장음표시 사용
321쪽
Cur lingua rigentium , quemadmodum vinolentorum , errare soleat Virum quod a frigore concrescit, ac indurescit mouenti dissicilis udditur; litaque explanare non potest. An quia partes exteriores appulsu densantur frigoris humor intus collapsus linguam inaclificat , ex quo suo sungi ossicio llingua nequit, ut de vinol tis etiam diximus. An quod per tremorem a rigore inductum, motus temere agitur, articulate vocabula lingua edere non potest, itaque oberrat & haesitat.
Caussas tres proponit, quamobrem lingua eorum qui rigent,non possi libere, & manifeste voces explanare, sed inter loquendum ita peccet, εe ossendat, ut actionem illam non persecte edat a sicuti etiam ebriis accidit, quos serme balbutire videmus. Est autem prima ratio a quoniam lingua, quo actionem suam pei secte edat, indiget facili, si expedita motione, hac autem carent rigentes, quoniam frigias eo quod tum caeteras paries extimas, tum etiam prompte linguam corripiat, quippe quae sit porosa, d facilis ad reeipiendum Aeaeri etiam saepe aperto ore exponatur, eam adstringit de indurat; id autem Acilitati motus quae mollitudine, & laxitate inciderata perscitur, aduersari conspicuum est; motioni itaque non expedita lingua sermonem explanare non potest. ἡ τ ειγο ψυγώνων An 3aia a tes exseriores. Prima ratio desumebatur a duritie,& constrictione linguae,qua sequuntur sc- citatem: haec altera a madore, vi penE contraria videantur. At nqri est mirum: nam cum actio illa explanate loquendi perficiatur moderatis qualitatibus, quae sunt positiae in medio, excedente seu ad unam, seu ad alicram extremitatem accedant, illam impediunt, de peia uertunt. Ait itaque Aristoteles, in rigentibus, ob fiigus, quod exterius contingit, Ac co stringit partes illas,expressas humiditates intus consuere, madescicere linguam quae maxime parata est ad fluvionem recipiendam, tum ratione loci, quae subdita si cerebro sonti humiditatum tum ratione substantiae, quae laxa dc plena meatibus. Nimium igitur humectata non potest suo munere fungi, scuti etiam ebriis accidit, in quibus prae madore lingua oberrat. - α, δια ζ ριγως. An qaod per tremorem. Tertia ratio. Explanatae loquutioni necessarius est motus ordinatus, & non confiisus ut debito interstitio , de absque offensione una syllaba, alteram tecta sequatur, ecvna vox aliam: Id autem in rigentabus non potest lusu uenire , quia alli tremorem habent adiunctum: tremor autem est motus inordinatus, &confusus, compositus ex duobus motibus, altero sursum, altero deorsum nitente quidem natura sursum, pondere autem membri deorsum trahente, scuti scripsit Calenus libro se eundo de symptomatum caussis capite sectindo, Hoc autem tunc contingit, cum natura occasione aliqua debilis est , seuti in senibus,in ebriis, in timentibus,& in aliis animi passionibus. Portb quod Theodorus transtulit eleganter, motus temere agitur, melius ad pro
Cur pili rigentium erigunturi An quod ex refrigeratione calor in partem interiorem se colligit. Ubi autem carni caloris beneficium deficit, magis cogitur ; quod cum nt, pili erectiores cssici coguntur.
Quod hic quaeritur, proponitur itidem vigesimo primo problemate huius sectioia A quo
in loco cum duae asserantur ad soluendum rvioncs,altera hic propositae eadem cst, iisdem ique verbis effertur: sed exemplo quodam preterea magis illo firmi r Ibi autem noscam
lexponemus.Hoc loco altera etiam videbatur ab Aristotele proponi, sed verba d elideran-
322쪽
tur. Illa enim tantum habemus, unde ratio inchoabat: An quomam. Ea fortasse erat, quae proponitur problemate Vigesimo primo,quod nimirum idem problema bis scriptum esset, sicuti aliquibus aliis problematis contigiste videmus.
Cur hyeme, cum currimus , magis rigemus, quam quum stamus 3 An quod aer nostra ambiens corpora cisim stamus ubi semel concalefactus est, nullam praeterea molcstiam inseri r cum autem currimus , alius, atque alius subinde frigidus occurrit, itaque facit, ut magis rigeamus. Ad haec aer, cum mouetur frigidior redditur: quod quidem in currendo maxime incidit.
Quare tempore frigido cuiusmodi est hybernum,dum currimus,aut incitatius ambul mus magis refrigeremur, quam si quiescamus, caussam inquirit Aristoteles: cum videre tur potius ex ambulatione incalescere nos magis debere a cum motus non frigoris, sed caloriis caussa existimetur a qua de re plura sectione quinta. Rationem autem huius accidentis eam reddit: quoniam dum quiescimus, aer, qui corpus nostrum, S: singulas eius partes ambit, postquam calefactus ab ipso est, non potest amplius ipsum refrigerare: est enim vi litati iat si curramus, de locum mutemus mutatur etiam deinceps aer: qui autem occurrit corpori se idus est: refrigerat itaque donec de ipse excalsat a corpore nostro. Semper etenim corpus nostrum proprium quendam icpidum vaporem de se mittit, qui proximum aera. scuti titio calefacit, ut habuimus ab eodem Aristotele problemate xxxiv. sectionis quintae. At si antequam calefiat, moueamur denud, & sic subinde iaciamus: ut in curremtibus accidit,stigidus subinde occorrit ouus aerae nouum stigus subinde percipitur,quod maxime, de potusmum sentiunt partcs nudae,& aeri expositae, cuiusmodi facies est, &pt:esertim aures, & nasus .n I e vi χἀ Me a re non moue r. Superior ratio des mebatur ab aere naturam suam dum corpori occurrit, obtinente, de veluti nihil eae motu eo tempore passo: hac autem sumitur ab eo tanquam aliquid patiente, nimirum magis refrigerato: nam dum currimus, aer mouetur, motus aurem magis frigescit, magis autem stigefactus, nos magis refrigerat: motum porrh aera magis Digcrari, non hic probat. ex eo fortasse probetur, quod habuimus sicctione V. problemate xvii. aer motum .eu tim fieri. Ventus igitur ille subinde proximum alium aera refiigcrat: ille verbinnos incidens magis adhuc restigerat.
Cur tempore matutino frigus acrius est, cuin tamen Sol propius adsit An quod plus temporis absentiae Solis exultat: itaque terra magis refrige. rata est. An quod die instante, ros 3c pruina cadere solent, quae frigida sunt: ad haec etiam ideo cadunt, quoniam calor, qui sursum se extulit vi frigoris superatur, idq; non nisi Solis absentia euenit, quocirca cum longe distat,
non cadunt aeum propius, tum cadunt, atque gelantur, quod locusvchc-Ο o 3 mentius
323쪽
mentius re geratus est propter Solis diuturniorem absentiam: An die instante potius flatus incitantur nomirni, qui gelidi admodum spirant. An nobis frigus aerius idcirco esse videatur, quod cibi cococti iam sint, inaniores autem cum sumus, frigus utique acrius sentimus : argumentum quod avomitu maxime frigere solemus.
Cum sol cuius benescio terra calescit, propinquior nobis sit aurora sublucente, quam media nocte,punctum enim medix noctis remotissimum est, ut scribit idem Aristoteles sectione xxv. problemate xv sub aurora autem Sol ex alio hemisphaerio agnos aduentat; cumque res calefaciens, quo vicinior est, magis subiectum calefaciat, consentaneuta via deretur,ut mane frigus tepesceret,& calor augeretur: at contra fieri videmus, fiigus enim illa hora acrius percipitur, huius ideo effectus caussam quaeres Aristoteles, quattuor affert rationes. ν On An qataplis r/mporis. Prima ratio. Maius est temporis interual- llum ab ea hora, qua Sol terram nostram oesituit ad auroram, quam ab eadem hora ad lmediam noctem e diutius igitur terra, illa hora caruit eo beneficio,quo incalescit, iure it, lque magis restigerata est. Porro hae, ηιαω-ω, ψ ου ι α misim; qua Theodorus vertit: An quod pias rem ris avensia salis Matias ρ ad verbum ita sonant: An quod maius ab senιιa solis sempus es' verbum autem exul ut qua fgnificatione hic locum habeat, non video. ν Ar moc νμεων. A. qasa die instante. Altera ratio. Aurora appctente sunt plures restigerationis caussae , quam media nocte 1 cadunt entin eo tempore , non media nocte, ros, & pruina , 'quae Rigida sunt, & a frigido generantum, licet a maiori pruina, a minori ros, ut scribit idem Aristoteles primo Meteororum; iure igitur in aurora ma-lius percipitur fiigus. η e ritiis. Au hae etiam id a cadant. Haec videntur emcndare alteram irationem modo positam , qua pruina, & ros reserebantur inter caussas rem gerantes lam iram matutinam, confirmare autem primam, nimirum deo stigus percipi acrius hora matutina,quia sol diutius abfuit, exemplo aut signo pruinae N rotis:nam cum illa hora lime in terram cadant, qua Sol longiori temporis spatio a nobis abfuit, & cadant vi fiigoris: non .lcadant item megia nocte, at solum matutino tempore,profecto ostenditur, qua hora soldiutius abfuit, ea magis percipi frigus quae erat prima ratio. Vel nullo pacto emengat Aristoteles eam rationem sed potius fgnificat ea quae gaulld ante proposuit de rore,& pruina & stigiditate aeris esse ex illis rerum genetibus, in quibus,cum inuicem snt causa, & effectus, licet utrinque argumentari, circuloque demonstrationem e ficere: huiusmodi enim demonstratio, quae circularis appellatur, quamquam fmpliciter reprobetur ab Aristotele libro primo posteriorum Anal3ticorum capite iii. conceditur tamen ab eodem libro secundo posteriorum capite x III .cum se mutuo consequuntur medium, & extremar Igitur ilicet hoc loco utrinque argumentari, & ex pruina,& rore temporis illius frigiditate ostendere , & ex temporis illius frigiditate toris & pruinae eo tempore calia in. Is autem casus quomodo sat liquidius etiam docet. Ait enim calorem, hoc est vaporem calidum sursum latum ibi nocte detineri Oh Solis absentiam, Sole nimirum ipsum non resoluent , aut ex serante, frigiditas enim ibi adest huiusmodi,quae operi illo sit idonea, non ea tamen tanta est, quae pruinam, aut rorem iam possit in terram demittere: quare eo tempore, cum Sol longiore loci spacio distat, id est media nocte, non cadit, est enim hora minus frigida, c dit autem eo appropinquante, quia aeris locus magis refiigeratur, stigiditas autem haec maior ad eum essectum requirebatur. Quamquam enim sol ratione stus, & loci si nobis distantior media nocte, quam appetente aurora, quia tamen calor, quem ab eo recipit aetdie praecedenti, minor fit in horas,nox autem media proximior est diei praeceδenti minusique interest horarum spatium, ideirco illa minlis seigida est, &ex his illud licet soluere,
quod Aristoteles in proponendo problemate initio obiecerat. κεινυιτ ,viINPνώδερουιαν, verba illa, Ofragoris. addita sunt a Theodoro, Graece enim solum est: Eara talias sali Iam detineιών, aal sestera ἄν, vi vertit Theodorus verbum κροτοῦτα. Porth autem tum haec, tum altera prior ratio proponitur etiam ab eodem Aristotele sectione x x v. haec sane problemate v. illa xv. duobus enim hisce in locis de eadem te similiter quaeritur. Tum vera tertiam etiam rationem adducit Aristoteles per ea, quae sequuntur. η An ais mstanιὸ potivis. sub auroram multi spirant venti; sicuti etiam scripsit idem Aristoteles sectionis vigesima sexra problemate quinquagesimo sexto: Sol enim appropinquans vapores multos una secum attrahit, qui in ventum resoluuntur, huiusmodi autem venti, cum sint seindi, iure horam illam temgerant. porro de ventis cum aurora nascentibus,
324쪽
COMMENT IN VI id. SECT. PROBLEM.
mu torum Poetarum lum Cannina, inprimis m nostra Italicis Torquati Tassi, haec a vi t
Mure hem portando, e largo nemboli Aa rugia a pretios, e Prae . visenda dei seel thumido iamiae , Restare usiorem, e Ls redura D et niuel dibat tendo tali, Lusii Mam ii semio de mortes . vecta aurem Aristotelis, να Theodoro satis liberes io mota sunt reddita, ita fideliter
verti postunt i an Ae sint apte plures sum uectum Ius euastragus asserunt ν δοκHs M in s. An nobis figia, acrius. Vltima ratio. Ideo metus nobis ea hora apparet maius quoniam vacua leontingit eadem esse corpora, vacua autem Corpora stigus magisPorcipiunt; sunt autem icorpora illa hora vasin, quoniam coctiones iam sunt perfectis, ua ventre anipliu reperitur alimcntum, quod solet corpus totum excessa re tui sistatim assi impio eo in non nullis in omnibus saltem paullo postea. Corpora autem vacua magis frigus Percipere signo de a pol criora ost cudit. quoniam post vomitum,quI corpora inanitiosus magis sentimus. Id autem post inultam dciectioncm ob caudem caussam similiter camurgit.
Qua de causis qui vehementer frigent, si statim copio igne concalefiant, indolescuns: si paullatim vero tepcfiant, sine magno dolore recreabuntur λ An quod omnino cum ex contrariis in contrarium proficiscitur,
magna essici commutatio solet: vr in arbore, ii quispinilarem deflectit, nihil est, quod stirps ipsa laboret. At si vehementius corripit, nec sensim adducit, frangatur necesse est Ergo simile a suo simili assci nihil potesti vi autem calor hominis frigentis intus consistit, de se colligit, sc humor, & rigor
parti extratori relinquo circ.contrariumque sui contraria corrumpens est:e hcitur recte, ut si seniun,paullarsisque tepefiant, calor pro Ocetur, & exςattita aue mmusdoleant: sin subitδ recalescant amplius adducatur, & adstrina statur, itaque dolendum acrius sit.
Theodotu; sensum quidem non variauit, sed valde libere transtulit: luc aurem possit esse fidelis conuelmo: Propter quia laborant rigeritis ad ignem deferamur iise autem pax asia tepefiant ne unquam ' Rationem autem reddit, dimns valde refrigeratos, qui ad ignem a cedunt ι ideo dolorem , dc laborem pati , qtii a magna subit d&tinuit m ipsis ex contrariis in contraria si mutatio, ex algote in calorem fiunmum . qualis ignis cit. Huiusmodi autem mutatio sine dolore ferri non potest, nam alterat corrumpit namram: sed paullatini vi illa fiat, ne isein, sicuti probat exemplo arboris, quam liqui Iam paullatam imgechat nil inta laborat . alii vehementius/e fiabitό, frangitur. Galanus porro libro pri mo de symptot tum ustis, ubi de cinissis doloris agit ex Platone, & Hippoctare quae adllunc locum illustrandum maxillic facta .nac scriluta , Da eucon D.ω - - f desorum J causa, o quaesinguorum pruna ' Communis quuem Pam Plato in ovo his veris repti erat Passio praser nasuram violenter, o Vasim inciaens doloremenitat. eum vero ad nata lem habitam redit smysis Uatim, delectitionem Hiant. At quod sensim parius m -- , FUM nou rei tum inque haιienin Plato. Hit trases vero Platona vetuerer, ab his mari. quae natu-
325쪽
lib. de locis in homine. Nobis potia illa ex Plat. verbis non resiacat sci upulus quod velit delectationem induci ex subito de consertim aut uniue sim facha resecilione in naturalem lstatum tanqua ei sententiae sit c5th m,quam ii do in probi ab Arist.habuimus .Quamquam enim verba fortasse aliquantis pet inuice in pugnare vidcantur, sentcntia prorsus cadem est Vult enim Plato, quod futurum est, ut mauitatem asserat, consertim Te ductu- irum ad naturalem l atum, non tamen ita subito &. confertim, vi covum pati ia vult Ariastoteleη, qui ex frigore ad natutarem statum. & calorem rediturus est , ut redeat scias;m,&i paullatim, non tamen ad δ, ut sensum lateat, i e enim non excitat voluptatem: cum ligitur late pateat, quod subito, & consertim si, de late etiam, quod sensura; moderatio lqu dam motus,quae utrobique locum habet ad voluptatem id ducendam requiritur quam lintellexerunt tum plato, tum Aristoteles. si vero algidus, subito Uvariuersim ardenti igni exponatur, illius natura e N umpitur,oc ideo gignitur dolor, quod dicit Aristόtele . Haec autem ratio eorum Philosophorum verba conciliandi quam mod3 proposuimus tum Isumitur ab eodem plavone postrei ras verbis, tum etiam ab iis, quae habet Calenus libro de leonuulsione, & rigore capite ut 'indiunc modum ' Rafais enim, ωι plato dixit, quod si fim θρaastatim fit . in re iter quod aatem sensiti, necesse es hst mehementer meaeri , o trimore 'sia l, to quare perfrictio 3usdem ι targim temporis statu. o paustatim aecidat: Nia Malem 'o t
etaen, auo νο civi es in notis: quis ariem is vasuram redit subito. μaae s. .are I subitδJ lωιri ae, o suavi, o LA*ῖο eommane est. necessario ne ascias Iaraal comvincium In hoc Λώ- rem, qaia non uisurren nalinatim gazam redueu, seaue es: qaod astem extra Mataralem sta amodums Llor e . Haec Galenus M -υ γ Imaoν Getis si ἱψ . re ue a suo mil . Rationem liquid ths explicat hi duobus fundamentis. Simile non patitur a simili a contrarium est contrarij corruptilium. In risentibus igitur calidum innatum conssuit, & eons stit iam tus, frigidum autem, Ae humidum derelinquitvrxxtrae calore enim intus existente, exi riotes partes cum ea humiditate, quam habent frigidae necessarib deseruntur. Has igitur calore destitutas, praefrigidasque partes aggrediens itabito ignis, quippe qui contrarius corrumpit ratione alterius fundamenti: id autem ext prioribus hisce partibus non usia ueniret, s calore natiuo uerensur, ratione primi fundamenti, sina illa non patitur a siniti. Igittit οὐ partes plet rigidae paullatim tepescuiaticalor* externus sensim ipsis inducitur tum Ititernus paullatim euocator , nec laborant partes, quia simile non patitur a similis si diutem non testescunr, sed praefrigidis summus applicatur extonus ealor, innatus non exit, sed magis adstringit r. vnde partes eo destitutae a contrario corti puntur. προι πον-. Dagae mmus doleant. Verteri in potius riwn doleanι, ex propositione probi. Quod enim ibi Theodorus vertit, spatiiDιιm ve- tepefiant Me magno Alore recreabuntών. Graece breuiter est spatistatim vero tepefiant, nequaquam. εἰ ο- γ ομοιον. ετ imelaeas misi non omiserim hieliborater piniculam si, quam habet Aristoteles . hoc modo: simi, ιυaseis ux, Edesicuti tollerem vocaran. τι. 3csc, Mam paullo post trahet Theo solutivi ita locras vertere tur si Wγιων ii astio simus nosti no pGes, caloravitem homisia D nιr. imus casDι, o sera Τινιμμον autem, o IF in reliquumsy ιonιrariamlue,d .
Cur refrigerati magis ab eodem calore urimur, atque d9lemus: Virum caro suae caulia densitatis calorem Occurrent cm sibi tenacius suscipit ex quo plumbum calidius redditur quam lana. An calor vi penetrat, eo quod sinamina nimio frigore congelaverunt.
Quamobrem s ad eundem ignem accedat tesse geratus qui stigore non si correptus, sed calateat, maiorem, & acriorem ex ignis ea re percipiat ulti is v Num dolorem
326쪽
COMMENT. IN VIII. SECT. PR. OBLEM. sol
l lolcm restigeratus,quam calidus, duas assignat Aristoteles caussas, quarum prima est,quo- sl mam caro illius, qui refrigeratus est, densior est,& spissior,non refrigoratnfrigiditatis enim est adltringere, & densare: quod auic in densum est, Se spissum, calorem quo assicitur, aristis illis meatibus retinet, dc Cclat magis, quam minime densum; Sc ob hanc rationem iiij ut plumbum quia densius est, quam lana, calidius reddatur, hoc est, maiorcm caloris vim possit corpore suo recipere Ec retinere, quam Iana, in qua p laxitate calor aeris nec imprimi, nec retineri potest. ἡ βλο- μνι - θενώ. An eator vir trist. Altera ratio. Calor subiens meatus illius, qui restigeratus est, Vtitur inter subeundum violentia ι Nam corpus prae fiigiditate astrictumac congelatum est, nec libere potest calor subire; violentia autem haec dolorem affert: praesertim ob rationes dictis proxime superiori problematri, illuc enim tendit haec ratio. Porro hoc problema iteratur scistione trimina septima, estque ibi qua tum ; pro merum Rutem ibi scribimr η'. ἀγει, ten-us Iasepit. Verbum - ,quo G ce utitur Aristoteles proprie significat, obit, Ac veris, quod feliciter exprimit illam caloris non lotum susceptionem, sed arctam retentionem, quam Theodorus conatus cst assequi
Quam ob caussam non rigent, qui irascuntur Θ An quod ira, & excadescentia timiditati contrari j affectus fiant. Est aute in ira ex igne proficiscens. Cum enim intus copiam ignis retinemus, concalescimus: quod maxime in puerili aetate perspicere licet. Pueri namque primum spiritus copiam retrahunt , deinde rubescunt: calor enim cum intus assatim substat, atque humificat, facit, ut erui escant. Nam si quis large aquam frigidam his insederit, iram sedabit: sic enim calor extinguitur, pauidi autem, & perterriti contra: rigent enim, & frigidi pallid ue redduntur. Calor namque eorum se sui n-mis de partibus se uocat ad imas.
Ex contrarietate, quam ira, seu iracundia habet cum timore, rarionem ducit Aristotetulcs, quamobrem minime rigeant, qui irascuntur. Nam cum assectuum contrariorum contrari; quoque sint estectus, 3e accidentia, rimiditas autem, de ira sint contraria, eruntvrique ipsorum contraria essectus. At rigent timore affecti inon igitur rigebunt ira correpti. Explicat autem melius de confirmat hanc rationem Aristoteles, docens statim, quomodo ira, fle timor sint contraria: le mox, quare rigeant timore affecti, ut cum calor natilius, ratione cuius rigor attenditur, illius enim passio est, ut superius diximus)alio 3e alio modo in utroque moueatur, iure non rigere iratos appareat. Docet autem timiditatem 5e iram esse contraria, quoniam ira est passio cum calore undique exundante, timiditas autem cum
frigore. Ira enim, inquit Amstoteles, est ab igne: non igitur sollim cum calore, sed etiam a calore. Nam cum intus in irascentibus multa ignis, seu caloris copia contineatur,co sane hac illac exundante calescunt utique toti quod maximE in pueris discere licet tilli enim cum irascuntur primum quidem magnam spiritqum copiam sursum ad cutim attrahunt, deinde rubri fiunt, id autem non ab alia te ortum ducit, quam a multo calore intus comtento una cum humore nimirum a sanguine intus commoto, atque obulliente. Hic enim est, qui ruborem illum deinde inducit in cutim. Puerorum autem maxime adductum est exemptu,quoniam ob calorem,& humiditatem,quibus illa aetas abundat, magis perspicue res apparet. Poria autem, dum haec exponerem, neglexi illa τινι enim Latiniar, quae tamen habent Greca exemplaria, de Antiquus interpres: quod illis careret Theodori tralatio ; de sensum, quod ego quidem intclliserem, iuuarent nihil; nisi mendum aliquod sub siti quod potius suspicor; Ae particulam. 3, illis, in θ-pro accepimus, ut fecit Theodotus, qui etiam fortasse si legit. Probat autem deinceps Aristotcles etiam experi-
327쪽
mcnto quossam, multum calorem exundare in pucris iratis, qui ruborem illum inducere dictu, est. Nam si quispiam copiosam aquam frigidam ipss affundat, iram utique sedabit quod nimirum a stigido extinguatur, contrarium illi Occurrens: hoc est exundans calor hoc autem irae discutiendae remedium ex aqua affusa, tanquam Aristotelicum refertur, etiam a Plutarcho in libro-άοργημαι; seu de cotibenda ira , quo loco signiscari praesens problema existimauit Petrus victorius. Hinc autem iam ostendit Aristoteles contra rietatem, quae timori cum ira inest aut solutio quaestionis liquidius pateat, qui enim ti more assiciuntur, non calidi, nec rubentes sunt: sed frigidi,α lutei,seu palliditatque assu si aqua haud itidem accidentia hare des nunt, ut illa in iratis: sed augentur potius rigendique illi omnino; quoniam calor nativus, partes corporis summas & superseiales deserens, retrahitur ad interna, ibique suffocatur. VnAe extimae destitutae calore, A sanguine pallidae, ae frigidae redduntur. In ira contra ut dicebamus, sanguis undequaque Ae ad omnes partes dispergitur, omnesque reddit calidas, , & rubentes, nec frigori, aut rigori ullus est locus. De hoc autem caloris motu contrario irascenti, S metuenti, deque aliis eorundem contrariis accidentibus licet etiam videre problema m.sectionis xxm. A α ἡ .r, , α -ορει. 1-0; η - mφυκία ex κλειο;κ - τώ γd si υχνοῦ γ σκως η ο φρύκβ γω 'λά--γ θ φυmν πηγνυm γ
Quam ob rem quoties inhorrescimus pili eriguntur An quod in humore
occlusi connectuntur: humor enim a pili altitudine vincitur. Horror autem,pul se frigoris fieri solet. Frigus vero calidum humorem congeler, naturae ratio vult; ergo ubi commutatus, congelatusque humor cst, in quo pili inhaerent , pilos ipsos mutari consentaneum est; aut igitur in partem aduersam se transfercnt, aut in eadem manebunt, si rursus vincere humorem potuerint; ac verisimile non est, ut humorem gelatum coactiimque pilus vince
re suo pondusculo possit. Ergo si pilus undique gelido humore obsessus, ne
quo valcat inclinari, restat sanc , ut crectus consistat: An quoniam calor pulsus frigore ad locum interiorem se colligit: ubi autem calor se a carne dimouit, caro plenius cogitur, coactaque pilos eminentius erigi cogit: quomodo si cum terrae sestucam, aut aliud quodlibet infixeris, construas, atque undique terram colligas, efficies, ut magis erigi possit, quod infixum est, quam si terra minus esse coactum si ueris.
Quod superius problematexit. sub rigoris nomine proposuerat, idcm hic sub nomine horroris quaerit; quam ob caussam horreicentibus pili erigantur: duas autem reddit Aristoteles rationes, quarum postrema eadem est, dc itidem omnino exprimatur verbis, quibus usus cst problemate x x I. altera autem ab humore ducitur, cui infixi sunt pili, de quo in alicra nulla mentio. Et si fundamentum non sit a priori diuersum. η- m' i πα An quod in hamore. Theodorus solita usus libertate, nimium discessit a verbis, δί diuersiam etiam lectionem sequutus videtur, quam vulgata Graeca exemplaria habeant. Eam ob rem nos qui in expositione verba ipsa inprimis spectamus, 3c eisdem, quibus Aristoteles usus
est, sensa ipsa cxplicare conamur, hunc locum ita conuertimus: An quiasunt a naιura itaeoninisti, ut in humido rectinem y evilurum enim radices detinem etsi m humidum. Hoνυν autem Uri res sedealidum natura ratione asti ore eo metituri quidem igitur in contrarium inmientis , vel in eodemstatu manebunt. vel severa i denago ea stus humorem ipsum. Non est autem
328쪽
COMMENT. IN VIII. SECT. PROBLEM.
l l eansiuia ηeum , ut congelato, o eo Io humore. rosas cap E- eumgrauitates seuperare, si autem l nullo pacti pilin, quia humorast actus, post inclinan, reliquum est ut restas flet. Est autem haec prima ratio ex humore illo desumpta,cui pili assi xi sunt, quique sub cute cit dispersus,& assidue eisdem incrementum suppeditat hic enim humor occupatur ab ipsis pilorum radicibus , eisdem seruicias, illique ipso veluti pro arbitrio ad sui lantatioriem vitantur. Quo ties igitur a frigore gignitur horror, tunc ab eodem stigore constringitur,& congelatur humidum: et 1 enim haec frigoris natura, ut calidum humorem congclet, nomine enim Calido, humor etiam intelligitur, ut apparet ex sequentibus verbi ς Transmutatur igitur humor, quem continent radices pilorum x a pristina natura dimouetur, quippe congelatus: hoc autem transmutato par cst etiam transmutari capillos, & erigi qui antea inclinati lerant. Si igitur transmutentur in partem aduersam, sic, ut recti l lent, aut permanebunt in eodem statu, aut denuo vincent, & humori dominabuntur, ita ut non aliter ac antea ipsis ille inseruiat, & obediat, eodemque statu, quo prius capilli permaneant: hoc autem non est consentaneum, nimirum vi capillus possit pondere,& grauitate sua quae exigua admodum est, humorem gelatum, Zc coactum superare: reliquum igitur crit, cum nullo minio possint, quia coacto illi humori arixi , & concrcti sitiat, iamque vincuntur, & non vincunt, sicut antea inclinari, ut in horrore, dc quoties ille durat, recti persiliant. Nos porro Aristotelis rationem ita deduximus, lectionem vulgatam Graecorum codicum sequuti, mum εἰ minta mν, ω, ἄλκωή , quo modo etiam conuertimus. At Theodorus vi detur legisse, Et α' ον η με Ἀμι-ου κ&mtri, qua lectione sensus quidem, de momentum rationis idem redit, scaratio ipsa aliter crit deducenda, ut ex Latina Theodo ii versione facile colligi polci . - diori s -ψύξεατ. An p omam calor put M. Altera ratio, quae adducta etiam flait problcmaic X I I. In horrore merito frigoris, quod eo tempore contingit calor hollem fugiens, colligit se ad partes interiores, deseritque cxternam carnem. Haec autem rcfiigerata, magis cogitur, dc contrahitur: est cnim hic frigoris effetactus . contracta autem carne pili eriguntur, non iccus ac si quispiam festuca aut surculo aut alio quopiam terrae infixo, terram Vndique aggerat: facit cnim ille profecto, ut ab ea detentus, & undique obsessus surculus, possit rectus stare magis,quam si terra circum minime eoni matur.Quam rationem etiam,licce surculi similitudine minimc adducta, habemus apud Alexandrum problemate xxv I i. libri I r. quo loco eadem res
329쪽
De ius, quae ad cet dices, fugit ata, cicatrices pertinent THEODORO GAZA gnterprete
Cur pelles recenter detractae, maxime quae ariclum,uerberum vulneribus& vibicibus admota ,de oua superconfracta prohibent ulcera, ne consistant3 An ratione utraque humor colligi intumeruqus prohibetur 3 Pars enim col-ilisa humorem trahit, intumescitque propter seruorem. Oua sua lentitia glutinant, atque ita intumesccre non sinunt, ut etiam in ambustis glutinet agitur. Conglutinare possunt pelles quoque ob suam lentitiam , harrentest nimirum, simulquc suo calore concoquunt,insammationemque sedant:nes que enim detrahere eas solemus, nis diebus aliquot post. Et iam qui cx sale, aceto ve perfricandum censent inflammationem tollere volunt
Aristoteles hoc segmento problemata qu*dam proponit pertinentia ad ictus, seu incussiones verberum, livores ex iis prouenientes, de cicatrices didicuntur autem illa a Graecis πώ α, S μώλωπι a Latinis autem milienax sugiluta.aut Filiatrones, de quorum nominum significatione nonnulla paullo post subiiciemus. Primum igitur quaerit Aristoteles de iis, quae μὴ rac dicuntur,quae vox ictus signiscat, aut percussiones, proprie factas ex coario seu flagello bubulo; inde enim etymon vocis deducunt, nimirum Q γ tac βοος, ε τι λεα ω, σι λimζω, hinc enim fit αλαι & mutatione a laudatiλων; Quoniam vero ex per- lcussionibuq his notae vestigia liuida ob affluxum refrigerati sanguinis in inite relinquun-ltursaepe etiam eode nomine ipsa vestigia vix plagae ipsus amplius,habita ratione accipiun-ltur.Aristoteles autem hoc problemate intellexit eo nomine ictum ipsum. ac percussionem l una cum laboribus, de acciduntibus, quae secum assere. Vnde Theodorus haud opinatus se li perfecte sensum consequi solo nomine Σιωeam, aut semiatorum, Don interpretis, scd ex- ll positoris potius functus munere, quod simpliciter erat Graece, prohibent malvaι vertit, l
330쪽
COMMENT. IN IX. SECT. PROBLEM. 3os
reseram vulneribus, Gr viLeibus a Mae, preialem vicem,ne tonsistanti sequutus etiani aliqua
ex parte Plinium, qui libro xx.capite xui .eandem Aristotelis sententiam ita protulit: sem lbe - malae , atque visura pestatim omum recensibus impositis ostite min, quamquam sint
qui leganti verbe se iacera, pellibin palam, ire. Quaerit igitur Aristoteles, quamobrem pelles animalium, At praesertim arietum, si recens detracta, & ealidae admoueantur parti alia cui percussae, prohibeant futurum assectum, nee snant ea succrescere accidentia, quae illi succedere solente quam eandem rem etiam quaerit dc ovis conseactis, ichae parti superimpositis. Soluit autem quaestionem: utraque dicens,&pelles recenter excoriatas,& oua confracta, ideo prohibere assectum augeri, quoniam prohibent collectionem humoris ad partem laborantem, atque tumorem eiusdem partis. Ea enim quae coma sunt, & ulcerata tra lliunt ad se, ratione doloris coloris ibidem geniti, & prompte recipiunt ratione imbecil-llitatis partis, inde autem locus in tumorem eleuatur:oua autem contacta de loco apposta, quia lentitia praedita sunt, utinant partes simul, & prohibent locum elevari:quoniam partes coaeta, de adstrictae non admittunt influentem humorem: sed potius repellunt, quod in ambustis similiter oua operantur, in quibus ratione non dissimili prohibent locum eleuari Pelles autem non secus ac gluten,tum lentore suo partes agglutinant de ide efficiunt, quod ova, tum etiam calore tepido, quo sunt praeditae, concoquunt, At sedant inflamma tionem, quonia de resoluunt.ld autem non statim praestant,sed procedente tempore; quare non illico auferuntur; sed aliquot diebus post. Serapio libro de simplicibus ex animalibus
sanguine. O .. ο αλοθ' - οὐ aliam ex Sole. Confirmat quae dixit de recentibus pellibus simili alius medicina,qua nonnulli utuntur; Nam sicuti nonnulli sale,& aceto eas verberum incussiones perseicant, quibus illud est propos mut inflammationem tollant, quod volebant consequi ut puto, astrictione, quae accio. S: sale praestatur: similiter pros- cum sunt pelles recentes, quia inflammationem, Ac ipsae sedare possint: acetum autem, A sal, vel coniunctim accipiuntur, ut utrisque simul mixtis illi uterentur, aut utrumque per se, ut sit quidem aeeto, aha autam sale eas perfricarent Atque hodie sane etiam Medici in contusionibusM percussionibus hisce,eisdem utuntur pellibus recenter detractis,consperiasis etiam sale, rosis, SI myriis. Nos porro ita problematis rationem explicuimus,atque deduximus iuxta Graeci exemplaris excita lectionem, Theodorus autem diuersam habuisse
videtur. Quamquam autem non magni interest, quoniam rationis momentum idem est, tamen nostra expositio vorbis Aristotelis consona appareat totum problema ita se ve bum e verbo conuertendum putaui: Cur pellis recenter istraeia, max-ssae arietum . atque erram otia sivo ean Lia verserum Uerea prohibem p An quoniam τροHae prohibem hia oris col. lectionem asque Iamorem Pod enim ulterarum est rasu, o propumeri rem atιostuum. Ovaporam. ara ratione levioris agylininam prohibem loci ramorem istini etiam prasitim amba . βω-
a silum autem gluten, ita etiam pelges um leniore so agglarinam, tam rasam cadia tale eone
quant se stilam insammationem, cir qui sis. er aura perfricam; Theodorum igitur puto legisse os e e is xv χωίου η - Θ - δέ me .cum verterit, vi Niam in ambustis rene vitatur tonsalinarerissum, M. Ianquam vox gluten superiori sententiae si connectendat illa etiam, Munus numramide suo addidit, ut multa alias cirum α
GCur cicatrices reliquo quidem in corpore nigrae, oculis albar ingu cuntur 3 An quod cicatrix colorem priori contrarium trahit scilicet quemadmodum omnia , quae aegrotarint. Vlcera autem parte oculi nigra contrahi
solent: verumtamen ncque in corpore statim nigrescunt, sed principio albae sunt : neque in oculo semper nigrae, sed demum vel ex toto, vel magna ex