장음표시 사용
461쪽
Aelius Asiaticus satisdaret de haereditate,quet ab eo potitur, & si falsum dicat hoc ideo, quia sustinetur haere- oditatis petitionis iudiciu,donec caussa falsi agaturieoru iudicioru,quae de haereditatis petitione sunt : ea authoritas est,ut nihil in praeiudiciunt eius fieri debeat.
SI testamentum falsum esse dicatur, & ex eo legatum petatur: vel praestandum est oblata cautione , vel uaerendum,an debeatur. Et si testamentum falsum esse iratur: ei tamen,qui falsum accusit, si suscepta cogniatio est,non est dandum. Iudiciapaniculariaper quaseretpraeiudisiumpetitioni haereditaris, vel varatoriis eiuι, debent disseivirad iudicium v-: niuersale finem accipiat: ad quod potestper iudicem cerim termi- Em usui stem in iudiciis particularibus,qua uniuersali praeiudiri
cium mnpariunt. Bariolusis V II. I DE M lib. X v. ad edictum.
SI quis libertatem ex testameto sibi competisse dicit:
non debebit iudex de libertate sententiam dicere,ne praeiudicium de testamento cognitioni fiat: &. ita Senatus censuit. sed & diuus Traianus rescripsit: differe dum libertatis iudicium,donec de inofficioso iudicium aut inducatur, ut finem accipiat. Ita demum aute sustinentur liberalia iudicia, si iam de inofficioso iudicium
contestatum est.caeteriam si non contestatur, non exspectant: & ita diuus Pius rescripsit. Ccin quidam Lici- Fnianus de statu suo quaestionem patiebatur, & ne quid durius pronunciaretur de conditione sua,nolebat ad liberale iudicium ire, dices suscepturum se de inofficioso testamento iudicium,&petituru haereditatem: quin& libertatem, & haereditatem ex testamento sibi dese debat Diuus pius ait, si quidem possessor esset haereditatis, Licinianum facilius audi edum, quoniam esset hae- . reditatis nomine iudicium suscepturus: essessue in arbitrio eius,qui se dominum dicat,agere de inovicioso i stamento iudicio. Non vero sub obtetu iudicij de inofficioso testamento, ab ipso Liciniano non suscepti, per quinquennium desere moram fieri seruituti. Plane sum- tim existimandum iudiei concessit, si bona fide imploretur
462쪽
Depetitione haereditatis. . is
bertatis partibus suis fungi. oties autem quis patitur controvorsiam libertatis & haereditatis , & se non ex testamento liberum dicit , sed alias a uiuo testatore manumissum : non debere impediri liberalem caussam, licet iudicium de inofficioso testameto moueri speretur,diuus Pius rescripsit. Adiecit plana in rescripto: du- modo praedicatur iudici liberalis cauilla, ne ullum adminiculum libertati ex testamento admittat. Qui eligis itu incompetensio vigetur reminciare iuri IMO LMixiora, it competere. Barno . V Ir r. P A v L v s lib. xx. ad edim m.
LEgitimam haereditatem vindicare non prohibeturis,qui estin ignorabat vires testamenti,iudicium d functi secutus est. ix. V L P I A N v i lib. x v. ad edictum. R Egulariter definiendum est. eum demum teneri petitione haereditatis,qui vel ius pro haerede aut pro posses reposside vel rem haereditariam, x. et a i v s lib. v I. ad edi liam prouinciale. LIcet minimam. Itaq; qui ex asse, vel ex parte haeres est,intendit quidem haereditatem suam esse totam,vel pro parte : sed hoc solum ei officio iudicis r stituitur,quod aduersarius possidet aut totum, si ex asse haeres est:aut pro parte,ex qua haeres est.
PR. o haerede possidet,qui putat se haeredem esse. Sed
an is,qui scit se haeredem non esse,pro haerede pos. ideat, quaeritur. 3c Arrianus libro secundo de interdictis putat teneri: quo iure nos uti Proculus scribit sed enim & bonoru possessbr pro haeredevidetur possidere.
PRO FOss 11so REvod possidet praedo: Nota quia quando ratio est idem eum dimin il recludis. Earix II. IDEM lib. L x. ad edictum.
i interrogatus,cur possideat,resposurus sit, quia possideo:nec cotedit se haerede, vel per medaci x ir I. r . a M lib. x v. ad edictum. Nec
463쪽
NEc ulla caussa possessiois potest dicere. &
& raptor petitione haereditatis tenetur. Omnib' vetiam titulis hic P R. O P o s s E s s o R. E liari et,& quasi niuctus est.Deniq; & PRO EMPTORE titulo n ret.na & si a furioso emero sciens , pro possessore possideo.Item in titulo PRO DONAT O quaeritur,an quis pro posse re possideat: utputa uxor vel maritus. & placet nobis Iuliani sententia, pro possessore possidere ou.& ideo petitio e hqreditatis tenebitur. Item p κ o D T A titulus recipit PRO PossEsso R E possessitonerviputa si a minore duodecim annis nupta mihi quasi dotem sciens accepi. Et si legatum mihi solutum est ex salsa caussa scienti, utique pro possessore possidebo. Is autem qui restituit haereditatem, teneri haereditatis pe- Etitione no potest: nisi dolo fecerit, id est, si scit, & restituit . Nam & dolus praeteritus venit in haereditatis p titione,quasi dolo deserit possidere.
Licet quu possideatvero titulo: tamen expersona auctorissui,
qui pira b redρ vel pro possessore possidebat, poterit conueniri pertia
Neratius libro sexto membranaru scripsit,vel ab hqrede eius peti posse haereditatem, etiam si ignoret pro haerede vel pro posse re defunctu possedisse. Idem esse libro septimo ait, etiam si putauit haeres eas res ex hac haereditate esse,quae sibi delata est. Nota in duobus coibus hie expresis petitionem bareditaris da- Fri rura titulo pos identem. Baariolus.
id si quis haereditatem emerit: an utilis in eum patitio haereditatis debet dari, ne singulis iudiciis vex turl venditorem teneri certum est. Sed finge non exstare venditorem,vel modico vendidisse,& bonae fidei posse rem suisse : an porrigi manus ad emptorem debeanti Et putat Caius Cassius dandam actionem utilem. idem erit dicendum, δd si paru' iussus vendere haeres. Titio haereditatem vendidit. Nam putat dicendum Papinianus aduersus fideicommissarium dari actionem. ab haerede enim peti non expedire perexiguum precium habente. Sed de si retenta certa quantitate , restituerure rogatus est idem erit dicendum. Plane si accepta certa
464쪽
De petitione haereditatis. r o
certa quantitate restituere rogatus est non putat papinianus ab haerede petendam haereditatem: quoniam pro haerede,quod conditionis implendae gratia accepit,non possideti Sed Sabinus in statu libero contra, ct verius: quia pecunia haereditaria est . Idem & in eo , qui solos ,
tructus ex haereditate retinet, dicendum erit.tenetur Ioim & is haereditatis petitione. Psidens titulo etiam mala fide nonpotest hac Vitane eon: unia rised tanqua emptor uuiuossatis potes utili conuenirι. Bariotiis. Sed si quis sciens alienam emerit haereditatena, quasi
pro possessore possidet: & sic peti ab eo haereditatem
quidam putant. Quam sententiam non putoveram.nemo enim praedo est, qui precium numerauerit: sed ut emptor iniuersitatis utili tenetur. Item si quis a fisco haereditatem quasi vacantem emerit: aequissimum erit,uti .iem aduersus eum dari. si bareditas datur in dotem, maritus mili haereditatis petitione
est Apud Marcellum libro quarto digestorum relatum: n mulier haereditatem in dotem dedit,inaritum pro dote quidem possidere haereditatem , sed petitione hae . reditatis utili teneri: sed ipsam mulierem directa tene ..ri Marcellus scribit axime si iam factum diuortiu eri
Haeredem autem etiam earu rerum nomine, quas de
stinctus pro emptore possedit,haereditatis petitione teneri constat, quasi pro haerede possideat: quamuis eam rerum nomine, quas pro possessore defunctus possedit,
Qui alieno nomine fida n potest nomine propriopetitisne
reditatis conueniri. Barrolus.
si quis absentis nomine possideat haereditatem: camst incertum,an ille ratum habeat:puto absentis nomine petendam haereditatem,ipsius vero nequaquam:quia novi detur pro haered vel pro possessore possidere,qui c5 templatione alterius possidet. Nisi forto quis dixerit,
cum ratum non habet, iam procuratorem quasi praed nem esse.tunc enim suo nomine reneri posse. QM nopsidet Uri possessim se obtulit, hac actione tenetur.M- Non solum aute haereditas ab eo peti potest,qui co
465쪽
pus haereditarium possit det, sed & si nihil. & videndum, si non possideat, obtulerit tamen se petitioni, an tenea- Dtur. Et Celsus libro secudo digestorum scribit, ex dolo
eum teneri.dolo enim facere eum, qui se petitioni OT Md rat . quam sententiam Marcellus generaliter apud I pinat a- lianum probat: omnem, qui se onerat petitioni , quasi Giom. possidentem teneri.
liberatpossessorem. Bariolus. Item ii quis dolo secerit,quὀminus possideat: haer ditatis petitione tenebitur. Sed si alius nactus possessio- nem,quam ego dolo malo amiseram, paratus sit iudiciu pati: Marcellus libro quarto digestorii tractat,num ate evanescat aduersus eum,qui desiit itis aestimatio. &magis evanescere a it,nisi petetis interest.Certet inquit s rem paratus sit restituere,indubitatum erit evanest re. sed si is,qui dolo desiit, antd conueniatur: eum, qui possidet,non liberabit. Debitor quasipossessor iuris bae Milone tenetur , est ex eo tram6sue ex delitio: dum tamen praesens sit debitum.Idem sue contraxerit cum defincto e cum haereditate scin si eum bariae.
Item qui haereditario nomine habet actionem, bae a mone tenetur tanquam iuris possessori Bariolus.
Itemque , Jebitore haereditario,quasi a iuris posses- , fore. Nam & a iuris possessorib' posse haereditatem pe-
ti constat. π i II r. P A v L V s lib. xx. ad edita. m.
ET utrum ex delicto, an ex contractu debitor sit nihil reseri. Debitor autem haereditarius intelligituris quoque,qui seruo haereditario promisit, vel qui ante aditam haereditatem dedit damnum,
XV. C A I V s lib. v r. ad edim mprouinciale. Et aliquam rem de haereditate subripuit. xv I. v L P I Λ N v s lib. x V. ad edictum.
i Udd si in diem debitor sit,vel sub coditione,d quo
petita est haereditas: non aebere eum damnari, rei plane iudicatae tempus speetandum esse,secudum Octaueni sententiam, an dies venerit: apud Pomponium
466쪽
De petitione haereditatis. r N
ponium scriptum est.quod 3c in stipulatione coditionali erit dicendum. Si autem non venerit: cauere officio iudicis debebit de restituendo hoc debito,cam dies v nerit,uel conditio exstiterit. Sed & is,qui precia reruhaereditariarum possidet,item qui a debitore haereditario exegit,petitione bara editatis tenetur.Vnde Iulianus
lib. sexto digestoru ait: & ab eo, qui petit haereditatem, α litis aestimationem consecutus est: haereditatem posse peti. Non solium aute a debi ore defuncti,sed etia st debitore haereditario peti haere/itas potest. Deniq; ab eo, . oui negocia haereditaria gessit,&Celso&Iuliano vi- .detur peti haereditatem posse: sed si negocium haeredis gestit,nequaquam. ab haeredis enim debitore peti haerei ditas non potest. Iulianus scribit: si is, qui pro haerede possidebat,vi fuerit deiectus: petrab eo h reditatem posse,quasi a iuris possessore : quia hibet interdictum
v N DE vr, quo victus cedere debet. Sed & eum qui deieci petitione haereditatis teneri: quia haereditarias res pro possessore possidet. Idem Iulianus ait: siue quis postidens siue non, rem Vendiderit: petitione haereditatis eum teneri siue iam precium receperit,sive petere possit) vi& hic actionibus cedat. Idem scribit, patronum haereditatem petere non posse ab eo, cui li- Dertus haereditatem in fraudem alienavit: quia Caluiasiana actione ei tenetur. patroni enim iste debitor est,
non haereditarius.Ergo nec ab eo,cui mortis caussa donatum est, peti hin editas potest. Item Iulianus scribit: si quis ex caussa fideicommissi restituerit haereditatem,vel sinylas res praestiterit: peti ab eo haereditatem posse,quia habet condictionem eorum, quae sunt ex ea caussa soluta . etenim velut iuris possessor est. sed &si precia rerum, quas distraxit, ex caussa fideicommissi siluit: peti haereditatem ab eo posse, quia repetere potest. Sed his casibus actiones suas dumtaxat eum praestaturum: cum δc res exstant, & potest petitor per in rem
Posses victus habet retentionem rerum propter expensas pereuria fas pecuniam soluta si bi culpa imputari uoti possit. B.
xvir. c Arus lib. V r. ad edictum prouinciale.
467쪽
QVod si possessor haereditatis ob id, quod ex test
r ento naerede se putaret, legatorii nomine de suo - soluerit, & quis ab intcstato cani haereditatem euincat: licet damnum videtur esse possessori, quod sibino prospexerit stipulatione, EvICTA HAEREDI-τATE LEGATA REDDr: attamen,quia fieri potest,ut eo tepore soluerit legata, quo adhuc eontroue
sa nulla mota sit,& ob id nulla interposuerit cautione: placet in eo casia,euicta hareditate, sadam ei esse repetitione. Sed quia cu cessante cautione repetitio datur. periculum est,ne propter inopiam eius,cui solutu est legatii, nihil re mi po,it: ideo ei secundu senatuscosulti sentetiam subuen endum est,ut ipse ex retentione rerum haereditariarum sibi satisfaciat: cedat aute actioni- Ebus petitori,qui suo periculo eas exerceat.
Si pecunia perpoisigorem deposita perditur, pos 17or ciae Moamonem liberatur. Bariotim xv Iri. VLPIANV s lib. xv. ad edictum.
I in videndum, si possessor haereditatis, venditione
per argentarium facta, pecuniam apud eum perdid rit: an petitione 'aereditatis teneatur, qui nihil habet, nee consequi potest. Sed Labeo putat eum teneri, quia suo periculo male argentario credidit. Sed O uenus ait, nihil eum praeter actiones praestaturum. Ob has igitur actiones petitione haereditatis teneri. Mihi autem in eo qui mala fide possedit, Labeonis sentetia placet: iri sal e o ver3 qui bona fide possctar est, Octaueri sente-tia sequenda esse videtur. Possio iuris vel rei pendente iudicio superueniem venit in hae
Si quis,cdm peteretur ab eo haereditas,neque rei,n que iurisvelut possessor crat,veri in postea aliquid ad plus est an petitione haereditatis videatur teneri & Celsus libro quarto digestorti recto scribit hunc codemn dum,licet initio nihil possedit. Nunc videamus, quae veniant in haereditatis petitiou. Et placuit uniuersas res haereditarias in hoc iudicio venire: siue iura,sive corpo Era sint. x r x. ν Α v L v s lib. x x. adedi lania T non tantilat haereditaria corpora, sed etia quae nos t
468쪽
De petitione haereditatis. I a
sunt haereditaria,quorum tamen periculum ad ii redema pertineat: ut res pignori datae defuncto, vel comodatae, depostaeue. Et quidem rei pignori datae etiam specialis
petitio est,utut haereditatis petitione contineatur: sicutilis,quarum nominePubliciana copetit. Sed licet earum nomine, luae commodatae,vel depositae sunt,nulla sit sa-eile actio: quia tamen periculum earum ad nos pertinet, aequum est eas restitui. Quod non fuit defunctised Ur cressis in bae actione non venit.
Quod si seo a MPTORE usucapio ab haerede impleta sit,no veniet in haereditatis petitione: quia haeres, idemq; petitor eam vindicare potest, nec ulla exceptios datur possessori. Res pro quibus desinciis non perabat a Bosed retentis' ili
Veniunt & hae res in haereditatis petitione,in quibus possessor retentionem habuit,non etiam petitionem: Voluti si iurauerat defunctus,petitoris rem non esse,& decessit: debent hae quoque restitui. Imo &si possessor sua
culpa eas amisit,tenebitur hoe nomine. Idemque erit dc in praedone : licet hic pro culpa non teneatur : quia nec hic debet eas res retinere. Quod itan potes A tu is hae clione nonieuit.Bariolus. Servitutes in restitutione hqreditatis non venire ego
didici e com nihil eo nomine possit restitui, sicut est in corporibus,& fructibus: sed si non patiatur ire & agere,
propria actione conuenietur. pia ea a bareditatis,p-Mereditatisunt cessaria emunt in hae actione. Bariolus. X X. V L P I A N V lib. xv. ad edictum.
ITem veniunt in haereditatem ea,quae hqreditatis caussa comparata sunt: utputa mancipia, pecora, & si qua alia necessario haereditati sunt comparata . & si quidem pecunia haereditaria sint comparata,sine dubio venient: v vero non pecunia haereditaria,videndum erit. & puto etiam haec venire,si magna utilitas hqreditatis versetur, precium scilicet restituturo haerede. Sed non omnia, quae ex haereditaria pecunia comparata sunt,'in haeredi-
469쪽
ratis petitione veniunt. Denique scribit Iulianus libro sexto Digestorum: si possessor ex pecunia haereditaria
hominem emerit,& ab eo petatur haereditas: ita venire in haereditatis petitione, li haereditatis interfuit eum mi: sed ii sui caussa emit,precium venire. Res vendita Esque nece itate venit in hae amine: quia Avendita esὶ ex nece, sitate, time precii eius moit in bac time.
Simili modo & si sundum haereditarium disti axerit. si quidem sine caussa:& ipsum iandum,& fructus in hς- reditatis petitione venire.Qmγd si ris exsoluedi gratiah reditarij id fecerit: non amplius venire,quam preciu.
Haereditas aura in accessioni u: ideo inmes aecessiones eius in hac actione rimunt.Bariolus.
Item non solam ea, quae mortis tempore suerint , sed si qua postea augmenta narreditati accouerint, venire inhaereditatis petitione nam haereditas & augmentum recipit & deminutionem sed ea,quae post aditam h rediatatem accedunt, siquidem ex ipla haereditate: puto haereditati aecedere. si extrinsecus,non: quia personae possessoris accedunt. Fructus autem omnes haereditatem augent: siue ante aditam haereditatem, siue post accesserint . sed &partus ancillarum sine dubio augent haer
ditatem. Quod una actis deuoluitur in aliam , intellitur deuis i s eundum ei- materiam pris uam, non seeundum accidentalem.
Cum praediximus,omnes haereditarias amones in liq- reditatis petitione venire: quaeritur, Viriam cum sua natura veniant,an contra ivtputa quaedam actio inficiati ne crescit.virum cum suo incremento,an vero in simpluveniet: vilegis Aquiliaet Et Iulianus libro sexto Dis storum scribit,simplum soluturum. Quando unum esZ in obligatione, aliud EZissolutisne re di Dione legis tune permittitur DLωflue i doneesuper a lisi
iudicati rufuerit contestata. aetolus.
Idem recto ait: si novili iudicio condemnatus sit possessor defuncto, non posse eum dedetem noxae officio iudicis liberari: quia tam diu quis habet noxae dedendae iacultatem,
470쪽
De petitione haereditatis. I 3
sicultatem, queis diu iudicati conueniatur: post sust pium iudicium non potest noxae dedendo se liberare.suscepit autem per petitionem haereditatis. Praeter haecaute multa reperimus tractata,& de petitione hqreditatis,& de distractis rebus haereditariis,& de dolo praeterito,& de fructibus: quibus cum forma senatusconsulto sit data,optimum est,ipsius Senatusconsulti interpretationem facere, verbis eius relatis. PRIDIE ID Vs