus densatiς, de expressis. η αν miniam M. An potius contra idem est cum eo, quod dicebatur problemate x Iii. sed alio modo deducitur probatio, assiimpto sudore, de quo illic nulla mentio. πασα si πλυη, δ ιμπυν-η Θ λώς-ν. Omnις etenim Κω vim , aut secandi, habes , aut ollidenssi, o contaiaendi. Ad haec vide quae diximus ad problema x rit .vbi locum fidelius, quam Theodorin se rit, puto me transtulisse.
Quam ob rem,qui cursum concitate agunt, conuulsis maxime corripian
tur, ubi quis inter currendum eis substiterit An quod ea potistimum diu
ves luntur, quae in partem contractam vehementes trahimus, atque mouemus. Cum igitur homini currenti vehementcrque membra ultra propellenti, quis obuiam Actus obstiterit, accidit, ut in partem retorqueantur contrariam, quae adhuc ante fertendunt, atque proripiunt. Itaque diuulso eo vehementior incidit, quo cursus contentius agit r.
De affectione inquirit, quae GraecE spasina dicitur, inir ea corripiantur, quibus inter Ii 3 curren
283쪽
l currendum aliquis o iam factus restiterit pasma autem Theodorus taediuit quod facit etiam Rucllius apud Dioscoridem. plinius vertit, em --.. Fit auresu spa' ll sma auctore Paullo AEgine libro quarto capite X x x I.--. -- nta ia id l
l currunt, si quispia liis obuius factus , in medio cursu repenti: obstiterit: durumpunturi enim eis partium quarund m, ut pectoris, aut dorii, aut alius partis, in quam motionis vehemens impetus magis inciderit, fibrae,aut flamenta; cuius rei caussam reddit Aristoteles. Illa,inquiti maximh diuelluntur, aut distumpiimire, quae inp,rtes contraria eoden impore cum vehementi motu trahuntur; illo enim vehementi motu abscinditui & diiloloitur umias, 3e continuitas,non secus ac si funiculum alter ex una, alter ex stera parte per
vim traheret &haec est maior syllogismi propositior' cui minorem subdie, huiuscemodi motos eontingit in casu ptoposito; si homini velocissime currenti quispiam illam factus
resistat: nam cum partes, seu membra currentis maximo impetu moveantur versus loca anteriora, illo eodem tempore obrepentinum resistentis occursum, distrahi tui simul ad contraria loca. nempe ra ea, quae retro stimi nam cum ferrentur ad anteriora, ad Minci
Cura stulis lassitudinibus balneo, hybernis unctione mederi conueniat3J An iis bernis unctio datur propter horrores, mutationesque Urgentes: pcri calorem enim laxandum est, qui membra tepescere faciat: oleum vero callidum est. At in aestate humefaciendum censetur, quoniam tempus id sic-l cum est, nec metus interpellit hortoris, eo quod status temporis ad reporem ingenue vcrgit: hinc ctiam cibus parcus, potio libcralis perastatem admittitur, ille magis, haec Omnino: potioni namque per aestatem ob tcuaporum
siccitatem indulgendum ex toto es t pars imonia vero cibi communis temporum omnium est, sed magis aestati conuenit, ne ob liabamin temporis feruentem, corpus cibo immodico pressum exaestuet.
Hoc problema habuimus etiam superius sectione prima quadragesimum: ibi*aea n bis fuit copiose expostumi hoc loco illud iterauimus ob duo. Primum ut de eadem re adscriberem Theophrasti verba, quae sectione prima suerant omissa quod faciam mox; tum ut admonerem lectorem, cum in Graecis omnibus excuss codicibus hoc problema repetatur, non repeti in Latirus omnibus Theodori tralationem. mippe sicuti existimo, non habuit illud hoc loco exemplar, quo Theodorus dum in Latinum conuertcrct, ute-hatur: sed in nonnullos codices ex prima sectione ab iis, qui typis postea laaec problemata ex serunt, illud transsatum est. Theodorus igitur in Latinum cotiitertit quadragesi num primae sectionis quod mani esse apparet ab exigua varietate ad illa verba: 0 c stinet μά- alis. τ αλεα quae quadragesimo primae lactionis leguntqr, hunc in modum te si φο- μυη αμ τ εις αλε- ἔκ- n.: perspicue enim haec sunt quae conuertit in Latinum Theodorus, non autem quae leguntur hac sectione quinta: atque ideo saltiam el3, ut innotinullis editionibus h e loco illud minime tepeteretur scuti in ea, quae habet Aponcnss commentarius. licet antiqui interpretis tralationemeadem contineati S in nonnulli aliis. Illud autem omnium maximh animaduertendum cst ,i quod miror a nemine eorum,' qui Graχε problema hoc loco iterauerunt, fuisse obseruatum) insigne mendum in Cracchi contextu ad illa verbas. μώ ου Gῖλ , seu, λύω. Quis enim modo sensum aduertens non illico videat neotiuam particulam ου, delendam esse, quae sectionu prima non habetui sensum Iole
284쪽
COMMENT. IN U. SECT. PROBLEM. ass
iensum mnino contrarium reddit. Miari autem , vel λ legamus, non multum puto in
teresse. Theodorus sane videtur legisse λυών, λου , tamen habet Basilienss editio. Iam vero Theophrasti verba adscribo, quae ita leguntiis r araia ri 3etim τους β γ v mc --m,
Cur ambulationes minus laboriosae sunt, quae inaequales,quam quae rectae aguntur An quod elatio erecta secundum naturam corporis uniuersi est. Ideo ambulationes, quas loca aequabilia praestant, laborioliores, quam inaequabiles sunt, quod in easdem partes laborem admouent, quod in aequalesillae non faciunt: dispertiunt enim magis in omnes corporis partes, Calidis vero temporibus acta ambulationes plus valent, quam trifidis, quippe quae partibus externis laboris plus adserant,& quidem sudorem ob eam rem euocando extenuent. Frigidis contra carnem xςddunt constantiorem, & stomachviri excitant, ciborumque faciunt auidiorem. Partibus enim internis calorem augent, membrisque ad frigoris appulsum torpentibus locum intimum calore amplificato essicacius purgant. Carnem vero solidiorem ess-ciunt, ut quae per eam uniuersam nequeant superare. Accliues eciam ambulationes laboriosiores sunt, quam decliues, ut femora. Pondus enim totum moribus incumbens grauis imς premit: quod item, cum praeter naturam sursum efferri a calore cogatur, maiorem in modum calefacit. Itaque essicitur, ut arduum ambulandi genus sudores moueat, spiritum suspendendo cxtenuet, lumbis dolorem infligat : crura enim magna cum dissicultate se in sublime recipiunt, lumbos instectunt . frangunt , evellunt: quibus de caussis labor praecipuus sequatur, necesse est. Locis autem duris, ac renuentibus habitae ambulationes inusculos, dc neruos crurium effatigant, quippe quae
contentiones tam neruis , quam musculis moueant, cum enixu agantur violento. Mollibus vero, & cedentibus locis facta ambulatione, articuli potasti mum sentiunt. Flexus cnim articulorum percrebrescit, cum solum sicculi1-bar,dilabatur, & cedat. Eadem autem quaestio est.
285쪽
Hoc problema ccntonem potius quendam esse existimo ex variis problematis ab aliquo constatum,quam unu per se ab Aristitese propositum.Quispia nimiiu diucria qui ide tim- lbulatione variis locis erant dicta, unum in locum sibi ad memoriam coligussit quo spostea una cum aliis problematis nobis alij proposuerunt. Sunt autem in problemate quattuor ambulationum genera, aut differentiae, intur se admodum duieria, de quibus qhi citur in pro sentia . aequales, de rectae, seu aequales, de inaequales, calidae, ac frigidae accitues.& decliues, duris locis , dc mollibus. Rediculum autem est, quod Apone uss ad ambula ionis genus illud quod primo loco propostum est, omnia, quaecumque mox aliaruntur conatur
reducete tanquam de illa princeps institutus esset sermo cstera autem omnia vestiti exem- ipla, aut similitudines ad primum declarandum essent allata: cum appareat, res esse omni lno dissimiles, nec alteras alteris conuenire, angulas igitur illas aut differentias, aut genera lambulationum persequitur Aristototeles: de primum de inaequalibus, de rectis quaerit, cur inaequales minus laboriosae sint, quam rectae: liac autem de re iam nimium multa a me dicta esse puto, tum ad problema primum, tum etiam ad decimum, neque hoc loco noui quiequam ad hanc rem afferri video, praeter obscuritatem ad illa verba An εροὰ Dιιι erecraseransam nastiram corporis uniaes este nam absque illis si ratio perseesa,atque eadem quam non semes antea habuimus de corporis situ, atque trabitu qui iis aequalibus semper idem est i nec via quam immutaturi cum inaequalibus iminutetiam quod enim alterum ex terminis variet Aristoteles . de cum inqui serit de ambulationibus inaequalibus, de rectis, mox ationem concludat de aequalibus, εc inaequalibus, reserat nihil: tectas enim pro aequalibus sumi nihil vetat, sunt ei seri nimirum eodem vix habitu peractae, seu per plana u per acclivia, seu per decliuia eoptinenter, in qua ambulatione habitus, aut stus corporis par i lium haud immutatur: non autem modδ ascendendo de modo dcscendendo, atque etiam modo per plana, in qua ambulatione mutatio illa contingit, sicuti uberius 'ostenditur ad problema decimum. Puto tamen per Illa tan quia elatis erecta standum naturam ιε' min uersi est fundamentum quoddam fgnificati, ex quo ratio melius deducatur, in hunc modum: Quia corpus nostrum natura sua rectum ferri debet, ita enim hominis conditio fert, equitur ut viis inaequalibus laborem diuidi, nec eisdem semper partibus admoueri ostensum enim est problemate xix. 8c xxiv. vi corpus rectum permaneat, & seratur, lascendendo magis laborare genua, descendendo autem magis semora, ob rationem ibi allatam: in viis autem, de ambulationibus aequalibus labor pro sustinendo corpore eoque recto ferendo, semper iisdem partibus incumbit. α; αλεαρ μα-ον ' in 7 c, mi. ιδι υρνο ιe ονιι M acta ambulariones plus malenι. Alteram ambulationis disserentiam tractat. Theodorus autem manifeste legit ἰ ram, qui vertit, plas valem. quo modo etiam reponit Iustinianus. At interpres antiquus de vulgata exemplaria habent, ἰχνοῦσi, hoc est in renuant quod mihi quidem magis arridet, tum quia hic sensus iteratur mox cu eodem verbo tum etia quia non video ostedi magis valere ambulationes per calores qi iam per frigora: sed effectus ex utrisque proponi. Admonendus autem est lector Graecarum litterarum ignarus, quod vertit Theodorug, ealidis vero temporibu/ acta amniatunes quod enim Latini ferme omnes codices habent .incia. Πpographi erratum est a Grec unico verbol proponi, o a i in , hoc est ealores, nimirum ambulationes, quae cum calore su nt; seu ra-l tione remporis, ut vertit Theodotus, seu etiam loci, magis attenuant, quam actae per fimgora 1 quoniam actae per calores inserunt maiorem laborem partibus corporis externis , de carnibus,quippe aer calidus illas undequaque attingens, 5e ditatuens labLsactat, de sudo rem ideo prouocat, ex quo partium si attenuatio. Frigus autem , seu ambulationes per frigor densando carnem efficiunt solidiorem ,3e homines reddunt cibi appetentiores:
quippe intus augent calorem cum aliis partibus, tim ventriculo, qui facile, de prompte cibos concoquens alios celeriter appetit;& cum membra externa ob frigus,quo corripium tur , torpida reddantur, vixque moueri possint: quippe calore, quem continebant ad intima loca profecto, ex eoque illo amplificato qui ibidem erat, intima eadem loca ab ex crementis omnibus repurgantur, unde cato gignitur consistens atque solida ex bono nil mirum sangvine, atque Excrementis vacuos nec possunt ambulationes illae per frigora lactae, eandem carnem ex motu dissoluere, quippe univcrse illa non pote utes dominati, i cum frigoris ratione snt adstrim meatus: nec adera vel monter motus per univcrsum va-l leat se insinuare. porro de ambulationibus, quae sunt ea inan, hoc est , m ea ore, aut m ι pore , ut ibidem vertit interpres, agit Hippocrates libro tertio de iuxta: quas Esse usurpa das ab aequinoctio autumnali ad hyemem ibidem scribit. ομόως Δ; -α rori r 6- - --
Aetimes etiam sebaia lunes talariosiores sent. Tractat terrium membrum s atque
286쪽
comparat ambulationes acclives declivibus: hoc vero idem non cst, atque comparare in lquales aequalibus, seu rectis. Inaequales enim duas saltim viae disserentias continent, cum tum ascendendo, itim descendendo fiant, atque etiamsi labet per plana; acclives autem unam tantum : nimirum per illas solum ascendimus: sicuti etiam decliues pcr quas solum- lmodo descendimus: in neutra ver3 ex ipsis illa mutatio euenit, quam proposuit fieri in lutit inaequalibus: sed eodem partium corporis habitu, de situ, in utraque semper iter conficitur. Has igitur ambulationes inuicem comparat absolute , ac univcrsim, de quod ad totius corporis laborem pertinet: quod adhuc non fecit: problemate cnim x Ix. 3c xxi v fecit udum partem ratione genuum, S femorum solummodo comparationem proposuit. Dicit igitur ambulationes acclives esse magis laboriosas declivibus, atque magis extenuare , quippe faciunt acclives ut laborent lumbi, decliues ut femora, cum se moribus in de scendendo totum corpus incumbat,sicuti plenius ostensum cst probi. x i x.& xxiv.Non tamen hinc sequi video , maiorem fieri an acclivibus, quam in declivibus laborem nisi subiiciamus, maiorem esse, qui lumbis, quam, qui femoribus admouetur labor: quod non subiicit Aristoteles. Sed fle illud adhuc molestius , quod ca , quae deinceps proponit de corpore, quod ii farsim a calore attol71ιur, de sudore exeret 8e de spiritu sublimi, illa
videntur continuari superioribus, ad ostendendum laborem, qui euenit femoribus, & qui fit in declivibus ambulationibu tatqui velimus, nolimus, referenda sunt ad laborem lumborum,& qui euenit in acclivibus: ita cnim postulat sensus, & apparet ex illis et ω Lx αλπιν, lambas inisectari I, quibus eadem vox superius posita iteratur: quod enim dicitctiam: tora enim magna eam dass ahate se sublime recipiant, non minus de una quam de altera parte accipi potest ; sed aeque de lumbis, At spina , ac de sumoribus. cnim, qua voce utitor, etiam partem illam attingunt, sicuti problemate xlx ostensum est. Nili dicamus naec quae sequuntiir omnia, siue pertineant ad femur , sue ad lumbos, aut etiam ad tibia , referri ad laborem, qui fit in acclivibus, qua in ambulatione omnos liae partes laborant, non item in ea, quae fit per decliuia: res tamen liquido, fle distincte non exprimitur : de vereor, ut locus sit bene sanus. Qualiscumque autem sit; quoniam Theodorus consueta ipsi aliquando libertate, ne dicam licentia, usus , nimium in transferendo discessi a verbis, in eorum gratiam, qui penitus Graeca ignorant, ut de ipsis de vero sensu cogitandi exhibeatur facultas, faciendum mihi putaui, ut locum totum ad verbum
transsatum proponerem hunc in modum: Accham enim lumbos maxime laborare faciunι de clises Λοι se si morans enim totum OAus incambens, lasorem infer)e eonsura ι Dtim enim
sellen , , de μbι - . cuius meminit etiam Hippocrates libro secundo Epidenriorem se mone secunda ad Quin, habemus apud Calenum coinment. primo in primum prorit,e
positam : Et primum quod pertinet ad ambulationes per loca dura, SI renitentia, quas ait laborcin inferre neruis 3c musculis cruris, tum per mollia, quae laborem inserunt arti culis. Quod igitur ad primum attinet 1 cum in omni ambulatione necesse sit pedem niti , de firmari alicubi, in ea autem, quae fit per loca dura , At minimh cedentia, nixus ille fiat per vim, quippe resistente soli qualitates quod non facile Ae prompte vestigium a Lpit, fit ut musculi, de nerui cruris, quippe qui eo opere ob res stentiam nimium tendan
tur, laborent, &molestiam percipiant, ionsensiones autem moueant, quod ait Theodorus, hoc est, tensionem Indueam. Iullinianus, pro βια vi reponit βία . Inambulationibus autem per loca mollia, ut si per arenam quispiam ambularet, articuli maxime laborant 3e laeduntur; nam cum e contrario nimium cedat solum, nec pedem firmare homo possit, articulos irequentius flecti necessὰ est: sectiintur enim crebrius de hue illuc dimouentur, nisi habeant quo commode niti possint, cedat igitur solum , sed moderate; quae enim cedunt minus quam dura , 5 renitentia satigant, ut scribitur problemate xl. non tamen nimium, ut hoc loco: verum hae de re uberius habemus apud Theophrastum: scuti ad problema x I. adnotauimus γ . τό εο eadem avilem quasso es. Haec vct-ba habuimus etiam superius secticine tertia ad finem problematis xxi i. quo loco dixi usurpata illa fuisse , ad signis candum eandem rem fuisse antea tractatam problemate tertio ι meque existimare non Aristotelis, sed alicuius csse verba, qui cum meminisset sidem
287쪽
l idem Misse antea propositum, quippe iteratum eo in exemplari, quo ille uteretur, adn i, set ad oram libri, ex quo describentes alis , in Ars otelis contextum traxerunti quod j itidem ad hunc locum dicendum puto. Quaecumque enim de ambulationibus hoc pro blemate collecta sunt, de iisdem pertractatum superius vidimus; praeter quam Ae calidis,lga frigidis, de quibus fortasse locutus etiam erat: sed interierunt, quod multis aliis problematis accidisse scimus. Et verZ etiam haec fortasse referenda sunt ad problema quod deinceps sequitur, iisque significatur de eadem materia verba fieri subsequenti problemate , de qua proxime superiori pertractatum est: ac si diceret qui illa scripsit, eadem autem qua tio est, quae sequitur: cur ista ardius dissicilias a stilemos3
Cui locis arduis dissicilius ambulemusὶ An quoniam omnis ingressus attollentia, &positione conficitur: attollere igitur praetcr naturam est, ponere secundum naturam, proponere medium tenet. In ambulando autem locis arduis, multum sortis illius auersae a natura procul dubio est.
Dicebam modo proponi issem in presenti problemate, quod proxime superiori etiam tractatum est: quod enim ait mo , idem est, ac α τει, hoc est acclisia, vi apparet ex problemate xxxvi i. sectionis secunda , quo loco de eiusdem vocis signiscativite verba fecimus. Vt igitur doceat Aristoteles, quare cum dissicultate ad acclivia, de loca , quae sursum sunt progrediamur, docet quomodo incessus sat. Dicit igitur in omni incessu seu ambulatione necesse esse pedes modo attollere, modδ deponere, quibus duobus, quae contraria sunt, tertium, seu medium quoddam est , cum nec attolli, nec deponi intelliguntur, sed proponuntur, hoc est nec eleuantur, sicuti cum eos sursum retrabimus, nec deponuntur, scuti eum humi figuntur deorsum: sed protium iactantur , vi s pendulos leos quispiam huc, At illuc dimoueret. Sunt autem hi motus qualitate , de conditione varii: nam attollere est praeter naturam, cum corpus sua natura graue tendat deorsum : p nere autem secundum naturam, ratione grauitatis eiusdem corporis, ut dictum est, proponere autem med um quiddam: non adeo praeter naturam, ut attollere, nec ita secundum naturam,ut deponere Hic autem triplex, εc varius motus in omni ambulatione fit non tamen in omni locorum genere aut aeque inest,aut aeque cospicitur.In ambulatione cnim per plana, etsi Ze attollantur, 3e deponantur pedcs: maxime tamen apparet medius ille, multumque ille ibi ineshac in eo qui fit ad ardua, seu acclivia, multum potius illius,qui contra naturam est, quo elatio, seu attolentia constat. Cruribus enim magis sustentari corpus ne-eesse est,ut latiuin seratur quippe aliter,graue cum sit deorsum identidem collaberetur.De hac te videri etiam potest problema xxxvii .secundae sectionisA qui; ad illud nos diximus.
. Quare qui cursum ex equo arripiunt, minus decidunt3 An quod magis ca
Cur magis decidant, qui vehuntur equis, aut ex iisdem cutium arripiunt, sicuti transfert Theodorus: Graece enim verbum non exprimitur; ac si Italice diceremus: Onil' ameneia ta ea sti men eaia ρ Rationem tradit Aristoteles satis generalem, 3e quae non minus in equitatione, quam in qualibo alia re , unde periculum immineat, locum habeat. Ideo enim minus cadere dicit, quia cum maiore casendi metu detineantur, magis ne id accia dat , cauenti summa in rebus singulis adhibita diligentia, quae a casu ipsos custodire valeat di ut crura aronus equo admouendo, habenas cautius regendo, propriae denique saluti undique circumspiciendo. Nullam igitur aliam causain praeterquam sedulitatem ad ani maduersionem asseri Aristoteles, quae maior ad equos, quam ad alia animalia , quibus equitare
288쪽
equiram homine, Eanr adhiberi in il 'Id vehi, at fi v ter ossumus caussam esse unae facile oculeretur si milli diligMe heredi asinus lutum ut tardum Δ animal est, ina ob v ut Sc. Ist S. quae numme CIcurrerepossunt, facuc e eo hi, ut cadant equitantes Muli hac ratione sit itidem c luitatio, , promptus, dc lis, ut eqtius pater sax, qu im vigori,ariatmii laxe enim ex matre equa, ec Mnitore atino ficquencior foetura fit est tamen natura sirpius contaturna & Minis obediem, unde magis caliendum apparet. Quamquam igitur ex animalium ipsorum natura, δί conditione plus amulo, M plus ab equo immincat periculum, quam ab aliud , quonian t. Incia eorundem naturae cognita: magi , v I minus reddunt hominex sibi prouiὸentes, cautos, res aliter contingit: atque fit, ut unde per se , atque cx natura maius periculum imminet inde morito diligentiae, atque animi attentionis, minus incommodi ac detrimenti orsatur; a quo autem minus ex eo ob supinitatem, Mnestigentiam mHis laedamur. Porro quod antea in . Theodori tralatione I h legebatut: uo in cauent. ε tinuis:putaui mendum cse. typogr/plυ-particulam tu imi Sc legendum, qui timcnt, si cist etiam excudendum curaui: siue ut ad marginem nonnullorum impresiorum vidi emendatum: An quod timent,metu '
quia minis assim i est admodum velox, promptum, Je felox,
opinari, & minime timenti vi triti secus O l quaru vim mimis periculosaralle enim, ut non adeo velox, quippe natis. ut ait ColumcIIa plus tuliaeret socordiae patet
289쪽
Te iis quae ad certum corporusitum configurationem pertinent, THEOtaoRO GAZA Interprete:
Cur sedile alios impla it alios extenuet Utrum habitus corporum dii eni
inter sese, ut alij calidi. alij frigidi sinit Ergo si ita est, calidi implentur: ci
bum enim corpus vi surcaloris exuperat: frigidi autem , quod aduenticium calorem desiderant, quem ex mouendi ratione potissimuin corpus acquiri concoquere nequirent, dum quiescutit. An quod alis excrementis redundant, &ob eam rem motum, qui ea contumat, desiderant, alij non Θl Insuperiori sectione problemate xv videri potitit Aristoteles contraria his proposuisse, cum diceret, sedile opimare ventrem, reliquum autem corpus extenuare: ex hoc autem loco est, cum sedile ventrem attenuet,est etiam cum reliquas partes impleat: Dicimus insuperiori sectione ventrem comparari reliquis corporis partibus, hic absolute rem proponi 1 sedile igitur absolute est,cum totum corpus implere dicatur,cst cum totum extenuare, ob rationes, quae afferuntur: at quo tempore totum impletur, venter plus quam Caetera impletur: cum totum extenuatur, venter minus, quam reliqua extenuatur: Ac hoc sensu problematis x x I v.verba sunt accipienda: illae enim partes extenuari dicuntur,quae minus pinguescunt: & quoniam simenti portio ex aliis partibus ad vcntrem proficiscitur, ideo illae dicuntur extenuari: at cum absolute eoplosum sit alimentum, quod otiosis r undat, absolut Edicuntur hoe loco pinguescere : Duas igitur rationes ad quastionem soluendam affere hoc loco Aristotelest alteram sumptam ab habitu, hoc est tempctamento, id enim significat hoc loco ovi apparet , alicra a modo, quo corpus est dispositum circa excrementa , viri isque tamen idem est fundamentum: alteraque ab altera pendet sicuti existiamo. Ait igitur Aristoteles ex hominibus alios est e praeditos habitu, seu temperamento calido alios frigido: GIidi igitur ex sedili implentur, frigidi non item: nam cum illi ob caloris vim perfecte cibum superent,nimirum optimE concoquant,id enim est cibum supctari,
290쪽
COMMENT. IN VI. SECT. PROBLEM.
Ac vinci, optima sequitur nutritio: illi enim non indigent Micrcitio, quo calor augeatur, cum plurimo abundent: quin ipsis exercitium potius noceret, sicuti habemus ab Hippo erate v i. Epita Orum, cunis verba adducit Galenus quinto de tuenda valetudane capitexi .cum hunc cundem locum de CXercitatione tractat.Frigidis autem, quia non ea suppetit caloris naturalis copia, quae pro bona coctione,corporisque nutritione necessaria cst, motu adhuc calorem cundem excitante, atque, ut ita dicam unuficante indigente alioquin cnimpet otium, de sedile torpido calore reddito, de ab alimento vicis, suffocatsique imperfecteque coctione celebrata, non potest fieri bona nutritio, ex quo partes extenuantur, ηο οἰ - ώBri usim, sim . An qu)d al, excrementis redundant. Altera ratio. Sunt cx hominibus, qui excrementis redundent, sunt qui illis vacent.Qui igitur redundant, illi motu indigent, ex quo aucta calore excrementa absumuntur, atque hi nisi exerceantur, sed in otio; ac sedili degant, ab excrementorum copia sui cato calore, nec claborato cibo, nec nutritione sequente, extenuantur: contra qui e Crementis non redundant, illi vegeto calore prirditi, etsi otiosi deὴant, optime concoquunt, dc bene nutriuntur, atque hi ex sedili pinguescivit. Est igitur utraque ratio uti dicebam ab eodem sundamento scilicet a bona, vci praua coctione qui igitur valido calore praediti sunt, illi ut cibum perfecte concoquunt, ita cxcr mentis non redundant: qui autem debilem, illidc imperfecte coquunt, dc multis scatcnt excrementis. Porin Theodorus ad mitium solutionis problematis non videtur agnoscerem, quam tamen particulam habent nonnulla exemplaria. Ad verbum autolia ita rcddere possumas : VIrum quon m baLι- rigerunt ad mulcem, at erum calidi ali3 frigidi sunt: calidi igitur pinguescunt. corpus enim ob cabdismem cibumsuperat. Frigiaι autem: dc reliqua.
Cui partes cortoris distendenda sint Z quod qui se exercitant,facere consueuerunt ὶ An quod meatus spiritu suo perpurgari oporteat.
. Quem usum prietat ditansio partium aut membrorum corporis inquirit hoc loco, dcolle udit Aristoteles . Fit autem haec partium, seu membrorum distensio, cum illa contrahuntur, ac tenduntur, atquc mox remittuntur,ac relaxanturis cuti in pandiculatione cono
tingit. Hanc porro distensionem adhibere, de praemittere consueuisse illos,qui exercitationis aliquod genus erant obituri, ex hoc loco patet: quo nimirum corporis membra agiliora, magisque mobilia,& flexilosa, eius incrito redderentur, ad quam rem frictionibus etiam utebantur. Nam sicuti ait Aristoteles, dum usum huius motionis declarat, eius benesciopori aut meatus purgantur spiritu qui illis proprius, & domcsticus cst, nimirum vaporoso illo spiritu qui in eisdem identidem generatur, quem purgari necessc est. Quam rem habemus ctiam apud Galenum, tum alibi, tum precipue libro secundo de symptomatumeaussis capite v. in quo cum de huiuscemodi essectibus verba faceret, ita scribit ex Linacriversione: Atque in omnibu/ huiusmodis tomatis tum i,qualitatem quandam sentire se aiunt,
tum pandiculantur,tum omnes torporis particulas iuuendum, naturae quodam instinctae hunc autem cinctum maxime contingere post seminum mox declarat subdens: Maximὸ autem ἀ- penduntur pes somnum, eum in came halituosum excrementum stentium: quod O ex confecI onenatrimenti, e per cessationem ab huiusmodι motibus et cellaeum: at ue u vel minimi queruli sine d lare fallunt. Verum ad talem motum animalia impestis ipsa natura, cum perstiratum alitu uexcrementis molisur. Cum igitur partium meatus per eiusmodi motionem ab eo spiritu, seu excremento purgentur, redduntur agiliora, dc ad motum promptiora. Spiritum tamen aliter quam nos fecerimus,accepit hoc loco Aponensis, qui ea voce non spiritum vaporosum,
qui expellatur, intellexit: sed potius spiritum proprium expellentem ipsas superfluitates: quippe corpore, de superfluitatibus cxercitio calefactis, spiritum suscitari expulsimum ut ille ait, qui easdem superfluitates eo modo foras pellat e cui expositioni dices videatur se