장음표시 사용
311쪽
Quam ob caussam, qui rigent maxime dormire non valeant 3 An quoniam qui riget, spiritum magis retinet, quam laxat: qui dormir, magis treddit, quam attrahit. Facit igitur rigor, ut contra a satur quam cum dor- l
mitur. Tria haec problemata, quar deinceps consequuntur, secundum hoc, tertium, &quartum desiderantur hoc loco in Latinis Theodori codicibus. At hoc secundum, in eisdem lpostremum habetur omnium huius sectionis. Nos qui hoc loco ordinem antiqui interpre- ltis sequuti sumus, ex vltima illa sede tradationem Theodoti repetentes huc transtulimuς Reliqua autem duo, quod eorum tralationem non meminissem a Theodoro haberi , de antiqui interpretix illa nimium rudis videretur ; ut potuimus. s non cleganter , ut sua lTheodorus, s deliter, Λ non ita fortasse ruditer, ut antiquus interpres Latina fecimus, Sc lsuis locis apposuimus. Inquirit igitur hoc problemate Aristoteles,cur h, qui rigore prehcn- idui rur, dormire non possint Rationem autem reddit, quoniam in rigentibus, scut in sese lgescentibus omnibus. motus humorum est a circumserentia ad centrum: ex quo fit, ut eo tempore pulsus sint rari, δί tardi, quippe intus contracti: inspiratio etiam minor , quam exspiratio: nam cum actis inspiratio si ad euitandum calorem cordis, de refrigerandum qui autem rigent summe persei gestant. exigua illi ades inspirandi necessitas. In somno autem contra, praesertim ultra initium ipsus, in quam partem magis cadit Aristotelis ratio. Num ultra initium cum genitos vapores, seu fumos necesse si expelli, auctusquc, 3e eo roboratus calor hoc opus aggrediatur, inspirationcm multam consequi necessarium est. Cum igitur contrari) sint affectus, qui contingunt in rigore S somno, ca non posse simul eodemque tempore seri, consentaneum est: Non contingit autem somnus neque etiam 4nitio rigoris, licet eo tempore videri possit similis esse utriusque motus, a circumserentia ad centrum . nam qui motus si in somno, ille quamquam ad interna, placidus, de leuis est, qui vero in rigore, ille cum impetu, tumultu, ac turbatione maxima fit, atque etiam cum doloris sensu in eo, qui vetus rigor est ex sententia Galent.
Quamobrem per frigora acriores evadant , tum qui aegrotauerunt, ' tum moerore affecti, & iracundi ξ An refrigeratio densationem , & duritatiem facitr
Tria hominum genera recenset, qui in frigore acriores redduntur, hoc est, quorum naturae , dum fragore corripiuntur, saeuiores,& acerbiores evadunt: sunt autem hi, ex morbo conualesccntes, qui contristantur, Se qui irascuntur. Caussam autem huius rei in
stipulis hisce esse tradit Aristoteles, quoniam frigus densationem , soliditatem duritiem inerti est enim huic frigori coniuncta etiam siccitas; cum huiusmodi qualitas, quae dicitur, quamque nos tribus Latinis nominibus, densistissi. 3e An expressimus, gignatur non a solo fit ore 1 sed ab eo sccitati conuicto, licet frigus sit siccitate maius, sicuti testatur Alexander problemate septuagesimo libri secundi, singula igitur corpora eorum, qui dicti sunt, per frigus densiora reddita, melius quam aliis temporibus t
tinent; atque etiam vchementiores ,& efficaciores edunt suos essectus: omne enim corpus quo densius, 3c solidius est, hoc diutius seruat ut Senecae verbis viar) de fidelius custodit calorem, Ac quaecumque impressa sunt: estque illius vis 3e essicacia maior: ita ignis in serro accensus, diutius perseuerat, de vehementius urit, quam accensus in palea, quod etiam de plumbo dicit Aristoteles problemate sequenti xix. Haec autem ratio, quamquam reliquis etiam hominibus accommodari possit, maxime tamen iis conuenit qua dicti sunt, quoniam ob debilitatem paratiores sunt ad patiendum: conuales ccntes quidem a morbo debilitati, contristati autem, de irati ab ipsemet pallione.
312쪽
COMMENT. IN VIII. SECT. PROBLEM.
Quam ob rem athletae bona de valenti corporis habitudine alsos sunt3An quoniam purus,& bene perspirabilis illorum habitus est, ac pinguedine lcarens. Talis autem habitus omnium facillime pati solet ab aere, quando de peruius sit,& pinguedinem minime contineat: pinguedo quippe calida est, litisi sit humecta.
Athletae cum assiduὲ operam darent exercitationibus , eumque s bi finem propositum thaberent, ut in certaminibus aduersarium prosternerent; omni ingenio studebant virium robori comparando, magnitudinem molis corpori adiiciendor cuius rei gratia cibos multos, εc crasses, multique nutrimenti sumere illis in more positum Diti summeque vulgo existimabatur itic athletarum bonus habitus, quem tamen sicuti periculosum Mippocrates damnauit libro primo aphorismorum tertio aphorismo, Ac uberius tanquam non vere bonum, sed potius multis periculis, A detrimentis plenum insectati sunt Plato inter tio de Republicas: Galenus ex eo in libro ad Thrasibulum Quaerit igitur Aristotele cum athletae bono habitu sitit praediti, bonus autem habitus morbosis astectibus maxime resistat, cur iidem rigore, qui affectus morbosus est, tamen frequenter corripiantur 3 Caussam autem dieit esse habitum illotum, qui est vacuus excrementis, S bene perspirabilis ob p i tentes meatu sidi absque pinguedine ; idque ratione frequenti stimi exercitii, quo urebantur, quod corpora exinaniebat, meatus recludebat,& pinguedinem suboriri, aut non per i mittebat, aut enatam colliquabat: huiusmodi autem habitus facile ab aere ambiente patitur, eiusque iniuriis maxime expositus est, tum quia expeditum ei praestat aditum, ut prompte ingrediatur, tum ctiam quia ingrcsso non est, quod resistat . cum ille habitus careat caliditate, quippe qui careat pinguedine, qua calida est, nisi fuerit humecta, laxa, At aquosa,ab hac enim calorem abesse significat. Porro quomodo pinguedo ab Aristotele di-leatur calida, quae a Galeno dicitur frigida; fit si frigida quomodo calefaciat, accuratius a nobis disquirendum non est; cum multi practari viri hae de re uberius disputaverin quo-rtim sermones videre sicet: Nobis satis erit Aristotelis sententiani tenere Qui tum hoc loco, tum alibi non semel, pinguedinem calidam esse significauit. δωριγι. Iulius pollux libro tertio Onomastici hanc vocem exponit, ρ. νῶι, ita scribens ri ς ριγοῦναι οἰοπα in δ ρ varicιωι ελεω ν; ως οἱ nia δε- Θι. Nosque ita accepimus edocti etiam a problemate quod sequitur decimo: qui vero hoc loco interpretantur, diffleuheν rigore enιιenses, quia sequatur αο--ἀυ, sciat in vulgaribus lexicis habetur, imprudenter iaciunt, cumae minuti iis, legendum si,non aut cmμι-ει ι , quemadmodum apparet ex Antiquo interprete qui vertit, iam p. bitu, ac ipse probi alas sensus: ostendit & ita etiam reponit
Cur extrema corporis maxime rigent 3 An propter angustiam i Foramina enim, quae in his insunt gusta, parum obtinent sanguinis, & ob eam rc mparum caloris sortiuntur, sanguis enim calidus est.
Corporis extremas partes, cuiusmodi sunt manus, pedes, nasus, A aures, maxime omnium stigescere dicit Aristoteles, quoniam miniis caeteris sangu inis obtinent: a sanguine autem incalestit corpus. Ideo autem minus sanguinis obtinent, quoniam cauitatcs, aut vasa, & conceptacula, quibus ille continctur, in particulis his extremis angusta, Λ exilia sunt: nec multae sanguinis copiae locus conceditur. Aperte autem nomen πιροι, seu meatus, ipsa sanguinis conceptacula nimirum venas SI arterias hoc loco significat. Quare quam Aponensis ad hunc locum affert obiectionem: superiori problemate in athletis meatuum Nn 1 rcfera
313쪽
reserationem, rigoris fuisse caussam,quae hic eorundem angustia est, sane flocci facienda. Non enim contraria sunt, resque se se inuicem minime patientes, meatus adaperti,& ex clementis vacui, ac angusti-breues: Tum ibi meatus erant foramina cutis, per quae frigido aeri patebat aditus, ad interiora; hie autem sanguinis receptacula sunt, quat angusta, At breuia parum sanguinis continent Alexander idem problema habet libro secundo xxiv. cuius similitet eadem est solutio.
Cur pedes magis tunc rigent, cum suspensi tenentur 3 utrum quod frigus amplius ad eos alpirat 3 An quod sanguis in breuiorem se contrahit partem: itaque reliquum frigori opportunius redditur, cum caror desit.
Inquirit, cur pedes magis frigescant, s sublimes, & clati detineantur, quam s simulo lvestigio alicubi planta haerear t blimes autem, ac elati intelliguntur, non quidem pendu 1li, he appens: sed veluti nobis iacentibus, seu stratis extenso corpore locati, εἴ quiescere solenti ita enim ex secunda ratione apparet. Rcddit enim duas huiusce rei rationes, alte tam ab externis, alteram ab internis ditistam; Primum igitur ait, eos magis stigescere quo niam , cum Gia,hoc est maguse pirat, si ita loqui liceat, aut subtus spirat, quae Theo dorus, vi sensum explicet, conuertit quo jus amphus Adras aspirat. Nimirum pedes sol limes eoque stu locatos, quo diximus, magis recipere affatum aeris, qui subtus spirat, frigidus est; seu aurae liberioris: dimotus enim aer, NI ab inseriori loco sursum ascendens, quae illius natura est, numquam enim aer tam immobilis est,ut inquit Seneca libro v. quae stionum naturalium, ut non in aliqua si agitatione, pedibus undique occurrit, eosque undique verberat, ae refrigerat:ex quo frigescunt magis. Altera ratio est, quoniam dum sub limes, ac elati tenentur pedes, sanguis, qui ad eas partes consuere solet in minorem locum collisitur, seu angustius spatium in eis obtinet, quam antea, minouque adeo quantitate est; cum ad eos ratione situs quem diximus, non ita fluat scuti antea. Ita enim interpretor illa, ei bri a1ταν τι iura, hoc est ad verbum: In minoris ainguis inferius 1 quae Theod rus vertit: Sangviis in breviore e contrahis partem. Ille vero non agnoscit vocem, vim, quae omnino necessaria est, si dociam ita exponimus,sicuti nos secimus; non enim de omni sanguine loquitur Aristoteles sed particulatim de eo, qui ad infernas partes attinet,de quibus erat problema. Fortasse vero locum ita accepit Theodorus sanguinem totius corporis colligi in minorem locum, cum ad pedes non fluat, sicuti antea,eoque ipsi destituantur. viro autem molim lociam accipiamus, pedes sanguine priuati in quo continetur caliditas, iure magis, quam antea refrigescunt.
Cur tempore frigido maxime vis illa famis intollerabilis incidat, qui caninus appetitus, vocatus est & hyberno potius , quam aestiuo An quod
314쪽
COMMENT IN VIII. SECT. PROBLEM. luitii; et hecob inopiam alimenti sicci silet accidere. Tempore autem frigi
do, des)yberno, cum calor in angusta se contrahit, Ocyus interdum desciti alimentum: quod cum defuerisivitium id esuriendi accidere consentaneum est. At s in ea cibi vitiosa cupiditate, resolutio, imbecillitasque sequuta est, materia statim interna corporis a collecto calore colliquescit: quae si ad imcum cibo a natura destinatum in suxerit, pro cibo se ipsam torpori appli-eabit. Sed si spirandi sedem adiuerit, obmutescere atque languescere necesse est: obmutescere inquam, quoniam spirandi meatus intercipitur, atque obcdetur. Languescere autem est propter inediam , consumptioncmquc
corporis. Celeriter tamen paucisque remediis subuenitur, eo quod eius mali ortus extrinsecus est. Frigus enim calorem corporis nostri intro compellens , ac contrahens infitiabilem edendi illam cupiditatem iniicit, atque intendit Quamobrem quomodo qui in metuendo tremebant pallebantque,
periculo demum liberati subito ad priorem redeunt statum : sic etiam esu- rientes illi, ubi parum sumpserunt panis, citissime recreantur, ut qui vi paul
lo a naturae ratione summoti aberrent, non qui penitus corrupti desciscant,
quod enim naturaetcnorem in partem aduersam violat, idem suae naturae
eundem restituit. Ergo ilimisisse tantummodo sat est, quemadmodum cum
aduersi inter se puer unem enixi retrahunt: quippe qui fune demisso, rei supini protinus Jccidant.
Erasistratus medicus inter veteres post Hippocratem udmodum insgnis&clariis eandem rem, de qua in praesenti problemate disquiritur, proposuit libro primo reuius verba referuntur ab Agellio libro xvr. Noctium Atticariam capite m. in hunc modum t In ebrim I bis Erasibbasias, vim quandam famis non tolerabilem, quam Graeci ita νυν appetia ι in diebus stigidis mis multo facilius accidere ais, quam tum frenum, atque placidam es,
arque etivi rei caussas, eur is morias an eo plerumque tempore oriatin, non sibi esse compertus auis.
est; ut vertit idem Theodorus noster, si modo verum est, quod aiunt nonnulli tralationem Graecarum vocum sententiarum, quae in illis Agellh libri continentur, huius viri esse. Dubium est inδ qae eon deratims, tam in hoc, tam in erieris semeticis 3viare infragonias magis. hui modi caseus aeciaat, quam fierenis tempor bas. Sane autem Erasistrato si materni aut scripta haec peruolutasset facile itanotesccre poterat, quis effectus illius, aut hulimi causasoret, quam sibi incompertam dixit, de ea enim re, & problema hoc proponitur, & illius causa pluribus explicatur. Caeterum iam primum quod Asellius in Erasistrati verbis 82-λ us, vertit, υ- qaandam famis non ἰolerabilem; quibus praeterea Theodorus in Aristotelici, addit, qui caninu, appetitus vocatus est: fortasse non bene fit. Appetitus enim caninus , qui Gra cis proprie dicitur, a proprie distinguitur. Et licet alicubi uero modo fortasse accipiaς non multum intersit, in praesentia sane ad uerum Aristotelis sensum non parum. Cum butimos hic lGraecam cnim vocem praestat retinere quam veram tutelligentiam corrumpere.) apud Aristotelem ob virium imbecillitatem, A resolutionem,tollat loquendi facultatem 5e respirationem, celerrimeque & paucis remediis ei succurratur: in appetitu autem canino proprie iraec minime conueniunt. Sed & distingui limon a canina appetentia manifeste liquet ex Galeno libro ri. hor. xxi. Eo namque in loco ad commentaris finem haec habet Leoniceno interprete. Passistitimos nominata, es cases p
teni a refrigiduvie exteriore, qaia fame quidem imhoauis sed non habes eam a tim ad anaam: Libro etiam primo de symptomatum caussis capite v I I. cum inter ventriculi symptomata, primum quidem duas appetentiae caninae attulisset eaussas, succum acidum ventriculum mordetem,& ampliorem per totum corpus vacuationem postmodum circa capitis s-nem de bulimo loquens, esse dicit 6mploma ex indigentia simul, imbecillitateque, & r frigeratione illarum partium. Et libro primo ad Glauconem, butimum nil aliud esse scribit, quam lypothimiam, seu animi defectiim. Nec non in libello, cui titulus definitiones medieae, Galeno ascripto, sc desinitur luc affectio. Bati in es assectus . in qua per exigua N ii 3 inter
315쪽
55 ipse libro v ii. appetentiam caninam a butimo, qui etiam duobus separatim capitibus de utroque verba secit.Vtrum autem sngula,omnino consentanea Galeno tradiderit,nunc haud exquiro. Avicennam similiter hos duos affectus manifeste dubiaxisse apparet libro III. sen x Iri. tractatu ii. quum separatim de appetitu canino capite x ii. 5 de busimo capite xv. verba faciat. scd multo magis ex eorundem affectuum descriptione. Nam citiuin appetentia canina semper os Dinaciai sit famelicum, ut ipse ait, de bulimo ita loquitur: praestat enim illius vcrba proponere quam meis rem explicare: Es quae nominatur fames τμιιna, Cr ipsam quidem artecedant plerumque fames earina, o de altar appetisus pos ipsam.
gsum. ει quandoque perae nil res in ipse ad syncopim, o vena νώ m Νηι laruae, sed omachus restiιι ejbum abhorrens ipsam. ει mulioties gaidem ae idis Der agentibias in stuare, o congelatis, quora Omaeti ex gore mehemensi conseissantur Eι eaussa eius est mal tra complexionia, mors fani minare ensuest/m, o Uritisem aiuacti m. Iam dissimulemus, quod ait Avicennas, fames meιι , ex Graecae enim linguae ignoratione unde unde fluxit creatum: cum ad animal retulerit particulam βου in , quae nil aliud, quam magnitudinem ea in voce,ut in plerisque aliis apud Graecos significat: maniseste patet adeo non adesse famem ventriculi in hoc affectu, ut potius adsit satietas: sed adest indigentia in totomimirum proprio defectus animi spectatur in bulimo, virium concidentia, ac resolutio, quod & curatio indi- lcat, quam Avicennas itidem perficit ex paucis nutrimentis; sed vires fouentibus, vino odorisero, fructibus odoriseris, d aromaticis, membrorum deligaturis, appositione odOratorum emplastrorum ad stomachum, quae similiter desumpta sunt ex Galeno v I ii de compositione medic. secundum locos. Caninus autem appetitus indi i cibis valde pinguibus , & oleosis: cui tamen quoniam aliquando ipse hulimus pollea coniungitur, sicuti ex Galeni ipsius verbis coniiccre potuimus, & ex Avicenna, cuius etiam verba sunt haec lad finem capitis de appetitu canino i ta scias quia annisus ean nus matio res perduc I aci Ωι-mum , cir siubeth, o moriem . adeo odorifera etiam ad eam rem conueniunt, quae de aliqua ex parte praescribit Avicennas; scuti Galenus ad burimum nidorosos cibos, quos tamen
magis olfacere aegros quam assumere velle videtur: sicuti & Paulus libro secundo Atius ltetrabili tertiae set mone primo, nisi tamen cum besimo sit adhuc appetentia illa, cum ienim ex alia in aliam transitus sat, cum in confinio res est , mixtim esse usurpanda re- lmedia, medendi methodus docet. Igitur de bullino proprie, non de appetitu canino ver- lba facit in praesentia Aristoteles, & inquirit cur tempore frigido, & humidis potius quam aestiuo hic affectus accidat. Sed quoniam Theodorus problemati, sensu, ut exillimo, non percepto, multisque extrinsecus assumptis, posset facile Gra earum litterarum in peritum lsallere, praestat problema fere ad verbum conuersum proponere :& primo sano primam
partem in hunc modum. Pra re qaid bahmo maxime eorripiamar rempore futuo, Θροι ushyeme, Pam a state 8 An qaoniam bal mris ob ina gent am Hii ahmenιi, rempore aulom fi9ido. o hyemali, intereo calore minori Ioco eoilecto, eel ritis ol eam rem δεβυι rviernam alumentam: Hoc Iem facti submam secedere consentantam est. Patet igitur caussam bullini esse frigiditatem ambientis, a qua pcr antiperistasin natiuo calore aucto, de roborato, distipaturalimentum internum, atque ideo vires deficiunt, languorque succedit, qucin supcrius multis ex auctorum locis descripsimus. Caussa igitur affectionis potest tum caliditas,tum frigiditas statui, sed altera per se altera per accidens. Tiallianus, B: ipse caussam dixit huiu affectus tum calorem, tum stipus: eadem tamen Aristotcli penitus sensile non ais cm. Dicit autem Aristoteles indigentiam alimenti sicci, ratione discriminis, quod est inter ipsum, Z: potum, cuius desectus non ita spectatur; de ut significaret magis proponit ali mentum, quod proximh nutrit. ex cuius indigentia potissmum oritur lyptothimia, debui imos. η δῖ ride. at sin ea tibi ethusis evrunare. Theodorus mani ste lcgit, εἰ δ' G, ut ex ipsus tralatione apparet, cum dicat: ais, sed nos melius putamus quod alis habent, SI scuti excudendum curauimus, η δῖ , vix enim, aut ne vix quidem illo modo mihi sensus constet. Non enim in bulimo s sat exsolutio, & imbecillitas, iam materia colliquescit: sed in eodem hulimo fit exsolutio ex materiae colliquatione, ut stapina apparet. Uerum praeter hac, quoniam alia etiam sunt perperam a Theodoro convcria, quae tamen non praestat singula examinare, ea ut nos arbitramur conuertunda in hunc modumi proponimus : In babmia aurem eontingit exsolatio, er marium a secius, tot tiara maIeria rn
316쪽
COMMENT IN VIII. SECT. PROBLEM.
trimentum ; si mera a Pr rationss principia venent, priuat o motu, o Graiam a fictas ramis se priuaιιο s Aemo is, qala obstruuntur meaim fνum, vinam autem defectus, qu a eouis minime lnair tur , eost quesicit. His autem verbis rationem reddit accidentium , quae in Bulimo
contingunt quae sunt exsolutio, hoc est anima deliquium, Λ virium desectus, id est sectillatis vitalis prostratio, quae contingere ait ob colli quationem materiae factam a calore simul eollecto, & congregato ob ambientis frigiditatem: cum enim ad aliquam partem colligitur , de congregatur calor, alias ab ipso dcrelinqui necesse est: materia autem , quae aliis partibus inerat, ut eas nutriret, destituta calore natiuo , qui ipsam unitam continet, liquescit, At fluit, alimentoque prauam remanent partes. Illa vero si quat ad ventriculum, erit ipsi pro nutrimento; cum enim pituitosa sit, potest in cibum conuerti; atque eo temporeaceidentia quae dicta sunt,minime sequi omnia necesse est si vero quat ad loca per que respiratio fit subsequitur prio alio vocis, quia Obstructis spiritus meatibus, vox emitti non potest: & vires concidunt, quoniam coi pus non habet, quo nutriatur, A colliquescit, aedefieit: idque buli mos est , acciditque hycme potius, quam tempore aestiuo, quoniam obfiigiditatem ambientis, ut dictum est. collecto calore, eiusque viribus maxime adauctis fit nutrimenti consumptio, & materiae illius colliquatio, qu:e modo dicta est. Utraque enimi, re manifeste proponit Aristotcles. M Mou b e άπ' eλγουν H i ou Celenter ιamen pau- νρυε, eorollarium ad curationem illius astinus pertinens. Ideo, inquit, celeriter & pau-
ei, remediis tollitur hic assectus quoniam mali principium extrinsecus est ; non autem pendet a caussa intus in corpore existenti: scd a vehementi frigore ambientis, quod calorem nostrum intus compellcns effectum hunc gignit. Φ βουλν M. infasiabilem eisnda istam eviάirarem annos, arque miradu: non sic Aristotelest sed verbum ex verbo. bshmiam minis. Utile ouo ei τώ φααν. quam ob rem quomodo.Similitudine docet, quare hillimo correpti, facile tot euentur: scuti enim, inquit, qui alicuius rei metu, tremehant, S pallcbant, perietilo liberati, subito iidem sunt, qui antea; ccssante enim caussa externa, cestat otiam effectus, m natura integra ab externa caussa pendeat:eodem modo bulimo correpti exiguo quodam oblato pane,in pristinum statum restituuntur,violentia enim quadam a natura sua dimoti tantummodo sunt, minime verh omnino corrupti. Vertenda autem haec etiam mihi putaui; Theodorus enim sepenumero, etiam cum sententiae detrimento, laseivit Gia admodum igitur ι ore assecti tremant, o pallescunt, at perutilo Iiberas satim Memfiant e ιν, qua latimia rara sustur, exiguo quodam ex pane oblat qui mulentia InimirumJ a naiam damoti; minime aurem ere pissint, celeriter resuauntur. Legi autem, sicuti etiam ex
dendum curaui , quod nonnulli habent,id est n/norem statum reductio non autem ire ista; nt, id est par ιμ, sicuti plures ath. Retinui etiam φθαμοι, quam vocem videtur habuisse Theodorus, Ac aliqui habent, sed non est 3e illa praua, quam habent Basilienses, de Aldini φειο ,, , ut ad φυσεως, referatur, id est , -πιme riga eorrepsa. σαιρο ne m. inuoa enim naturae tenorem. Quod smilitudine docuerat, ratione cons mat , quae criam rei in similitudine a/ductae accommodetur. Nam ideo de trementes, At
pallescentes periculo liberati, iidem sunt, qui antea. & similiter bulimia correpti exiguo quodam ex pane oblatos quoniam illud idem, quod aduersus Datum tenorem antea obni rebatur , hoe ipsum ad naturae statum se se restituit. Est autem haec ipsa vis naturae de sicut ras nostri corporis in calore consistes qior in periculo consistentis prς metu intro refugiens,&in bulimia correptis, quae ambientis frigore in utrisque dimotionem passain; sed eadem mei, tum ala uno, cum in altem robustior essem, in pristinum statum se se redegit. eo in ν -αί . Immadmodam cum adaer . Exemplo etiam probat quod modo proposuit: nimirum quod violentia, a natura sua dimotum erat, integra natura celeriter redire ad priorem statum. Exemplum sumptum est a pueris, sed obscuriim,ut mihi videtur Aponensis illud accepit cle capillis, qui calamistro crispi sunt, illi enim si permittantur,ad naturam suam redeunt: sed non apposite; cum de capillis ne littera quidem in contexto,ne que etiam in tralatione antiqua. Theodorus exemplum accepit de pucris, qui aduersi in ter se enixi trahunt funem, qui eo dimisso supini cadunt, sed ut verba Aristotelis ad hunc sensum trahantur, quomodo similitudo ad Aristotelis sententiam faciat, aut quomodo huiusmodi exemplo doceamur, ea, quae a natura sua dimota sunt, dimissa ad priorem statum celeritet redire ego non intelligo; non enim supinos cadentes pueros fune dimisso ad priorem statum redire agnosco. Subibat, lusum fortasse aliqvcm pueris consuetum, inqtio illud contingerct, quod dicit Aristoteles, ab ipso nunc intelligi, qui ut temporibus
illi , Omnibus forte notiis sic mihi quidem nunc ignotus, caussa est, ut cxemplum minus
317쪽
percipiam. Cogitabam etiam, quae impraα, dicit Arithoteles, non funes esse intctyre tanda ; ut facit Theodorus, sed genitas, ut Antiquus interpres, cum utrique sit commune vocabulum, & ab Aristotele fortasse s gnificari quendam effectum, quena edit etiam ven- ltus, dum violenter spirans arborum cacumina inflectit, eo enim ccssante, statim redeunti arbores ad priorem statum: ita enim in pueris ad se trahentibus fruticem illum radicibus shaerentem, secti ipsum emisso autem c manibus, statim eleuati ; voces a uicin τουπι- , &λῆα. non de pueris: sed de eo, quod Aristoteles appellat em Λα, huiusmodi loci expoliatione acciperem; sicuti autem opponuntur inter se illae voces ut altera partem quae supra est, altera eam quae subtus significet; ita dum inflectitur genista, uidetur quodammodo in
dorsum verti, cum autem redit recta resupinari sic autem verba conuerto : Cuema odam pueri, 3ώι a ιeν gem in advie si tralunt: eadem enim gem ἀ- ιι , flatim 36upinantur. haeci scio ridenda doctis, sed quando meliora non succurrunt,aliis volui proposuisse.
Cur homines pleni admodum rigent, cum tamen pingue omne calidum sit ξ An propter amplitudinem molas, ut longe a calore interiore distant,partes extremae corporis, sic prope ab extremo pragore absunt.
Cum pinguedo calida sit; ipsa autem abundent, qui pingues sunt; quare ii 3em vel, menter frigescant, & rigeant, iure quaerit Aristoteles inaussam autem illam reddit,quoniam calidum quo incalescit corpus, continetur intus in partibus penitioribus, nimirum praeciapuis visceribus,& amplis venis, indeque ad exteriora progreditur: In iis autem,qui praepingues sunt ob pinguedinis amplitudinem, molem, S crassitiem, contingit, ut calor, qui imius est, non possit ad exteriora fertit impedit enim tanquam murus,Opposta pinguedo, ne ad cutim perueniat calor: longeque ab eo culaneae hae partes dissitae sunt: sicuti contra proximae frigori ambientis aeris, quod extrinsecus accedit. Catent igitur pingues, quod i ad illas partes attinet, benescio caloris interni, quod aliis promptum est. Expositi autem l sunt iniuriae externi aeris, non secus ac alii, quam tamen ob dictam rationem patiunturl magis. Theodorus cum vertit prope ab extremo frigore absent. illud, ab extremo frigo/e. posuiti pro ab externo fragore, seu extrinsecus occurrente; licentiosius vi putor nis mendum sit ins ieriptura, & legendum externo.Sed & totius problematis ad verbum se te tralatio mihi pro tur huiusmodi: Cur psngues hom nes vehemento ν, nt, cum pinguedo eaticia Iis ρ An propteνl amphitidmem pinguedinis, cum eatidum mim ex Bat, longe ab eo ritiam exirema fragido autem. quod extra est proxima sunt.
Cur ubi sternuimus, vel minximus, plerumque inhorrescimus 3 An quod
ratione utraque venis subtrahitur: quae cum redditae sint inaniores, aer in
greditur frigidus, qui rigorem ciere potest.
In sternutatione,& mictu evacuatio sit, in altera quidem spiritus vaporos h. cerebro, in altero aurem urinae c vesica. Illis igitur excretis, quae calida sunt, natura vacuum non permittente. aliquid in ipsorum locum succedere necessarium est. Ingreditur igitur aer, qui cum frigidus sit,horrorem mouet,nimirum sentientes ac neruosas partes quadantenus vel. llicando: medici autem dum in capitis frigidis morbis sicrnutamcnta praecipiunt, alio spe- Ictant, nimirum materiam stigidam morbum facientem; cx cuius euacuatione per sternu tamenta maius putant subseqiu iuvamentum, quam ex refrigeratione ab aere ingrediente noxam: praeter quam quod ex motu, qui in eadem sternutatione contingit, non leuiter etiam caput incalescit: ut omnino plures sint iuuantes in morbo stigado ex sternutatione Ἱcaussae, quam laedentes,sanh autem hoc nomine , seu venae ut proprie signiscanturi sangui
318쪽
sanguini receptacula, se spiritus etiam vas i, seu arterias significari apud Plattinem a Gaia lieno adnotatum est: hoc autem loco nec venas nec arterias proprie signaticat, sed meatum ipsum velicae, qui urinam continet, eramque per mictioncm excorrit, eaque ex eis refrigeraturi ceu τί plerumque insorrescimus. Giei codices non liaberit Herumque nee hoci stico, nec probleniate Ym. nec etiam problemate xvi sectionis xxxiii.quibus in locis idem,
quaesitum ab Aristotele iteratur Habet tamen eam, non sanh de si utatione 3e mictu si mu sed de mictu per se Alexander dum idem problema proponit libro primo problemate
lxvri. κεαντα --ῖς. υιsone utraque venis asarahitur, liquidius&ad verbum i Dor quem se ea staansar Alexander quum idem problema proponit, non de mictu , 5 oscita cicine timui, vidi rebanx verum de mictu per se. horroris aliam asseri caussam, bilem ni-i mirum quae ad vescam confluens & illam mordicans, per consensum gignit horrorem ant toto corpore. Sunt ararem haec illius verba libro primo. Δια divo Auc eii δὲ diri λη διυσια σιφρ ωθα, a ουσα Φ ψηλγν κυον ἐι θ ore e παν γ σῶμα c
t mus. ut fidelius Alexandri sententia. ut nobis quid vi sumes proponuntur. Idem Alexander libro secundo problemate C x rii. non de mictu soliun, vi loco, quem modo addita xlmus, sed de mictu At oscitatione sinuit, ut Aristoteles in praesentia, eandem rem propo
quoniam pingue consumptum a laboribus cst, ouod utique teporem praestare potest: calidum enim optirium est. hia quod spiratiora, solutioraque
corpora eorum ideo sunt, quoniam pingue, cxcrementumque omne detra
ctum est, ita ut frigus aicere nequcant. An quod meatibus per sudationem patefahis veluti ostia complura apertu latur 3 Habitum autem non eundem
sanitati& xobori esse idoneum, manifestum est altera namque pinguis, alteri
laxus videtur plane conuenire. Hoe problemate idem quarto tractatur argumentum tibi quidem Athletarum. hic au-ltem exercitatorum nomine 1 ea dom autem res dis uiritiae, quamobrem qui assiduis, S multis laboribus fatigantur, stigias vehementius, quam non exercitati sentiant. Diaruntur autem tres rationes, iis koia di imiles, quae ploblemate iv. adductae sunt. Prima est vehementem SI continuam exercitationem ideo adducere seigus, quoniam priuat corpus re, ex qua illud eal est,nimirum pinguedinen absiimitur enim haec, id liquatur ob multos laboriosos motus, quos illi, qui se se exercent assidue sustinent. Altera, quoniam eorum corpora, qui vehementer exercitantur, S laborant, redauntur ualde rara s: transpirabialia; quoniam tum pinguedo, tum alia cxcrementa, quae stigiis arcent ob alii duos S praues labores consumpta sunt : patet igitur facile ingressus adri, qui fiigidus est.Tertiat quo niam illi, qui vehementer exercentur sudant etiam copios. , in sudore autem apcriuntur meatus , illis autem apertis, tanquam ianuis quibusdam stigori reclusis, ingreditur seisus
Hac autem caussa eadem videtur cum proxima, tantum talione differens: ibi enim cor pus eo siderabatur, quatenus magis ratum, 1 transpirabile est: st autem tale ratione mea tuum ι hic autem considerantur meatus ipsi quatenus plures sunt quatenus autem plures,
319쪽
corpus reddunt magis rarum, &. transpirabile.Hanc posteriorem rataonem ita exposuimus Theodori comaei sionem tetinentes. qui interpungit pol -, clim vertat. atibus per .aai orum paufactis: at impressi codices omne quos ego quidem viderim. Interpungunt ante Fit ιδ ωms, pol S tau visit conuertendus hoc modo: An θώad mearilis P ltera H malta metariροrsas adoribus aperiuri, ut fgnis cer Aristoteles, ideo etiam restigerari corpora exercitatorum . quoniam multi i s emtiunt fragores, curra multa aperiantur portae, per quas sudoribus est emu si ciuoiatis autem multis sudoribus corpus magis refibgerari par est. φωρον ι .. Habetrum augem. Cotollar ij loco, cum habitus cxercitatorum ies. commoda quaedam propositasseti quibus rigori facile pateret admisi ille tamen habitu; robore plurimum supra alios valeret.& tanquam bonus corporis trabitus noxiis, Δί morbia scis caussis maxime aduersari existimari possetaiaco tollit hanc ambiguitatem Aristoteles, de docet, non ita esse, sed alium robori, alium sanitati esse id cum habitum sanitati enim olim, qui pinguis sit, robori autem qui rarus. nimirum humiditatibus vacuus, cum robur ptiesertim nemorum siccitate consistat. Hanc porro Aristotelis sententiam , sanitati esse idoneum habitum pinguem ego pluribus hie non excutiam, aut Hippocratis locum, qui est in libro de alimento rarinatem scilicet corporis, quibus plura perspirationis causa percutim feruntur, salubriorem, quibus pauciora morbosorem . Aut etiam alia eiusdem, aut Caleni loca huic opponam mon enim, quod saepius dira' loca conciliare quibus' praesertim medica tractantur, qua in re non raro Aristotelica, a Galemcri dissentium, institutum est sed Aristotelis sententi quaec simque illae sint exponere.POm o de hac re dc qualis siluberurimus corporis nostri status iit Galenus copiose disserit libello ad eam rem Arato, cui ti
Cur vi aqua frigida, sic etiam calida infusa horrescimus 3 res enim contrarias inter se idem ciscere posse absurdum est. Ait frigida insula calor in
terior extirictus horrorem mouet: calida autem frigus cxlcrnum circum ob
sistens iri unum se luc profusum lytercolligens cilicere identidem potest.
Quamobrem utrumquc aD codem agitur: vcrum alias ab interiore, ilias ab exteriore,ut dictum iam est.
Rigorem siri non solum a frigidis, sed etiam ac potissimum a calidis 'quamquam lare contraria inter se sint Q quemadmodum allud contingeret, uberrime a Galeno explic tum suit libro secundo de simplomatum caussis capite v. quem locum adire licet cupicia. ti r ibi enim accurat illime Calenus omnia per 'quitur, quae ad cius rei absolutam cognidionem facere videntur: nec illa ad hunc locum milii asterenda sunt, quanao melia edi ipsi u Galapi verbis. quam incis eadem infelentibus illa intelliinfossunt. αὶ πιν si in e 1s-τα. res enim contriarras. Non aissimiliter libro qliario Mcteorologicor iuri capite v i. - xi 1. bis verbis Latine o Ce raraorum emirariae sunt cauras, dc v. politicorum capite v i D .Confra Moram enim es cient as m contrario duae tamen taciligenda sunt iuxta illa quae idern Atl stoteles habet code i v. Heteorologiconini paullδ ante illa,quae modδ proposita sunt: metitim per idem contrarioram eas sa non esiler arausa aurem,atii aiuersi e se ρGUe scuti ostendit etiam tertia lectione pres,lemate xxv s. sc i, de caloris cycmplo: cauod ii id ni confirmatur ab Alexandro libro primo nroblemate cxxt x. ηδ π ύ πι - του An se odia in
Iva. Explicat cam parten ,quae a a trigus pertii Ct, Oc L
goren, ideo ciς i quoniam cadem cingvlltcaiorem interni ista, hoc est,ca 3 rem tu tuin, qui in illis partibus est, quibus frigula amu utitur: est cui in ipsi inimica,&.contra Ilii tam autem digor fiat innato calom pδri te; in cnim rigor nataui caloris passci, teste Gallatio libro de premore, palpitati ne x rigore, extincto calore rigorem caeri cons an ni eth Galenus e in libro, qtiem Ud sinius sicciuido de symptomatum caussi capi e v. v bidui rigore agit, qui prae metu accidit, ita scribi z: Inim re vero cum nurpati HI m acum 3 artem,
320쪽
COMMENT. IN VIII. SECT. PROBLEM. 7 19s
h. ista 5 G ennia. Cabia autem se in externum. Alteram partem explicat, quomodo ti-gor a calida remoucatur: id autem fieri dicit, quoniam frigidum quod extra est, nimirum in partibus nostri corporis extimis, a calam circumstante tamquam ab lioste impulsum, Mundique cohibitum, itinui se sic colligit, dc fugam inti arripit: tunc autem sensilia membra permeans, rigorcm mouet: breuius autem, dc fidelius , nec min is perspicue quam Theodotus faciat, laxc milia ita conuerti posIc videntur: A cabri autem Ira dum externum. in υuum cis musissum ,Vsemul collacum, fuga intro arrepta: subaudi 'Mens mouet ωδε rurari L. του. maimbremτινά ue ab eodem Dubitationi satisfacit i non a contrariis inquit catis sis, sed ab eadem rigor cictur, nimirum a frigida re: haec tamen rex frigida aliquando qui dem intus est, scim cum a calore pulsa stigiditas, quae in extimis partibus crat, fugam intro arripit, quo tempore videbat I rigo moueri a calido dc hoc erat secundum problematis membi iam: aliquando autem exterius est, scuti cum cxtrinsecus a filia aqua stigida natiuum calor cin extinguit,quod erat primum membrum
Cur pili in cute inhorrescuntὶ Αn ubi cutem contraxerunt,meritῖ eriguntur; contrahunt autem & rigore, & aliis plerisque affectibus
Caussas in uniuersum qua rit, merito quarum contingat, ut pili in cute erigantur; id enim simpliciter significari verbo, pinum, ostendat alterum quod sequitur eaowψαν Caussas autem has . illa omnia esse dicit quaecumque cutim contrahere possunt: hac enim contracta illi eriguntur,sicuti etiam uberius scribitur problemate xx 1. Sequenti. Cum verbeiusmodi cutis contractio fiat 1 rigore, & ab aliis passionibus ilire merito a rigore 3c ab aliis passionibus quae cutim Contrafiere possunt, pili eriguntur, quemadmodum etiam habemus problemate quinto sectionis xxxv. Alexander i bis primo problemate xxv M. particulatim quaesiuit, cur erigerentur per metum aut horrorem, quo loco eandem dc ille ex contractione cutis caussam ibidem adduxit.
Cur ad extremam urinae missionem inhorrescere solemus 3 An dum humor calidus ille inest, vesica dc meatus, qui circa eam positi sunt, pleni expertesque frigoris substant: post vero ubi essuxerit, aere frigido replentur: quippe cum inane nihil esse naturae ratio patiatur, sed aut aeris, aut corporis plenum esse unumquodque necesse sit. Quod igitur aer se induxerit frigidus , recte ut inhorrescamus, euenire selitum est.
Non est absimile, quod hic quaeritur problemati I x. superiori: 8c eadem etiam reddiatur ratio: nos scilicet extrema urinae emissione ideo horrere, quoniam vesica, dc meatus, qui sunt circa ipsam, eo tempore restigerantur. Nam cum antea pleni urina, ab eadem etiam incalescerent, ea emina aer Eigidus subingreditur, dc vesicam, de meatus refiig rando horrorem mouet: ingreditur autem aer subito, ne vacuus uspiam relinquatur locus : hunc enim non patitur natura rerum: sed omnia plena sunt aut aere, aut corpore, id est corpore solido:quod autem est plenum aere,vacuum esse dicit vulgus,at non est quemadmodum scribit Aristoteles libis quarto de physico auditu,quo Ioco hanc de Vacuo qua -llionem uberrime tractat.